حمیرا حیدریان
خبرنگار
پرنده‌ها قرارشان را اینجا گذاشته‌اند، درست وسط تالاب، جایی که ماهی‌ها در تلاقی نور خورشید و آب، خودشان را مدام چون ستاره جا می‌زنند. تالاب چغاخور این نگین فیروزه‌ای همچون دیگر تالاب‌های چهارمحال و بختیاری در فصل پاییز میزبان هزاران پرنده مهاجر است و همین میزبانی عاملی برای تبدیل شدن این منطقه به یکی از زیباترین مناطق گردشگری کشور شده است.این تالاب بین‌المللی منحصر به فرد، بزرگتریـن تالاب‌ استان چهارمحال و بختیاری محسوب می‌شود که در سایت رامسر به ثبت رسیده است. این تالاب براساس مطالعه انجام شده، رتبه هشتم را در بین ۷۵ تالاب مهم کشور به خود اختصاص داده است. مساحت این مرغزار وسیع نزدیک به 700 هکتار برآورد شده است که انواع پرندگان و آبزیان از جمله مرغابی، غاز و اردک، آنقوت، چنگر، انواع حواصیل، لک ‌لک سفید، خروس کولی و فلامینگو و ماهیان کپور وکولی در آن زیست می‌کنند. خشکسالی‌های اخیراز جمله خشکسالی سال 96 عاملی بود تا این تالاب بی‌نظیر کاهش 85 درصدی آب نسبت به سال قبل خود را تجربه کند و اما بارندگی‌ها طی دو سال گذشته عطش آن را تا حدی کم کرد و به اندازه ای که به اعتقاد کارشناسان محیط زیست این استان اکنون آبگیری این تالاب در شرایط مناسبی قرار دارد.
اما این تمام ماجرای حال ناخوش این تالاب نیست، وجود زباله‌های خانگی ، سموم و کودهای شیمیایی اراضی کشاورزی و صنعتی، رهاسازی زباله توسط گردشگران و... پیرامون تالاب خود قصه پر غصه دیگری است که قلب این خانه بزرگ پرندگان را به درد می‌آورد. موضوعی که محل تأمل دوستداران محیط زیست و پاسخگویی مسئولان است.

نامهربانی با چغاخور
هومن خاکپور کارشناس محیط زیست و منابع طبیعی در حوزه زاگرس در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: تالاب چغاخور در سال 1352 ثبت بین‌المللی و جزو ۱۰ تالاب برتر از نظر زیستگاه پرندگان محسوب می‌شود.
وی تخصیص نیافتن حقابه مورد نیاز تالاب چغاخور را به‌عنوان یک تهدید عنوان کرد و افزود: در کشور ما تأمین حقابه تالاب از تأمین حقابه صنعت و کشاورزی در رده پایین‌تر قرار گرفته و باید محیط زیست در تأمین حقابه این این تالاب تلاش بیشتری انجام دهد.
وی قرار گرفتن و جانمایی نادرست صنایع منطقه بروجن را به‌عنوان یک معضل زیست محیطی دانست و اظهار داشت: از حقابه تالاب گندمان و چغاخور برای تأمین نیازهای صنایع این شهر برداشت می‌شود.
همچنین پساب‌های زمین‌های کشاورزی که مملو از کود شیمیایی و سموم است خود تهدید دیگری است که این تالاب و گونه‌های جانوری، پرندگان و گونه‌های اندمیک (منحصر به یک جغرافیای خاص) موجود در آن را دربرگرفته است. حجم زیادی از زباله‌ها توسط گردشگران و جوامع محلی در این مناطق رهاسازی شده‌اند؛ ضمن اینکه درصدی از این زباله‌ها نیز در مسیر باد به این مکان‌ها آورده می‌شوند که باعث زشت شدن حاشیه تالاب و همچنین آلوده شدن محیط می‌شوند.
خاکپور رسوبات را از دیگر تهدیدهای این تالاب برشمرد و بیان داشت: در بارندگی‌ها، خاک شسته می‌شود و بستر تالاب را پر می‌کند که این امر باعث تخریب زیستگاه گیاهی و جانوری این تالاب می‌شود.

