زهره افشار
خبرنگار
ماه پایانی تابستان که از راه رسید، گندمکاران هنوز خستگی برداشت محصول را از تن به در نکرده به‌دنبال کارهای اولیه برای کشت پاییزه مانند آماده‌سازی زمین، تهیه بذر، سم و کود می‌روند تا زمین‌شان را مجدداً به زیر کشت این محصول ببرند. اما تناسب نداشتن هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی با قیمت خرید تضمینی انتظارها برای افزایش حمایت‌های دولت از کشاورزان را بیشتر کرده است و برخی منتظر ورود دولت به بحث کنترل قیمت نهاده‌ها و تعیین قیمت تضمینی عادلانه این محصول هستند. این در حالی است که کشور ما با توجه به تحریم‌ها بیش از هر وقت دیگر نیاز به تأمین امنیت غذایی درزمینه محصولات استراتژیک مانند گندم دارد.
بلاتکلیفی کشاورزان در سومین استان تولید کننده گندم
 «محمد رضا عباسی» معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گلستان به «ایران» گفت: در مجموع 350هزار هکتار از اراضی استان زیر کشت گندم قرار دارد که انتظار می‌رود یک میلیون و 280 هزار تن محصول از آن برداشت شود. به‌گفته وی گلستان سومین تولید کننده گندم در کشور است. وی با اشاره به مشکل کشاورزان به‌دنبال افزایش نهاده‌های تولید این محصول افزود: البته تعیین قیمت نرخ تضمینی گندم موضوعی است که باید در سطح ملی برای آن تصمیم‌گیری شود ولی جهاد کشاورزی گلستان هم پیگیر موضوع است . وی تصریح کرد: بررسی‌های ما نشان می‌دهد حداقل قیمت خرید تضمینی گندم باید 4 هزار و 500 تومان باشد تا برای گندم کاران سوددهی داشته باشد. وی خاطرنشان کرد: حذف ارز4200 تومانی از واردات نهاده‌های تولید نیز تصمیمی است که در سطح کلان کشور گرفته شده است.
 افزایش قیمت نهاده‌ها
 در همین حال «علیقلی ایمانی» دبیر خانه کشاورز گلستان هم به «ایران» گفت: متأسفانه در قالب مصوبه جدید مقرر شده تخصیص ارز 4 هزارو 200تومانی به واردات بذر و سم و کود شیمیایی متوقف شود و ارز نیمایی به آن تعلق بگیرد و همین تصمیم موجب شده ظرف یک‌هفته قیمت کود پتاسیم و فسفاته و سموم شیمیایی به یکباره 5 تا 7 برابر شود. البته ما سم ایرانی برای آفات هم داریم ولی چون مواد اولیه تولید آنها نیز وارداتی است آنها هم گران شده‌اند. وی افزود: تا قبل از این گرانی‌ها و برداشته شدن ارز 4 هزار ودویست تومانی برای واردات سم و کود در بنیاد گندم کشور یک بررسی کارشناسی انجام شد و متعاقب آن ما به دولت پیشنهاد تعیین قیمت 4 هزارو 500 تومانی برای خرید تضمینی گندم را دادیم که با توجه به تغییر قابل توجه قیمت نهاده‌ها ما پیشنهاد جدیدی به دولت داده‌ایم. ایمانی خاطرنشان کرد: آنالیز جدید ما نشان می‌دهد با احتساب 15 درصد سود برای کشاورز، قیمت خرید تضمینی هر کیلو گرم گندم نباید کمتر از کیلویی 5 هزار تومان تعیین شود. دبیر خانه کشاورز گلستان خاطرنشان کرد: البته کشاورزان در هر صورت گندم خواهند کاشت ولی وقتی هزینه سم و کود بالا باشد، خب کشاورز برای استفاده از آنها هزینه نخواهد کرد و به این جهت محصول گندم هم از نظر کمی و هم کیفی کاهش خواهد یافت. وی با اشاره به اینکه 70 درصد گندمکاران گلستانی کشاورزانی هستند که زمین‌های کوچکی دارند تصریح کرد: زندگی کشاورزان معیشتی است و اگر مشکل قیمت خرید تضمینی حل نشود نقدینگی آنها کفاف هزینه‌های کشت جدید را نمی‌دهد.
