گروه سیاسی/ سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در نشست خبری هفتگی خود پاسخگوی سؤالات مختلف رسانه‌ها بود. وی در این نشست خبری در رابطه با برخی اظهار نظرها در روزهای اخیر تأکید کرد که افراد مطلع باید با حساسیت بیشتری مواضع خود را درخصوص مسائل مرتبط با سیاست خارجی بیان کنند. بخش زیادی از این نشست خبری هم به موضوعات حاشیه برجام اختصاص داشت. خطیب‌زاده در این بخش ضمن انتقاد از بی عملی امریکا و بیان انتظارات ایران از اروپا برای تحرک بیشتر توضیح داد که در داخل ایران برخی نکات درباره برجام در حال بررسی و تکمیل است.
به گزارش ایرنا، سعید خطیب زاده  در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه در روزهای اخیر بعضاً شاهد اظهار نظرهایی از سوی برخی از افراد در عرصه سیاست خارجی کشور بوده‌ایم و این اظهار نظرها بعضاً باعث ایجاد هزینه‌هایی برای کشور و دستگاه دیپلماسی شده است، گفت: همه باید اجازه دهند که سیاست خارجی کشور در مسیر حرفه‌ای خود حرکت کند. سیاست خارجی کشور نه موضوع بده بستان‌های احزاب و جریان‌های سیاسی است و نه موضوع جدال‌های خیابانی و کف خیابانی. موضوع سیاست خارجی، موضوع امنیت ملی است و مجاری آن در قانون کاملاً مشخص و روشن است. وزارت خارجه هم به عنوان صدای تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران در عرصه سیاست خارجی شناخته شده است. خطیب‌زاده ادامه داد: جامعه ایران جامعه پویایی است ولی در موضوعات حساس برخی از افراد باید به مواضع خود با دقت بیشتری نگاه کنند. سخنگوی وزارت خارجه کشورمان افزود: همه آن‌هایی که به روند‌های تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در ایران آگاه هستند می‌دانند که به کجا باید نگاه کنند و کجا بیان کننده مواضع جمهوری اسلامی ایران در موضوعات حساس و سیاست خارجی است.
پیام سفر پاپ به عراق، بازگشت امنیت به این کشور است
خطیب‌زاده همچنین در مورد سفر اخیر پاپ به عراق و دیدار وی با آیت‌الله سیستانی و نگاه ایران به این سفر و تلاش برخی از رسانه‌های منطقه در ارتباط با دوگانه‌سازی بین ایران و عراق گفت: سفر پاپ به عراق سفر خوب، مهم و حائز اهمیتی بود. وی با بیان اینکه عراق با رشادت‌های مردم این کشور، درایت مرجعیت و خون‌هایی که ریخته شده به این میزان امنیت رسیده است که سفری به این مهمی به آن انجام شود، گفت: پیام این سفر و سفرهای این چنینی، عراق امن و بازگشت این کشور به صحنه آرامش است.
موضوع ایران و امریکا موضوع ارسال سیگنال نیست
وی در پاسخ به سؤالی در مورد سفر وزیر خارجه ایرلند به تهران و برخی از اظهار نظرها مبنی بر اینکه در جریان این تماس‌ها گفته می‌شود سیگنال‌هایی بین ایران و امریکا رد و بدل شده است، تأکید کرد: موضوع ایران و امریکا موضوع پالس و ارسال سیگنال نیست بلکه در واقع موضوع اجرای مؤثر مفاد قطعنامه 2231 سازمان ملل و رفع مؤثر تحریم‌ها از سوی امریکا است و این‌ها احتیاج به پالس، سیگنال و گمانه‌زنی ندارد.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سؤال دیگری در مورد عملکرد اروپا در ارتباط با موضوع برجام اظهار کرد: اروپایی‌ها در ارتباط با برجام مشق خود را انجام ندادند. آنها بعد از خروج امریکا از برجام ۱۱ تعهد قطعی به ایران دادند که هیچ کدام از آنها را انجام نداده‌اند. وی ادامه داد: البته آنچه امروز اتحادیه اروپا برای ایفای نقش خود با عنوان نقش هماهنگ کننده انجام می‌دهد را ما با حسن نیت می‌بینیم ولی بر این موضوع تأکید داریم که اروپایی‌ها در کنار امریکا به تعهدات خود در مورد برجام عمل نکرده‌اند و این یک موضوع روشنی است.
 توافق سه ماهه بین ایران و آژانس، گشودن یک پنجره دیپلماسی بود
سخنگوی وزارت خارجه کشورمان همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه توافق سه ماهه‌ای که بین ایران و آژانس صورت گرفت گشودن یک پنجره دیپلماسی بود در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه برخی از مقامات امریکایی اظهار کرده‌اند که ایران مسیر اشتباهی را در مورد برجام و مذاکرات در پیش گرفته است، گفت: ایالات متحده چند سال است که در اتوبان برخلاف مسیر و جهت، رانندگی کرده و تصور می‌کند بقیه که در مسیر صحیح هستند اشتباه حرکت می‌کنند. مناسب است هرچه زودتر امریکا متوجه جهت درست اتوبان شود واین به نفع خود امریکا، جامعه جهانی و چندجانبه‌گرایی در عرصه بین‌الملل خواهد بود. خطیب‌زاده گفت: امریکایی‌ها هنوز قدم اول را نیز برنداشته‌اند و همان طور که پیش از این گفته‌ایم آنها باید اقدام به رفع مؤثر تحریم‌ها علیه ملت ایران کنند. آن‌ها هنوز اقدامی در این زمینه حتی روی کاغذ هم انجام نداده اند. سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به این سؤال که آیا ایران طرح گام به گام را برای شروع مذاکره با امریکا قبول خواهد کرد، گفت: ایران هیچ گاه طرح گام به گام را دریافت نکرده است و چنین طرحی مبتنی بر خط مشی که ایران اعلام کرده است، نیست.
 در داخل ایران برخی نکات درباره برجام در حال بررسی و تکمیل است
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره ادعای اخیر رویترز مبنی بر اینکه ایران پالس‌هایی را برای دیپلماسی ارسال کرده و در حال آماده شدن برای مذاکره با امریکا است و منظور آقای ظریف از توئیت اخیری که در آن اعلام کرده بودند بزودی طرح اقدام سازنده ایران را ارائه خواهند کرد، چیست، گفت: همان طور که پیش از این گفتم با امریکا گفت‌وگو و مذاکره‌ای نداشته و نداریم. وی گفت: در داخل ایران برخی نکات در حال بررسی و تکمیل است. توئیت چند روز پیش آقای ظریف در همین مسیر بود و مناسب است که رسانه‌ها اجازه دهند این موضوع مهم و حساس در بستر خود به جلو برود و زمانی که به نتیجه رسید به رسانه‌ها اطلاع‌رسانی خواهد شد.
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی در ارتباط با آخرین روند وضعیت بدهی عراق به ایران و انتشار برخی از اخبار مبنی بر آزادسازی بخشی از این پول‌ها گفت: عراق همواره تلاش کرده که دیون خود را به ایران بپردازد. البته برخی از موانع از جمله موانع تحریمی که از سوی امریکا اعمال شده وجود دارد. وی ادامه داد: از چند ماه قبل گفت‌وگوها و رایزنی‌هایی بین بانک مرکزی ایران و  طرف‌های عراقی در ارتباط با مسیرهای پرداختی این دیون صورت گرفته است که برخی از آنها به نتیجه رسیده است. وی با بیان اینکه این رایزنی‌ها و گفت‌وگوها در مسیر خود ادامه دارد، تصریح کرد: پیشرفت‌های خوبی در این زمینه صورت گرفته است. سخنگوی وزارت خارجه درباره آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی هم گفت: ما هنوز اقدام عملی از سوی دولت این کشور مشاهده نکرده‌ایم. صحبت به اندازه کافی در این زمینه صورت گرفته است و ما منتظر اقدام عملی از سوی کره در این زمینه هستیم.

مریم شهبازی
خبرنگار
حدود سی‌ویک سال قبل نوشتن را با مجله سروش نوجوان شروع کرد؛ کاری که آن را از خوش‌شانسی‌های زندگی‌اش می‌داند. همزمان با کار رسانه به ترجمه هم مشغول شد و کمی بعد سر از وادی داستان‌نویسی نیز درآورد. حالا مدت هاست که مژگان کلهر از مطبوعات فاصله گرفته اما هنوز هم بخشی از امروزش را مدیون همان سال‌ها می‌داند و می‌گوید: «وقتی نویسندگان یا مترجمان جوان از من می‌پرسند چطور کتاب شان را منتشر کنند نمی‌دانم چه بگویم! خب من وقتی تصمیم به انتشار کتابم گرفتم به لطف کار مطبوعاتی، نیاز چندانی برای اثبات خودم به ناشران نداشتم.» البته طی این سال‌ها او به‌عنوان ویراستار هم با مؤسسات نشر مختلفی همکاری داشته. از این نویسنده و مترجم تا به امروز بیش از 80 اثر روانه کتابفروشی‌ها شده که نسبت میان ترجمه و تألیف، میان آنها تقریباً برابر است. گذشته از جوایزی که طی این سال‌ها به تعدادی از آثار او تعلق‌ گرفته، ترجمه اسپانیایی و فرانسوی برخی نوشته‌های کلهر در اختیار علاقه‌مندان خارجی هم قرارگرفته‌اند. جلد نخست مجموعه رمان «الینا» از مژگان کلهر، روز شنبه به‌عنوان برگزیده جایزه «کتاب ماه و سال» کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان معرفی شده. او با همراهی عده‌ای از نویسندگان این گروه سنی مدتی پیش مجموعه‌ای با عنوان «کلاس اولی/کتاب اولی» را هم منتشر کرده‌اند. مجموعه‌ای داستانی که برای نخستین مرتبه باهدف روان‌خوانی و مطابق با کتاب زبان فارسی سال نخست مقطع ابتدایی در کشورمان منتشرشده است. نکات بیشتر درباره این دو مجموعه و همچنین وضعیت امروز ادبیات کودک و نوجوان را در گفت‌وگویی که با او داشتیم، می‌خوانید.

