طرحی برای تبدیل یک تهدید دیرینه به فرصت تولید انرژی پاک
بادهای 120 روزه در خراسان جنوبی تبدیل به برق میشوند
زهره افشار
خبرنگار
تا 70 سال پیش ساکنان منطقه کویری نهبندان در خراسان جنوبی گندم خود را با آسیاب های بادی که با بادهای 120 روزه میچرخید، آرد میکردند. اما امروز با شنیدن نام بادهای 120 روزه سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی، آنچه در ذهنمان نقش میبندد توفان شن و کاهش دید و به زیر شن رفتن راههای روستایی و شهری است. حق هم داریم که چنین تصوری داشته باشیم، زیرا استفاده از فرصتهایی که طبیعت دراختیارمان میگذارد در کشور ما کمتر انجام میشود. بادهای 120 روزه افزون بر چهره تخریبی و نقشی که در بیابانزایی دارند، فرصتی هم برای تأمین انرژی پاک به وجود می آورند و حالا در خراسان جنوبی قرار است از این فرصت برای تولید برق استفاده شود. برنامه روی کاغذ این است؛ برق تولیدی هم میتواند کمکی برای شبکه برق داخلی باشد و هم به دلیل همجواری با کشور افغانستان برایمان ارزآوری داشته باشد.
دالان های انرژی در کویر
استان مرزی خراسان جنوبی با داشتن دالانهای بادی، منطقه مناسبی برای ایجاد نیروگاه بادی است. تعداد بالای روزهای آفتابی در کنار وزش باد، امکان استفاده از انرژی بادی را در این استان فراهم کرده است. در این استان پیشتر نیروگاههای آفتابی حتی در مقیاس کوچک و روی پشت بام خانهها ساخته شده بود و دولت علاوه بر دادن تسهیلات به متقاضیان سرمایهگذاری در این بخش، برق تولیدی این نیروگاههای کوچک را هم به صورت تضمینی و برای 20 سال خریداری میکند.
«مهدی دادگر» ، مدیر عامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان جنوبی در گفتوگو با «ایران» گفت: وجود حداقل سه دالان مهم بادی در استان فرصت بیبدیلی برای ایجاد توربینهای بادی است، که زمینه مناسبی را برای سرمایهگذاری فراهم کرده است. وی افزود: از سوی دیگر افغانستان به عنوان کشور همسایه استان خراسان جنوبی به صورت مکرر درخواست انرژی برق از استان را دارد که سرمایهگذاری در زمینه تولید انرژی برق از باد، صرفه اقتصادی مناسبی برای صادرات به کشور افغانستان دارد.
به گفته وی وجود دالانهای بادی و برخورداری از 300 روز آفتابی طی یک سال از مزیتهای بینظیر سرمایهگذاری خراسان جنوبی در زمینه تولید انرژی پاک و تجدید پذیر است. وی تأکید کرد: در صورت استفاده بهینه از این انرژی پایدار میتوان خراسان جنوبی را به یکی از مهمترین قطبهای تولید برق در کشور تبدیل کرد. وی توضیح داد که در این استان قبلاً نیروگاههای خورشیدی ایجاد شده بود.
وی افزود: در این بخش از ابتدای امسال تاکنون ۳۷ نیروگاه خورشیدی با مجموع ظرفیت ۴۰۰ کیلووات به شبکه توزیع نیروی برق خراسان جنوبی متصل شده است و بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان بابت خرید تضمینی برق، به مشترکان این نیروگاهها پرداخت شده است.
دادگر، با بیان اینکه هماکنون 322 نیروگاه برق خورشیدی با ظرفیت ۲۱.۱۶ مگاوات در خراسان جنوبی فعال است گفت: ۳.۱۶ مگاوات از این ظرفیت مربوط به ۳۱۹ نیروگاه خورشیدی ۲۰ و بالای ۲۰ کیلووات، ۱۰ مگاوات مربوط به نیروگاه شهرستان خوسف، ۷ مگاوات مربوط به نیروگاه سربیشه و یک مگاوات مربوط به نیروگاه شهرستان بشرویه است.