 دبیر خانه کشاورز گلستان گفت: بررسی‌های میدانی ما نشان می‌دهد با قیمت‌های جدید کود و سم اگر هر کشاورز بخواهد یک هکتار زمین را به زیر کشت گندم ببرد فقط در مرحله کاشت که شامل شخم دیسک، کود، بذر و ردیف کاری است باید حداقل 5 میلیون تومان هزینه کند در حالی‌که این میزان قبلاً 2.5 تا 3 میلیون تومان بود. وی در پایان تأکید کرد: اگر خدای ناکرده ما بار دیگر وارد کننده گندم شویم از یک طرف باید با تحریم‌های ظالمانه و مشکلات تبادل ارز مقابله کنیم و از سوی دیگر هم با کرونا دست و پنجه نرم کنیم که توانی برای اقتصاد ملی نمی‌گذارد.
 قیمت خرید گندم منطقی نباشد محصولات دیگر جایش را می‌گیرند
 از سوی دیگر «صمد رنجبری» مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی فارس به «ایران »گفت: تا کنون 946 هزار تن گندم مازاد برنیاز از کشاورزان استان فارس خریداری شده است. وی با اشاره به اینکه فارس رتبه دوم خرید گندم را در اختیار دارد افزود: البته تولید گندم ما یک میلیون و 300 هزار تن است که بخشی از آن مربوط به خود مصرفی کشاورزان و بذر مورد نیاز آنها است. به گفته وی میزان خرید گندم از کشاورزان استان فارس نسبت بمدت مشابه سال زراعی قبل 46 درصد افزایش داشته است. رنجبری در خصوص گلایه کشاورزان مبنی بر افزایش چند برابری نهاده‌های کشاورزی هم گفت: کشاورزان نگران نباشند چراکه دولت به این مسأله اشراف کامل دارد و حتی کمیسیون کشاورزی مجلس به مسأله ورود کرده و ما امیدوار هستیم قیمت تضمینی با در نظر گرفتن منافع کشاورزان تعیین شود. وی تأکید کرد: گندم محصولی است که امنیت غذایی کشور به آن گره خورده است و متأسفانه رقیبانی مانند گوجه فرنگی، سیب زمینی و پیاز دارد که اگر کشاورز ببیند قیمت خرید تضمینی جذابیتی برایش ندارد به سمت تولید آنها خواهد رفت. مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی فارس خاطرنشان کرد: استان فارس 50 هزار کشاورز گندم کار دارد که زمین در اختیار هر کدام از آنها 2 تا 3 هکتار است.
 مشکلات کشاورزان را خسته کرده است
 «مهرزاد عباسی» گندمکار نمونه کشوری سال 96 که در« نقش رستم» مرودشت استان فارس سالانه 30هکتار زمین را به زیر کشت گندم می‌برد به «ایران» گفت: کشاورزی خرجش به دخلش نمی‌خورد و باید بگویم ما کشاورزان دیگر خسته شده‌ایم. وی افزود: ما اصلاً خواهان افزایش قیمت نیستیم چون متعاقب آن قیمت نان هم بالا می رود ولی ما انتظار داریم دولت مداخله کند تا نهاده ارزان قیمت به دستمان برسد. وی افزود: کشاورزان استان فارس معمولاً از آبانماه اقدام به کشت گندم می‌کنند و من و بسیاری از دیگر کشاورزان منطقه اگر وضعیت به اینگونه باشد، امسال گندم نخواهیم کاشت. به‌گفته وی با اینکه قیمت نهاده‌ها بالا رفته ولی نهاده‌ای برای خرید در بازار حتی با قیمت گران پیدا نمی‌شود.
«مسعود اسدی» عضو شورای مرکزی خانه کشاورز که خود تولید کننده گندم در خوزستان نیز هست گفت: متأسفانه قیمت نهاده‌ها حدود 700 درصد بالا رفته که علت آن هرچه می‌خواهد باشد ضد تولید است و به تخلیه مزارع می‌انجامد و در نهایت برای امنیت غذایی بسیار خطر ناک است. وی افزود: افزایش نامتعارف قیمت بذر، کود و سم به معنای کاهش تولید است و می‌تواند راه را برای واردات گندم هموار کند.

