حامد جیرودی
خبرنگار
مهدی تاج بالاخره سکوتش را شکست و بعد از مدت‌ها به بیان نکاتی درباره قرارداد مارک ویلموتس سرمربی پیشین تیم ملی پرداخت. در بین صحبت‌های رئیس پیشین فدراسیون فوتبال نکاتی عجیب و قابل تأمل درباره قرارداد مربی بلژیکی وجود دارد. تاج اعلام کرد که ویلموتس توسط نهادی که او از آن تحت عنوان «مرکز فرهنگی ایران و هلند» به وزارت ورزش معرفی شده و فدراسیون هم پس از اینکه با دو گزینه دیگر یعنی هروه رنار و یولن لوپتگی به توافق نرسید، گزینه سوم یعنی مارک ویلموتس را انتخاب کرد. سیدمصطفی هاشمی طبا، رئیس اسبق سازمان تربیت بدنی و کمیته ملی المپیک درباره رویه انتخاب ویلموتس به خبرنگار«ایران» گفت:«اینکه یک مرکز یا دفتر فرهنگی سرمربی معرفی یا پیشنهاد کند، برای خود من عجیب و بی‌سابقه است. این نامه اصلاً نباید دریافت می‌شد چون کار بی‌معنایی است ولی حالا می‌گوییم که دل‌شان سوخته و معرفی کردند و فرض کنیم آقای وزیر هم نوشته‌اند رسیدگی شود. سؤالی که برای من به وجود آمده این است که چرا حالا این صحبت‌ها مطرح شده است.» در روزهایی که بحث قرارداد با سرمربی جدید مطرح بود، تاج تأکید کرد که رقم قرارداد ویلموتس بیشتر از کارلوس کی روش نیست ولی حالا مشخص شده که دستمزد مرد بلژیکی برای یکسال 2/2 میلیون یورو بوده در حالی که کی روش 4/1 میلیون دلار دریافت می‌کرد. این در حالی است که ویلموتس از لحاظ رنکینگ مربیان جهانی در رده‌ای پایین‌تر از کی روش قرار دارد. هاشمی طبا در این باره هم صحبت کرد:«برای من هم عجیب است که از اینجا به بلژیک رفتند و چنین قرارداد کلانی بستند. در حالی که مربی خوب بیکار در اروپا زیاد داریم. کی روش هر عیبی داشت، حداقل یک حسن داشت و اینکه به تیمش تعصب داشت در حالی که ویلموتس تیم را رها کرد و رفت و گفت یا پول بدهید یا نمی‌آیم. بعد هم آقایان 2 میلیون یورو به او داده‌اند که خیلی روش بچگانه و ابتدایی بوده است. تازه اگر خدای نکرده در آن حرف دیگری نباشد. به نظر من آن چیزهایی که از این قرارداد اعلام کرده‌اند، نشان می‌دهد که این، یک قرارداد کاملاً یکطرفه و بی‌معناست.» سؤالی که به‌وجود می‌آید این است که با توجه به شرایط موجود، چرا در زمان عقد چنین قراردادهایی نهادی نظارت نمی‌کند تا این همه ابهام و اشکال به وجود نیاید؟ هاشمی طبا به این موضوع چنین پاسخ داد:«این قرارداد را دفتر حقوقی وزارت ورزش باید قبل از امضا رسیدگی می‌کرد. موضوعی که شنیده‌ام و از آن مطمئن نیستم، این است که وقتی آقای تاج می‌خواسته به آنجا برود، خود فدراسیون یک قرارداد پخته شده‌ای را به ایشان می‌دهد که قرارداد را بر اساس آن امضا کند. حالا می‌توانند بگویند نه یا اطلاعات من اشتباه است ولی آن چیزی که آنجا امضا شده با آن چیزی که در پیش قرارداد بوده مغایر است. رقم قرارداد هم برای من عجیب است. باید هر 3ماه 500 هزار یورو به او می‌دادند که سالی 2 میلیون یورو می‌شود. حالا اینکه چطور شده 2 میلیون یورو به او داده‌اند را نمی‌دانم. در ضمن پول را هم از شستا گرفته‌اند که غیرقانونی است چون خروج ارز غیرقانونی است.» حالا که این اتفاق افتاده، چطور می‌شود خاطیان این قرارداد را شناسایی و به مردم معرفی کرد. رئیس اسبق سازمان تربیت بدنی گفت:«این کار سازمان بازرسی کل کشور است که کار ساده‌ای است. یا می‌رسند به اینکه سهل‌انگاری بوده، یا اینکه کار خوبی بوده یا اینکه خدای نکرده سوء‌استفاده‌ای صورت گرفته است.» با این حال به‌نظر می‌رسد این کار خیانت به فوتبال ملی و مردمی است که عاشق این رشته هستند. هاشمی طبا در این باره گفت:«کسی که در این مملکت دلار در می‌آورد، می‌فهمد که دلار و پول یعنی چه اما وقتی که خرج از کیسه میهمان بود، حاتم طایی شدن آسان بود. وقتی پول ملت این طور به حراج گذاشته می‌شود، معلوم می‌شود که اصلاً پول را نمی‌شناسند یا اینکه پول را می‌شناسند و یک قضایای دیگری در میان است. نمی‌دانم. در حالی که برای یک دلار آن جان خیلی‌ها به خطر می‌افتد تا این ارز فراهم شود اما این طور به تاراج می‌رود.» تاج در بخشی از صحبت‌های خود با افتخار از ظرافت در قرارداد صحبت کرد و اینکه هر طرفی فسخ کند، فدراسیون باید تنها 3 ماه غرامت بدهد. هاشمی‌طبا درباره این موضوع چنین نظر داد:«معمولاً در قراردادهایی که در ایران بسته می‌شود، یک ماه غرامت می‌دهند اما سؤالی که به وجود می‌آید این است که اگر او درخواست داده بوده قرارداد فسخ شود، حالا چرا ما باید غرامت بدهیم؟» در چند وقت اخیر بحث اصلاح اساسنامه هم بسیار داغ بوده است. در اصلاحیه جدید بازیکنانی که بالای 100 بازی ملی دارند هم می‌توانند برای ریاست فدراسیون ثبت‌نام کنند و در این شرایط بحث حضور چهره‌هایی مانند علی دایی، مهدی مهدوی کیا، جواد نکونام و علی کریمی مطرح شده که دارای چنین شرایطی هستند. نظر هاشمی‌طبا درخصوص این موضوع چنین است:«به نظر من اگر آقای علی دایی قبل از اینکه وارد مربیگری شود، وارد این سیستم می‌شد، بهتر بود ولی توانایی دیگر دوستان را نمی‌دانم. البته این شرط، شرط خوبی نیست چرا که بازی کردن با توانایی در مدیریت دو مقوله متفاوت است و باید شرط مدیریت کردن را می‌گذاشتند، نه بازی کردن اما در کل علی دایی به نظرم شایستگی این کار را دارد.»‌

