ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
با حضور رهبر انقلاب و جمعی از عزاداران اهلبیت (ع) دومین شب مراسم عزاداری حضرت زهرا (س) برگزار شد
در سوگ مادر
دومین شب مراسم عزاداری حضرت فاطمهزهرا سلاماللهعلیها با حضور رهبر معظم انقلاب اسلامی و جمعی از عزاداران خاندان عصمت و طهارت علیهمالسلام در حسینیه امام خمینی(ره) برگزار شد. در این مراسم، حجتالاسلام والمسلمین رفیعی «عبادت»، «تربیت»، «جهاد»، «کرامت»، «ایثار»، «علم» و «ساده زیستی» را از جمله ویژگیهای حضرت زهرا سلاماللهعلیها برشمرد و گفت: درس جوانان ما از بانوی بزرگ بشریت و خانه او این است که در اوج جوانی طوری میتوان کانون منقبت، فضیلت و عظمت شد که جز با انبیاء و ائمه علیهمالسلام قابل قیاس نباشد. همچنین در این مراسم، آقای مهدی رسولی به مرثیهسرایی و نوحهخوانی پرداخت. امسال با توجه به کاهش بیماری کرونا و در عین حال لزوم استمرار رعایت شیوهنامههای بهداشتی، مراسم عزاداری در حسینیه امام خمینی(ره) با حضور تعداد محدودی از عزاداران از جمله خانواده معظم شهدا برگزار میشود و میزبانی از همه مشتاقان عزاداری امکانپذیر نیست.
نخستین محموله خودروهای خارجی وارد کشور شد
واردات خودرو پس از 4 سال
احتمال بازبینی تعرفه واردات برای کاهش قیمت
شنبه از ساعت 2 بامداد تا 6 صبح عملیات تخلیه اولین محموله وارداتی در بندر لنگه انجام شد. خودروهای وارداتی بعد از بارگیری به گمرک شهریار (تهران) ارسال شدند تا فروش این خودروها در بورس کالا آغاز شود. در کمتر از دو هفته دیگر نیز محموله دیگر وارد بندر لنگه خواهد شد، بر این اساس پس از 4 سال ممنوعیت واردات خودرو برداشته شد. قرار است 200 هزار خودروی خارجی طی شش ماه آینده وارد کشور شود.
گروه اقتصادی / شنبه از ساعت 2 بامداد تا 6 صبح عملیات تخلیه 22 خودروی وارداتی در بندر لنگه انجام شد. خودروهای وارداتی بعد از بارگیری به گمرک شهریار (تهران) ارسال شدند تا فروش این خودروها در بورس کالا آغاز شود. در کمتر از دو هفته دیگر نیز 25 خودروی خارجی دیگر وارد بندر لنگه خواهد شد، بر این اساس پس از 4 سال ممنوعیت واردات خودرو، 47 خودروی خارجی بر اساس مصوبه دولت مبنی بر اینکه انتقال تکنولوژی صورت گیرد، امکان فروش به مردم را پیدا میکنند.
از آنجا که بعد از مدتها، واردات خودرو اتفاق افتاد، فرایند واردات با چالشهایی همراه است اما از هفتههای آینده روند واردات خودرو تسریع خواهد شد. بر اساس اظهارات مسئولان وزارت صمت، قرار است تا پایان سال جاری 100 هزار خودروی خارجی وارد کشور شود.
اولین سری از خودروهای وارداتی که مجوزهای لازم را دریافت کردند، از امارات وارد بندر لنگه شدند؛ خودروهای برند کیا که سفارش کشور هند است. گفته میشود به جهت تحریمهایی که وجود دارد واردکنندگان نمی توانند به صورت مستقیم خودرو از کره خریداری کنند. از طرفی برخی منابع مطلع به نقل از شرکتهای واردکننده خودرو اعلام کردند که قیمت خودروهای وارداتی که شامل سراتو، ریو، پیکانتو، پگاس، سونت (شاسی بلند)، اسپورتیج (شاسی بلند)، سول و اپتیما است، بین 800 میلیون تا یک میلیارد و 300 میلیون تومان تمام میشود و این به منزله آن است که تعرفه واردات خودروها بیش از 90 درصد است. البته پیش از این وزیر صمت و معاون او اعلام کردند که در سری نخستین خودروهای وارداتی، قیمت خودروها بالا خواهد بود و پس از آن یعنی در نیمه اول سال آینده، قیمتها کاهش خواهد یافت. به گفته کارشناسان دو موضوع سبب میشود که قیمت خودروهای اقتصادی وارداتی در بورس کالا، گران تمام شود؛ اول، کمبود خودرو در بازار و عدم تعادل بین عرضه و تقاضای خودرو و دوم، استقبال مردم از خودروهای وارداتی. با ادامه فرایند واردات خودرو، به مرور زمان قیمت خودروهای خارجی در بورس کالا تنزل میکند و تعداد قابل توجهی از مردم میتوانند به خودروهای اقتصادی دسترسی پیدا کنند.
احتمال بازبینی تعرفه واردات خودرو
یک مقام مطلع در وزارت صمت که خواست نامش عنوان نشود درباره قیمت خودروهای وارداتی به کشور و روند قیمتگذاری آن در بورس کالا به «ایران»، گفت: بر اساس مصوبه دولت، واردکنندگان تنها مجوز واردات خودروهایی را دارند که کمتر از 20 هزار یورو باشد، لذا اولین سری از خودروهای وارداتی هم کمتر از حدود قیمتی مصوب شده است. او افزود: ما میدانستیم که اولین سری از خودروهای وارداتی با قیمت بسیار زیاد در بورس کالا فروخته خواهند شد و عملاً جزو خودروهای اقتصادی نمیشوند؛ اما این امر کوتاهمدت خواهد بود و قیمت خودروها در بورس کالا کاهش خواهد یافت.
این مقام مطلع اظهار کرد: وزارت صمت به هیچ عنوان اجازه نمیدهد که خودروها با قیمت بیش از 20 هزار یورو وارد کشور شود و البته از واردکنندگان خواسته شده که به دنبال واردات خودروهایی باشند که قیمت آنها کمتر از 10 هزار یورو باشد.
او درباره اینکه آیا احتمال کاهش تعرفههای واردات خودرو وجود دارد تا به واسطه این اتفاق قیمت خودروهای خارجی در بورس کالا کاهشی شود، خاطرنشان کرد: در حال حاضر تعرفه واردات خودرو، مانند گذشته است اما درصدد آن هستیم که تغییرات تعرفهای را دنبال کنیم؛ ولی در مقطع فعلی هیچ وعدهای را نمیتوان داد. کاهش تعرفه واردات خودرو بر قیمت نهایی کالا بسیار اثر میگذارد و میتواند کمک کننده باشد.
بر اساس اطلاعات به دست آمده ارزش ارزی هیچ کدام از 22 خودروی وارداتی کمتر از 10 هزار یورو نبوده است. ارزش دلاری خودروهای وارداتی شامل پیکانتو 10 هزار و 400 دلار، پگاس 10 هزار و 900 دلار، سراتو 14 هزار و 300 دلار، سول 14 هزار و 500 دلار، ریو 17 هزار و 700 دلار، سلتوس 17 هزار و 700 دلار، اپتیما 18 هزار و 700 دلار و سونت 19 هزار و 400 دلار است.
کاهش تعرفه واردات خودرو ضرورت دارد
عرفان احمدی یکی از مدیران شرکتهای واردکننده خودرو درباره اینکه چرا قیمت خودروهای خارجی در بازار ایران بسیار گران تمام میشود به «ایران»، گفت: واردات خودروهای کمتر از 10 هزار یورو به علت رعایت استانداردهای 85 گانه بسیار سخت و شاید نشدنی باشد، میتوان خودرو با قیمت مناسبتر وارد کشور کرد و حتی این موضوع به وزارت صمت عنوان شده است اما برای رعایت استانداردهای ابلاغشده مجبور هستیم سراغ خودروهایی برویم که قیمت آنها در محدود 14 تا 18 هزار یورو باشد.
او افزود: یکی از موضوعاتی که باعث میشود قیمت خودروهای وارداتی گران تمام شود و عملاً واژه اقتصادی را یدک نکشد، تعرفه واردات خودرو است. تا زمانی که تعرفه واردات خودرو کاهش پیدا نکند، نمیتوان خودروها را با قیمت اقتصادی به بازار عرضه کرد.
واردات خودرو با دو هدف اصلی انجام شد؛ یک افزایش عرضه خودرو در بازار و دیگری ایجاد رقابت بود. در موضوع اول حدود سه سال است که بازار خودرو با چالشهای جدی روبهرو شده است. با شروع تحریم صنعت خودرو در سال 97، بیش از 60 درصد از تولید خودروسازان کاسته شد و تولید خودرو به کمتر از 600 هزار دستگاه رسید (سال 96 تولید خودرو بیش از یک میلیون و 200 هزار دستگاه بود) که بخش قابل توجهی از آنها به جهت نداشتن قطعه، تجاری سازی نشد و در کف پارکینگ خودروسازان باقی ماند؛ لذا در مقطع فعلی ما با 4 سال انباشت تقاضا روبهرو شدهایم. بر اساس اعلام وزارت صمت در ۸ ماه اول سال جاری نسبت به ۸ ماه سال گذشته ۳۲ درصد عرضه خودروی سواری افزایش پیدا کرده و همچنین در آبان ماه ۱۲۲ هزار دستگاه انواع خودروهای سبک و سنگین تولید شده که تولید آبان ماه سال جاری رکورد ۵ ساله را شکسته است.
اجرای فرمان رئیس جمهور
یکی از انتقادهای جدی که کارشناسان به صنعت خودرو دارند، موضوع انحصار است. لذا برای اولین بار رئیس جمهور در 8 فرمان خود در 11 اسفند سال گذشته به موضوع انحصار صنعت خودرو و خروج از این وضعیت اشاره و اعلام کرد: «بهمنظور افزایش رقابتپذیری و رفع شائبه انحصار، متناسبسازی قیمت خودرو و جبران کمبود تولید به میزان مورد نیاز بازار، موانع قانونی و اجرایی واردات خودرو در سال ۱۴۰۱، حداکثر در مدت سه ماه رفع شود و با افزایش صادرات خودرو و قطعات، نسبت صادرات به واردات در صنعت خودرو افزایش یابد.»
حال با عملیاتی شدن واردات خودرو، ضمن ایجاد رقابت در تولید خودرو میتوان امیدوار به ارتقای کیفیت خودروهای داخلی و فاصله گرفتن از انحصار صنعت خودرو بود.
پذیرش خودروهای وارداتی در بورس
روز گذشته نیز امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت درباره واردات خودرو گفت: همزمان با ورود نخستین محموله خودرو به کشور، کار پذیرش خودروهای وارداتی در بورس از هفته گذشته آغاز شده و این هفته نهایی میشود بنابراین از نظر بستر فروش نیز آمادگی لازم ایجاد شده است.
او با بیان اینکه خودروهای دیگری از مبدأ کره جنوبی، ژاپن و چین به مقصد ایران بارگیری شدهاند، افزود: سال ۸۲ واردات خودرو آزاد شد اما تا سال ۸۴ زیرساختها و هماهنگیهای لازم زمان برد، در حالی که در آبان امسال آیین نامه واردات خودرو به وزارت صمت ابلاغ و در کمترین زمان واردات خودرو آغاز شد.
انتظار میرود با افزایش عرضه در بورس کالا، همچنین نزدیک شدن زمان واردات نخستین خودروهای خارجی و البته مطرح شدن موضوع مالیات بر عایدی که در مسیر خوبی است، بزودی شاهد شکسته شدن التهاب بازار خودرو و کوتاه شدن دست دلالان و واسطهها باشیم. تاکنون در مجموع ۴۰۰ مجموعه و شخصیت حقیقی تقاضای واردات خودرو را ارائه کردند که ۲۷ شرکت حداقل شرایط را داشتند و چهار شرکت ثبت سفارش را انجام دادند.
پیش از این سید رضا فاطمیامین وزیر صنعت، معدن و تجارت تأکید کرد: هرچند واردات خودروهای اقتصادی در اولویت است، اما در مرحله نخست مهم برای ما زمان واردات است تا فضای روانی را که واردات خودرو انجام نمیشود از بین ببریم. او درباره تأمین یک میلیارد یورو ارز واردات خودرو نیز گفته بود: یک میلیارد یورو ارز مورد نیاز برای واردات خودرو در دولت مصوب شد که با هماهنگی بانک مرکزی بود؛ بنابراین در این مورد مشکلی وجود ندارد و ارز مورد نیاز تأمین میشود.
گروه اقتصادی / شنبه از ساعت 2 بامداد تا 6 صبح عملیات تخلیه 22 خودروی وارداتی در بندر لنگه انجام شد. خودروهای وارداتی بعد از بارگیری به گمرک شهریار (تهران) ارسال شدند تا فروش این خودروها در بورس کالا آغاز شود. در کمتر از دو هفته دیگر نیز 25 خودروی خارجی دیگر وارد بندر لنگه خواهد شد، بر این اساس پس از 4 سال ممنوعیت واردات خودرو، 47 خودروی خارجی بر اساس مصوبه دولت مبنی بر اینکه انتقال تکنولوژی صورت گیرد، امکان فروش به مردم را پیدا میکنند.
از آنجا که بعد از مدتها، واردات خودرو اتفاق افتاد، فرایند واردات با چالشهایی همراه است اما از هفتههای آینده روند واردات خودرو تسریع خواهد شد. بر اساس اظهارات مسئولان وزارت صمت، قرار است تا پایان سال جاری 100 هزار خودروی خارجی وارد کشور شود.
اولین سری از خودروهای وارداتی که مجوزهای لازم را دریافت کردند، از امارات وارد بندر لنگه شدند؛ خودروهای برند کیا که سفارش کشور هند است. گفته میشود به جهت تحریمهایی که وجود دارد واردکنندگان نمی توانند به صورت مستقیم خودرو از کره خریداری کنند. از طرفی برخی منابع مطلع به نقل از شرکتهای واردکننده خودرو اعلام کردند که قیمت خودروهای وارداتی که شامل سراتو، ریو، پیکانتو، پگاس، سونت (شاسی بلند)، اسپورتیج (شاسی بلند)، سول و اپتیما است، بین 800 میلیون تا یک میلیارد و 300 میلیون تومان تمام میشود و این به منزله آن است که تعرفه واردات خودروها بیش از 90 درصد است. البته پیش از این وزیر صمت و معاون او اعلام کردند که در سری نخستین خودروهای وارداتی، قیمت خودروها بالا خواهد بود و پس از آن یعنی در نیمه اول سال آینده، قیمتها کاهش خواهد یافت. به گفته کارشناسان دو موضوع سبب میشود که قیمت خودروهای اقتصادی وارداتی در بورس کالا، گران تمام شود؛ اول، کمبود خودرو در بازار و عدم تعادل بین عرضه و تقاضای خودرو و دوم، استقبال مردم از خودروهای وارداتی. با ادامه فرایند واردات خودرو، به مرور زمان قیمت خودروهای خارجی در بورس کالا تنزل میکند و تعداد قابل توجهی از مردم میتوانند به خودروهای اقتصادی دسترسی پیدا کنند.
احتمال بازبینی تعرفه واردات خودرو
یک مقام مطلع در وزارت صمت که خواست نامش عنوان نشود درباره قیمت خودروهای وارداتی به کشور و روند قیمتگذاری آن در بورس کالا به «ایران»، گفت: بر اساس مصوبه دولت، واردکنندگان تنها مجوز واردات خودروهایی را دارند که کمتر از 20 هزار یورو باشد، لذا اولین سری از خودروهای وارداتی هم کمتر از حدود قیمتی مصوب شده است. او افزود: ما میدانستیم که اولین سری از خودروهای وارداتی با قیمت بسیار زیاد در بورس کالا فروخته خواهند شد و عملاً جزو خودروهای اقتصادی نمیشوند؛ اما این امر کوتاهمدت خواهد بود و قیمت خودروها در بورس کالا کاهش خواهد یافت.
این مقام مطلع اظهار کرد: وزارت صمت به هیچ عنوان اجازه نمیدهد که خودروها با قیمت بیش از 20 هزار یورو وارد کشور شود و البته از واردکنندگان خواسته شده که به دنبال واردات خودروهایی باشند که قیمت آنها کمتر از 10 هزار یورو باشد.
