ارزیابی عملکرد رسانهای ایران در عملیات وعده صادق
ایران؛ پیروز جنگ روایت‌ها
دکتر مجید مبینی مقدس
استاد ارتباطات دانشگاه ادیان و مذاهب
به گواه کارشناسان علوم ارتباطات و تحلیلگران رسانه، ایران در جریان اطلاع‌رسانی عملیات وعده صادق بسیار موفق عمل کرده است و مدیریت رسانهای ایران در مقایسه با دیگر رسانه‌های جهان از جمله رسانه‌های اسرائیلی پیش‌رو‌تر ارزیابی شده است.
«برجسته‌سازی» یکی از تکنیک‌هایی است که رسانه‌های بیگانه و رقبای منطقه‌ای ما بکار گرفتند تا توجه همگان را از عملیات پیروزمندانه وعده صادق ایران منحرف کنند. آنان از یک طرف با برجسته کردن اجرای قانون مقابله با بی‌حجابی در رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه و از طرف دیگر با برجسته کردن تصمیم ترکیه برای اعزام کشتی «آزادی ۲» به سمت غزه، تلاش کردند تا افکار عمومی را از ایران و عملیات آن منحرف کنند. در واقع از تکنیک برجسته‌سازی برخی اخبار منطقه استفاده کردند تا عملیات ما را کوچک‌نمایی کنند. اما ایران هم توانست با «تکنیک اقناعی» و منتشر کردن اعترافات مقامات اسرائیلی و اظهارنظر کارشناسان غربی در تأیید عظمت عملیات وعده صادق، مدیریت رسانهای موفقی را به نمایش بگذارد و کوچک‌نمایی رسانه‌های معاند را خنثی کند.
اسرائیل نمی‌توانست اشاره‌ای به تلفات و کشته یا زخمی شدن نیروهای خود کند، چراکه باعث ایجاد ترس در جامعه اسرائیل می‌شد، بنابراین با مانور رسانهای سعی کرد تا احساسات عمومی را علیه ایران تحریک کند. اما ایران هم به خوبی توانست مانور رسانهای دهد که «عامدانه» مردم اسرائیل را هدف قرار نداده است و اینچنین چهره انسانی و اسلامی خود را برجسته‌تر به جهان معرفی کرد.
ایران در روزهای منتهی به عملیات، توانست با استفاده از تکنیک «عملیات روانی ارعاب» فضای اسرائیل را متشنج و متأثر از عملیات رسانهای خود کند و در این زمینه هم موفق ظاهر شود. هرچند که رسانه‌های اسرائیلی هم با تأکید بر پیامدهای اقتصادی و نظامی حمله ایران، سعی در خنثی کردن این عملیات روانی داشتند. در چنین فضایی، یکی دیگر از تکنیک‌هایی که در عملیات رسانهای مورد استفاده قرار می‌گیرد، «انتشار اخبار جعلی» است. رسانه‌های اسرائیلی و متحدان‌شان سعی کردند که فیلم‌هایی از اصابت موشک مربوط به حوادث دیگر را منتشر کنند تا با توسل به اخبار جعلی، اعتماد مخاطبان به فیلم‌های واقعی این عملیات را از بین ببرند، تا حدی هم در این مسیر موفق ظاهر شدند و توانستند افکار عمومی را در برخی سطوح منحرف کنند. اما در مجموع می‌توان چنین ارزیابی کرد که ایران در مدیریت رسانهای عملیات وعده صادق، خوب و قابل‌قبول عمل کرده است چنانکه توانسته تا به امروز از رسانه‌های رقیب جلوتر بایستد.
مکتوب حاضر متن ویرایش و تلخیص شده «ایران» از سخنرانی حجت‌الاسلام مبینی‌مقدس است که در میزگرد تخصصی «ارزیابی عملکرد رسانهای ایران در عملیات وعده صادق» در دانشکده علوم‌اجتماعی، ارتباطات و رسانه دانشگاه ادیان و مذاهب ارائه شده است.