چرا ویلموتس نجیب شد؟
مهدی تاج، رئیس سابق فدراسیون فوتبال ایران درباره اینکه چرا گفته بود ویلموتس نجیب است، چنین توضیح داد:« برای 8 ماه فعالیت به او 2 میلیون یورو پول دادیم که 1.3میلیون این پول حقوق خودش بود. گفتند که چرا ما به ویلموتس گفته‌ایم نجیب، اما او 4 ماه حرفی از حقوقش نزد.»
‌پول ویلموتس از کجا تأمین شد؟
تاج درباره اینکه پول ویلموتس از کجا پرداخت شد و این انتقاد وجود دارد که پول کارگران به جیب ویلموتس رفته است، گفت: «این پول را شرکت شستا داد اما مربوط به خود شستا نبود. به خاطر شرایط تحریم، ما به ستاد بحران و ستاد تحریم نامه زدیم که معاون اول و 9 وزیر پای نامه را امضا کردند تا پول را به ما بدهند. این پول را هم قرار شد فدراسیون فوتبال پس بدهد و پول کارگران نبوده، بلکه قرض بوده است.»‌‌

حیدر بهاروند، سرپرست فدراسیون فوتبال در جمع خبرنگاران درباره روند مربوط به اصلاح اساسنامه فدراسیون گفت:«در تعامل و ارتباط صمیمی و دوستانه با سلطانی‌فر، وزیر محترم ورزش و جوانان در نهایت وزیر از مجمع فدراسیون حذف شد که این موضوع قطعاً مشکلات فیفا و کنفدراسیون در اساسنامه را حل خواهد کرد. در کلیات استقلال فدراسیون در بحث انتخابات و سایر بخش‌ها کاملاً حفظ شده و در بحث ماهیت هم طبق قوانین جمهوری اسلامی عمل شده است. اما دوستانی که مدعی شدند فیفا در نامه ۹ خرداد خود از تعلیق سخن گفته و یک هفته ناآرامی را به جامعه تزریق کردند آیا اکنون می‌توانند از عملکرد خود دفاع کنند؟ آنان مدعی شدند فیفا ۸۰ ایراد را بر پیش‌نویس اساسنامه فدراسیون وارد کرده است. آیا آنها می‌توانند برای آگاهی مردم آن ۸۰ ایراد را بگویند؟» سرپرست فدراسیون فوتبال همچنین درباره شروع دوباره رقابت‌های باشگاهی گفت: «مطابق دستورالعمل‌های صادره از سوی وزارت محترم بهداشت، دستور مربوط به آغاز فاز تمرین و مسابقات تیم‌های لیگ‌های مختلف انجام شد. براین اساس مطابق برنامه‌ریزی صورت گرفته مسابقات هم انجام می‌شود.»

روابط عمومی وزارت ورزش و جوانان در مورد مصاحبه اخیر تاج توضیحاتی را ارائه کرد که در بخشی از آن آمده:«وزیر ورزش و جوانان، ویلموتس یا هر مربی دیگری را به فدراسیون فوتبال معرفی نکرده بلکه همان طور که آقای تاج گفتند، وزیر ورزش و جوانان صرفاً نامه «انجمن فرهنگی ایران و هلند» را «جهت بررسی» به فدراسیون فوتبال ارجاع داده و این یک رویه معمول است که برخی افراد، نهادها یا سازمان‌ها پیشنهاد یا درخواستی دارند که برای وزارت ورزش و جوانان ارسال کرده و وزارت ورزش و جوانان این نامه‌ها را به فدراسیون‌های مختلف جهت بررسی ارجاع می‌دهد. ضمن اینکه عبارت «بررسی» به معنای دستور اقدام نبوده بلکه برای بررسی جوانب امر و اتخاذ تصمیم توسط آن فدراسیون است و وزارت ورزش و جوانان هیچ دخالتی در انتخاب مربیان نداشته و ندارد.»‌

محمود شیعی، عضو هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال درباره حذف کرسی وزیر ورزش در مجمع این فدراسیون گفت:«وزیر حذف نشده بلکه بدون داشتن حق رأی در مجامع این فدراسیون حضور خواهد یافت تا نقش حمایتی دولت از فوتبال ادامه داشته باشد. اعمال اصلاحات مطابق جدول زمانبندی فیفا انجام شده است و رفت و برگشت این اساسنامه در جدول زمانبندی در نظر گرفته شده است و بعد از بحث میان کارشناسان برای رفع اختلافات، اساسنامه با پاسخ مثبت فیفا همراه خواهد شد. قرارداد ویلموتس منتشر شده که در رد ادعای برخی از اعضا مبنی بر بی‌اطلاعی از مفاد این قرارداد است. شیعی در این باره گفت: هر قراردادی توسط اعضای هیأت رئیسه به امضا می‌رسد. ما به‌عنوان مطلع صفحه آخر را امضا کردیم.» او در واکنش به اینکه چطور قراردادی که فدراسیون را متحمل ضرر و زیان می‌کرد امضا کردند گفت: «این‌ها تعریف‌هایی است که شما می‌کنید. باید بررسی شود که قرارداد سنگین بوده یا نه!» 

