حمیرا حیدریان
خبرنگار
 در بخش «نَن‌جاو» استان «خِه‌نَن» در مرکز چین، فرش ابریشمی مرغوب و باکیفیت، به نام ایران بافته می‌شود، صنعتگران این منطقه ادعا می‌کنند ۸۰ درصد فرش ابریشم جهان را تولید می‌کنند. «نن‌جاو» از دیرباز پرورش‌دهنده نوعی کرم ابریشم بوده و صنعت بافت فرش را از دهه ۸۰ میلادی آغاز کرده است. اما حالا دیگر نقش بستن طرح‌های کاشان، اصفهان و... روی دار قالی چینی‌ها چندان اهمیت ندارد در جایی که بازار فرش ایران و قالی‌های نفیس اصفهان، تار و پودشان به مویی از ابریشم چینی بند است. ابریشمی که این روزها به خاطر تعرفه‌های سنگینش جای خود را به رقیب «ازبکی» خود سپرده و حالا دیگر میداندار کارگا‌ه‌های بافندگی اصفهان شده اما با کیفیتی نازل؛ کیفیتی که فعالان این صنعت عظیم را از زمینگیر شدن بازار داخلی و خارجی هراسان کرده است.
فرش کرک و ابریشم اصفهان، نائین، خور و اردستان با طرح‌های لچک و ترنج-درختی-عکس-شکارگاه- واگیره- گلدانی و... که با گره فارسی و ظرافت خاص رج‌های ابریشم چینی را 50 گاه تا 90 رج درهم می‌تنید حالا دیگربا جانشینی ابریشم «ازبک» جایگاه چندانی برای جولان در بازارهای جهانی ندارد و نپال، هند و پاکستان رقیب‌های کم‌مزدی هستند که این روزها در این میان خودنمایی می‌کنند.
مسئولان دولتی می‌گویند اصفهان رتبه چهارم صادرات فرش کشور را داراست و سالانه ۷۰۰ هزار مترمربع قالی در استان اصفهان تولید می‌شود اما دست‌اندرکاران بازار فرش اصفهان حکایت دیگری را روایت می‌کنند که نشان از گره خوردن بی‌مهری مسئولان در تار و پود این هنر اصیل چندصد ساله دارد.
محمد بیگی، نایب رئیس دوم اتحادیه تولید فرش اصفهان در گفت‌وگو با «ایران» گفت: اتفاقی که برای فرش ایران رخ داده و مهم‌تر از کار کردن نقوش فرش اصفهان و کاشان روی فرش‌های چینی، هندی و دیگر کشورهای کپی‌کار است، متریال ابریشمی است که این روزها از ازبکستان وارد کشور شده و جایگزین ابریشم مرغوب چینی شده است.
وی با بیان اینکه ایران در تولید فرش هم از نظر کیفیت و هم هنر در جهان حرف اول را می‌زند، افزود: متأسفانه ابریشم ازبک مرغوبیت و کیفیت ابریشم تک‌لای چینی را ندارد و همین جایگزین کردن ابریشم ازبک باعث افت کیفیت و ارزش فرش خواهد شد، موضوعی که به دلیل تعرفه بالای واردات ابریشم چینی اتفاق افتاده و همین باعث شده است در بحث تجارت و صادرات فرش جایگاه خود را در بازار جهانی از دست بدهیم، اما خوشبختانه از نظر هنر فرشبافی هنوز حرفی برای گفتن و حفظ جایگاه خود داریم.
وی افزایش تعرفه واردات نخ ابریشم را به عنوان یک مانع بر سر راه تولیدکنندگان و تجار این صنعت کهنسال و با ارزش دانست و بیان کرد: تعرفه واردات نخ ابریشم چینی 26 درصد شده که نسبت به گذشته چند برابر شده است و همین امرباعث شده به علت نبودن صرفه اقتصادی آن، تولیدکنندگان به فکر واردات نخ ابریشم که به صورت قاچاق و با قیمت نازل‌تری وارد می شود، بیفتند که به علت کیفیت پایین این ابریشم، فرش دیگر آن مرغوبیت گذشته را ندارد و این یک ضربه سنگین به صنعت قدیمی و تأثیرگذار در اقتصاد وارد کرده است و متأسفانه ما بازار جهانی را از دست داده‌ایم. کما اینکه کشورهایی چون نپال، پاکستان، هند و حتی افغانستان توانسته‌اند به علت پایین بودن دستمزد کارگر با یک متریال بسیار معمولی و با کیفیت پایین فرش را به بازار عرضه کنند و در این عرصه از ما پیشی بگیرند که جای صد افسوس دارد.