به گفته وی از ابتدای طرح خرید تضمینی برق از مشترکان نیروگاههای خورشیدی در استان تاکنون، در مجموع ۷ میلیون و ۵۹۳ هزار کیلووات ساعت برق خریداری و ۸ میلیارد و ۲۸۹ میلیون تومان به صاحبان این نیروگاهها پرداخت شده است.
وی همچنین با اشاره به شروع عملیات اجرایی نیروگاه بادی ۵۰ مگاواتی «درح » در سربیشه گفت: با احتساب سرمایهگذاریهای قبلی در صورت تکمیل عملیات اجرایی این طرح، مجموع ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر استان از مرز ۷۰ مگاوات عبور خواهد کرد. وی تصریح کرد: پیشتر برای تولید برق از انرژی خورشید در استان سرمایهگذاری شده بود ولی برای نخستین بار میخواهیم از انرژی باد در استان خراسان جنوبی استفاده کنیم. به گفته وی با ساخت نیروگاه درح سالانه ۴۵ میلیون لیتر گازوئیل و ۱۲۵ هزار مترمکعب آب صرفهجویی خواهد شد. همچنین میزان اشتغال این نیروگاه در دوره نصب ۶ هزار و ۶۵۰ نفر روز و دوره بهرهبرداری ۲۵ نفر بهطور مستمر پیشبینی شده است.
سرمایهگذاری 60 میلیون یورویی برای نیروگاه بادی« درح »
«محسن حکاک صادقی» مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری نیروگاه درح در گفتوگو با «ایران» تصریح کرد: از آنجا که خراسان جنوبی جزو مناطقی از کشور است که معمولاً دارای باد با سرعت بالای 7متر برثانیه است از جمله مناطق مستعد برای ساخت نیروگاه بادی به شمار میرود. به گفته وی این نیروگاه 20 توربین بادی دارد که هرکدام از این توربینها میتوانند 2.5 مگاوات برق در ساعت تولید کنند که در مجموع 50 مگاوات میشود. قرار است وزارت نیرو برق تولیدی این نیروگاه را به مدت 20 سال و به صورت تضمینی خریداری کند. وی با اشاره به اینکه این نیروگاه در حال حاضر 15 در صد پیشرفت فیزیکی دارد افزود: از زمان شروع ساخت این نیروگاه یعنی از مهر ماه سال گذشته تاکنون نرخ ارز رشد 70 درصدی داشته و این مسأله کار را برای تسریع و بهرهبرداری از توربینها با مشکلاتی روبهرو کرده است و عملاً کار را خوابانده است. به گفته وی در زمان انعقاد قرارداد ساخت این نیروگاه، قیمت پایه خرید هر کیلووات ساعت برق 420 تومان تعیین شده بود. وی تصریح کرد: هرچند این نرخ بعداً به 546 تومان افزایش یافت اما ما همچنان خواهان اصلاح این نرخ به 850 تا 900 تومان هستیم زیرا در غیر اینصورت و با توجه به افزایش ناگهانی نرخ ارز، اصولاً ساخت این نیروگاه غیر اقتصادی خواهد بود. حکاک تصریح کرد: در جریان سفر وزیر نیرو به خراسان جنوبی در خرداد ماه این مسأله مطرح و ایشان قول مساعدت دادند. وی خاطر نشان کرد: در صورتی که این نرخ اصلاح شود این آمادگی وجود دارد که نیروگاه بادی درح تا پایان سال99 تکمیل و به بهرهبرداری برسد.