استقبال فیفا از تغییرات اساسنامه فوتبال ایران

یکی از مهم‌ترین ایرادهای برطرف شده در پیش‌نویس جدید اساسنامه فدراسیون فوتبال حذف وزیر ورزش و معاونش از مجمع فدراسیون فوتبال است. ضمن اینکه تغییرات دیگری هم در این اساسنامه صورت گرفته است. به‌گزارش مهر، پیش‌نویس اصلاح که روز جمعه برای فیفا ارسال شده، مورد استقبال قرار گرفته و تغییرات مد نظر فیفا نگاه مثبت این نهاد به فوتبال ایران را به همراه داشته است. براساس این گزارش قرار است فیفا پس از بررسی‌های لازم روز دوشنبه پیش‌نویس اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران را برای کنفدراسیون آسیا ارسال کند تا این نهاد هم نظرات کارشناسی خود را اعلام کند. فیفا و ای اف سی جمعه پیش رو نظر نهایی خود در مورد پیش‌نویس اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران را اعلام خواهند کرد.

پرونده مارک ویلموتس و یک مجرم تازه

گفت‌وگوی جمعه شب مهدی تاج، رئیس پیشین فدراسیون فوتبال یک نکته تازه داشت؛ اشاره به اسم یک مرکز فرهنگی اروپایی. تاج گفت که مرکز فرهنگی ایران و هلند نامه‌ای را به مسعود سلطانی فر، وزیر ورزش داده و سه مربی خارجی را معرفی کرده که سلطانی فر با پاراف این نامه، آن را به شخص رئیس فدراسیون ارجاع داده است. این در حالی است که ارائه خدمات توسعه تجاری، تسهیل کننده از A تا Z، خدمات حقوقی، مأموریت‌های تجاری به ایران و هلند، تحقیقات بازاریابی، تطبیق تجارت، ثبت شرکت جدید، مستندات واردات و صادرات، لجستیک، خدمات پرسنلی، شبکه‌سازی و اطلاعات مربوط به قوانین تجارت از جمله وظایف این شرکت است و مرکز فرهنگی ایران و هلند هیچ وظیفه‌ای درخصوص فعالیت‌های ورزشی ندارد. مشخص نیست که این مرکز از طریق کدام دسترسی توانسته نامه خود را به دست عالی‌ترین مقام ورزش ایران برساند تا این نامه در اختیار مهدی تاج قرار بگیرد.

کمک به کنترل کرونا در فوتبال با شروع تمرینات  

یحیی گل‌محمدی، سرمربی تیم فوتبال پرسپولیس درباره شرایط بازیکنان بعد از شروع مجدد تمرینات اظهار کرد:«چند مشکل داشته‌ایم و بشار رسن و اوساگونا هنوز به تمرینات برنگشته‌اند و رادوشویچ هم دیر به تمرینات برگشت. یکی دو مصدوم هم در تمرینات داشته‌ایم. ضمن اینکه در شروع بازی‌ها هم بازیکن محروم داریم. به همین خاطر نگران این مسائل در شروع لیگ هستم و امیدوارم باشگاه مشکلات بازگشت خارجی‌ها را برطرف کند. خوشحالیم که شروع تمرینات و همین‌طور رعایت پروتکل بهداشتی ابلاغی به باشگاه‌ها باعث شد وضعیت ابتلای مربیان و بازیکنان و سایر اعضای تیم‌ها مشخص شود و در نهایت این چند نفر از تیم‌ها و جامعه جدا شدند. این اتفاق به همه تیم‌ها کمک کرد و در واقع شروع تمرینات باعث شد وضعیت کرونا در فوتبال مشخص و کنترل آن راحت‌تر شود.»

