در 270 روز مدیریت دولت سیزدهم، تجارت خارجی به عدد 84 میلیارد دلار رسید

گروه اقتصادی / یکی از نقاط قوت کارنامه دولت سیزدهم در بخش تجارت خارجی رقم خورده است. در حالی که درسال‌های فعالیت دولت دوازدهم شاهد افت تجارت خارجی و صادرات غیرنفتی هستیم، با آغاز به کار دولت سیزدهم، بازرگانی خارجی کشور جهش پیدا کرده است. تغییر سیاست‌های دولت سیزدهم در این بخش و اولویت دهی به همسایگان و کشورهای منطقه باعث شد تا رکوردها در این بخش یکی پس از دیگری شکسته شود به طوری که در سال گذشته با عبور ارزش تجارت خارجی از مرز 101 میلیارد دلار، رکورد تاریخی کشور شکسته شد. علاوه براین با  نزدیک شدن صادرات غیرنفتی کشور به 50 میلیارد دلار نیز امیدها برای دستیابی به اعداد و ارقام بالاتر افزایش یافت.
برای بررسی دقیق‌تر جهش تجاری در دولت سیزدهم مقایسه 9 ماهه نخست فعالیت دولت سیزدهم یعنی از ابتدای شهریورماه سال گذشته تا پایان اردیبهشت سال جاری با 9 ماهه نخست فعالیت دولت دوازدهم تغییرات این بخش را نشان می‌‌دهد.
 
رشد 36 درصدی تجارت خارجی در دولت سیزدهم
براساس اطلاعات دریافتی از گمرک ایران، کل تجارت خارجی غیرنفتی در 9 ماهه دولت سیزدهم (از اول شهریور1400 تا پایان اردیبهشت 1401) 126 میلیون و 877 هزار تن کالا به ارزش 83 میلیارد و 971 میلیون دلار بوده است. این درحالی است که در مدت مشابه فعالیت دولت دوازدهم یعنی 9 ماهه نخست دولت قبل، تجارت خارجی کشور از لحاظ وزنی 117 میلیون و 478 هزار تن بوده است. بدین ترتیب تجارت خارجی از نظر وزن در 9 ماهه دولت سیزدهم نسبت به دوره مشابه دولت قبل، 8 درصد افزایش یافته است. مقایسه ارزش تجارت خارجی نزدیک به 84 میلیارد دلاری دولت سیزدهم با 71 میلیارد و 743 میلیون دلاری که در 9 ماهه اول دولت دوازدهم ثبت شده نیز نشان دهنده افزایش 36 درصدی ارزش تجارت خارجی در دولت سیزدهم است. طبق این اطلاعات درمجموع ارزش تجارت خارجی کل کشور در دولت سیزدهم بیش از 22 میلیارد دلار نسبت به دولت دوازدهم بیشتر شده است.
 
رشد 10 میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی در دولت سیزدهم
پس از ثبت رکوردهای تاریخی صادرات غیرنفتی در شش ماهه دوم سال گذشته و همچنین مثبت شدن تراز تجاری در ماه‌های فروردین و اردیبهشت سال جاری، اطلاعات گمرک ایران از آمار تجمیعی صادرات غیرنفتی در 9 ماهه نخست فعالیت دولت سیزدهم نیز نشان دهنده رشد قابل توجهی است. براساس این گزارش 94 میلیون و 315 هزار تن کالای غیرنفتی در 9 ماهه نخست دولت سیزدهم به کشورهای دیگر صادر شده است که این رقم نسبت به 9 ماهه اول دولت دوازدهم 3 درصد بیشتر است. در 9 ماهه اول فعالیت دولت دوازدهم وزن صادرات غیرنفتی 91 میلیون و 567 هزار تن بوده است.
از نظر ارزش صادرات غیرنفتی نیز شاهد رشد 31 درصدی عملکرد 9 ماهه دولت سیزدهم در مقایسه با دوره مشابه دولت دوازدهم هستیم. در حالی که در 9 ماهه دولت قبل ارزش صادرات 30 میلیارد و 132 میلیون دلار بوده این رقم در 9 ماهه ابتدایی دولت سیزدهم به 39 میلیارد و 474 میلیون دلار رسیده است. بنابراین در دولت سیزدهم ارزش صادرات غیرنفتی نزدیک به 10 میلیارد دلار نسبت به دولت دوازدهم افزایش یافته است.
 
