صفحه 12

صفحه 10

مهسا قوی قلب
خبرنگار
صبحگاه جمعه ۱۳ دی‌ماه ۱۳۹۸ سردار دل‌ها حاج قاسم سلیمانی در حمله هلی‌کوپتری امریکایی‌ها در فرودگاه بغداد به شهادت رسید. پس‌ از آن بود که جهان شاهد ارادت مردم به سرداری بود که بیشتر زندگی خود را در جبهه حق علیه باطل طی کرد. کمتر شخصی در طول تاریخ در کل دنیا وجود دارد که چنین کاریزمایی در بطن آحاد جامعه داشته باشد که روز تشییع پیکرش از پیر و جوان از اقصی نقاط  کشور، سیاه‌پوش از غم پرکشیدن ایشان به سوی معبود، در مراسم حاضر شدند و بر سر و سینه زدند، آن چنان غمی عظیم کل کشور را در بر گرفته بود که کمتر قابل قیاسی داشت. شهادت مظلومانه سردار بزرگ ایرانی، چنان داغی بر دل‌ها نهاد که تا سال‌ها غم آن از جان تک‌تک ما ایرانی‌ها بیرون نخواهد رفت. شهید حاج قاسم سلیمانی نماد بزرگ ایثار و از خودگذشتگی در را ه وطن بود که هر نفسش نشان ازعشق به تک‌تک هم‌میهنان داشت، پدری مهربان برای تک‌تک فرزندان شهدای مدافع حرم و سربازی جان بر کف بود که تا آخرین قطره خون در راه اسلام و میهن به دفاع از جان و ناموس، سال‌ها غم غربت را به جان خریده بود. تا حدی ایثار و فداکاری این شهید والا مقام زبانزد خاص و عام است که حتی در بزرگترین طرح‌های جهادی نام ایشان مردم را پروانه‌وار پای صحنه جهاد می‌کشاند. یکی از این طرح‌ها که با شروع و انتشار ویروس منحوس کرونا در کشور به‌صورت جهادی آغاز شد، طرحی مزین به نام شهید سلیمانی بود که همچنان هم با جدیت و شدت هرچه تمام در راه مهار و مقابله و پیشگیری از سویه‌های جدید بیماری در حال فعالیت است و تداوم دارد. در این طرح یکی از مجریان اصلی، جمعیت هلال احمر است که از همان روزهای آغازین فعالیت طرح شهید سلیمانی در اقصی نقاط کشور، از پایتخت گرفته تا روستاهای کوچک و دورافتاده، در امر واکسیناسیون و تمامی ابعاد پیشگیری و مقابله فعالیت داشته است.
دکتر محمد گل‌افشان، رئیس سازمان جوانان جمعیت هلال احمر و مسئول طرح شهید سلیمانی در حوزه جمعیت هلال احمر، با اشاره به این که با آمدن نام سردار شهید سلیمانی در هر طرحی مردم همدل‌تر و همراه‌تر می‌شوند، به «ایران» می‌گوید: در دو سال اخیر این همدلی و همراهی مردم مشهود است، نقش شهید سلیمانی در انسجام ملی و در بازآفرینی مکتب جهادی در حد بسیار قابل توجهی اتفاق افتاده است. در موضوع طرح شهید سلیمانی وقتی این طرح با نام مبارک شهید آغاز می‌شود، باعث می‌شود دست اندرکاران و فعالان این طرح هم با گرایش و تعلق بیشتری کار کنند. ما هم بدون اغراق آنچه از نیرو‌های جمعیت شرکت‌کننده در طرح دیدیم، نشان داد، موضوع برایشان هویت و جاذبه بهتر و بالاتری داشته است. در زمینه این سؤال که چقدر نام این طرح با موفقیت اجرای آن مرتبط است، می‌توان گفت که به‌هر حال وقتی از یک نماد مورد پذیرش و مقبول مردم استفاده می‌کنید، طبیعتاً این طرح در پذیرش عمومی و شرایط پیشبرد آن بسیار تأثیرگذار است، یعنی مردم می‌دیدند که به‌نام شهید سلیمانی که خودش مدافع امنیت مردم بود، عده‌ای جمع شدند و می‌خواهند مدافع سلامت مردم باشند. این امر قطعاً نسبت به افراد، احساس و نگرش مثبتی ایجاد می‌کند.