نیم نگاه

دبیر خانه کشاورز گلستان : متأسفانه در قالب مصوبه جدید مقرر شده تخصیص ارز 4 هزارو 200 تومانی به واردات بذر و سم و کود شیمیایی برداشته و ارز نیمایی به آن تعلق بگیرد و همین تصمیم موجب شده ظرف یک هفته قیمت کود پتاسیم و فسفاته و سموم شیمیایی چندین برابر شود . البته ما سم ایرانی برای آفات  هم داریم ولی چون مواد اولیه تولید آنها نیز وارداتی است آنها هم گران شده اند

۳۰ درصد از مساحت قم کانون تولید گردوغبار است

قم- مدیرکل محیط‌ زیست قم گفت: ۳۰۰ هزار هکتار از زمین های قم که معادل ۳۰ درصد از مساحت کل این استان است به کانون‌های تولید گردوغبار تبدیل‌ شده‌است.
به گزارش استانداری قم سیدرضا موسوی مشکینی در کارگروه مدیریت گردوغبار قم افزود: این کانون‌ها سالانه ۱۳ هزار تن گردوغبار تولید می‌کنند که نابودی اکوسیستم را به همراه خواهد داشت.
وی اضافه کرد: سالانه یک هکتار از مساحت فیزیکی قم به خاطر گردوغبار عملاً حذف می‌شود. به گفته موسوی مشکینی، چون قم در منتهی الیه آب ریز مرکزی کشور قرارگرفته این مسأله برای تثبیت حقابه‌های این استان و تخصیص کامل آنها مشکلاتی به وجود آورده است. وی افزود: همچنین وزش بادهای شرقی نیز مدیریت گردوغبار را در قم دشوار کرده‌است. موسوی مشکینی گفت: قم یکی از استان‌های گردوغبارخیز کشور شناسایی‌شده و همین مسأله ضرورت اختصاص حقابه‌ها را ضروری کرده‌است. وی افزود: سه کانون سراجه، حسین‌آباد میش مست، کوه نمک و شمال شرق شهر قم مهم‌ترین کانون‌های فرسایش خاک و تولید گردوغبار هستند.

درخواست استاندار یزد برای افزایش سهمیه آب از مسیر خلیج فارس

یزد - استاندار یزد همزمان با سفر وزیر نیرو به این استان بر افزایش سهمیه آب استان یزد از مسیر خلیج فارس تأکید کرد.
محمدعلی طالبی در چهاردهمین جلسه ستاد راهبردی و مدیریت اقتصاد مقاومتی استان یزد که با حضور وزیر نیرو برگزار شد، اظهارکرد: اگر افزایش سهم استان یزد از خلیج فارس از ۲۰ میلیون مترمکعب به ۴۰ میلیون مترمکعب تحقق یابد، دست استان برای مدیریت آب بسیار باز خواهد شد. وی با بیان اینکه در یک سال اخیر جهش‌های خوبی در برخی از حوزه‌های مهم استان صورت گرفته است، افزود: در این مدت برخی از طرح‌های بزرگ به بهره‌برداری رسید و پروژه‌های نیمه تمام استان نیز در آستانه بهره‌برداری قرار گرفته است. طالبی تأکید کرد: با مجموعه اقدامات و فعالیت‌های صورت گرفته، روند موفقی را از تابستان سال گذشته شاهد هستیم به گونه‌ای که اکنون رتبه اول میزان کاهش نرخ بیکاری را در کشور کسب کرده‌ایم. استاندار یزد با بیان اینکه برخی از طرح‌های بزرگ ملی در حوزه جاده، راه‌آهن و مسکن طرح ملی راه‌اندازی شده است، خاطرنشان کرد: لازم است با صرفه‌جویی ۱۰ درصدی تعادل بخشی را محقق کنیم تا از این طریق شهرستان‌ها مورد تشویق قرار گیرند.