رشد 41 درصدی واردات
علاوه بر صادرات، بررسی عملکرد  دولت سیزدهم در بخش واردات نیز نشان دهنده رشد است. با توجه به اینکه تمام واردات کشور را کالاهای اساسی و نهاده‌های تولید تشکیل می‌‌دهد، رشد این بخش نیز اهمیت زیادی برای کشور دارد. از یک سو کالاهای اساسی واردشده صرف تکمیل ذخایر استراتژیک و راهبردی کشور و تأمین نیاز بازار داخل می‌‌شود و از سوی دیگر مواد اولیه تولید نیز در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌‌گیرد.
طبق اعلام گمرک ایران، در 9 ماهه نخست دولت سیزدهم 32 میلیون و 562 هزار تن کالا وارد کشور شده است که نسبت به 25 میلیون و 241 هزار تن مدت مشابه دولت قبل، 29 درصد افزایش نشان می‌‌دهد. ارزش این کالاهای وارد شده نیز در دولت سیزدهم به 44 میلیارد و 497 میلیون دلار می‌‌رسد که 41 درصد نسبت به 31 میلیارد و 558 میلیون دلار 9 ماهه اول دولت دوازدهم رشد داشته است.
 
تجارت خارجی 2 ماهه امسال از ۱۶ میلیارد دلار گذشت
همان گونه که اشاره شد، بعد از رکوردهای تجاری سال گذشته ، در دو ماهه نخست سال جاری نیز روند صعودی لاین بخش ادامه داشته است. به طوری که تجارت خارجی ایران در دو ماه نخست امسال ۱۶.۶ میلیارد دلاری شده است. آمار اعلام شده از سوی گمرک از وضعیت تجارت خارجی نشان دهنده آن است که در دوماه نخست سال جاری صادرات از واردات پیشی گرفته است.
تا پایان اردیبهشت‌ماه 1401 ارزش تجارت خارجی کشور به ۱۶ میلیارد و ۶۳۱ میلیون دلار رسیده است؛ از میان کالای صادر شده در مدت زمان مورد بررسی سهم صادرات کالاهای غیرنفتی با رشد ۳۷ درصدی به ۸ میلیارد و ۵۱۶ میلیون دلار رسید و به این طریق تراز تجارت خارجی کشور ۴۰۱ میلیون دلار مثبت شد.
مطابق داده‌های گمرک در 2 ماهه نخست سال ۱۴۰۱، میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به‌استثنای نفت خام، نفت کوره، نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی)، بالغ بر ۱۷ هزار و ۱۴ تن کالا به ارزش هشت میلیارد و ۵۱۶ میلیون دلار بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۰، افزایش ۱.۶ درصدی در وزن و ۳۷ درصدی در ارزش داشته است.
براساس داده‌های گمرک رشد صادرات در 2ماه نخست سال جاری در حالی ثبت شد که میزان واردات کشور در مدت زمان مورد بررسی کاهش ۳.۳۷ درصدی در وزن و افزایش ۲۴ درصدی در ارزش داشت و به رقم پنج هزار و ۱۸۲ تن به ارزش هشت میلیارد و ۱۱۵ میلیون دلاری رسیده است.
داده‌های اعلام شده نشان می‌‌دهد بیشترین صادرات کشور به چین با رقم ۲ میلیارد و ۷۲۰ هزار دلار صورت گرفته و این کشور سهم ۳۲ درصدی از کل ارزش صادرات را به خود اختصاص داده است. امارات متحده عربی نیز با یک میلیارد و ۵۰۲ هزار دلار و سهم ۱۷.۶۳ درصدی، عراق با یک میلیارد و ۳۱۲ میلیون دلار و سهم ۱۵.۴۱ درصدی، ترکیه با ۷۶۶ میلیون دلار و سهم ۹ درصدی و هند با ۲۹۰ میلیون دلار و سهم ۳.۴۱ درصدی در جایگاه بعدی قرار  دارند.
از سوی دیگر داده‌های اعلام شده نشان می‌‌دهد، طی دو ماه نخست سال جاری،‌ کشور امارات متحده عربی با اختصاص رقمی بالغ بر دو میلیارد و ۲۴۷ میلیون دلار و سهمی در حدود ۲۷.۶۹ درصد از کل ارزش واردات، در جایگاه نخست طرف تجاری با ایران قرار گرفته است.
همچنین کشورهای چین با دو میلیارد و ۱۱۷ میلیون دلار و سهم ۲۶ درصدی، ترکیه با ۸۷۵ میلیون دلار و سهم ۱۰.۷۸ درصدی، هند با دو میلیارد و ۱۱۷ میلیون دلار و سهم ۲۶ درصدی، فدراسیون روسیه با ۳۱۹ میلیون دلار و سهم ۳.۹۳ درصدی از کل ارزش واردات در جایگاه دوم تا پنجم قرار گرفتند.  با توجه به صادرات هشت میلیارد و ۵۱۶ میلیون دلاری و واردات هشت میلیارد و ۱۱۵ میلیون دلار در دو ماه نخست امسال، صادرات از واردات پیشی گرفت و تراز تجارت خارجی کشور بیش از ۴۰۱ میلیون دلار مثبت شد.

