موانع جولان فرزندان «شبدیز» در میدان‌های جهانی

حمیرا حیدریان
خبرنگار
یکی از نژادهای اصیل اسب، ‌نژاد اسب کُرد است که اصیل‌ترین ‌نژاد اسب ایرانی بوده و دارای تیره‌های جاف (سیاه و سفید)، افشار (کهر و قره کهر) و سنجابی (کهر روشن و خرمایی) است. چهار ‌نژاد اسب در سطح کشور به‌عنوان اسب ایرانی شناخته می‌شود که نامی ترین و بهترین آن اسب کردی است. اسب کرد از قدیم‌الایام نماد فرهنگی تاریخی مردم کرد بوده و داشتن آن همواره برای خانواده‌ها مایه فخر و مباهات بوده است.این ‌نژاد به‌دلیل استقامت بالا، قدرت و چالاکی زیاد ازجمله نژاد‌های مورد توجه در جهان است که بیشترین کارایی را برای بازی چوگان و تاختن در مناطق کوهستانی دارد. از این‌رو بسیاری از کشور‌ها همچون استرالیا، انگلیس و آلمان از آن، نسل‌گیری کرده و به‌عنوان یک ‌نژاد ارزشمند از آن بهره می‌برند اما اینکه این اسب اصیل در ایران و زادگاهش چه جایگاهی دارد، سؤالی است که پرورش‌دهندگان و مسئولان هیأت های سوارکاری به آن پاسخ می‌دهند.
 پول در بازار اسب کُرد نمی‌گردد
مزدا تیموریان پرورش دهنده اسب در کرمانشاه در گفت‌و‌گو با خبرنگار «ایران» گفت: می‌توان گفت وضعیت پرورش اسب کرد نسبت به سال‌های گذشته کمی بهتر شده است اما به همان میزان مخارج نگهداری از آنها هم افزایش یافته است. این در حالی است که این بازار به‌صورت مقطعی است و بازار دیگری ندارد که با دید اقتصادی بشود به آن نگاه کرد. به‌عبارتی بیشتر خرید و فروش بین خود افرادی که علاقه‌مند به اسب هستند انجام می‌شود و پول جدیدی در این صنعت تزریق نمی‌شود.
وی با بیان اینکه رقابت خاصی در صنعت پرورش اسب کرد وجود ندارد، افزود: هزینه پانسیون یک اسب مادیان نسبتاً خوب، ماهانه یک میلیون تومان است و قیمت یک مادیان متوسط تا خوب بین 20 تا 60 میلیون تومان است و این در شرایطی است که بازار چندان گرمی برای خرید و فروش و تولید آن وجود ندارد. تنها اسب‌بازان و طرفداران آن به این بازار علاقه نشان داده و پول بین آنها رد و بدل می‌شود و همین باعث عدم رشد این صنعت و کسادی و جلوگیری از رقابت در این صنعت در استان کرمانشاه می‌شود؛ این درحالی است که سایر استان‌های صنعتی چون اصفهان، یزد و... به علت دارا بودن چرخه صنعتی و گردش مالی بیشتر امکان پرورش اسب و سرمایه‌گذاری بیشتری وجود دارد. به‌طور مثال شاید یک سرمایه‌دار که شغل متفاوتی از صنعت پرورش اسب دارد به‌خاطر علاقه خود چند اسب نیز خریداری و روی آن سرمایه‌گذاری کند و همین باعث گردش پول در این بازار می‌شود اما در استان کرمانشاه نه در داخل کشور و نه از خارج کشور پول جدیدی به این صنعت تزریق نمی‌شود که باعث رشد آن شود.
