امام رضا علیهالسلام:
از ما نیست آن که دنیاى خود را براى دینش و دین خود را براى دنیایش ترک گوید.
بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۴۶
شعر نبوی باید پرچمدار توحید و یکتاپرستی باشد
رضا اسماعیلی: بیشتر اشعار نبوی در حوزه مدح و منقبت سروده شدهاند، اما در حوزه سیره عملی و بیان مضمون روایتهای نبوی کمتر کار شده است. به عبارت دیگر بیشتر شعرها، توصیفی و عاطفی است. در حوزه بیان شاعرانه متن احادیث و روایات و سیره عملی بزرگان دینی دستمان خالی است. در شعر آیینی ضروری است که از منزل محبت عبور کنیم و به منزل معرفت برسیم. باید در حوزه شعر آیینی و دینی تلاش کنیم که آموزههای دینی و احکام انسانساز مکتب اسلام در قالب قرآن و عترت و روایات و احادیث به یادگار بمانند و در قالب شعر بیان شوند. شعر نبوی باید پرچمدار توحید و یکتاپرستی باشد و ما را به عبودیت و بندگی حضرت حق دعوت کند. شعر اصیل دینی و آیینی ما پیش و بیش از هر چیز باید مبلغ توحید و یکتاپرستی باشد، چون شعار کلیدی و محوری اسلام و عصاره همه تعالیم قرآنی چیزی جز لا اله الا الله نیست. ما به عنوان شاعرانی که رسالت تبلیغ دین و آیین محمدی را به دوش میکشیم نباید از صراط مستقیم توحید و یکتاپرستی منحرف شویم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین آغاز سال تحصیلی جدید در هنرستان موسیقی پسران:
اهل فرهنگ، مردم را به آرامش دعوت کنند
گروه فرهنگی/ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور در آیین آغاز سال تحصیلی جدید در هنرستان موسیقی پسران، بر حمایت از هنرهای اصیل ایرانی تأکید کرد و گسترش هنرستانها را یکی از برنامههای جدی این وزارتخانه خواند. او در ادامه با توجه به همزمانی این ایام با هفتهدفاع مقدس نیز گفت: «نعمت بزرگ امنیت و آرامش جامعه را مدیون شجاعت و شهامت رزمندگان و شهدای دفاع مقدس هستیم.»
سیاستمان گسترش هنرستانها است
آنطور که در بخشی از گزارش ایرنا آمده، محمدمهدی اسماعیلی شنبه، دوم مهرماه در آیین نواختن زنگ آغاز تحصیلی (۱۴۰۲ -۱۴۰۱) در هنرستان موسیقی تهران، گفت: «چند سالی به دلیل همهگیری کرونا این مراسم به این با شکوهی برگزار نمیشد، اما با اقدامات مناسب در یکسال اخیر در مهار حداکثری بیماری کرونا، امروز آرامش به صحنه علم و فرهنگ و هنر کشور برگشته و دانش آموزان سر کلاس درس حضور پیدا کردند. سال گذشته با رعایت دستورالعملهای بهداشتی، آغاز سال تحصیلی را در هنرستان دخترانه تهران گرامی داشتیم و امروز هم این آیین را در هنرستان پسرانه برگزار میکنیم.»اسماعیلی تأکید کرد: «سیاست ما در وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی گسترش هنرستانها است. در یک سال اخیر بیش از ۹ هنرستان را افتتاح کردیم، برنامه تکمیل و بهرهبرداری بیش از ۲۰ هنرستان در کشور را در دستور کار داریم. هر استان باید در پایان ۴ سال دولت سیزدهم حداقل یک هنرستان دخترانه و یک هنرستان پسرانه داشته باشد.»اسماعیلی با بیان اینکه آموزش هنر به عنوان یکی از سرفصلهای عدالت فرهنگی و آموزشی در دستور کار وزارت فرهنگ قرار دارد بر حمایت از هنرهای اصیل ایرانی تأکید کرده و گفت: «برخی با تبلیغات به دنبال بزرگنمایی مشکلات هستند، ما مبرا از اشکالو نقطهضعف نیستیم. حتماً در کار اجرایی با ابعاد بزرگ مشکلاتی وجود دارد کسی هم منکر نیست. اما نقاط قوت درخشانی هم وجود دارد. کسی که میخواهد امید را در جامعه ایجاد کند، نقاط شوقانگیز و افتخارات را بیان میکند و به مردم میگوید، اما آنهایی که دنبال سیاهنمایی هستند صبح تا شب میگردند و میچرخند نقطه تاریکی پیدا کنند و برجسته کنند تا روح و جان مردم را خسته کنند.»