این استاد فرشبافی با اشاره به اینکه بارها برای رفع این معضل با مسئولان (وزیر، نمایندگان مجلس و...) صحبت کرده‌ایم، اظهار کرد: برای نجات این صنعت با ارزش و با اهمیت بارها با مسئولان دولتی جلسه برگزار کردیم اما تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم. حتی زور ما به نوغانداران شمالی و مشهد نیز که به تولید ابریشم مشغول هستند، نمی‌رسد. نخ ابریشمی که آنها تولید می‌کنند از نظر کمی و کیفی در حد ابریشم چینی نیست و ما نمی‌توانیم تنها از تولید داخل بهره ببریم و این ما را با مشکل بزرگی روبه‌رو کرده است.
محمد بیگی به نرخ بالای تعرفه ابریشم چینی بار دیگر اشاره و عنوان کرد: با تعرفه 26 درصدی که برای وارد کردن نخ ابریشم چینی درنظر گرفته شده است یعنی هر کیلوی آن معادل 2 میلیون تومان می‌شود و این قیمت تمام شده یک فرش را چندین برابر می‌کند که عملاً برای تولیدکننده، تاجر و مصرف کننده به صرفه نیست و همین عامل بازدارنده در نهایت باعث از دست دادن بازار جهانی شده است و متأسفانه شاهد سیر نزولی در تمامی چرخه این صنعت مهم و با ارزش هستیم؛ صنعتی که در دنیا وقتی اسم ایران آورده می‌شد فرش ایران به ذهن همه خطور می‌کرد و هنری که همتا نداشت. اما جای بسی صد افسوس که در این تجارت مهم جایگاه خود را در جهان از دست داده‌ایم اما در بخش هنر فرشبافی هنوز حرف اول را می‌زنیم که جا دارد به این بخش توجه بیشتری شود تا این هنر نیز از دست نرود.
وی همچنین به خروج چین از بازار تولید فرش اشاره کرد و گفت: چین مدت‌هاست از تولید فرش با نقوش ایرانی و خصوصاً اصفهان دست کشیده و حرفی برای گفتن ندارد چون واقعیت امر این است که دیگر صرفه اقتصادی در آن نمی‌بیند و تمرکز خود را روی دیگر کالاها گذاشته است.
 فرش ایران و نقش جهان در آستانه فراموشی در بازار جهانی
نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف اصفهان نیز معتقد است، سیاستگذاری یک‌شبه و غلطی که به اسم کار کارشناسی اعمال می‌شود، باعث ایجاد بسیاری از مشکلات شده است.
سعید عصاچی در گفت‌وگو با «ایران» ضمن گله‌مندی از شرایط صنعت فرش گفت: واقعیت این است که متأسفانه حال بازار فرش دستباف مانند حال بسیاری از بازارهای کالاها و اجناس دیگر خوب نیست و افزایش بی رویه نرخ ارز، اعمال تحریم‌ها و بویژه توقف صادرات باعث شده این بازار وضعیت نامطلوبی را تجربه کند.
وی با تأکید بر اینکه چند سالی است فرش ایران دچار مشکل و آسیب شدید شده، افزود: با بررسی‌هایی که ما انجام داده‌ایم، 25 مانع پیش پای فرش ایران و خصوصاً اصفهان وجود دارد که از جمله آن افزایش تعرفه‌ها است. متأسفانه با افزایش 26 درصدی تعرفه واردات ابریشم، تولیدکنندگان این صنعت با چالش بزرگی مواجه شده‌اند. به طوری که ادامه این روند، تولید فرش را به محصولی گران و دشوار برای تولیدکنندگان تبدیل کرده و باعث شده حتی برخی کارگاه‌های فرشبافی ناچار به تعطیلی یا توقف کار شوند.
وی با بیان اینکه ابریشم چین از بهترین نوع ابریشم‌های موجود در این صنعت است، اظهار کرد: با افزایش نرخ تعرفه واردات ابریشم که چین بهترین نوع آن برای فرش را در اختیار دارد و ما باید برای مرغوبیت فرش خود از آن استفاده کنیم متأسفانه اخیراً تولیدکنندگان فرش دستباف، ابریشم ازبک را که از کیفیت پایینی برخوردار است خریداری می‌کنند که همین امر باعث افت کیفیت و از دست دادن بازار داخلی و جهانی شده است.