محرومیت فولاد از ۳ پنجره نقل و انتقالاتی

باشگاه فولاد خوزستان به‌دلیل بدهی به سیلوا سوارس، بازیکن برزیلی توسط فیفا از سه پنجره نقل و انتقالاتی محروم شد و جواد نکونام سرمربی این تیم نمی‌تواند بازیکنی را تا پایان لیگ بیست و یکم جذب کند. پیش از این سعید آذری مدیرعامل این باشگاه نسبت به این موضوع هشدار داده و گفته بود این بدهی قبلی فولادی‌ها می‌تواند دردسرساز شود که با این جریمه سنگین این هشدار حقیقت پیدا کرد. فیفا همچنین تأکید کرده که در صورت پرداخت بدهی این بازیکن، محرومیت فولادی‌ها بلافاصله برداشته می‌شود.

کمک مالی اسطوره NBA برای  برابری نژادی

پس از کشته شدن جورج فلوید، مرد سیاه پوست امریکایی به دست افسر سفید پوست شهر مینیاپولیس از ایالت مینه‌سوتا در ایالات متحده امریکا، مایکل جردن اسطوره بسکتبال NBA به همراه برند جردن مبلغ ۱۰۰ میلیون دلار را به سازمان‌های حمایت‌کننده از برابری نژادی اختصاص دادند. ‌مایکل جردن و کمپانی نایک همچنین برند جدیدی با شعار «برند مایکل برای جامعه سیاه است» را راه‌اندازی کردند.‌