مدیریت زیست بومی گامی به سوی نجات تالاب چغاخور
در حالی که کارشناس و فعال محیط زیست منطقه زاگرس از عوامل تهدیدکننده تالاب چغاخور که یکی از باارزش‌ترین تالاب‌های استان چهارمحال وبختیاری و کشور است سخن به میان می‌آورد، مدیرکل محیط زیست استان چهارمحال و بختیاری در گفت‌و‌گو با «ایران» ضمن تأکید بر اهمیت اقتصادی، فرهنگی، تاریخی و پژوهشی این تالاب، وضعیت فعلی این تالاب را نسبت به سال‌های گذشته مطلوب دانسته و احساس رضایت می‌کند.
شهرام احمدی در این خصوص گفت: این تالاب زیبا و نگین فیروزه‌ای استان بنا به شرایط اقلیمی و کوهستانی بودن آن از حساسیت دوچندان برخوردار است و همین امر می‌طلبد تا در نگهداری آن نسبت به دیگر تالاب‌ها توجه ویژه‌ای صورت گیرد. خوشبختانه در راستای اجرای برنامه مدیریت زیست بومی تالاب بین‌المللی چغاخور، تفاهمنامه مشترک حفاظت و مدیریت پایدار تالاب با همکاری محیط زیست استان، استاندار و دیگر دستگاه‌ها، نمایندگان جوامع محلی و سازمان‌های مردم نهاد امضا و مبادله شده است.
وی تدوین برنامه مدیریت زیست بومی تالاب‌ چغاخور را راهی برای احیا و حفاظت از این تالاب بین المللی عنوان کرد و افزود: با تدوین برنامه مدیریت زیست بومی تالاب چغاخور؛ افزایش نیرو‌های حفاظتی، ایجاد پاسگاه‌های محیطبانی، افزایش گشت، کنترل و نظارت، احداث ایستگاه پایش برخط برای این تالاب صورت گرفته است که خوشبختانه شاهد احیای دوباره این زیستگاه طبیعی پرندگان هستیم.
وی تفاهمنامه مذکور را ضمانت اجرایی برنامه مدیریت یکپارچه تالاب بین‌المللی چغاخور خواند و گفت: به کارگیری رویکرد مشارکتی می‌تواند زمینه مناسبی برای همگرایی کلیه ذینفعان در فرایند مدیریت این تالاب‌ باشد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری به طرح آموزشی سیپا اشاره و عنوان کرد: طرح آموزشی سیپا با هدف آموزش تحقیقاتی مشارکت و آگاهی‌افزایی تالاب بین‌المللی چغاخور برای مردم حاشیه تالاب اجرایی شده است تا بهره‌برداری از این تالاب خردمندانه صورت گیرد.
این مسئول با بیان اینکه مدیریت پسماندها موضوعی بسیار کلیدی در حفظ محیط تالاب است افزود: با اجرای کارگاه‌های آموزشی که برای دهیاران، بخشداران ، بهیاران و... برگزار شد کارجمع‌آوری زباله‌ها هر دو روز یک بار توسط شرکت تعاونی دهیاران چغاخور انجام می‌گیرد. همچنین نصب سطل‌های زباله در اطراف تالاب صورت گرفته است تا گردشگران زباله‌های خود را درآن بریزند.
وی همچنین به ساماندهی ورود پساب‌های خانگی و زمین‌های زراعی به این تالاب اشاره و تصریح کرد:با همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی از جمله آبفا به منظور پیشگیری از ورود آلاینده‌های فاضلاب خانگی و زمین‌های کشاورزی اقدامات لازم صورت گرفته است تا شاهد آلوده شدن تالاب به پساب‌های خانگی و سموم و کودهای شیمیایی و شیرابه‌های آن نباشیم و از این‌رو تأسیس تصفیه خانه‌های مورد نیاز برای فاضلاب روستاها در اولویت قرار گرفته است.همچنین نظارت و پایش برای جلوگیری از ورود شیرابه سموم زمین‌های زراعی از دیگر اقداماتی است که با جدیت هر چه بیشتر دنبال می‌شود.همچنین استفاده از روش‌های نوین آبیاری برای مصارف کشاورزی از دیگر تصمیماتی بوده است که دستگاه‌های اجرای مدنظر دارند.