آغاز تغییر در ثبت و صدور چک‌ تضمینی

بر‌اساس اعلام بانک مرکزی، بانک‌ها از امروز باید اطلاعات چک‌های تضمین شده را در سامانه صیاد ثبت کنند و چک‌های تضمین شده ثبت نشده در این سامانه از این زمان به بعد صرفاً در بانک صادرکننده کارسازی می‌شوند. به گزارش ایسنا، قانون جدید چک از ابتدای سال ۱۴۰۰ اجرا شد و از این زمان به بعد، تمامی چک‌ها برای نقل و انتقال ملزم به ثبت در سامانه صیاد شدند تا قابلیت نقد شوندگی داشته باشند. اما بخش‌های زیادی از بندهای این قانون در آن زمان اجرا نشد که این موارد شامل امکان ثبت و صدور چک‌های صیادی از طریق پیامک، اتصال خودپرداز بانک‌ها به سامانه صیاد، مسدودسازی وجوه حساب صادرکننده چک برگشتی و چک الکترونیکی بود که در سال‌جاری این موارد اجرایی شد.  البته، بر‌اساس آمار بانک مرکزی تاکنون بیش از ۷۰ درصد خودپردازهای بانک‌های کشور به سامانه صیاد مجهز شده‌اند و خودپردازهای 8 بانک به سامانه صیاد متصل نشده‌اند که از این تعداد ۶ بانک بسیار کوچک و ۲ بانک نسبتاً بزرگ کشور هستند.  الزام ثبت چک‌های تضمینی در سامانه صیاد توسط بانک‌ها نیز یکی دیگر از مواد قانونی اجرا نشده در قانون جدید چک بود که با اعلام بانک مرکزی، از امروز بانک‌ها باید اطلاعات چک‌های تضمین شده را در سامانه صیاد ثبت کنند و چک‌های تضمین شده ثبت نشده در این سامانه از این زمان به بعد صرفاً در بانک صادرکننده کارسازی می‌شوند. بر‌این اساس، از امروز اگر یک چک تضمین شده در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، دارندگان چک باید با مراجعه به شعبه صادرکننده چک اقدام به کارسازی کنند.به عبارت دیگر، این‌گونه چک‌ها در سامانه‌های بین بانکی خدمتی دریافت نخواهند کرد. در این زمینه، امکان استعلام چک‌های تضمین‌شده صیادی (چک‌های تضمین شده دارای شناسه ۱۶ رقمی صیادی) با هدف کسب اطمینان از اصالت این نوع چک‌ها هنگام انجام معاملات فراهم شده است و مشتریان شبکه بانکی می‌توانند از طریق درگاه‌های مختلف دسترسی به سامانه صیاد شامل اینترنت‌بانک، موبایل‌بانک، برنامک‌های موبایلی، پیامکی و خودپردازهای بانک‌های عامل، نسبت به استعلام آن اقدام کنند.به عبارت دیگر، ذی‌نفع چک با استعلام این چک‌ها از ثبت چک به نفع خود در سامانه صیاد اطمینان حاصل می‌کند. لازم به ذکر است که با توجه به تکالیف مقرر در قانون اصلاح قانون صدور چک، ثبت صدور چک‌های تضمینی بر عهده شعب بانک‌هاست و صادرکننده چک در این خصوص مسئولیتی ندارد.

دلار در کانال ۲۶ هزار تومان ماند

قیمت فروش دلار روز سه‌شنبه، ۱۷ خردادماه ۱۴۰۱ در صرافی‌های بانکی با ۳۶۴ تومان افزایش نسبت به روز گذشته ۲۶ هزار و ۵۴۲ تومان معامله شد. به گزارش ایرنا، نرخ فروش یورو در صرافی‌های بانکی با ۱۵۵ تومان افزایش نسبت به روز گذشته ۲۸ هزار و ۶۷۷ تومان معامله شد. قیمت خرید هر دلار توسط صرافی‌های بانکی دیروز ۲۶ هزار و ۲۷۸ تومان و نرخ خرید هر یورو نیز ۲۸ هزار و ۳۹۲ تومان اعلام شد. علاوه بر این، بهای خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۵ هزار و ۹۲۴ تومان و نرخ فروش آن ۲۶ هزار و ۱۶۰ تومان بود. این در حالی است که نرخ خرید یورو در این بازار ۲۷ هزار و ۷۳۱ تومان و نرخ فروش آن نیز ۲۷ هزار و ۹۸۳ تومان اعلام شد. همچنین، در سامانه نیما در معاملات امروز، حواله یورو به قیمت ۲۶ هزار و ۳۳۵ تومان فروخته و حواله دلار به بهای ۲۴ هزار و ۶۱۹ تومان معامله شد. افزایش قیمت دلار در صرافی‌های بانکی از ابتدای سال ۱۴۰۰ شروع شد و خردادماه وارد کانال ۲۶ هزار تومان شد و نوسان قیمت دلار در صرافی‌های بانکی ادامه یافت.