با جلد نخست مجموعه الینا شروع کنیم که ابتدای هفته جاری موفق به کسب جایزه‌ای از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شد، این رمان کودک در قالب کار گروهی منتشر شده؟
«الینا در عروسی به صرف خارش» عنوان جلد نخست مجموعه چهارجلدی الینا است. با گروهی از دوستان نویسنده تصمیم به انتشار مجموعه رمان‌هایی برای کودکان گرفتیم که هر یک از اعضای گروه دست به انتشار کار خاص خودش زد؛ آتوسا صالحی مجموعه «نیما نابغه» و محمدرضا شمس هم مجموعه «آمیتیس» را نوشت. فرهاد حسن‌زاده هم مجموعه‌ای با عنوان «پنج به‌علاوه یک» را آماده کرد و...
گویا شما و دیگر نویسندگان این مجموعه، کتاب‌ها را بر مبنای برخی دغدغه‌های کودکان و والدین آنها نوشته‌اید!
بله و پیشنهاد آن هم از سوی محمدرضا شمس مطرح شد، در کارهای خارجی با مجموعه‌های مختلفی روبه‌رو هستیم که شخصیت اصلی آنها هر دفعه با ماجراهای مختلفی روبه‌رو می‌شوند. اما در آثار تألیفی با نمونه‌های چندانی روبه‌رو نیستیم. در آغاز جلسات دست به بررسی کارهای مشابه خارجی زدیم و بعد هرکدام از نویسندگان حاضر شخصیت موردنظر خودشان را مطرح کردند.
چه میزان از کار بر اساس برنامه‌ریزی گروهی پیش رفت؟
انتخاب شخصیت‌ها و حتی ماجراها کاملاً آزادانه بود؛ تنها نقطه مشترک این رمان‌ها تألیف آنها بر اساس مسائل و مشکلات کودکان و دغدغه‌های والدین است. بعد از انتخاب شخصیت‌ها دست به انتخاب سوژه داستان‌ها زدیم؛ من سراغ شپش رفتم! به محض بازگشایی مدارس، بدون توجه به اینکه تهران باشد یا فلان شهر کوچک یا حتی شمال و جنوب شهر، همه مدارس درگیر مسأله شپش می‌شوند و البته غربالگری بچه‌ها. این موضوع جلد نخست است که برنده جایزه شده. اما نکته قابل‌توجه برای هر یک از ما شرایطی بود که در همفکری گروهی فراهم شد، یک‌به‌یک طرح داستان‌هایمان را به مشورت گروهی می‌گذاشتیم و هرکسی ایده‌هایی را که به ذهنش می‌رسید، مطرح می‌کرد. در این شیوه فراتر از همفکری با نوعی نقد سازنده برای پیشبرد بهتر کارمان هم طرف بودیم. پیشنهادهایی که مطرح می‌شد امکان بهره‌برداری از حیطه گسترده‌تری از تجربیات زیستی و مطالعاتی را فراهم می‌کرد. این همکاری نتیجه خوبی داد؛ حتی تألیف گروهی مجموعه کتاب «کلاس اولی‌، کتاب اولی» هم نتیجه مطلوبی به دنبال داشت.
ساختار داستانی یا زبان واحدی برای این مجموعه در نظر گرفته شده بود؟
نه، هر یک در چگونگی نوشتن داستان‌ها آزاد بودیم.
همه اعضای این گروه پیش‌تر هم سابقه انتشار آثاری مبتنی بر مشکلات و مسائل کودکان را داشته‌اند؛ همچون فرهاد حسن‌زاده که داستان‌هایی درباره بچه‌های مبتلا به شرایط جسمی خاص نوشته یا حتی مهدی رجبی و خود شما. این مسأله هم در شکل‌گیری جمع مذکور دخیل بوده؟
تنها بر‌اساس یک اتفاق نبود که این گروه شکل گرفت. خب محمدرضا شمس که با نشر افق قرارداد داشت؛ من و آتوسا صالحی هم که با این مؤسسه همکاری داریم. البته در ابتدا قرار به همکاری چند نفر دیگر از نویسندگان کودک و نوجوان همچون محمود برآبادی هم بود که شرایط پیش نرفت.
 برای اینکه نتیجه کار کپی نوشته‌های خارجی نشود چه کردید؟
تلاش کردیم مجموعه مذکور هویت خود را داشته باشد. از آنجایی که داستان‌های این مجموعه در خانواده‌های ایرانی رخ می‌دهد، بنابراین با کاری بومی‌ طرف هستیم که از این بابت شبیه نوشته‌های خارجی نیست.
قدری هم از مجموعه «کلاس اولی‌- کتاب اولی» بگویید. در حیطه کتاب‌های آموزش زبان‌های خارجی با آثار سطح‌بندی شده روبه‌رو هستیم؛ در ارتباط با ادبیات داستانی چطور؟ پیش‌تر چنین نمونه‌هایی منتشرشده؟
ایده این مجموعه را آتوسا صالحی طرح کرد و دیگر دوستان هم استقبال کردند؛ تا جایی که بررسی کردیم متوجه شدیم تنها نمونه مشابه این مجموعه به همان کتاب‌های آموزشی زبان انگلیسی بازمی‌گردد که قالبی داستانی دارند و سطح‌بندی شده هم هستند. البته آن کتاب‌ها هم تفاوت عمده‌ای با مجموعه کلاس اولی‌ها دارند و از این بابت می‌توان این را کار تازه‌ای حتی در سطح جهانی دانست. کتاب‌هایی که اشاره کردید سطح‌بندی شده‌اند اما سطح‌بندی آنها بر مبنای تعداد حروف و صداهایی که بچه‌ها در هر درس یاد می‌گیرند نیست؛ کتاب‌های آموزش زبان برای اساس میزان دشواری کلمات و تعداد آنها تقسیم‌بندی شده‌اند. این در حالی است که مجموعه‌ای که ما با همکاری جمعی از نویسندگان کودک نوشتیم شرایط کاملاً متفاوتی دارد، در سطح یک این کتاب نمی‌توان به کلماتی رسید که مثلاً «اُ استثنا» یا «ذ» دارند.
سطح‌بندی داستان‌ها بر‌اساس کتاب فارسی کلاس اولی‌ها پیش رفته؟
کاملاً منطبق بر روند درس‌های این کتاب، مجموعه را سطح‌بندی کرده‌ایم. اینکه کل داستان یک کتاب بر اساس تعداد حرف‌ها و صداهایی که بچه‌ها خوانده باشند نوشته شود اتفاق تازه‌ای است.
 در تألیف این مجموعه با چه دشواری‌هایی روبه‌رو شدید؟
بیشترین سختی در ارتباط با کتاب‌های نخست این مجموعه بود؛ کار دشواری بود. با دامنه بسیار محدودی از کلمات روبه‌رو بودیم. شما تصور کنید باید داستانی بنویسید که هم ماجرایی را در خود داشته باشد و هم اینکه در نوشتن آن خبری از کلمات ربط مانند «و» هم نیست. آنقدر کار دشواری بود که ابتدا حروف و صداهای هر سطح را مقابل مان می‌گذاشتیم و دست به ساخت کلمه‌هایی که می‌توانستیم با آنها بسازیم می‌زدیم. این مجموعه کاملاً بر اساس درس‌های کتاب کلاس اولی هم پیش رفته است. کتاب‌هایی که پیش‌تر منتشر شده بودند هیچ‌کدام داستانی نبودند و در حیطه کمک‌آموزشی‌ها قرار می‌گرفتند. هدفمان این بود که بچه‌ها با کمک ادبیات به درک بهتری از آموزه‌های درسی خود برسند؛ این‌یکی از کارکردهای مهم ادبیات داستانی است که متأسفانه توجه چندانی به آن نداریم. بچه‌ای که داستان کتاب «سارا نترس» را می‌خواند ابتدا با یک داستان روبه‌رو است؛ پرنده‌ای که زیر باران مانده، خیس شده و... ما با همراهی دیگر دوستان به سراغ آموزش غیرمستقیم رفتیم. برای کودک کلاس اولی خیلی مهم است که بداند با فلان تعداد حروفی که خوانده می‌تواند یک داستان را به‌تنهایی بخواند و از آن لذت ببرد. این کار برای خود ما خیلی دشوار و در عین حال لذتبخش بود چراکه درنهایت موفق به کسب تجربه‌ای ارزشمند شدیم.
با توجه به شرایط فعلی که هم مدارس تعطیل هستند و هم شرایط اطلاع‌رسانی به شیوه‌های مرسوم گذشته فراهم نیست استقبال از کتاب‌های این مجموعه چطور بود؟
بیست جلد داستان از این مجموعه روانه کتاب‌فروشی‌ها شده، با اینکه شرایط اطلاع‌رسانی و صحبت گروهی درباره کتاب فراهم نبود اما استقبال خوبی شد. این در حالی است که حتی مدارس تعطیل بودند؛ بهمن‌ماه سال گذشته که انتشار این مجموعه آغاز شد به چند مدرسه مراجعه کردم که معلمان و دانش‌آموزان خیلی استقبال کردند. از اسفندماه که مدارس تعطیل شدند گمان کردیم حالا که دیگر شرایط معرفی کتاب‌ها را نداریم کسی متوجه آنها نشود، اما فضای مجازی به شکل عجیبی این خلأ را پر کرد و کتاب با فروش خیلی خوبی روبه‌رو شد.
اغلب نویسندگان کودک و نوجوان از همراهی نکردن مسئولان مدارس گلایه دارند، جالب است که شما از استقبال آنان می‌گویید!
به نظرم این استقبال از نیاز بچه‌ها منشأ گرفته است. کتاب‌های این مجموعه داستان هستند که با هدف آموزش نوشته شده‌اند. اغلب مدارسی که تا قبل از آغاز تعطیلی‌ها از ما دعوت کردند خودشان هم شرایط خرید را برای بچه‌ها فراهم کرده بودند. اما در فضای مجازی بیشتر والدین بودند که از این کتاب‌ها نوشتند، احساس می‌کردند حالا که بچه‌های آنان از مدرسه دور مانده‌اند مطالعه کتاب‌های این مجموعه می‌تواند کمک  به روان‌خوانی آنان کند. استقبال خوب از این کتاب‌ها را بیش از همه مدیون والدین هستیم. نکته دیگری که در استقبال مدارس اثرگذار بوده، قرار گرفتن نام این مجموعه در فهرست برگزیده‌های جشنواره رشد است؛ همین یک ماه قبل کل مجموعه «کلاس اولی/کتاب اولی» به‌عنوان آثاری ارزشمند معرفی شدند. به‌هرحال نشریه رشد به خود آموزش و پرورش تعلق دارد. وقتی خودشان کتابی را برگزیده اعلام کنند دیگر با مقاومتی از سوی مدارس هم روبه‌رو نمی‌شویم. البته من و دیگر دوستان نویسنده‌ام در این مجموعه از تصویرگران هم خیلی ممنون هستیم، بخشی از استقبال مخاطبان مدیون تلاش آنان است. تصاویر داستان‌ها خیلی خوب به کمک روایت ماجراهایی آمد که گاهی به سبب محدودیت کلمات قدری گنگ می‌شد. انتشار این مجموعه حاصل یک کار به معنای واقعی گروه بود.
از احساس نیاز مسئولان مدارس به‌عنوان دلیلی در همراهی آنان برای معرفی این مجموعه به دانش‌آموزان گفتید؛ چرا وقتی تنها بحث ادبیات صرف درمیان باشد این علاقه‌مندی رخ نمی‌دهد؟ بویژه در جهان امروز که نظام آموزشی کشورهای مختلف متوجه کارکردهای ادبیات حتی در تربیت فکری و اجتماعی کودکان شده‌اند!
بحث اینکه هنوز به آثار داستانی احساس نیاز نمی‌کنند یک‌طرف ماجرا است و طرف دیگر مرتبط با فیلترهای مختلف پیش روی مدارس در بحث انتخاب کتاب‌ها است. شما سری به کتابخانه اغلب مدارس که بزنید با انواعی از کتاب‌هایی روبه‌رو می‌شوید که در آنها توجه چندانی به نیاز دانش‌آموزان نشده و بیشتر بحث انتخاب‌های گزینشی در میان است. این مجموعه هم اگر با استقبال مدارس روبه‌رو شده بیشتر به دلیل انتشار عنوان آن در نشریه خود آموزش و پرورش است.
در قبال این بی‌توجهی مسئولان آموزشی، خود اهالی ادبیات طی این سال‌ها چقدر برای تفهیم این نیاز و برقراری ارتباط تلاش کرده‌اند؟
تا به امروز که اهالی کتاب نتیجه‌ای در این تلاش‌ها ندیده‌اند، خود مدیران مدارس هم تنها وقتی از ما یاد می‌کنند که فلان مناسبت تقویمی همچون هفته کتاب شده و از ما دعوت می‌کنند تا مراسم بهتری برگزار کنند. البته هرازگاهی شاهد تلاش شخصی برخی معلمان علاقه‌مند جهت علاقه‌مند کردن دانش‌آموزان هستیم اما همان‌طور که گفتم اینها تلاش‌های فردی هستند. وقتی شاهد تأثیر نظام آموزشی در افزایش سرانه مطالعه خواهیم بود که به این منظور دست به برنامه‌ریزی‌های جدی و بلندمدت بزنند.
شما سال‌هاست در قامت مترجم و نویسنده مشغول کار ادبیات کودک هستید؛ جای خالی تشویق بچه‌ها به مطالعه چقدر در مدارس ما حس می‌شود؟
برنامه‌ریزان مدارس کمترین توجهی به‌ضرورت کتابخوانی و تأثیری که ادبیات بر رشد شخصیت و شکل‌گیری ذهن کودکان و نوجوانان به‌جای می‌گذارد ندارند. گذشته از بچه‌هایی که تحت تأثیر کتابخوان بودن والدین خود به مطالعه علاقه‌مند می‌شوند عموم دانش‌آموزان اهمیتی برای کتاب‌های غیردرسی قائل نیستند. چطور می‌توان از جای خالی چیزی صحبت کرد که ذره‌ای از ذهن بچه‌ها را به خود مشغول نکرده؟ چرا این‌قدر فارسی نسل امروز ضعیف شده؟ چون هنوز معلم ما نمی‌داند که مطالعه داستان چقدر به تکمیل دانسته‌های بچه‌ها کمک می‌کند. حالا بماند که به کیفیت آموزش زبان و ادبیات فارسی هم نقدهای متعددی وارد است. دختر خود من دانش‌آموز کلاس ششم است. از آنجایی که کلاس‌های درسی به فضای مجازی منتقل‌شده‌اند طی این ماه‌ها بنا به تجربه‌ای که از همراهی کلاس‌های آنلاین با دخترم پیدا کرده‌ام بارها دیده‌ام که جمله‌سازی بچه‌ها فاجعه است. خیلی از بچه‌های کلاس ششمی هنوز شناخت درستی از فعل پیدا نکرده‌اند! چرا؟ به این خاطر که آموزش درستی از فارسی ندیده‌اند. به‌تبع شرایطی که در مدارس حاکم شده والدین هم بهایی برای اینکه فرزند آنان فرق صفت و موصوف را نمی‌داند قائل نیستند، اما همین‌ها کافی است ذره‌ای ریاضی دختر یا پسرشان ضعیف شود تا اگر توانایی اقتصادی‌شان اجازه بدهد برای آنها معلم خصوصی بگیرند. خود درس فارسی جایگاه چندانی میان مدارس و خانواده‌ها ندارد، حالا ادبیات داستانی که جای خود دارد! البته هرازگاهی برخی معلم‌ها هستند که نگاه جدی‌تر و دلسوزانه‌ای به آموزش زبان و ادبیات فارسی دارند. کار سختی نیست که مدارس در برنامه هفتگی خود زمان کوتاهی را هم به کتابخوانی اختصاص بدهند. البته گاهی کارهایی می‌کنند، می‌گویند خلاصه فلان کتاب را بیاورید اما آن هم روال تکلیفی و ناخوشایند دارد. چه ایرادی دارد که معلم هر هفته یک کتاب را انتخاب کند و سر کلاس بخشی از آن را بخواند. همین کار، بچه‌ها را به تهیه کتاب و مطالعه‌اش تشویق می‌کند.
والدین بچه‌های امروزی که اغلب تحصیلات دانشگاهی دارند. با این‌وجود در میزان علاقه‌مندی اینها هم همچون نسل‌های قبل تغییری ایجاد نشده؟
خب این‌ والدین هم رشد یافته مدارسی با همین نگاه هستند. عمده اهمیتی که والدین قائل هستند برای کتاب‌های درسی است. از سوی دیگر جای خیلی از نشریات خاص کودکان احساس می‌شود، اگر هم هنوز معدود مجله یا نشریه کودک و نوجوانی منتشر می‌شود دیگر آن کیفیت سابق را ندارند. مسائل اقتصادی هم که مشکلات را مضاعف کرده، این روزها همه درآمد خرید ماهانه کتاب ندارند. نکته دیگر اینکه فضای مجازی این روزها بچه‌ها را بلعیده است.
این فضای مجازی که تنها به دانش‌آموزان ایرانی محدود نمی‌شود!
بله، تکنولوژی‌های ارتباطی که تنها خاص ما نیستند، منتهی ما به بچه‌ها یاد نداده‌ایم که برای زمان خود برنامه‌ریزی کنند یا بخشی از آن را به مطالعه اختصاص بدهند. این تکنولوژی‌ها ایرادی ندارند، مشکل از بی‌برنامه بودن مسئولان آموزشی و خانواده‌ها است.
در این بین توجه اهالی هنر و رسانه چقدر به نهادینه کردن فرهنگ مطالعه بوده و هست؟
من که در خلال تماشای فیلم‌های ایرانی تا به امروز با شخصیت‌هایی که اهل مطالعه باشند روبه‌رو نشده‌ام. از سوی دیگر اقتباس از کارهای ادبی هم جایگاهی در سینما و تلویزیون ما ندارد، درست برخلاف دیگر کشورها. سال‌ها از ورود ادبیات داستانی مدرن به کشورمان می‌گذرد ولی هنوز تعاملی میان اهالی ادبیات و هنر شکل نگرفته است. سینماگران علاقه‌ای به برقراری این رابطه ندارند!
البته آنها هم مثل شما اهالی ادبیات را مقصر می‌دانند و اینکه در اقتباس حقی برای کارگردان در تغییر قائل نیستید!
شاید برخی دوستان نویسنده دچار سختگیری‌های افراطی باشند. اما چرا کارگردانان سراغ افسانه‌ها، اسطوره‌ها و ظرفیت‌های نهفته در ادبیات کلاسیک مان نمی‌روند؟ در تعامل با ما گلایه دارند اما استفاده از ادبیات کلاسیک که بحث این حرف‌ها را ندارد. سراغ آن ‌هم نمی‌روند. بچه‌های نسل حاضر قهرمانان افسانه‌های غربی را می‌شناسند ولی درباره داشته‌های خودمان چیزی نمی‌دانند. البته دلیل هم دارد؛ غربی‌ها برای ادبیات خود ارزش قائل هستند. از بچه‌های خودمان درباره افسانه‌های ایرانی بپرسید، به‌ندرت با دانش‌آموزی روبه‌رو می‌شوید که حتی اطلاعاتی جزئی داشته باشد. در خاطرم هست آن دوره‌ای که کانون پرورشی دست به انتشار مجموعه‌ای از آثار تألیفی نوجوان زد نویسندگانی همچون فرهاد حسن‌زاده گفتند که با آنان برای ساخت فیلم از نوشته‌هایشان تماس گرفته‌اند.
دوره مدیریت آقای شاه‌آبادی؟
بله، هرچند که در نهایت به همان چند پیشنهاد محدود ماند. نمی‌دانم چرا کار پیش نرفت. اینکه گفتید گلایه دارند نویسنده خود را در روند ساخت فیلم زیاد از حد دخیل می‌کند، چندان قبول ندارم. اینها مسائلی هستند که با گفت‌وگو حل می‌شوند. ادبیاتی‌ها هم بدعهدی‌هایی از کارگردانان دیده‌اند. هنوز کار گروهی را یاد نگرفته‌ایم و این مسأله‌ای نیست که فقط به ادبیات و سینما محدود شود.
خانم کلهر حالا که بحث وضعیت ادبیات در نظام آموزشی و از سویی سینما و تلویزیون به میان آمد از میزان استقبال خانواده‌ها از کتاب‌های کودک و نوجوان هم بگویید. هرچقدر هم به این حوزه نقد وارد باشد باز آن‌طور که خود ناشران می‌گویند فروش کتاب‌های این گروه‌های سنی به مراتب بهتر از آثار گروه سنی بزرگسال است!
بله، از جهت مقایسه‌ای به نظر می‌رسد کتاب‌های کودک و نوجوان با فروش بیشتری از کتاب‌های بزرگسال روبه‌رو باشند. اتفاقاً یکی از مجموعه کتاب‌های خود من که طی یکی- دو سال قبل با همکاری نشر «پرنده آبی» منتشر شد فروش خوبی داشت. راستش تا پیش ‌از این تجربه شخصی تصور می‌کردم تنها کتاب‌های ناشران مشهور است که با استقبال مخاطبان روبه‌رو می‌شوند اما بعد متوجه شدم که ناشران به نسبت جدیدتر کودک هم اوضاع بدی ندارند. هرچند اینها را بر اساس مشاهدات خودم می‌گویم؛ پاسخ دقیق به این پرسش نیازمند بررسی آماری است.
تا همین یکی- دو دهه اخیر بخشی از خرید کتاب‌های کودک به کیوسک‌های مطبوعاتی و کتاب‌های نه‌چندان اصولی محدود می‌شد، حالا وضعیت به چه شکل است؟ انتشار فهرست‌هایی همچون لاک‌پشت پرنده یا آثاری که شورای کتاب کودک و کانون پرورشی معرفی می‌کنند چقدر در انتخاب آثار خوب مؤثر بوده؟
این فهرست‌ها طی سال‌های اخیر جایگاه خوبی میان خانواده پیدا کرده‌ که رسانه‌ها هم به معرفی اینها کمک کرده‌اند. شاید اگر این فهرست‌ها نباشند حتی آثار خوب هم دیده نشوند. حالا حداقل خانواده‌هایی که ضرورت کتابخوانی را می‌دانند، اطلاعاتی در این زمینه پیدا کرده‌اند. جالب اینجاست که در حوزه کودک و نوجوان هم مانند بزرگسال عنوان نویسنده و مترجم کم‌کم توجه خانواده‌ها را جلب کرده است. این مسأله بین مخاطبان نوجوان بیشتر خود را نشان می‌دهد، درباره آنان دیگر بحث انتخاب والدین در میان نیست. یک‌مرتبه که کتابی نظرشان را جلب کند بازهم به سراغ نویسنده یا مترجم آن می‌روند. به‌رغم همه گلایه‌هایی که مطرح شد نمی‌توانم از این مسأله صرف‌نظر کنم که بعضی بچه‌ها اهمیت زیادی برای مطالعه قائل هستند، شما سری به سایت‌ها و اپلیکیشن‌های فروش کتاب بزنید تا ببینید که خرید و فروش اینترنتی و تلفنی به این حوزه هم راه ‌یافته است. این اتفاق تازه‌ای است.
این مسأله چقدر تحت تأثیر محدودیت‌های کرونایی و تغییر ذائقه مخاطبان است؟
این اتفاقی است که خواه‌ناخواه رخ می‌داد منتهی کرونا آن را سرعت بسیاری بخشید. کرونا با همه آسیب‌هایی که رقم زد، مردم را بیش از پیش متوجه محصولات فرهنگی از جمله کتاب کرد. اتفاق جالبی که طی این یک سال شاهد بودیم ورود طیف تازه‌ای از جامعه به مخاطبان کتاب است. امیدوارم علاقه‌مندی اینها دائمی باشد.
درباره محتوای داستان‌های این گروه سنی هم با تغییری روبه‌رو شده‌ایم؟
بله خوشبختانه روند رو به رشدی را شاهد هستیم؛ شما به جایگاه نویسندگانی همچون فرهاد حسن‌زاده یا جمشید خانیان که به جوایز خارجی همچون «هانس کریستین اندرسن» دست یافته اند، نگاهی  بیندازید. اینها نه تنها در جایگاهی هم‌رده با نویسندگان شاخص جهان ایستاده‌اند بلکه آثار آنان به زبان‌های دیگر ترجمه و در برخی کشورها منتشر شده‌اند.
چرا این اتفاق بیش از ادبیات بزرگسال در حوزه کودک و نوجوان رخ‌ داده؟
ما در حوزه سنی بزرگسال هم با آثار خوبی روبه‌رو هستیم منتهی تنها این نویسندگان کودک و نوجوان هستند که از وجود تشکل‌هایی همچون شورای کتاب کودک یا کانون پرورشی برخوردارند. در زبان فارسی ما با محدودیت جغرافیایی روبه‌رو هستیم از همین رو فعالیت این تشکل‌ها تأثیر زیادی در معرفی داشته‌های ما دارد. اتفاقی که مشابه آن را برای ادبیات بزرگسال نداریم. البته تکنولوژی‌های ارتباطی هم منجر به شکل‌گیری تدریجی روابط میان نویسندگان ایرانی با دیگر کشورها شده، تأثیر این مسأله به مرور بر ادبیات هر دو گروه سنی دیده می‌شود. از سوی دیگر فراموش نکنیم که ادبیات کودک به دلیل بهره‌مندی‌اش از تصویرگری شانس بیشتری دارد. کتاب‌های کودک حجم کمتری هم دارند و ترجمه‌شان راحت‌تر است. کتاب «هی با من دوست می‌شوی؟» خود من در فرانسه منتشر شده اما درباره کتاب نوجوانم چنین اتفاقی رخ نداد، خب کتاب کودک حجم کمتری دارد. در بحث ترجمه و معرفی به دیگر نقاط جهان، ادبیات کودک قدری خوش‌شانس‌تر بوده؛ این دلیل بی‌کیفیت بودن آثار ادبی بزرگسال مان نیست. اینها مسائلی هستند که نمی‌توان بی‌تفاوت از کنارشان گذشت.

الینا در عروسی به صرف خارش
نشر کانون پرورشی
«الینا در عروسی به ‌صرف خارش» قسمت نخست مجموعه چهارجلدی الینا است؛ کتابی که همین شنبه گذشته موفق به کسب جایزه‌ای از کانون پرورشی شده که افق آن را منتشر کرده. کلهر در این مجموعه به سراغ مسائل مرتبط با کودکان رفته. الینا که همراه برادرش مانی و پدر و مادرش زندگی می‌کند در هر جلد با اتفاقی تازه روبه‌رو می‌شود.

دختری با روبان سفید
نشر کانون پرورشی
«دختری با روبان سفید» رمانی مملو از خیال است که مخاطب نوجوان با مطالعه‌اش با اتفاقاتی دور از تصور روبه‌رو می‌شود. از جان گرفتن عکس‌ها گرفته تا بازگشت آدم‌هایی که به خاطره‌ها پیوسته‌اند. شیرین، شخصیت اصلی داستان و مادرش به ‌اجبار زندگی در کنار پیرزنی تنها را پذیرفته‌اند که نیاز به همدم و پرستار دارد؛ این کتاب را کانون منتشر کرده است.

کسی موهایم راشانه زد
نشر کانون پرورشی
«کسی که موهایم را شانه زد» مجموعه داستان کوتاهی از این نویسنده است که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر کرده. این کتاب که موفق به کسب جایزه پروین اعتصامی شده درباره دخترکی است که از دلتنگی‌ها، دوستی و دشمنی‌های خود برای مخاطب نوجوان کتاب حرف می‌زند و اجازه می‌دهد تا در بخشی از تجربه‌اش از دوران کودکی شریک شود.

ماجراهای آفتاب و عزیز خانوم
نشر همشهری
«ماجراهای آفتاب و عزیزخانوم» یکی دیگر از نوشته‌های کلهر است که سر از تلویزیون هم درآورده، این کتاب که با همکاری نشر همشهری منتشرشده ماجرای دختری به‌ نام آفتاب و همسایه‌اش عزیز خانوم است. اقتباسی از این کتاب سال 73 در قالب نخستین سریال ساخته رضا میرکریمی ساخته شد.

