عضو هیأت مدیره اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق در گفت‌وگو با «ایران»: عراق برای دریافت گاز از ایران مجبور به پرداخت بدهی خود است

گروه اقتصادی  / سرپرست وزارت برق عراق که اخیراً سفری به تهران داشت اعلام کرده که این کشور درخصوص پرداخت بدهی‌های خود به ایران و از سرگیری واردات گاز با طرف ایرانی به توافق رسیده است. «عادل کریم» در گفت‌و‌گو با خبرگزاری رسمی عراق (واع) اذعان کرد: «در سفر اخیر به تهران در خصوص واردات گاز از ایران به عراق در تابستان به توافق رسیدیم و طرف ایرانی متعهد شد که نیروگاه‌ها و واحدهای تولید برق را تجهیز کند.»
او همچنین گفت: «بغداد به خاطر واردات گاز از ایران بدهی‌هایی به تهران دارد و برای پرداخت این بدهی‌ها به توافق رسیدیم، آنها اوضاع عراق را می‌دانند و انتظار داریم که در فصل تابستان و زمستان تأمین گاز بخوبی انجام شود.»
سرپرست وزارت برق عراق، دستیابی کشورش به گاز را یک دستاورد برمی شمارد؛ آن هم در شرایطی که تأمین گاز در سطح جهانی نیز با کمبود مواجه است و این سوخت به یک کالای بسیار مهم تبدیل شده است.
به گزارش «ایران»، محمد الحلبوسی، رئیس مجلس عراق چهارشنبه، هفتم اردیبهشت‌ماه در رأس هیأتی از جمله وزیر برق این کشور به ایران آمد. در این سفر، وزیر نفت و وزیر برق عراق با یکدیگر دیدار و در زمینه توسعه همکاری‌های دو کشور در بخش نفت و گاز مذاکره کردند.
رقم بدهی عراق به ایران
سیدحمید حسینی، عضو هیأت مدیره اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق می‌گوید: «اگرچه سرپرست وزارت برق عراق می‌گوید که این کشور 1.69 میلیارد یورو به ایران بدهکار است اما صورت‌های مالی عراق نشان می‌دهد که این کشور بیش از این رقم بدهی دارد.»
او در گفت‌و‌گو با «ایران» ادامه می‌دهد: «عمده بدهی عراق به ایران بابت واردات گاز است. مشخص نیست که اکنون طی چه سازوکاری قرار است بدهی خود را پرداخت کند اما شنیده می‌شود که قرار است 1.7 میلیارد یورو از این بدهی را بزودی بپردازد. عراق با رسیدن به فصل گرم سال نیازمند تأمین گاز نیروگاه‌ها و تولید حداکثر برق است و گاز را برای تولید برق می‌خواهد.»
حسینی با اشاره به افزایش قیمت گاز صادراتی ایران به عراق با توجه به فرمول قرارداد، عنوان می‌کند: «اگرچه حجم صادرات برق و گاز ایران به عراق به سبب بدهی‌های تجمعی کم شده است اما به خاطر افزایش قیمت گاز و در نظر گرفتن این فاکتور در قراردادها، هزینه برق و گاز وارداتی افزایش یافته است.»
به گفته این عضو اتاق بازرگانی ایران، شرایط به گونه‌ای است که اکنون ایران اصراری برای صادرات برق و گاز به عراق ندارد؛ اما این کشور نمی‌تواند جایگزینی برای برق و گاز ایران پیدا کند و به همین خاطر وابستگی جدی به تأمین انرژی از ایران دارد. همین موضوع سبب شده تا به دنبال پرداخت بدهی خود باشد.
او در خصوص برخی از ادعاهای مقامات عراقی درباره قطع واردات برق و گاز ایران می‌گوید: «واردات گاز قطر و آن هم به صورت ال‌ان‌جی قصه است و مقامات عراقی این موضوع را برای کاهش فشارهای داخلی و خارجی عنوان می‌کنند. قیمت هر متر مکعب ال‌ان‌جی حدود 90 سنت است و در همین حال عراق زیرساخت ورود ال‌ان‌جی را ندارد. از سوی دیگر، قطر نیز گازی برای تحویل به عراق ندارد. تعهدات قطر در کنار تلاشی که برای تأمین گاز اروپا دارد، موجب شده که حتی به پاکستان هم محموله‌های ال‌ان‌جی را مطابق گذشته تحویل ندهد. از این رو عراق نیازمند برق و گاز ایران است.»
کمبود برق عراق در گرمای امسال
همان‌طور که سرپرست وزارت برق عراق در خصوص واردات گاز از ایران به عراق در تابستان می‌گوید که اوضاع عراق چندان مناسب نیست، گزارش‌های واصله از عراق نیز نشان می‌دهد که این کشور در حال حاضر به خاطر کمبود گاز با 4هزار مگاوات کسری در تأمین برق خود مواجه است. با ورود گاز ایران به عراق، 4 هزار مگاوات تولید برق اضافه می‌شود و در تابستان احتمالاً تولید برق عراق به 25 هزار مگاوات می‌رسد. (این درحالی است که ایران بیش از 60 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی دارد.)
سفر هفته گذشته سرپرست وزارت برق عراق، نیز پس از آن انجام شد که مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق، به وزارت برق دستور داد تا تیمی را برای بحث در مورد تأمین گاز طبیعی با ایران تعیین کند. چراکه تابستان سال گذشته ایران صادرات گاز به عراق را به خاطر بدهی کاهش داد و این موضوع منجر به خاموشی شد و اکنون عراق می‌خواهد با پرداخت بخشی از بدهی خود، میزان واردات گاز از ایران را افزایش دهد تا دوباره خاموشی تابستانی در این کشور رخ ندهد.»
یک رسانه عراقی عنوان می‌کند که عراق از کمبود مزمن برق رنج می‌برد، بویژه زمانی که دمای هوا در تابستان به بیش از 50 درجه سانتیگراد می‌رسد. مقدار انرژی مورد نیاز در سراسر این کشور از سال 2003 «بیش از 600 درصد» افزایش یافته است. کمبودها همچنین ناشی از عوامل متعددی از جمله خدمات اولیه ضعیف، ناتوانی دولت در ارائه این خدمات و حملات تروریستی در شبکه برق است.
کریم سرپرست وزارت برق عراق می‌گوید که عراق انتظار دارد از اول ماه مه 55 میلیون فوت مکعب گاز از ایران دریافت کند که بیش از دو برابر 25 میلیون فوت مکعبی است که در حال حاضر دریافت می‌کند. وزارت برق عراق مدتی است که روی افزایش عرضه برق کار می‌کند. این کشور تدارکات فنی خود را برای واردات برق از ترکیه به پایان رسانده و با اردن برای واردات 150 مگاوات برق در اواخر سال 2022 به توافق رسیده است.

