یوسف حیدری
گزارش نویس
اجساد در کفن‌های سفید از بیمارستان‌های دولتی دهلی راهی قبرستان هندوها می‌شوند. در محوطه بزرگ کنار قبرستان هیزم‌ها به فاصله کمی روی هم چیده می‌شوند و اجساد را داخل آتش می‌اندازند. خبری از خانواده‌‌ها نیست و مردم وحشت‌زده از دور شعله‌های آتش را تماشا می‌کنند. خبری از مراسم آتش زدن جسد که جمعیت زیادی در آن حاضر می‌شدند هم نیست. به دستور دولت همه اجساد از بیمارستان برای سوزاندن به این منطقه منتقل می‌شود. موج سهمگین پاندمی‌ کرونا در هند طوفان به پا کرده است. ثبت بیش از 350 هزار نفر مبتلا و نزدیک به 3 هزار نفر فوتی در یک شبانه روز رکورد جدیدی است که هند در دنیا به ثبت رسانده است. شهر 30 میلیونی دهلی در شمال هندوستان کانون پاندمی‌کرونا در این کشور است و همه  تخت ­های بیمارستان‌ها پرشده و مراکز درمانی با کمبود شدید اکسیژن مواجه هستند. سؤال بزرگی ذهن مردم دنیا را درگیر کرده است. چرا کشور یک میلیارد و 374 میلیونی هند که در پاندمی‌اول موفق به کنترل کرونا شده بود، این بار با فاجعه ای بزرگ مواجه شده و بیش از 16 میلیون نفر در این کشور تاکنون مبتلا شده‌اند؟
اوایل سال جدید میلادی دولت هند تصور ‌کرد موفق به کنترل کرونا شده است. با عادی‌انگاشتن شرایط، برداشتن قرنطینه و برگزاری گسترده مناسک مذهبی هندوها و تجمعات انتخاباتی محلی آتش کرونا دوباره شعله ور شد. دکتر جواد قلم بر یکی از ایرانی‌های ساکن ایالت کارناتای هندوستان است. 15 سالی است که در شهر بنگلور زندگی و در دانشگاه در رشته مدیریت مالی تدریس می‌کند. می‌گوید وقتی تعداد مبتلاها به زیر 11 هزار نفر رسید و تزریق واکسن هم آغاز شد همه تصور کردند این پایان شیوع کرونا در هند است اما آتش زیر خاکستر در کمتر از یک ماه شعله‌ور شد: «سال گذشته و بعد از شیوع کرونا اواخر فوریه دولت هند 5 ماه قرنطینه در این کشور اجرا کرد. این قرنطینه سفت و سخت و برخورد شدید پلیس با نقض کننده‌‌های پروتکل‌های بهداشتی باعث شد آمار مرگ و میر کم شود. در قرنطینه مجبور شدم دوبار با موتور برای انجام کاری بیرون بروم و پلیس موتورم را توقیف کرد. این قرنطینه طولانی باعث شد اقتصاد هند بشدت آسیب ببیند. صنایع کوچک و استارتاپ‌ها بیشترین آسیب را دیدند و خیلی از کارگران بیکار شدند. دولت توانست جلوی شیوع کرونا را بگیرد اما نتوانست اقتصاد کشور را نجات بدهد. با شروع تابستان درحالی که مردم و دولت تصور می‌کردند موفق به مهار کرونا شده‌اند، تردد بین ایالت‌های مختلف هند آزاد شد . از طرف دیگر با گرم شدن هوا خیلی‌ها پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند و ماسک نمی‌زنند.»
برگزاری مراسم مذهبی غسل در رودخانه گنگ و برگزاری مسابقه کریکت و تجمعات انتخاباتی باعث شد تا طوفان کرونا ایالت‌های شمالی هند را ویران کند. دکتر قلم بر با اشاره به اینکه دولت هند مغرور شده بود و برای قرنطینه و ممنوعیت برگزاری مراسم مذهبی دیر تصمیم گرفت، می‌گوید: «میلیون‌ها هندو در مراسمی سه نوبت در رودخانه گنگ غسل می‌کنند. بعد از برگزاری دو نوبت دولت مانع از ادامه آن شد. این کار فایده نداشت چون میلیون‌ها نفر بدون ماسک در این مراسم حضور داشتند. از طرف دیگر مثل سال گذشته محدودیت‌ها سفت و محکم اجرا نمی‌شود و مردم هم بدون توجه به شیوع کرونا که هر روز هم بیشتر می‌شد بدون ماسک به رستوران و تجمعات انتخاباتی می‌رفتند. اکنون دولت تصمیم گرفت قرنطینه یک هفته‌ای در دهلی و خیلی از ایالت‌های مختلف هند اجرا کند. در شهر ما نیز قانون منع تردد از 9 شب تا 6 صبح اجرا می‌شود و از غروب جمعه تا صبح روز دوشنبه همه شهر تعطیل است. با وجود اینکه هند یکی از بزرگ‌ترین تولید کننده‌های واکسن کرونای آسترازنکا و بهارات است ولی به‌دلیل جمعیت زیاد تا امروز تنها 2 درصد مردم واکسینه شده‌اند. دانشجویان ایرانی که بسیاری از آنها در رشته‌های پزشکی تحصیل می‌کنند، واکسن دریافت کرده‌اند. در دور اول به همه افراد بالای 60 سال و کادر درمان واکسن تزریق شد . به‌ دلیل وخیم‌تر شدن اوضاع از سه‌شنبه به همه افراد بالای 18 سال هم واکسن تزریق می‌شود. با این وجود دولت هند اعلام کرده 600 میلیون دوز واکسن نیاز دارند و تا امروز نزدیک به 130 میلیون نفر واکسن  زده ­اند. وضعیت دهلی وخیم است. همه بیمارستان‌ها پر شده و با کمبود اکسیژن مواجه هستند. در این میان گروه‌های مردمی با جمع‌آوری اکسیژن آنها را به دهلی می‌فرستند. کمبود سردخانه باعث شده تا نتوانند اجساد را نگه دارند و از بیمارستان مستقیم به محلی که برای سوزاندن اجساد تعیین شده فرستاده می‌شوند. تصویر بسیار تلخی است. اجساد در فاصله چند متری از هم سوزانده می‌شوند. تعدادی از ورزشگاه‌ها به بیمارستان صحرایی تبدیل شده‌اند و دولت تلاش می‌کند این بحران را تا دوهفته آینده کنترل کند. نگرانی بزرگ من ورود این ویروس به ایران است. امیدوارم مسئولان ایران جلوی پروازهای هند به ایران را بگیرند و مرزهای شرقی را کنترل کنند. در غیر این‌صورت فاجعه هند ممکن است در ایران تکرار شود.»
