میثم لطفی
خبرنگار
 مؤسسه اطلاعات سایبری Sixgill از جمله مراکز فعال برای کشف بازارهای سیاه اینترنتی، این هفته گزارش 17صفحه‌ای خود را که حاصل یک مطالعه وسیع در سطح جهانی است، منتشر کرد و توضیح داد با همه‌گیری ویروس کرونا و خانه نشینی مردم، دلال‌های مواد مخدر و دارو فعالیت خود را در سطح خیابان کاهش داده‌اند و در عوض روی فضای آنلاین تمرکز ویژه دارند تا بازار خود را از دست ندهند. در این گزارش آمده، میزان فروش غیرقانونی داروهایی که به نوعی با درمان بیماری کرونا مرتبط هستند در فضایی که از آن با نام «وب تاریک» یا «دارک وب» (Dark Web) یاد می‌شود 495 درصد افزایش یافته است و حتی در بعضی از این بازارها اقلامی به‌عنوان «واکسن کرونا» یا «داروی قطعی درمان کرونا» هم به چشم می‌خورد. در همین دوره زمانی میزان فروش داروهای روان گردان در بازارهای زیرزمینی اینترنتی 224 درصد و میزان فروش مواد مخدر 555 درصد بیشتر شده است. با این توضیحات این سؤال مطرح می‌شود که، فضایی به‌عنوان «وب تاریک» چگونه فعالیت می‌کند که مراکز امنیت سایبری نمی‌توانند جلوی آن را بگیرند؟
این بازارهای تاریک وب
«وب تاریک» به شبکه‌ای گفته می‌شود که از دسترس عموم کاربران خارج است و از آن برای مقاصد غیرقانونی استفاده می‌شود. این قبیل شبکه‌ها که توسط گروه‌های ناشناس مدیریت می‌شوند با افراد مختلف نظیر هکرها، فروشندگان مواد مخدر، آدم‌ربایان، قاتل‌ها، تروریست‌ها و... همکاری می‌کنند و این فضا را می‌توان بخشی از یک شبکه بزرگتر و پیچیده‌تر به‌نام «وب پنهان» دانست. وب تاریک را در اصل مجموعه سایت‌هایی می‌دانند که جست‌وجوگرهای اینترنتی قادر به شناسایی آنها نیستند و در بیشتر موارد برای مخفی نگه‌ داشتن هویت خود از ابزار رمزگذاری Tor استفاده می‌کنند و پسوند onion. را برای خود برمی‌گزینند.
گزارش مفصلی که مؤسسه اطلاعات سایبری Sixgill هم‌اکنون منتشر کرده است نشان می‌دهد همزمان با همه‌گیری ویروس کرونا میزان فعالیت این قبیل سایت‌ها افزایش یافته است و در این میان چون هنوز هیچ مرکز علمی در جهان واکسن یا داروی قطعی درمان کرونا ارائه نکرده است، برخی فروشگاه‌های غیرقانونی فعال در این حوزه تبلیغات مرتبط با این بیماری را ممنوع کردند.
سایت اینترنتی «مونوپولی مارکت» که از مواد مخدر تا داروهای استروئیدی را به‌صورت غیرقانونی به فروش می‌رساند با انتشار پیامی اعلام کرد که اجازه فروش داروهای تأیید نشده برای درمان کرونا را نمی‌دهد. این سایت از بازیگران تازه وارد عرصه دارک وب است و در آن فقط 100فروشنده فعال مشغول به کار هستند که البته بخش اعظم آنها به خرید و فروش دارو و بیت کوین می‌پردازند. از زمان شیوع کرونا درخواست فروشندگان برای عرضه داروهای مرتبط با این بیماری در فروشگاه‌های مخفی اینترنتی بیشتر شده است و مدیران این سایت و دیگر مراکز مشابه برای آنکه فریب نخورند، اجازه عرضه چنین داروهایی را در شرایط کنونی نمی‌دهند. «مونوپولی مارکت» در بیانیه‌ای که روی یکی از فروم‌ها منتشر کرده است توضیح داد: «هر فروشنده‌ای که داروی جعلی را به‌عنوان درمان ویروس کرونا ارائه کند نه تنها به طور دائم از این مرکز حذف می‌شود، بلکه دیگر سایت‌های زیرزمینی وابسته هم با او همکاری نخواهند کرد.»