ادامه از صفحه 3
‌تا اینجا درباره بیمه بیکاری، وام به بنگاه‌ها برای حفظ اشتغال، وام یک میلیون تومانی برای یارانه بگیران و بسته‌های معیشتی به نیازمندان بحث شد. در کنار این‌ها، آیا سامانه‌های رفاهی و اطلاعاتی کشور، همه افراد را تحت پوشش قرار داده است؟ آیا هستند افرادی که همچنان از دایره کمک‌های دولتی، با وجود همه این بخش‌ها، بیرون مانده باشند؟
یک میلیون خانواده‌ای که بسته‌های معیشتی به آنان تعلق گرفت، کسانی بودند که جزو کمیته امداد یا بهزیستی هم نبودند. به طور کلی نیازمندان ما دو گروه هستند؛ گروهی که به کمیته امداد و بهزیستی مراجعه می‌کنند و عده دیگر به مؤسسه‌های خیریه. عده دیگری هم هستند که براساس اطلاعات ما، نیازمند محسوب می‌شوند، مانند بچه‌هایی که بیرون از مدرسه هستند و تحت پوشش هیچ جایی هم نیستند. از سوی دیگر، گروه‌هایی هستند که متشکل بوده که می‌توانند جزو نیازمندان باشند، اما ما نیازمندانی داریم که هیچ جا دیده نمی‌شوند، مانند همین یک میلیون خانواده. از سوی دیگر با شیوع کرونا رانندگان تاکسی هم آسیب دیدند و درآمدهای آنان بشدت کاهش یافت. ابتدا قرار بود به این افراد، علاوه بر یک میلیون تومان وام یارانه بگیران، یک میلیون تومان وام دیگر داده شود، اما درنهایت تصویب شد که 6 میلیون تومان به‌عنوان وام کارفرمایی به این افراد داده شود. همچنین کسانی هستند که وضعیت آنان از رانندگان تاکسی بسیار بدتر است، مانند دستفروشان. یکی از مشکلات نظام حمایتی کشور، مواجه بودن با مشاغل غیررسمی است که به هر معنایی غیررسمی محسوب می‌شوند، به همین دلیل هر از گاهی با آنان برخورد فیزیکی می‌شود که دستفروشان یا کولبران از این جمله هستند. قانون فعالیت این مشاغل را به رسمیت نشناخته است. در وزارت کار، معتقدیم براساس پروتکل‌های بین‌المللی که عضو آن هستیم، دولت باید به سمت رسمی‌سازی مشاغل غیررسمی حرکت کند، مگر مشاغلی که علاوه بر غیررسمی بودن، غیرقانونی هم هستند، مانند توزیع مواد مخدر که هم غیررسمی و هم غیرقانونی است که با دستفروشی یا کولبری متفاوت است. بنابراین، این چالش همیشگی میان وزارت تعاون، کارو رفاه اجتماعی و دستگاه‌های دیگر است، به این ترتیب که ما باید مشاغل غیر رسمی که به مردم زیان نمی‌رسانند رسمی کنیم. امیدواریم در شرایط کرونا که هم رأیی و همگرایی بیشتری میان دستگاه‌ها ایجاد شده است، تحولی در این زمینه ایجاد شود.
‌تا اینجا معلوم شد که سیاست‌های حمایتی و تأمین رفاه در دوره کرونا، سیاست‌های چندلایه و میان بخشی است، یعنی هم باید آمار و اطلاعات دقیق هر بخش از گروه‌های هدف را داشته باشید و اجرای این سیاست‌ها و نحوه اجرا، نیازمند تعامل دستگاه‌های مختلف است. آیا پایگاه اطلاعاتی کشور ما توان و ظرفیتش را داشت؟
پاسخ من مثبت است، هرچند خلأهایی وجود دارد. به عنوان مثال یکی از خلأهای اطلاعاتی کشور این است که دستفروشان را نمی شناسیم. یا بخشی از مسافرکش‌ها مجوز دارند که وجود تاکسی‌های اینترنتی کمک زیادی به شناسایی این افراد کرد و باعث شد تصویر بهتری از شاغلان کشور داشته باشیم. اما همان طور که گفتم، از 24 میلیون  شاغل در کشور، 17 میلیون بیمه شده هستند، بنابراین 7 میلیون نفر فاقد تأمین اجتماعی و جزو نقاط کور رادار تأمین اجتماعی و نظام رفاهی محسوب می‌شوند، یعنی 7 میلیون ایرانی کار می‌کنند، اما بیمه ندارند. یک حادثه کوچک برای افرادی که بیمه ندارند، می‌تواند کل خانواده را زیر خط فقر قرار دهد. بنابراین این نقصان‌ها هست. اما درباره آن یک میلیون خانواده یا 3 میلیون نفر نیازمند شناسایی شده، می‌دانیم که مثلاً بیمه تأمین اجتماعی ندارند، یا سیستم بانکی می‌گوید اطلاعات آنان نشان می‌دهد جزو فقیرترین افراد هستند و خودرو هم ندارند.