مدیرکل محیط زیست چهارمحال و بختیاری با اشاره به حقابه این تالاب افزود: بارش‌های مؤثر در سال گذشته بخشی از نگرانی‌ها را برطرف کرده است و وضعیت آب در این تالاب و سایر تالاب‌های استان تا حد قابل توجهی بهبود پیدا کرده است. طی 2 سال گذشته وضعیت حقابه تالاب چغاخور مطلوب بوده است به طوری که پس از تمام برداشت‌های صورت گرفته همچنان 20 میلیون مترمکعب آب در این تالاب وجود دارد.گفتنی است حقابه تالاب چغاخور در اولویت برداشت قرار دارد و پس از آن دیگر ذینفعان در زیرمجموعه آن حق برداشت خواهند داشت. همین وضعیت مطلوب تالاب باعث شده که امسال برای نخستین بار شاهد میزبانی این تالاب از 100 هزار قطعه پرنده مهاجر باشد.
احمدی با بیان اینکه وجود شرایط مساعد در تالاب‌های استان چهارمحال و بختیاری، تخم‌گذاری و زادآوری برخی از پرندگان مهاجر را مهیا کرده است گفت: بیش از 100هزار قطعه پرنده آبزی و کنارآبزی، متشکل از 60 گونه پرنده به این تالاب‌ مهاجرت کرده‌اند که از این تعداد بین 40 تا 50 هزار قطعه پرنده با توجه به شرایط خوب موجود زادآوری می‌کنند.
وی به شیوع بیماری کرونا و کاهش گردشگران اشاره کرد و افزود: این تالاب و سایر تالاب‌های این استان هرساله میزبان صدها علاقه‌مند به طبیعت وگردشگر از استان‌های همجوار، دیگر استان ها و حتی برون مرزی است اما طی یک سال اخیر به علت شیوع بیماری کرونا تعداد این گردشگران کاهش پیدا کرده است اما با وجود این همچنان گردشگران به این منطقه می‌آیند و به همین منظور برای جلوگیری از تجمع و اسکان مسافران و گردشگران در حاشیه این تالاب و سایر تالاب‌ها، تابلو‌های هشداردهنده نصب شده است.همچنین گشت‌های سیار به تالاب‌ها سرکشی دارند و پاسگاه‌های محیط بانی هم در حال فعالیت هستند.

زهره افشار
خبرنگار
ترافیک طولانی و کلافه کننده بویژه در زمان پیک ورود مسافران به گیلان تجربه هر روزه شهروندان گیلانی در شهرهای رشت و بندر انزلی است. نبود جاده کمربندی مناسب و کنارگذر، مسافرانی را هم  که مقصدشان این شهرها نیست مجبور می‌کند وارد شهر شوند و به حجم ترافیک درون شهری بیفزایند. بسیاری از مسافرانی که به این شهر‌ها سفر می‌کنند از خود می‌پرسند که با توجه به جاذبه گردشگری که این شهرهای شمالی دارند، چرا مسئولان برای کاهش ترافیک آنها نمی‌خواهند فکری کنند؟

 رشت کمربندی استاندارد ندارد
«غلامعلی نیک فهم» معاون حمل و نقل و امور زیربنایی شهرداری رشت هم به «ایران» گفت: طراحی خیابان‌های هسته مرکزی شهر رشت مربوط به چند دهه گذشته است و با توجه به اینکه همواره رشد جمعیت در مرکز استان جلوتر از برنامه‌‌های توسعه شهری بوده، امکان ارتقای هسته مرکزی شهر وجود نداشته است. ضمن اینکه بیشتر کسانی که به شهر مهاجرت کرده‌اند همواره در حاشیه شهر ساکن می‌شده‌اند که دست مسئولان را برای اجرای متوازن توسعه شهری بسته است. این مشکل سبب شده گره‌های ترافیکی در مرکز شهر رشت بیش از بقیه نقاط شهر باشد. البته به گفته معاون شهرداری هنوز مشکل ترافیک شهر رشت در حدی نبوده که شهرداری طرح‌هایی مانند زوج و فرد را در مرکز شهر به اجرا در آورد. وی با اشاره به اینکه در 30 ساله