به‌گفته او، در طرح شهید سلیمانی که تقریباً با شروع شیوع ویروس کرونا آغاز شده است، به‌طور مشخص عمده اقداماتی که با استفاده از نیروهای مردمی در زمینه پیشگیری و کاهش شیوع بیماری انجام گرفت، واکسیناسیون بود. علاوه بر آن بنابر اقلیم و منطقه جغرافیایی و استانی کارها طرح‌ریزی می‌شد و حسب شرایط مورد نیاز، در زمینه تشویق مردم به واکسیناسیون و رعایت پروتکل‌های اعلامی از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی  و فاصله‌گذاری اجتماعی هدف‌گذاری‌ها انجام گرفت، همچنین  برگزاری کلاس‌های آموزشی، توجیهی برای تبیین این موضوع، نقش اقدامات پیشگیرانه و پرهیز از شوخی گرفتن موضوع و اقدامات سرسری، بی‌توجهی نسبت به علائمی که بیماران داشتند و راهنمایی‌هایی در زمینه درمان، با فراگیری بالا صورت گرفت. بحث مناسب‌سازی اجتماعی برای بسیاری از مشاغلی که در ابتدا توجیه نبودند، مانند سوپرمارکت‌ها، آرایشگاه‌ها و اماکن دیگر توسط نیروهای داوطلب انجام می‌شد و شرایط ایمن می‌شد. یکی‌ دیگر از جدی‌ترین موضوعاتی که در دوران کرونا در طرح شهید سلیمانی توسط جمعیت هلال احمر انجام شد، هنگامی بود که رنگ‌بندی شهرها با ضوابط مختلف انجام شد، شرکت‌کنندگان طرح شهید سلیمانی می‌کوشیدند که کنترل و نظارت بر اماکن مختلف را بیشتر کنند تا زودتر بیماری کرونا ریشه کن شود. گل‌افشان در ادامه اضافه می‌کند: در طرح شهید سلیمانی به جز جمعیت هلال احمر، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و بسیج جامعه پزشکی، تولیت کار را بر عهده دارند و جمعیت هلال احمر هم در کنارشان در کلیه شهرها و روستاها کمک حال است. علاوه بر بحث واکسیناسیون و تشویق مردم به رعایت پروتکل‌ها از جمله زدن ماسک و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، مبادی ورودی و مرزهای کشور نیز کنترل شد و کمک به امر تست‌گیری و نمونه‌گیری از مسافرانی که وارد کشور می‌شدند، نیز به‌طور همزمان انجام می‌شد.
رئیس سازمان جوانان جمعیت هلال احمر با اشاره به اینکه در روستاها آموزش مردم در خصوص راهکارهای تقویت سیستم ایمنی بدن برقرار شد، توضیح می‌دهد: راهکارهای مواجهه و زندگی با افرادی که بیمار هستند، اصول نگهداری بیمار در منزل هم از جمله فعالیت‌های ما در طرح شهید سلیمانی بود، در عین حال بر حسب نیاز در محل‌هایی که شبکه‌های بهداشت در برخی استان‌ها دچار کمبود جا بودند، جمعیت هلال احمر اماکنی را فراهم می‌کرد تا  مردم برای تزریق داروهایی نظیر «رمدسیور» با محوریت جمعیت هلال احمر مراجعه کنند و داروهای خود را تزریق کنند و به منازل خود بازگردند. در طرح شهید سلیمانی، جوان‌یاران ایران هر روز به‌صورت فعالانه در واکسیناسیون آحاد کشور فعالیت داشتند، ما مراکز تجمیعی زیادی داشتیم و نزدیک به 13 میلیون نفر تزریق در این طرح انجام شد. او با بیان این نکته که طرح شهید سلیمانی بعد از کرونا تمام نخواهد شد، توضیح می‌دهد: این طرح با رویکرد دیگری در موضوعات مربوط به تغییرات اقلیمی و اقدامات سلامت‌محور، تحت پوشش کاروان‌های نیکوکاری که در واقع اردوهای جهادی سازمان جوانان هستند، هم در زمینه حفظ محیط‌ زیست و هم در زمینه منابع طبیعی کشور و برنامه‌های مختلف در این زمینه‌ها دنبال خواهد شد.
