زهرا کشوری
خبرنگار
ارزیابان یونسکو به ایران آمدند تا در سفر به ۲۴ استان کشور مسیر ثبت جهانی ۵۶ کاروانسرای‌ ایران در یونسکو را بررسی کنند. اصفهان با 9 کاروانسرا، خراسان رضوی با هفت کاندیدا و سمنان با شش اثر، سه استان اول ایران در پرونده ثبت جهانی کاروانسراها هستند. در صورتی که ایران بتواند مسیر پیشرو را با موفقیت طی و رأی مثبت کمیته میراث فرهنگی یونسکو را تیرماه سال آینده کسب کند، پرونده کاروانسرا بعد از پرونده زنجیره‌ای باغ‌های ایرانی، قنوات ایرانی و راه‌آهن سراسری چهارمین پرونده زنجیره‌ای است که بسیاری از شهرهای ایرانی را در مسیر گردشگران جهانی قرار می‌دهد. ایران پرونده ثبت جهانی بیابان لوت و جنگل‌های هیرکانی را نیز در فهرست میراث طبیعی یونسکو دارد. این دو پرونده شش استان کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان را در جنوب و جنوب شرقی ایران و سه استان مازندران، گیلان و اردبیل را در شمال و شمال غربی ایران در مسیر طبیعت گردان و کویرنوردان جهانی قرار داده است. کاروانسراهای ایران تیرماه سال آینده شانس خود را برای قرارگیری در حافظه بشری می‌آزمایند.
آن طور که محمد حسن طالبیان مشاور وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به ایرنا، می‌گوید: «ارزیابان یونسکو از ۱۰ مهر ماه وارد ایران شدند و تا ۲۰ مهر ماه ۵۶ کاروانسرا را ارزیابی خواهند کرد.»
به‌گفته طالبیان، ارزیابان پس از بازدید میدانی اقدام به تنظیم گزارشی خواهند کرد که معمولاً سه ماه زمان می‌برد و سپس در کمیته‌های تخصصی مطرح خواهد شد و معمولاً روال بر این است که در اردیبهشت سال آینده پرونده به یونسکو می‌رود و در تیرماه در اجلاس میراث جهانی مطرح خواهد شد.
حمیدرضا دوست محمدی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان در گفت‌و‌گو با «ایران» سمنان را سومین استان این‌ پرونده زنجیره‌ای بعد از اصفهان و خراسان رضوی می‌داند و کاروانسرای قصر بهرام، سنگی و آجری آهوان، میامی، میاندشت و عباس‌آباد را شش انتخاب وزارت میراث فرهنگی از میان ۲۸ کاروانسرای استان معرفی می‌کند.
او علت این انتخاب را شاخصه‌های مورد نظر یونسکو می‌داند و می‌گوید:«باقی کاروانسراها فعلاً این شاخصه‌ها را ندارند. کارشناسان میراث فرهنگی که در این گزارش گفت‌و‌گو کرده‌اند یکی از شاخص‌های مدنظر کار ارزیابان یونسکو را مسیر تاریخی جاده ابریشم می‌دانند.»
به‌گفته دوست محمدی بعضی از کاروانسراهای استان متروکه هستند یا توسط بخش خصوصی مرمت شده‌اند و اصالت آنها زیر سؤال است.
او ساخت و سازها و عدم رعایت ضوابط حریم و عرصه را یکی دیگر از دلایل رد شدن باقی کاروانسراها می‌داند و می‌گوید:« شش کاروانسرای استان سمنان وضعیت مناسب‌تری برای الحاق اولیه به این پرونده جهانی داشتند. او امیدوار است باقی کاروانسراهای استان در سال‌های آتی شرایط الحاق پرونده اصلی را پیدا کنند.»
دوست محمدی درباره برخی موانع ثبت جهانی کاروانسراهای سمنان می‌گوید: «یک سری ساخت و سازها پیرامون برخی از کاروانسراها وجود دارد که برای کسب رضایت ذینفعان و تخریب بناهای الحاقی نامه‌نگاری انجام شده است و استاندار سمنان برای واگذاری زمین معاوض موافقت کرده است.»