و تصویر کلی از حمایت‌های کرونایی دولت چه خواهد بود؟
می‌توان این تصویر را داد: یک؛ کسانی که شاغل دولت یا بازنشسته‌ها بودند که دولت با همه تنگناهایی که داشت، افزایش حقوقی برای این‌ها درنظر گرفت. دو؛ برای کل خانواده‌ها وام یک میلیون تومانی داده شد که می‌دانیم بسیار کم است و مشکل چندانی را حل نمی‌کند، اما باید در نظر گرفت که درآمدها و منابع دولت ایران مانند همه دولت‌ها از محل درآمدهای مالیاتی، گمرکی و فروش برخی محصولات آن است. به عنوان مثال، تا پیش از کرونا در کشور روزانه 90 میلیون لیتر بنزین فروخته می‌شد که در دوره کرونا این میزان به 30 میلیون لیتر رسید که این یعنی کاهش درآمد دولت. یا درآمدهای گمرکی ناشی از واردات و صادرات بشدت کاهش یافت. سوم اینکه علاوه بر وام یک میلیون تومانی، یک میلیون خانواده یا 3 میلیون نفر بسته معیشتی دریافت کردند، چهارم، بیمه بیکاری است. اما باید توجه داشت که در کنار این‌ها، 12 هزار میلیارد تومان برای هزینه‌های بهداشتی تأمین شد که این رقم یعنی افزایش 30 درصدی بودجه‌های درمان کشور. با همه این‌ها، ابعاد بحران کرونا در دنیا بسیار زیاد است. اکونومیست در گزارشی از وضعیت امریکا نوشت تاکنون (تا زمان گزارش این رسانه) 6 میلیون امریکایی برای دریافت بیمه بیکاری ثبت نام کرده‌اند که گاه در یک هفته 2 میلیون نفر ثبت نام کرده‌اند. درحالی که از 1980 تا امروز، بیشترین میزان بیکارشدگان در امریکا در یک هفته، 650 هزار نفر بوده است. یا سازمان بین‌المللی‌ کار ابتدا پیش‌بینی کرد 5 تا 20 میلیون نفر بیکار شوند، دو هفته بعد اعلام کرد ابعاد بحران کرونا به گونه‌ای است که تعداد بیکاران در جهان را 300 میلیون نفر پیش‌بینی می‌کنیم.
در مقدمه کتاب «توانمندسازی حکومت» اشاره کردید که گسترش ارتباطات باعث شده مردم کشورهای جهان، به رغم تفاوت درآمدها و توان اقتصادی دولت‌ها، انتظار یکسانی از دولت‌ها داشته باشند. مثلاً در ایران، ابتدا انتقاد شد که چرا طول قرنطینه فقط دو هفته بود، در مرحله بعد، ابعاد کمک‌های حمایتی ایران با کمک‌های کشورهای توسعه یافته مقایسه شد. این مقایسه دقیق است؟
یکی از مشکلات سیاستگذاری همین مقایسه‌ها است. در یکی از جلسات گفتم که برخی اقدامات به یک مد جهانی تبدیل شده است به این معنی که اگر ما این کارها را نکنیم، گویی دولت ایران بد عمل کرده است. انگار پیروی نکردن از الگوهای جهانی به نوعی از دولت‌ها مشروعیت زدایی می‌کند. اما می‌دانیم در کشورهای اسپانیا و ایتالیا که درآمد بالا دارند، نظام بیمارستانی و درمانی به مرحله فروپاشی رسید و نمی توانست به نیازهای مردم پاسخ دهد، اما در ایران این مسأله رخ نداد. یا دولت پاکستان ابتدا اعلام کرد قرنطینه نخواهیم داشت، زیرا فقرایی که بر اثر بیکاری می‌میرند، بیشتر از کسانی خواهد بود که ممکن است بر اثر کرونا بمیرند، اما دو هفته به سمت قرنطینه کامل رفت. یا امریکا و انگلستان هم در ادامه، مسیر سیاست‌های خود را تغییر دادند. اما به رغم این تجربه‌ها، در کشور ما از ابتدا این طور گفته می‌شد که دولت دارد بدعمل می‌کند. در بخش حمایتی همه کمک‌هایی که دولت در نظر گرفته، نزدیک به 100 هزارمیلیارد تومان است که شاید عدد بزرگی نباشد، اما وقتی آن را با تولید ناخالص داخلی مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم که در نسبت با اقتصاد و شرایط خاص تحریم، قابل توجه است.
اتفاق خوب این دوره، این بود که نهادهای خارج از دولت، مانند کمیته امداد و بنیاد مستضعفان، ذیل شورای عالی رفاه کمک‌ها و حمایت‌های خود را ساماندهی کردند تا در کمک‌ها دوباره کاری نشود.