او درباره اینکه آیا احتمال کاهش تعرفههای واردات خودرو وجود دارد تا به واسطه این اتفاق قیمت خودروهای خارجی در بورس کالا کاهشی شود، خاطرنشان کرد: در حال حاضر تعرفه واردات خودرو، مانند گذشته است اما درصدد آن هستیم که تغییرات تعرفهای را دنبال کنیم؛ ولی در مقطع فعلی هیچ وعدهای را نمیتوان داد. کاهش تعرفه واردات خودرو بر قیمت نهایی کالا بسیار اثر میگذارد و میتواند کمک کننده باشد.
بر اساس اطلاعات به دست آمده ارزش ارزی هیچ کدام از 22 خودروی وارداتی کمتر از 10 هزار یورو نبوده است. ارزش دلاری خودروهای وارداتی شامل پیکانتو 10 هزار و 400 دلار، پگاس 10 هزار و 900 دلار، سراتو 14 هزار و 300 دلار، سول 14 هزار و 500 دلار، ریو 17 هزار و 700 دلار، سلتوس 17 هزار و 700 دلار، اپتیما 18 هزار و 700 دلار و سونت 19 هزار و 400 دلار است.
کاهش تعرفه واردات خودرو ضرورت دارد
عرفان احمدی یکی از مدیران شرکتهای واردکننده خودرو درباره اینکه چرا قیمت خودروهای خارجی در بازار ایران بسیار گران تمام میشود به «ایران»، گفت: واردات خودروهای کمتر از 10 هزار یورو به علت رعایت استانداردهای 85 گانه بسیار سخت و شاید نشدنی باشد، میتوان خودرو با قیمت مناسبتر وارد کشور کرد و حتی این موضوع به وزارت صمت عنوان شده است اما برای رعایت استانداردهای ابلاغشده مجبور هستیم سراغ خودروهایی برویم که قیمت آنها در محدود 14 تا 18 هزار یورو باشد.
او افزود: یکی از موضوعاتی که باعث میشود قیمت خودروهای وارداتی گران تمام شود و عملاً واژه اقتصادی را یدک نکشد، تعرفه واردات خودرو است. تا زمانی که تعرفه واردات خودرو کاهش پیدا نکند، نمیتوان خودروها را با قیمت اقتصادی به بازار عرضه کرد.
واردات خودرو با دو هدف اصلی انجام شد؛ یک افزایش عرضه خودرو در بازار و دیگری ایجاد رقابت بود. در موضوع اول حدود سه سال است که بازار خودرو با چالشهای جدی روبهرو شده است. با شروع تحریم صنعت خودرو در سال 97، بیش از 60 درصد از تولید خودروسازان کاسته شد و تولید خودرو به کمتر از 600 هزار دستگاه رسید (سال 96 تولید خودرو بیش از یک میلیون و 200 هزار دستگاه بود) که بخش قابل توجهی از آنها به جهت نداشتن قطعه، تجاری سازی نشد و در کف پارکینگ خودروسازان باقی ماند؛ لذا در مقطع فعلی ما با 4 سال انباشت تقاضا روبهرو شدهایم. بر اساس اعلام وزارت صمت در ۸ ماه اول سال جاری نسبت به ۸ ماه سال گذشته ۳۲ درصد عرضه خودروی سواری افزایش پیدا کرده و همچنین در آبان ماه ۱۲۲ هزار دستگاه انواع خودروهای سبک و سنگین تولید شده که تولید آبان ماه سال جاری رکورد ۵ ساله را شکسته است.
اجرای فرمان رئیس جمهور
یکی از انتقادهای جدی که کارشناسان به صنعت خودرو دارند، موضوع انحصار است. لذا برای اولین بار رئیس جمهور در 8 فرمان خود در 11 اسفند سال گذشته به موضوع انحصار صنعت خودرو و خروج از این وضعیت اشاره و اعلام کرد: «بهمنظور افزایش رقابتپذیری و رفع شائبه انحصار، متناسبسازی قیمت خودرو و جبران کمبود تولید به میزان مورد نیاز بازار، موانع قانونی و اجرایی واردات خودرو در سال ۱۴۰۱، حداکثر در مدت سه ماه رفع شود و با افزایش صادرات خودرو و قطعات، نسبت صادرات به واردات در صنعت خودرو افزایش یابد.»
حال با عملیاتی شدن واردات خودرو، ضمن ایجاد رقابت در تولید خودرو میتوان امیدوار به ارتقای کیفیت خودروهای داخلی و فاصله گرفتن از انحصار صنعت خودرو بود.
پذیرش خودروهای وارداتی در بورس
روز گذشته نیز امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت درباره واردات خودرو گفت: همزمان با ورود نخستین محموله خودرو به کشور، کار پذیرش خودروهای وارداتی در بورس از هفته گذشته آغاز شده و این هفته نهایی میشود بنابراین از نظر بستر فروش نیز آمادگی لازم ایجاد شده است.
او با بیان اینکه خودروهای دیگری از مبدأ کره جنوبی، ژاپن و چین به مقصد ایران بارگیری شدهاند، افزود: سال ۸۲ واردات خودرو آزاد شد اما تا سال ۸۴ زیرساختها و هماهنگیهای لازم زمان برد، در حالی که در آبان امسال آیین نامه واردات خودرو به وزارت صمت ابلاغ و در کمترین زمان واردات خودرو آغاز شد.
انتظار میرود با افزایش عرضه در بورس کالا، همچنین نزدیک شدن زمان واردات نخستین خودروهای خارجی و البته مطرح شدن موضوع مالیات بر عایدی که در مسیر خوبی است، بزودی شاهد شکسته شدن التهاب بازار خودرو و کوتاه شدن دست دلالان و واسطهها باشیم. تاکنون در مجموع ۴۰۰ مجموعه و شخصیت حقیقی تقاضای واردات خودرو را ارائه کردند که ۲۷ شرکت حداقل شرایط را داشتند و چهار شرکت ثبت سفارش را انجام دادند.
پیش از این سید رضا فاطمیامین وزیر صنعت، معدن و تجارت تأکید کرد: هرچند واردات خودروهای اقتصادی در اولویت است، اما در مرحله نخست مهم برای ما زمان واردات است تا فضای روانی را که واردات خودرو انجام نمیشود از بین ببریم. او درباره تأمین یک میلیارد یورو ارز واردات خودرو نیز گفته بود: یک میلیارد یورو ارز مورد نیاز برای واردات خودرو در دولت مصوب شد که با هماهنگی بانک مرکزی بود؛ بنابراین در این مورد مشکلی وجود ندارد و ارز مورد نیاز تأمین میشود.
«ایران» از نشست علنی خانه ملت برای بررسی افزایش قیمت دلار گزارش میدهد
نطقهای متناقض ارزی در مجلس
دیروز مذاکرات صحن علنی و غیرعلنی مجلس به بازار ارز اختصاص داشت. در این روز علی صالحآبادی رئیس کل بانک مرکزی و احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی در مجلس حاضر شدند تا ضمن ارائه تصویری از سیاستهای ارزی دولت به ابهامات برخی از نمایندگان پاسخ دهند. در ابتدا رئیس کل بانک مرکزی در نشست غیرعلنی مجلس گزارشی از وضعیت بازار ارز به نمایندگان مجلس ارائه کرد و پس از آن نمایندگان دولت و مجلس نظرات خود را دراینباره مطرح کردند.
جدای از اظهارات متعدد نمایندگان مجلس، آنچه در مذاکرات روز گذشته مجلس برجسته بود و به چشم میخورد، انتقاد صرف تعدادی از نمایندگان مجلس نسبت به سیاستهای ارزی بود که هر یک با اختلاف زیادی از دیگران، دلیل جهش نرخ ارز درماههای اخیر را به عوامل متفاوتی نسبت میدادند و بدین ترتیب شاهد چندصدایی در میان مجلسیها بودیم. درواقع همانطور که سید کاظم دلخوش اباتری، نماینده مردم صومعهسرا اعلام کرد، گزارشهای مجلس و دولت هیچ نتیجهای جز گرفتن وقت مردم و نمایندگان نداشت. در حالی طی ماههای اخیر به دلیل ورود فعالیتهای سفتهبازانه در بازارهای مختلف از جمله ارز، طلا، خودرو و مسکن هستیم که دولتمردان بارها از مجلس درخواست کردهاند طرح مالیات بر عایدی سرمایه را بهعنوان مانعی برای نوسانات هیجانی قیمتها به سرانجام برسانند؛ موضوعی که دیروز هم یکبار دیگر از سوی رئیس کل بانک مرکزی و وزیر امور اقتصادی و دارایی و حتی برخی از نمایندگان مورد تأکید قرار گرفت، اما برخی نمایندگان مجلس تنها به انتقاد از وضعیت موجود در بازار ارز اکتفا کردند و در خصوص ارائه راهکار و پیشنهاد مدیریت بازار ارز اختلافنظر زیادی داشتند به گونهای که عدهای خواستار افزایش نرخ ارز رسمی بودند و برخی دیگر اعتقاد داشتند نرخ ارز باید به صورت دستوری سرکوب شود. این در شرایطی است که در وضعیت فعلی و با توجه به نشستی که مجلس با حضور مسئولان دولتی برگزار کرد، انتظار میرفت مجلس بهعنوان قوه مقننه و بازوی قانونگذاری حاکمیت برای ساماندهی بازار ارز و سایر بازارهای غیرمولد به کمک دولت بیاید. در عین حال محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه یکی از مهمترین دلایل تورم و رشد نرخ ارز کسری بودجه است، از نقش برخی از نمایندگان مجلس در افزایش کسری بودجه انتقاد کرد.
اختلاف مجلسیها در شیوه مدیریت بازار ارز
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در حالی دیروز به بررسی سیاستهای ارزی کشور پرداختند که صدای واحدی از مجلس برای شیوه مدیریت بازار ارز شنیده نشد و طیفهای مختلف نظرات متعددی را از افزایش نرخ ارز بر اساس تورم گرفته تا قیمتگذاری بر مبنای سامانههای ارزی و سرکوب نرخ ارز بیان داشتند.
به گزارش ایرنا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز گذشته در حالی با حضور سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی و علی صالحآبادی رئیس کل بانک مرکزی به ارزیابی سیاستها و اقدامات ارزی دولت پرداختند که انتظار میرفت برآیند این جلسه ارائه راهکاری از قوه مقننه برای بهبود شرایط و مدیریت بازار ارز باشد، اما با این حال نمایندگانی که در جلسه دیروز به بیان دیدگاههای خود پرداختند، شرایط ویژه کشور و قرار گرفتن دولت در جنگ سخت اقتصادی را نادیده گرفتند. مهدی طغیانی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با قرائت گزارش این کمیسیون در خصوص سیاستهای ارزی دولت سیزدهم و اینکه همچنان در مؤلفههای اساسی، تصمیمات شکست خورده گذشته در حال تکرار است؛ تعدد نرخهای رسمی و فاصله معنادار با بازار غیررسمی، اتکای سیاستگذار به آمار گمراهکننده مازاد عرضه در سامانه نیما، عدم پذیرش واقعیت افزایش نرخ ارز متناسب با واقعیتهای اقتصادی و اصرار بر سیاست شکستخورده تثبیت نرخ اسمی ارز و خروج ۱۰ میلیارد دلار ارز (به صورت اسکناس و حواله) از فرایندهای رسمی با ادامه رویه فعلی را اهم مسائلی دانست که تحتالشعاع نگاه کوتاهمدت تصمیمگیران در حوزه ارزی قرار گرفته است.
این کمیسیون در گزارش خود پیشنهاد کرد ضمن تغییر نگاه به مسأله کاهش ارزش پول ملی بهعنوان چالش کلان اقتصادی که نیازمند همراهی همه اجزای حاکمیت برای کاهش رشد مازاد نقدینگی نسبت به تولید است و تغییر سیاست، از تثبیت نرخ اسمی ارزی که به ناگزیر شکست خورده و در نهایت منجر به افزایش جهشی نرخ ارز میشود، به تثبیت نرخ حقیقی ارز همراه با کمترین نوسان حول روند، تغییر مسیر داده شود.
حداقل کردن نرخهای ارز موجود در نظام رسمی ارزی کشور و نزدیک کردن آنها به نرخ غیررسمی جهت بازگشت قدرت رهبری قیمت به بانک مرکزی، تمرکز تصمیمگیری، اختیارات و مسئولیتها در خصوص مدیریت بازار ارز در بانک مرکزی و عدم تحمیل اقدامات دستوری از سوی دولت مانند تعیین سقف نرخ ارز در معاملات رسمی، تغییر رویکرد مدیریت نرخ ارز از کنترل نرخ با فروش صرف منابع ارزی و انفعال در رهبری قیمت به در دست گرفتن رهبری قیمت به وسیله خرید و فروش، حکمرانی ریالی جهت کاهش عملیات سفتهبازانه و تقاضای فرار سرمایه و تغییر ساختار عملکرد بازار متشکل از بستری برای توزیع اسکناس به بستری برای کشف نرخ عمده اسکناس، از جمله پیشنهادهای کمیسیون اقتصادی مجلس برای مدیریت بازار ارز بوده است.
آنان همچنین بر افزایش تدریجی متوسط نرخ فروش ارز صادرکنندگان عمده (نفت، میعانات، گاز، محصولات پتروشیمی و فلزی) به میزان حداکثر ۵ درصد پایینتر از فروش نرخ ارز سایر طی دو ماه آتی (روزانه حدود ۷۵ تومان افزایش) و افزایش نرخ فروش ارز صادرکنندگان غیرعمده و الزام واردکنندگان گروه کالاهای کمتر ضروری تأکید کردند.
بحرینی: برای احتکار و خروج سرمایه تدبیر کنیم
با وجود این، گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس مورد تأیید همه اعضای این کمیسیون نبود. حجتالاسلام محمدحسین حسینزاده بحرینی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اعلام اینکه میزان ورودی و خروجی ارز به اقتصاد ایران تقریباً متوازن است، گفت: احتکار ارز یا خروج سرمایه واقعیتی است که باید مجلس با اتخاذ سیاستهای تنبیهی مانند تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه برای آن تدبیر کند.
وی ادامه داد: واقعیتی وجود دارد و آن این است که بعضی به هر دلیل تصمیم میگیرند از این فضا استفاده کنند و پول ملی خود را به ارز خارجی تبدیل و احتکار کنند یا خروج سرمایه انجام دهند؛ این یک واقعیت است و انکار آن خطا است ضمن اینکه ارجاع این واقعیت به بانک مرکزی به تنهایی خطای دوم است.
نماینده مردم مشهد افزود: برخورد این واقعیت مستلزم این است که ما هم بهعنوان مجلس برای این موضوع تدبیر کنیم یعنی اگر کسی بنا دارد ارز را احتکار کند مجلس باید برای آن تدبیری داشته باشد.
وی با اشاره به طرح مالیات بر عایدی سرمایه گفت: این طرح روی میز شما است و بر اساس آن اگر کسی خروج سرمایه انجام میدهد، از نظر ما سایر داراییهای او باید در ایران مورد توجه حاکمیت قرار گیرد.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: در شرایط کنونی هیچ تنبیهی برای خروج سرمایه و احتکار ارز قائل نیستیم، مثل این است که آن را حق مسلم فردی میدانیم که پول ملی کشور را تضعیف میکند و به تمام مردم این کشور آسیب میزند تا دارایی خود را از کشور خارج کرده و در کشور دیگر در قالب یک دارایی فیزیکی اندوخته کند.
بانک مرکزی تدبیر فوری برای بازار ارز داشته باشد
با وجود آنکه اقتصاددانان و صاحبنظران اقتصادی مدیریت بازار ارز را امری یکشبه و فوری نمیدانند و تأکید دارند با بهبود شاخصهای اقتصاد کلان و بویژه مهار نقدینگی و تورم، میتوان بهموفقیت سیاستهای ارزی امیدوار بود، عزتالله اکبری تالارپشتی نماینده تهران ضمن انتقاد از گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس خواستار تدبیر فوری بانک مرکزی در این خصوص شد.