دروغگو و جاسوس
نشر افق
«دروغگو و جاسوس» نوشته «ربکا استید» ازجمله ترجمه‌های مژگان کلهر است؛ ماجرای این رمان نوجوان که افق آن را منتشر کرده درباره جورج، پسر دوازده ساله ‌ای است که می‌خواهد سر از راز آقای همسایه درآورد. مرد مرموزی که هر روز با یک چمدان می‌آید و یک کلمه هم با کسی حرف نمی‌زند.

هنری زلزله و ماشین زمان
نشر افق
«هنری زلزله و ماشین زمان» ترجمه‌ای از نوشته «فرانچسکا سایمون» است که به همت افق منتشرشده. این رمان کودک درباره پسربچه‌ای به اسم هنری است که دیگر وقتش شده حواسش به رفتارش باشد. آخه خاله «روبی» آنها را به یک رستوران شیک دعوت کرده. از همه بدتر آنکه معلمش و مادرش هم اتفاقی به همان رستوران آمده‌اند!

گروه اقتصادى/ «نباید یک متر از منابع طبیعی و اراضی ملی در اختیار افراد سوءاستفاده‌گر قرار گیرد»؛ این جمله‌ای بود که معاون اول رئیس جمهوری در مراسم هفته منابع طبیعی و آبخیزداری و رونمایی از سامانه مدیریت جامع اراضی کشور مورد تأکید ویژه قرار داد و گفت که راه مقابله با فساد شفافیت و قرار گرفتن همه چیز در اتاق شیشه‌ای است و در این میان اگر کسی دغدغه مبارزه با فساد دارد باید زندگی شخصی و قاطعیت عملکرد و مدیریت و سابقه‌اش نشان بدهد که اهل مبارزه با فساد است. عده‌ای تنها حرف مبارزه با فساد را با هدف بد نام کردن دیگران می‌زنند.
اسحاق جهانگیری اظهار داشت: یکی از روش‌های مبارزه با فساد مبارزه با مصادیق آن است که قوه قضائیه آن را انجام می‌دهد. باید لکه ننگ فساد را از دامن نظام جمهوری اسلامی ایران پاک کرد. در این زمینه صمیمانه از اقدامات رئیس قوه قضائیه قدردانی می‌کنم. معاون اول رئیس‌جمهوری با تأکید بر اینکه اقدام ویژه‌ای که برای مقابله با فساد باید انجام داد تا این اتفاق رخ ندهد، این است که گلوگاه‌ها و امضاهای طلایی فساد آور را شناسایی و برخورد کنیم، گفت: در جلسه‌ای در قوه قضائیه مطرح کردم که رهبر معظم انقلاب فرمان مبارزه با فساد را درسال 1380 اعلام کردند که در آن ایشان عنوان نمودند، حتی زیرمجموعه دفتر رهبری هم در مبارزه مستثنی نیستند و در صورت تخلف باید برخورد شود؛ در آن جلسه این سؤال را مطرح کردم ما به‌عنوان کسانی که قرار است پیشگیری کنیم تا فسادی رخ ندهد آیا از آن سال تاکنون میزان و تعداد مفاسد کمتر شده است؟
اگر مفاسد کم نشده حتماً یک جای کار گیر دارد
وی افزود: حتماً یک جای کار گیر و مشکل دارد یا ما در مبارزه با فساد صادق نیستیم یا در مبارزه اشتباه می‌کنیم. به جای اینکه شمشیر را از طرف صحیح بزنیم به طرف دیگر وارد می‌کنیم چون با این فرد مخالفیم، برخورد کرده و از کنار دیگری عبور می‌کنیم. به هر حال نتیجه عملکرد ما نتیجه عکس داده است. پس باید این مشکل را برطرف کرد. جهانگیری گفت: در دولت ستادی در این خصوص تشکیل و مسئولیت وزرا برای شناسایی گلوگاه‌ها و امضاهای طلایی و برخورد با آن مشخص شد. دوستان نیز تصمیماتی گرفتند اما راه مقابله با فساد، شفافیت و قرار گرفتن همه چیز در اتاق شیشه‌ای است تا مردم ناظر بر همه چیز باشند.
لایحه شفافیت هنوز در مجلس اعلام وصول نشده
معاون اول رئیس‌جمهوری با اشاره به ارسال لایحه شفافیت در سال 1396 به مجلس شورای اسلامی گفت: متأسفانه مجلس هنوز این لایحه را اعلام وصول هم نکرده است. گاهی لایحه وصول می‌شود اما در صحن مطرح نمی‌شود اما این جالب است که لایحه شفافیت هنوز اعلام وصول نشده است. همچنین لایحه تعارض منافع که عمدتاً به مدیران قوه مجریه نیز باز می‌گردد، معطل مانده است. وی افزود: مدیری که در دولت و غیر دولت در موضوعی که خودش منافع دارد نباید تصمیم‌گیری کند. اینها کارهای ریشه‌ای و بنیادی برای مقابله با فساد است. جهانگیری همچنین از سازمان‌های مردم نهاد و رسانه‌ها به‌عنوان ابزارهایی برای آشکار شدن فساد یاد کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای مبارزه با فساد، ایجاد دولت الکترونیک و سامانه‌های مرتبط بود که در این دولت روی آن تمرکز شد. دو کانون اصلی فساد پول و زمین است که مورد سوء‌استفاده قرار می‌گیرد.
اگر دیدید ارزی گم شده شکایت کنید
وی تصریح کرد: بیشترین سامانه‌ها در حال حاضر در حوزه پول ایجاد شده است و بخش پول و بانک از همه بخش‌ها در دولت الکترونیک جلوتر هستند. زمانی بود کسی با کاغذی که معلوم نبود وجود خارجی دارد یا نه ارز می‌گرفت و به هیچ وجه معلوم نمی‌شد که با آن ارز کالا به کشور وارد کرده است یا خیر. اما امروز تمام فرایند ثبت سفارش، دریافت ارز، میزان واردات، گمرک و انبار کالا تا توزیع در سامانه‌ها ثبت و رصد می‌شود. حالا عده‌ای می‌گویند که فلانی ارز گرفت و چه شد؟ همه چیز در منظر مردم مشخص است. جهانگیری خاطرنشان کرد: هر کس در جایی ارزی گرفته کاملاً قابل نظارت و پیگیری است؛ اگر معتقد هستید که فردی ارزی گرفته و آن گم شده است، شکایت کنید. دستگاه قضایی هم که پای کار است و با آن مقابله خواهد شد.
من طرفدار توسعه ایران هستم
وی با بیان اینکه اگر یک متر زمین از منابع ملی به کسی واگذار می‌شود باید مشخص باشد، گفت: من طرفدار توسعه ایران هستم و به هیچ وجه نمی‌خواهم وقفه‌ای در کار اقتصادی مردم بیفتد اما نباید یک متر از زمین‌های ملی در اختیار افراد سوء‌استفاده گر قرار گیرد.
اطلاعات در دستگاه‌ها ارث پدری نیست
معاون اول رئیس‌جمهوری ادامه داد: همه دستگاه‌ها مکلف هستند در ارتباط سامانه‌ها با سازمان جنگل‌ها و مراتع همکاری کنند. عدم همکاری تنها انجام ندادن وظیفه اداری نیست، اطلاعات در دستگاه‌ها ارث پدری نیست و متعلق به کشور و مردم است و اگر جایی می‌تواند از آن به نفع مردم استفاده کند باید در اختیار آنها قرار گیرد.
مشکلات دریاچه ارومیه با تدبیر و همکاری حل شد
اسحاق جهانگیری با ابراز تأسف از کاهش بارندگی‌ها در سال آبی جاری، اظهارداشت: این مسأله دغدغه و نگرانی‌های جدی به‌دنبال دارد. البته در سال‌های پر آبی نیز ما با پدیده سیلاب‌ها مواجه هستیم که نمونه آن در بهار سال 98 رخ داد و مشکلاتی برای کشور ایجاد کرد. معاون اول رئیس‌جمهوری با اشاره به اینکه یکی از چالش‌های پیش روی دولت تدبیر و امید موضوع خشک شدن دریاچه ارومیه در اثر کم آبی بود، گفت: این مسأله می‌توانست زندگی 20 میلیون نفر را تحت تأثیر قرار دهد. متأسفانه در حال حاضر تالاب‌های مهم یا خشک شده‌اند یا به سمت نابودی پیش می‌روند. مسأله ریزگردها در خوزستان در مقطعی بسیار دشوار شد و در سیستان و بلوچستان و برخی استان‌های کویری شاهد بادهایی هستیم که در اثر آن جاده‌ها زیر شن مدفون شده و زندگی مردم آسیب می‌بیند.
برخی‌ها تصمیم ما را مورد تمسخر قرار دادند
جهانگیری تصریح کرد: هر ایرانی که نسبت به آینده کشور دلسوز و علاقه‌مند است باید به منابع طبیعی کشور حساسیت داشته باشد. البته در این دولت نشان داده شد که می‌توان بعضی از مشکلات بزرگ مانند دریاچه ارومیه را با تدبیر و همکاری برطرف کرد. وقتی اولین مصوبه دولت برای احیای دریاچه ارومیه صادر شد، برخی کارشناسان در رسانه‌ها این تصمیم را مورد تمسخر قرار دادند اما دولت نشان داد این تصور را که دولت نمی‌تواند سالانه چند هزار میلیارد تومان برای احیای دریاچه اختصاص دهد باطل کرد.
مدیران ستادها پای کار باشند
به گزارش پایگاه خبری معاون اول رئیس جمهوری، وی ادامه داد: اگر ستادهایی که برای احیا ایجاد می‌شود، مدیرانش پای کار بیایند و برای اجرای مصوبات ایستادگی کنند، کارها درست می‌شود. به فضل الهی می‌توان با اطمینان گفت که دریاچه ارومیه از مرحله خطر عبور کرده و این در شرایطی است که در روزهای آینده تونل بزرگی که آب بیشتری به دریاچه خواهد رساند به بهره‌برداری می‌رسد.
وقف جنگل‌ها شوخی است
معاون اول رئیس‌جمهوری افزود: خوشبختانه ستادی نیز برای احیای جنگل‌ها ایجاد شد. ایران دو محدوده جنگلی بسیار مهم یعنی جنگل‌های شمال و جنگل‌های زاگرس دارد که باید مانند جان خودمان از آنها حفاظت کنیم. اینکه برخی می‌گویند برخی از جنگل‌ها وقف شده شوخی است، جنگل‌ها انفال و متعلق به ملت و ملک مشاع مردم ایران است و باید از آنها دفاع و حراست کنیم.
منابع طبیعی متعلق به نسل‌های آینده است
وی افزود: نظر فقهی رهبر معظم انقلاب در این باره مشخص است. دولت نیز برای حل مسأله مصوبه‌ای ارسال کرده است. اینکه برخی می‌گویند کوه دماوند جزو موقوفات است سخنی است که فقط برای آزار روح مردم ایران بیان می‌شود. ایران برای ماندگاری وابسته به منابع طبیعی خود است و منابع طبیعی متعلق به نسل‌های آینده نیز می‌باشد. معاون اول رئیس‌جمهوری با بیان اینکه لایحه و برنامه‌های خوبی برای صیانت از جنگل‌های شمال ارائه شده است، گفت: در نخستین جلسه ستاد نجات زاگرس نیز همه نسبت به آسیب درختان منطقه براثر بیماری خاص نگرانی و دغدغه داشتند. در آن جلسه گفتم مکلف هستید از هر کارشناسی در داخل و خارج استفاده کنید تا این جنگل نجات پیدا کند. وی با تجلیل از کسانی که جان خود را برای دفاع از محیط زیست از دست داده‌اند، گفت: وقتی شنیده می‌شود که کسی برای مهار آتش جان خود را از دست می‌دهد، جا دارد که انسان در برابر چنین افراد فداکاری سر تعظیم فرود بیاورد.
ضرورت سند دار شدن اراضی کشور
جهانگیری با اشاره به طراوت تالاب‌های شادگان و هورالهویزه، گفت: این تالاب‌ها مایه شادابی و ممانعت از ریزگردها در استان خوزستان هستند. باید برای بیابان زدایی در کشور اتفاقات مهمی رخ دهد. امروز در اطراف کاشان جنگل‌هایی ایجاد شده که مانع از حرکت شن‌های روان می‌شود. این طرح‌ها باید در سراسر کشور حمایت شوند.باید اراضی کشور دارای سند باشند و مرزبندی‌ها مشخص باشد تا مانع از تجاوز به اراضی طبیعی باشیم. گفتنی است در این مراسم از 6 سامانه سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، نقشه پوشش گیاهی کشور و سامانه جامع مدیریت اراضی کشور رونمایی شد.

برش
تصویب 12 درخواست دولتی

برگزاری جلسه شورای اقتصاد به ریاست معاون اول رئیس‌جمهوری و تصویب برخی از درخواست‌های وزرای کابینه از دیگر خبرهای دولت است.
در این جلسه، سرمایه‌گذاری از محل منابع داخلی شرکت سهامی مدیریت شبکه برق ایران برای احداث مرکز دیسپاچینگ ملی و پشتیبان، اعطای مجوز انتشار اوراق مالی اسلامی به شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی برای احداث نیروگاه‌های سیکل ترکیبی، واگذاری ۲۴۲ دستگاه ماشین‌آلات طرح احداث سد شفارود از طریق ترک تشریفات مزایده و واگذاری اجرای پروژه احداث نیروگاه بخاری هرمزگان(سیریک) مورد موافقت قرار گرفت.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، در این نشست طرح توسعه و بهره‌برداری از میدان نفتی مشترک یاران با سرمایه‌گذاری ۴۱۱ میلیون دلار، طرح توسعه، بهبود بازیافت، افزایش تولید و بهره‌برداری میادین نفتی پارسی و پرنج، توسعه حمل‌ونقل مسافر با قطار شهری در تهران و هشت کلان‌شهر، سرمایه‌گذاری از محل منابع داخلی برای احداث مجموعه تلمبه خانه‌ها و پایانه‌های آبادان/ ماهشهر و سرمایه‌گذاری از محل منابع داخلی برای حفظ ظرفیت و بهبود عملیات شرکت پالایش نفت آبادان از دیگر مصوبات بود.‌  صدور مجوز انتشار اوراق مالی اسلامی به منظور طرح احداث زیرساخت‌های محدوده ۲۴۰ هکتاری منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام(ره) به میزان 3هزار میلیارد ریال نیز به تصویب رسید. اصلاح مصوبه شورای اقتصاد در خصوص بیمارستان آموزشی جایگزین شریعتی و روزبه تهران و تصویب پیوست فناوری طرح احداث کارخانه کاغذ چاپ و تحریر از باگاس نیشکر در منطقه محروم شادگان در این جلسه تصویب شد.  

رئیس جمهوری در پنجاه و پنجمین پویش تدبیر و امید برای جهش تولید، طرح‌های ملی وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را با ارزش سرمایه‌گذاری بیش از ۱۵هزار میلیارد تومان افتتاح کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی روز دوشنبه به صورت ویدئوکنفرانس دستور بهره‌برداری از کارخانه گندله‌سازی سه چاهون و ۲ هزار و ۴۰۰ مرکز «مثبت زندگی» با هدف ارائه خدمات بهزیستی در کشور در حوزه طرح‌های ملی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نیز احیا و مرمت ۳۲۰ اثر تاریخی و فرهنگی در استان گلستان و ۷ پروژه میراث فرهنگی در استان همدان را در حوزه طرح‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی صادر کرد.
ارزش سرمایه‌گذاری این طرح‌ها ۱۵هزار و ۸۰۴ میلیارد تومان است که برای ۱۳هزار و ۱۵۸ نفر اشتغال به همراه دارد.

با توسعه زنجیره فولاد از خام‌فروشی جلوگیری کردیم
رئیس جمهوری گفت: اقدامات دولت برای توسعه زنجیره فولاد باعث جلوگیری از خام فروشی و ارزآوری در شرایط سخت تحریم شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی در برنامه افتتاح جهش تولید و آیین بهره‌برداری از طرح‌های ملی وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: امروز بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان طرح افتتاح شد که اشتغال ۱۳ هزار نفر را به همراه داشت و این برای ما مهم است.
وی با بیان اینکه یکی از اقدامات بسیار مهم در این دولت، توسعه زنجیره فولاد بود، گفت: این زنجیره تقریباً در طول این ۸ سال دولت به حدود دو برابر کل ۴۰ سال می‌رسد.  مهم است که ۸ سال را با کل تاریخ کشور مقایسه می‌کنیم و کار بسیار بزرگی از کنسانتره گرفته تا گندله و بخش‌های مختلف و در نهایت شمش فولاد انجام شد و این زنجیره امروز باعث جلوگیری از خام‌فروشی شده است و ارزش این معادن و صنایع معدنی موجب شد ارزآوری بسیار خوبی در شرایط این سه سال تحریم و سختی داشته باشیم.
رئیس جمهوری با مقایسه شرایط تحریم با شرایط قحطی در گذشته، گفت: سال ۱۴۰۰ از آن سال‌هایی است که خداوند رحمت خود را بر این مردم نازل می‌کند و می‌توانیم پرده‌های مختلفی را که موجب آزار مردم شده است، کنار بگذاریم و مردم هم در بیماری کرونا و هم در زمینه جنگ اقتصادی موفقیت‌های بزرگی به دست خواهند آورد.
روحانی با اشاره به بهره‌برداری از طرح مهم گندله‌سازی در یزد گفت: این طرح جزو مدرن‌ترین طرح‌های گندله‌سازی با ارزش ۹ هزار میلیارد تومان است که در این چند سال به اتمام و بهره‌برداری رسیده و امروز شاهد افتتاح آن بودیم.
رئیس دولت تدبیر و امید با بیان اینکه در زمینه بهزیستی هم کار خوبی با کمک و همت مردم و داوطلبان انجام شده است، گفت: امروز 2 هزار و 400 مرکز رونمایی شد و در این مراکز حدود ۵ میلیون نفر خدمات دریافت کرده و تحت پوشش قرار می‌گیرند. اینکه در یک روز می‌توانیم 2 هزار و 400 مرکز مثبت زندگی را افتتاح کنیم کار بسیار بزرگ اجتماعی است و باید به همه خانواده‌هایی که در توانمندسازی و آگاه‌سازی به کمک نیاز دارند، کمک کرده تا رنج مردم کاهش پیدا کند.