پروژهای برای رونق زندگی و اقتصاد در حاشیه کویر
آب خلیج فارس تا مهر ماه به کرمان میرسد
گروه ایران زمین - هرچند وجود معادن بیشمار فولاد، زغال سنگ، مس و... ظرفیتهای بینظیری را برای استان کرمان و یزد فراهم آورده اما کمبود آب در این استانهای کویری راه توسعه این صنایع را دشوار کرده است. تأمین آب برای کامل شدن زنجیره تولید این صنایع هدفی است که مسئولان استانی و کشوری همواره بهدنبال آن بودهاند تا بتوانند با استفاده از این ظرفیت زمینه رونق چرخ صنعت را در این استانها فراهم کنند.
در این راستا طرح انتقال آب خلیج فارس به نواحی مرکزی ایران از سال 95 در دستور کار قرار گرفته و حالا بعد از گذشت 4 سال بنا به گفته استاندار کرمان بزودی شاهد افتتاح این طرح بزرگ در استان کرمان خواهیم بود. البته فدایی پیشتر نیز اعلام کرده بود طرح انتقال آب خلیجفارس به استان تا تیر ماه 99 افتتاح میشود که متأسفانه بهدلیل تحریمها و شیوع کرونا افتتاح آن به ماههای بعد موکول شد.
«محمد جواد فدایی»، استاندار کرمان در گفتوگو با «ایران» با اشاره به اینکه نیمه اول مهر ماه طرح انتقال آب از خلیج فارس به گلگهر توسط رئیس جمهوری به بهرهبرداری میرسد، اظهار داشت: بهمنظور رفع مشکل کمآبی استان طرح انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان در دستور کار بوده و قرار است خط اول انتقال آب از خلیج فارس برای صنایع استان بزودی به بهرهبرداری برسد. همچنین بخش مربوط به آبرسانی به سرچشمه و چادرملو نیز 22 بهمن افتتاح خواهد شد.
وی ادامه داد: با توجه به وقفه پیش آمده در افتتاح خط اول تمام کارها برای اجرای خط ۲ انجام شده و بزودی در این زمینه مذاکراتی با یک شرکت داخلی خواهیم داشت. همچنین در نظر داریم بررسی و امکان سنجی خط سوم که برای مصارف کشاورزی در نظر گرفته شده را نیز بزودی با همراهی بخش خصوصی آغاز کنیم. در این راستا متقاضی بخش خصوصی اعلام آمادگی کرده و قرار است بعد از بررسیهای اولیه تفاهمنامهای با این شرکت امضا شود.
استاندار کرمان با اشاره به اینکه شرکتهای شاخص میتوانند به میزان دلخواه در این طرح سهامدار شوند، افزود: شرکت انتقال آب خلیج فارس به نمایندگی از گلگهر، مس و چادرملو به میزان زیرساختها بهعنوان آورده خود برای اجرای خط دوم انتقال آب به قیمت کارشناسی سهامدار شرکت جدید خط دوم خواهند بود. در سفر اخیری که به تهران داشتهام در جلسات متعددی با مسئولان در رابطه با پیشرفت و توسعه اقتصادی استان صحبت کردم. در نهایت قرار شده سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح یک میلیارد دلار در حوزه معدن استان سرمایهگذاری کند.
وی خاطرنشان کرد: مصرف اقتصادی آب استحصالی از خط دوم در نشستی با حضور وزرای نیرو، صنعت و معدن، کشاورزی و اقتصاد و دارایی برای بخشهای صنعت، کشاورزی و شرب مشخص خواهد شد و مسئولان مربوطه باید با جمعآوری اطلاعات لازم گزارشی کارشناسی و فنی را برای جلسه با وزرا تهیه کنند.
«احمد انارکی محمدی» مدیر مالی طرح انتقال آب خلیج فارس در گفتوگو با ایرنا با اشاره به اینکه این طرح با اعتباری بالغ بر ۶۰هزار میلیارد ریال در دست انجام است، گفت: برای تأمین این اعتبار در نشستی که کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با وزیران صنعت، معدن و تجارت و اقتصاد و دارایی داشته مقرر شده ۲۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات به وسیله هفت بانک عامل به این پروژه اختصاص یابد و ۴۰هزار میلیارد ریال باقیمانده را نیز معادن گلگهر سیرجان، مس سرچشمه رفسنجان و چادرملوی استان یزد تأمین کنند.