اجازه ندهیم ایران عزیزمان درگیر التهاب شود
وی خاطرنشان کرد: «امروز در حوزه عمومی کشور با یک نبرد روایت رو به رو هستیم، عدهای میخواهند فضا را سیاه و تیره و تار نشان دهند، اما واقعیت کشور ما پر شور و نشاط است، افتخارات بسیاری را در حال تجربه هستیم. ما ملت یکپارچهای هستیم و در شادیها در کنار هم هستیم. هفته گذشته کشتیگیر جوان ایرانی افتخار آفرید همه با هم شادی کردیم، شامگاه جمعه نیز تیم ملی فوتبال یکی از قدرتهای فوتبال (اروگوئه) را شکست داد همه خوشحال شدیم و در مقابل نقطه ناراحت کنندهای به وجود میآید، دختر عزیزی (مهسا امینی) از دست میرود همه ما ناراحت هستیم.»وی گفت: «آقای رئیس جمهور در تماس تلفنی با پدر مرحومه مهسا امینی گفت: «گویی یکی از اعضای خانواده خودم را از دست دادم.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: «بدخواهان کشور یک نقطه ناراحتی را به یک نقطه امنیتی، اغتشاش و آشوب تبدیل میکنند، تا امنیت و آرامش را از جامعه بگیرند. اهالی فرهنگ و هنر باید پیشتاز امیدبخشی به جامعه باشند. هنرمندان باید در همین زمانی که جامعه دچار التهاب شده، جامعه و مردم را آرام کنند. شاید در مواقع دیگر سال نیاز نباشد، اما اکنون که دچار مشکل هستیم آن هنرمندی که محل مراجعه مردم است باید آرامش و امید به مردم و جامعه ببخشد و توقع مردم همین است.» اسماعیلی با تأکید بر پرهیز از دو قطبی کردن جامعه گفت: «جامعه ایران با همه تنوع در سنتها و فرهنگها و قومیتها، جامعهای متحد و یکپارچه است. همه ما زیر چتر ایران یکپارچه و زیبا هستیم. آنهایی که به دنبال قطبیسازی و واگرایی در کشور هستند، نزد ملت ایران مطرود هستند، «بر سر شاخه نشستند و بن می برند». ما اهالی فرهنگ نباید دچار هیجان و احساسات شویم. نباید مطالبی را بنویسیم و بگوییم و برخلاف توقع مردم که به آرامش نیاز دارند، جامعه را متشنج کنیم و جوانان را دچار اشتباه در تحلیل کنیم.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان گفت: «باید قدر آرامش کشور را بدانیم، آنجایی که دچار اشکال است همان اشکال را برطرف کنیم، نقد و گفتوگو و اعتراض پذیرفته است. در رسانههای مکتوب نقد شود اما اگر التهابات طوری جلو برده شود که امنیت شهروندان دچار خطر شود حتماً خط قرمز است و همه با آن مخالف هستند. نباید اجازه بدهیم ایران عزیز ما دچار التهابات ناخواسته شود، از همه اهالی فرهنگ و هنر در آغاز ماه مهر که ماه مهربانی و محبت است، میخواهم که آرامش را به جامعه تزریق کنند و مردم را دعوت به آرامش کنند و از التهابات و احساسات و بیاناتی که شاید حق هم باشد پرهیز کنند.» گفتنی است در این مراسم پس از نواختن زنگ آغاز سال تحصیلی جدید، با اهدای لوح توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از ۴ استاد پیشکسوت هنرستان موسیقی و 14 هنرجوی برگزیده در کنکور ورودی ۱۴۰۱ قدردانی شد.