او وجود این نامه نگاری‌ها را نشانه‌ای از عزم مسئولان محلی و متولیان میراث فرهنگی برای رفع موانع می‌داند و آن را از نکات مثبت ارزیابی یونسکو برمی‌شمرد.
دوست محمدی درباره مالکیت کاروانسراهای نامزد شده برای ثبت جهانی هم مالک کاروانسرای میاندشت را میراث فرهنگی اعلام می‌کند و از واگذاری آن به سرمایه‌دار خبر می‌دهد. کاروانسراهای میامی و عباس آباد به گفته او وقفی است و آزادسازی آن برعهده اداره‌کل اوقاف است. آن‌طور که دوست محمدی می‌گوید: «اداره‌کل اوقاف قصد دارد از ظرفیت صندوق احیای بناها و آثار تاریخی برای واگذاری این کاروانسرا‌ها به بخش خصوصی با هدف احیا و بهره‌برداری از آنها استفاده ببرد.»
به‌گفته مدیرکل میراث فرهنگی سمنان کاروانسرای سنگی و آجری آهوان در اختیار ستاد اجرایی فرمان امام است و این نهاد قصد دارد در یک تواتر کاروانسرای مدنظر را به میراث فرهنگی واگذار کند.
دوست محمدی درباره وضعیت مالکیت کاروانسرای قصر بهرام می‌گوید: «شخصی مدعی مالکیت اعیانی این کاروانسرا بود اما در یک اقدام حقوقی ادعای او رد شد و بنا به مالکیت وزارت میراث فرهنگی درآمد. این کاروانسرا نیز از طریق صندوق احیا برای احیا و مرمت به بخش خصوصی واگذار خواهد شد.»
اردبیل نیز کاروانسرای شاه عباس صفوی را در این پرونده دارد. اگر کاروانسراهای ایران ثبت جهانی شوند اردبیل بعد از ثبت جهانی بقعه شیخ صفوی دومین اثر خود را در این فهرست جهانی خواهد داشت.
داورزن خراسان رضوی هم با کاروانسراهای مهر و مزینان‌ به شمار شهرهای جهانی ایران اضافه می‌شود. کاروانسرای سرای سنگی رباط کریم نیز یکی از ۵۶ کاروانسرای نامزد شده برای ثبت جهانی است. شوشتر هم با کاروانسرای افضل یکبار دیگر بعد از ثبت جهانی آسیاب‌های بادی نام خود را در فهرست جهانی یونسکو ثبت می‌کند. گیلان هم با کاروانسراهای سیاهکل به این فهرست می‌پیوندد. کهگیلویه و بویراحمد هم با کاروانسرای دهدشت برای اولین بار نام خود را در فهرست جهانی یونسکو جا می‌‌دهد. شهر خوی نیز کاروانسرای قطور‌ را در این فهرست طولانی دارد. بیشتر کاروانسراهای نامزد شده از عصر طلایی صفوی به یادگار مانده‌اند. با توجه به پایتختی اصفهان در این دوره تاریخی، اصفهان بیشترین تعداد کاروانسراها را در این پرونده دارد.
علی کامیابی سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان در گفت‌و‌گو با «ایران» هشت کاروانسرای نامزد شده از ۹ کاروانسرا را متعلق به دوره صفوی و کاروانسرای نیستانک در روستای نیستانک در نایین را متعلق به دوره قاجار می‌دانند.