میراث فرهنگی برای ما سند است
روحانی با اشاره به افتتاح بخش میراث فرهنگی گفت: میراث فرهنگی برای ما یک سند است. اگر هزاران کتاب در تاریخ از تمدن ایران گذشته و هنرمندان بخوانیم، رفتن به اصفهان و دیدن میدان نقش جهان بیش از آن هزار کتاب فریاد می‌زند و سخن می‌گوید که چه دانشمندان و ریاضیدانان، معماران و طراحان ارزشمندی توانستند با بهترین مصالح، زیباترین ساختمان‌ها را برای ما بسازند.
وی افزود: در دنیا هتل‌هایی که خیلی گرانقیمت هستند در داخل همان آثار تاریخی گذشته ساخته شده است. هتل‌های بسیار گرانقیمتی در اسپانیا هست که در ساختمان‌هایی احداث شده‌اند که به دست مسلمان‌ها در قرن‌ها قبل ساخته شده، است. ما می‌توانیم از این مکان‌ها بهره‌برداری اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی انجام دهیم. اساساً این وزارتخانه، وزارتخانه‌ای است که می‌تواند از لحاظ اقتصادی بسیار مهم باشد یعنی گردشگری کار عظیم و بزرگی است و این وزارتخانه می‌تواند نقش بسیار بزرگی در گردشگری داشته باشد.
روحانی با اشاره به رشد دو برابری گردشگر در دولت تدبیر و امید گفت: سال گذشته شرایط خاصی برای گردشگری، هتلداران و همه آنهایی که خدمات گردشگری را انجام می‌دهند، به وجود آمد که سال سختی بود و دچار مشکل شدند. ما از این مسأله عبور می‌کنیم و سال آینده سال غلبه بر ویروس و احیای همه این مشاغل البته نه آغاز سال خواهد بود.
وی ادامه داد: هم واکسن خارجی اضافه می‌شود و به اندازه کافی وارد می‌شود و هم واکسن داخلی به بازار می‌آید و این مجموعه سال آینده را متحول می‌کند. علاوه بر این یک عده مردمی که مبتلا شده و عبور کردند به طور طبیعی واکسینه شده اند، عده‌ای هم که مبتلا نشدند با این واکسن، واکسینه می‌شوند.
رئیس جمهوری بیان کرد: ما در مجموع می‌توانیم این زنجیره را قطع کنیم و این اپیدمی پایان یابد و مردم ما در سال ۱۴۰۰ بتوانند روزهای راحت‌تری را در زندگی داشته باشند. دولت همه تلاش خود را به‌کار می‌گیرد و بخش گردشگری ما سال آینده روزهای بهتری نسبت به سال ۹۹ خواهد داشت.

افتتاح ۲۴۰۰ مرکز «مثبت زندگی»
روز گذشته همچنین ۲ هزار و ۴۰۰ مرکز خدمات بهزیستی موسوم به «مثبت زندگی» (سی.بی.آر CBR) با هدف ارائه ۲۲ نوع خدمت رایگان برای مددجویان بهزیستی به صورت همزمان در استان‌های مختلف کشور به بهره‌برداری رسید.
آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، اردبیل، چهارمحال و بختیاری، مرکزی، کرمان، ایلام، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، زنجان، تهران، گیلان، البرز و خوزستان از جمله استان‌هایی بودند که این مراکز در آنجا به بهره‌برداری رسید.
رئیس سازمان بهزیستی کشور از مراکز «مثبت زندگی» به عنوان ابرپروژه خدمات اجتماعی در دولت تدبیر و امید یاد کرد و گفت: مراکز خدمات بهزیستی در سال ۱۳۸۰ طبق بند ۴ ماده ۲۶ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت باید تشکیل می‌شد که اکنون بعد از ۲۰ سال اجرا شد.
وحید قبادی دانا گفت: با تشکیل این مراکز، بهزیستی در اولین گام، ۲۲ خدمات سطح اول را به صورت رایگان در حوزه توانبخشی از پنجره واحد توسط 2 هزار و 400 مؤسس و تحصیلکرده ارائه می‌دهد که عمده آنان را زنان و جوانان تشکیل داده‌اند.
وی اظهار داشت: از بین ۱۲ هزار داوطلب برای تشکیل مراکز مثبت زندگی، 2 هزار و 400 نفر براساس شایستگی‌های تجربی و علمی برگزیده شدند. اپلیکیشن این پروژه علمی از مهر و آبان تدوین شده است.
وی با بیان اینکه مراحل اجرایی طرح مراکز مثبت زندگی در چهار ماه گذشته به صورت آزمایشی در ۳۱ استان کشور سپری شد، اضافه کرد: وجود پرونده الکترونیک برای هر خانواده تحت پوشش بهزیستی در مراکز مثبت زندگی باعث حذف بروکراسی زائد شده است؛ همچنین با فعالیت این مراکز بیش از ۱۱ هزار شغل جدید برای ۱۱ هزار نفر با میانگین سنی ۳۳ سال ایجاد شده است.
رئیس بهزیستی گفت: در این مراکز خدماتی مثل آموزش خانواده برای پیشگیری از معلولیت و آموزش توانمندسازی برای آسیب‌های اجتماعی و نیازسنجی فعال انجام می‌شود.

بهره برداری از 308 پروژه میراث فرهنگی و گردشگری
۳۰۸ پروژه حفظ، احیا و مرمت بناهای تاریخی و مذهبی کشور از جمله ۱۳ طرح گلستان روز دوشنبه با حضور ویدئو کنفرانسی رئیس جمهوری از سوی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
به گزارش ایرنا، برای آماده‌سازی و مرمت پروژه حوزه میراث فرهنگی گلستان ۲۴۰ میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال از محل منابع مختلف هزینه شد.
مرمت بنای تاریخی عابدینی‌ها، خانه‌های خلیلی، باقری‌ها، رضاقلی‌نژاد، شفیعی، سیدمحمدی، عباس کریمی‌فیض‌آبادی و بافت تاریخی روستای شاهکوه به همراه مغازه‌های چوبی محله سرچشمه و عمارت تابستان‌نشین خانه تقوی در گرگان روز گذشته افتتاح شد.
سقاخانه ولاغوز در شهرستان کردکوی، چراغانی و تکمیل روشنایی پل تاریخی آق‌قلا و محراب امامزاده یحیی بن زید گنبدکاووس سه پروژه دیگر بود که توسط رئیس جمهوری در گلستان افتتاح شد.
میزان سرمایه‌گذاری بخش دولتی از محل منابع ملی و استانی در مجموع این پروژه‌ها ۳۳ میلیارد و ۲۵۰ میلیون ریال و بخش خصوصی ۲۰۷ میلیارد و ۴۵۰ میلیون ریال بود.
همچنین با حضور وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دیروز ۵۱ پروژه گردشگری و صنایع دستی دیگر گلستان افتتاح  یا عملیات ساخت آن آغاز شد.
افتتاح سه هتل، یک هتل آپارتمان، سه مجتمع گردشگری، سه واحد پذیرایی سنتی، سه دفتر خدمات مسافرتی، ۱۶ اقامتگاه بومگردی، چهار مزرعه گردشگری و هفت مسافرخانه با سرمایه‌گذاری ۲۱ میلیارد و ۲۱۱ میلیون ریالی بخش خصوصی و ایجاد ۵۹۱ فرصت شغلی از جمله پروژه‌های قابل بهره‌برداری روز گذشته  گلستان است.
گلستان ۴۵۲ واحد گردشگری شامل ۲۳ هتل، ۶ هتل آپارتمان، پنج مُتل، ۱۰۱واحد اقامتی بومگردی، ۲۰۱ مسافر خانه، ۱۴ میهمانپذیر، پنج پانسیون، ۴۴واحد پذیرایی، ۲۲ سفره خانه سنتی، ۷۵دفتر خدمات مسافرتی، یک مجتمع تفریحی گردشگری، یک مزرعه گردشگری و چهار مؤسسه آموزش گردشگر دارد.
مجموع تخت‌های واحدهای گردشگری گلستان هفت هزار و ۳۱۴تخت در هزار و ۹۲۴ اتاق با ظرفیت پذیرش ۲۴ هزار و ۵۹۵ نفر روز و اشتغال ۲هزار و ۳۶۰ نفر است.
گلستان با مناطق گردشگری، تفریحی، میراث فرهنگی و صنایع دستی گوناگون دارای افزون بر ۷۰۰ اثر ثبت ملی و ۲ اثر شامل برج آجری گنبدکاووس و بخشی از جنگل‌های هیرکانی در فهرست آثار جهانی است.

برش
ثبت جهانی «تپه هگمتانه» در اولویت وزارت میراث فرهنگی است

معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اظهار کرد: امروز ذهنیت و طراحی راهبردی وزارتخانه به سوی تصمیماتی است که نقش مردم و مسئولیت اجتماعی آنها را برجسته کند، در حال حاضر بیش از 2 هزار کارگاه در حوزه مرمت بنا در سراسر کشور فعال است و نوید داده می‌شود که برای بهره‌برداری از این بناها ۲۵ هزار شغل ایجاد ‌شود.
محمدحسن طالبیان ادامه داد: طی چهار سال گذشته بیش از 4 هزار کارگاه مرمت توسط بخش خصوصی ایجاد شد که رکورد تاریخی در حوزه میراث فرهنگی محسوب می‌شود.
طالبیان مطرح کرد: در دولت تدبیر و امید بیش از ۲۰۰ شهر و روستای تاریخی تعیین و ‌تکلیف محدوده شده و ضوابط حفاظت آنها ابلاغ شده است، بعد از چهار دهه از زمان الحاق ایران به کنوانسیون حمایت از میراث فرهنگی جهانی برای نخستین بار دو اثر طبیعی بیابان لوت و جنگل‌های هیرکانی در فهرست ثبت جهانی اضافه شد که از مهم‌ترین پرونده‌های جهان محسوب می‌شوند.
وی بیان کرد: همچنین مرمت حدود ۶۱ هزار شیء مهم موزه‌ای و راه‌اندازی ۱۵۸ موزه که افزون بر ۱۲۷ موزه با مشارکت بخش خصوصی انجام شده و افتتاح موزه‌های بزرگ و مهمی مانند موزه‌های منطقه‌ای خراسان، بوشهر و پیشرفت قابل ملاحظه موزه‌های منطقه‌ای همدان، خوزستان، یزد و شیراز که بزودی به سرانجام می‌رسد، نشان از توجه و عزم راسخ وزارتخانه میراث فرهنگی به موزه و اشیا موزه‌ای دارد.
معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی ادامه داد: میراث تاریخی کشور در معرض تهدید سودجویان آثار تاریخی است و کشف و ضبط ۳۳۰ دستگاه فلزیاب و کشف ۱۷ هزار و ۲۴۶ قلم شیء در ۹ ماهه سال جاری نشان از عزم این دولت دارد.
وی اظهار کرد: هر چند حفاظت و صیانت از میراث فرهنگی وظیفه وزارتخانه فوق است اما بودجه میراث فرهنگی بسیار اندک ولی با برکت است به نحوی که تعداد زیادی از بناهای در معرض تخریب تحت اختیار دستگاه‌های دیگر بویژه اوقاف را مرمت کرده است؛ مرمت حدود ۵۰۰ بنای وقفی مانند مسجد، امامزاده، حسینیه، تکیه، کاروانسرا و خانه از میان 3 هزار اثر ثبت ملی وقفی توجه این وزارتخانه به حفظ آثار شاخص را نشان می‌دهد.
طالبیان با اشاره به اینکه همدان پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین است و قدمت سکونت در آن به دوران مس سنگ برمی‌گردد، گفت: ‌مادها نخستین پایتخت ایران را در این شهر پایه‌ریزی کردند و پس از ۱۰۰ سال کاوش اشیای بی‌ نظیر و غیرقابل جایگزینی در آن وجود دارد که امروز یکی از مخازن مهم و استاندارد کشور با کارکرد منطقه غرب کشور در آن افتتاح می‌شود که در حفظ این آثار بسیار مهم است.
معاون وزیر میراث فرهنگی در ادامه درباره پرونده ثبت جهانی هگمتانه توضیح داد: در این پرونده سیر تحول استقرار در پایتخت مادها دیده شده است که از هگمتانه آغاز شده و به دوره معاصر می‌رسد که بخش زیادی از این شهر تاریخی را دربرمی‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه پرونده منظر تاریخی هگمتانه تا همدان نخستین منظر شهری است که ثبت جهانی خواهد شد، گفت: خوشبختانه بخش زیادی از مدارک پرونده آماده شده و تهیه نقشه‌ها نیز به سرعت در حال انجام است و ‌موانع کمی که مورد نظر یونسکو است در جلسه‌ای با حضور استاندار همدان رفع خواهد شد و ‌پرونده پس از تکمیل به یونسکو ارسال می شود.
طالبیان با بیان اینکه ثبت جهانی تپه هگمتانه در اولویت وزارتخانه میراث فرهنگی کشور است، اظهار کرد: پرونده‌هایی که به یونسکو ارسال می‌شوند باید فرایند دوساله‌ای را برای ثبت شدن طی کنند.

رئیس دفتر رئیس جمهوری با اشاره به اقدامات انجام شده در ایران در زمینه مبارزه با مواد مخدر و قدردانی از همه کسانی که در این موضوع بسیار مهم، مشارکت داشته و فداکارانه تلاش کرده اند، گفت: همجواری ایران با مرکز تولید و توزیع مواد مخدر در منطقه مسأله بسیار مهم و قابل توجهی بوده و بی جهت نیست که همه دستگاه‌ها و مسئولان کشور در این رابطه همصدا و متفق القول هستند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، محمود واعظی روز گذشته در نشست تخصصی «اقدامات و دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در عرصه همکاری‌های بین‌المللی مبارزه با مواد مخدر» اقدامات انجام شده در زمینه مبارزه با مواد مخدر را بزرگ و نشانه برنامه‌ریزی‌های خوب صورت گرفته دانست و افزود: با توجه به درآمد بسیار بالای قاچاق مواد مخدر، قاچاقچیان از هر وسیله و بهترین امکانات و تجهیزات برای رسیدن به این درآمد سرشار استفاده می کنند و اقدامات قاطع و قهری برای برخورد با این پدیده مخرب اجتناب ناپذیر است.
واعظی اجرای طرح «یاریگر زندگی» با هدف تلاش برای کاهش مصرف مواد مخدر و بازپروری معتادان و کمک به خانواده‌های آنان را گامی مهم برشمرد و آشنایی کامل با پیامدهای مصرف و قاچاق مواد مخدر و تأثیر آن برکانون خانواده و اجتماع را گامی مهم برای داشتن جامعه پاک و خانواده سالم و ایمن دانست.
او با بیان اینکه مبارزه با مواد مخدر و قاچاق آن تنها از طرف یک یا دو کشور امکان‌پذیر نیست، گفت: جامعه جهانی در رابطه با این موضوع مهم یک مسئولیت مشترک دارد و این همکاری جمعی و اشتراک گذاری موفقیت‌ها و دستاوردها است که می‌تواند موفقیت در مسیر مبارزه را به همراه داشته باشد.واعظی با بیان اینکه در جمهوری اسلامی ایران بر مبنای اعتقادات دینی، اخلاقی و فرهنگی مبارزه با مواد مخدر به عنوان یک موضوع مهم و محوری در دستور کار همه مسئولان نظام قرار دارد، افزود: به رغم اینکه کشور ما در طول سال‌ها، نه «مقصد» قاچاق مواد مخدر، بلکه «معبر» آن بوده است، اما بیشترین هزینه را در این زمینه ایران می پردازد.
رئیس دفتر رئیس جمهوری با اشاره به شهید و مجروح شدن تعداد زیادی از هموطنان در راه مبارزه با مواد مخدر، افزود: افزایش قاچاق مواد مخدر از 185 تن در سال 2001 به 9 هزار تن در سال 2019 به رغم اقدامات انجام شده تاکنون، نشان از اهمیت مبارزه همگانی و همکاری جهانی با این پدیده شوم دارد.
او با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران در سه سال گذشته به رغم اعمال تحریم های سخت امریکا و شیوع کرونا، درحد توان در زمینه مبارزه با مواد مخدر تلاش کرده است، اظهارکرد: اما این وضعیت نمی تواند ادامه یابد. مسئولیت مشترک جامعه بین المللی در زمینه مبارزه با مواد مخدر ایجاب می کند اگر اروپا مقصد اصلی قاچاق مواد مخدر از منطقه است و ایران معبر آن، حساسیت و همکاری اروپا و سازمان‌های بین المللی در راه مبارزه جدی، قاطع و مستمر با این پدیده ناهنجار و کمک به ایران در این زمینه باید به مراتب بیشتر از این باشد.
پیش از سخنان واعظی، اسکندر مؤمنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه به رغم همه تلاش‌های انجام شده، شاهد افزایش تولید مواد مخدر سنتی و صنعتی هستیم، اظهار کرد: ایران در سال 2020 قریب به هزار و 200 تن مواد مخدر کشف کرده که بخش اعظم آن در مسیر انتقال به اروپا بوده است و این کشفیات به رغم مشکلات موجود ناشی از تحریم و کرونا نسبت به سال گذشته 41 درصد افزایش داشته است. مؤمنی، تنها راه نجات بشریت از شر پدیده مواد مخدر را پایبندی کشورها به کنوانسیون‌های بین المللی و اقدام قاطع و جدی همگانی علیه مواد مخدر عنوان کرد.