بحران‌ها، اعم از اقتصادی، طبیعی یا بیماری، می‌توانند نقاط عطفی داشته باشند. مثالی بزنم. درباره وام، دنبال راهی بودیم تا مردم به سیستم بانکی مراجعه نکنند. گفته شد ابزار اعطای وام 12 میلیون تومانی رانندگان تاکسی، سفته است که باید بخرند و به بانک ارائه کنند. سپس گفته شد سفته الکترونیکی در ایران راه اندازی شود. همین سفته الکترونیکی، یکی از پروژه‌های اولویت دار دولت بود که از سال 96 مطرح می‌شد، اما اجرا نشده بود، اما در دوره کرونا، در مدت یک ماه، قانون آن نوشته شد و ما امروز مقررات سفته الکترونیکی داریم. در حوزه رفاه اجتماعی در تلاش بودیم سامانه‌ای طراحی شود تا همه نیازمندان در آن ثبت شوند و درعین حال افراد یا سازمان‌های کمک رسان هم بتوانند از طریق آن کمک کنند. تا پیش از کرونا، شرایط این امر فراهم نشد، اما با کمک‌های وزارت ارتباطات و با مشارکت کمیته امداد، بهزیستی و معاونت رفاه، این سامانه به مرحله راه‌اندازی رسیده است. این اتفاق هم به یمن همگرایی است که دستگاه‌های مختلف ذیل شورای عالی رفاه حاضر شدند، دور هم نشستند و این کار انجام شد.
بسته‌های معیشتی حداکثر 4 ماه است، وام یک میلیون تومانی یک مرحله پرداخت می‌شود، بیمه بیکاری دوره سه ماهه پرداخت می‌شود، اما کرونا و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن هنوز خواهد بود. در پساکرونا، شما چه چشم اندازی از حوزه رفاهی و اشتغال ما دارید؟
متأسفانه دنیا درحال حرکت به سمت بحران است و هرچه جلوتر می‌رویم، بحران‌ها بیشتر می‌شود. به عنوان مثال بحران سقوط سهام بانک‌ها که در 1929 در امریکا رخ داد و بار دیگر در سال 2008 تکرار شد، ابعاد کوچکی داشت. یا فجایع طبیعی مانند سونامی، پیامدهایی به این گستردگی نداشته اند. بنابراین، برای مقابله با شرایط جدید، باید سیستم‌های حمایت اجتماعی خود را برای اقدامات گسترده‌تر آماده کنیم. شاید بتوان گفت درحال حرکت به سمتی هستیم که سیستم‌های رفاهی محوریت کارها دردولت‌ها را به دست بگیرند. زیرا اگر رفاه به معنای حداقل معیشت، در اولویت سیاست‌ها قرار نگیرد، امنیت کشورها هم زیر سؤال می‌رود. می‌دانید که بهار عربی با خودسوزی یک دستفروش در تونس شروع شد. این دستفروش رفته بود از شهرداری مجوز بگیرد، و وقتی مجوز ندادند، خود را آتش زد و در نهایت در بستر نارضایتی‌های اجتماعی این مسأله به یک بحران فراگیر منطقه‌ای تبدیل شد. ما هم باید ببینیم سیستم‌های حمایتی ما با چه مشکلاتی رو به رو هستند و این‌ها را حل کنیم. اما در کنار سیستم‌های حمایتی خوب ما باید سیستم‌های اقتصاد کلان خوب داشته باشیم تا بتوانیم از فقرا حمایت کنیم.
و به این ترتیب چشم انداز شما نسبت به مواجهه با این شرایط  چیست؟
چشم‌انداز در کل دنیا منفی است و نمی‌شود چشم‌انداز مثبتی را تصویر کرد، ما باید ببینیم که چه کار باید بکنیم یا دنبال چه حوزه‌های کلی باید باشیم. می‌دانیم برای اینکه از اقشار آسیب پذیر حمایت کنیم، باید پول بیشتری داشته باشیم و این پول هم باید از سیستم مالیاتی ما بیاید، بنابراین باید سیستم مالیاتی خود را هرچه زودتر بر داده‌های الکترونیکی مبتنی کنیم تا بتوانیم جلوی فرار مالیاتی را بگیریم. یا در اقتصاد جلوی سوداگری را بگیریم، زیرا این حجم از نقدینگی به هرجا که وارد شود، می‌تواند آن بخش را حبابی کند. در کنار اینکه دولت‌ها برای آنکه بتوانند درآمد بیشتری داشته باشند، باید ابزارهای بهتری برای شناسایی اقشار کم درآمد و پوشش‌های بیشتر حمایتی داشته باشیم. خلاصه اینکه اما این پدیده (کرونا) جدید است و ما باید خود را برای شرایط سخت‌تری آماده کنیم.