بهره‌برداری از کارخانه مس همدان

همدان- با حضور معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نخستین کارخانه مس کاتد استان همدان در شهرستان رزن به بهره‌برداری رسید.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما این کارخانه با ظرفیت تولید 1500 تن در سال به بهره‌برداری رسید و برای 150 نفر اشتغالزایی کرده است. وی خاطرنشان کرد: مس تولید شده در این واحد در صنایع برق و الکترونیک و ظروف آشپزخانه کاربرد دارد. مدیر کل اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این مراسم هم از بهره‌برداری 14 تعاونی در استان همدان خبر داد و گفت: به مناسبت هفته تعاون 7 طرح صنعتی، 5 طرح خدماتی، یک طرح کشاورزی و یک طرح در حوزه مسکن به بهره‌برداری رسید. آقای توصیفیان افزود: این 14 طرح با اعتباری افزون بر22 میلیارد تومان و اشتغال 235 نفر به بهره‌برداری رسید.

احمد مسجدجامعی - محرم امسال اگرچه چون همیشه به رنگ و جامه سیاه درآمد، اما آیین‌های آن با توجه به فراگیری طاعون عصر جدید، حال و هوایی بیش‌وکم متفاوت یافت. عزاداری با رعایت بایدارها یا همان پروتکل‌های بهداشتی، روندی متفاوت و دشوار می‌طلبید و ازاین‌رو، پیش‌بینی می‌شد که یا مجالس نوحه و عزا تنها به سوگواری‌های خانگی تبدیل شوند یا عزاداری‌های جمعی که از مهم‌ترین ویژگی‌ها و نمادهای شیفتگان حسین سیدالشهدا(ع) است، به نقض موازین بهداشتی بینجامند. این مسأله وجه دیگری نیز داشت که برای برخی از ناظران باورپذیر و شدنی نبود: برگزاری آیین‌ها و مجالس سوگواری در کنار رعایت بایدارهای بهداشتی ابلاغ‌ شده؛ و البته در پایان شاهد همان وجهی بودیم که در آغاز باورناپذیر می‌نمود.
گذشته از فاصله‌گذاری فیزیکی و استفاده گسترده از ماسک‌های بهداشتی که به آنها نیز خواهیم پرداخت، در برخی از مجالس نکات ظریفی رعایت شده بود که حتی ممکن است در بعضی مراکز بهداشتی نیز از قلم بیفتند. در برخی از مجالسی که سوگواران بر زمین مفرش آمدوشد می‌کردند، پس از تحویل کفش‌هایشان، پاپوش‌های نایلونی استفاده نشده یکبار مصرف دریافت می‌کردند تا میزان تماس به حداقل برسد. مهرها نیز به‌شکل بسته‌بندی بین عزاداران پخش می‌شد و هرکس پس از سجده زیارت عاشورا و اقامه نماز، مهر خود را در ظرفی قرار می‌داد تا دیگران از آن استفاده نکنند. در برخی از هیأت‌ها با دستمال کاغذی سفید، جانمازهایی را با فاصله گذاشته بودند و روی آن دو سه مهر قرار داده بودند. این روند، از یک‌سو نظم بیشتری به مجلس می‌بخشید و از سوی دیگر، مهرهای قابل استفاده را مشخص می‌کرد. اگرچه برای شرکت در مراسم، استفاده از ماسک ضروری بود، اما طبیعتاً اصحاب مجلس هیچ عزاداری را به این دلیل از در نمی‌راندند و به ماتم‌زدگانی که این ضرورت را از یاد برده بودند، ماسک بهداشتی تحویل می‌دادند.