یوسف حیدری
گزارش نویس
«روابط و سبک زندگی خیلی از ما در یک سال گذشته و به شکلی ناخواسته تغییر کرد و شاید این تغییر سال‌های سال ادامه داشته باشد.» این را زینب می‌گوید. او روزنامه نگار است و در راه رفتن به روزنامه می‌بینمش. می‌گوید این یک سال کار و زندگی‌اش درهم آمیخته شد: «از همان روزهای اول شیوع کرونا زندگی خانواده سه نفره ما دستخوش تغییر شد. زندگی ما همیشه با میهمانی رفتن و سفر و دیدن خانواده‌ها همراه بود اما یک سالی است سفر نرفته‌ایم و دخترم تجربه میهمانی ندارد. همه ارتباطات و روابط ما قطع شده. خانواده من شمال زندگی می‌کنند و از روزهای اول که شهرهای شمال در وضعیت قرمز قرار گرفت دیگر برای سر زدن نرفتیم و من هنوز خانواده‌ام را ندیده‌ام».
در کنار تغییر در روابط، شکل کار نیز تغییر کرد؛ دورکاری شکل جدیدی از کار بود که شاید تا یک سال قبل، کمتر کسی آن را تجربه کرده بود. زینب با اشاره به این تجربه و آسیب‌های آن می‌گوید: «حوزه کار من دیپلماسی است و در یک سال گذشته کمتر در محل کارم بوده‌ام و بیشتر اوقات گزارش‌ها و خبرها را در خانه پیگیری کرده‌ام. با این همه در خانه زمان بیشتری را برای کار سپری می‌کنم و این آسیب زیادی وارد می‌کند. در خانه باید دائم اخبار را پیگیری و با همکارانم در مورد مسائل مختلف صحبت می‌کنم. این شکل کار و درهم ریختگی بین کار و زندگی روی بچه‌ هم تأثیر گذاشته؛ دیروز صبح دخترم موقع بازی با عروسک‌ها بارها اسم سخنگوی وزارت امور خارجه یا ترامپ و بایدن را می‌آورد. شاید در نگاه اول شوخی جذاب و خنده‌داری باشد اما در نگاه عمیق‌تر اصلاً خوب نیست. زندگی کودکانه چیز دیگری است. کودک باید در حس و حال لطیف خودش باقی بماند. نباید مثل بزرگترها مجبور باشد اتفاقات بزرگتری را تجربه کند. علاوه بر آن نشستن طولانی مدت پشت لپ تاپ و صحبت‌های طولانی با موبایل خسته کننده می‌شود. البته نباید فراموش کنیم در تهران همیشه با ژانر خاصی از زندگی همراه هستیم. ترافیک، آلودگی هوا و کلافگی که با دورکاری حداقل از این مشکلات دور هستیم. اما به عقیده من مهم‌ترین تغییر زندگی ما کمرنگ شدن احساسات انسانی است. میهمانی و دورهمی‌ها باعث می‌شود مردم دوستی و مهربانی‌شان را به هم نشان بدهند ولی در این یک سال فرصت بروز این احساسات از بین رفت و بچه‌ها نتوانستند این چیزها را تجربه کنند. برای دختر من که وارد پنج سالگی می‌شود دنیا خیلی جای جدی‌ و عبوسی است».
روابط و شکل زندگی منیژه هم در این یک سال تغییر زیادی داشته است. حذف وعده ناهار یکی از این تغییرات است که شاید برای همیشه ادامه پیدا کند. دو ماسک سه لایه و پارچه‌ای را روی هم زده و منتظر رسیدن تاکسی اینترنتی است. سال‌هاست در روابط عمومی یکی از دانشگاه‌های تهران کار می‌کند. می‌گوید هیچ وقت فکر نمی‌کرد زندگی عادی‌اش این گونه دستخوش تغییر شود: «هر روز صبح کنار همکارانم صبحانه می‌خوردم و از بودن کنار هم لذت می‌بردیم اما یک سالی هست که از این دورهمی خبری نیست و هر کسی در خلوت خودش صبحانه می‌خورد. شاید بعد از کرونا هم دیگر مثل سابق دورهم جمع نشویم. همین شرایط باعث شد تا وعده ناهار را حذف کنم. مطمئناً این عادت و تغییر در سبک زندگی بعد از کرونا هم ادامه پیدا می‌کند. از یک سال قبل در جلسات کاری چیزی نمی‌خورم و میهمانی رفتن و میهمانی دادن را هم فراموش کرده‌ام. از اسفند پارسال تا امروز از لوازم آرایش هم استفاده نمی‌کنم. همین به خودی خود، تغییر بزرگی در سبک زندگی ما زنان است».
از پله‌های مترو 15 خرداد نفس زنان بالا می‌آید. اینجا مردم با تصور اینکه ماسک می‌تواند آنها را برابر کرونا کاملاً ایمن کند مشغول خرید شب عید هستند. محمد در بازار پارچه فروش‌ها حجره دارد و این روزها هم مشغول حساب و کتاب آخر سال است. می‌گوید زندگی و کار ما جماعت کاسب در این یک سال تغییرات زیادی داشت: «تا قبل از کرونا نزدیک عید نوروز بازار ما رونق داشت و مردم پارچه می‌خریدند و خانه را نونوار می‌کردند. همین خرید تأثیر زیادی در روحیه مردم بخصوص زنان دارد. از طرف دیگر میهمانی رفتن و جشن گرفتن در این یک سال تقریباً به صفر رسیده و وقتی میهمانی نباشد کسی تمایلی به خرید لباس و پارچه ندارد. از سوی دیگر، آنلاین شدن کلاس دانش‌آموزان نیز یکی از تغییرات مهم در سبک زندگی کسانی شد که فرزند دانش‌آموز دارند. چیزی که تا قبل از کرونا هیچ وقت تجربه نکرده بودیم. هنوز هم باور نمی‌کنم هشت ماه است مدارس تعطیل شده و بچه‌ها در خانه و با گوشی موبایل درس می‌خوانند. کنار آمدن با این سبک زندگی سخت و دشوار است. جبر کرونا باعث شد تا به جای زندگی کردن فقط به زنده ماندن فکر کنیم».
مریم را جلوی ویترین یکی از مغازه‌ها می‌بینم. لباس‌های تن مانکن را تماشا می‌کند ولی انگار قصد خرید ندارد. وقتی از او درباره تغییر در سبک زندگی‌اش می‌پرسم می‌گوید زندگی من یکی که خراب شد. او کارمند شهرداری است. می‌گوید وسواس فکری پیدا کرده و اگر از کرونا جان سالم به در ببرد، وسواس فکری او را مثل خیلی‌های دیگر از پا می‌اندازد: «بعد از کرونا خیلی‌ها باید به روانشناس و روانپزشک مراجعه کنند. زندگی من یکی که زیر و رو شد. تا قبل از کرونا هیچ وقت مواد بسته‌بندی را نمی‌شستم اما الان هرچه می‌خرم تا درست و حسابی شست و شو ندهم، باز نمی‌کنم. همین چند روز قبل که اعلام کردند ویروس کرونا از سطوح سرایت نمی‌کند برای خودم پفک خریدم و تصمیم گرفتم بدون شست و شو بخورم اما نشد؛ عذاب وجدان و وسواس فکری اجازه نداد. خیلی‌ها مثل من هستند و دچار وسواس فکری شده‌اند. این شرایط در محیط خانه بدتر است. باید به روانشناس مراجعه کنیم تا روح و روان ما را درست کند. این تغییر در نوع ارتباطات هم اثر‌گذار بوده. نزدیک ترین دوستم را چند ماه است ندیده‌ام و دوستی‌ها دیگر مثل گذشته گرم نیست. همه ارتباطات با اقوام محدود به مکالمه تلفنی شده و صداوسیما هم هر روز بیشتر ما را می‌ترساند. تصور می‌کنیم همه کسانی که اطراف ما هستند کرونا دارند و 72 ساعت دیگر از پا درمی‌آییم. این نوع زندگی واقعاً آزاردهنده است و بعد از کرونا به نظر من شاهد افزایش بیماری‌های روان خواهیم بود».
کرونا امکان آشنایی با آدم‌های جدید و کسب تجربه در فضاهای جدید را از ما گرفت و باعث شد زندگی برای خیلی‌ها تکراری و کسالت آور باشد. رومینا دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی است. او چند کتاب خریده و محکم در دست گرفته است. می‌گوید: «تغییر در سبک زندگی را براحتی می‌توانیم در زندگی خودمان و اطرافیانمان حس کنیم. از شست و شوی زیاد بگیر تا ماسک و مواد ضدعفونی و دور شدن آدم‌ها از یکدیگر. مهم‌ترین خصلت سبک زندگی جدید دور شدن آدم‌ها از یکدیگر است. در این یک سال خبری از میهمانی و جشن نبود و خیلی‌ها ترجیح دادند لباس مناسب خانه بخرند و قید لباس میهمانی را بزنند.
عزیزتر از پدر و مادر وجود ندارد اما در این یک سال آنها را اندازه 10 دقیقه، آن هم با فاصله دیده‌ام و همچنان با تلفن جویای حال‌شان می‌شوم. شاید اسفند سال گذشته امید داشتیم کرونا با گرم شدن هوا از بین برود و دوباره به زندگی عادی برگردیم اما این طور نشد. سینما، باشگاه ورزشی، رستوران و خیلی از مراکز تفریحی تعطیل شد، حتی کلاس زبان هم آنلاین برگزار می‌شود. حضور در این کلاس فرصتی بود تا با نسل جوان‌تر از خودم و افکار آنها آشنا شوم اما در کلاس‌های آنلاین این شرایط وجود ندارد. کرونا باعث شد از کسب تجربه‌های جدید دور بمانیم. من اهل تئاتر هستم و همیشه نمایش‌های جدید را از نزدیک می‌دیدم و تا مدت ها حس خوبی داشتم اما یک سالی هست هیچ نمایشی ندیده‌ام. تغییر سبک زندگی در نوع انتخاب و خرید لباس هم ملموس است. الان دیگر شاید کمتر دختری پیدا کنید کفش پاشنه بلند بخرد چون وقتی میهمانی نمی‌رویم نیازی به کفش پاشنه بلند هم نداریم. خیلی از همسن و سال های من ترجیح می‌دهند لباس مناسب برای داخل خانه بخرند تا حداقل روحیه‌شان در زمان‌های طولانی در خانه ماندن بهتر شود».

حمیده امینی فرد
خبرنگار
کارشناسان و مسئولان حوزه اجتماعی هشدار می‌دهند که در صورت عدم برنامه‌ریزی برای تبعات ناشی از بحران کرونا در این حوزه، در آینده‌ای نه چندان دور با عوارض اجتماعی آن بویژه در طبقات ضعیف و کم‌برخوردار مواجه خواهیم شد. وزیر کشور و استاندار تهران نیز چندی پیش بر لزوم برنامه‌ریزی برای اثرات اجتماعی که کرونا در این شرایط سخت اقتصادی به ما تحمیل کرده است، تأکید کردند؛ اثراتی که علی‌رغم گستردگی و درگیر کردن طیف وسیعی از افراد جامعه، اما هنوز به صورت تحقیقی و آماری در نیامده و نمی‌توان به پژوهشی استناد کرد که این اثرات را در اقشار و گروه‌های مختلف بررسی کرده باشد. نگرانی اما از پایان این پاندمی تنها به اثرات اقتصادی و معیشتی ختم نمی‌شود، اینکه در حوزه سلامت روان اجتماعی ما تا چه اندازه آسیب‌پذیر شده‌ایم، موضوع گفت‌و‌گوی ما با موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاری ایران است که در زیر می‌خوانید.
در طول این یکسال شاید کمتر به اثرات و تبعات اجتماعی ناشی از شیوع ویروس کرونا توجه شده باشد، قطعاً بحث‌های زیادی درخصوص مصایب اقتصادی ناشی از تعطیلی مشاغل و البته رکود و کاهش قدرت خرید مردم شده اما اینکه ما در دوران پساکرونا با چه جامعه‌ای از نظر اجتماعی مواجه خواهیم شد شاید سؤال مهمی باشد که پاسخ روشنی می‌طلبد، نظر شما چیست؟
ببینید هر بحرانی که اتفاق می‌افتد، بسته به شدت، مدت و نحوه تأثیرگذاری و ... تأثیرات مختلفی را در حوزه‌های متعدد می‌گذارد که طبعاً بخشی از آن در حوزه اجتماعی است و می‌توانیم بگوییم که بخشی از این موارد بی‌تأثیر از شرایط اقتصادی نیست. اتفاقی که در این یکسال افتاد دو نکته مهم داشت اول اینکه مدت فاصله‌گذاری اجتماعی طولانی شد و دوم اینکه به دلیل عادت نداشتن مردم به این حوزه طبیعتاً فشارهای زیادی به آنها تحمیل شد که قطعاً بخشی از آن در آینده خودش را نشان خواهد داد، مثل عوارضی که روی سلامت اجتماعی مردم در آینده می‌گذارد و اگر تدبیر نکنیم، در حوزه سلامت روانی - اجتماعی ممکن است با بحران‌های جدی و ماندگار مواجه شویم.
 یکی از تغییرات اجتماعی این دوره، کاهش روابط اجتماعی و البته استفاده از فضای مجازی بویژه در گروه دانش‌آموزان بود، در این زمینه باید منتظر چه پیامدهایی باشیم؟
این مسأله که به نوعی هوشمند شدن بچه‌ها به‌خاطر استفاده از سیستم آموزشی در قالب فضای مجازی است طی ١٠ سال آینده عوارض خود را نشان می‌دهد، اما نکته مهم حس نامطمئن بودن نسبت به آینده است که می‌تواند نگرانی‌های جدی‌تری را در جامعه ایجاد کند، به همین علت ما می‌توانیم بگوییم که در آینده با جرایم اجتماعی پیچیده‌تری مواجه خواهیم شد، همان‌طور که رئیس پلیس آگاهی هم اعلام کرد در ماه‌های اول سال، ٥٠ درصد از سرقت‌ها، سرقت اولی بود، یعنی از سوی کسانی انجام گرفته که تجربه و سابقه نداشتند یا در آماری دیگر نزدیک ٥٠ درصد در مراکز نگهداری از سالمندان و معلولان افرادی بودند که پیش از کرونا در خانه نگهداری می‌شدند اما بعداً والدین یا بچه‌ها با حکم قضایی که گرفتند آنها را تحویل بهزیستی دادند، گروه بعدی افراد با بیماری‌های خاص و معلولیت بودند که در این شرایط به مراتب فقیر‌تر شدند. درواقع اثراتی که به افراد ضعیف و بی‌بضاعت تحمیل شده می‌تواند تبعات اجتماعی و حتی امنیتی داشته باشد. چون چرخ زندگی این افراد کندتر می‌چرخد، برخی از این افراد صاحبان مشاغل خرد بودند که درآمدی هرچند اندک داشتند اما کرونا، همین مشاغل خرد را هم تحت تأثیر قرار داد که در کنار فشار ناشی از تورم و تحریم‌ها که در بحران‌ها اثر شدیدتری می‌گذارد، نیاز مضاعفی را به خانواده‌های کم‌برخوردار تحمیل کرد.
این فشار اقتصادی مضاعف بیشتر در چه قالبی در آینده نمود پیدا می‌کند؟
ما به‌طور خاص با پدیده کارتن خوابی و بی‌خانمانی مشهود‌تری مواجه خواهیم شد، البته الان هم اثر خود را گذاشته و مشهود است اما چون کار تحقیقی انجام نشده نمی‌توان آمار و ارقام داد. اما کاملاً مشهود است که تعداد معتادان متجاهر، متکدیان، بی‌خانمان‌ها، کودکان کار و خیابان و زباله‌گرد و حتی تن‌فروشی افزایش داشته است. وقتی فقر گسترش می‌یابد، شکل جدیدی از مسائل اجتماعی ناشی از فشارهای وارده بروز می‌کند. در این شرایط سازمان‌های اجتماعی باید منتظر افزایش چند هزار نفری فقرا و نیازمندان برای پذیرش باشند، با ظرفیت‌سازی محدود هم مشکل حل نمی‌شود، شرایط به مراتب عمیق‌تر خواهد بود چون زخم فقر عمیق‌تر شده است، اینها نکاتی است که در حوزه اجتماعی مورد غفلت قرار گرفته است.
در حوزه روابط عاطفی و اجتماعی با چه واکنش‌هایی در دوران پسا کرونا مواجه خواهیم شد؟
یک نمونه واضح این موضوع تعطیلی مدارس است، به هرحال مدرسه جایی برای مهارت جامعه‌پذیری، روابط اجتماعی و تخلیه انرژی دانش‌آموزان است، یا درمورد دانشگاه هم به همین شکل! اما می‌بینیم که در این یک‌سال همه به نوعی به فضای مجازی پناه آورده‌اند که ما هم روی آن کنترلی نداریم، والدین شاغل هستند و بچه‌ها در خانه به‌راحتی به این فضای بدون نظارت دسترسی دارند، این می‌تواند در آینده مخرب باشد، از آن طرف، طبق آماری که خود مسئولان وزارت آموزش و پرورش اعلام کردند، دیدیم که ٣ میلیون دانش‌آموز دسترسی به امکانات فضای مجازی مثل تبلت را ندارند و از ظرفیت‌های آموزشی برخوردار نیستند، واقعیت این است که ما نتوانستیم شرایط را درست مدیریت کنیم، البته تشکل‌های غیر دولتی و مردم هم ورود و مشارکت کردند، حتی راه‌اندازی سامانه‌ای به نام شاد هم محصول همین دوران کروناست، اما وضعیت امروز اقتصادی، بیشترین عوارض خود را بر افراد و خانواده‌های ضعیف می‌گذارد که می‌تواند برای حوزه مدیریت نگران‌کننده باشد. مسأله مهم دیگری که کرونا موجب شد خودش را نشان بدهد، مسائل درون خانواده‌ها بود مثل خشونت خانگی که دیدیم آمار آن افزایش یافت، این یعنی ما آنچنان که باید خانواده بودن را بلد نیستیم و نمی‌دانیم چگونه باید یک خانواده با نشاط و سلامت در شرایط بحرانی باشیم. تاب‌آوری خانواده‌ها در این دوران بسیار پایین آمد و خشونت‌ها ناشی از همین عدم مدیریت و کنترل خشم بود که تأکید می‌کنم با تداوم شرایط، عوارض اجتماعی شدیدتری به‌دنبال خواهد داشت.
یکی از نگرانی‌ها به بحث طبقه متوسط بر‌می‌گردد که در این شرایط بیش از سایر طبقات با اثرات اقتصادی و اجتماعی کرونا دست به گریبان است، در این زمینه چگونه می‌توان جلوی بروز یک مسأله اجتماعی جدید را گرفت؟
بله، شیب طبقه متوسط به سمت طبقه فقیر گرایش دارد که می‌تواند بحران‌زا باشد، حتی ممکن است که ما به سمت حاشیه‌نشینی جغرافیایی در حاشیه کلانشهرها برویم، الان لزوماً بحث حاشیه‌نشینی، حاشیه‌نشینی جغرافیایی نیست، اما اگر این شرایط ادامه یابد، افرادی که حالا در سکونتگاه‌های رسمی زندگی می‌کنند به سمت حاشیه شهرها می‌روند و کلونی‌های جدیدی ایجاد می‌شود که می‌تواند بستر خطرناکی برای حوزه‌های امنیت عمومی باشد.