 رئیس سازمان جوانان جمعیت هلال احمر با اشاره به این‌که یکی از عللی که سامرا به تصرف داعشی‌ها در نیامد و در امان باقی ماند، شهید سلیمانی بود، می‌گوید: باید بحث دفاع از حرم و رشادت‌های شهید حاج قاسم سلیمانی بیشتر به نمایش گذاشته شود، از این‌رو امسال برای دومین سال پیاپی یادواره شهید سلیمانی اجرا می‌شود، در تاریخ شهادت امام هادی(ع) این یادواره افتتاح می‌شود و اختتامیه هم در تاریخ تیرماه سالروز میلاد امام هادی(ع) برگزار خواهد شد، با توجه به ساختار و اهداف جمعیت هلال احمر، محورهای مختلفی از جمله دل‌نوشته، قصه، شعر، انیمیشن و فیلم کوتاه در نظر گرفته شده است. در این یادواره تمامی گروه‌های سنی می‌توانند شرکت کنند و فقط مختص جوانان نیست، البته امیدواریم که اختتامیه با حضور رئیس‌ جمهور برگزار شود تا اثرگذاری بیشتری داشته باشد.

صفحه 10

صفحه 11

حسین میرزائی
مردم‌شناس، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی
از روزگاران بسیار کهن، یکی از آرزوهای انسان رسیدن به مقام «جاودانگی» بوده و همواره برای غلبه بر این نامیرایی به طرق مختلف کوشیده و شاید به همین دلیل، در اساطیر سراسر دنیا، یافتن «اکسیر حیات» این همه برجسته شده است. نکته مهم درباره «اکسیر حیات» این است که این معجون شفابخش و جاودان‌ساز از چشمه‌ای می‌جوشد که مکان آن در «ظلمات» است. به‌عبارتی دیگر، رمز جاودانگی برای انسان فانی، رفتن با چراغ در دل تاریکی‌هاست.
برخی از چهره‌های برجسته در طول تاریخ با کنش‌های اثرگذاری که بر روند سرنوشت جامعه خود داشته‌اند، توانسته‌اند نام خود را برای همیشه در تاریخ جاودانه سازند. یکی از آن شخصیت‌های مهم و اثرگذار در طول دوران چهل و دو ساله انقلاب اسلامی در ایران، بی‌شک سردار شهید قاسم سلیمانی است. محبوبیت این چهره فرامرزی و ستایش‌برانگیز در بدرقه تاریخی و کم‌سابقه او در شهرهای مختلف عراق و ایران به وضوح قابل مشاهده بود تا آن جا که طیف‌های مختلف سیاسی و اجتماعی در آن واقعه کم‌نظیر، در سوگ فراقش اشک ماتم ریختند. جناح‌های گوناگون سیاسی هیچ یک نتوانستند در برابر عظمت این مرد سر تعظیم فرو نیاورند و او را مدح نگویند. سؤالی که در این جا مطرح می‌شود این است کدام ویژگی این سردار رشید باعث محبوبیت بی‌حد و مرز او در بین مردم شد؟ نخبگی در نظامی‌گری، نبوغ فرماندهی، شکست داعش، این غول نظام استکباری؟ همه اینها قطعاً در شکل‌گیری این قهرمان اسطوره‌ای مؤثر بوده اما شاید مهم‌ترین ویژگی او آن سرمایه‌ اجتماعی‌ای بود که سردار دلها در دوره زندگی‌اش، نه فقط برای خود بلکه برای کشورش و در یک کلام برای تمام آزادی‌خواهان جهان تولید کرد. مرز برای او معنایی نداشت. برای مبارزه با تاریکی‌ها و دفاع از مردم بی‌دفاع، مرزها، این دست‌ساخته‌های امپریالیسم‌ جهانی، نمی‌توانستند او را محدود کنند: صبح در تهران، ظهر در عراق، عصر در سوریه و شب در لبنان بود. این چنین جهان‌وطنی را فقط در شخصیت‌ قهرمان اسطوره‌ای می‌توان یافت. او نمونه مطلق خیر است، پایبند به پیمان، مردم‌مدار، پاکدامن، امانتدار، مدافع مصلحت‌های جامعه، مطیع رهبر و دین، نگاهبان مرزهای سرزمینی، گسترش‌گر عدل و داد و یاری‌دهنده ستمدیدگان. او در میان نبرد بی‌نظیر و خارق‌العاده، زیرک و با مهارت است و به تنهایی حریف یک لشکر. کدام یک از این ویژگی‌ها را در سلیمانی شهید به حد اعلا نمی‌توان یافت؟ از میدان نبردش نگوییم که رقصش در میانه میدان منطقه چطور خواب را از چشمان تمام مزدوران نظام سلطه گرفته بود. سیل که آمد خود را به خوزستان رساند تا درکنار مردم باشد زیرا میدان نبرد برایش آن روز کمک به مردم سیل زده بود و کیست که نداند سرمایه اجتماعی او چه کمکی به پیشبرد یاری‌رسانی به مردم در منطقه نکرد. مردم او را ستایش می‌کردند زیرا آنها فرق سردار مردمی و سیاستمدار ابن‌الوقت را بخوبی تشخیص می‌دهند. او قائل به خط‌ کشی‌های مرسوم در جامعه‌ نبود: آدم‌های من، رفقای من، مریدهای من، با حجاب و بی‌حجاب، چپ و راست، اصلاح‌طلب و اصولگرا برای او معنایی نداشت. او همه را زیر چتر جامعه می‌دید و جامعه را چون افراد منسجم یک خانواده متنوع و متکثر می‌پنداشت. او برای همیشه در تاریخ «جاودانه» شد زیرا «اکسیر حیات» را در میانه میدان نبرد علیه تاریکی‌ها و نامردمی‌ها جست. او از بین ما رفت اما ققنوس وار، هزاران هزار سلیمانی با شهادت او متولد شدند تا راه او را ادامه دهند. او امروز برای همه یک اسوه است، اسوه‌ای در آزادگی. اگر او امروز در بین ما بود قطعاً در رفع همه‌گیری کرونا فعال بود، اما در نبود او، طرح شهید سلیمانی قدم‌های بزرگی را برای پیشگیری و مهار کرونا در جامعه برداشت.
روحش شاد و یادش گرامی.

جهاد! لقاءالله آرزوی مجاهدان اسلام است. آرزوی سر بداران. شهید سردار قاسم سلیمانی اسوه جهاد و مقاومت است که جنگ برای اعتلای حق علیه منافقان و دشمنان اسلام را در سر داشت. بسیاری معتقدند که بسیاری از جنبه‌های اخلاقی حاج قاسم سلیمانی از نظرها و افکار مغفول مانده است. دکتر مسلم چشمی رئیس بسیج جامعه پزشکی معتقد است از جنبه‌های نوع‌دوستی و محرومیت‌زدایی این شهید بزرگوار کمتر گفته شده است و مردم نمی‌دانند این شهید بزرگوار چقدر در جبهه مردم و نوع‌دوستی تلاش کرده است.
