بالا گرفتن اختلافات اسرائیل و امریکا بر سر ایران
خبر اول اینکه، رژیم اشغالگر قدس مخالف توافق هستهای امریکا با ایران است و در سالهای اخیر از هیچ تلاشی برای جلوگیری از هرگونه توافقی در این زمینه خودداری نکرده است. حالا و درآستانه دور جدید مذاکرات، تحرکات این رژیم تشدید شده است.
به گزارش ایرنا، رسانههای رژیم صهیونیستی گزارش دادهاند که نفتالی بنت، نخستوزیر این رژیم با رابرت مالی، نماینده ویژه امریکا در امور ایران که در جریان سفر منطقهای به اسرائیل رفته است، دیدار نخواهد کرد تا تأکیدی بر مخالفت قاطع اسرائیل با هر شکلی از احیای برجام باشد. روزنامه «اسرائیلهیوم» نوشت که اسرائیل نگران است امریکا به توافقی بدتر از برجام با ایران رضایت دهد و از همین رو، نفتالی بنت تصمیم گرفته است که برای نشان دادن مخالفت خود با احیای برجام، به نماینده ویژه دولت جو بایدن در امور ایران وقت ملاقات ندهد.
تلاش برای حذف حشد الشعبی
خبر دیگر اینکه، رجانیوز در گزارشی به ابعاد پروژهای ضدایرانی در عراق با راهبری عناصر امریکا اشاره کرده است و در بخشی از آن نوشته: حشد الشعبی با پیروزیهای متعدد در محور مقاومت و ایستادگی در مقابل اهداف منطقهای امریکا، پایگاه اجتماعی قدرتمندی در جامعه عراق به دست آورده است. این امر سبب شده از یکسو امریکا و از سوی دیگر برخی گروههای سیاسی رقیب، آن را مانعی در مقابل خود ببینند. از این رو پروژه تضعیف و نهایتاً حذف حشد الشعبی با زیربنای توطئههایی که آنها را ضد مردمی و خطر آفرین در بدنه جامعه عراق معرفی کند تعبیه شده است.
پرواز بالگرد ایرانی در فاصله ۲۳ متری ناو امریکایی
دست آخر اینکه، «جان کربی»، سخنگوی وزارت دفاع امریکا اعلام کرد که هفته گذشته یک فروند بالگرد ارتش جمهوری اسلامی ایران در فاصله 25 یاردی (23 متری) ناو امریکایی «یواساس اسکس» در دریای عمان پرواز کرده است. به گزارش تسنیم سخنگوی پنتاگون با اعلام این خبر افزود: «این اقدام خطرناک بود زیرا میتوانست منجر به اشتباه محاسباتی شود.» روز شنبه رسانههای ایرانی و خارجی ویدیوهایی از پرواز بالگرد ارتش جمهوری اسلامی ایران بر فراز ناو امریکایی یواساس اسکس در جریان رزمایش ذوالفقار در دریای عمان منتشر کرد. رزمایش ذوالفقار 1400 هفته گذشته با حضور یگانهای مختلف ارتش جمهوری اسلامی ایران برگزار و سناریوهای مختلف جنگ دریایی دور از سواحل ایران در آن تمرین شد.
این رزمایش با بهکارگیری قسمتی از توان رزم نیروهای زمینی، دریایی، هوایی و پدافند ارتش در منطقه وسیعی از شرق تنگه هرمز تا پسابندر در مرز ایران و پاکستان و در دریا نیز تا مدار 10 درجه شمالی و بخشی از دریای سرخ برگزار شد.