امین تارخ در 69 سالگی درگذشت
بازیگری با وقار که یادش ماناست
امین تارخ، بازیگر باسابقه تئاتر، سینما و تلویزیون که از چند روز پیش به علت سکته قلبی در یکی از بیمارستانهای تهران بستری بود، دوم مهرماه و در ۶۹ سالگی از دنیا رفت. آن طور که فرزند تارخ به ایسنا گفته، مراسم خاکسپاری این بازیگر، ساعت ۱۰ صبح امروز دوشنبه چهارم مهرماه در قطعه هنرمندان بهشت زهرا انجام خواهد شد. درگذشت این هنرمند مطرح کشورمان جامعه هنری و علاقهمندان به این بازیگر را در سوگ عمیقی فرو برد و اهالی سینما نیز با انتشار یادداشتهایی در فضای مجازی، از تلخی این خبر نوشتند. علاوه بر اصناف مختلف سینمایی و محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی و چهرههای سیاسی همچون وزیر امور خارجه، رئیس مجلس شورای اسلامی و... محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، پیمان جبلی رئیس سازمان صدا و سیما نیز در پیامهایی جداگانه درگذشت امین تارخ را تسلیت گفتند. آنچه میخوانید برشی از پیام تسلیت آنهاست.
محمدمهدی اسماعیلی: مرحوم تارخ هنرمندی توانا و نجیب و بادانش در عرصه فرهنگ و هنر کشور بود که نقشآفرینیهای او در آثار ماندگار و فاخر هنری هیچ گاه از یادها نخواهد رفت. بازیگری باوقار و صاحب سبک در حرفه خود و آموزگاری بزرگ که شاگردان بسیاری را برای هنرهای نمایشی این مرز و بوم تربیت کرد.
پیمان جبلی: بازیهای درخشان او در نقش ابوعلی سینا، شیخ حسن جوری در سریال سربداران، شوذب در سریال معصومیت از دست رفته و دهها نقش ماندگار دیگر در آثاری مانند جراحت، خستهدلان، شیخ مفید، مادر، دلشدگان، پاییزان و سارا همیشه در ذهن نسلهای مختلف باقی خواهد ماند. استاد تارخ نقاب در خاک کشید ولی یادش در دلها ماناست.
محدثه واعظیپور
روزنامهنگار
برای رفتن امین تارخ زود بود. بازیگری موقر، محترم و بیحاشیه. برآمده از تئاتر و به شهرت رسیده در دهه 60. آن روزها که سریالهای تلویزیون پربیننده بود؛ امین تارخ، خوش سیما و جوان با «ابوعلی سینا» (کیهان رهگذر) و «سربداران» (محمدعلی نجفی) دیده شد. سیمای شرقی و مردانهاش، نجابت و معصومیتی خاص داشت، صدایش گرم و دلنشین بود. این امتیازها همواره با او ماند. اویی که در همه سالهای حضورش در سینما و تلویزیون، مثل هر بازیگر بزرگی از خود، جایگاه و شخصیتش مراقبت کرد. گذر سالها، موهایش را سفید کرد، اما به بازی در هر نقشی تن نداد و اجازه نداد تصویر، نام و اعتبارش با پروژههایی گره بخورد که دوستدارانش را ناامید کند. امین تارخ، نمونهای از نسلی بود که سلوک و منش هنرمندانه را انتخاب کرده بود، در کارنامه او چند نقطه عطف و شاهنقش وجود دارد که فراموش نشدنی است. در «پرنده کوچک خوشبختی» (1366) فیلم مهم پوران درخشنده، برخلاف ظاهر و گریم نقشهای مهم تاریخیاش، در قالب پدری درمانده و رنج کشیده دیده شد. اگرچه ستاره آن فیلم هما روستا در نقش خانم شفیق معلم، ناجی ملیحه بود اما تارخ با این فیلم، به سینما معرفی شد و در دهه 60 و 70 فرصت همکاری با کارگردانهای مختلف را به دست آورد. حضور در «پاییزان» (رسول صدرعاملی) و «سرب» (مسعود کیمیایی) جایگاه او را به عنوان بازیگر نقش اول تثبیت کرد و با «مادر» (علی حاتمی) یکی از بهترین نقشآفرینیهای کارنامهاش رقم خورد. جلالالدین (تارخ) روشنفکر منزوی و آرام خانواده بود، فیلم دوبله شد، اما حذف صدای تارخ و استفاده از صدای خسرو خسروشاهی، شخصیت احساساتی و شکننده جلالالدین را عیانتر میکرد. دومین همکاری علی حاتمی و تارخ در «دلشدگان» به یکی دیگر از نقاط درخشان کارنامه این بازیگر منجر شد. در «دلشدگان» که مرثیهای برای هنر، موسیقی و هنرمندان ایرانی است، طاهر خواننده زیبای ایرانی، به وصال معشوق نمیرسد و در غربت، جان میبازد. در این عاشقانه پراحساس، زیبایی و معصومیت چهره تارخ، تصویر آرمانی حاتمی از هنرمند عاشق وطن و موسیقی را عینیت بخشیده است. در دهه 80 و با ورود بازیگران جوان، تارخ کمکارتر شد، اما با بازی در چند سریال پربیننده آن مقطع، هم قدرت بازیگریاش را نشان داد و هم محبوبیتش را حفظ کرد. نقش حاج رضا در سریال پربازیگر «سفر سبز» (محمدحسین لطیفی) یکی از این حضورهای به یادماندنی است. تارخ، تیپ مرد سنتی و بازاریِ متدین را با فاصله از همه نقشهای مشابه بازی کرد و به حاج رضا، به عنوان یک تیپ آشنا و تکراری، تشخص داد و به بهترین بازیگر این سریال تبدیل شد. در «معصومیت از دست رفته» (داوود میرباقری) او درستترین انتخاب برای نقش شوذب بود؛ مردی که به دلیل میل به قدرت و ثروت، به اردوگاه دشمن میپیوندد. «جراحت» (محمدمهدی عسگرپور) یکی دیگر از سریالهایی است که اگر امین تارخ در آن بازی نمیکرد، حتماً چیزی کم داشت. نقش بزرگ، برازنده او بود و باعث شد تارخ دوباره دیده شود.