عصاچی به مشکلات تولید فرش دستباف اشاره کرد و ادامه داد: در حال حاضر مشکلات فرش بیش از سایر کالاهای اساسی است. در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها، صادرات این کالا با رکود روبه‌رو شده است. ازسوی دیگر به دلیل سیاستگذاری‌های اشتباه از جمله زمان‌گذاری برای برگشت ارز نیمایی موجب شده بسیاری از صادرکنندگان نتوانند فرش‌هایشان را صادرکنند و به مشکل برخورده اند. در داخل نیز با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه مانند ابریشم، قیمت تمام شده فرش نیز بالا رفت و با توجه به شرایط اقتصادی از میزان مشتریان آن کاسته و بازار این کالا با رکود روبه‌رو شده است.
وی از شرایط بازار گلایه کرد و گفت: وقتی فرش دستباف از ایران صادر می‌شد، در سامانه نیما پول آن به کشور برمی‌گشت؛ فرش کالایی نیست که وقتی به بازارهای خارجی رسید طی دو، سه ماه به فروش برسد و گاهی روند فروش آن تا دو سال طول می‌کشد. بر این اساس، تاجر ناچار است فرش را بخرد، در حالی که هنوز آن را در بازار خارجی نفروخته است. وقتی بازاری از دست رفت، دیگر به دست آوردنش مشکل می‌شود.
وی با ابراز نگرانی از کاهش تعداد تولیدکنندگان فرش دستباف در استان اصفهان افزود: در سال‌های گذشته دختران جوان بیشترین شاغلین در کارگاه‌های بافندگی بودند اما مشکلات موجود در این صنعت باعث کاهش تمایل جوانان به این صنعت شده و در حال حاضر غالب افراد شاغل در این کارگاه‌ها را افراد بالای ۵۰ سال تشکیل می‌دهند که اگر نتوانیم جایگزینی برای بافندگان قدیمی داشته باشیم، هنر فرش دستباف به فراموشی سپرده می‌شود.
کرونا، کارگاه‌های فرشبافی را خلوت کرد
نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش اصفهان همچنین به تأثیر بیماری کرونا بر اشتغال در کارگاه‌های فرشبافی اشاره کرد و بیان داشت: از آنجایی که عمده شاغلین در کارگاه‌های فرشبافی را زنان تشکیل می‌دهند و جزو مشاغل آسیب دیده هستند متأسفانه شیوع بیماری کرونا نیز به این قشر آسیب زیادی زده است و نگرانی از مبتلا شدن باعث شده در کارگاه‌ها حضور پیدا نکنند.
این کارشناس فرش با اشاره به اینکه فرهنگ‌سازی یکی از عوامل مهم در روند حفظ این صنعت با ارزش است که کمتر به آن توجه شده است، اظهار داشت: برای تولید یک فرش دستباف گاهی 5 الی 6 هنرمند در بافت آن دخیل هستند حتی این صنعت در افزایش اشتغالزایی خصوصاً بخش روستایی می‌تواند نقش بسزایی را ایفا کند چرا که نه تنها زنان روستایی بلکه گاهی مردان که به کار کشاورزی مشغول هستند در فصل‌های بیکاری به کمک همسر خود آمده و دستی به این هنر دارند و همین امر نه تنها باعث افزایش اشتغال می شود بلکه درآمدزایی را به دنبال دارد، ضمن اینکه اگر شرایط مناسبی برای آنها فراهم شود، از مهاجرت بی‌رویه روستاییان جلوگیری می‌شود و همه اینها مستلزم همکاری دولت و نیز فرهنگ‌سازی در این زمینه است.
وی به اشتغال 8 میلیون ایرانی در این صنعت مهم اشاره و خاطرنشان کرد: متأسفانه مسئولان به جای تشویق این هنر، آن را تجملاتی می‌دانند و می‌گویند استفاده نکنید و همین عاملی برای رکود و از میان رفتن این هنر و صنعت می‌شود و این در حالی است که تمام دنیا به ارزش این هنر ایرانی پی برده‌اند.