مهدی کرباسیان
کارشناس اقتصادی
چند روز دیگر سال 1399 به پایان می‌رسد و کشور وارد سال 1400 می‌شود. سالی که مردم امیدوار به اتفاق‌های مثبت هستند و انتظار دارند فضای اقتصادی کشور رو به بهبود حرکت کند تا از فشارهای اقتصادی موجود تا حدودی کاسته شود.
سال 99 در حالی به روزهای آخر خود نزدیک شده که کشور و مردم روزهای سخت و پرچالشی را پشت سر گذاشتند. به جرأت می‌توان گفت که طی پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، سال 99 سخت‌ترین سال برای مردم ایران بود. در این سال به جهت شیوع ویروس کرونا سلامتی مردم به خطر افتاد، از طرفی سخت‌ترین تحریم‌ها اعمال شد و تورم به بیش از 40 درصد رسید و در این میان رکود و بیکاری هم بر مشکلات افزود.
در این مدت دولت تلاش کرد تا مشکلات به‌وجود آمده را کم و به سمت تأمین نیاز و کالاهای اساسی مردم حرکت کند. همچنین دولت روحانی برای آنکه بتواند در حوزه سلامت اثرگذار باشد با وجود بودجه محدود خود سعی کرد حمایت مالی از این بخش داشته باشد تا بتوان در مقابله با کرونا موفق عمل کرد. حال که شمارش معکوس سال 99 آغاز شده است باید چند توصیه مهم و کلیدی برای سال آینده داشته باشیم که ضرورت دارد مردم، دولت فعلی و دولت سیزدهم به آن توجه کنند.
با اتفاقات جدید در حوزه بین‌الملل، بارقه‌ای از امید در بین مردم، فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان ایجاد شده است و پیش‌بینی می‌شود کشور به ریل حرکت و توسعه بازگردد و از رکود حاکم بر اقتصاد فاصله بگیرد. این جملات به معنای آن است که می‌توان به رونق و جنب و جوش اقتصادی امیدوار بود.
انتخابات و مطالبه‌های مردمی
در ابتدای سال 1400 شاهد انتخابات ریاست جمهوری هستیم و این امر باعث خواهد شد تا مردم شاهد موضوعات و وعده‌هایی باشند که از سوی کاندیداها مطرح می‌شود. در این میان یکی از مطالبه‌های بحق مردم باید این باشد که کاندیداهای ریاست جمهوری در شعارهایشان به اقتصاد، معیشت مردم، مبارزه با فساد، شفافیت مالی، رونق سرمایه گذاری، جدا کردن کشور و مردم از فقر و همچنین تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی توجه کنند و برنامه ارائه دهند.
مردم از کاندیداها بخواهند که برنامه و چشم اندازشان را درباره چگونگی برقراری ارتباط بهتر با دنیا عنوان کنند. به هر ترتیب تعامل و همکاری با دنیا باید به گونه‌ای باشد که مشکلات کمرنگ‌تر شود و حتی از بین برود.
شایسته سالاری و حفظ منافع ملی هم از دیگر موضوعاتی است که توصیه می‌شود مردم از کاندیداهای ریاست جمهوری طلب کنند. کاندیداها باید راهکارهای عملیاتی خود را بیان کنند تا مردم براساس آن قضاوت کنند.
از طرفی از کاندیداهای ریاست جمهوری می‌خواهم از شعارهای پوپولیستی پرهیز کنند. مردم هم باید توجه کنند که با اینگونه شعارها فریب نخورند. این افراد با شعارهای پوپولیستی مردم را به سمت خود می‌کشانند و بعد از آنکه آرای اکثریت را گرفتند مسیر خود را ادامه می‌دهند و به اجرای وعده‌های خود پایبند نمی‌مانند. در حقیقت این افراد مسیری را می‌روند که باعث رضایت مردم نمی‌شود.
جدا شدن از تحریم‌ها
در آستانه سال 1400 بحث برگشت به برجام مطرح شده و این به منزله جدا شدن از تحریم‌های بسیار سخت و ظالمانه‌ای است که از سال 97 بر ایران حادث شده است. در این حوزه ضرورت دارد که امید داشته باشیم و با عقلانیت و حفظ منافع ملی و عزت کشور مذاکرات را پیش ببریم به نحوی که بتوان آرامش اقتصادی، آرامش معیشتی مردم، دور شدن از سایه جنگ و اصلاح امور منطقه را حاکم کرد. همچنین در این راستا می‌توان به رشد اقتصادی فکر کرد و از چرخه نامیمون منفی بودن تولید ناخالص داخلی که طی چند سال گذشته شاهد آن بودیم، فاصله بگیریم. حرکت به سمت رشد اقتصادی بیش از 8 الی 9 درصد که می‌تواند عقب ماندگی 10 الی 15 سال گذشته را جبران کند از دیگر اتفاق‌هایی است که می‌توان با برگشت به برجام شاهد بود. بدین جهت این انتظار وجود دارد که از چرخه تحریم تا حد امکان خارج شویم.
منافع ملی را به گروهی ترجیح دهید
برای سال 1400 و با توجه به انتخابات ریاست جمهوری انتظار کارشناسی دیگری وجود دارد که توصیه می‌کنم به آن توجه شود؛ گروه‌های سیاسی و حزب‌ها منافع گروهی خود را نبینند و در راستای منافع ملی فعالیت کنند. اگر می‌خواهیم در منطقه قدرتمندتر ظاهر شویم ضرورت دارد که ابتدا مشکلات اقتصادی کشور را حل کنیم.
از سویی امید است با پیگیری دانشمندان ایرانی در سه ماه اول سال 1400 واکسن‌های ایرانی به نتیجه برسد و مقابله با کرونا تشدید شود. بسیار متأسف هستم از اینکه در تأمین واکسن مورد نیاز مردم کوتاهی هایی شده است از این‌رو بایستی این کوتاهی حداقل در نیمه اول سال جدید جبران شود. هر فردی که فوت می‌کند چندین خانواده، محله یا شهری را غم دار می‌کند. جان مردم بالاترین سرمایه کشور است و کاستی در تأمین واکسن و مقابله با آن مورد تحت هیچ شرایطی قابل پذیرش نیست. در این راستا همت کادر درمان، تلاش‌های پرستاران و پزشکان قابل تقدیراست ولی این امر جدا از واکسیناسیون و عدم برخورد قاطع است. انتظار این است که دولت و ستاد مقابله با کرونا از تصمیمات رودربایستی جلوگیری کنند و در جهت منافع مردم تصمیمات قاطع داشته باشند تا بتوانند میزان مرگ و میر را به‌صورت جدی کاهش دهند.
احیای روابط دولت و مجلس
نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد، رابطه دولت سیزدهم و مجلس است. رئیس‌جمهوری جدید در نیمه دوم سال مستقر خواهد شد لذا این توقع و انتظار وجود دارد که مجلس تعامل خوبی با دولت داشته باشد. در سال‌جاری مجلس با دولت دوازدهم همکاری نکرد و با طرح‌های مختلف، صحبت‌های زیاد و غیرکارشناسی موجب شد که تنش روحی برای جامعه کارآ‌فرین، تولید و بعضاً مردم ایجاد شود.همچنین عدم حمایت مجلس از دولت موجب شد که دولت در برخی از کارها که ذاتاً ضعیف عمل می‌کرد، ضعیف‌تر شود و همین امر موجب تشدید بیکاری و چالش‌های مختلف مربوط به آن شد.
توصیه می‌کنم که سال آینده مقوله صادرات بخصوص صادرات غیر نفتی بیشتر مورد توجه قرار گیرد و از سویی از تصمیم‌های هیجانی و غیرکارشناسی جلوگیری شود به نحوی که کاهش صادرات در سال‌ها 98 و 99 جبران شود. رونق صادرات غیر نفتی موجب افزایش نرخ اشتغال، افزایش تولید، ارتقای کیفیت کالا و کاهش قیمت تمام شده خواهد شد.
حمایت از کارآفرینان
امید است با رفع تحریم‌ها و تعاملات بین‌المللی که شروع شده مجدداً درآمدی از حوزه نفت و گاز و پتروشیمی به دست آید تا این درآمدها صرف سرمایه‌گذاری و توسعه شود.این امر باعث می‌شود درآمد ملی سرانه که طی سال‌های اخیر منفی بوده است، مثبت شود. توصیه دیگر برای سال آینده این است که حمایت از کارآفرینان و تولیدکنندگان در دستور کار قرار گیرد و جزو اولویت‌ها باشد.
نکته دیگر که ذکر آن ضروری است مربوط به دهک‌هایی است که از فشارهای اقتصادی آسیب دیده اند. زمانی ما تنها دو دهک زیر خط فقر داشتیم و اکنون بحث این است که دهک چهار و پنج هم زیر خط فقر قرار می‌گیرند لذا باید برای درآمد مردم و دهک‌های پایین جامعه راهکاری اندیشیده شود. درآمد سرانه مردم در سال 98 نسبت به سال 90 حدود 33 درصد کاهش پیدا کرده است.
به فکر کالری دهک‌ها باشیم
مسأله دیگری که فشارهای اقتصادی بر کشور تحمیل کرد، دریافت کالری است. سیاستگذاران در مورد کاهش کالری و سلامت نسل آینده وظیفه ملی دارند. اگر نسل بعدی ضعیف به دنیا بیاید و از نظر تغذیه، معاش و روحی مورد تنگنا باشد در بلند مدت کشور دچار مشکل جدی خواهد شد.
آموزش هم نکته بسیار مهمی است بخصوص در شرایطی که به‌صورت مجازی برگزار می‌شود. بایستی دولت و وزارت آموزش و پرورش بیش از گذشته به معلمان توجه کنند تا مبادا کم سوادی که شامل کشور شده است، ادامه پیدا کند و ما باید بتوانیم دوباره به جایگاه واقعی در علم اندوزی برسیم. توصیه دیگر برای سال آینده این است که از تجربه سال‌های گذشته کشور استفاده کنیم و به سمت شایسته سالاری و استفاده از مدیران توانمند برویم. این امر باعث می‌شود شاهد اتفاق‌های بسیار خوب در کشور باشیم.
در پایان امیدوارم که در سال 1400 نسبت به سال 99 شاهد اتفاقات خوب، سلامتی، آرامش روان، سربلندی جمهوری اسلامی، رابطه بهتر با دنیا، خارج شدن از تحریم‌ها، حرکت به سمت رونق اقتصادی و جدا شدن از رکود باشیم.

گروه فرهنگی/ شبکه نمایش خانگی روزهای پررونقی را پشت سر می‌گذارد. از یک سو بازار عرضه و نمایش گرم است و از سوی دیگر چرخه تولید آثار روی دور شتاب قرار دارد؛ در همین روزها «خوب بد جلف؛ رادیو اکتیو» محسن چگینی، «ملکه گدایان» حسین سهیلی‌زاده و «می‌خواهم زنده بمانم» شهرام شاه‌حسینی در پلتفرم فیلیمو و «سیاوش» سروش محمدزاده، «قورباغه» هومن سیدی و «گیسو» منوچهر هادی در نماوا در رقابت برای جذب مخاطب هستند. تا پایان سال به این فهرست فصل دوم «هیولا» مهران مدیری (نماوا و فیلیمو) هم اضافه خواهد شد. اخبار تولیدات شبکه نمایش خانگی نشان از آن دارد که سال پیش رو سال شبکه نمایش خانگی است. سال 1400 که از راه برسد اغلب فیلمسازان شناخته شده سینما همچون رضا عطاران، محمدحسین مهدویان، محمد کارت، نیما جاویدی و... برای اولین تجربه سریال‌سازی‌شان در شبکه نمایش خانگی پشت دوربین قرار می‌گیرند. به این جمع احتمالاً اسامی فیلمسازان حرفه‌ای همچون بهمن فرمان‌آرا و مسعود کیمیایی هم اضافه خواهد شد. در این سال همچنین از تازه‌ترین اثر سریال‌سازان آزمون پس‌داده‌ای همچون حسن فتحی هم رونمایی خواهد شد؛ برای آشنایی با کم و کیف این آثار و دیگر تولیدات این لیست پروپیمان، متن پیش  رو را بخوانید.
اقبال به عصر ناصری
به غیر از سریال‌های در حال پخش یا آماده پخشی که در بالا به آن اشاره شد، آماده‌ترین دستپخت شبکه نمایش خانگی برای عرضه در سال 1400، «میدان سرخ» ساخته ابراهیم ابراهیمان در «فیلیمو» است؛ کارگردانی که فیلم‌های «ارسال آگهی تسلیت برای روزنامه»، «عادت نمی‌کنیم» و «پیلوت» را در کارنامه سینمایی خود دارد. حمید فرخ‌نژاد، مهتاب کرامتی و آزاده صمدی از  بازیگرانی هستند که در اولین تجربه سریال‌سازی ابراهیمیان به تهیه‌کنندگی جواد نوروزبیگی ایفای نقش کرده‌اند. با نیم نگاهی به آثار در حال تولید جالب‌ترین مؤلفه تمرکز سه سریال روی دوره ناصرالدین‌شاه است. از این میان، کنجکاوی‌برانگیزترین اثر «جیران» حسن فتحی است. این مجموعه درباره زن محبوب ناصرالدین شاه یعنی جیران است. بهرام رادان نقش ناصرالدین شاه را بازی می‌کند، مریلازارعی مهدعلیا است و پریناز ایزدیار، رعنا آزادی‌ور و بابک حمیدیان دیگر بازیگران آن هستند. «جیران»سال آینده به‌صورت اختصاصی از فیلیمو پخش می‌شود. «قبله عالم» دیگر تولید این پلتفرم است که به اتفاقات تاریخی دوران ناصرالدین شاه، این بار با زبان طنز می‌پردازد. «قبله عالم» چندی پیش در خانه طباطبایی‌های کاشان جلوی دوربین حامد محمدی (کارگردان فیلم‌های چپ راست، اکسیدان، طلا و مس) رفت. ناصرالدین شاه این سریال حامد کمیلی است و در کنار هادی کاظمی (ظل‌الدوله) و سوگل خلیق (انیس‌الدوله)، شقایق دهقان نقش مهدعلیا را عهده‌دار است. علاوه بر بهرام رادان و حامد کمیلی، حسن معجونی دیگر بازیگری است که برای به تصویر کشیدن این شاه قاجار در «آهوی من مارال» جلوی دوربین مهرداد غفارزاده رفته است. این سریال در دو فصل داستان عشق شاه قاجار به یک دختر روستایی را روایت می‌کند. از دیگر سریال‌های تاریخی شبکه نمایش خانگی می‌توان به «خاتون» به نویسندگی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی تینا پاکروان اشاره کرد. مهران مدیری، نگار جواهریان، حامد کمیلی و اشکان خطیبی بازیگرانی هستند که طبق شنیده‌ها در این سریال حضور دارند؛ در فهرست سریال‌های تاریخی، اگر آن طور که بهمن فرمان آرا وعده داده شرایط مهیا باشد این کارگردان گزیده‌کار سینما هم با ساخت سریال ۲۴ قسمتی «داستان جاوید» براساس رمان اسماعیل فصیح به جمع سریال‌سازان شبکه نمایش خانگی خواهد پیوست. از دیگر چهره‌های مهم این فهرست مسعود کیمیایی است که قصد دارد رمان عاشقانه و سیاسی «جسد‌های شیشه‌ای» را  که در سال ۱۳۸۰ منتشر کرد در قالب سریال جلوی دوربین ببرد.
از مهدویان و محمد کارت تا رضا عطاران در شبکه نمایش خانگی
از اتفاق‌های مهم شبکه نمایش خانگی، اقدام فیلمسازانی برای ساخت سریال است که در چند سال اخیر تجربه‌های پرفروش و موفقی در سینما داشته‌اند. شیوع کرونا و به تبع آن استقبال مخاطبان از پلتفرم‌های پخش آنلاین فیلم و سریال، بازار سریال‌سازی در این عرصه را گرم کرده است؛ آن طور که پیش از این همایون اسعدیان در گفت‌وگویی با «ایران» اعلام کرد کارگردان‌های شاخص به ندرت درخواست پروانه ساخت فیلم سینمایی دارند اما بسیاری از آنها به همراه تهیه‌کننده‌های مطرح وارد عرصه شبکه نمایش خانگی شده‌اند. محمدحسین مهدویان که دو فیلم «درخت گردو» و «شیشلیک» را در نوبت اکران دارد قرار است «زخم کاری» را برای پخش اختصاصی از فیلیمو جلوی دوربین ببرد.در حالی که این سریال هم همچون اغلب کارها، چراغ خاموش و در سکوت خبری مراحل تولید را پشت سر می‌گذارد، روز گذشته جواد عزتی با انتشار عکسی از خودش و محمدحسین مهدویان به‌صورت ضمنی از حضورش در «زخم کاری» خبر داد. محمد کارت که سال گذشته با «شنای پروانه» سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را از آن خود کرده، هم برای اولین بار سریال‌سازی را تجربه می‌کند؛ در اخبار غیررسمی نام این سریال «یاغی» عنوان شده و زمزمه‌هایی مبنی بر حضور پارسا پیروزفر شنیده می‌شود؛ برخی رسانه‌ها از اقتباس از «سالتو» مهدی افروزمنش خبر داده‌اند؛ کتابی که پیش از این منتقدان از تأثیرگذاری آن بر ساخت «مغزهای کوچک زنگ زده» هومن سیدی نوشتند و از جای خالی نام این رمان در تیتراژ این فیلم گلایه کردند.رضا عطاران ۱۳ سال پس از «بزنگاه»، اولین سریالش در شبکه خانگی را به تهیه کنندگی سعید ملکان برای پخش اختصاصی در نماوا کارگردانی می‌کند. نیما جاویدی کارگردان فیلم تحسین شده «سرخپوست»، در تدارک ساخت سریال «آکتور» و رامبد جوان در حال ساخت «مردم معمولی» برای پخش از فیلیمو هستند. همچنین علاوه بر سیروس مقدم که پس از تجربه شکست‌خورده «خواب زده»، قرار است «جزیره» را برای پخش اختصاصی در فیلیمو بسازد، همایون اسعدیان دیگر فیلمسازی است که برای سریال‌سازی از تلویزیون به شبکه نمایش خانگی کوچ کرده است. به این فهرست باید محسن تنابنده را هم اضافه کرد که گرچه تجربه سریال‌سازی در تلویزیون را نداشته اما از ارکان اصلی سریال «پایتخت» است. او برای ساخت سریال «ماساژور» با فیلیمو به توافق رسیده است.