وی بخشی از مشکل بازار ارز را به واردات خودرو و اعلام سقف یک میلیارد دلاری دولت برای واردات آن دانست و این اتهام را علیه دولت مطرح کرد که تیمی که در دولت برای اقتصاد کشور تصمیم میگیرد و برای ارز و آینده کشور اقدام میکند بسیار مبهم و گزارشات غلطی ارائه میکند.
اکبری تالارپشتی با اشاره به گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس درخصوص سیاستهای ارزی دولت سیزدهم؛ اظهار داشت: تمام این گزارش فرافکنی بود و اساساً اینکه موضوعات را به رئیسجمهور چین و مسائل دیگر نسبت میدهند قابل پذیرش نیست.
نماینده مردم تهران افزود: اینگونه صحبتها چه ارتباطی به این دارد که بانک مرکزی چه سیاستی را در قبال ارز در پیش گرفته است و برنامهاش چیست. ما متأسفانه شاهد این هستیم که حداقل تعدادی از وزرا و مقامات گزارشات غلط به دولت و مجلس میدهند و از جمله آنها همین رئیس کل بانک مرکزی است.
وی با اشاره به موضوع واردات خودرو گفت: ما به ایشان عرض کردیم که شما باید اعلام نکنید که سقف یک میلیارد دلار باید ثبت سفارش شود و این مانع ایجاد میکند و شاید کسی برای واردات امکان خاصی داشته باشد و بتواند تأمین مالی انجام دهد.
نگهداری ارز باید قاچاق محسوب شود
با این حال روحالله ایزدخواه نماینده مردم تهران در مجلس نیز راهکار دیگری برای مدیریت بازار ارز ارائه کرد و با بیان اینکه نباید موضوع ارز را به اغتشاشات اخیر ارتباط دهیم، مدعی تداوم سیاستهای ارزی دولت قبل در دولت سیزدهم شد.
وی با بیان اینکه تقاضا برای تبدیل ریال به ارز همواره بوده است، خواستار استفاده از تجربه روسیه در حفظ ارزش پول ملی شد و گفت: بازار غیررسمی در نهایت ۱۰ درصد معاملات ارزی را به خود اختصاص میدهد اما چرا نمیتوان بازار غیررسمی را جمع کرد؟
این نماینده مجلس تأکید کرد: دولت باید ۱۱۰۰ صرافی غیرمجاز را جمع کند و حساب ارزی در بانکها برای مردم ایجاد کند.
ایزدخواه به انتقاد از گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس پرداخت و اظهار داشت: کمیسیون اقتصادی میگوید ما باید نرخ نیمایی را به نرخ رسمی نزدیک کنیم و از این موضوع بهعنوان افزایش قدرت رهبری بانک مرکزی یاد میکنند اما همین تفکر به ما ضربه زده است.
ایزدخواه با طرح این ایده که دولت نباید در افزایش نرخ ارز سهیم یا ذینفع باشد و بخواهد با افزایش نرخ ارز کسری بودجه خود را جبران کند، اظهار داشت: گزارش کمیسیون اقتصادی توجیه ماجراست و واقعیت این است که ما برای مدیریت متمرکز ارز اقدامی نکردیم.
کمیسیون اقتصادی نشان داد که اعتقادی به وظیفه بانک مرکزی برای حفظ ارزش پول ملی ندارد
محسن زنگنه نایبرئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس را مورد انتقاد قرار داد و در بیان دیدگاههای خود برای مدیریت بازار ارز گفت: بانک مرکزی نرخ ارز را تابعی نرخ تورم میداند در حالی که باید بهدنبال حفظ ارزش پول ملی باشد؛ کمیسیون اقتصادی با این گزارش نشان داد که اعتقادی به وظیفه بانک مرکزی برای حفظ ارزش پول ملی ندارد.
وی افزود: در این گزارش آمده که بانک مرکزی باید ارزش حقیقی پول ملی را حفظ کند، این یعنی اگر تورم ۵۰ درصد است، نرخ ارز هم باید ۵۰ درصد افزایش پیدا کند! نماینده مردم تربتحیدریه در عینحال به انتقاد از سامانه نیما و ارز نیمایی پرداخت و آن را مانعی برای ورود ارز به کشور و صادرات دانست.
اینکه همه مشکلات را به ضعف سیستم بانک مرکزی ارجاع دهیم، کملطفی است
در ادامه مسلم صالحی نماینده مردم اقلید در مجلس گفت: همانطور که ما به نظرات کارشناسی کمیسیونهای دیگر احترام میگذاریم، توقع داریم که سایر همکاران نگاهشان را به کمیسیون اقتصادی مثبتتر در نظر بگیرند. وی خواستار تسهیل ورود سرمایه از سرمایهگذاران ایرانی مقیم خارج از کشور به ایران شد و اظهار داشت: اینکه بگوییم تخصیص یک میلیارد دلار ارز به خودرو باعث به همریختگی بازار شده است، غیرمعقول بهنظر میرسد در حالی که سرمایهگذاران بسیاری وجود دارند که میخواهند ارز وارد کشور کنند اما اجازه به آنها داده نمیشود. صالحی با تأکید بر اینکه تعیین دستوری نرخ ارز تا حدودی میتواند در افزایش قیمت ارز در بازار تأثیرگذار باشد، گفت: مشاهده میکنیم که صادرکنندگان کوچک و صادرکنندگان غیر از محصولات پتروشیمی، نفتی و گازی که مجبورند ارز خود را با قیمت مصوب دولت ارائه کنند که همین موضوع مقداری بازار ارز را به هم ریخته است.
صالحی اظهار داشت: قبول داریم درباره بانک مرکزی نقاط ضعفی وجود دارد اما اینکه بخواهیم همه مسائل و مشکلات را به ضعف سیستم بانک مرکزی ارجاع دهیم مقداری کم لطفی است چراکه تنها بانک مرکزی نیست و هماهنگی تیم اقتصادی در این زمینه مهم است.
سید غنی نظریخانقاه عضو دیگر کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در سخنانی حفظ ارزش پول ملی را وظیفه دولت دانست و گفت: اینکه مردم پول خود را از بانکها خارج میکنند ناشی از این است که میدانند ارزش پول آن به راحتی در حال از بین رفتن است، لذا انتظار داریم سران قوا در جلسات مختلف خود در راستای گرهگشایی از مشکلات اساسی گام بردارند.
مشکل ناترازی بودجه را حل کنید
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این زمینه اظهار داشت: اولین موضوع مهم و پایه و اساسی در اصلاح سیاست ارزی در کشور، اصلاح ساختار بودجه و مشکل ناترازی بودجه است که باید اصلاح شود؛ در بند (ت) ماده (20) قانون احکام دائمی مطرح شده که در کشور باید نرخ ارز شناور مدیریت شده باشد اما افرادی که خودشان را در مجلس اقتصاددان میدانند نسبت به حکم قانونی که خودشان در مجلس تصویب کردند متفاوت عمل میکنند.
محمدرضا پورابراهیمی تأکید کرد: یکی از عوامل اثرگذار در کاهش ارزش پول ملی تورم ناشی از کسری بودجه است؛ برخی از آقایانی که در صحن اظهارنظر کردهاند در جریان بررسی بودجه عددهایی برای تسهیلات پیشنهاد میدادند که چند برابر بود! و با نامه رئیس کل بانک مرکزی به مقام معظم رهبری این اعداد اصلاح شد. نماینده مردم کرمان بیان داشت: ناترازی بودجه و ناترازی نظام بانکی ریشه اصلی تورم است که حتی اگر مراودات خود با طرفهای خارجی را نیز اصلاح کنیم و حتی تحریمها نیز برداشته شود، این مشکل ساختاری است، باید برای رفع و اصلاح آن اقدام کرد. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به سیاستهای کنترل و جریان ریال و حکمرانی ریال افزود: اکنون طرح مالیات بر عایدی سرمایه بهعنوان یکی از مهمترین موضوعات باید در دستور کار قرار گیرد.
پورابراهیمی با بیان اینکه حدود 280 میلیارد دلار از منابع ارزی صرف مداخله در بازار شده است و نتیجه آن را میبینید، خاطر نشان کرد: اگر نرخ ارز ترجیحی استمرار پیدا میکرد، امروز حتماً 25 میلیارد دلار منابع برای آن نیاز بود در حالی که اکنون به دلیل تغییر همین سیاست حدود چهار میلیارد دلار صرفهجویی ارزی صورت گرفته است. وی با بیان اینکه نرخ نیمایی امروز به نرخ ارز ترجیحی دوم در اقتصاد تبدیل شده است و باید برای آن چارهای اندیشید، گفت: اگر پیشنهادهای کمیسیون اقتصادی اجرایی شود حتماً نرخ ارز کاهش مییابد.
پورابراهیمی خواستار تصمیم دولت برای تعیین تکلیف نرخ نیمایی در نظام اقتصادی شد و اظهار داشت: شرایط اقتصادی کشور در حوزه ارز شرایطی است که منابع ارزی ما نسبت به گذشته بهتر است، پیشبینی ما کاهش نرخ با مدیریت صحیح در بازار است، امیدواریم این مسیر بتواند با همکاری دولت و مجلس، کاهش التهابات ارزی باشد.
مجلس تکلیف مالیات بر عایدی سرمایه و رمزارزها را روشن کند
رئیس کل بانک مرکزی از مجلس شورای اسلامی خواست سریعتر تکلیف طرحها و لوایح مربوط به مالیات بر عایدی سرمایه و رمزارزها را روشن کرده و لایحه بودجه ۱۴۰۲ را بدون کسری به تصویب برسانند.
به گزارش خبرگزاری خانه ملت، علی صالحآبادی در جلسه علنی روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی در تشریح سیاستهای ارزی دولت سیزدهم، گفت: آماری از واردات و فروش ارز در سامانههای رسمی کشور خدمت شما عرض میکنم که بر اساس آن امسال تا آذرماه حدود 33.5 میلیارد دلار در سامانه نیمایی ارز عرضه و خریداری شده است و سال گذشته از ابتدای سال در مدت مشابه 19.6 میلیارد دلار در سامانه نیمایی ارز عرضه و خرید شده است یعنی 71 درصد عرضه ارز در سامانه نیمایی نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است. رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: در بازار متشکل ارزی نیز 2.1 میلیارد دلار که نسبت به گذشته 51 درصد افزایش در سامانه نیمایی داشتهایم، بنابراین در بازارهای رسمی کشور که عمده عرضه در این بازارها انجام میشود کاملاً متعادل است و هیچ کمبود و مشکلی در این سامانهها وجود ندارد و آن چیزی که نرخ ارز از آن متأثر است در بازار غیررسمی است که سطح و حجم آن نسبت به بازار رسمی بسیار کوچکتر است.
وی افزود: برای مدیریت بازار ارز کشور برنامههای متعددی در سطح دولت داریم و در حال دنبال کردن آنها هستیم، چرا که ثبات در سطح اقتصاد کلان بسیار مهم است و موضوع کنترل نقدینگی و تورم آن چیزی که در اختیار بانک مرکزی است و سیاستهای جانبی عرضه و سیاستهای جانبی تقاضا را در بازار ارز مورد پیگیری قرار میدهیم.
صالحآبادی بیان کرد: یکی از برنامههای جدی بانک مرکزی که با همکاری وزارت صمت دنبال میکنیم، هماهنگی سیاستهای ارزی با سیاستهای تجاری است و این موضوع حائز اهمیت بسیار است چرا که ما ارز کم نداریم و مهم آن است که یک واردکننده ارز مورد نیاز خود را از کشور دیگری تأمین نکند بهگونهای که تراکم ارز در یکجا زیاد شود و در یکجای دیگر ارز مازاد داشته باشیم، بنابراین تطبیق سیاست ارزی و تجاری بسیار مهم است که با وزارت صمت این موضوع را بهصورت جد دنبال میکنیم. رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: موضوع بعدی بحث نرخ سود بانکی است که موضوع مهمی است، مدتها است توسط بانک مرکزی دنبال میشود و اکنون نیز در شورای پول و اعتبار مطرح شده و باید این سیاست پولی که بانکهای مرکزی در دنیا از آن استفاده میکنند در کشور ما نیز مورد استفاده قرار گیرد.
وی افزود: موضوع دیگر بحث قانون وضع مالیات بر عایدی سرمایه است که مالیات نقش بسیار مهمی برای آنهایی که سفتهبازی و سوداگری میکنند، دارد و باید مالیات خاص خودشان را پرداخت کنند که خوشبختانه این موضوع در دستور کار مجلس شورای اسلامی است که میتواند به ثبات بازارها کمک کند.
صالحآبادی بیان کرد: موضوع دیگر مسأله تعیین تکلیف رمزارزها است که بسیار مهم است، بنابراین مجلس و دولت باید با هم این موضوع را تعیین تکلیف کنند؛ اکنون نیز در آستانه تدوین بودجه 1402 هستیم بنابراین بسیار مهم است طوری برنامهریزی کنیم که کسری بودجه نداشته باشیم و دولت در این زمینه تلاش خود را کرده و میکند هر چند بودجهای که در مجلس تصویب خواهد شد میتواند پیام ثبات را به بازار دهد.
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه افزود: ما با برنامهریزی درست میتوانیم بودجه بدون کسری را در سال آینده داشته باشیم، در موضوع تسهیلات تکلیفی نیز پیشنهاد دولت که به مجلس داده شده بسیار حائز اهمیت است، با مدیریت و کنترل ناترازی بانکها میتوان به ثبات بازار ارز کمک کرد.
وی در موضوع حکمرانی ریالی گفت: این موضوع با اهمیتی است که دنبال خواهد شد، در بحث نیمایی هم باید بگویم که ما در سامانه نیما دستوری عمل نمیکنیم، در این سامانه صادرکنندههای مختلفی عرضهکننده هستند و نرخهای صادرکنندههای نفتی و غیرنفتی متفاوت است و میانگین قیمتها همان چیزی است که در گزارش کمیسیون اقتصادی اشاره شد. نرخ نیمایی نیز در طول زمان تعدیل شده است. رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: در موضوع صادرات غیرنفتی اقداماتی انجام شده تا وضعیت بهتری داشته باشیم، یکی از موضوعات نیز در قانون بودجه مربوط به مالیات بر سود سپرده اشخاص حقوقی بود که این موضوع اشکالاتی را ایجاد کرد لذا در قالب اصلاحیهای در دولت به این موضوع پرداختیم و آن را تصویب کردیم و با قید فوریت باید در مجلس مطرح شود، از سوی دیگر این موضوع را در لایحه بودجه سال 1402 ندیدیم و مجلس هم نباید به آن بپردازد.
صالحآبادی تصریح کرد: ما برای ایجاد ثبات در بازار ارز اعم از بحث سیاستهای ارزی یا ثبات در اقتصاد کلان، نقدینگی و تورم برنامههای متعددی داریم که دنبال میکنیم. در بازار نیز در بخش سیاستهای ارزی و عرضه و تقاضا برنامههای مختلفی داریم و بانک مرکزی با هماهنگی دستگاههای مختلف و کمک مجلس ثبات را به بازار برمیگرداند.
وعده یک ماهه خاندوزی برای ساماندهی بازار ارز توسط بانک مرکزی
وزیر امور اقتصادی و دارایی از نمایندگان مجلس خواست با تصویب طرح مالیات بر سوداگری و عایدی سرمایه یک بار برای همیشه ابزار کنترلی برای ممانعت از تقاضاهای دلالی و سفته بازی و سوداگری در بازار ارز ایجاد کنند.
سیداحسان خاندوزی در نشست علنی دیروز مجلس در خصوص سیاستها و اقدامات ارزی دولت سیزدهم، گفت: از نمایندگان و هیأت رئیسه مجلس بابت توجه به یکی از دغدغههای مهم دولت و مردم که ساماندهی و ثبات دهی وضعیت بازار ارز است، تشکر میکنم، هرچند وزارت امور اقتصادی و دارایی مسئولیت تأمین مالیه دولت را به عهده دارد و درآمدهای پایدار حوزه مالیاتی، گمرکی و اوراق خزانه و واگذاری سهام از مسئولیتهای ما است، از این رو تکالیف قانونی ویژهای در حوزه عرضه و تقاضای بازار ارز نداریم اما به عنوان یکی از اعضای تیم اقتصادی دولت مردمی علاقهمندم نکاتی را در این زمینه عرض کنم.