مرکز Sixgill به این نتیجه رسیده است که با وجود پیشرفته‌تر شدن ابزارهای امنیت سایبری و تمرکز هرچه بیشتر دولت‌ها برای جلوگیری از فعالیت‌های زیرزمینی آنلاین، تعداد سایت‌های فعال در عرصه دارک وب، روز به روز در حال افزایش است. اگرچه یکی از بزرگترین فروشگاه‌های آنلاین فعال با نام «اونیموس» سال 2013 میلادی غیرفعال شد، ولی دیگر سایت‌ها نظیر سیلک‌رود2، آگورا، اِولوشن، پاندورا، هایدرا و... همچنان فعالیت می‌کنند و میانگین درآمد روزانه هر کدام از آنها بین 300 تا 500 هزار دلار برآورد می‌شود که البته در برخی موارد درآمد روزانه آنها به 650 هزار دلار هم می‌رسد.
البته در گزارشی که به تازگی منتشر شده است، گفته شده بیشتر دلال‌هایی که با این سایت‌ها همکاری می‌کنند درآمد قابل ملاحظه‌ای به دست نمی‌آورند. بررسی‌ها نشان می‌دهد 70 درصد تمام فروشندگانی که در وب تاریک مشغول فعالیت‌های غیرقانونی هستند کالاهای با ارزش کمتر از 1000 دلار عرضه می‌کنند و در این بین ارزش مالی کالاهای عرضه شده توسط 18 درصد آنها بین 1000 تا 10 هزار دلار برآورد می‌شود. همچنین مشخص شد تنها 2 درصد فروشندگان، کالاهایی با ارزش بیش از 100 هزار دلار را در بازارهای پنهانی آنلاین می‌فروشند که البته آنها هم افرادی محدود و شناخته شده هستند. با این حال همان تعداد محدودی که کالاهای گران‌تر را عرضه می‌کنند، بخش اعظم درآمدهای مربوط به این بازارهای سیاه را به دست می‌آورند. در مطالعه جدید مشخص شد 35درصد فروشندگان طی یک سال گذشته در مجموع یک میلیون دلار درآمد به دست آوردند و در این میان یک درصد فروشندگان در دارک وب توانستند هر کدام بیش از 5 میلیون دلار کسب درآمد کنند.
وب تاریک با اقلام عجیب و ترسناک
دارو و مواد مخدر تنها محصولات پرفروش در دنیای سیاه وب محسوب نمی‌شود. سال 2018 میلادی تنها چند هفته قبل از انتخابات میان دوره ریاست جمهوری ایالات متحده تمام محتوای ذخیره شده در یکی از پایگاه‌های داده این کشور شامل اطلاعات رأی‌گیری مربوط به 35 میلیون شهروند امریکایی سرقت و در یکی از سایت‌های مخفی دارک وب عرضه شد. این داده‌ها که روی یکی از فروم‌های هکری منتشر شده بود تمام اطلاعات شخصی رأی دهندگان از جمله نام، شماره تلفن، آدرس محل سکونت و سابقه رأی دادن آنها را دربر می‌گرفت.
علاوه بر این، جولای امسال یعنی حدود یک ماه قبل محققان امنیت سایبری از کشف پرونده‌های پزشکی آنلاین درگذشتگان بسیاری از کشورها در یکی از بازارهای غیرقانونی وب خبر دادند. مجرمان سایبری در این اتفاق حجم وسیعی از اطلاعات شخصی 140 میلیون بیمار که جان خود را از دست داده بودند، حراج کردند و در بین این داده‌ها، اطلاعات مربوط به حساب بانکی و رمز عبور آنها هم به چشم می‌خورد.