این روزها وقتی درباره برپایی هر جمع و انجمنی گفت‌وگو می‌شود و از مسجد و مدرسه گرفته تا مسافرت و دیدارهای خانوادگی، پیش از هرچیز بر لزوم رعایت فاصله میان افراد تأکید می‌شود. در مجالس سوگواری حسین سیدالشهدا(ع) رعایت این اصل بخوبی به چشم آمد و فاصله‌گذاری اجتماعی به شیوه‌های مختلف مدیریت شد. بانیان این مجالس که حفظ سلامت سوگواران را در نظر داشتند، ضمن کاهش زمان عزاداری و خودداری از شکل‌گیری مراسم «شور» که غالباً به درآمیختن دسته‌های سینه‌زنی می‌انجامد، در حد توش و توان کوشیدند تا هیأت‌های خود را در فضای باز سامان‌دهی کنند. برخی نیز با گذاشتن صندلی، فاصله‌ای ایمن میان حاضران در مجلس ایجاد کردند. همچنین در تاسوعا و عاشورای حسینی و روزهای پیش از آن، بسیاری از مجالس عزاداری از درون مساجد و حسینیه‌ها و خیمه‌های بسته بیرون آمدند و در بوستان‌ها و مجتمع‌های بزرگ و پشت‌بام‌های مشترک و حتی در گذرگاه‌هایی که آمد وشد عموم را مختل نمی‌کرد، برگزار شدند. پذیرایی از سوگواران نیز در این دهه متفاوت با محرم‌های پیشین بود. برخلاف روند همیشگی، سفره ای چیده نشد و کسانی که در این ایام نذری داشتند، آن را در ظروف بسته‌بندی میان حاضران تقسیم می‌کردند. بعضی هم نذورات خود را به شیوه مواد غذایی پخش کردند که در نوع خود کار جالبی بود که امید است در هر شرایطی استمرار یابد. بعضی نذورات هم مانند ماسک و مواد ضد عفونی کننده جدید بود.
این نظم و ترتیب من را به سال‌های پیروزی انقلاب اسلامی برد. در آن سال‌ها، خبرنگاران خارجی که از راهپیمایی‌ها و تظاهرات بزرگ تاسوعا و عاشورا گزارش تهیه می‌کردند، از نظم و انضباط انبوه راهپیمایان سیاه‌پوش شگفت‌زده می‌شدند. در آن سال‌ها که فضای میدان‌های اصلی شهر با آب‌نما و چمن و درختچه و گلکاری زینت می‌یافت، از پیرامون میدان تا حوض میانی، سنگ‌هایی مستطیل‌ شکل روی چمن می‌گذاشتند تا کسانی که می‌خواستند به کنار حوض بروند، گل و سبزه را پایکوب نکند. یکی از گزارشگران حاضر در میدان ولی‌عصر(عج) که در آن ایام ولی‌عهد خوانده می‌شد، شگفتی خود را ابراز کرده بود که از میان آن همه جمعیت که در صف ایستاده بودند تا برای وضو گرفتن خود را به آب‌نمای میانی برسانند، هیچ‌کس از میان فضای سبز گذر نکرده بود. هماهنگی راهپیمایان در بیان شعارها نیز برای خبرنگاران خارجی تازه و جالب بود؛ بویژه آنکه وقتی یک گروه شعارش را سر می‌داد، گروه دوم می‌دانست که چه زمانی بخش خود را آغاز کند و در کجا آن را به‌پایان برساند. آنچه این گزارشگران نمی‌دانستند، این بود که اغلب حاضران در راهپیمایی، این همگامی و هماهنگی را پیشتر در مجالس عزاداری و دسته‌های سینه‌زنی و هیأت‌های مذهبی آموخته بودند.
امروزه گاهی از اصطلاح «هیأتی» در معنای انجام کاری استفاده می‌کنند که بدون برنامه و قاعده انجام می‌شود. با این‌همه، برخلاف این گمان، هیأت‌ها در ذات خود، اجتماعی منظم و مدنی، تعریف‌ شده و معین‌اند و هیأت‌داران قدیمی ده‌ها آموزه اخلاقی و اجتماعی و انضباطی نانوشته را در برگزاری مجالس خود رعایت می‌کنند و این تدبیر را نسل به نسل انتقال می‌دهند. همین نکته که بسیاری از هیأت‌های قدیمی عمری بیش از یک صد سال دارند و چندین نسل پیاپی، در اوضاع مختلف سیاسی و اجتماعی و فرهنگی برپا مانده‌اند، خود نشانگر حاکم بودن انضباط و انسجام خود انگیخته در میان آنهاست. در چنین هیأت‌هایی، همه بخش‌های مراسم، از سینه زدن و منبر رفتن و مداحی کردن گرفته، تا حتی جفت کردن کفش‌ها و توزیع چای آداب ویژه خود را دارد. در حسینیه سادات اخوی هنوز هم پذیرایی با قهوه مرسوم است و ترکیب و تهیه آن به شیوه‌ای است که آن را با قهوه عربی و ترک و اروپایی، متمایز می‌سازد. ازآنجا که در وقفنامه به پذیرایی با قهوه تصریح شده است، صاحبان مجلس خود را همواره مقید به آن دانسته‌اند و سختی‌ها را نادیده گرفته‌اند. چند سال پیش با پیگیری‌های انجام شده، این شیوه پذیرایی در این حسینیه به ثبت میراث فرهنگی رسید. قهوه‌ای که با ترکیبی از کاکائو و شکر همراه است. در هیأت بزازها نیز خاندان حاج عبدالعلی، نسل در نسل عهده‌دار تهیه و توزیع چای مجلس بوده‌اند و برای مهیا کردن چای خوش رنگ، خوش طعم و خوش عطر، نسبت خاصی از انواع چای داخلی و خارجی را درمی‌آمیختند.