وزیر امور اقتصادی و دارایی ادامه داد: در خصوص وضعیت عملکرد و خروجی نتایج مربوط به سیاستهای مالی دولت در 16 ماهی که از آغاز به کار این دولت میگذرد در حوزه مسأله و متغیر مهمی که سالهای سال به عنوان یکی از عوامل تورم و بیثباتی اقتصادی نام برده میشد کسری بودجه بود که با حمایت خوبی که مجلس در قانون بودجه انجام داد و سیاستهای جدی و سختگیرانهای که از سمت سازمان برنامه و بودجه و وزارت امور اقتصادی و دارایی اعمال شد در حالی که سال گذشته در ابتدای دی ماه بیش از 40 هزار میلیارد تومان کسری بودجه استفاده شده از تنخواه و استقراض بانک مرکزی صورت گرفته بود اول دیماه 1401 استقراض دولت بابت کسری از محل تنخواه و بانک مرکزی به صفر رسید.
وی تصریح کرد: ما امروز در شرایطی صحبت میکنیم که شاید برای اولین بار طی ایام گذشته مسأله کسری بودجه و استقراض از بانک مرکزی به کمترین عدد ممکن نزول پیدا کرده است و طبق آمار 9 ماه سال جاری با کشف فرارهای مالیاتی و افزایش مؤدیان مالیاتی که تا امروز از تور مالیات دهندگان بیرون بودند در حالی که کسبه، کارگران و کارمندان مالیات پرداخت میکردند امروز موفق شدیم که عملکرد بیش از 100 درصد یعنی 101 درصد را در پایان 9 ماهه داشته باشیم.
وی ادامه داد: در مسأله مشخص ارزش پول ملی و ارز هم سیاستها و تدابیری که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته تا یک سالگی دولت تا پایان شهریورماه که مسأله ناآرامیها در کشور شروع نشده بود بانک مرکزی موفق شده بود سیاستهای خود را در خصوص حواله و بازار متشکل که اسکناس ارزی است با کمترین میزان افزایش نسبت به شروع کار این دولت پیش ببرد و امروز که حوادث مربوط به دعوت به بستن اصناف، کسبه و بازارها که در آبان ماه صورت گرفت تیر به سنگ خورده است در آذرماه دشمنان حرکت کردند که ناآرامیها را به بانکها و بازار ارز کشور انتقال دهند اما با تدابیر بانک مرکزی که در پیش گرفته است در یک ماه پیش رو شاهد ساماندهی و بازگشت ثبات در این حوزه خواهیم بود.
خاندوزی در ادامه دغدغه نمایندگان را در حل مسأله بیثباتی و نوسانات بازار ارز بحق دانست و تأکید کرد: در این مسیر که هم مسیر جنگ در متغیرهای اقتصادی است در عرصه واقعیت عرضه و تقاضای ارز و منابع و مصارف ارزی که باید همه درآمدهای ارزی صادرکنندگان و منابع ما برگردد به عنوان روش پیمان سپاری در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد که بتواند به شکل متمرکز فرماندهی یکپارچه را محقق کند در شبکه سیاستگذاری ارزی کشور در بانک مرکزی به طور جدی شبانه روز دنبال میشود ضمن اینکه جمعه گذشته رئیس جمهور به طور ویژه تأکیداتی در این زمینه به رئیس کل بانک مرکزی داشت.
وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: امیدواریم با همدلی بین سه قوه از این مسألهای که وجود دارد یعنی بیثباتی موقت بگذریم.
مشکل ارزی از جهت میزان ارز در کشور نداریم
رئیس قوه مقننه کشورمان با تأکید بر اینکه مشکل ارزی از جهت میزان ارز در کشور نداریم گفت: قانون باید فصلالخطاب باشد و با توجه به درآمدهای ارزی کشور، نیازی به استفاده از ذخایر ارزی نیست.
محمدباقر قالیباف نیز دراین نشست گفت: ما در حوزه ارز و ریال، امور را باید به 3 بخش تقسیم و هر کدام را در جای خود پیگیری کنیم. یکسری موضوعات، مسائل اقتصادی است، یعنی روند شبه پول، چاپ پول و نقدینگی باید بر مدار درست حرکت کند، همانطور که بودجه، ناترازی بودجه و اصلاح ساختار بودجه مبانی اقتصادی دارد و لازم توجه است، یا اینکه مجلس و دولت در کلان باید یک سیاست واحد را دنبال کنند و مشخص باشد که ارز قرار است تک نرخی نگه داشته شود یا شناور یا دستوری باشد، این موضوعات باید مشخص و به آنها توجه شود.
رئیس قوه مقننه کشورمان افزود: در نهایت فصلالخطاب این حوزه قانون است، قانونی که امسال تصویب شد اجرا نشد و این یک بخشی از اشکال است، بحث دیگر مربوط به حوزه مدیریتی است، امروز با وجود قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مسئولیت و اختیارات حوزه سکه، ارز و ریال متوجه بانک مرکزی است و به لحاظ مدیریتی نیز این موضوعات باید در اختیار بانک مرکزی باشد تا امور خود را دنبال کند.
قالیباف یادآور شد: در همین راستا میتوان به بحث مالیات بر عایدی سرمایه اشاره کرد که در دستور کار مجلس هم هست و به نظر بحث مالیات بر سفتهبازی و سوداگری در روزهای آینده مجلس تعیین تکلیف و تصویب خواهد شد. البته همه مشکل در بخش قانون مالیات CGT نیست. بخش مدیریتی چندین موضوع را شامل میشود که در جلسات کمیسیونها و بانک مرکزی به آنها خواهیم پرداخت.
رئیس مجلس یازدهم در ادامه تصریح کرد: موضوع مهمتر بحث مربوط به کنترل در میدان است، ما در میدان نباید تعدد قیمت ارزی داشته باشیم و قانون نیز به ما این اجازه را نمیدهد.
برش
نمایندگان مجلس دیروز در حالی سیاستهای ارزی را مورد بررسی قرار دادند که گویا از خود مجلسیها هم درباره مدیریت بازار ارز صدای واحدی به گوش نمیرسد! کارشناسان اقتصادی معتقدند اختلاف نظر طیفهای مختلف در شیوه مدیریت بازار ارز در خود مجلس شورای اسلامی و برخی پیشنهادات غیرهماهنگ برخی نمایندگان، نشان دهنده اختلافات طیفهای مختلف فکری در مجلس شورای اسلامی در حوزه مدیریت بازار ارز است
رئیس کل بانک مرکزی از مجلس شورای اسلامی خواست سریعتر تکلیف طرحها و لوایح مربوط به مالیات بر عایدی سرمایه و رمزارزها را روشن کرده و لایحه بودجه ۱۴۰۲ را بدون کسری به تصویب برسانند
امسال تا آذرماه حدود 33.5 میلیارد دلار در سامانه نیمایی ارز عرضه و خریداری شده است و سال گذشته از ابتدای سال در مدت مشابه 19.6 میلیارد دلار در سامانه نیمایی ارز عرضه و خرید شده است یعنی 71 درصد عرضه ارز در سامانه نیمایی نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است
وزیر امور اقتصادی و دارایی از نمایندگان مجلس خواست با تصویب طرح مالیات بر سوداگری و عایدی سرمایه یک بار برای همیشه ابزار کنترلی برای ممانعت از تقاضاهای دلالی و سفته بازی و سوداگری در بازار ارز ایجاد کنند. ما امروز در شرایطی صحبت میکنیم که شاید برای اولین بار طی ایام گذشته مسأله کسری بودجه و استقراض از بانک مرکزی به کمترین عدد ممکن نزول پیدا کرده است
جدای از اظهارات متعدد نمایندگان مجلس، آنچه در مذاکرات روز گذشته مجلس برجسته بود و به چشم میخورد، انتقاد صرف تعدادی از نمایندگان مجلس نسبت به سیاستهای ارزی بود که هر یک با اختلاف زیادی از دیگران، دلیل جهش نرخ ارز درماههای اخیر را به عوامل متفاوتی نسبت میدادند و بدین ترتیب شاهد چندصدایی در میان مجلسیها بودیم. درواقع همانطور که سید کاظم دلخوش اباتری، نماینده مردم صومعهسرا اعلام کرد، گزارشهای مجلس و دولت هیچ نتیجهای جز گرفتن وقت مردم و نمایندگان نداشت. در حالی طی ماههای اخیر به دلیل ورود فعالیتهای سفتهبازانه در بازارهای مختلف از جمله ارز، طلا، خودرو و مسکن هستیم که دولتمردان بارها از مجلس درخواست کردهاند طرح مالیات بر عایدی سرمایه را بهعنوان مانعی برای نوسانات هیجانی قیمتها به سرانجام برسانند؛ موضوعی که دیروز هم یکبار دیگر از سوی رئیس کل بانک مرکزی و وزیر امور اقتصادی و دارایی و حتی برخی از نمایندگان مورد تأکید قرار گرفت، اما برخی نمایندگان مجلس تنها به انتقاد از وضعیت موجود در بازار ارز اکتفا کردند و در خصوص ارائه راهکار و پیشنهاد مدیریت بازار ارز اختلافنظر زیادی داشتند به گونهای که عدهای خواستار افزایش نرخ ارز رسمی بودند و برخی دیگر اعتقاد داشتند نرخ ارز باید به صورت دستوری سرکوب شود. این در شرایطی است که در وضعیت فعلی و با توجه به نشستی که مجلس با حضور مسئولان دولتی برگزار کرد، انتظار میرفت مجلس بهعنوان قوه مقننه و بازوی قانونگذاری حاکمیت برای ساماندهی بازار ارز و سایر بازارهای غیرمولد به کمک دولت بیاید. در عین حال محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه یکی از مهمترین دلایل تورم و رشد نرخ ارز کسری بودجه است، از نقش برخی از نمایندگان مجلس در افزایش کسری بودجه انتقاد کرد.
اختلاف مجلسیها در شیوه مدیریت بازار ارز
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در حالی دیروز به بررسی سیاستهای ارزی کشور پرداختند که صدای واحدی از مجلس برای شیوه مدیریت بازار ارز شنیده نشد و طیفهای مختلف نظرات متعددی را از افزایش نرخ ارز بر اساس تورم گرفته تا قیمتگذاری بر مبنای سامانههای ارزی و سرکوب نرخ ارز بیان داشتند.
به گزارش ایرنا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز گذشته در حالی با حضور سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی و علی صالحآبادی رئیس کل بانک مرکزی به ارزیابی سیاستها و اقدامات ارزی دولت پرداختند که انتظار میرفت برآیند این جلسه ارائه راهکاری از قوه مقننه برای بهبود شرایط و مدیریت بازار ارز باشد، اما با این حال نمایندگانی که در جلسه دیروز به بیان دیدگاههای خود پرداختند، شرایط ویژه کشور و قرار گرفتن دولت در جنگ سخت اقتصادی را نادیده گرفتند. مهدی طغیانی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با قرائت گزارش این کمیسیون در خصوص سیاستهای ارزی دولت سیزدهم و اینکه همچنان در مؤلفههای اساسی، تصمیمات شکست خورده گذشته در حال تکرار است؛ تعدد نرخهای رسمی و فاصله معنادار با بازار غیررسمی، اتکای سیاستگذار به آمار گمراهکننده مازاد عرضه در سامانه نیما، عدم پذیرش واقعیت افزایش نرخ ارز متناسب با واقعیتهای اقتصادی و اصرار بر سیاست شکستخورده تثبیت نرخ اسمی ارز و خروج ۱۰ میلیارد دلار ارز (به صورت اسکناس و حواله) از فرایندهای رسمی با ادامه رویه فعلی را اهم مسائلی دانست که تحتالشعاع نگاه کوتاهمدت تصمیمگیران در حوزه ارزی قرار گرفته است.
این کمیسیون در گزارش خود پیشنهاد کرد ضمن تغییر نگاه به مسأله کاهش ارزش پول ملی بهعنوان چالش کلان اقتصادی که نیازمند همراهی همه اجزای حاکمیت برای کاهش رشد مازاد نقدینگی نسبت به تولید است و تغییر سیاست، از تثبیت نرخ اسمی ارزی که به ناگزیر شکست خورده و در نهایت منجر به افزایش جهشی نرخ ارز میشود، به تثبیت نرخ حقیقی ارز همراه با کمترین نوسان حول روند، تغییر مسیر داده شود.
حداقل کردن نرخهای ارز موجود در نظام رسمی ارزی کشور و نزدیک کردن آنها به نرخ غیررسمی جهت بازگشت قدرت رهبری قیمت به بانک مرکزی، تمرکز تصمیمگیری، اختیارات و مسئولیتها در خصوص مدیریت بازار ارز در بانک مرکزی و عدم تحمیل اقدامات دستوری از سوی دولت مانند تعیین سقف نرخ ارز در معاملات رسمی، تغییر رویکرد مدیریت نرخ ارز از کنترل نرخ با فروش صرف منابع ارزی و انفعال در رهبری قیمت به در دست گرفتن رهبری قیمت به وسیله خرید و فروش، حکمرانی ریالی جهت کاهش عملیات سفتهبازانه و تقاضای فرار سرمایه و تغییر ساختار عملکرد بازار متشکل از بستری برای توزیع اسکناس به بستری برای کشف نرخ عمده اسکناس، از جمله پیشنهادهای کمیسیون اقتصادی مجلس برای مدیریت بازار ارز بوده است.
آنان همچنین بر افزایش تدریجی متوسط نرخ فروش ارز صادرکنندگان عمده (نفت، میعانات، گاز، محصولات پتروشیمی و فلزی) به میزان حداکثر ۵ درصد پایینتر از فروش نرخ ارز سایر طی دو ماه آتی (روزانه حدود ۷۵ تومان افزایش) و افزایش نرخ فروش ارز صادرکنندگان غیرعمده و الزام واردکنندگان گروه کالاهای کمتر ضروری تأکید کردند.
بحرینی: برای احتکار و خروج سرمایه تدبیر کنیم
با وجود این، گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس مورد تأیید همه اعضای این کمیسیون نبود. حجتالاسلام محمدحسین حسینزاده بحرینی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اعلام اینکه میزان ورودی و خروجی ارز به اقتصاد ایران تقریباً متوازن است، گفت: احتکار ارز یا خروج سرمایه واقعیتی است که باید مجلس با اتخاذ سیاستهای تنبیهی مانند تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه برای آن تدبیر کند.
وی ادامه داد: واقعیتی وجود دارد و آن این است که بعضی به هر دلیل تصمیم میگیرند از این فضا استفاده کنند و پول ملی خود را به ارز خارجی تبدیل و احتکار کنند یا خروج سرمایه انجام دهند؛ این یک واقعیت است و انکار آن خطا است ضمن اینکه ارجاع این واقعیت به بانک مرکزی به تنهایی خطای دوم است.
نماینده مردم مشهد افزود: برخورد این واقعیت مستلزم این است که ما هم بهعنوان مجلس برای این موضوع تدبیر کنیم یعنی اگر کسی بنا دارد ارز را احتکار کند مجلس باید برای آن تدبیری داشته باشد.
وی با اشاره به طرح مالیات بر عایدی سرمایه گفت: این طرح روی میز شما است و بر اساس آن اگر کسی خروج سرمایه انجام میدهد، از نظر ما سایر داراییهای او باید در ایران مورد توجه حاکمیت قرار گیرد.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: در شرایط کنونی هیچ تنبیهی برای خروج سرمایه و احتکار ارز قائل نیستیم، مثل این است که آن را حق مسلم فردی میدانیم که پول ملی کشور را تضعیف میکند و به تمام مردم این کشور آسیب میزند تا دارایی خود را از کشور خارج کرده و در کشور دیگر در قالب یک دارایی فیزیکی اندوخته کند.
بانک مرکزی تدبیر فوری برای بازار ارز داشته باشد
با وجود آنکه اقتصاددانان و صاحبنظران اقتصادی مدیریت بازار ارز را امری یکشبه و فوری نمیدانند و تأکید دارند با بهبود شاخصهای اقتصاد کلان و بویژه مهار نقدینگی و تورم، میتوان بهموفقیت سیاستهای ارزی امیدوار بود، عزتالله اکبری تالارپشتی نماینده تهران ضمن انتقاد از گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس خواستار تدبیر فوری بانک مرکزی در این خصوص شد.