دکتر مسلم چشمی در مورد الهام گرفتن از مجاهدت‌های سردار شهید قاسم سلیمانی به «ایران» می‌گوید: از جنبه‌های بارز شهید بزرگوار ما حاج قاسم سلیمانی مجاهدت‌های نظامی ایشان بود که همه مردم در جریان آن هستند. اما بخش دیگر از مجاهدت‌های ایشان در حوزه خدمات رسانی، مردم‌داری و کمک به مردم بود که در نشان دادن این جنبه از روحیات ایشان غفلت شده است. ما هم به همین دلیل هوشمندانه طرح مبارزه با کرونا و مدیریت کرونا را با نام ایشان پیوند زدیم و اسم طرح را شهید قاسم سلیمانی نامگذاری کردیم. یکی از اهدافمان این بود که با نام این شهید بزرگوار بر طرح جنبه اخلاق و رفتار مخفی و غفلت شده شهید سلیمانی به جلوه ظهور برسد. این شهید بزرگوار بسیار مردمدار بود و در کمک‌رسانی به مردم و همچنین در حوزه فقرزدایی در آسیب‌های اجتماعی و کمک به مردم زبانزد بودندو جا دارد فعالیت‌های ایشان در زمینه‌های مردم دوستی و محرومیت‌زدایی نشان داده شود.
او با اشاره با طرح شهید قاسم سلیمانی در حوزه مبارزه با کرونا و الهام گرفتن از روحیات ایشان می‌افزاید: در حوزه مبارزه با کرونا بسیج با الهام گرفتن از رشادت‌های ایشان طی دو سال گذشته کارهای بزرگی انجام داده است. بسیج عمده فعالیت‌هایش در ابتدای این طرح را به دو گروه تقسیم کرد. گروه اول در مبحث محرومیت‌زدایی و کمک به محرومین در حاشیه شهرها فعالیت و ایثارگری کردند که در ابتدا نام این طرح را شهید دکتر رهنمون نهادیم. در این طرح تیم‌های جهادی ما در حوزه تخصصی، تک تخصصی، دندانپزشکی و چشم پزشکی به حاشیه شهرها و مناطق محروم مراجعه می‌کردند و در این مناطق بسته به شرایط آن منطقه یک الی دو روز و حتی یک هفته وقت خود را وقف خدمت‌رسانی و مجاهدت به مردم می‌کردند و کارهای ویزیت و وظایف تخصصی در حوزه‌های ذکر شده را انجام می‌دادند. او در مورد جزئیات طرح شهید قاسم سلیمانی طی دو سال گذشته در بحث مدیریت کرونا می‌گوید: در ابتدای شیوع این بیماری شرایط آن برای ما واضح نبود کارمان را با ضد عفونی، کمک به تهیه اقلام محافظتی مانند شیلد و ماسک که در ابتدای شیوع معضلی برای کشور بود، آغاز کردیم. پس از این مرحله و با شناسایی بیشتر این ویروس به بحث غربالگری رسیدیم چرا که مردم در این مورد باید تعیین تکلیف می‌شدند. بدین معنا که باید تعداد افراد مبتلا و تعداد افراد در آستانه بیماری شناسایی می‌شدند. مسلم چشمی در مورد غربالگری مردم در بحث مبتلایان به ویروس کرونا اضافه می‌کند: بسیج حدود 80 تا 85 درصد مردم را با کمک وزارت بهداشت و شبکه بهداشت در دانشگاه‌ها غربالگری کرد. در این مرحله بود که ما به فکر این ایده افتادیم که می‌توانیم با کمک وزارت بهداشت یک کمک‌رسانی منظم و ضابطه‌مندی به جامعه‌ داشته باشیم و طرح شهید قاسم سلیمانی را راه‌اندازی کردیم. او در مورد موضوعات کار شده در این طرح می‌گوید: ما در این طرح در سه موضوع کار کردیم. یک بخش تحت عنوان مباحث مربوط به بیمار‌یابی بود که تحت عنوان مباحث مراقبتی تیم‌های ما در سه گروه برای هر پایگاه و حوزه اعزام شدند. برای هر پایگاه سه تیم