وی به اشتغال در بخش صنعت پرورش اسب اشاره کرد و اظهار داشت: مربی، نعل‌بند، چابک سوار و تولید‌کننده از جمله افراد شاغل در این حرفه هستند و از همه بدتر شغل تولید‌کننده است چرا که دارای ریسک بسیار بالایی است؛ از این جهت که هزینه نگهداری و بیماری‌های گوارشی که ممکن است یک اسب به آن مبتلا شود بسیار بالا است و پس از 11 ماه انتظار برای به دنیا آمدن یک سر اسب که آیا مادیان باشد یا نه هزینه‌های زیادی را باید متحمل شد و در نهایت یک اسب خوب «کرد» در بازار شاید بین 50 تا 60 میلیون به فروش برسد.
تیموریان، دلالان را برندگان این میدان می‌داند و اضافه می‌کند: بیشترین سود در این حرفه عاید دلالان می‌شود چون دارای پول نقد هستند و براحتی خرید و فروش می‌کنند.
وی در پاسخ به این سؤال که وضعیت فعلی صادرات اسب «کرد» چگونه است عنوان کرد: پیش از این به‌صورت محدود، کشور عراق اسب‌های کرد را خریداری می‌کرد اما در حال حاضر این بازار نیز دچار رکود است. آنچه حائز اهمیت است اینکه ما اول باید بازاری برای اسب «کرد» پیدا کنیم به این معنی که می‌خواهیم این‌ نژاد را در چه بخشی بیشتر پرورش دهیم تا طرفدار بیشتری داشته باشد. اسب‌ها گونه‌های مختلفی دارند از جمله برای پرش، دونده، درساز، استقامت، جشنواره مد و زیبایی، هنرهای رزمی و کلاسیک و... که باید ابتدا بدانیم روی کدام یک از این نوع باید متمرکز و سرمایه‌گذاری کنیم کاری که هنوز نشده و البته کار سختی نیست.
وی با بیان اینکه در برخی از این رشته‌ها اسب «کرد» چندان جایگاهی در جهان ندارد؛ گفت: اسب کرد از نظر قامت و سایز واقعاً مناسب رشته کلاسیک خصوصاً برای کودکان است و می‌توان دراین رشته سرمایه‌گذاری و بازار پیدا کرد.
وی با بیان اینکه اسب عرب یکی از نژادهای برتر در جهان به حساب می آید، افزود: اسب عرب به‌خاطر خون گرم و تیز رو بودن در تمام دنیا مطرح است و نکته جالب اینکه اسب «کرد» نیز دارای خون داغ است و بعبارتی بسیار پر جنب و جوش است و در اصطلاح رو به جلو محسوب می‌شوند و نیاز نیست برای حرکت به آن تعلیم زیاد داد و از این نظر دارای جایگاهی برای رقابت با گونه عرب می‌تواند به حساب آید اما این نیازمند توجه ویژه و شناخت این سرمایه است.
ضرورت معرفی اسب اصیل ایرانی
ستار الماسی رئیس هیأت سوارکاری کرمانشاه نیز توجه به این نوع ذخیره ژنتیکی اسب اصیل را که زادگاه آن استان کرمانشاه است ، حائز اهمیت دانست و گفت: اولین قدم در بحث اسب کرد این است که به معرفی آن در سطح کشور و جهان بپردازیم، لذا اقدام به برگزاری جشنواره‌های زیبایی اسب کرد کرده‌ایم که این جشنواره جزو برترین مسابقات زیبایی اسب کشور است.
وی بیان کرد: اسب کرد به‌دلیل زیرکی و قدرت فراوان از نژاد‌های منحصر به فرد در دنیاست که بهترین نوع برای استفاده در مسابقات استقامت و چوگان محسوب می‌شود، اما متأسفانه در زمان صدور شناسنامه آن را در رده نژاد‌های بومی موجود، قرار می‌دهند. این پرورش دهنده اسب اظهار داشت: پایه کلیه نژادهای اسب‌های دنیا، اسب کرد است و این اسب به‌دلیل خاستگاهی که دارد (چهار فصل و کوهستانی بودن منطقه) ویژگی های خاص و منحصر به فردی دارد.