وی بخشی از مشکل بازار ارز را به واردات خودرو و اعلام سقف یک میلیارد دلاری دولت برای واردات آن دانست و این اتهام را علیه دولت مطرح کرد که تیمی که در دولت برای اقتصاد کشور تصمیم میگیرد و برای ارز و آینده کشور اقدام میکند بسیار مبهم و گزارشات غلطی ارائه میکند.
اکبری تالارپشتی با اشاره به گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس درخصوص سیاستهای ارزی دولت سیزدهم؛ اظهار داشت: تمام این گزارش فرافکنی بود و اساساً اینکه موضوعات را به رئیسجمهور چین و مسائل دیگر نسبت میدهند قابل پذیرش نیست.
نماینده مردم تهران افزود: اینگونه صحبتها چه ارتباطی به این دارد که بانک مرکزی چه سیاستی را در قبال ارز در پیش گرفته است و برنامهاش چیست. ما متأسفانه شاهد این هستیم که حداقل تعدادی از وزرا و مقامات گزارشات غلط به دولت و مجلس میدهند و از جمله آنها همین رئیس کل بانک مرکزی است.
وی با اشاره به موضوع واردات خودرو گفت: ما به ایشان عرض کردیم که شما باید اعلام نکنید که سقف یک میلیارد دلار باید ثبت سفارش شود و این مانع ایجاد میکند و شاید کسی برای واردات امکان خاصی داشته باشد و بتواند تأمین مالی انجام دهد.
نگهداری ارز باید قاچاق محسوب شود
با این حال روحالله ایزدخواه نماینده مردم تهران در مجلس نیز راهکار دیگری برای مدیریت بازار ارز ارائه کرد و با بیان اینکه نباید موضوع ارز را به اغتشاشات اخیر ارتباط دهیم، مدعی تداوم سیاستهای ارزی دولت قبل در دولت سیزدهم شد.
وی با بیان اینکه تقاضا برای تبدیل ریال به ارز همواره بوده است، خواستار استفاده از تجربه روسیه در حفظ ارزش پول ملی شد و گفت: بازار غیررسمی در نهایت ۱۰ درصد معاملات ارزی را به خود اختصاص میدهد اما چرا نمیتوان بازار غیررسمی را جمع کرد؟
این نماینده مجلس تأکید کرد: دولت باید ۱۱۰۰ صرافی غیرمجاز را جمع کند و حساب ارزی در بانکها برای مردم ایجاد کند.
ایزدخواه به انتقاد از گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس پرداخت و اظهار داشت: کمیسیون اقتصادی میگوید ما باید نرخ نیمایی را به نرخ رسمی نزدیک کنیم و از این موضوع بهعنوان افزایش قدرت رهبری بانک مرکزی یاد میکنند اما همین تفکر به ما ضربه زده است.
ایزدخواه با طرح این ایده که دولت نباید در افزایش نرخ ارز سهیم یا ذینفع باشد و بخواهد با افزایش نرخ ارز کسری بودجه خود را جبران کند، اظهار داشت: گزارش کمیسیون اقتصادی توجیه ماجراست و واقعیت این است که ما برای مدیریت متمرکز ارز اقدامی نکردیم.
کمیسیون اقتصادی نشان داد که اعتقادی به وظیفه بانک مرکزی برای حفظ ارزش پول ملی ندارد
محسن زنگنه نایبرئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس را مورد انتقاد قرار داد و در بیان دیدگاههای خود برای مدیریت بازار ارز گفت: بانک مرکزی نرخ ارز را تابعی نرخ تورم میداند در حالی که باید بهدنبال حفظ ارزش پول ملی باشد؛ کمیسیون اقتصادی با این گزارش نشان داد که اعتقادی به وظیفه بانک مرکزی برای حفظ ارزش پول ملی ندارد.
وی افزود: در این گزارش آمده که بانک مرکزی باید ارزش حقیقی پول ملی را حفظ کند، این یعنی اگر تورم ۵۰ درصد است، نرخ ارز هم باید ۵۰ درصد افزایش پیدا کند! نماینده مردم تربتحیدریه در عینحال به انتقاد از سامانه نیما و ارز نیمایی پرداخت و آن را مانعی برای ورود ارز به کشور و صادرات دانست.
اینکه همه مشکلات را به ضعف سیستم بانک مرکزی ارجاع دهیم، کملطفی است
در ادامه مسلم صالحی نماینده مردم اقلید در مجلس گفت: همانطور که ما به نظرات کارشناسی کمیسیونهای دیگر احترام میگذاریم، توقع داریم که سایر همکاران نگاهشان را به کمیسیون اقتصادی مثبتتر در نظر بگیرند. وی خواستار تسهیل ورود سرمایه از سرمایهگذاران ایرانی مقیم خارج از کشور به ایران شد و اظهار داشت: اینکه بگوییم تخصیص یک میلیارد دلار ارز به خودرو باعث به همریختگی بازار شده است، غیرمعقول بهنظر میرسد در حالی که سرمایهگذاران بسیاری وجود دارند که میخواهند ارز وارد کشور کنند اما اجازه به آنها داده نمیشود. صالحی با تأکید بر اینکه تعیین دستوری نرخ ارز تا حدودی میتواند در افزایش قیمت ارز در بازار تأثیرگذار باشد، گفت: مشاهده میکنیم که صادرکنندگان کوچک و صادرکنندگان غیر از محصولات پتروشیمی، نفتی و گازی که مجبورند ارز خود را با قیمت مصوب دولت ارائه کنند که همین موضوع مقداری بازار ارز را به هم ریخته است.
صالحی اظهار داشت: قبول داریم درباره بانک مرکزی نقاط ضعفی وجود دارد اما اینکه بخواهیم همه مسائل و مشکلات را به ضعف سیستم بانک مرکزی ارجاع دهیم مقداری کم لطفی است چراکه تنها بانک مرکزی نیست و هماهنگی تیم اقتصادی در این زمینه مهم است.
سید غنی نظریخانقاه عضو دیگر کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در سخنانی حفظ ارزش پول ملی را وظیفه دولت دانست و گفت: اینکه مردم پول خود را از بانکها خارج میکنند ناشی از این است که میدانند ارزش پول آن به راحتی در حال از بین رفتن است، لذا انتظار داریم سران قوا در جلسات مختلف خود در راستای گرهگشایی از مشکلات اساسی گام بردارند.
مشکل ناترازی بودجه را حل کنید
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این زمینه اظهار داشت: اولین موضوع مهم و پایه و اساسی در اصلاح سیاست ارزی در کشور، اصلاح ساختار بودجه و مشکل ناترازی بودجه است که باید اصلاح شود؛ در بند (ت) ماده (20) قانون احکام دائمی مطرح شده که در کشور باید نرخ ارز شناور مدیریت شده باشد اما افرادی که خودشان را در مجلس اقتصاددان میدانند نسبت به حکم قانونی که خودشان در مجلس تصویب کردند متفاوت عمل میکنند.
محمدرضا پورابراهیمی تأکید کرد: یکی از عوامل اثرگذار در کاهش ارزش پول ملی تورم ناشی از کسری بودجه است؛ برخی از آقایانی که در صحن اظهارنظر کردهاند در جریان بررسی بودجه عددهایی برای تسهیلات پیشنهاد میدادند که چند برابر بود! و با نامه رئیس کل بانک مرکزی به مقام معظم رهبری این اعداد اصلاح شد. نماینده مردم کرمان بیان داشت: ناترازی بودجه و ناترازی نظام بانکی ریشه اصلی تورم است که حتی اگر مراودات خود با طرفهای خارجی را نیز اصلاح کنیم و حتی تحریمها نیز برداشته شود، این مشکل ساختاری است، باید برای رفع و اصلاح آن اقدام کرد. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به سیاستهای کنترل و جریان ریال و حکمرانی ریال افزود: اکنون طرح مالیات بر عایدی سرمایه بهعنوان یکی از مهمترین موضوعات باید در دستور کار قرار گیرد.
پورابراهیمی با بیان اینکه حدود 280 میلیارد دلار از منابع ارزی صرف مداخله در بازار شده است و نتیجه آن را میبینید، خاطر نشان کرد: اگر نرخ ارز ترجیحی استمرار پیدا میکرد، امروز حتماً 25 میلیارد دلار منابع برای آن نیاز بود در حالی که اکنون به دلیل تغییر همین سیاست حدود چهار میلیارد دلار صرفهجویی ارزی صورت گرفته است. وی با بیان اینکه نرخ نیمایی امروز به نرخ ارز ترجیحی دوم در اقتصاد تبدیل شده است و باید برای آن چارهای اندیشید، گفت: اگر پیشنهادهای کمیسیون اقتصادی اجرایی شود حتماً نرخ ارز کاهش مییابد.
پورابراهیمی خواستار تصمیم دولت برای تعیین تکلیف نرخ نیمایی در نظام اقتصادی شد و اظهار داشت: شرایط اقتصادی کشور در حوزه ارز شرایطی است که منابع ارزی ما نسبت به گذشته بهتر است، پیشبینی ما کاهش نرخ با مدیریت صحیح در بازار است، امیدواریم این مسیر بتواند با همکاری دولت و مجلس، کاهش التهابات ارزی باشد.
مجلس تکلیف مالیات بر عایدی سرمایه و رمزارزها را روشن کند
رئیس کل بانک مرکزی از مجلس شورای اسلامی خواست سریعتر تکلیف طرحها و لوایح مربوط به مالیات بر عایدی سرمایه و رمزارزها را روشن کرده و لایحه بودجه ۱۴۰۲ را بدون کسری به تصویب برسانند.
به گزارش خبرگزاری خانه ملت، علی صالحآبادی در جلسه علنی روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی در تشریح سیاستهای ارزی دولت سیزدهم، گفت: آماری از واردات و فروش ارز در سامانههای رسمی کشور خدمت شما عرض میکنم که بر اساس آن امسال تا آذرماه حدود 33.5 میلیارد دلار در سامانه نیمایی ارز عرضه و خریداری شده است و سال گذشته از ابتدای سال در مدت مشابه 19.6 میلیارد دلار در سامانه نیمایی ارز عرضه و خرید شده است یعنی 71 درصد عرضه ارز در سامانه نیمایی نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است. رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: در بازار متشکل ارزی نیز 2.1 میلیارد دلار که نسبت به گذشته 51 درصد افزایش در سامانه نیمایی داشتهایم، بنابراین در بازارهای رسمی کشور که عمده عرضه در این بازارها انجام میشود کاملاً متعادل است و هیچ کمبود و مشکلی در این سامانهها وجود ندارد و آن چیزی که نرخ ارز از آن متأثر است در بازار غیررسمی است که سطح و حجم آن نسبت به بازار رسمی بسیار کوچکتر است.
وی افزود: برای مدیریت بازار ارز کشور برنامههای متعددی در سطح دولت داریم و در حال دنبال کردن آنها هستیم، چرا که ثبات در سطح اقتصاد کلان بسیار مهم است و موضوع کنترل نقدینگی و تورم آن چیزی که در اختیار بانک مرکزی است و سیاستهای جانبی عرضه و سیاستهای جانبی تقاضا را در بازار ارز مورد پیگیری قرار میدهیم.
صالحآبادی بیان کرد: یکی از برنامههای جدی بانک مرکزی که با همکاری وزارت صمت دنبال میکنیم، هماهنگی سیاستهای ارزی با سیاستهای تجاری است و این موضوع حائز اهمیت بسیار است چرا که ما ارز کم نداریم و مهم آن است که یک واردکننده ارز مورد نیاز خود را از کشور دیگری تأمین نکند بهگونهای که تراکم ارز در یکجا زیاد شود و در یکجای دیگر ارز مازاد داشته باشیم، بنابراین تطبیق سیاست ارزی و تجاری بسیار مهم است که با وزارت صمت این موضوع را بهصورت جد دنبال میکنیم. رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: موضوع بعدی بحث نرخ سود بانکی است که موضوع مهمی است، مدتها است توسط بانک مرکزی دنبال میشود و اکنون نیز در شورای پول و اعتبار مطرح شده و باید این سیاست پولی که بانکهای مرکزی در دنیا از آن استفاده میکنند در کشور ما نیز مورد استفاده قرار گیرد.
وی افزود: موضوع دیگر بحث قانون وضع مالیات بر عایدی سرمایه است که مالیات نقش بسیار مهمی برای آنهایی که سفتهبازی و سوداگری میکنند، دارد و باید مالیات خاص خودشان را پرداخت کنند که خوشبختانه این موضوع در دستور کار مجلس شورای اسلامی است که میتواند به ثبات بازارها کمک کند.
صالحآبادی بیان کرد: موضوع دیگر مسأله تعیین تکلیف رمزارزها است که بسیار مهم است، بنابراین مجلس و دولت باید با هم این موضوع را تعیین تکلیف کنند؛ اکنون نیز در آستانه تدوین بودجه 1402 هستیم بنابراین بسیار مهم است طوری برنامهریزی کنیم که کسری بودجه نداشته باشیم و دولت در این زمینه تلاش خود را کرده و میکند هر چند بودجهای که در مجلس تصویب خواهد شد میتواند پیام ثبات را به بازار دهد.
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه افزود: ما با برنامهریزی درست میتوانیم بودجه بدون کسری را در سال آینده داشته باشیم، در موضوع تسهیلات تکلیفی نیز پیشنهاد دولت که به مجلس داده شده بسیار حائز اهمیت است، با مدیریت و کنترل ناترازی بانکها میتوان به ثبات بازار ارز کمک کرد.
وی در موضوع حکمرانی ریالی گفت: این موضوع با اهمیتی است که دنبال خواهد شد، در بحث نیمایی هم باید بگویم که ما در سامانه نیما دستوری عمل نمیکنیم، در این سامانه صادرکنندههای مختلفی عرضهکننده هستند و نرخهای صادرکنندههای نفتی و غیرنفتی متفاوت است و میانگین قیمتها همان چیزی است که در گزارش کمیسیون اقتصادی اشاره شد. نرخ نیمایی نیز در طول زمان تعدیل شده است. رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: در موضوع صادرات غیرنفتی اقداماتی انجام شده تا وضعیت بهتری داشته باشیم، یکی از موضوعات نیز در قانون بودجه مربوط به مالیات بر سود سپرده اشخاص حقوقی بود که این موضوع اشکالاتی را ایجاد کرد لذا در قالب اصلاحیهای در دولت به این موضوع پرداختیم و آن را تصویب کردیم و با قید فوریت باید در مجلس مطرح شود، از سوی دیگر این موضوع را در لایحه بودجه سال 1402 ندیدیم و مجلس هم نباید به آن بپردازد.
صالحآبادی تصریح کرد: ما برای ایجاد ثبات در بازار ارز اعم از بحث سیاستهای ارزی یا ثبات در اقتصاد کلان، نقدینگی و تورم برنامههای متعددی داریم که دنبال میکنیم. در بازار نیز در بخش سیاستهای ارزی و عرضه و تقاضا برنامههای مختلفی داریم و بانک مرکزی با هماهنگی دستگاههای مختلف و کمک مجلس ثبات را به بازار برمیگرداند.
وعده یک ماهه خاندوزی برای ساماندهی بازار ارز توسط بانک مرکزی
وزیر امور اقتصادی و دارایی از نمایندگان مجلس خواست با تصویب طرح مالیات بر سوداگری و عایدی سرمایه یک بار برای همیشه ابزار کنترلی برای ممانعت از تقاضاهای دلالی و سفته بازی و سوداگری در بازار ارز ایجاد کنند.
سیداحسان خاندوزی در نشست علنی دیروز مجلس در خصوص سیاستها و اقدامات ارزی دولت سیزدهم، گفت: از نمایندگان و هیأت رئیسه مجلس بابت توجه به یکی از دغدغههای مهم دولت و مردم که ساماندهی و ثبات دهی وضعیت بازار ارز است، تشکر میکنم، هرچند وزارت امور اقتصادی و دارایی مسئولیت تأمین مالیه دولت را به عهده دارد و درآمدهای پایدار حوزه مالیاتی، گمرکی و اوراق خزانه و واگذاری سهام از مسئولیتهای ما است، از این رو تکالیف قانونی ویژهای در حوزه عرضه و تقاضای بازار ارز نداریم اما به عنوان یکی از اعضای تیم اقتصادی دولت مردمی علاقهمندم نکاتی را در این زمینه عرض کنم.