عطیه لباف
 خبرنگار
بازار نفت با رونق پس از كرونا وارد مرحله تازه اي شده است و در همين حال گزارش ها حاكى از آن است كه فروش تفت ايران رونق و جان تازه اي گرفته است. ( برش پايين را بخوانيد.) بازار نفت، این بیمار بدحال کرونایی، بالاخره بعد از گذشت حدود یک سال از اوج بیماری خود، اکنون بهبود یافته و در مرحله‌ای از بهبودیافتگی به سر می‌برد که شرایط مشابهی را با دوران پیش از بحران همه‌گیری ویروس کرونا دارد.
به طوری که قیمت نفت روز گذشته برای ساعاتی وارد کانال 71 دلار در بشکه نیز شد. البته علت این جهش قیمتی، اعلام خبر حمله موشکی و پهپادی حوثی‌ها به تأسیسات نفتی سعودی در «راس تنوره» بود و در پی این حمله ناموفق، قیمت نفت خام شاخص برنت دریای شمال، برای نخستین بار پس از 22 ماه گذشته به بالای 71 دلار در هر بشکه رسید و سپس به کانال 69 دلار در بشکه بازگشت. طبق ادعای منابع نظامی سعودی، سامانه‌های دفاع ضدهوایی عربستان موفق شده‌اند که پهپاد حوثی‌ها را قبل از اصابت به هدف، سرنگون کنند. وزارت انرژی عربستان سعودی همچنین از فرود یک فروند موشک بالستیک حوثی‌ها در نزدیکی مجموعه مسکونی شرکت نفت «آرامکو» در «الظهران» عربستان خبر داده که البته تلفات انسانی نداشته است.
جهش قیمت نفت در پی انتشار این خبر حدود 2 دلار برای هربشکه بود که نشان دهنده رفتار هیجانی بازار به این حمله، احتمال تکرار آن و محدود شدن عرضه نفت عربستان بود. اما با وجود بازگشت قیمت نفت به کانال 69 دلار همچنان قیمت نفت در اوج 15 ماه اخیر و از زمان شیوع ویروس کرونا قرار دارد.
کارشناسان بر این باورند که دیگر بازار نفت به شرایط پیش از بحران بازگشته و بهبود حاصل شده است. البته هنوز نگرانی‌هایی در مورد مبهم بودن بازار در سال 2021 میلادی وجود دارد و اقداماتی نیز برای حفظ شرایط کنونی انجام می‌شود. به طوری که ائتلاف اوپک پلاس (اوپک و متحدان غیراوپکی) طی چند ماه اخیر مدام در بیانیه‌های خود نسبت به این موضوع هشدار داده و از 23 کشور حاضر در توافق کاهش تولید می‌خواهد که شرایط کنونی عرضه نفت خود را (که کمتر از دوران پیش از بحران کروناست) حفظ کنند تا حجم مازاد عرضه نفت در جهان بیشتر نشود. به عبارتی این بیمار بهبود یافته، اگر چه شرایط قابل قبولی دارد اما هنوز تحت مراقبت و حمایت است.
 چگونه بازار نفت از یک سال بحران بازگشت
مهم‌ترین دلایل بهبود وضع بازار نفت و بازگشت به دوران پیش از بحران کووید19، چند عامل برشمرده می‌شود؛ از سقوط ذخایر نفتی که با نفت ارزان در ماه‌های مارس، آوریل و مه‌2020 (فروردین تا خرداد 1399) پر شده بود، خویشتنداری در بین تولیدکنندگان و کاهش تولید نفت گران و غیرمتعارف در امریکا تا بهبود سریع تقاضای بازار آسیا. بواسطه این مؤلفه‌ها، قیمت نفت از زمان بزرگترین بحران صنعت انرژی جهان در دهه‌های گذشته، بهبود سریعی داشته است. در اوج بحران، در روز بیستم آوریل 2020، قیمت معاملات آتی نفت خام ایالات متحده (شاخص (WTI به ارقام پایین‌تر از منفی 37.63 دلار در هر بشکه رسید و طی یک اتفاق بی‌سابقه در تاریخ صنعت نفت قیمت‌ها منفی شد. اما اکنون قیمت این شاخص به بالای 60 دلار در هر بشکه رسیده است. در زمان تنظیم این گزارش، قیمت هر بشکه نفت خام شاخص WTI حدود 66.34 دلار و نرخ معاملاتی شاخص برنت نیز 69.56 دلار در بشکه بود.
 سرمایه‌گذاران سوار بر صندلی عقب
وال استریت ژورنال در گزارشی از وضعیت بازار نفت به افت سرمایه‌گذاری یک سال اخیر در صنعت نفت شیل می‌نویسد و تحلیل می‌کند: آنچه اکنون روند سرمایه گذاری‌ها را رقم می‌زند عرضه و تقاضا به جای حدس و گمان است. سرمایه‌گذاران کمتر از مدیران مالی ریسک پذیرند و به همین خاطر در این مدت سرمایه‌گذاران کمتر حاضر به پذیرش ریسک سرمایه‌گذاری در صنعت نفت بودند و فرمان را در دست نداشتند. همین موضوع نیز حجم سرمایه‌گذاری در توسعه نفت را کاهش داد. اما حالا که مدیران مالی از احتمال تداوم روند مثبت قیمت در آینده خبر می‌دهند، این سرمایه‌گذاران آماده‌اند تا سوار بر خودرویی شوند که راننده‌اش مدیران مالی هستند و خودشان در صندلی عقب می‌نشینند.
 عرضه کوچک شد؛ اما تقاضا در حال اصلاح است
برخلاف تصور بازار، ۲۳ تولیدکننده عضو اوپک‌ پلاس پنجشنبه، ۱۴ اسفندماه در چهاردهمین نشست وزیران نفت و انرژی این ائتلاف که از طریق ویدیوکنفرانس برگزار شد، سطح کاهش تولید را چندان تعدیل نکردند و فقط تولید روسیه و قزاقستان را همانند ماه‌های فوریه و مارس اندکی تعدیل کردند.  تداوم رقم کنونی کاهش تولید این گروه و طوفان زمستانی در تگزاس که به طور خلاصه تقریباً نیمی از تولید نفت خام ایالات متحده را از بین برد و به تخلیه ذخایر جهانی نفت کمک کرد؛ از محرک‌های سمت عرضه بازار بودند.
اما در بخش تقاضا نیز، داده‌ها نشان می‌دهد که تقاضا در چین و هند بهبود یافته و در ایالات متحده و اروپا نیز در حال اصلاح است. در همین حال، پیش‌بینی‌هایی که نشان دهنده تداوم روند افزایشی قیمت است، بر این مسأله تأکید دارد که واکسیناسیون کرونا و تزریق محرک‌های مالی به فعالیت‌های اقتصادی، رشد اقتصادی جهان و در نهایت تقاضا برای انرژی را بالا می‌برد. البته شاید این روند اصلاحی تقاضا تا اواخر سال 2022 ادامه داشته باشد.

بــــرش
نفت 70 دلاری می‌ماند؟

پیش‌بینی‌های متفاوتی از قیمت نفت در سال‌جاری میلادی و سال آتی ارائه می‌شود. تازه‌ترین پیش‌بینی مربوط به تخمین‌های مدیرعامل شرکت توتال فرانسه است. پاتریک پویانه می‌گوید که قیمت نفت بعید است در سطح فعلی 70 دلار در هر بشکه بماند. به گزارش رویترز، مدیرعامل توتال به رادیو بی‌اف‌ام گفته است: قیمت مناسب از نظر من بین 50 تا 60 دلار در هر بشکه است.
در پیش‌بینی‌های تعدیل کننده قیمت نفت یکی از عوامل نفت ایران و افزایش عرضه آن به بازار است. رویترز در گزارشی دیگر، به افزایش صادرات نفت ایران در ماه‌های اخیر و پس از روی کار آمدن جو بایدن در کاخ سفید می‌پردازد و می‌نویسد: شرکت نفت ایران مذاکرات با مشتریان سنتی نفت خود را آغاز کرده و حتی در ماه‌های اخیر میزان بی‌سابقه‌ای نفت خام به مشتری اصلی‌اش چین صادر کرده و پالایشگاه‌های دولتی هند نیز با فرض کاهش تحریم‌های امریکا، نفت ایران را به برنامه واردات سال 2021 اضافه کرده‌اند. یکی از مقام‌های دولتی هند نیز به رویترز گفته است که این کشور از بهبود‌های مداوم قیمت نفت خام آسیب دیده و انتظار دارد که ظرف 3 الی 4 ماه آینده نفت خام ایران وارد بازار شود. رویترز از تماس‌های پی در پی ایران و مشتریان آسیایی می‌نویسد و ادامه می‌دهد: یکی دیگر از پالایشگران هندی منتظر امضای توافقنامه رسمی در مورد واردات نفت ایران پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن (خرداد) است. بر خلاف هند، چین هرگز واردات نفت ایران را به طور کامل متوقف نکرد و طی 14 ماه گذشته حدود 17.8 میلیون تن (306 هزار بشکه در روز) نفت خام از ایران وارد کرده است، که حجم آن در ژانویه و فوریه رکورد زده است. رویترز می‌نویسد که بخش قابل توجهی از این صادرات غیررسمی است؛ چراکه نفتکش‌های ایران ردیاب‌های خود را خاموش می‌کنند اما از طریق ماهواره‌های نزدیک بندرهای عمان، امارات و عراق قابل ردیابی هستند. برخی از آنها محموله‌های خود را به کشتی‌های دیگر در نزدیکی سنگاپور یا مالزی منتقل می‌کنند و با تغییر نفتکش به چین می‌روند.
یک ردیاب نفتکش مستقر در ژنو اعلام کرده است که برای نخستین بار پس از مه 2019، واردات نفت خام از ایران در ژانویه 2021 به بیش از 600 هزار بشکه در روز رسیده که این می‌تواند نشان دهنده تغییر احتمالی رفتار مشتریان نفتی ایران پس از پایان یافتن دوران ترامپ باشد. ورود محموله‌های غیرمستقیم در ماه فوریه نیز تقریباً به 850 هزار بشکه در روز رسیده و بر اساس داده‌های گمرک چین، در آوریل 2019 رکورد روزانه 790 هزار بشکه ثبت شده بود و الان ارقام این رکورد را پشت سر گذاشته‌اند. به گفته معامله گران، بیشتر این معاملات با ارز چینی یا یورو انجام می‌شود تا دلار در آن نقش نداشته باشد. این روند می‌تواند سرآغاز یک تغییر در صادرات نفت ایران و به طور کلی معادله عرضه نفت جهان باشد.

حمیرا حیدریان
خبرنگار
پرنده‌ها قرارشان را اینجا گذاشته‌اند، درست وسط تالاب، جایی که ماهی‌ها در تلاقی نور خورشید و آب، خودشان را مدام چون ستاره جا می‌زنند. تالاب چغاخور این نگین فیروزه‌ای همچون دیگر تالاب‌های چهارمحال و بختیاری در فصل پاییز میزبان هزاران پرنده مهاجر است و همین میزبانی عاملی برای تبدیل شدن این منطقه به یکی از زیباترین مناطق گردشگری کشور شده است.این تالاب بین‌المللی منحصر به فرد، بزرگتریـن تالاب‌ استان چهارمحال و بختیاری محسوب می‌شود که در سایت رامسر به ثبت رسیده است. این تالاب براساس مطالعه انجام شده، رتبه هشتم را در بین ۷۵ تالاب مهم کشور به خود اختصاص داده است. مساحت این مرغزار وسیع نزدیک به 700 هکتار برآورد شده است که انواع پرندگان و آبزیان از جمله مرغابی، غاز و اردک، آنقوت، چنگر، انواع حواصیل، لک ‌لک سفید، خروس کولی و فلامینگو و ماهیان کپور وکولی در آن زیست می‌کنند. خشکسالی‌های اخیراز جمله خشکسالی سال 96 عاملی بود تا این تالاب بی‌نظیر کاهش 85 درصدی آب نسبت به سال قبل خود را تجربه کند و اما بارندگی‌ها طی دو سال گذشته عطش آن را تا حدی کم کرد و به اندازه ای که به اعتقاد کارشناسان محیط زیست این استان اکنون آبگیری این تالاب در شرایط مناسبی قرار دارد.
اما این تمام ماجرای حال ناخوش این تالاب نیست، وجود زباله‌های خانگی ، سموم و کودهای شیمیایی اراضی کشاورزی و صنعتی، رهاسازی زباله توسط گردشگران و... پیرامون تالاب خود قصه پر غصه دیگری است که قلب این خانه بزرگ پرندگان را به درد می‌آورد. موضوعی که محل تأمل دوستداران محیط زیست و پاسخگویی مسئولان است.

نامهربانی با چغاخور
هومن خاکپور کارشناس محیط زیست و منابع طبیعی در حوزه زاگرس در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: تالاب چغاخور در سال 1352 ثبت بین‌المللی و جزو ۱۰ تالاب برتر از نظر زیستگاه پرندگان محسوب می‌شود.
وی تخصیص نیافتن حقابه مورد نیاز تالاب چغاخور را به‌عنوان یک تهدید عنوان کرد و افزود: در کشور ما تأمین حقابه تالاب از تأمین حقابه صنعت و کشاورزی در رده پایین‌تر قرار گرفته و باید محیط زیست در تأمین حقابه این این تالاب تلاش بیشتری انجام دهد.
وی قرار گرفتن و جانمایی نادرست صنایع منطقه بروجن را به‌عنوان یک معضل زیست محیطی دانست و اظهار داشت: از حقابه تالاب گندمان و چغاخور برای تأمین نیازهای صنایع این شهر برداشت می‌شود.
همچنین پساب‌های زمین‌های کشاورزی که مملو از کود شیمیایی و سموم است خود تهدید دیگری است که این تالاب و گونه‌های جانوری، پرندگان و گونه‌های اندمیک (منحصر به یک جغرافیای خاص) موجود در آن را دربرگرفته است. حجم زیادی از زباله‌ها توسط گردشگران و جوامع محلی در این مناطق رهاسازی شده‌اند؛ ضمن اینکه درصدی از این زباله‌ها نیز در مسیر باد به این مکان‌ها آورده می‌شوند که باعث زشت شدن حاشیه تالاب و همچنین آلوده شدن محیط می‌شوند.
خاکپور رسوبات را از دیگر تهدیدهای این تالاب برشمرد و بیان داشت: در بارندگی‌ها، خاک شسته می‌شود و بستر تالاب را پر می‌کند که این امر باعث تخریب زیستگاه گیاهی و جانوری این تالاب می‌شود.

مدیریت زیست بومی گامی به سوی نجات تالاب چغاخور
در حالی که کارشناس و فعال محیط زیست منطقه زاگرس از عوامل تهدیدکننده تالاب چغاخور که یکی از باارزش‌ترین تالاب‌های استان چهارمحال وبختیاری و کشور است سخن به میان می‌آورد، مدیرکل محیط زیست استان چهارمحال و بختیاری در گفت‌و‌گو با «ایران» ضمن تأکید بر اهمیت اقتصادی، فرهنگی، تاریخی و پژوهشی این تالاب، وضعیت فعلی این تالاب را نسبت به سال‌های گذشته مطلوب دانسته و احساس رضایت می‌کند.
شهرام احمدی در این خصوص گفت: این تالاب زیبا و نگین فیروزه‌ای استان بنا به شرایط اقلیمی و کوهستانی بودن آن از حساسیت دوچندان برخوردار است و همین امر می‌طلبد تا در نگهداری آن نسبت به دیگر تالاب‌ها توجه ویژه‌ای صورت گیرد. خوشبختانه در راستای اجرای برنامه مدیریت زیست بومی تالاب بین‌المللی چغاخور، تفاهمنامه مشترک حفاظت و مدیریت پایدار تالاب با همکاری محیط زیست استان، استاندار و دیگر دستگاه‌ها، نمایندگان جوامع محلی و سازمان‌های مردم نهاد امضا و مبادله شده است.
وی تدوین برنامه مدیریت زیست بومی تالاب‌ چغاخور را راهی برای احیا و حفاظت از این تالاب بین المللی عنوان کرد و افزود: با تدوین برنامه مدیریت زیست بومی تالاب چغاخور؛ افزایش نیرو‌های حفاظتی، ایجاد پاسگاه‌های محیطبانی، افزایش گشت، کنترل و نظارت، احداث ایستگاه پایش برخط برای این تالاب صورت گرفته است که خوشبختانه شاهد احیای دوباره این زیستگاه طبیعی پرندگان هستیم.
وی تفاهمنامه مذکور را ضمانت اجرایی برنامه مدیریت یکپارچه تالاب بین‌المللی چغاخور خواند و گفت: به کارگیری رویکرد مشارکتی می‌تواند زمینه مناسبی برای همگرایی کلیه ذینفعان در فرایند مدیریت این تالاب‌ باشد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری به طرح آموزشی سیپا اشاره و عنوان کرد: طرح آموزشی سیپا با هدف آموزش تحقیقاتی مشارکت و آگاهی‌افزایی تالاب بین‌المللی چغاخور برای مردم حاشیه تالاب اجرایی شده است تا بهره‌برداری از این تالاب خردمندانه صورت گیرد.
این مسئول با بیان اینکه مدیریت پسماندها موضوعی بسیار کلیدی در حفظ محیط تالاب است افزود: با اجرای کارگاه‌های آموزشی که برای دهیاران، بخشداران ، بهیاران و... برگزار شد کارجمع‌آوری زباله‌ها هر دو روز یک بار توسط شرکت تعاونی دهیاران چغاخور انجام می‌گیرد. همچنین نصب سطل‌های زباله در اطراف تالاب صورت گرفته است تا گردشگران زباله‌های خود را درآن بریزند.
وی همچنین به ساماندهی ورود پساب‌های خانگی و زمین‌های زراعی به این تالاب اشاره و تصریح کرد:با همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی از جمله آبفا به منظور پیشگیری از ورود آلاینده‌های فاضلاب خانگی و زمین‌های کشاورزی اقدامات لازم صورت گرفته است تا شاهد آلوده شدن تالاب به پساب‌های خانگی و سموم و کودهای شیمیایی و شیرابه‌های آن نباشیم و از این‌رو تأسیس تصفیه خانه‌های مورد نیاز برای فاضلاب روستاها در اولویت قرار گرفته است.همچنین نظارت و پایش برای جلوگیری از ورود شیرابه سموم زمین‌های زراعی از دیگر اقداماتی است که با جدیت هر چه بیشتر دنبال می‌شود.همچنین استفاده از روش‌های نوین آبیاری برای مصارف کشاورزی از دیگر تصمیماتی بوده است که دستگاه‌های اجرای مدنظر دارند.
مدیرکل محیط زیست چهارمحال و بختیاری با اشاره به حقابه این تالاب افزود: بارش‌های مؤثر در سال گذشته بخشی از نگرانی‌ها را برطرف کرده است و وضعیت آب در این تالاب و سایر تالاب‌های استان تا حد قابل توجهی بهبود پیدا کرده است. طی 2 سال گذشته وضعیت حقابه تالاب چغاخور مطلوب بوده است به طوری که پس از تمام برداشت‌های صورت گرفته همچنان 20 میلیون مترمکعب آب در این تالاب وجود دارد.گفتنی است حقابه تالاب چغاخور در اولویت برداشت قرار دارد و پس از آن دیگر ذینفعان در زیرمجموعه آن حق برداشت خواهند داشت. همین وضعیت مطلوب تالاب باعث شده که امسال برای نخستین بار شاهد میزبانی این تالاب از 100 هزار قطعه پرنده مهاجر باشد.
احمدی با بیان اینکه وجود شرایط مساعد در تالاب‌های استان چهارمحال و بختیاری، تخم‌گذاری و زادآوری برخی از پرندگان مهاجر را مهیا کرده است گفت: بیش از 100هزار قطعه پرنده آبزی و کنارآبزی، متشکل از 60 گونه پرنده به این تالاب‌ مهاجرت کرده‌اند که از این تعداد بین 40 تا 50 هزار قطعه پرنده با توجه به شرایط خوب موجود زادآوری می‌کنند.
وی به شیوع بیماری کرونا و کاهش گردشگران اشاره کرد و افزود: این تالاب و سایر تالاب‌های این استان هرساله میزبان صدها علاقه‌مند به طبیعت وگردشگر از استان‌های همجوار، دیگر استان ها و حتی برون مرزی است اما طی یک سال اخیر به علت شیوع بیماری کرونا تعداد این گردشگران کاهش پیدا کرده است اما با وجود این همچنان گردشگران به این منطقه می‌آیند و به همین منظور برای جلوگیری از تجمع و اسکان مسافران و گردشگران در حاشیه این تالاب و سایر تالاب‌ها، تابلو‌های هشداردهنده نصب شده است.همچنین گشت‌های سیار به تالاب‌ها سرکشی دارند و پاسگاه‌های محیط بانی هم در حال فعالیت هستند.