نگاه کارشناس
نقشآفرینی فعال ایران برای کمک به افغانستان
علی کمیلی
کارشناس مسائل منطقه
افغانستان یکی از کشورهای مهم همسایه ایران به شمار میآید که در طیف گستردهای از حوزهها از جمله حوزه امنیتی، اقتصادی و ژئوپولیتیکی با ایران دارای منافع مشترک است. این در حالی است که تصمیم دولت امریکا به خارج کردن نیروهای نظامیاش از افغانستان فرصت مناسبی را فراهم کرده تا تهران و کابل برای افزایش تعاملات خود در زمینههای مختلف گام بردارند. به همین منظور سفر آقای کاظمی قمی به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهوری در امور افغانستان به کابل، نشان از آن دارد که جمهوری اسلامی ایران با تلاش برای نقشآفرینی فعال در نظر دارد به برقراری وضعیتی کمک کند تا منافع مردم افغانستان را محقق سازد.اگرچه همچنان موضوع به رسمیت شناختن گروه طالبان که اینک مسئولیت اداره امور افغانستان را در دست گرفتهاند، در دست پیگیری است اما این امر مانع از این نشده که ایران نسبت به تحولات جاری افغانستان بیتفاوت باشد. پیگیری این مسأله بویژه در شرایط کنونی که اوضاع اقتصادی افغانستان چندان در شرایط خوبی به سر نمیبرد و مردم این کشور با بحران تأمین سوخت و عدم پرداخت حقوق و مطالبات خود روبهرو هستند، از اهمیت بسیاری برخوردار است. وجود این مشکلات و گسترده شدن تدریجی دامنه آن به کاهش شدید شاخصهای اقتصادی و کیفیت زندگی مردم افغانستان منجر شده است. حال آن که امریکا مبلغ 9 میلیارد دلار از اموال افغانستان را بلوکه کرده و از بازپرداخت آن به این کشور خودداری میکند. همین امر ضربه شدیدی را به وضعیت اقتصادی افغانستان وارد کرده است. در اینجا جمهوری اسلامی میتواند به عنوان یک همسایه مهم برای افغانستان یاریرسان مردم این کشور باشد. کمکهایی که میتواند از طریق سرمایهگذاری اقتصادی در حوزه معادن و تجارت برخی از محصولات صورت گیرد و سبب کاستن از فشارهای وارد شده بر مردم مظلوم افغانستان شود.
در این راستا کشورهای دیگری از چین و پاکستان گرفته تا ترکیه و اتحادیه اروپا هم فعال شدهاند و در حال ارسال کمکهای بلاعوض به افغانستان هستند. برخی دیگر از کشورها هم درصدد سرمایهگذاری اقتصادی هستند تا برای عبور از بحران جاری قدمی برداشته باشند.از سوی دیگر ایران به عنوان یکی از کشورهای فعال در فرایند دیپلماتیک مربوط به تحولات افغانستان تأکید ویژهای بر گستردهتر شدن دامنه شمول ساختار حاکمیت دولت آینده افغانستان دارد. تأکید بر مشارکت همه گروهها و جریانها در ساختار حاکمیت آینده افغانستان باید با اتکا بر منافع مشترک همگانی باشد. از این رو ضروری به نظر میرسد که پیوند میان قومیت و منافع سیاسی از بین برود و صلاحیت و شایستگی با در نظر گرفتن اختلافات زبانی و سبک زندگی مبنای حضور و مشارکت همه اقوام زیر سایه یک هویت ملی در فرایند تشکیل دولت باشد.
نماینده ویژه رئیس جمهوری در دیدار با معاون اول نخست وزیر دولت موقت طالبان تأکید کرد
ایران در هیچ شرایطی مردم افغانستان را تنها نخواهد گذاشت
حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه ایران در امور افغانستان که در سفری سه روزه به کابل سفر کرده است روز گذشته با «ملاعبدالغنی برادر»، معاون اول نخست وزیر دولت موقت طالبان و امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان دیدار و گفتوگو کرد.
سفر نماینده ویژه ایران به کابل در حالی صورت گرفته است که در پی تسلط طالبان بر افغانستان و فروپاشی دولت اشرف غنی، تهران تلاش کرده با به جریان انداختن فرایند رایزنیهای دیپلماتیک با کشورهای همسایه مانع از تعمیق پیامدهای این بحران و تحت تأثیر قرار دادن کشورهای مرتبط با افغانستان باشد. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما «انعام الله سمنگانی»، معاون سخنگوی دولت موقت طالبان در پیامی توئیتری به دیدار کاظمی قمی و «ملاعبدالغنی برادر» اشاره کرد و نوشت: «در این دیدار در مورد گسترش روابط میان دو کشور و ایجاد کمیتههای مشترک همکاری در عرصههای مختلف، بحث و گفت و گو صورت گرفت.»
