جوینده حقیقت

نیلوفر  ساسانی
خبرنگار
ایام مناسبتی و مذهبی در تلویزیون به تجربیات سریال‌سازی داوود میرباقری گره خورده است. عادت کرده‌ایم که در ایام شهادت حضرت علی(ع) بازپخش چندباره سریال امام علی(ع) و البته گاهی «معصومیت از دست رفته‌» را روی آنتن‌ یکی از شبکه‌های تلویزیونی ببینیم. ایام محرم و اربعین هم که «مختارنامه»‌اش پای ثابت پخش تلویزیون است و گاهی از چند شبکه همزمان پخش می‌شود. سریال «سلمان فارسی» تازه‌ترین تجربه سریال‌سازی میرباقری برای تلویزیون هم خبر خوشی برای علاقه‌مندان آثار اوست و هم احتمالاً خیال مدیران تلویزیون را بابت تأمین خوراک آنتن تلویزیون در دیگر ایام مناسبتی سال‌ آسوده می‌کند. البته تا آماده پخش شدن این سریال عجالتاً باید به‌همین بازپخش‌ها تن داد و چند سالی صبر کرد تا آن طور که امرالله احمدجو می‌گوید بیننده سریالی شوند که بالاترین جایگاه را در کارنامه کاری میرباقری خواهد داشت.
احمدجو که در دیالوگ‌نویسی نیز به همراه دو نویسنده دیگر به‌صورت مجزا با میرباقری همکاری دارد درباره این همکاری به «ایران» می‌گوید: «هر کدام به سلیقه خودمان چیزهایی را نوشتیم که دستشان پر باشد و در دیالوگ‌نویسی نهایی اگر چیزی به دردشان خورد استفاده کنند. بدیهی است که آقای میرباقری هم نمایشنامه‌‌‌نویس قابلی است و هم فیلمنامه‌نویس قابلی. بسیار با ذوق است.»
آن‌طور که احمدجو می‌گوید میرباقری از حدود 30 سال قبل قصد ساخت این سریال را داشته: «حدود 30 سال پیش که میرباقری همواره از ساخت «سلمان فارسی» صحبت می‌کرد تصور می‌کردم خیلی پتانسیل سریال تلویزیونی را ندارد. به او می‌گفتم زندگی سلمان خیلی ماجرا ندارد یک شخصیت فرهنگی است. مثل مختار یا حضرت علی(ع) نیست که آن اتفاقات مهیج و جنگ در کارنامه‌اش باشد اما زمانی که فیلمنامه‌ را خواندم پی بردم کاملاً حق با ایشان است. بسیار جذاب و خواندنی بود از سفر سلمان از ایران تا شام و فلسطین و عربستان و یثرب و در نهایت آشنایی‌اش با حضرت محمد (ص) و از جمله کارهایی که در جنگ خندق می‌کند. فیلمنامه فوق‌العاده مهیج و با ضرباهنگ خوب نوشته شده است.» او مهم‌ترین وجهه شخصیتی «سلمان فارسی» از نگاه میرباقری را حقیقت‌جویی عنوان می‌کند: «وجه خاص شخصیتی‌ که بسیار قوی برجسته شده معرفی آدمی است که متفکر زمانه خودش است و دغدغه ذهنی‌اش مسأله فرهنگ و در رأس آن دیانت است. چند دین عوض می‌کند. پی‌جوی حقیقت و گوهر دین الهی است. مسأله‌اش جست‌وجوی حقیقت است و برای آن هزینه هم می‌کند؛ اعیان‌زاده‌ای که مقام و رفاه و املاکش را رها می‌کند، به بردگی گرفته می‌شود و در قالب غلام یک یهودی به مدینه می‌رسد و در آنجا پس از درک محضر حضرت محمد(ص) توسط ایشان آزاد می‌شود. بر شاخصه فداکاری و از جان مایه گذاشتن سلمان در راه حقیقت و خداشناسی هم در تاریخ تأکید شده و هم در قصه‌ آقای میرباقری؛ البته در دل این قصه گزارشی از تاریخ ساسانیان و شرایط اجتماعی آن دوره تا بیزانس و عربستان در صدر اسلام هم تصویر می‌شود.» ساخت سریال «سلمان فارسی» که یکی از مهمترین پروژه‌های الف فاخر تلویزیون در سال‌های اخیر است اوایل دی‌ماه در لوکیشن‌های اطراف شهداد آغاز شد و پس از آن گروه تولید برای ادامه تصویربرداری به قشم رفتند. در همان ایام ادامه تصویربرداری این سریال که با شیوع کرونا همزمان شده بود جنجال‌سازی رسانه‌ای را به همراه داشت و پخش کلیپ‌هایی قدیمی از این سریال مبنی بر رعایت نکردن نکات بهداشتی در فضای مجازی خبرساز شد اما با وجود حواشی و اعمال فشار رسانه‌ای عوامل «سلمان فارسی» تا اواخر اسفند کار در این لوکیشن را ادامه دادند. احمدجو در این باره توضیح می‌دهد: «به شکل ناگهانی فشارها زیاد شد اما واقعاً نمی‌شد کار را رها کرد چون لوکیشن در موقعیتی بود که اگر به بعد از عید موکول می‌شد با توجه به گرمای فوق‌العاده قشم غیر ممکن بود و اگر منتظر پاییز و زمستان سال بعد می‌ماندیم ممکن بود سیل به دکورها آسیب بزند. ضمن اینکه خوشبختانه آنجا وضعیت سفید بود و لوکیشن‌ها همه بیابانی و دور از شهر بود. با رعایت نکات بهداشتی خوشبختانه مسأله خاصی پیش نیامد.» ساخت این سریال که از آغاز بهار متوقف شده طبق آخرین اخبار بعد از ماه مبارک رمضان پیگیری خواهد شد اما شیوع کرونا باعث ایجاد تغییراتی در برنامه تولید این سریال شده و بخش‌های فصل بیزانس که قرار بود در ترکیه فیلمبرداری شود در شهرک سینمایی نور ضبط خواهد شد. احمدجو که در بخشی از کارهای اجرایی با این سریال همراه بوده پیش‌بینی می‌کند «سلمان فارسی» بالاترین جایگاه را در کارنامه کاری این فیلمساز داشته باشد: «میرباقری در طراحی، میزانسن‌ها، دکوپاژ، هدایت بازیگران و دقت در جزئیات با ظرافت خاصی عمل می‌کند که پشتوانه آن تجربه فراوانشان در زمینه صدر اسلام و تسلطی است که دارند. ایشان در این زمینه منحصر به فرد و بی‌رقیب هستند. به مخاطبان تلویزیون نوید یکی از بهترین سریال‌های موفق در این زمینه را می‌دهم.» در «سلمان فارسی» که داوود میرباقری آن را پیچیده‌ترین تجربه کاریش می‌داند حدود 800 بازیگر حضور خواهند داشت و تا به اینجای کار نام علیرضا شجاع نوری به‌عنوان بازیگر نقش سلمان فارسی مطرح شده و فرهادی اصلانی بعد از «شاهگوش»، «مختارنامه»، «امام علی (ع)» در چهارمین همکاری‌اش با میرباقری در نقش یک تاجر بازی می‌کند. همچنین علی دهکردی و محمدرضا هدایتی از دیگر بازیگرانی هستند که در این سریال به ایفای نقش می‌پردازند.