سازماندهی شدند. در تیم‌های مراقبتی دوستان ما که تخصص در حوزه بهداشت و درمان داشتند با مراجعه به منازل و مراکز جمعیتی به مکان‌هایی که اجتماعات حضور داشتند مریض‌یابی می‌کردند و بیماریابی فعال طی این دو سال به طور مستمر انجام شد. در این فرایند به این تقسیم رسیدیم که بیماری فرد مبتلا شناسایی می‌شد یا باید در خانه تحت مراقبت قرار می‌گرفت یا باید ارجاع داده می‌شد به مراکز درمانی و روند بهبود بیمار در شبکه درمانی ادامه پیدا می‌کرد. او در ادامه با اشاره به گروه دوم در زمینه کمک‌رسانی به مردم در طرح شهید قاسم سلیمانی می‌گوید: گروه‌های دیگر ما که در این طرح مشارکت ویژه داشتند گروه‌های حمایتی ما بودند. این گروه‌ها وظیفه داشتند که به افراد مبتلایی که در خانه نگهداری می‌شدند کمک‌رسانی کنند و اگر این دسته از افراد نیازمند خرید یا تأمین مایحتاج زندگی‌شان بودند؛ بسیج در این زمینه به آنها کمک می‌کرد. این کمک‌رسانی با هدف این بود که افراد مبتلا از منزل خارج نشوند و عفونت را انتقال ندهند.
او با اشاره به دسته سوم از گروه‌های کمک رسان در طرح شهید سلیمانی می‌افزاید: ما در دسته سوم گروهی را ساماندهی کردیم. این گروه تحت عنوان تیم‌های نظارتی بر رعایت پروتکل‌ها و دستورالعمل‌ها و روش‌هایی که از سوی وزارت بهداشت یا ستاد ملی کرونا ابلاغ می‌شد نظارت می‌کردند. پس از گذشت دوره‌های این بیماری ما به‌تدریج به گام پنجم رسیدیم که این گام  به مبحث واکسیناسیون مربوط بود. مردم شاهد آن بودند که بسیج چه کمک‌هایی به سیستم بهداشت و درمان کشور در حوزه واکسیناسیون عمومی کرد. ما در این مدت با مجاهدت‌های خواهران و برادران بسیجی چیزی حدود 1200 مرکز واکسیناسیون در کل کشور را مدیریت کردیم. این مدیریت شامل راه‌اندازی مراکز یا کمک به راه‌اندازی این مراکز بود. او با اشاره به کمک‌های دولتی و حکومتی در روند واکسیناسیون می‌گوید: شکر خدا در این موضوع هم دولت جمهوری اسلامی، هم مجموعه بسیج بسیار عملکرد مطلوبی در ارائه خدمت به مردم ایفا کردند و ما موفق شدیم جزو کشورهای پیشرو در امر واکسیناسیون باشیم. اخیراً گام ششم کمک‌رسانی در طرح شهید سلیمانی را دنبال می‌کنیم. این گام شامل خدماتی می‌شود که بتوانیم دستورالعمل‌هایی را اجرا کنیم تا افراد جامعه بتوانند در شرایط کرونا زندگی راحت‌تری را تجربه کنند. او در مورد الهام‌گیری ار رشادت‌های سردار بزرگوار در بسیج ملی جامعه پزشکی می‌گوید: ما طی این دوره بیشتر به دنبال آن بودیم تا ابعاد دیگری از شخصیت شهید سلیمانی را توسط روحیه بسیج نشان دهیم. منظور روحیه مردم‌داری و کمک‌رسانی ایشان به فقرا بود. چرا که حضرت آقا رهبر معظم اسلام هم فرمودند که ایشان حتی در طرح‌های عملیاتی به موضوع سلامت مردم در جبهه‌های جنگ نیز معتقد بودند که مردم در مناطق جنگی نباید آسیب ببینند. حضرت آقا هم فرمودند که کمتر فرماندهی معمولاً این موضوع را درک می‌کند که مردم عادی نباید در جبهه‌های مقاومت آسیب ببینند. در هر حال ایشان بسیار به مردم توجه و در حوزه محرومیت‌زدایی بسیار سابقه درخشانی داشتند.