در دیگر هیأت‌های دیرپا نیز آداب و رسوم مشابهی حتی در جزئی‌ترین موضوعات به‌چشم می‌خورد که خود گواه بر قاعده‌مندی در برگزاری آیین‌های سوگواری است. مرحوم پدرم ـ سال‌های سال، واعظ یکی از قدیمی‌ترین جلسات تهران، یعنی هیأت صنف حداد و آهن فروش بود. در آن سال‌ها این هیأت را شادروان حاج محمود توسلی خواه (برادر حاج قاسم همدانی که پایه‌گذار بنای جدید حرم حضرت زینب(س) در پیش از انقلاب) از بازرگانان خوش‌نام تهران بود و دفتر و انبار او در انتهای بازار آهنگرها قرار داشت، اداره می‌کرد. در یکی از شب‌های پنجشنبه که جلسات هفتگی هیأت بود، من را عهده‌دار فراهم آوردن چای کرد و قوری بزرگ چینی را که با نخی در آن را به دسته‌اش بسته بودند، به دستم سپرد. چای را با قاشقی در قوری ریختم و به حیاط رفتم تا از سماور بزرگ برنجی و زغال‌سوزی که در گوشه‌ای می‌جوشید و قل می‌زد، قوری را پر کنم. سپس از پله‌ها بالا آمدم و قوری چای را در کنار آتش منقل گرد مجالس روضه گذاشتم. وقتی کارم تمام شد، زنده‌یاد توسلی گفت:
ـ احمد جان، چای امام حسین(ع) باید اعلا باشد که هست؛ اما درست کردن آن هم قاعده‌ای دارد.
او با حوصله توضیح داد که این روند چگونه انجام می‌شود. نخست باید قوری را گرم کرد. این کار دو شیوه داشت؛ یا قوری خالی را مدتی بر سماور یا کنار منقل می‌گذاشتند تا بتدریج گرم شود، یا در آن آب جوش می‌ریختند و به‌شدت تکان می‌دادند تا حرارت به همه جای قوری برسد و سپس آب داغ را خالی می‌کردند. آنگاه چای را در قوری ‌می‌ریختند و می‌شستند تا گرد و خاک آن زدوده شود و رنگ چای دم‌شده به تیرگی نگراید. سپس قوری و چای درون آن را با در باز و بی‌آنکه آب جوش بر آن بیفزایند، چند دقیقه‌ای بر سماور می‌گذاشتند و سپس قدری آب جوش اضافه می‌کردند تا اصطلاحاً چای خیس بخورد. سرانجام، قوری را لبالب از آب جوش می‌کردند و آن را روی منقل می‌گذاشتند تا به‌ آرامی دم بکشد و چای آماده شود. آنگاه چای آماده را از صافی رد می‌کردند و در قوری دیگر می‌ریختند و به آن آب جوش اضافه می‌کردند تا برای پذیرایی عزاداران آماده شود. جالب آنکه آداب پذیرایی با چای در صبح و عصر هم متفاوت بود. زنده‌یاد توسلی پس از آنکه روش صحیح تهیه چای را توضیح داد، توصیه دیگری نیز کرد:
 پس‌از دم کردن چای، روی دودکش سماور، آن آجر قزاقی را هم می‌گذاریم تا آتش آرام بگیرد و زغال بی‌جهت نسوزد.