وی در خصوص مراحل کامل اجرای این طرح، افزود: ابتدا آب از خلیج فارس گرفته و بعد از شیرینسازی به یزد و کرمان منتقل میشود. در واقع ایستگاههای پمپاژ و خطوط انتقال آب را از سایت شیرینسازی بندرعباس به طول یکهزار کیلومتر به 2 استان کویری انتقال میدهند.
انارکی محمدی افزود: طبق تعهد وزارت صمت، شهرکهای صنعتی که در مسیر انتقال آب قرار دارند میتوانند از این آب خریداری و استفاده کنند. همچنین برای آب آشامیدنی و بهداشتی هم با توجه به وضعیت موجود منابع آبی در رفسنجان، یکی از تعهدات وزارت نیرو این است که آب را از این خط لوله بخرد و برای آشامیدن مردم تصفیه و واگذار کند. باقیمانده این آب هم قرار است برای تعادل بخشی سفره آبهای زیرزمینی به این سفرهها تزریق شود تا در امر کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد.
وی ادامه داد: امیدوارم با همکاری و هماهنگی میان دولت و بخش خصوصی و بانکها با اجرای این طرح مشکل کمبود آب در بخش صنعت استانهای کرمان و یزد رفع شود.
زن اشکانی، باستانشناسان را به تاریخ پیش از اسلامِ اصفهان برد
اصفهان را همه بهعنوان یک شهر صفوی میشناسند. صفویان چهارصد و اندی سال پیش این شهر را بهعنوان مرکز خود برگزیدند و آثار ماندگاری چون میدان نقش جهان، چهلستون، سی و سه پل و... را از خود به یادگار گذاشتند تا شناخته شدهترین برگه تاریخی این شهر پرجاذبه باشند. تاریخی که از صفویها بهجا ماند آنقدر خیرهکننده بود که باعث میشد کمتر کسی به تاریخ اصفهان پیش از این سلسله، بویژه قبل از اسلام، فکر کند. حالا باستانشناسان در کاوشهای تپه تاریخی اشرف به اسکله زنی اشکانی رسیدند که میتواند آنها را به تاریخ ناشناخته این شهر پیش از اسلام در ۲۲۰۰ سال پیش ببرد. اشکانیان یک امپراطوری هستند که از ۲۴۷ ق.م. تا ۲۲۴ م بر قسمت اعظم غرب آسیا حکومت میکردند. این کاوش اهمیت زیادی برای باستانشناسان و پژوهشگران دارد. تپه اشرف بعد از تپه سیلک کاشان راهی است که میتواند پرده از تاریخ مبهم پیش از اسلام شهر اصفهان بردارد. نوع تدفین این زن، وزن اشکانی بودن آن را برای باستانشناسان سنگین میکند. در این تدفین صورت زن به طرف شرق روی کتف چپ گردانده شده است. همین نشان میدهد باستانشناسان با یک تدفین مهرپرستی روبهرو هستند. قسمت اعظم امپراطوری اشکانی پیرو آیین مهرپرستی بوده است. البته در دورههای تاریخی پیش از اشکانی هم تدفین صورت به طرف طلوع خورشید دیده شده است اما وجود لایه سفالهای اشکانی تعلق این زن به اشکانیان را برای باستانشناسان سنگینتر میکند. باستانشناسی علم احتمالات است. پیش از این زن باستانشناسان در کاوشهای تپه اشرف به دومین گور خمره اشکانی رسیده بودند. گورستانها مهمترین سایتهای تاریخی و باستانی برای باستانشناسان هستند.