سوسن صادقی
خبرنگار
 بتازگی دو موضوع در حوزه رمزارزها خبرساز شده است. اول اینکه مرکز ملی فضای مجازی اعلام کرد رمزارزهایی مانند بیت‌کوین از هیچ‌گونه پشتوانه و تضمینی برخوردار نیستند پس مردم در این حوزه سرمایه‌گذاری نکنند و دوم اینکه به علت جلوگیری از پولشویی و معامله رمزارز بین افراد، شاپرک درگاه‌های پرداخت یار حوزه رمزارزها را مسدود کرد. در پی این اقدام فعالان حوزه رمزارز مخالفت خود را با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند که با این اقدام بیش از ۲۵هزار میلیارد تومان سرمایه‌های رمزارزی موجود در ایران، با خروج ارز از کشور به پلتفرم‌های خارجی منتقل می‌شود. روزنامه ایران درباره مسدودسازی درگاه‌های رمزارزها، نظر کارشناسان و فعالان این حوزه را جویا شد.
دستورپذیر نبودن بلاکچین
عباس آشتیانی رئیس کمیسیون استخراج رمز ارز سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور (نصر) معتقد است قانون مشخص کرده مردم می‌توانند با پذیرش ریسک سرمایه‌گذاری در حوزه رمزارز وارد این حوزه شوند بنابراین مسدودسازی و برخورد سلبی با بستن درگاه‌های پرداخت یار اقدام درستی نیست، چرا که ماهیت تکنولوژی در بستر بلاکچین دستورپذیر نیست و باید مخاطرات آن را به مردم شناساند.
آشتیانی بحث مشخص کردن تعدادی صرافی را برای بازگشت رمزارز تازه استخراج شده به چرخه تولید را هم نادرست عنوان کرد و گفت: هرگز نباید استخراج کنندگان را مجبور به این کار کنیم چون ممکن است برخی استراتژی‌های خاص خود را داشته باشند و بخواهند به‌عنوان دارایی، رمزارزهای خود را نگهداری کنند از سوی دیگر اگر بخواهند برای بخش صادرات استفاده کنند باید مشمول معافیت‌های مالیاتی شوند.
وی همچنین بحث خروج سرمایه از بورس به‌دلیل سرمایه‌گذاری مردم در رمزارزها را رد کرد و افزود: این کار خیلی ربطی به بازار رمزارز ندارد و عدد بسیار ناچیزی است. چون سرمایه‌گذاری دراین حوزه کم بوده و فقط قیمت معاملات در بازار جهانی افزایش یافته ولی گویا دیواری کوتاه تر از بازار رمزارز پیدا نکرده‌اند تا ناکارآمدی را تقصیر آن بیندازند.
این فعال حوزه استخراج رمزارز با اشاره به اینکه پلتفرم‌های رمزارز داخلی بسیار امن هستند و رقابت سالمی در آنجا حاکم است، گفت: با فضایی که به‌وجود آمده نارضایتی پلیس فتا را نیز در پی داشته که منجر به دور شدن جریانات مالی از بستر داخلی شفاف آرام و امن شده است. مسدودسازی تنها باعث می‌شود حقوق مردم تضییع شود، رمزارز موضوع اقتصادی و جهانی است و باید مردمی  که سرمایه خود را وارد این حوزه کرده‌اند، آموزش داد و آگاه کرد که این حوزه ریسک پذیر است و نظام بانکی طبق قانون ضمانتی نمی‌دهد. رئیس کمیسیون رمز ارز سازمان نصر درباره صدور مجوز هم اعتقاد دارد که این حوزه با ارائه مجوز پیش نمی‌رود و وقتی مجوزی به واحدی داده شود اسم آن واحد برده می‌شود و در تیررس افراد معاند قرار گرفته و کیف پول‌های آنها در معرض شناسایی و خطر خواهد بود. آشتیانی گفت: از آنجایی که بلاکچین شفاف است و اگر آدرس کیف پول صرافی که مجوز گرفته شناسایی شود، رد رمزارزها مشخص شده، از سوی دیگر استفاده بین المللی رمزارزها کم اثرتر می‌شود. وی افزود: از دید پدافند غیرعامل هم بحث ارائه مجوز به درگاه‌ها و سایت‌های فعال رمزارز منتفی است. مهم تر اینکه با اعطای مجوز هم مردم تشویق می‌شوند به این حوزه ورود کرده و سرمایه‌گذاری کنند و با نوسان دچار ضرر و زیان شوند و بعد از آن ممکن است از دولت مطالبه کنند هرچند همان‌طور که گفته شد طبق قانون، دولت و نظام بانکی در این زمینه ضمانتی نمی‌کند بنابراین صدور مجوز ضرر است پس بهترین راه خودتنظیم گری است که مکانیزم آن را نظام صنفی تنظیم و به بانک مرکزی ارسال کرده است.
قانونگذاری بموقع
امید علوی کارشناس حوزه استخراج رمزارز نیز معتقد است دولت فکر می‌کند که با بالا رفتن قیمت بیت کوین و ضعیف شدن بازارهای سرمایه مانند بورس، سرمایه‌ها به سمت خرید رمزارز رفته از سوی دیگر چون حاکمیت زیرساخت و بستری برای خرید رمزارزها در کشور فراهم نکرده و مهم تر اینکه مردم هم اطلاعات کافی در این حوزه ندارند از این‌رو دغدغه آنها پررنگ‌تر شده است.
علوی گفت: ولی ما بارها در مدت 5 سالی که از ورود رمزارزها به کشور گذشته به مسئولان گفتیم در این حوزه رگولاتوری انجام دهند و اگر به جای برخورد سلبی امروز در این مدت قانونگذاری کرده بودند از این فرصت‌ها به بهترین شکل استفاده می‌شد و می‌توانستیم با تعریف زیرساخت‌ها و ساختارها با بالا رفتن قیمت بیت کوین خوشحال شده و با دریافت بیشتر از سهم جهانی منفعت خوبی ببریم.
این فعال استخراج رمزارز افزود: باید گفت برخورد سلبی جواب نمی‌دهد و فقط باعث می‌شود آن بخشی که شفاف بود از بین برود و این برای صنعت ماینینگ بسیار خطرناک بوده و تهدید بزرگی است. این در حالی است که دولت و حاکمیت باید با کنترل و نظارت، فضای سیاه و سفید را از هم جدا  و برای بخش سفید بستری امن فراهم کند و به مردم آگاهی دهد که فعالیت در این حوزه ریسک پذیر است و دولت هزینه‌ها را متقبل نخواهد شد. به عبارتی باید دولت نقش رگولاتوری و نظارت را داشته باشد و در کنار بخش خصوصی فضا را مدیریت کند.
این فعال حوزه رمزارزها در ادامه گفت: بانک مرکزی اعلام کرده که تنها 5 صرافی می‌توانند سرویس دهند و این اقدام نه تنها بوی رانت می‌دهد بلکه قرار است به دست صرافی‌های سنتی سپرده شود که از فضای الکترونیک و این تکنولوژی بسیار فاصله دارند.
این کارشناس معتقد است این فضا مجوز نمی‌پذیرد تنها باید دولت این فضا را نظارت و کنترل کند و هر کسی طبق چارچوب‌ها فعالیت نکرد مسدود کند.
مدیریت به جای محدودیت
محمدرضا قدوسی کارشناس بلاکچین درباره مسدودسازی درگاه‌های پرداخت یارها (فین تک ها) نیز معتقد است متأسفانه نگاه حاکمیت در زمینه فناوری‌های نوین کاملاً منفی است و نگاهی که از گذشته و از زمان آمدن ویدئو در کشور وجود داشته، همچنان ادامه دارد و تا چالشی پیش می‌آید اولین فکری که به نظرشان می‌رسد ابتدا مسدودسازی فناوری نوین و بعد برنامه‌ریزی درباره آن است.
قدوسی گفت: رمزارزها از سال 96 وارد کشور شده و هر بار در جلساتی که با مسئولان دولتی و حاکمیتی داشتیم عرض کردیم بهتر است قبل از همه گیر شدن فناوری نوینی مانند بلاکچین و رمزارزها در این زمینه ورود کرده و قانونگذاری‌های لازم را انجام دهید و همیشه می‌گفتند که فعلاً مشکلی نبوده و نیازی به قانونگذاری نیست. وی افزود: مسئولان نباید منتظر مشکل باشند تا برای فناوری نوین قانونگذاری کنند، چرا که تنها ورود دیرهنگام و با مسدودسازی خود را از این عرصه بین المللی دور می‌کنیم و نه تنها فقط کشورهای دیگر از این فرصت بهره بیشتری می‌برند، بلکه چون ما چنین فناوری را در کشور خودمان نداریم آنها بر این فناوری نوین تسلط یافته بعد از آن ما مجبور خواهیم بود زیر سلطه آنها برویم.
این کارشناس بلاکچین معتقد است با مسدودسازی، ما فعالان رمزارز و خرید و فروش‌ها را به سمت پلتفرم‌های خارجی رمزارز در جهان سوق می‌دهیم و با توجه به تحریم‌ها دست مردم ما هم به سرمایه‌های خود نخواهد رسید؛ مردمی که سرمایه زندگی خود را در این راه گذاشته‌اند.
قدوسی درباره اینکه رئیس مرکز ملی فضای مجازی هم اعلام کردند که درگاه‌ها و سایت‌های فعال در زمینه خرید و فروش، مجوز ندارند نیز گفت: باید به ایشان گفت اگر این درگاه‌ها و سایت ها نیاز به مجوز داشتند، چرا در این مدت بخصوص بعد از اینکه استخراج رمزارز را قانونی و رسمی اعلام کردید، اقدامی صورت نگرفت . شما که از گزارش‌های جهانی مبنی بر اینکه این صنعت گسترش خواهد یافت، مطلع بودید پس چرا هیچ اقدام مؤثر و برنامه‌ریزی در این زمینه انجام ندادید؟
این کارشناس بلاکچین در ادامه با بیان اینکه بیش از 99 درصد از رمزارزهای کشور به‌صورت زیرزمینی و غیرشفاف و غیرآنلاین است، گفت: تنها یک درصد در چند صرافی رمزارز به‌صورت شفاف کار می‌کردند که آن را هم با مسدودسازی مختل کردند و این اقدام به ادامه روند کار زیرزمینی کمک می‌کند در حالی که باید با اقدام‌های درست و سنجیده بخش 99 درصد را شفاف و آنلاین کنند.

هر روز با شما در اینجا خواهیم بود، صدای شما، حرف شما و پیشنهاد شما را می شنویم و می خوانیم و بازگو می کنیم. با ما همراه باشید، بگویید و بنویسید
تلفن: 88769075 - 021    پیامک: 3000451213

کم شدن سهمیه بنزین وانت بارها/ یک شهروند: علت کم شدن سهمیه بنزین وانت بارها چیست؟ ازمسئولان محترم تقاضای رسیدگی داریم.
عوارض بزرگراه/ آقای جهانبخش: بخاطر کرونا مسافرت نرفته‌ایم. اما پیامک برایم آمده که مبلغ 123 هزار تومان عوارض بزرگراه دارم. بنده بیش از یکسال است که از شهر خارج نشده‌ام. چطور ممکن است عوارض بزرگراه بیاید؟
کمبود نهاده‌های دامی/ منصور خامسی: علت نبود و کمیاب بودن نهاده‌های دامی چیست؟ این نهاده‌ها در بازار آزاد با قیمت گزافی به فروش می‌رسد و باعث مشکلاتی نیز شده است که جا دارد مسئولان محترم نظارت بیشتری بر فعالیت آنها داشته باشند.
نظارت وزارت بهداشت بر محصولات بهداشتی/ سلیمان بلغار: لطفاً مسئولان محترم وزارت بهداشت بر روند تولید محصولات بهداشتی نظارت داشته باشند. چون سابقه داشته و اخیراً هم رخ داده که عده‌ای با برند تقلبی تولید کرده‌اند. اگر در این وضع کرونایی مردم ندانند که محصولات بهداشتی و شوینده تقلبی است چه بلایی سرشان می‌آید.
دست‌اندازهای زیاد در جاده قم – سلفچگان/ نعمت الله کاظمی از قم: جاده قم به سلفچگان حدود 2 کیلومتری مانده به خروجی ساوه بعد از امامزاده جعفر اراک محدوده 300 متری دارای دست‌اندازهای بسیاری است که باعث آسیب رساندن به خودروها می‌شود. لذا از وزارت راه و شهر‌سازی تقاضای رسیدگی دارم.

منصور غلامی
وزیر علوم تحقیقات و فناوری
ســـرزمین ایــــــران را میـراث‌دار نهــاد دانشگاه می‌دانیم؛ چــرا کـــه بلنـــدای سابقه ایــن نهــاد، فراتـــــر از دامنــــــه زمانــی سـنت‌های دانشگاهی مطرح در مغرب زمین است. نهاد دانشگاه بنا به جایگاه بلندی که در ذهن و ضمیر اصحاب خرد دارد شناسنامه زرینی است که کشورها خویشتن فرهنگی و تمدنی خود را با آن تعریف می‌کنند و در چشم جهانیان خود را با آن بازنمایی می‌کنند. خوشبختانه با تلاش و مساعی دوستداران ایران، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) دوره زمانی به قدمت 1750 سال تأسیس دانشگاه کهن جندی شاپور را ثبت کرد و گرامی داشت.
این رویداد را به ملت فهیم ایران، دانشگاهیان و اصحاب خرد و اندیشه تبریک می‌گویم. این رخداد از این نظر محل اندیشه و اعتنا است که تا پیش از این دانشگاه‌های مطرح جهان چون آکسفورد، کمبریج، بولونیا و سوربون با قدمت نزدیک به 1180 سال خود را به عنوان آغازگر سنت دانشگاهی دانسته…
لیکن ثبت قدمت جندی شاپور امتداد و عقبه سنت دانشگاهی را تاریخی‌تر ساخت و کانون آن را این بار از مغرب زمین به مشرق زمین و آن هم سرزمین تاریخی ایران انتقال داد که نزد هر صاحب خردی خود برگ زرینی در تاریخ این مرز و بوم و حرکتی تحسین برانگیز است. پر واضح است که نهاد دانشگاه همواره تاریخ‌ساز و تمدن‌آفرین بوده است و اهتمام به آن گواه بر علم دوستی و تعظیم امر دانش است. البته انقطاع معرفتی و فراز و فرودهای  حاصل شده در این بازه بلند تاریخی بسیار محل تأمل است و همچنان درباب آن اصحاب اندیشه باید غور و مداقه خود را  داشته باشند که بی تردید برای زمانه و امروز دانشگاه نیز می‌تواند درس آموز باشد. دانشگاه جندی‌شاپور در زمانه خود واجد خصایصی بوده که امروزه نیز امعان نظر دانشگاه‌های مترقی و سازمان‌های فرهنگی چون یونسکو است.  ویژگی‌های ممتازی چون تولید و ترویج علم در شاخه‌های مختلفی چون پزشکی، داروشناسی، ریاضیات، نجوم، فلسفه، گیاه‌شناسی و ...؛ تقسیم‌بندی و رده‌بندی‌های نظام‌مند درون هر شاخه علمی؛ حضور عالمان با مشرب‌های فکری و عقیدتی مختلف از اقصا نقاط جهان؛ وجود دانشجویان با منشأ و زادبوم‌های سرزمینی متفاوت که برای علم‌آموزی در این نهاد و مرکز علمی حضور پیدا کرده و پس از فراگیری دانش و مهارت لازم به خدمت در زادبوم مادری خود پرداخته‌اند و نیز داشتن یک ذخیره بی بدیل از آثار و کتب تولید شده در حوزه‌های دانشی گوناگون در قالب بزرگترین کتابخانه در اختیار، آن هم به زبان‌های چندگانه پهلوی، سریانی، یونانی و سانسکریت حکایت از خردمداری، رواداری، وسعت نظر، برنامه‌مداری و پرهیز از تعصبات ناروا و جزم اندیشی دارد. نهاد دانشگاه هم مسئول تولید دانش و حرکت در مرزهای دانش است و هم انتقال سنت‌های فکری، ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی را وظیفه خود می‌داند. به این سبب لازم است گرامیداشت رویداد ثبت ۱۷۵۰ سال تأسیس دانشگاه کهن جندی شاپور مورد توجه اصحاب اندیشه و خرد قرار گرفته و نسبت به واکاوی تاریخ علم و تمدن این سرزمین؛ مساعی خود را بکار گیرند که حاصل آن سرمایه‌ای است فرا راه نسل جدید جویندگان علم و معرفت که بی‌گمان برای آنها الهام‌بخش و مایه امید است.

رامین مهمان‌پرست
سخنگوی پیشین وزارت خارجه
روند تحولات توافق هسته‌ای با در نظر گرفتــن انتظاراتـــی که از دولت جدید امریــــــکا جهـــــــت لغــــو تحریم‌هـــای ضدایرانــی وجــــود دارد، به پیچیده‌ترین و حســــــــــاس‌ترین مقطع خود رسیده است. جمهوری اسلامی ایران در واکنش به شرایط جاری و فهم این واقعیت که طرف‌های توافق هسته‌ای می‌کوشند روند آغاز شده برای تحقق منافع اقتصادی ایران را با انحراف رو‌به‌رو سازند، از مشارکت در …
مذاکره با حضور نماینده امریکا ممانعت به عمل آورده‌اند. بی‌تردید این تصمیم که در نتیجه اجماع همه نهادهای تصمیم‌گیر و مرتبط با سیاست خارجی کشور حاصل شده با در نظر گرفتن تأمین منافع ملی مردم است. در همین چارچوب است که سیاست لغو فوری تحریم‌ها با مابه ازای ازسرگیری همه تعهدات برجامی ایران در دستور کار مقام‌های کشورمان قرار گرفته است. در چنین شرایطی طرح مواضعی که با تصمیم رسمی نهادهای تصمیم‌گیرنده نظام تناقض دارد، عملاً پیام اشتباه در زمان اشتباه به طرف مقابل است. یعنی در شرایطی که دولت امریکا برای تحقق اهداف پیدا و پنهان خود، سیاست تطویل مذاکره برای به جریان انداختن برجام را دنبال می‌کند، این موضعگیری که روند لغو تحریم‌ها می‌تواند در مدت زمانی طولانی مانند یک سال صورت گیرد، عملاً گرای اشتباه به طرف‌های توافق است. این در حالی است که چارچوب‌های تصمیم‌گیری در سیاست‌های نظام مشخص است و در همین چارچوب مصوبه مجلس محدودیت‌های زمانی را مشخص کرده و در عین حال سازمان انرژی اتمی ایران هم با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به فرمولی دست یافته که مهلت مناسبی را برای به جریان انداختن مذاکره فراهم می‌کند. مهلتی که بهانه را از طرف امریکایی می‌گیرد تا ادعا نکند قصد بازگش ت به برجام را داشته اما پروسه لغو تحریم‌ها امری زمانبر بوده است. از این‌رو موضعگیری شخصی مبنی بر اینکه این امکان از طرف ایران وجود دارد که پروسه لغو تحریم‌ها را در یک فرایند طولانی بپذیرد، عملاً مسیر تحولات برجام را به ضرر ایران دستخوش تغییر خواهد کرد. به این معنا که ایران بدون دستیابی به اهداف مد نظر خود قرار است وارد مذاکرات جدید شده و مطالبات اروپا و امریکا را بپذیرد. تردیدی وجود ندارد مواضعی که عملاً برای سیاست خارجی کشور در این مقطع حساس هزینه‌ساز خواهد بود، در شرایط جاری تحت‌الشعاع فعالیت‌های انتخابات ریاست جمهوری مطرح می‌شود که بسیار به منافع ملی ضربه وارد خواهد کرد. باید اولویت نخست هر کسی که می‌خواهد پا به صحنه انتخابات بگذارد، گره‌گشایی سریع از بحرانی باشد که سیاست خارجی ایران را درگیر کرده است و چنانچه کسی به دلیل همان نگاه حزبی و سیاسی حاضر باشد این فوریت برای حل بحران را نادیده بگیرد و لغو تحریم‌ها را در پروسه‌ای طولانی دنبال کند، همین این امر یک ملاک و شاخص خوبی برای مردم است که تشخیص دهند چه کسی شایستگی حضور در صحنه انتخابات و دنبال کردن منافع ملی را دارد. وجه دیگر این موضوع، هزینه‌های غیر قابل جبرانی است که به سیاست خارجی کشور تحمیل می‌شود. چه طرح یک موضعگیری اشتباه می‌تواند روند کنش و واکنش‌ها و ابتکاراتی را که بویژه از سوی ایران در حال طراحی است، وارد یک مسیر اشتباه و غیر قابل جبران کند. از این رو بسیار ضرورت دارد که دست‌کم عرصه سیاست خارجی از بازی‌های سیاسی و انتخاباتی دور بماند چون خسارات غیر قابل جبران برای مردمی به دنبال دارد که چشم به تغییر وضعیت و لغو سریع تحریم‌ها دوخته‌اند.