اگرچه خود مجالس روضه پایدار و همیشگی بودند، اما گاهی جای آنها ثابت نبود و این نشست‌های مذهبی هر بار در منزل یکی از اعضای هیأت برگزار می‌شد. روان‌شاد سیدمسعود شجاعی(فرزند حجت‌الاسلام سید علی شجاعی و برادر خانم شجاعی؛ همکار ما در دولت) که از دوستان جوان پدرم بود، نسل دوم کسانی بود که در دوره ما، چایخانه روضه منزل را با مرحوم سیدحسین اسفندیاری و دیگران اداره می‌کرد. آنها از چند وچون پذیرایی با چای در روضه نکته‌ها می‌گفتند و خود به‌دقت به آنها پایبند بودند. می‌گفتند کسی که چای به‌دست عزاداران می‌دهد، باید آدابی را مراعات کند؛ از جمله اینکه سینی را شتاب‌زده نگرداند و میهمانان مجلس سوگواری مجال کافی برای برداشتن چای داشته باشند تا احیاناً دستپاچه نشوند و چای را بر سینی یا لباس خود نریزند؛ سینی را باید تا حدی پایین بیاورد که حاضران، در هر سن و سالی و با هر جسم و توانی، بتوانند براحتی استکان را بردارند؛ نباید در چشم عزاداران نگاه کند، چون ممکن است عزاداری در آن لحظه اشکی نداشته باشد، یا دیگری چشمش از اشک سرخ باشد، یا حتی شاید کسی بخواهد دو چای بردارد. اغلب این آداب برای آن بود که حرمت عزادار حسین سیدالشهدا در هر حال حفظ شود. به‌هرتقدیر، متولیانی که حتی در جزئی‌ترین موضوعات نکته‌ای را از قلم نمی‌اندازند، پیداست که در شیوه عزاداری در شرایط بیماری‌های فراگیر نیز چگونه پایبند رفتارهای بهداشتی و سلامت عزاداران هستند.
این نظم برخاسته از منش و روش خود امام حسین(ع) بود که واعظان به تلویح و تصریح در سخنان خود به آن می‌پرداختند. رویدادهای روز عاشورا سرشار از این نکته‌ها و اندرزهاست. چنانکه می‌دانیم، سپاه حضرت از چند ده مرد و جوان مبارز فراتر نمی‌رفت، در حالی که برخی از ایشان سالخورده یا نوجوان بودند و گذشته از آنکه تجربه چنین نبردی را نداشتند، به جنگ‌افزارهای کافی نیز مجهز نبودند. حضرت سیدالشهدا شمشیر خود را در شب عاشورا، مهیای رزم کرده بود. در مقابل، لشکر عمر سعد به چندین هزار نفر می‌رسید که همگی جنگ‌آزموده و مهیای نبرد پای به میدان گذاشته بودند.
در چنین مصاف نابرابری، انتظار می‌رود که لشکر دشمن در چشم بر هم زدنی پیروزی را از آن خود سازد و در همان یورش نخست، با فراوانی عِده و عُده، کار را یکسره کنند. با این‌همه، نبرد روز عاشورا که با حمله سپاه خصم در سپیده صبح آغاز شد، چندین ساعت به درازا کشید و تا تیرگی غروب آن روز به‌طول انجامید؛ و اینگونه، خورشید سرخ دشت نینوا مجال یافت تا در غمبارترین روز خود، ریختن پاک‌ترین خون‌ها را نظاره کند و عزادار اشرف اولاد آدم باشد.
این ایستادگی دلیرانه بر تدبیر و آراستگی سپاه کم‌شمار شهدای کربلا نیز استوار بود. حضرت اباعبدالله با آنکه آغازگر جنگ نبودند، اما یاران اندک خود را آرایش نظامی دادند؛ حبیب بن مظاهر را به فرماندهی میسره یا سمت چپ سپاه گماردند و میمنه را به زهیربن قین بجلی سپردند. عَلَم سپاه را نیز که نگاه‌ داشت آن اهمیت فراوانی داشت، به‌دست برادر گرامی‌شان، حضرت عباس ابن علی(ع) دادند. هر سه دلاور از مردان نام‌آور آن روزگار بودند. زهیر از بزرگان قبیله بجیله و از نیک‌نامان شهر کوفه بود که به‌دلیل حضور در جنگ‌ها و فتوحات بسیار، به دلیری شناخته می‌شد. حبیب بن مظاهر از شیوخ کوفه بود و همگان از او بدرستی و پاکی یاد می‌کردند. و سرانجام، قمر بنی هاشم(ع) که چنان در جنگاوری نام‌آور و بی‌همتا بود که فرستادگان سپاه اشقیا کوشیدند او را به خدعه از میان یاران امام جدا کنند.