بر اساس اعلام دفتر معاون اول نخست وزیر طالبان هم «ملابرادر» این دیدار را فرصتی مهم برای افغانستان تلقی کرد و ضمن قدردانی از میزبانی ایران از پناهجویان، بر ایجاد روابط خوب میان دو همسایه تأکید کرد. در این دیدار همچنین موضوع های سیاسی، آموزشی، اقتصادی، مالی، آب و انرژی، رفاه عمومی، امور پناهندگان و از سرگیری پروژههای در حال اجرا مورد بررسی قرار گرفت.
نماینده ایران هم گفته است که ایران و افغانستان دارای پیشینه و روابط تاریخی مستحکمی هستند و جمهوری اسلامی ایران در هیچ شرایطی مردم افغانستان را تنها نخواهد گذاشت. پیش از این، نماینده ویژه ایران با «امیرخان متقی»، دیدار و گفت وگو کرده بود. «امیرخان متقی» در این دیدار با اشاره به مشکلاتی که این روزها افغانستان با آن درگیر است اظهار امیدواری کرد این مشکلات بزودی رفع شود.
برجام یکی از محورهای گفتوگوی «بایدن» و «شی جین پینگ»
توافق هستهای و گفتوگوهای پیش رو میان ایران و کشورهای 1+4 یکی از محورهای گفتوگوی «جو بایدن» و «شی جین پینگ»، رؤسای جمهوری امریکا و چین بود که روز گذشته در بحبوحه بالا گرفتن تنشهای دیپلماتیک میان دو کشور مورد مذاکره قرار گرفت. به گزارش «سی ان ان» کاخ سفید این گفتوگو را فرصت خوبی دانسته که طی آن «بایدن» با «شی جین پینگ» نقطه نظرات خود را درباره مذاکره با تهران به اشتراک بگذارند.
اگرچه واشنگتن و پکن در طیف گستردهای از موضوعات از جمله در زمینه تایوان و همچنین مسائل تجاری و حقوق بشری دچار اختلاف نظر شدهاند اما خروج یکجانبه دولت سابق امریکا از برجام هم یکی از رویدادهایی بود که بر عناوین فهرست اختلافات دو کشور افزود. چه دولت سابق امریکا با بازگرداندن تحریمهای برجامی و تصویب تحریمهای جدید که به بهانه غیر هستهای علیه تهران تصویب کرد، روند اجرای این توافق را مخدوش کرد و عملاً مانع از محقق شدن منافع اقتصادی ایران شد.
امری که چین را در کنار سایر کشورهای طرف برجام به واکنش واداشت و سبب شد مقامهای پکن در سالها و ماههای اخیر همواره تصمیم مقامهای امریکایی برای افزودن فشار تحریمی بر ایران را مورد انتقاد قرار دهند و خواهان بازگشت این کشور به برجام و اجرای تعهداتشان شوند.
چین در ماههای گذشته نیز با روی کار آمدن «بایدن» درخواست خود را برای اجرای تعهدات برجامی واشنگتن و رفع تحریمهای ضد ایرانی تکرار کرده است. از این رو انتظار میرود مخالفت با رویکرد تحریمی امریکا یکی از محورهای مهم گفتوگوی روز گذشته سران چین و امریکا بوده باشد.