آب بیرم کم و غیر قابل شرب است
شیراز- بیرم از مناطقی در کشور است که این روزها ساکنان آن در گرما و کم آبی گرفتارند و شکایتهای این شهروندان به گوش مسئولان پایتخت هم رسیده است. بخشدار بیرم گفت: افت فشار و کمبود آب همچنان یکی از چالشها و دغدغههای جدی مردم و مسئولان این بخش است.
به گزارش ایرنا، روحالله بامدادی در عین حال اما موضوع آلوده بودن آب بیرم را رد میکند و اذعان دارد که قابل شرب نبودن با آلوده بودن متفاوت است. وی تصریح کرد: بر اساس آزمایشها و پایشهای روزانه آب و فاضلاب و تأییدیههای مرکز جامع سلامت بیرم آب این منطقه هیچگونه مشکلی برای استحمام یا شستوشو ندارد.
وی بیان داشت: غیرقابل شرب بودن آب بیرم نه بهخاطر آلوده بودن است بلکه به خاطر طعم خاص و شور بودن آن است که بسیاری از مناطق جنوبی بویژه شهرهای جنوب فارس با این چالش مواجه هستند که به نظر میرسد تأمین و افزایش آبشیرینکنهای دولتی و رایگان یکی از بهترین راهها در این شرایط باشد. بامدادی میگوید: مجموعه مدیریت اجرایی استان و شهرستان نیز با توجه به طرح انتقال آب از سد سلمان پیشبینی اعتبار لازم را برای شروع عملیات اجرایی آن کردهاند اما بدون شک برای تسریع و اجرای این طرح بزرگ نیازمند تزریق اعتبارات ملی هستیم. او گفت: مسئولان امر بویژه استاندار، سازمان مدیریت و برنامهریزی فارس، فرماندار ویژه لارستان و نماینده مردم منطقه در مجلس به مشکل کمآبی بیرم واقف هستند و مردم امیدوار برای رفع این چالش و تأمین اعتبارات لازم برای اجرای عملیات آبرسانی از سد سلمان به این منطقه هستند.
معاون عمرانی فرماندار ویژه لارستان نیز با تأکید بر اینکه آب بیرم آلوده نیست، گفت: چند گزینه برای رفع چالش کم آبی در منطقه بیرم پیشبینی شده که یکی از بهترین گزینهها انتقال آب از طریق خط دوم سد سلمان فارسی است. احمد دلاور میگوید: انتقال آب از سد سلمان علاوه بر بخش بیرم سه بخش دیگر جویم، بنارویه و صحرای باغ را نیز شامل میشود. وی تصریح کرد: مطالعات این طرح به اتمام رسیده و تأکید استاندار و همچنین فرماندار ویژه لارستان و البته پیگیریهای نماینده سابق و کنونی مجلس برای تأمین اعتبارات ملی درخصوص تسریع در اجرای این طرح از سالهای قبل تاکنون ادامه دارد. وی ابراز داشت: یکی از دلایل مهم در تأخیر عملیات اجرایی این طرح وجود چندین گزینه از جمله انتقال آب از سد هایقر بوده که این موضوع تا حدودی منتفی شد و هماینک گزینه اصلی اجرای طرح انتقال آب از طریق خط دوم سد سلمان است که با توجه به آبگیری این سد تا پایان سالجاری بدون شک عملیات اجرایی طرح آبرسانی بیرم قبل از آبگیری سد خواهد بود.