کاروانسرای کوهپایه در شرق اصفهان، [هتل] عباسی، سید علیخان زنگنه در شاهین شهر و میمه، گز، گبرآباد کاشان، مرنجاب، مهیار و امین آباد شهرضا از دیگر کاروانسراهای کاندیدا شده اصفهان برای ثبت جهانی هستند. این کاروانسراها به گفته کامیابی از بین بیش از 100 کاروانسرای تاریخی اصفهان انتخاب شدند. پرونده ثبت جهانی کاروانسراهای ایران سال ۹۸ روی میز تصمیم‌‌گیری وزارت میراث فرهنگی رفت. آن‌طور که کامیابی می‌گوید: «میراث فرهنگی اصفهان قصد دارد کاروانسرای گز را مثل کاروانسرای عباسی به یک هتل سنتی تبدیل کند.»هتل عباسی شناخته‌شده‌ترین هتل کاروانسرای درون شهری ایران است. این هتل زیبا ۶۰ سال میزبانی گردشگران داخلی و خارجی نصف جهان را در پیشینه تاریخی خود دارد. ایران در حال حاضر ۲۶ پرونده میراث فرهنگی و دو پرونده میراث طبیعی را در فهرست جهانی یونسکو دارد. کارشناسان میراث فرهنگی اعتقاد دارند ثبت جهانی ۵۶ کاروانسرای ایران در ۲۴ استان مسیر مرمت سایر کاروانسراهای ایران را باز می‌کند.

بزرگ‌ترین خانه قاجاری شهر کازرون مورد تعرض مهاجمان قرار گرفت

کازرون -  با گذشت بیش از یک سال و در حالی که موضوع تملک خانه تاریخی «عمارت حاج اسماعیل» در مرکز شهر کازرون هنوز به جایی نرسیده است، به‌تازگی این مکان دیدنی به‌عنوان بزرگ‌ترین خانه قاجاری شهر کازرون مورد تعرض افراد مهاجم قرار گرفت. مشاهدات میدانی خبرنگار «ایران» حاکی از آن است که مهاجمان حدقل 5 در‌ چوبی تاریخی این عمارت زیبا را با قدمت بیش از 100 سال به طور کامل از بین برده و به برخی دیگر از بخش‌های ساختمان نیز آسیب وارد کرده‌اند. در‌‌های از بین رفته «عمارت تاریخی حاج اسماعیل» از نفیس‌ترین در‌‌های چوبی به یادگار مانده از دوران جنگ اول جهانی بودند که از چوب‌های راش روسی ساخته و پرداخته شده بودند. در همین ارتباط نیز «محمدجواد جوکاری»، رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان کازرون ضمن اطلاع از ابعاد این حادثه، از پیگیری قانونی و قضایی آسیب زنندگان به آثار تاریخی از جمله مهاجمان به «عمارت حاج اسماعیل» خبر داده است. «عمارت تاریخی حاج اسماعیل» به مساحت 1850 متر در مرکز شهر کازرون و در کوی بازار واقع است. این عمارت تاریخی به‌شماره 33458 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و بزرگ‌ترین خانه تاریخی برجای مانده در سطح شهر کازرون است که پیشینه آن به ابتدای دوران قاجار می‌رسد.

مرگ نارنجستان‌های شهر ساری به‌ خاطر بی‌توجهی به سمپاشی

ساری - نارنج‌های سطح شهر ساری این روزها حال و روز خوبی ندارند و به انواع و اقسام بیماری‌ها مبتلا شده‌اند؛ این موضوع را مسئول حفظ نباتات استان مازندران اعلام کرد و گفت: شهرداری‌ها نسبت به حفظ و نگهداری نارنج‌ها بی‌تفاوت هستند. این در حالی است که نارنج ها از دیرباز جزو زیبایی های چشم نواز شهر ساری بوده اند. به‌گزارش فارس، عبدالرحمن زاغی با اعلام اینکه نارنج از گونه‌ای مرکبات است که انواع آفات را می‌تواند در خودش داشته باشد، افزود: نارنج حساس به کنه قرمز و آفات مرکبات بوده برای حفظ نارنج اقدام مناسبی انجام نمی‌شود. مدیر حفظ نباتات جهاد کشاورزی مازندران با اعلام اینکه وضعیت نگهداری درختان نارنج در شهرهای مرکز نسبت به شهرهای غرب استان بسیار نامناسب است، بیان کرد: مواد غذایی مناسب که در اختیار نارنج‌ها قرار نمی‌گیرد اما آفت‌کشی به‌موقع کمترین انتظاری است که باید انجام شود. وی با اعلام اینکه روغن‌پاشی و هرس حداقل کاری است که باید انجام شود، گفت: این موضوع به‌صورت کلی رو به فراموشی است، هرس یکی از راهکارهای مدیریت کنترل آفات است که با کاهش ارتفاع درخت به وسیله نور آفتاب می‌توان بسیاری از بیماری‌ها را مدیریت کرد. زاغی با اعلام اینکه در محدوده شهری اگر شهرداران نسبت به روغن پاشی و هرس اقدام کنند، آفات کنترل می‌شود در پاسخ به این سؤال که آیا با شستن درخت‌ها و آبپاشی امکان کنترل بیماری وجود دارد، ادامه داد: هرس مناسب در زمستان انجام شود و روغن‌پاشی در اواخر خردادماه کمترین کاری است که باید انجام شود.