نیم نگاه

در سال‌های گذشته دختران جوان بیشترین شاغلین در کارگاه‌های بافندگی بودند اما مشکلات موجود در این صنعت باعث کاهش تمایل جوانان به این صنعت شده و در حال حاضر غالب افراد شاغل در این کارگاه ها را افراد بالای ۵۰ سال تشکیل می‌دهند که اگر نتوانیم جایگزینی برای بافندگان قدیمی داشته باشیم هنر فرش دستباف به فراموشی سپرده می‌شود

گروه ایران زمین - چرا استان‌های سبز ایران با گذشت 6 ماه از ورود کرونا به‌کشور همچنان رنگ قرمز کرونایی گرفته‌اند؟ چرا بیمارستان‌های مازندران از بیماران بد حال کرونایی پر است و کادر درمانی در شمال کشور با خستگی روان و فرسودگی تن، با همان فشار و حجم سنگین کاری که اسفند ماه سال گذشته بر آنان تحمیل شده بود به‌کار خود ادامه می‌دهند؟ پاسخ این پرسش را نباید از مسئولان بهداشتی و درمانی و مقامات استانداری و انتظامی جویا شویم بلکه قبل از همه باید از مردمی بپرسیم که سر خوشانه و سراسیمه در پایان هر هفته راهی شمال ایران می‌شوند. باید از مردم مازندران بپرسیم که چرا با وجود ممنوعیت برگزاری مراسم جشن عروسی و ختم، همچنان بر برگزاری این مراسم اصرار دارند. شهرک‌های خصوصی ساحلی و ویلایی و مجتمع‌هایی که با نرده و دیوار فنس و نگهبان، راه ورود هر ناظر رسمی را به داخل خود بسته‌اند، این روزها جای تالارهای داخل شهرها را پر کرده‌اند و با اجاره‌های چند میلیونی، محل برگزاری مخفیانه مراسم عروسی، جشن تولد، دورهمی‌های بیش از 100 نفر و حتی ختم شده‌اند. این کار چندان هم پنهانی نیست و براحتی می‌توان تبلیغات آنها را در فضای مجازی همچون اینستاگرام دید و جالب این است که تخفیفات ویژه‌ای هم برای آنهایی که زودتر روزهای هفته را رزرو کنند، ارائه می‌دهند.
 هر چند که طبق دستورالعمل ستاد ملی و استانی مقابله با کرونا برای برگزاری پیوند ازدواج محدودیت وجود ندارد، اما مراسمی همچون عروسی و عزاداری به‌دلیل تسریع در انتقال ویروس حداقل در استان مازندران کاملاً لغو شد.
بر اساس آمار رسمی حدود ۸۰ تالار پذیرایی در مازندران با مجوز دو مجموعه اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و سازمان صنعت، معدن و تجارت فعالیت دارند و با وجود تعطیلی تالارها که در پیوست مصوبه لغو برگزاری مراسم عزاداری و عروسی قرار گرفته، اما گویا برگزاری این مراسم بخصوص عروسی‌ها و برخی جشن‌های تولد هنوز تعطیل نشده است.
به‌گزارش ایرنا، شهر آمل که هم‌اکنون بیشترین تعداد بستری‌های کرونایی در تخت‌های بیمارستانی را دارد، یکی از مراکز مهم برگزاری جشن عروسی در باغ‌ها و شهرک‌ها و همچنین محله‌های به اصطلاح خصوصی است.
نکته جالب توجه این است که علاوه بر برگزاری مراسم عروسی برای زوج‌های جوان بومی، این روزها شهرک‌های مازندران به محیطی امن برای غیر بومیان نیز بدل شده است.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار مازندران در واکنش به برخی گزارش ها مبنی برگزاری مراسم عروسی و جشن در برخی شهرک‌های خصوصی تأکید کرد: اجرای پروتکل‌های بهداشتی برای تمامی اماکن خصوصی و عمومی همچون شهرک‌ها الزامی است و هیچ‌کس نباید تصور کند به بهانه شهرک بودن یک منطقه می‌تواند از مصوبات ستاد ملی کرونا و همچنین قوانین تخطی کند.
حسین حسن‌نژاد با بیان اینکه هر مکان عمومی یا خصوصی که در آن مراسم تجمعی برگزار شود تا مرز پلمب کامل نیز خواهد رفت، افزود: در این زمینه قواعد مشخصی وجود داشته و با نیروی انتظامی و نهاد قضایی هماهنگی برای برخورد با متخلفان صورت گرفته است.