 رئیس هیأت سوارکاری کرمانشاه گفت: اسب کرد مظهر قدرت، سرعت، زیبایی و جسارت است، یعنی چهار ویژگی را توأمان با یکدیگر دارد.
الماسی خاطرنشان کرد: پیکره تراشیده شده با سنگ شبدیز در طاق بستان نمادی از ویژگی های اسب کرد است.
 ثبت تبارنامه اسب کرد
 معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه نیز در خصوص اصالت اسب کرد به «ایران» گفت: در حال حاضر تعدادی از اسب‌های کرد در استان‌های دیگری مثل کردستان، ایلام، همدان و حتی تهران زیست می‌کنند که در تلاش هستیم تا تبارنامه تمامی این اسب‌ها در استان ثبت شود.
بهرام خانی با اشاره به برنامه استان برای تهیه تبارنامه اسب ‌نژاد کرد افزود: سعی ما بر این است تا برای حفظ این اسب اصیل اعتبارات لازم را تهیه و حتی افزایش دهیم وامیدواریم این میزان تبارنامه را برای 250 سر اسب تهیه کنیم.
وی با اشاره به اینکه در گذشته کارهایی از سوی خود مردم، بخش خصوصی و فدراسیون‌های سوارکاری برای تهیه تبارنامه اسب ‌نژاد کرد انجام شده اظهارداشت: براساس قراردادی که با مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور منعقد شده قرار شده اسب‌های‌ نژاد کرد صاحب تبارنامه شوند. در این تبارنامه هر اسبی با اجدادش معرفی می‌شود و هر اسبی که تبارنامه غنی‌تری داشته باشد قیمت بالاتری دارد.
خانی در ادامه با بیان اینکه اسب ‌نژاد کرد یکی از سرمایه‌های بزرگ استان است که هم‌اکنون جمعیت زیادی در استان کرمانشاه دارد تصریح کرد: در حال حاضر در استان کرمانشاه بالغ بر دو هزار سر اسب‌ نژاد کرد اصیل وجود دارد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر نزدیک به 30 باشگاه، مرکز پرورش و اصلاح‌ نژاد اسب در استان کرمانشاه فعال است عنوان کرد: هم‌اکنون قیمت این اسب‌ها کمتر از 50 میلیون تومان نیست. اسب‌های کرد همواره در مسابقاتی که شرکت می‌کنند صاحب مقام می‌شوند.
وی بازگشت شجره نامه اسب ‌نژاد کرد را به دوران ساسانی و هخامنشی دانست و گفت: اسب شبدیز که روی طاق بستان حکاکی شده از اجداد اسب‌ نژاد کرد است.اسب‌ نژاد کرد در گذشته در منطقه ماهیدشت در استان کرمانشاه به‌صورت گله‌ای دیده می‌شده‌اند.

نیم نگاه

اسب کرد به دلیل زیرکی و قدرت فراوان از نژاد های منحصر به فرد در دنیاست که بهترین نوع برای استفاده در مسابقات استقامت و چوگان محسوب می شود، اما متأسفانه در زمان صدور شناسنامه آن را در رده نژاد های بومی موجود، قرار می دهند. پایه کلیه نژادهای اسب‌های دنیا، اسب کرد است و این اسب به دلیل خاستگاهی که دارد (چهار فصل و کوهستانی بودن منطقه) ویژگی های خاص و منحصر به فردی دارد

توضیح و اصلاح
در گزارش منتشر شده در صفحه ۱۱ در تاریخ دوشنبه ۳۰ تیر با تیتر «تصرف ۵۶۰۰ هکتار جنگل توسط یک نفر» منبع صدور رأی به نفع آقای خ «دیوان عدالت اداری» نوشته و منتشر شده است که با پوزش به «صدور رأی توسط دیوان عالی کشور» اصلاح می‌شود.