آنطور که مسئولان کشور می‌گویند درآمدهای ارزی کشور در مقایسه با پارسال وضعیت بهتری دارد. بویژه در خصوص نفت که تمام درآمد حاصل از آن وصول می‌شود. به طوری که در روزهای اخیر رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد که درآمدهای ارزی صادرات‌های صورت گرفته بخصوص صادرات نفتی وصول شده است و در فروردین‌ماه اوضاع خوبی در حوزه درآمدهای ارزی داشته‌ایم. حالا وزیر نفت نیز تأیید می‌کند که کل درآمد حاصل از فروش نفت خام، میعانات گازی و محصولات پتروشیمی وصول شده است.
جواد اوجی به ایرنا می‌گوید: هر چه نفت و میعانات محصولات پتروشیمی که فروختیم همه را زمان سر رسید وصول کردیم.
او درباره چگونگی استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در وزارت نفت نیز اظهار می‌کند: وزارت نفت برای استفاده از این ظرفیت در حوزه کاری خود و در بحث بهینه‌سازی مصرف سوخت، افزایش تولید بویژه در عرصه‌های کم‌بازده، زنجیره صنایع تکمیلی پتروشیمی، جمع‌آوری گازهای مشعل و از همه مهم‌تر ادوات مورد نیاز صنعت نفت که وارداتی است، فراخوان داده است. اوجی ادامه می‌دهد: ۱۵۰ شرکت از میان همه شرکت‌های دانش‌بنیان مشخص شدند و دوستان مراحل نهایی بررسی را طی می‌کنند که این شرکت‌ها به استان‌ها معرفی و از تسهیلات وام‌های کم‌بهره و تسهیل چتر وزارت نفت برخوردار می‌شوند.
وزیر نفت تصریح می‌کند: از توان این شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های اشاره شده و برای افزایش بهره‌وری در حوزه صنعت نفت، کاهش هزینه‌ها و اشتغال‌آفرینی استفاده می‌شود.
اوجی در بخش دیگری با ارائه توضیحی به اظهارات خود مبنی بر اختصاص ۸۰ میلیارد دلار یارانه و گزارش سازمان جهانی انرژی از اختصاص ۲۵ میلیارد دلار یارانه در ایران، می‌گوید: این قیاس با توجه به میزان اتلاف انرژی در کشور انجام شد. او ادامه می‌دهد: نرخ هر مترمکعب گازی که به مردم ارائه می‌شود، زیر یک سنت است در حالی‌که در بازارهای جهانی تا ۴۰۰ سنت هم خرید و فروش می‌شود. به همین دلیل اگر این را با قیمت‌های جهانی ارزش‌گذاری کنیم، می‌بینیم که عمده محصولات ما خارج از الگوی مصرف در کشور، مصرف می‌شود.

۱۴.۵ میلیارد دلار درآمد پتروشیمی
در همین حال دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی با اشاره به صادرات ۱۴.۵ میلیارد دلاری پتروشیمی در سال گذشته، می‌گوید: ۸۶ درصد از ارز حاصل از صادرات پتروشیمی در سامانه نیما عرضه شده و مابقی نیز در صنعت پتروشیمی به مصرف رسیده است.
«احمد مهدوی ابهری» اذعان می‌کند: «۱۲.۵ میلیارد دلار از ارز حاصل از صادرات پتروشیمی در سامانه نیما برای تأمین ارز موردنیاز کشور عرضه شده است.» مهدوی با اشاره به رشد ۸ درصدی صادرات پتروشیمی در سال ۱۴۰۰، تأکید می‌کند: «امسال نیز پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد، صادرات محصولات پتروشیمی چه از نظر تناژ و چه از نظر ارزش افزایش را تجربه کند و میزان این رشد به بهره‌برداری از طرح‌های پتروشیمی بستگی خواهد داشت.»