وقتی سپرها زمین گذاشته شدند و دست‌ها پایین آمد نتیجه‌اش می‌شود همین فاجعه‌ای که امروز هندوستان با آن دست به گریبان است. متأسفانه دولت توجهی به هشدار کارشناسان درباره موج دوم کرونا نکرد. دکتر نادر مهندسی جراح ایرانی ساکن ایالت کارناتای هند 36 سالی است که در این ایالت زندگی می کند. او و همسرش که جراح چشم هستند بیمارستانی را در حاشیه شهر بنگلور اداره می‌کنند. از دو هفته قبل تعداد زیادی از بیماران کرونایی در بیمارستان آنها بستری شده‌اند. می‌گوید دولت هند در موج دوم کرونا غافلگیر شد و ظرفیت همه بیمارستان‌ها تکمیل است: «ویروس هندی دوبار جهش کرده و علاوه بر قدرت بالای عفونی، 20 درصد بیشتر از نوع انگلیسی قابلیت سرایت دارد. بیمارستان ما هم درگیر کرونا شده و با وجود اینکه‌ آی سی یو نداریم اما وزارت بهداشت هند طی دستورالعملی اعلام کرد به‌دلیل پر شدن ظرفیت همه بیمارستان‌های دولتی، بیماران کرونایی را پذیرش کنیم. قرنطینه سال گذشته محکم بود و روزهای آخر دسامبر یک مورد بیمار کرونایی هم در بیمارستان ما نبود. اما خوش خیالی مسئولان و عادی‌سازی و رها کردن همه چیز باعث شد تا قرنطینه برداشته شود. همچنین سینماها و مجتمع‌های تجاری باز شدند. از طرف دیگر مراسم مذهبی با جمعیت میلیونی برگزار شدند و کمپین‌های انتخاباتی برای برگزاری انتخابات در سه ایالت شمالی فعال شد. همزمان با ورود ویروس انگلیسی به حیدر آباد و بمبئی موتاسیون در این ویروس شکل گرفت و با جهش ویروس این بار ویروس هندی شهر بزرگ دهلی را فرا گرفت. دولت در فاصله موج اول تا دوم باید فکر اساسی برای تجهیزاتی مثل اکسیژن و لوازم بهداشتی و تخت‌های بیمارستانی می‌کرد اما همه چیز رها شد.»
همیشه این نگرانی بود که با تراکم بالای جمعیت و زندگی بسیاری از خانواده‌ها در اتاق‌های کوچک در صورت شیوع یک ویروس کشنده به سرعت همه مردم شهر مبتلا می‎‌شوند. امروز این واقعیت تلخ را در شهر پرجمعیت دهلی می‌بینیم. کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط مردم و ماسک نزدن باعث شد این ویروس به سرعت مردم را مبتلا کند. کادر درمان هندوستان با همه وجود مقابل این ویروس ایستاده اما تعداد مبتلایان آن قدر زیاد است که کاری از دست کسی ساخته نیست. همه امید ما این است که با قرنطینه دو هفته‌ای و افزایش واکسیناسیون تا 10 روز آینده بتوانیم اوضاع را کنترل کنیم. بسیاری از کشورها در حال کمک‌رسانی هستند و اکسیژن نیاز اول بیمارستان‌های هند است. باز بودن جاده‌ها باعث شد تا این ویروس در ایالت‌های مختلف پخش شود و اگر دولت قوانین سختگیرانه‌ای وضع نکند، فاجعه دهلی در شهرهای دیگر هم اتفاق می‌افتد. فاجعه هند می‌تواند درس عبرتی برای دیگر کشورها باشد. اینکه نباید برای برداشتن قرنطینه عجله کرد و برنامه واکسیناسیون همگانی نیز باید زودتر انجام شود.