در آغاز روز، آنگاه که عمر سعد بر طبل جنگ کوفت و تیر نخست را رها کرد، لشکر اشقیا هجوم آوردند و برخی از یاران حضرت سیدالشهدا به شهادت رسیدند. امام بار دیگر سپاه را آراست و فرماندهی را همچنان در اختیار قمر بنی هاشم قرار داد. این آرایش جنگی باعث به هم ریختن نقشه‌های سپاه پسر سعد شد. وقتی در میانه روز، شمر همراه با عده‌ای کثیر از پشت اردوگاه قصد هجوم به خیمه‌ها را داشت، زهیر که مهیای چنین نیرنگی بود، با اندک یاران خود به رویارویی با شمربن ذی‌الجوشن پرداخت و او و گروهش را به عقب راند. در آغاز جنگ یکی از لشکر مقابل به زهیربن قین گفت: تو که طرفدار اهل بیت نبودی و او پاسخ داد: اما اینجا که من ایستاده‌ام برای تو روشن نمی‌سازد که الان طرفدار که هستم و به کنایه افزود: من حتی حسین را به کوفه دعوت نکردم و نامه‌ای برای او ننوشتم.
این نظم پس از شهادت امام و یاران و در دوره اسارت اهل بیت رسول‌الله ـ علیهم السلام ـ همچنان برقرار بود و آن مصیبت عظیم، سبب آشفتگی خاندان حضرت نشد. در میان ده‌ها زن و کودکی که همراه اسوه صبر، حضرت زینب ـ سلام‌الله علیها ـ بودند، نه‌تنها هرگز از بی‌نظمی و آشفتگی در صف کودکان گزارشی ثبت نشد، بلکه حتی وقتی در اوج خستگی و گرسنگی، طعامی به ایشان تعارف می‌کردند، به‌رغم کمی سن، با ادب تمام نمی‌پذیرفتند و می‌گفتند: ما از آل محمد(ص) هستیم و صدقه بر ما حرام است.
با بیان حتی گوشه‌ای از این نمونه‌ها، سخن به درازا خواهد کشید؛ اما مقصود آن است که نظم و آراستگی صفوف و سلوک سوگواران امام حسین(ع) در روزگاران مختلف و در اوضاع متفاوت، ریشه در سیره و روش آن حضرت دارد که فقط نمونه‌ای از آن را در آرایش جنگی سپاه ایشان و سپس در منش کودکان و بانوان خاندان آن حضرت آوردیم. آنچه در این ایام از عزاداران حسینی دیدیم، برای آنان که از صبغه و سابقه چنین هیأت‌ها و مجالسی آگاهند، نباید جای شگفتی داشته باشد، که بی‌تردید اینان بیش از هر گروه و دسته و جمعی پایبند ضروریات و ملزوماتی‌اند که شرایط روزگار ممکن است بر هر مجلس و انجمنی تحمیل کند.
این روش و منش که از آموزه‌های اهل بیت پیامبر(ص) برمی‌آید، چنان نکات ظریف و آداب بی‌مانندی دارد که هر شنونده‌ای را مجذوب خود می‌کند. در یکی از تهرانگردی‌ها به دیدار تکیه‌ای بسیار دیرسال رفتیم. در آن جمع، یکی از بزرگان هیأت گفت:
 هنگام خریدن زمین این تکیه، با لباس مرتب و حتی کراوات نزد وارثان ملک رفتیم زیرا نمی‌خواستیم فروشندگان در معذوریت قرار بگیرند و دارایی خود را به بهایی کمتر از آنچه رضایت دارند، بفروشند.
او باور داشت که در مال و زمینی که احتمال اندکی نارضایتی و نادرستی در آن است، نمی‌توان روضه سیدالشهدا خواند و مجلس عزاداری فرزند زهرا(س) را برپا کرد.