وزیر امور اقتصادی و دارایی ادامه داد: در خصوص وضعیت عملکرد و خروجی نتایج مربوط به سیاستهای مالی دولت در 16 ماهی که از آغاز به کار این دولت میگذرد در حوزه مسأله و متغیر مهمی که سالهای سال به عنوان یکی از عوامل تورم و بیثباتی اقتصادی نام برده میشد کسری بودجه بود که با حمایت خوبی که مجلس در قانون بودجه انجام داد و سیاستهای جدی و سختگیرانهای که از سمت سازمان برنامه و بودجه و وزارت امور اقتصادی و دارایی اعمال شد در حالی که سال گذشته در ابتدای دی ماه بیش از 40 هزار میلیارد تومان کسری بودجه استفاده شده از تنخواه و استقراض بانک مرکزی صورت گرفته بود اول دیماه 1401 استقراض دولت بابت کسری از محل تنخواه و بانک مرکزی به صفر رسید.
وی تصریح کرد: ما امروز در شرایطی صحبت میکنیم که شاید برای اولین بار طی ایام گذشته مسأله کسری بودجه و استقراض از بانک مرکزی به کمترین عدد ممکن نزول پیدا کرده است و طبق آمار 9 ماه سال جاری با کشف فرارهای مالیاتی و افزایش مؤدیان مالیاتی که تا امروز از تور مالیات دهندگان بیرون بودند در حالی که کسبه، کارگران و کارمندان مالیات پرداخت میکردند امروز موفق شدیم که عملکرد بیش از 100 درصد یعنی 101 درصد را در پایان 9 ماهه داشته باشیم.
وی ادامه داد: در مسأله مشخص ارزش پول ملی و ارز هم سیاستها و تدابیری که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته تا یک سالگی دولت تا پایان شهریورماه که مسأله ناآرامیها در کشور شروع نشده بود بانک مرکزی موفق شده بود سیاستهای خود را در خصوص حواله و بازار متشکل که اسکناس ارزی است با کمترین میزان افزایش نسبت به شروع کار این دولت پیش ببرد و امروز که حوادث مربوط به دعوت به بستن اصناف، کسبه و بازارها که در آبان ماه صورت گرفت تیر به سنگ خورده است در آذرماه دشمنان حرکت کردند که ناآرامیها را به بانکها و بازار ارز کشور انتقال دهند اما با تدابیر بانک مرکزی که در پیش گرفته است در یک ماه پیش رو شاهد ساماندهی و بازگشت ثبات در این حوزه خواهیم بود.
خاندوزی در ادامه دغدغه نمایندگان را در حل مسأله بیثباتی و نوسانات بازار ارز بحق دانست و تأکید کرد: در این مسیر که هم مسیر جنگ در متغیرهای اقتصادی است در عرصه واقعیت عرضه و تقاضای ارز و منابع و مصارف ارزی که باید همه درآمدهای ارزی صادرکنندگان و منابع ما برگردد به عنوان روش پیمان سپاری در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد که بتواند به شکل متمرکز فرماندهی یکپارچه را محقق کند در شبکه سیاستگذاری ارزی کشور در بانک مرکزی به طور جدی شبانه روز دنبال میشود ضمن اینکه جمعه گذشته رئیس جمهور به طور ویژه تأکیداتی در این زمینه به رئیس کل بانک مرکزی داشت.
وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: امیدواریم با همدلی بین سه قوه از این مسألهای که وجود دارد یعنی بیثباتی موقت بگذریم.
مشکل ارزی از جهت میزان ارز در کشور نداریم
رئیس قوه مقننه کشورمان با تأکید بر اینکه مشکل ارزی از جهت میزان ارز در کشور نداریم گفت: قانون باید فصلالخطاب باشد و با توجه به درآمدهای ارزی کشور، نیازی به استفاده از ذخایر ارزی نیست.
محمدباقر قالیباف نیز دراین نشست گفت: ما در حوزه ارز و ریال، امور را باید به 3 بخش تقسیم و هر کدام را در جای خود پیگیری کنیم. یکسری موضوعات، مسائل اقتصادی است، یعنی روند شبه پول، چاپ پول و نقدینگی باید بر مدار درست حرکت کند، همانطور که بودجه، ناترازی بودجه و اصلاح ساختار بودجه مبانی اقتصادی دارد و لازم توجه است، یا اینکه مجلس و دولت در کلان باید یک سیاست واحد را دنبال کنند و مشخص باشد که ارز قرار است تک نرخی نگه داشته شود یا شناور یا دستوری باشد، این موضوعات باید مشخص و به آنها توجه شود.
رئیس قوه مقننه کشورمان افزود: در نهایت فصلالخطاب این حوزه قانون است، قانونی که امسال تصویب شد اجرا نشد و این یک بخشی از اشکال است، بحث دیگر مربوط به حوزه مدیریتی است، امروز با وجود قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مسئولیت و اختیارات حوزه سکه، ارز و ریال متوجه بانک مرکزی است و به لحاظ مدیریتی نیز این موضوعات باید در اختیار بانک مرکزی باشد تا امور خود را دنبال کند.
قالیباف یادآور شد: در همین راستا میتوان به بحث مالیات بر عایدی سرمایه اشاره کرد که در دستور کار مجلس هم هست و به نظر بحث مالیات بر سفتهبازی و سوداگری در روزهای آینده مجلس تعیین تکلیف و تصویب خواهد شد. البته همه مشکل در بخش قانون مالیات CGT نیست. بخش مدیریتی چندین موضوع را شامل میشود که در جلسات کمیسیونها و بانک مرکزی به آنها خواهیم پرداخت.
رئیس مجلس یازدهم در ادامه تصریح کرد: موضوع مهمتر بحث مربوط به کنترل در میدان است، ما در میدان نباید تعدد قیمت ارزی داشته باشیم و قانون نیز به ما این اجازه را نمیدهد.
برش
نمایندگان مجلس دیروز در حالی سیاستهای ارزی را مورد بررسی قرار دادند که گویا از خود مجلسیها هم درباره مدیریت بازار ارز صدای واحدی به گوش نمیرسد! کارشناسان اقتصادی معتقدند اختلاف نظر طیفهای مختلف در شیوه مدیریت بازار ارز در خود مجلس شورای اسلامی و برخی پیشنهادات غیرهماهنگ برخی نمایندگان، نشان دهنده اختلافات طیفهای مختلف فکری در مجلس شورای اسلامی در حوزه مدیریت بازار ارز است
رئیس کل بانک مرکزی از مجلس شورای اسلامی خواست سریعتر تکلیف طرحها و لوایح مربوط به مالیات بر عایدی سرمایه و رمزارزها را روشن کرده و لایحه بودجه ۱۴۰۲ را بدون کسری به تصویب برسانند
امسال تا آذرماه حدود 33.5 میلیارد دلار در سامانه نیمایی ارز عرضه و خریداری شده است و سال گذشته از ابتدای سال در مدت مشابه 19.6 میلیارد دلار در سامانه نیمایی ارز عرضه و خرید شده است یعنی 71 درصد عرضه ارز در سامانه نیمایی نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است
وزیر امور اقتصادی و دارایی از نمایندگان مجلس خواست با تصویب طرح مالیات بر سوداگری و عایدی سرمایه یک بار برای همیشه ابزار کنترلی برای ممانعت از تقاضاهای دلالی و سفته بازی و سوداگری در بازار ارز ایجاد کنند. ما امروز در شرایطی صحبت میکنیم که شاید برای اولین بار طی ایام گذشته مسأله کسری بودجه و استقراض از بانک مرکزی به کمترین عدد ممکن نزول پیدا کرده است
هر دامدار بیش از دو سگ گله وارد پارک ملی «توران»میکند
15 هزار سگ گله در کمین یوزهای توران
بیتا میرعظیمی
خبرنگار
سالهاست که آخرین زیستگاه زادآور یوز آسیایی در توران، به قیمت چرای صدها گله دام عشایری به جولانگاه سگهای گله تبدیل شده است. سگهایی که همانند یک دشمن طبیعی و تهدید بالقوه، دندان برای شکار یوزها تیز کرده و به کمین حملهای مرگبار نشستهاند؛ طبق آخرین آمار منتشر شده در دهههای اخیر، ۳۰ درصد یوزها در توران در ماه آذر تلف شدهاند! درست زمانی که کوچ گلههای دام برای قشلاق آغاز شده و سگهای درنده خود را برای نابودی بقای اینگونه در معرض خطر آماده کردهاند. اگرچه سازمان محیط زیست برای حل این مشکل بخشی از منطقه حفاظت شده توران را خریداری کرده و ورود دام و سگ گله را ممنوع کرده، اما این میزان کافی نبوده و هنوز سگهای درنده با جمعیتی بیشتر در منطقه جولان داده و مرگ اینگونه پراهمیت را رقم میزنند! کارشناسان زیادی خروج دام و دامداری از منطقه را پیشنهاد دادهاند، اما تاکنون اقدامی عاجل و مؤثر انجام نشده است! طبق گفته معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، براساس قانون تنها زمانی میتوان دامها را از این منطقه خارج کرد که تمام اوقافی آن پرداخت شده باشد. اقدامی هزینهبر که تاکنون اعتبارش نیز تأمین نشده است!
«مرتضی فرخی» رئیس اداره محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان به «ایران» میگوید: علیرغم آزادسازی حدود 200 هزار هکتاری از مساحت 5/1 میلیون هکتاری ذخیرهگاه زیستکره توران، هنوز در بخشهای زیادی از [این] تنها زیستگاه امن یوزپلنگ آسیایی، گلههای دام و سگهای شکاری بهوفور دیده میشود. از طرفی آزادسازی تمام این منطقه کار دشواری است؛ زیرا بخش زیادی از دامداران این منطقه از سالهای دور پروانه چرا داشته و بر اساس آن دامهای خود را وارد منطقه میکنند. حتی بخشی از دامداران این منطقه در تأمین گوشت کشور نقش مؤثری داشته و بخشی دیگر دامداری را شغل آبا و اجدادی خود دانسته و به این راحتیها منطقه را ترک نمیکنند.
اعتبار خروج دامها تأمین شود
طبق گفته فرخی، برای ممنوعیت ورود دام و گله به تنها زیستگاه امن یوزپلنگ آسیایی باید دستگاههای متولی نظیر وزارت کشور (استانداری)، وزارت جهاد کشاورزی و امور عشایری، سازمان منابع طبیعی و محیط زیست ورود کرده و به دلیل حضور ارزشمند اینگونه در حال انقراض، نسبت به ساماندهی امور دام در تنها زیستگاه پویای یوزپلنگ آسیایی اقدام و محدودیتهایی برای ورود دام به منطقه حفاظت شده توران قائل شوند. مضافاً اینکه باید اعتبار این خواسته تأمین شده و حتی هیأت دولت و نمایندگان مجلس نیز با آگاهی از اهمیت یوز در کشور، پای کار آیند.
او میگوید: مادامی که محیط زیست در این منطقه (ذخیره گاه زیستکره توران) و مناطق چهارگانه و تحت مدیریت خود مستأجر بوده و صرفاً مدیریت این مناطق (بدون حق مالکیت از سوی دولت) را برعهده دارد، همچنین اهمیت حفاظت از گونههای باارزشی همچون یوزپلنگ آسیایی فراگیر نشده و در نزد برخی مسئولین (علیرغم تأکیدات مقام معظم رهبری و ریاستجمهوری بر اهمیت محیط زیست و فرعی و تجملاتی نبودن آن) در اولویت قرار نگرفته است، نمیتوان انتظار زیادی برای ساماندهی این مناطق در نظر گرفت. مضافاً اینکه سابقه چرای دام در این منطقه مربوط به سنوات خیلی دور بوده و شاید چند ده سال است که دامداران چرای دامهای خود را در این منطقه انجام میدهند. یقیناً کوتاهیهایی نیز در آموزش جوامع محلی و دامداران انجام شده است. شاید بخشی از این غفلت به این امر بازمی گردد که اولویت مردم بومی توران دام و گله است نه یوزپلنگ آسیایی؛ البته سگهای گله نیز مهمترین عامل و تهدیدی عمده برای بقای یوزها تلقی میشوند. وقتی تعداد سگهای گله زیاد باشد، دیگر توران برای یوزها امن نیست. ما بارها بر محدودسازی سگهای گله (تعداد 2 قلاده سگ در هر گله) در منطقه توران تأکید کردهایم، اما هرگز گوش شنوایی وجود نداشته است!
مسئولیتپذیری اندک چوپانان
رئیس اداره محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان، به حضور اندک نیروهای حفاظتی در منطقه توران اشاره کرده و میگوید: برای حفاظت از تعداد زیادی از ورودیهای توران، امکانات، ابزار و تجهیزات موجود، بسیار اندک است. از طرفی اعتبار لازم برای سامانههای عرفی (محدودههای مجاز برای چرای دام) وجود ندارد. همچنین چوپانان این منطقه که اغلب نیز تبعه افغان هستند، مسئولیتپذیری اندکی داشته و قابل ردگیری نیز نیستند. برای نجات تنها زیستگاه امن یوز در کشور باید تمام دستگاههای متولی پای کار آمده و همزمان کمپینهای مردمی برای نجات اینگونه در حال انقراض تشکیل شود. شاید آن زمان معجزهای رخ داده و تدبیری صحیح برای نجات یوزپلنگ آسیایی اندیشیده شود.
«توران» حیاط خلوت دامهای عشایری
در همین حال «امیرحسین ولیان» دبیر جمعیت دیده بان طبیعت شاهرود نیز با اشاره به حفاظت ناکافی از آخرین زیستگاه یوز آسیایی و عدم خروج گلههای دام از توران به «ایران» میگوید: اگرچه اداره محیط زیست سمنان وسعتی از منطقه حفاظت شده را عاری از ورود دام کرده اما بخشی از این منطقه عمدتاً به دلیل خشکسالی توسط دامداران رها شده و دیگر زیستگاهی مناسب برای یوز نیز تلقی نمیشود. از طرفی، بخش دیگر توران که پوشش گیاهی داشته و زیستگاهی مناسب برای حیات وحش تلقی میشود توسط دامها احاطه شده است. دامهایی که در فصل قشلاق وارد منطقه شده و تا زمان تولد توله یوزها باقی میمانند! تعداد دامها (گوسفند و بز) در کل منطقه توران بسته به میزان علوفه همه ساله به 150 تا 350 هزار رأس میرسد؛ با همین تعداد دام نیز حدود 15 هزار سگ گله وارد منطقه شده و بقای یوز را به طور جدی تهدید میکند.
طبق گفته دبیر جمعیت دیدهبان طبیعت شاهرود، همانگونه که سالها پیش کارشناسان سازمان محیط زیست و پروژه تکثیر یوز اعلام کردند باید منطقهای عاری از دامداری در توران برای نجات باقی مانده یوزها در منطقه ایجاد شود. گرچه تلاشهایی برای خروج چند واحد دامداری صورت پذیرفته اما هرگز کافی نبوده ضمن اینکه خروج شتر را نیز مدنظر قرار ندادهاند. حتی کاهش سگهای هر گله نیز اجرا نشده است! از طرفی ارزش دامداری در منطقه بالا نبوده و توران تنها حیاط خلوتی برای دامها در قشلاق تلقی میشود. در سطح مدیریت کلان باید مشخص شود که ارزش 4 ماه دامداری بیشتر است یا شهرت جهانی ذخیره گاه زیست کره؟ اما چرا باید قشلاقگذرانیها در پارک توران انجام شده و جایی دیگر در دشتهای جنوبی شاهرود برای دامداری درنظر گرفته نشود؟ ضمن اینکه برخی از دامداران در سالهای گذشته با طرحهای کلان برای خروج از منطقه مخالفت کرده و با یک کارشکنی ساده در سالهای طلایی که هنوز یوزهای مادر زادآور در منطقه حضور داشتند، نه تنها دامهای خود را از منطقه خارج نکردند بلکه به ناامنی تنها زیستگاه یوز آسیایی نیز دامن زدند!