اعضای بدن انسان از جمله اقلام دیگری است که به‌صورت گسترده در دارک وب، خرید و فروش می‌شود و بخصوص برای آن دسته از افرادی که در فهرست انتظار برای پیوند عضو قرار دارند، این بازار همواره مورد توجه قرار می‌گیرد. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که سالانه در جهان به طور میانگین حدود 10 هزار پیوند عضو غیرقانونی انجام می‌شود و بخش اعظم آنها زیر نظر گردانندگان سایت‌های دارک وب است. بدیهی است که در این میان هرچه عضو بدن حیاتی‌تر باشد، قیمت آن بالاتر می‌رود. با این توضیح قیمت کبد یا قلب انسان در این قبیل سایت‌ها بین 100 تا 200 هزار دلار است و هر چشم انسان‌ در این سایت‌ها حدود 1200 دلار معامله می‌شود. کارشناسان همچنین دریافتند از فروش وام بانکی گرفته تا استخدام قاتل و گروه‌های تبهکاری نیز در این سایت‌ها یافت می‌شود و متأسفانه باید گفت این سایت‌ها به خرید و فروش کودکان و قاچاق انسان هم می‌پردازند.
در گزارش جدید اعلام شد بخش اعظم خرید و فروش‌های غیرقانونی دارک وب معادل 46 درصد آنها در فنلاند انجام می‌شود و 30 درصد آن هم در نروژ به فروش می‌رسد. البته بسته به نوع کالا، محل فروش کالاهای عرضه شده در این سایت‌ها در نقاط مختلف جهان تغییر می‌کند. در مجموع تا پایان نیمه نخست سال 2020 میلادی بیش از 20 میلیارد اطلاعات سرقت شده از حساب‌های کاربری در بازار سیاه دارک وب وجود داشته است و میانگین قیمت هر حساب کاربری شبکه‌های اجتماعی از جمله فیس‌بوک در این سایت‌ها 600 دلار بوده است. میانگین سنی افرادی که در این سایت‌ها اقدام به خرید اجناس مختلف بخصوص مواد مخدر می‌کنند 21 سال است و بیشتر آنها مرد هستند. مؤسسه اطلاعات سایبری Sixgill هشدار داد اگر شرایط به همین شکل دنبال شود و جلوی فعالیت این قبیل سایت‌ها گرفته نشود، در آینده نه چندان دور دنیای دارک وب برای همه کشورها مشکلات عدیده ایجاد می‌کند و حتی سازمان‌های بزرگ نظیر پلیس فدرال امریکا هم نمی‌توانند جلوی فعالیت‌های آن را بگیرند.

کاهش تعداد پیامک‌های ورودی به اپراتورهای همراه

تعداد پیامک‌های ورودی به هر یک از اپراتورهای تلفن همراه از سمت سایر اپراتورها، در سه ماهه‌ ابتدایی سال ۱۳۹۹ به بیش از هفت میلیارد پیامک می‌رسد که در مقایسه با آمار هشت میلیاردی سه ماهه آخر پارسال کاهش یافته است. به‌گزارش ایسنا، آمار منتشرشده توسط سازمان رگولاتوری، تعداد پیامک‌های ارسال‌شده در هر یک از اپراتورهای تلفن همراه در سه ماهه‌ ابتدایی سال‌جاری را مشخص کرده است که نشان می‌دهد در این مدت در مجموع بیش از هفت میلیارد و ۲۳۶ میلیون و ۹۵۶ هزار و ۲۹۵ پیامک به اپراتورهای تلفن همراه از سمت سایر اپراتورها، ارسال شده است. این در حالی است که در سه ماهه‌ چهارم سال ۱۳۹۸، بیش از هشت میلیارد و ۳۴ میلیون و ۶۳۷ هزار پیامک به اپراتورهای تلفن همراه از سمت سایر اپراتورها، ارسال