هرچند که مسئولان انتظامی و قضایی در هماهنگی با مسئولان بهداشتی آماده بر خورد با عاملان برگزاری مراسم عروسی و ترحیم هستند اما نکته اینجاست که تک تک حاضران در این مراسم به‌عنوان شهروند مسئول هستند که با عذرخواهی از دعوت‌کننده‌ها در چنین تجمعاتی شرکت نکنند. چیزی که متأسفانه این روزها کمتر رعایت می‌شود.

افزایش ظرفیت تأمین آب برای زاهدان

زاهدان- محمد شکوهی‌فر: مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان سیستان و بلوچستان از حفر دو حلقه چاه آب جدید در شهر زاهدان برای تأمین آب شرب این شهر خبرداد.
علیرضا قاسمی افزود: با بهره‌برداری از دو حلقه چاه جدید ظرفیت تأمین آب در شهر زاهدان در مجموع ۵۰ لیتر در ثانیه افزایش یافت‌. قاسمی گفت: این افزایش ظرفیت جزو طرح‌های اضطراری تأمین آب در تابستان جاری بوده و هفته اول مردادماه وارد مدار بهره‌برداری قرار گرفته است و با وارد مدار شدن تأسیسات جدید حدود ۱۰ درصد از کمبود آب شهر زاهدان کاهش یافته و شرایط افت فشار در برخی مناطق بهتر شد. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان ضمن پوزش از شهروندان زاهدان، از تأخیر پیش آمده در راه‌اندازی فاز چهارم آب‌ شیرین‌کن زاهدان، افزود: متأسفانه بروز مشکلاتی در واردات تجهیزات آب شیرین‌کن زاهدان، بهره‌برداری از این پروژه را با اخلال روبه‌رو کرد که شرکت آب و فاضلاب استان با پیگیری‌ها و همکاری استاندار و نمایندگان مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی مشکل ترخیص تجهیزات آب شیرین‌کن زاهدان از گمرک را مرتفع کرد. قاسمی بیان کرد: بخشی از تجهیزات کارخانه آب شیرین‌کن به زاهدان انتقال داده شده است که با تلاش پرسنل شرکت آب و فاضلاب استان در کمترین زمان ممکن، وارد مدار بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
مدیرعامل شرکت آبفای استان خاطرنشان کرد: شهر زاهدان پیش از راه‌اندازی این تأسیسات، ۵۵۰ لیتر در ثانیه کمبود شدید آب داشته که امید است علاوه بر این دو حلقه چاه با راه‌اندازی فاز جدید آب شیرین‌کن زاهدان، حدود نیمی از این کمبود شدید، جبران شود. گفتنی است در حال حاضر شهر زاهدان با هزار و 700 کیلومتر شبکه، به ۸ زون فشار اصلی تقسیم شده که با مانور روی شبکه، سعی در توزیع عادلانه آب در سطح شهر داشته و به منظور حل مشکل در کوتاه مدت، پروژه فاز چهارم کارخانه آب‌شیرین کن به ظرفیت ۱۵ هزار مترمکعب در حال انجام است که بخش اول آن به ظرفیت 7 هزار و 500 مترمکعب به زودی وارد مدار بهره‌برداری خواهد شد و کل ظرفیت ۱۵ هزار مترمکعب در شبانه روز با فاصله‌ای یک ماهه  به بهره برداری خواهد رسید.

تعطیلی ۲۹ درصد واحدهای تولیدی کرمان

کرمان-  رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت شمال استان کرمان گفت: هم اکنون ۲۹ درصد واحدهای تولیدی استان کرمان به دلیل شرایط و بحران های پیش رو ناشی از مسائل اقتصادی تعطیل، ۴۱درصد با ظرفیت پایین و نیمه فعال و حدود ۳۰ درصد واحدها نیز با تمام توان فعالیت می کنند.
«مهدی حسینی نژاد»در جمع خبرنگاران درباره مشکلات صنایع کوچک در استان کرمان گفت: دراستان کرمان ۱۳۰۰ واحد صنعتی داریم که فعالیت می کنند که این صنایع در قالب سه محور واحدهای تعطیل، نیمه فعال و فعال ارزیابی شده اند. وی با اشاره به فعالیت ۴۴ ناحیه شهرک صنعتی در استان کرمان اظهار کرد:  ۷۰۰ واحد صنعتی در شهر کرمان، در سه شهرک صنعتی مشغول به فعالیت هستند .  واحدهای تولیدی استان ۱۸.۸ درصد GDP استان را به خود اختصاص داده اند که تا پایان برنامه ششم توسعه قرار است این سهم به حدود ۲۶ درصد برسد.