ادامه رایزنیها در آستانه مذاکرات هشتم آذر
توافق ایران، چین و روسیه برای تقویت همکاری درباره برجام
امیرعبداللهیان: بازگشت کامل به تعهدات، تنها راه رسیدن به یک توافق خوب است
گروه سیاسی/ علی باقری، معاون سیاسی وزیر خارجه هم از طریق ویدئوکنفرانس با «سرگئی ریابکوف» و «ما ژائوسو»، معاونان وزیران امور خارجه روسیه و چین درباره مذاکرات پیش رو برای لغو تحریمها گفتوگو کرد. باقری در این نشست مجازی ضرورت لغو همه تحریمهای مغایر با برجام و اقدامات متناقض با قطعنامه ۲۲۳۱ به صورت قابل راستیآزمایی و در راستای انتفاع اقتصادی ایران را شرط لازم موفقیت مذاکرات پیش رو برشمرد و خواستار عادیسازی روابط اقتصادی و تجاری خارجی ایران شد. معاونان وزیران امور خارجه روسیه و چین نیز ضمن تأکید بر ضرورت تداوم رایزنیها و هماهنگیها بین سه کشور در موضوعات مختلف، اقدام یکجانبه امریکا در نقض توافق و اعمال مجدد تحریمها بر ضد ایران را عامل اصلی بروز مشکلات موجود بر سر راه اجرای توافق ایران و 1+5 دانستند.
باقری در پایان این نشست سهجانبه در توئیتی به رایزنی مفید خود با مقامهای چینی و روسی اشاره داشت و تأکید کرد که در خلال رایزنیهای اخیرش در پایتختهای سه کشور اروپایی طرف برجام، هدف تقویت همگرایی در مذاکرات آتی و موضوع لغو مؤثر تحریمها را مورد پیگیری قرار داده است.
وبگاه اطلاعرسانی وزارت خارجه چین درخصوص برجام که یکی از محورهای گفتوگوهای سهجانبه نمایندگان پکن، تهران و مسکو بود، اشاره کرد و گفت: «چین، روسیه و ایران همچنان به تقویت هماهنگی و همکاری ادامه میدهند تا اطمینان حاصل کنند که مذاکرات درباره ازسرگیری پایبندی به برجام در مسیر درست قرار دارد و برای رسیدن به نتایج مثبت در اسرع وقت تلاش خواهند کرد.» «چانگ هوا» سفیر چین در ایران نیز در پیامی توئیتری در این خصوص نوشت: «چین، روسیه و ایران به تقویت همکاری و هماهنگی در برجام تأکید کردند.» رایزنیهای مسئول پیگیری پرونده برجام در آستانه مذاکرات ایران و کشورهای 1+4 صورت گرفته که قرار است هشتم آذر در وین برگزار شود.
امریکا مسئول وضعیت فعلی است
علاوه بر رایزنی باقری با طرفین چینی و روسی، حسین امیرعبداللهیان هم از آمادگی ایران برای رسیدن به یک توافق خوب با هدف تأمین منافع کشورهای طرف برجام خبر داد و از سکوت و کمکاری برخی از اعضای طرف این توافق انتقاد کرد. وزیر امور خارجه کشورمان این موضع را در گفتوگوی تلفنی با «لوییجی دیمایو»، همتای ایتالیایی خود مطرح کرد. انتقادی که ناظر به این واقعیت بود که با خروج یکجانبه امریکا از برجام و اقدام متقابل ایران مبنی بر متوقف کردن مرحله به مرحله تعهدات برجامیاش، ناتوانی اروپا در مواجهه با تحریمهای فرامرزی امریکا پدیدار شد. امری که در نهایت توافق هستهای را در پرتگاه سقوط قرار داد و حالا ایران معتقد است مذاکرات پیش رو در صورتی میتواند نجات دهنده این توافق باشد که لغو مؤثر تحریمها در دستور کار همه طرفها قرار گیرد و رایزنیهای پیش رو به عادیسازی مناسبات تجاری خارجی ایران بینجامد. به گزارش «ایران»، امیرعبداللهیان در گفتوگوی خود با اشاره به موضوع مذاکرات پیشرو در وین تأکید کرد که تمامی طرفها به این درک مشترک رسیدهاند که امریکا مقصر اصلی و مسئول وضعیت فعلی است و برخی طرفها در رفتاری غیر مسئولانه با سکوت در مقابل زیادهخواهی امریکا، در پیش آمدن شرایط غیر قابل قبول فعلی نقش داشتهاند. امیرعبداللهیان رویکرد دولت جدید ایران را عملگرا و نتیجه محور توصیف کرد و گفت: «برای رسیدن به یک توافق خوب آمادهایم. این امر مستلزم بازگشت کامل طرفهای مذاکراتی به تعهداتشان است.»