ارومیه – کاهش بارش‌ها و تشدید بحران خشک شدن دریاچه ارومیه موجب اتصال جزایر این تالاب بین‌المللی و تهدید جدی برای حیات وحش ساکن در جزایر بخصوص گوزن زرد ایرانی شده است.
کاهش حجم آب دریاچه ارومیه در سال‌ جاری باعث شده است بخش‌هایی از جزایر اشک و کبودان که محل زندگی حیات وحش از جمله قوچ و میش ارمنی هستند از وضعیت محصور بودن با آب خارج شده و به خشکی‌های جنوبی دریاچه ارومیه بپیوندند.
چسبیدن این جزایر به خشکی‌های جنوب دریاچه، زمینه را برای ورود گونه‌های گوشتخوار و مهاجمی مانند پلنگ، روباه و شغال و همچنین احتمال خروج حیات وحش از جزایر و نیز ورود افراد سودجو فراهم ساخته  که این امر نیز اکوسیستم طبیعی این جزایر را با مشکل مواجه خواهد ساخت و خطراتی  برای وحوش آن به وجود خواهد آورد. کاهش ۵۰ درصد جمعیت فلامینگو، کاهش ۳۵ درصدی تعداد پرندگان ساکن در حوضه دریاچه ارومیه از مهم‌ترین مشکلات ناشی از کاهش بارش‌ها و تشدید بحران خشک شدن این تالاب بین‌المللی است .جزیره اشک یکی از جزایر ۹ گانه پارک ملی و دومین جزیره بزرگ پارک ملی دریاچه ارومیه است؛ این جزیره با ۲ هزار و ۳۰۰ هکتار به علت محصور شدن در میان آب در بیش از ۲۰ سال گذشته مهم‌ترین و امن‌ترین محل برای زیست گوزن زرد انتخاب شده بود. در سال‌های اخیر با خشک شدن بخش وسیعی از پهنه آبی دریاچه ارومیه تهدیدات کم آبی و کم غذایی در کنار سایر عوامل تهدید کننده موجب کاهش ۳۰ درصدی تعداد گوزن زرد در جزیره اشک ارومیه شده و شمار آنها را به ۲۹ رأس رسانده است.
به‌گزارش مهر، رئیس اداره حیات وحش حفاظت محیط‌ زیست آذربایجان غربی در خصوص آخرین وضعیت حیات وحش جزایر و حوضه دریاچه ارومیه گفت: امسال متأسفانه شاهد کاهش بارندگی و به تبع آن تشدید خشک شدن دریاچه ارومیه و مخاطره افتادن زندگی حیات وحش دریاچه ارومیه هستیم.
امید یوسفی با بیان اینکه به‌دلیل محصور شدن جزیره اشک در میان برخی صخره‌های نمکی پنهان در زیر آب و نیز شرایط نامناسب امسال امکان سرشماری گوزن زرد ایرانی و نیز حیات وحش ساکن در جزایر دریاچه ارومیه فراهم نشد، افزود: بررسی‌های میدانی اولیه از جزیره اشک نشان می‌دهد هر چند با وجود مشکل کم آبی جمعیت گوزن زرد ایرانی ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش داشته باشد.