خبرنگار
سالهاست که آخرین زیستگاه زادآور یوز آسیایی در توران، به قیمت چرای صدها گله دام عشایری به جولانگاه سگهای گله تبدیل شده است. سگهایی که همانند یک دشمن طبیعی و تهدید بالقوه، دندان برای شکار یوزها تیز کرده و به کمین حملهای مرگبار نشستهاند؛ طبق آخرین آمار منتشر شده در دهههای اخیر، ۳۰ درصد یوزها در توران در ماه آذر تلف شدهاند! درست زمانی که کوچ گلههای دام برای قشلاق آغاز شده و سگهای درنده خود را برای نابودی بقای اینگونه در معرض خطر آماده کردهاند. اگرچه سازمان محیط زیست برای حل این مشکل بخشی از منطقه حفاظت شده توران را خریداری کرده و ورود دام و سگ گله را ممنوع کرده، اما این میزان کافی نبوده و هنوز سگهای درنده با جمعیتی بیشتر در منطقه جولان داده و مرگ اینگونه پراهمیت را رقم میزنند! کارشناسان زیادی خروج دام و دامداری از منطقه را پیشنهاد دادهاند، اما تاکنون اقدامی عاجل و مؤثر انجام نشده است! طبق گفته معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست، براساس قانون تنها زمانی میتوان دامها را از این منطقه خارج کرد که تمام اوقافی آن پرداخت شده باشد. اقدامی هزینهبر که تاکنون اعتبارش نیز تأمین نشده است!
«مرتضی فرخی» رئیس اداره محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان به «ایران» میگوید: علیرغم آزادسازی حدود 200 هزار هکتاری از مساحت 5/1 میلیون هکتاری ذخیرهگاه زیستکره توران، هنوز در بخشهای زیادی از [این] تنها زیستگاه امن یوزپلنگ آسیایی، گلههای دام و سگهای شکاری بهوفور دیده میشود. از طرفی آزادسازی تمام این منطقه کار دشواری است؛ زیرا بخش زیادی از دامداران این منطقه از سالهای دور پروانه چرا داشته و بر اساس آن دامهای خود را وارد منطقه میکنند. حتی بخشی از دامداران این منطقه در تأمین گوشت کشور نقش مؤثری داشته و بخشی دیگر دامداری را شغل آبا و اجدادی خود دانسته و به این راحتیها منطقه را ترک نمیکنند.
اعتبار خروج دامها تأمین شود
طبق گفته فرخی، برای ممنوعیت ورود دام و گله به تنها زیستگاه امن یوزپلنگ آسیایی باید دستگاههای متولی نظیر وزارت کشور (استانداری)، وزارت جهاد کشاورزی و امور عشایری، سازمان منابع طبیعی و محیط زیست ورود کرده و به دلیل حضور ارزشمند اینگونه در حال انقراض، نسبت به ساماندهی امور دام در تنها زیستگاه پویای یوزپلنگ آسیایی اقدام و محدودیتهایی برای ورود دام به منطقه حفاظت شده توران قائل شوند. مضافاً اینکه باید اعتبار این خواسته تأمین شده و حتی هیأت دولت و نمایندگان مجلس نیز با آگاهی از اهمیت یوز در کشور، پای کار آیند.
او میگوید: مادامی که محیط زیست در این منطقه (ذخیره گاه زیستکره توران) و مناطق چهارگانه و تحت مدیریت خود مستأجر بوده و صرفاً مدیریت این مناطق (بدون حق مالکیت از سوی دولت) را برعهده دارد، همچنین اهمیت حفاظت از گونههای باارزشی همچون یوزپلنگ آسیایی فراگیر نشده و در نزد برخی مسئولین (علیرغم تأکیدات مقام معظم رهبری و ریاستجمهوری بر اهمیت محیط زیست و فرعی و تجملاتی نبودن آن) در اولویت قرار نگرفته است، نمیتوان انتظار زیادی برای ساماندهی این مناطق در نظر گرفت. مضافاً اینکه سابقه چرای دام در این منطقه مربوط به سنوات خیلی دور بوده و شاید چند ده سال است که دامداران چرای دامهای خود را در این منطقه انجام میدهند. یقیناً کوتاهیهایی نیز در آموزش جوامع محلی و دامداران انجام شده است. شاید بخشی از این غفلت به این امر بازمی گردد که اولویت مردم بومی توران دام و گله است نه یوزپلنگ آسیایی؛ البته سگهای گله نیز مهمترین عامل و تهدیدی عمده برای بقای یوزها تلقی میشوند. وقتی تعداد سگهای گله زیاد باشد، دیگر توران برای یوزها امن نیست. ما بارها بر محدودسازی سگهای گله (تعداد 2 قلاده سگ در هر گله) در منطقه توران تأکید کردهایم، اما هرگز گوش شنوایی وجود نداشته است!
مسئولیتپذیری اندک چوپانان
رئیس اداره محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان، به حضور اندک نیروهای حفاظتی در منطقه توران اشاره کرده و میگوید: برای حفاظت از تعداد زیادی از ورودیهای توران، امکانات، ابزار و تجهیزات موجود، بسیار اندک است. از طرفی اعتبار لازم برای سامانههای عرفی (محدودههای مجاز برای چرای دام) وجود ندارد. همچنین چوپانان این منطقه که اغلب نیز تبعه افغان هستند، مسئولیتپذیری اندکی داشته و قابل ردگیری نیز نیستند. برای نجات تنها زیستگاه امن یوز در کشور باید تمام دستگاههای متولی پای کار آمده و همزمان کمپینهای مردمی برای نجات اینگونه در حال انقراض تشکیل شود. شاید آن زمان معجزهای رخ داده و تدبیری صحیح برای نجات یوزپلنگ آسیایی اندیشیده شود.
«توران» حیاط خلوت دامهای عشایری
در همین حال «امیرحسین ولیان» دبیر جمعیت دیده بان طبیعت شاهرود نیز با اشاره به حفاظت ناکافی از آخرین زیستگاه یوز آسیایی و عدم خروج گلههای دام از توران به «ایران» میگوید: اگرچه اداره محیط زیست سمنان وسعتی از منطقه حفاظت شده را عاری از ورود دام کرده اما بخشی از این منطقه عمدتاً به دلیل خشکسالی توسط دامداران رها شده و دیگر زیستگاهی مناسب برای یوز نیز تلقی نمیشود. از طرفی، بخش دیگر توران که پوشش گیاهی داشته و زیستگاهی مناسب برای حیات وحش تلقی میشود توسط دامها احاطه شده است. دامهایی که در فصل قشلاق وارد منطقه شده و تا زمان تولد توله یوزها باقی میمانند! تعداد دامها (گوسفند و بز) در کل منطقه توران بسته به میزان علوفه همه ساله به 150 تا 350 هزار رأس میرسد؛ با همین تعداد دام نیز حدود 15 هزار سگ گله وارد منطقه شده و بقای یوز را به طور جدی تهدید میکند.
طبق گفته دبیر جمعیت دیدهبان طبیعت شاهرود، همانگونه که سالها پیش کارشناسان سازمان محیط زیست و پروژه تکثیر یوز اعلام کردند باید منطقهای عاری از دامداری در توران برای نجات باقی مانده یوزها در منطقه ایجاد شود. گرچه تلاشهایی برای خروج چند واحد دامداری صورت پذیرفته اما هرگز کافی نبوده ضمن اینکه خروج شتر را نیز مدنظر قرار ندادهاند. حتی کاهش سگهای هر گله نیز اجرا نشده است! از طرفی ارزش دامداری در منطقه بالا نبوده و توران تنها حیاط خلوتی برای دامها در قشلاق تلقی میشود. در سطح مدیریت کلان باید مشخص شود که ارزش 4 ماه دامداری بیشتر است یا شهرت جهانی ذخیره گاه زیست کره؟ اما چرا باید قشلاقگذرانیها در پارک توران انجام شده و جایی دیگر در دشتهای جنوبی شاهرود برای دامداری درنظر گرفته نشود؟ ضمن اینکه برخی از دامداران در سالهای گذشته با طرحهای کلان برای خروج از منطقه مخالفت کرده و با یک کارشکنی ساده در سالهای طلایی که هنوز یوزهای مادر زادآور در منطقه حضور داشتند، نه تنها دامهای خود را از منطقه خارج نکردند بلکه به ناامنی تنها زیستگاه یوز آسیایی نیز دامن زدند!
عضو کمیسیون بهداشت مجلس عنوان کرد
انصراف نمایندگان از استیضاح وزیر بهداشت
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی گفت: نمایندگان امضاکننده استیضاح وزیر بهداشت به این جمعبندی رسیدهاند که از استیضاح انصراف داده و از بهرام عیناللهی برای ادامه اقدامات بنیادین در راستای ارتقای نظام سلامت و آمادهسازی زیرساختهای بهداشتی و درمانی، حمایت کنند.
سلمان اسحاقی طی گفتوگویی که با ایرنا داشته عنوان کرد: درباره گمانهزنیها برای استیضاح وزیر بهداشت، عموم نمایندگان به کلام رهبر معظم انقلاب استناد میکنند که در آخرین دیدار هیأت دولت فرمودند «تلاش دولت در حوزه سلامت نتایج محسوس داشت.»
وی اظهار داشت: این کلام رهبر انقلاب، برای نمایندگان دلیلی قاطع بر کارنامه درخشان وزارت بهداشت است؛ به طوری که امروز نمایندگان مجلس میبینند کشورهای پیشرفته دنیا با چالشهای بزرگ ناشی از موج جدید کرونا و مرگ و میرهای میلیونی مواجه هستند، اما کشور ما در مهار کرونا توفیقات چشمگیری داشته است. به طوری که تنها در آذرماه ۱۳ روز بدون فوتی کرونا را تجربه کردیم.
نماینده قائنات و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به موانع پیش روی نظام سلامت تصریح کرد: اگر سازمان برنامه و بودجه، وزارت صمت و وزارت اقتصاد در کنار وزارت بهداشت قرار گیرند و با نظام سلامت همراه باشند، به طور قطع وزیر بهداشت، اراده و توانایی رفع دغدغههای حوزههای گوناگون از جمله تأمین دارو، تجهیزات و آمادهسازی زیرساختهای بیمارستانی و تداوم توفیقات قبلی وزارتخانه خود را دارد.
اسحاقی با اشاره به اینکه جمعبندی امضاکنندگان استیضاح در هفتههای گذشته این بود که استیضاح وزیر بهداشت راهگشا و به سود مردم نیست، افزود: جمعبندی این بود که به جای این اقدام، بودجه نظام سلامت تقویت شود.
سلمان اسحاقی طی گفتوگویی که با ایرنا داشته عنوان کرد: درباره گمانهزنیها برای استیضاح وزیر بهداشت، عموم نمایندگان به کلام رهبر معظم انقلاب استناد میکنند که در آخرین دیدار هیأت دولت فرمودند «تلاش دولت در حوزه سلامت نتایج محسوس داشت.»
وی اظهار داشت: این کلام رهبر انقلاب، برای نمایندگان دلیلی قاطع بر کارنامه درخشان وزارت بهداشت است؛ به طوری که امروز نمایندگان مجلس میبینند کشورهای پیشرفته دنیا با چالشهای بزرگ ناشی از موج جدید کرونا و مرگ و میرهای میلیونی مواجه هستند، اما کشور ما در مهار کرونا توفیقات چشمگیری داشته است. به طوری که تنها در آذرماه ۱۳ روز بدون فوتی کرونا را تجربه کردیم.
نماینده قائنات و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به موانع پیش روی نظام سلامت تصریح کرد: اگر سازمان برنامه و بودجه، وزارت صمت و وزارت اقتصاد در کنار وزارت بهداشت قرار گیرند و با نظام سلامت همراه باشند، به طور قطع وزیر بهداشت، اراده و توانایی رفع دغدغههای حوزههای گوناگون از جمله تأمین دارو، تجهیزات و آمادهسازی زیرساختهای بیمارستانی و تداوم توفیقات قبلی وزارتخانه خود را دارد.
اسحاقی با اشاره به اینکه جمعبندی امضاکنندگان استیضاح در هفتههای گذشته این بود که استیضاح وزیر بهداشت راهگشا و به سود مردم نیست، افزود: جمعبندی این بود که به جای این اقدام، بودجه نظام سلامت تقویت شود.
دیپلماسی فعال ایران در نشست بغداد 2
یادداشت
علیرضا عنایتی
مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه و دستیار وزیر
۱. دومین کنفرانس همکاری و مشارکت بغداد، سهشنبه 29 آذر 1401 با حضور رؤسا و نمایندگان 12 کشور و 5 سازمان منطقهای و بینالمللی در بحرالمیت اردن، در تداوم نشست بغداد1 با هدف حمایت از امنیت و حاکمیت عراق، تقویت همکاری منطقهای با عراق در عرصههای گوناگون از جمله مبارزه با تروریسم، امنیت غذایی، امنیت آبی و انرژی و ... همچنین تقویت سازکارهای همکاری منطقهای برای تحقق امنیت در منطقه برگزار شد.
۲. جمهوری اسلامی ایران در امتداد نگاه خود به امنیت منطقه، توسعه و پیشرفت جمعی را در گرو رسیدن به الگوی همکاری منطقهای تعریف کرده است و معتقد است این مهم تنها از طریق گفتوگو میان کشورهای منطقه به دست میآید. در این نگاه، منطقه ظرفی یکپارچه و بهم پیوسته است که سرنوشتی مشترک را برای همه در پی دارد. برای رفع مشکلات، سوءتفاهمها و حرکت در مسیر پیشرفت و ثباتی پایدار، گفتوگوهای همهجانبه میان کشورهای منطقه، اصلی ضروری است. بر این اساس جمهوری اسلامی ایران امنیت و ثبات عراق را بخش لاینفک امنیت و ثبات ایران و منطقه میداند و در حمایت و پشتیبانی از کشور دوست و برادر عراق از هیچ کمکی دریغ نکرده است.
۳. جمهوری اسلامی ایران دارای پیوستگی عمیق تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی و... با کشور عراق است و همواره خواهان عراقی با ثبات، امن، قدرتمند و ایفاگر نقش سازنده در تحولات منطقه بوده است. در این چهارچوب بویژه از سال 2003 جمهوری اسلامی ایران نقش سازنده و مؤثری در تسهیل روند سیاسی و ثبات این کشور داشته است فارغ از اینکه چه کسی یا چه حزبی به قدرت میرسد و خواستار اعمال حاکمیت تمام عیار عراق بر همه خاک خود بوده است. ایران در مبارزه با تروریسم داعش با تمام توان و امکانات در کنار دولت و ملت عراق بود، شهادت سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس به عنوان دو فرمانده بزرگ نشانگر این است که مردم ایران وعراق در کنار یکدیگر در مقابله با تروریسم ایستادگی میکنند. اوج این مناسبات مردمی در مراسم شکوهمند اربعین حسینی و میزبانی بسیار عالی دولت و ملت عراق از زائرین امام حسین(ع) بویژه زائران ایرانی متجلی شده است. تعاملات تجاری و بازرگانی دو کشور در حوزههای مختلف از جمله حوزههای نفت و گاز، خطوط انتقال برق، مبادلات بانکی، توسعه راه آهن و... در دهههای اخیر رشد چشمگیری داشته است.
۴. عراق در برقراری صلح و ثبات در منطقه نیز جایگاه ویژهای دارد و نقش فعالانه اخیر آن در جهت برقراری گفتوگوهای منطقهای با حمایت ایران مواجه بوده است. موفقیت عراق در زمینه گفتوگوهای منطقهای میتواند هم آغازگر فصل نوینی در سیاست خارجی و منطقهای عراق باشد و هم فضای منطقه را بهبود دهد. گفتوگوهای بغداد فرصتی را فراهم کرد که در حاشیه و متن اجلاس، گفتوگوهایی با کشورهای منطقه صورت بگیرد و تبادل نظرهای دوستانهای صورت بپذیرد. موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران تأمین امنیت منطقه از کشورهای منطقه است و از هر طرح و ابتکاری که به افزایش همکاریها میان کشورهای منطقه منجر شود حمایت میکند و در همین راستا در گذشته با طرح ابتکارهای متعدد از جمله ابتکار صلح هرمز آمادگی خود را جهت مشارکت و همکاری برای امنیت پایدار در سطوح منطقهای و بینالمللی ابراز داشته است. منافع و امنیت همه کشورهایی که در راه تجارت از این منطقه استفاده میکنند در پرتو شرایط عادی تأمین میشود تا در پرتو نظامی کردن منطقه.