شده بود و آمار سه ماهه ابتدایی سال‌جاری حاکی از کاهش تعداد پیامک‌های ورودی به اپراتورهاست. تعداد پیامک‌های خروجی از اپراتور ایرانسل به سایر اپراتورها در مجموع بیش از سه میلیارد و ۵۲۰ میلیون و ۷۶۹ هزار عدد و تعداد پیامک‌های ورودی از سایر اپراتورهای سیار به اپراتور ایرانسل، بیش از سه میلیارد و ۲۲۶ میلیون و ۵۲۸ هزار عدد بوده است. همچنین تعداد پیامک‌های درون‌شبکه‌ای ایرانسل، بیش از چهار میلیارد و ۷۱۹ میلیون و ۸۰۶ هزار عدد بوده است. تعداد پیامک‌های خروجی از اپراتور رایتل به سایر اپراتورها در مجموع بیش از ۴۲۶ میلیون و ۸۶۰ هزار عدد و تعداد پیامک‌های ورودی از سایر اپراتورهای سیار به اپراتور رایتل، بیش از ۳۱۰ میلیون و ۹۰۲ هزار عدد بوده است. همچنین تعداد پیامک‌های درون‌شبکه‌ای رایتل، بیش از ۸۰ میلیون و ۲۸۶ هزار عدد بوده است.

ارائه ترافیک ترجیحی برای مراکز آموزشی

معاون وزیر ارتباطات از برگزاری جلسه‌ای با وزارت علوم برای بررسی مشکلات فنی آموزش مجازی دانشگاه‌ها خبرداد و گفت: امکان استفاده از تعرفه ترجیحی برای ترافیک آموزش مجازی این مراکز پیش‌بینی شده است. به گزارش مهر ستار هاشمی گفت : پس از شیوع کرونا و تعطیلی مراکز دانشگاهی، به منظور کمک و مساعدت حداکثری به امر آموزش به‌عنوان یکی از ارکان اصلی رشد و توسعه کشور در شرایط ویژه اجتماعی و اقتصادی ناشی از شیوع این بیماری، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در اسفند ماه سال گذشته در اقدامی داوطلبانه، تشریک مساعی برای ارائه ترافیک رایگان در بستر شبکه ملی اطلاعات به جامعه دانشگاهی شامل استادان و دانشجویان را در دستور کار قرار داد. وی گفت: در اثر اقدامات انجام شده در سطح وزارت ارتباطات و با همکاری اپراتورهای تأمین‌کننده خدمات دسترسی، رایگان‌سازی تعرفه ترافیک برای بیش از ۱۸۸۰ سامانه اعلام شده از سوی وزارت عتف (مربوط به ۸۵۰ مرکز دانشگاهی) صورت پذیرفت و این طرح تا پایان تیرماه ادامه داشت. هاشمی افزود: پیش‌بینی امکان استفاده از تعرفه ترجیحی برای ترافیک آموزش مجازی مراکز دانشگاهی (در کلیه مراکز آموزشی کشور) نیز یکی از اقدامات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است و اجرای آن نیز صرفاً منوط به درج مشخصات سیستم‌های مربوطه (توسط نمایندگان وزارت عتف) در سامانه‌ای است که به منظور اعمال تعرفه ترافیک ترجیحی پیش‌بینی شده است. معاون وزیر ارتباطات خاطرنشان کرد: در حال حاضر پهن‌باند شبکه‌های سیار در نقاط شهری و روستایی، دارای پوشش بسیار مناسبی است و توسعه پهنای باند ارتباطی و گسترش پوشش پهن‌باند ثابت و سیار جهت تکمیل پوشش پهن باند در نقاط باقیمانده نیز در حال انجام است. در این صورت در صورت اتخاذ تصمیم نهایی دال بر رایگان شدن تعرفه ترافیک آموزش مجازی مراکز دانشگاهی و آموزشی، با مشارکت اپراتورها، اجرای آن انجام خواهد شد.