در حال حاضر جمعیت گوزن زرد ایرانی در جزیره اشک حال و روز خوبی نداشته و جمعیت آن نسبت به سال‌های گذشته رو به کاهش است. یوسفی از کمبود آب شرب به‌عنوان مهم‌ترین عامل محدود کننده حیات وحش در جزایر دریاچه ارومیه نام برد و اضافه کرد: برای حل مشکل کمبود آب چشمه‌ها و آب انبارهای متعددی در جزایر ایجاد شده تا آب ناشی از بارندگی‌های را ذخیره کنند که در این راستا ۶ آب انبار هم برای حفاظت از جانداران و حیات وحش منطقه در نقاط مختلف جزایر ایجاد شده است.
وی خاطرنشان کرد: هم اکنون پنج نوع پستاندار در پارک ملی دریاچه ارومیه زندگی می‌کنند از جمله قوچ و میش به تعداد یکهزار و ۴۰۰ رأس، گوزن زرد ایرانی به تعداد ۵۵ رأس، روباه، شغال و پلنگ که بیشتر در جزیره کبودان هستند و اتصال جزایر موجب شد تعدادی به جزیره اشک وارد شوند که رقیب غذایی گوزن هستند.
رئیس اداره حیات وحش حفاظت محیط‌ زیست آذربایجان غربی گفت: بیشترین نگرانی از اتصال جزایر خروج حیات وحش و ورود گونه‌های مهاجم به‌همراه احتمال حضور افراد سودجو یا غیر کارشناس به جزایر است که در این راستا میزان حضور نیروهای محیطبانی را به‌صورت شبانه روزی افزایش داده‌ایم.

اصفهان- مدیرکل دامپزشکی استان اصفهان گفت: خبر جعلی و شایعه خوراندن تریاک به مرغ‌ها به قدری سبک و غیرعلمی است که حتی ارزش تکذیب کردن
هم ندارد.
به گزارش مهر، شهرام موحدی درباره ادعای خوراندن تریاک به مرغ‌ها برای افزایش وزن، اظهار داشت: سوژه‌ای که در روزهای اخیر با عنوان مرغ‌های تریاکی بازنشر شده است مربوط به بهمن سال ۱۳۹۸ و به نقل از ریاست سابق سازمان دامپزشکی کشور آقای رفیعی پور است که همان زمان بارها تکذیب شده است.
وی با بیان اینکه این خبر جعلی مربوط به استان اصفهان نیست و همه تولیدکنندگان مرغ را متهم می‌کرد، افزود: هیچ واحد مرغداری مجاز نیست بدون تأیید سازمان دامپزشکی از محصولی در رژیم غذایی و دارویی برای پرورش طیور استفاده کند، تمام محصولاتی که زیر نظر اداره کل دامپزشکی تولید می‌شود و گواهی نظام دامپزشکی دارد از جمله فرآورده‌های خام شامل مرغ، گوشت، ماهی و میگو سالم است و ما سلامت آن‌ها را تضمین می‌کنیم.
مدیرکل دامپزشکی استان اصفهان با بیان اینکه خوراندن تریاک برای افزایش وزن مرغ ممکن نیست، ابراز داشت: اداره کل دامپزشکی بر فعالیت همه مرغداری‌های استان نظارت دارد، مردم مطمئن باشند این موضوع مطرح شده در فضای مجازی جعلی است زیرا سیستم گوارشی طیور به گونه‌ای است که استفاده از تریاک برای پرورش آن‌ها غیرممکن است و به نظر می‌رسد باز نشر این خبر هدف دار است تا مسئولان اخبار جعلی و سبک را تکذیب کنند در حالی که این شایعه به قدری بی ارزش است که حتی قابل تکذیب کردن نیست.