مشکلات آب بیرم به گوش وزیر نیرو رسید
نماینده مردم شهرستانهای لارستان، خنج، گراش و اوز در مجلس شورای اسلامی نیز تصریح کرد: مشکلات حوزههای مرتبط با وزارت نیرو در زمینه قطعیهای مکرر برق، عدم اجرای طرحهای مربوطه در حوزه صنعت آب و برق و محرومیتها و دغدغههای مردم در این بخشها بویژه موضوع آب بیرم با وزیر نیرو مطرح شده است. حسین حسینزاده یکی از موضوعات اساسی مطرح شده با وزیر نیرو را علاوه بر مشکلات اساسی مردم منطقه لارستان در این حوزه، مربوط به آب بخش بیرم و موضوع کمبود و افت شدید آب و نیز غلظت بالای آب بیرم دانست و از وزیر خواست که در اسرع وقت نسبت به رفع این چالش جدی منطقه اقدم کند. وی تصریح کرد: بر اساس آزمایشهای شیمیایی انجام شده و بررسیها میزان سختی آب بیرم بالای هزار است که با این شرایط آب بیرم به هیچ وجه قابل آشامیدن نیست. حسینزاده همچنین در دیدار با وزیر نیرو خواستار تسریع و شتاببخشی در اجرای خط دوم سد سلمان فارسی و آبگیری سریعتر این سد شد و گفت: اعتبارات تخصیصیافته و قطره چکانی این طرح روند اجرای آن را کند کرده است.
احیای ۱۵۳ واحد راکد و نیمه تمام در سیستان و بلوچستان
زاهدان - معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار سیستان و بلوچستان گفت: در سال ۹۸ تعداد ۱۵۳ واحد تولیدی راکد و نیمه تمام در استان احیا شد.
در سیزدهمین جلسه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید استان به ریاست معاون هماهنگی اموراقتصادی ، مشکلات فراروی هشت واحد تولیدی، صنعتی و معدنی استان بررسی و تصمیمات لازم برای رفع آن موانع اتخاذ شد. ماندانا زنگنه در حاشیه کارگروه ستاد تسهیل و رفع موانع پیش روی تولید استان که در سالن جلسات معاونت هماهنگی امور اقتصادی برگزار شد، افزود: طی سال های گذشته واحدهای مختلفی به دلایل متعدد دچار مشکل شده بودند که در ستاد تسهیل و رفع موانع تولید استان با حضور نمایندگان واحدهای تولیدی و دستگاههای اجرایی و بانکهای عامل مورد بررسی قرار گرفتند و پس از رفع مشکلات ایجاد شده به چرخه تولید و اقتصاد استان بازگشتند.
زنگنه افزود: سیزدهمین جلسه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید استان در سال ۹۹ تشکیل جلسه داد و در این جلسه مشکلات هشت واحد تولیدی، صنعتی و معدنی که برخی از آنها واحدهای مهم و استراتژیک استان شناخته میشوند مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت برای رفع مسائل ایجاد شده پیش روی آنها تصمیمهای لازم اتخاذ شد. وی تصریح کرد: سال گذشته ستاد تسهیل و رفع موانع تولید با همکاری دستگاههای اجرایی و بانکهای عامل توانست ۱۵۳ واحد راکد و نیمه تمام استان را احیا کند. زنگنه افزود: براساس برنامهریزیهای انجام شده مقرر است در سالجاری ۳۰ واحد راکد استان احیا و حداقل ۴۰ واحد هم افزایش ظرفیت پیدا کنند.
راهاندازی پویش خرید از خانه در خراسان جنوبی
بیرجند - مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی خواستار راهاندازی پویشی مانند پویش کشوری «از خانه بخریم» در این استان شد. به گزارش اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی، ناصر نبیزاده در نشست هماندیشی درخصوص ظرفیتها و چالشهای فروشگاههای اینترنتی افزود: انتشار این پویش به معرفی فروشگاههای اینترنتی و توسعه فرهنگ خرید غیرحضوری کمک شایانی خواهد کرد.
وی با اشاره به اینکه بخش زیادی از انتقال بیماری در رفت و آمدهای غیرضروری ایجاد میشود اضافه کرد: هرچه استفاده از خدمات فروشگاههای اینترنتی افزایش یابد، شاهد کاهش رفت و آمدهای غیرضروری و مدیریت بیماری کرونا خواهیم بود.