گذشته کنارگذرهایی در حاشیه شهر ایجاد شده بود، افزود: این کنارگذرها نیز با افزایش جمعیت به محدوده شهری تبدیل شده‌اند و عملاً کارآیی خود را از دست داده‌اند. به گفته نیک فهم، جمعیت خود شهر رشت بالغ بر 700 هزار نفر است ولی جمعیت شناور رشت به یک میلیون و 200 هزار نفر می‌رسد که این میزان جمعیت در ایام مسافرت ها به مراتب افزایش می‌یابد. معاون شهرداری رشت در خصوص راهکارهای کوتاه مدت شهرداری برای رفع این معضل تصریح کرد: یک رینگ کامل در شهر رشت برای کاهش بار ترافیکی طراحی شده که در سال 1400 به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی معرفی خواهد شد که امیدواریم ایجاد این رینگ بتواند بخشی از مشکل را حل کند اما بدون شک ما نیازمند اجرای یک طرح درازمدت نیز هستیم. به هرجهت شهر رشت شاید جزو معدود کلانشهرهایی باشد که فاقد کمربندی استاندارد است و کارشناسان بر این باورند که این مسأله یکی از معضلاتی است که به ترافیک رشت دامن زده است. معاون شهردار رشت توضیح داد: متأسفانه شهر رشت کمربندی استانداردی ندارد و با توجه به اینکه مرکز استان گیلان در کریدور شمال به جنوب است و کلیه ترانزیت کالا از منطقه آزاد انزلی به نقاط دیگر کشور به اجبار از داخل شهر رشت صورت می‌گیرد به همین دلیل لازم است یک کمربندی استاندارد در خارج از محدوده شهر رشت ایجاد شود که در حال حاضر در حال رایزنی با وزارت مسکن و شهرسازی هستیم تا ان شاءالله هرچه زودتر این نیاز محقق شود.

 شهری در بن‌بست محدودیت‌ها
از سوی دیگر «موسی زنجانخواه»، رئیس شورای شهر انزلی هم به «ایران» گفت: انزلی یک شهر بندری و ترانزیتی است که گذرگاه توسعه اقتصادی استان است و از نظر جغرافیایی یک شهر طولی است که دارای چندین جزیره بوده که به وسیله پل‌های ارتباطی به هم وصل شده است. در همین حال ما در شهری که خودش 150 هزار نفر جمعیت دارد در پیک مسافر 3 میلیون مسافر گذری یا اقامتی داریم که قطعاً این میزان استقبال مردم با توجه به فضایی که داریم جوابگو نیست و با گره‌های ترافیکی مواجه می‌شویم. همچنین ما در مسیر اردبیل و شهر‌های غربی هستیم و بعد از رشت بیشترین رفت و آمد برون شهری را داریم. وی افزود: البته در سال‌های گذشته تعدادی از پل‌های قدیمی مانند طالقانی و دکتر بهشتی بازسازی یا ترمیم شده است که کافی نیست ولی توانسته تا حدی ترافیک را تعدیل کند.
وی خاطرنشان کرد: در همین حال انزلی از یک سو به دلیل تالاب و دریا و از سوی دیگر به خاطر منطقه آزاد در محدودیت قرار گرفته و زمینی برای توسعه شهری ندارد. به گفته وی، منطقه آزاد انزلی دیوار به دیوار شهر واقع شده و مردم خواهان این هستند که شهر نیز به داخل محدوده منطقه آزاد اضافه شود. وی گفت: یکی دیگر از مشکلات که همه شهر‌ها هم با آن مواجه هستند، این است که قوانین مدیریت شهری یکپارچه نیست. وی همچنین درخصوص خیابان 30 متری و اینکه چرا برای رفع ترافیک این شهر کاری برای ساماندهی خیابان 30 متری نمی‌شود، توضیح داد: 30 متری یک خیابان سنتی و تاریخی است و هرگونه تعریض و ساماندهی در این خیابان باید با نظر میراث فرهنگی باشد که این مسأله دست و پای ما را بسته است.