خداحافظی زودهنگام امین تارخ، تلخ است. او همه عشقش به بازیگری را در دیده شدن خود خلاصه نکرد. کوشید تا نسلی از بازیگران جوان را به سینما و تلویزیون معرفی کند و به همین دلیل هنر بازیگری ایران مدیون اواست. سفر بیبازگشتش در نخستین روزهای خزان 1401 یاد او را از خاطره سینما و تلویزیون پاک نخواهد کرد. روحش شاد و یادش گرامی.
سیره رضوی در افشای انحرافات
اسماعیل علوی
دبیر گروه پایداری
واپسین روز از ماه صفر مصادف با شهادت امام علی بن موسی الرضا(ع) است؛ رخداد تلخی که جریان امامت را وارد مرحله تازهای کرد. در زمان خلافت مأمون، خلیفه عباسی که از زیرکی خاصی برخوردار بود، به دلایل متعدد سعی کرد با کشاندن امام رضا(ع) ولو به اجبار و اکراه به دارالخلافه، ریاکارانه وانمود کند که آن حضرت(ع) حداقل با بخشی از حاکمیت عباسیان همدل است. مأمون با این اقدام قصد داشت ضمن برخورداری از ظرفیت معنوی و نفوذ و موقعیت امام رضا(ع) در وهله نخست بر سرکوب خیزشهای اعتراضی که در مناطق غیرعرب و دور از مرکز سنتی خلافت درحال سربرآوردن بود، غلبه کند تا بتواند با فراغت از آشوبها، بر برادر خود «امین» که در بغداد بر اریکه قدرت تکیه داشته و نیمی از سرزمینهای اسلامی تابع وی بودند، فائق آید. اما امام رضا(ع) با شیوههای مؤثر بتدریج به پیروان خود فهماند که ولایتعهدی مأمون امری صوری و از سر تهدید و اجبار بوده و نسبتی میان حضرتش با مأمون وجود ندارد. امام رضا(ع) با وجود محدودیتهای بسیاری که آشکار و پنهان علیه ایشان از سوی حاکمان اعمال میشد از فرصت استفاده کرده و به ترویج حقایق شریعت محمدی(ص) پرداخت. از جمله اقدامات روشنگرانه امام رضا(ع) در این دوره، تبیین موقعیت امام و امامت در بین امت بود. خط انحرافی پردامنهای با سوءاستفاده از نفوذ و محبوبیت امام رضا(ع) سعی داشت تا با شیوه غلو و تعابیر آمیخته به شرک به امامان معصوم(ع) مقام الوهیت بخشد. در نتیجه رواج چنین باوری که توسط غالیان صورت گرفته و حاکمان نیز بر آن دامن میزدند، امامت از جایگاه خود خارج شده و مورد طعن اندیشهورزان موحد و دچار آسیبهای فراوان از جمله از دست دادن موقعیت پیشوایی نزد عموم مسلمانان میشدند. از اینرو امام رضا(ع) یکی از اولویتهای خود را مقابله با غالیان تعیین کرده و از این نحله فکری به عنوان توطئهای برای به آشفتگی کشاندن باور مسلمانان یاد و غالیان را افشا فرمودند.