وزیر امور اقتصادی و دارایی در گفتوگوی اختصاصی با خبرنگار« ایران» تشریح کرد
نقشه راه وزارت اقتصاد برای رشد غیرتورمی
احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار «ایران» با بیان اینکه دولت سیزدهم در یکی از بالاترین نقاط تورم در تاریخ ایران و در یکی از پایینترین نقاط درآمد سرانه بر سر کار آمده، تأکید کرد که کشور نیازمند الگوی کلان با محوریت مهار تورم و تقویت تولید و رشد اقتصادی است.
وی در ادامه صحبتهای خود گفت: امروز حتی رشد اقتصادی نیز محقق نمیشود مگر با کنترل تورم، برگشت ثبات به بازارها و پیشبینی پذیرکردن اقتصاد. تجارب متعدد جهانی حاکی از این است که میتوان در شرایطی مشابه وضعیت کنونی، هر دو هدف رشد تولید و کاهش تورم را محقق ساخت.
وزیر اقتصاد با بیان اینکه برای مهار تورم باید در سه حوزه سیاست پولی، سیاست ارزی و سیاستهای بودجهای اقدام کرد، اضافه کرد: اولاً مهار نوسانات ارزی، کاهش فشار بر منابع ارزی (تقویت تهاتر تجاری و پیمانهای پولی و تشویق صادرات)، مدیریت مصارف و حذف سوداگری ارزی و اصلاح انتظارات ارزش پول ملی، ثانیاً کنترل سریع رشد ترازنامه بانکها در حد ۲ درصد، مدیریت نرخ در بازار بین بانکی، افزایش نرخ شکست برای تبدیل شبهپول به پول و سایر ابزارهای پولی و اعتباری و ثالثاً کنترل رشد مخارج دولت در حد یکسوم تورم انتظاری، شناسایی هوشمند فرار مالیاتی، افزایش درآمد واگذاری اموال دولتی و سایر ابزارهای انضباط بودجهای، از مهمترین برنامهها است و سیاستهای سهگانه فوق نباید موجب تضعیف رشد در بخش واقعی اقتصاد و تولید شود.
خاندوزی درخصوص راهبرد پیشنهادی خود برای این مهم توضیح داد: اول کاهش هزینه تولید با پیشبینیپذیر ساختن سیاستهای دولت در خصوص متغیرهای کلیدی، ثبتی کردن ۳۰ درصد مجوزهای کسبوکار، اعتبارانحصاری اسناد رسمی و تقویت حقوق مالکانه، بالابردن هزینه تغییر مکرر مقررات و هزینه لغو تعهدات دستگاههای حاکمیتی، مالیاتستانی از فعالیتهای سوداگرانه و سودهای نامولد، الزام به تأمین مالی زنجیره تولید و سایر تدابیر تسهیل تولید، دوم تمرکز بر ابرپروژههای پیشران تولید با بیشترین پیوند و خلق مزیت بر اساس تقویت نقش صندوق توسعه ملی برای طرحهای پیشران، تعیین تعداد محدودی ابرپروژه پیشران توسط وزارتخانههای اقتصادی با مشارکت شریک خارجی در هر پروژه، تأمین مالی این پروژهها با ضمانت صندوق توسعه ملی از طریق: اولاً انتشار سهام یا اوراق برای صندوق پروژه یا شرکت پروژه درخصوص پیشرانها، ثانیاً آورده شرکای خارجی، ثالثاً هدایت اعتبار با اجازه به زیرمجموعه بانکها و شرکتهای خصولتی برای مشارکت در پیشرانها و بدون مراعات حکم ماده ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید از جمله این موارد هستند.