شیما جهانبخش - خبرنگار /  در حال حاضر ۵۶ درصد غرب و جنوب خوزستان درگیر ویروس جهش یافته انگلیسی است و آن‌طور که مسئولان بهداشتی می‌گویند هر 8 روز تعداد بیماران کرونایی در این استان دو برابر می‌شود. این آمار به نگرانی‌ها در‌خصوص شیوع موج چهارم پاندمی کرونای در کشور دامن زده است. بر همین اساس ستاد استانی مقابله با کرونا خوزستان در ۱۱ شهر قرمز و ۸ شهر نارنجی این استان خروج خودروهای بومی و ورود پلاک‌های غیربومی را ممنوع کرده است. همچنین بازار اهواز تعطیل شده و ادارات موظف شده‌اند تا پایان سال با 10 درصد از کارکنان به فعالیت خود ادامه دهند. همه اینها در حالی است که کارشناسان بهداشتی علت عمده انتشار ویروس جهش یافته در این استان را بی‌توجهی کردن به پروتکل‌های بهداشتی و برگزاری مراسم‌ عزا و عروسی چندین هزار نفری می‌دانند.

ویروس به استان‌های دیگر سرایت کند کنترل آن ممکن نیست
«قاسم سلیمانی دشتکی»، استاندار خوزستان آمار روزانه ۳۰ فوت در استان را فاجعه دانست و اظهار داشت: خوزستان در وضعیت حساسی قرار دارد و اگر همه همکاری نکنند و این ویروس به استان‌های دیگر سرایت کند کنترل آن از دست وزارت بهداشت و کشور خارج می‌شود. البته ما در استان تمام تلاشمان رابرای کنترل بیماری انجام خواهیم داد اما باز هم تأکید می‌کنم همه باید در این زمینه ما را یاری کنند.
وی با تأکید بر اعمال محدودیت‌های بیشتر و نظارت جدی‌تر بر اجرای پروتکل‌های بهداشتی ادامه داد: در همین راستا قرار شده تا پایان سال تمام ادارات استان با ۱۰درصد از کارکنان به فعالیت خود ادامه دهند. البته پیش از این نیز فعالیت ادارات غیرضروری با ظرفیت ۳۰ درصد انجام می‌شد اما با افزایش بار مراجعات حتماً باید این رقم ۱۰ درصد کاهش یابد. با مدیرانی که نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی کم‌توجهی کنند در مرحله اول، تذکر و سپس به آنها اخطار می‌دهیم و در ادامه به هیأت تخلفات معرفی می‌شوند و اگر باز هم بی‌اعتنا بودند آنها را به دادسرا معرفی می‌کنیم.

دستفروشان جمع‌آوری می‌شوند
سلیمانی دشتکی با اشاره به تجمعات ناشی از حضور دستفروشان در سطح شهرها، افزود: درست است که بازار اهواز در حال حاضر تعطیل شده اما با هماهنگی وزیر کشور مشوق‌های خوبی برای اصناف و بازاری‌های استان در نظر گرفته شده و از هفته آینده به آنها پرداخت خواهد شد. البته نظارت‌ها با جدیت بیشتری انجام می‌شود و دستفروشان هم به‌طور حتمی جمع‌آوری می‌شوند.
استاندار خوزستان با انتقاد از برگزاری مراسم چندین هزار نفری در برخی شهرستان‌ها گفت: چنین وضعیتی مایه تأسف است و از این به بعد با فرماندارانی که در این زمینه کوتاهی کنند، برخورد خواهد شد. آنها باید از برگزاری هرگونه مراسم مرتبط به هر شخصی که باشد قاطعانه جلوگیری کنند.
وی با اشاره به اینکه ورود و خروج به استان همچنان ممنوع است، گفت: خروج پلاک‌های بومی و ورود پلاک‌های غیر‌بومی به خوزستان ممنوع بوده و در موارد ضروری لازمه ورود به استان در دست داشتن تست منفی کرونا است. البته از مردم انتظار داریم که از سفرهای غیرضروری خودداری کنند تا بتوانیم دوره اوج بیماری را کنترل کنیم.
فوت 45 بیمار در 3 روز
«فرهاد ابول نژادیان»، رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز با اعلام اینکه ۴۵ بیمار کرونایی در این استان طی سه روز فوت کرده‌اند، اظهار داشت: این آمار هشداری جدی به مردم است که پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند. متأسفانه در بررسی‌هایی که در یک ماه اخیر انجام شده متوجه شدیم در پیک سوم بیماری تعداد بیماران به ازای 8 روز تقریباً دو برابر شده است. البته هفته اخیر در بعضی شهرهای قرمز به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی و اعمال شدید محدودیت‌ها، آمار مبتلایان کاهشی بوده است. به عنوان مثال در شادگان که نقطه شروع پیک سوم بیماری بوده در حال حاضر روند کاهشی شده اما سایر شهرستان‌ها بویژه اهواز همچنان روند افزایشی است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز ارائه تست منفی برای صدور کارت پرواز به استان را الزامی دانست و افزود: طبق مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا استان در فرودگاه، راه‌آهن و تمام پایانه‌های مسافربری استان 62 مرکز نمونه‌گیری سریع کرونا راه‌اندازی شده و همه مسافرانی که قصد سفرهای برون استانی دارند، ۲۴ ساعت قبل از سفر باید تست دهند.

تمام توانمان را به کار گرفته‌ایم ویروس به خارج از استان سرایت نکند
 وی مناطق جنوب و غرب را آلوده‌ترین قسمت‌های استان عنوان کرد و گفت: متأسفانه شدت شیوع بیماری در این قسمت‌ها بیشتر بوده و ما نگرانیم شهرهای شمالی و شرقی استان هم درگیر بیماری شوند. از سوی دیگر تمام توانمان را به کار گرفته‌ایم که این ویروس به خارج از استان سرایت نکند زیرا در این صورت کنترل اوضاع بسیار سخت خواهد بود.
ابول‌نژادیان با انتقاد از شلوغی بازارهای استان اظهار داشت: با استفاده از کیت‌های تشخیصی مشخص شده در حال حاضر ۵۶ درصد نمونه‌ها در استان از نوع انگلیسی است، از آنجایی که سوش جدید بیماری سرعت انتقال بیشتری دارد بارها نسبت به عدم برگزاری تجمعات اخطار داده‌ایم اما همچنان بازارها شلوغ و مردم بی‌توجه به رعایت پروتکل‌ها در حال تردد هستند، بر همین اساس با تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونای استان بازار اهواز از روز گذشته تعطیل شده و به دستفروشان نیز اجازه کار نخواهیم داد. از سوی دیگر با توجه به نزدیکی عید نوروز و همزمانی آن با ایام ماه رجب تعداد عروسی‌ها، دید و بازدیدها و حضور مردم در بازارها افزایش پیدا کرده است که این عوامل، موجب افزایش چرخش ویروس در جامعه می‌شود.

هیچ بیماری معطل تخت نخواهد ماند
رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز ادامه داد: علی‌رغم افزایش بیماران کرونایی استان در حال حاضر تمامی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی آماده پذیرش بیماران کرونایی هستند و هیچ بیماری معطل تخت نخواهد ماند، البته اگر شیب مراجعه بیماران به بیمارستان‌ها با این روند ادامه یابد، به کمک استان‌های دیگر برای تأمین نیرو نیاز داریم. برای جبران کمبود‌های احتمالی در این زمینه حدود ۶۰ تخت مراقبت‌های ویژه و ۵۰ تخت عادی به ظرفیت بیمارستان گلستان و چندین تخت به بیمارستان امام خمینی(ره) اهواز افزوده شده و یک بخش جدید در بیمارستان رازی و دو بخش دیگر در بیمارستان سینا راه‌اندازی شده است. همچنین با آموزش سفیران سلامت توانسته‌ایم روزانه ۱۵ هزار تست انجام دهیم.
وی در پایان تنها راه قطع زنجیره ویروس کرونا در استان را رعایت پروتکل‌های بهداشتی و ماندن در خانه دانست و تأکید کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که اغلب افراد مبتلا با شرکت در تجمعات از قبیل بازار و اماکن شلوغ و نیز شرکت در دورهمی‌های خانوادگی به این ویروس مبتلا شده‌اند. پس برای قطع زنجیره این بیماری اول از همه خود مردم باید کمک کنند و ما هم تمام تلاشمان را خواهیم کرد.