۵. در دو نشست بغداد حضور ایران به عنوان یک بازیگر بزرگ منطقهای را میتوان پر اهمیت ارزیابی کرد. دعوت از ایران و تأکید بر حضور آن در این نشست حکایت از این دارد که برخلاف تلاش برخی از کشورهای غربی برای به انزوا کشاندن ایران در عرصه بینالمللی و منطقه، تهران بازیگری غیرقابل اجتناب است و حضور آن برای کمک به فرایندهای منطقهای و بینالمللی یک ضرورت است. ایران در این نشست با ارائه ابتکارهای عملیاتی در خصوص ریزگردها و مسائل ترانزیتی برخلاف سایر سخنرانیها که عمومی بودند، با رویکردی عملگرایانه و واقعبینانه برای حل بحرانهای منطقه بر ایفای نقش مؤثر خود تأکید کرد. این امر نمایش مجدد این مسأله است که دیپلماسی به دنبال گشایش منافذ مسدود شده، حل موضوعات لاینحل از طریق گفتوگو و تأمین منافع بازیگران منتفع میباشد.
۶. کلید بسیاری از مسائل در منطقه، در دستان اهالی و بازیگران منطقهای است و نباید آن را نزد بازیگران فرامنطقهای و مخرب جستوجو کرد. در جریان و نوع نگاه حاکم بر نشست بغداد بر اساس دو محور اساسی گفتوگو یعنی حمایت از حاکمیت، امنیت و ثبات عراق و توسعه سازکارهای همکاری، به نظر میرسد برخی از کشورها منطقه نگاه گذشته خود را تا حدودی تصحیح کردهاند.
علیرضا عنایتی
مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه و دستیار وزیر
۱. دومین کنفرانس همکاری و مشارکت بغداد، سهشنبه 29 آذر 1401 با حضور رؤسا و نمایندگان 12 کشور و 5 سازمان منطقهای و بینالمللی در بحرالمیت اردن، در تداوم نشست بغداد1 با هدف حمایت از امنیت و حاکمیت عراق، تقویت همکاری منطقهای با عراق در عرصههای گوناگون از جمله مبارزه با تروریسم، امنیت غذایی، امنیت آبی و انرژی و ... همچنین تقویت سازکارهای همکاری منطقهای برای تحقق امنیت در منطقه برگزار شد.
۲. جمهوری اسلامی ایران در امتداد نگاه خود به امنیت منطقه، توسعه و پیشرفت جمعی را در گرو رسیدن به الگوی همکاری منطقهای تعریف کرده است و معتقد است این مهم تنها از طریق گفتوگو میان کشورهای منطقه به دست میآید. در این نگاه، منطقه ظرفی یکپارچه و بهم پیوسته است که سرنوشتی مشترک را برای همه در پی دارد. برای رفع مشکلات، سوءتفاهمها و حرکت در مسیر پیشرفت و ثباتی پایدار، گفتوگوهای همهجانبه میان کشورهای منطقه، اصلی ضروری است. بر این اساس جمهوری اسلامی ایران امنیت و ثبات عراق را بخش لاینفک امنیت و ثبات ایران و منطقه میداند و در حمایت و پشتیبانی از کشور دوست و برادر عراق از هیچ کمکی دریغ نکرده است.
۳. جمهوری اسلامی ایران دارای پیوستگی عمیق تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی و... با کشور عراق است و همواره خواهان عراقی با ثبات، امن، قدرتمند و ایفاگر نقش سازنده در تحولات منطقه بوده است. در این چهارچوب بویژه از سال 2003 جمهوری اسلامی ایران نقش سازنده و مؤثری در تسهیل روند سیاسی و ثبات این کشور داشته است فارغ از اینکه چه کسی یا چه حزبی به قدرت میرسد و خواستار اعمال حاکمیت تمام عیار عراق بر همه خاک خود بوده است. ایران در مبارزه با تروریسم داعش با تمام توان و امکانات در کنار دولت و ملت عراق بود، شهادت سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس به عنوان دو فرمانده بزرگ نشانگر این است که مردم ایران وعراق در کنار یکدیگر در مقابله با تروریسم ایستادگی میکنند. اوج این مناسبات مردمی در مراسم شکوهمند اربعین حسینی و میزبانی بسیار عالی دولت و ملت عراق از زائرین امام حسین(ع) بویژه زائران ایرانی متجلی شده است. تعاملات تجاری و بازرگانی دو کشور در حوزههای مختلف از جمله حوزههای نفت و گاز، خطوط انتقال برق، مبادلات بانکی، توسعه راه آهن و... در دهههای اخیر رشد چشمگیری داشته است.
۴. عراق در برقراری صلح و ثبات در منطقه نیز جایگاه ویژهای دارد و نقش فعالانه اخیر آن در جهت برقراری گفتوگوهای منطقهای با حمایت ایران مواجه بوده است. موفقیت عراق در زمینه گفتوگوهای منطقهای میتواند هم آغازگر فصل نوینی در سیاست خارجی و منطقهای عراق باشد و هم فضای منطقه را بهبود دهد. گفتوگوهای بغداد فرصتی را فراهم کرد که در حاشیه و متن اجلاس، گفتوگوهایی با کشورهای منطقه صورت بگیرد و تبادل نظرهای دوستانهای صورت بپذیرد. موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران تأمین امنیت منطقه از کشورهای منطقه است و از هر طرح و ابتکاری که به افزایش همکاریها میان کشورهای منطقه منجر شود حمایت میکند و در همین راستا در گذشته با طرح ابتکارهای متعدد از جمله ابتکار صلح هرمز آمادگی خود را جهت مشارکت و همکاری برای امنیت پایدار در سطوح منطقهای و بینالمللی ابراز داشته است. منافع و امنیت همه کشورهایی که در راه تجارت از این منطقه استفاده میکنند در پرتو شرایط عادی تأمین میشود تا در پرتو نظامی کردن منطقه.
۵. در دو نشست بغداد حضور ایران به عنوان یک بازیگر بزرگ منطقهای را میتوان پر اهمیت ارزیابی کرد. دعوت از ایران و تأکید بر حضور آن در این نشست حکایت از این دارد که برخلاف تلاش برخی از کشورهای غربی برای به انزوا کشاندن ایران در عرصه بینالمللی و منطقه، تهران بازیگری غیرقابل اجتناب است و حضور آن برای کمک به فرایندهای منطقهای و بینالمللی یک ضرورت است. ایران در این نشست با ارائه ابتکارهای عملیاتی در خصوص ریزگردها و مسائل ترانزیتی برخلاف سایر سخنرانیها که عمومی بودند، با رویکردی عملگرایانه و واقعبینانه برای حل بحرانهای منطقه بر ایفای نقش مؤثر خود تأکید کرد. این امر نمایش مجدد این مسأله است که دیپلماسی به دنبال گشایش منافذ مسدود شده، حل موضوعات لاینحل از طریق گفتوگو و تأمین منافع بازیگران منتفع میباشد.
۶. کلید بسیاری از مسائل در منطقه، در دستان اهالی و بازیگران منطقهای است و نباید آن را نزد بازیگران فرامنطقهای و مخرب جستوجو کرد. در جریان و نوع نگاه حاکم بر نشست بغداد بر اساس دو محور اساسی گفتوگو یعنی حمایت از حاکمیت، امنیت و ثبات عراق و توسعه سازکارهای همکاری، به نظر میرسد برخی از کشورها منطقه نگاه گذشته خود را تا حدودی تصحیح کردهاند.
ارگ بم پس از 19 سال
بنای تاریخی ارگ که در شهرستان بم واقع شده است، تا یک قرن پیش همچنان مسکونی بود، هرچند متأسفانه در اثر زلزله مهیب پنجم دی ۱۳۸۲ به ویرانهای تبدیل شد اما تلاشهای مستمر مسئولان مانع خروج این مجموعه از فهرست یونسکو شد و پس از زلزله، کار مرمت و اجرای مجدد بعضی بخشها در دستور کار قرار گرفت.
عکس بالا : رضا معطریان / ایران
عکس پایین : علی معتمدی
عکس بالا : رضا معطریان / ایران
عکس پایین : علی معتمدی
فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح در واکنش به اظهارات اخیر فرمانده سنتکام مطرح کرد
ایران یکی از پنج قدرت برتر پهپادی جهان
گروه سیاسی/ دو روز پس از ادعای فرمانده سنتکام مبنی بر تلاش امریکا برای مقابله با پهپادهای ایرانی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان با اعلام اینکه «ایران یکی از پنج قدرت برتر پهپادی جهان است» بر اثر نداشتن فشارها در اراده ایران برای توسعه قدرت پهپادی خود تأکید کرد. سردار سرلشکر محمد باقری با بیان این واقعیت که قرار داشتن ایران در میان پنج قدرت پهپادی جهان حاصل 37 سال تجربه بهرهگیری پهپادها از اوایل دفاع مقدس تا امروز است، گفت: پهپادهای ما از جهت بُرد و عملکرد در بیش از 15 رشته عملکردی و از جهت دقت، ماندگاری و مأموریت در سطح بالای جهانی قرار دارند و جوسازیهایی که امروز درباره استفاده از پهپادهای ایرانی میشود، فارغ از اینکه بسیاری از آنها ممکن است دروغ باشد، اما نشان از تأثیرگذاری، اهمیت و رتبه بالای پهپاد در جمهوری اسلامی ایران دارد.
به گزارش ایرنا، سردار محمد باقری که روز گذشته و در حاشیه افتتاح نمایشگاه دستاوردهای قرآنی نیروهای مسلح سخن میگفت به اظهارات اخیر فرمانده نیروهای تروریست امریکایی در غرب آسیا (سنتکام) درباره قدرت پهپادی ایران با یادآوری اعتراف فرمانده سابق سنتکام پاسخ داد و یادآور شد: فرمانده سابق سنتکام تروریست امریکایی در منطقه گفته بود که «برای اولین بار در دوران بعد از جنگ جهانی دوم، برتری هوایی امریکا برهم خورده و نمیتوانیم در صحنهای که ایرانیها با پهپاد حضور دارند، برتری هوایی داشته باشیم»؛ این اعتراف بزرگ و تحقیرآوری برای امریکاییها است و واقعیت دارد که آنها برتری هوایی خود در منطقه را از دست دادهاند.
به رشد پهپادی ادامه میدهیم
سردار باقری در ادامه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران را در آمادگی و اقتدار کامل توصیف کرد، و در واکنش به تلاش این روزهای امریکا برای مواجهه با قدرت گرفتن ایران در حوزه پهپادی، گفت: ما به رشد پهپادی ادامه میدهیم و در هر موردی که مطابق مصالح و سیاستهای نظام جمهوری اسلامی باشد، با سایر کشورها به همکاری در زمینه پهپادی میپردازیم.
وی با بیان اینکه در چند سال اخیر صهیونیستها در کنار نیروهای امریکایی درصدد هستند که در محدوده پیرامونی جمهوری اسلامی حضور نظامی پیدا کنند و بتوانند قدری از عقبماندگی خود و تهدیدات فراوانی را که از سمت جهان اسلام احساس میکنند جبران کنند، افزود: مقامات نظامی و سیاسی صهیونیست در این ایام که این رژیم اوج دوران افول و درهم ریختگی خود را سپری میکند، گاهی سخنانی میگویند که ارزش واکنش ندارد. سردار سرلشکر باقری در عین حال تأکید کرد: ما به هرگونه تجاوز نسبت به سرزمین و منافع خود با قاطعیت تمام پاسخ خواهیم داد و هیچ درنگی در این موضوع نداریم. هم قدرت و هم اراده داریم و همچنین هر کشوری که مبدأ تهاجم به جمهوری اسلامی ایران قرار بگیرد، فارغ از اینکه آنها اعلام کنند که از این قضایا اطلاع داشتند یا خیر، آن مبدأ هم مورد تهاجم سنگین و پاسخ دندانشکن جمهوری اسلامی قرار خواهد گرفت.
موضعگیری صریح رئیس ستاد کل نیروهای مسلح درباره قدرت پهپادی کشورمان پس از آن مطرح شد که «مایکل کوریلا» فرمانده مرکزی نیروهای امریکایی در غرب آسیا با طرح این ادعا که «پهپادهای ایرانی یک خطر در منطقه هستند» و «ایران زرادخانهای از این پهپادها را از جمله یگانهای پهپادی برد کوتاه شناسایی و نظارتی و یگانهای پهپادی اطلاعاتی را فرماندهی میکند و در حال ساخت پهپادهای بزرگتری هستند که میتوانند با محمولههای مرگبار بیشتر پرواز کنند»، از تلاش ارتش امریکا برای دستیابی به فناوریهای جدید برای مقابله با پهپادهای ایرانی خبر داد.
پروژه شکست خورده مهار پهپادی
پروژه غرب برای مهار توسعه قدرت ایران که در سالهای گذشته بر موضوعاتی نظیر جلوگیری از دستیابی ایران به فناوری هستهای، جلوگیری از نفوذ ایران در منطقه و نیز مقابله با برنامه موشکی کشورمان تمرکز داشت حالا در مرحلهای جدید بر مهار ایران در حوزه توسعه قدرت پهپادی متمرکز شده است. با این حال ناگفته پیدا است که به قیاس ناکامی در به ثمر رساندن پروژههای پیشین که سابقاً به «برجامهای چندگانه» مشهور شده بود، حال میتوان تلاش برای مقابله یا مهار پهپادی ایران را نیز امری از پیش شکست خورده ارزیابی کرد.
بهکارگیری پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین از سوی روسیه ادعایی بود که از سوی امریکا، رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای اروپایی بهعنوان بهانهای برای پیشبرد این پروژه مطرح شد. در جدیدترین این اظهارنظرها «دیوید بارنئا» رئیس موساد با بیان اینکه اسرائیل به متحدان خود اطلاعاتی درباره تحویل پهپادهای ایرانی به روسیه داده است، اعلام کرد که رژیم صهیونیستی اطلاعاتی در اختیار دارد که حاکی از تلاش تهران برای گسترش ارائه این تسلیحات به مسکو است.
جبهه مقابله با قدرت پهپادی ایران در ابتدا مدعی آن بودند که نفس فروش پهپاد به روسیه نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل است. این ادعا در حالی بود که تحریم تسلیحات متعارف علیه ایران بر اساس آن قطعنامه در اکتبر ۲۰۲۰ به پایان رسیده و به ایران این امکان را میدهد که به خرید و فروش این تسلیحات بپردازد. در مورد فروش پهپاد به روسیه نیز مقامات کشورمان بارها تأکید کردهاند که قرارداد فروش پهپاد حدود یک سال پیش از آغاز جنگ اوکراین و در چهارچوب همکاریهای دفاعی تهران و مسکو منعقد و اجرا شده است. با این حال مشخص است که ادعای استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی در عملیاتهای تهاجمی و حمله به اهداف خاص در اوکراین بیش از آنکه به موضوع جنگ اوکراین ارتباط داشته باشد متمرکز بر جلوگیری از قدرتیابی ایران در عرصه این فناوری نظامی تأثیرگذار است که منجر به تضعیف قدرت غرب در خاورمیانه خواهد شد.
ایران صادرکننده پهپاد
نمایش شهر زیرزمینی پهپادهای ارتش جمهوری اسلامی ایران، برگزاری رزمایشهای پهپادی و رونمایی از پهپادهای پیشرفته ایران که از نظر ارتفاع و برد پروازی، دقت و قدرت تسلیحات، میزان مداومت پروازی و قابلیتهای سامانههای هدایت میتوانند با پیشرفتهترین پهپادها به رقابت بپردازند، برای غرب واقعیت هراسانگیزی بوده که تلاش دارد با آن مقابله کند.
این در حالی است که ایران حالا نه فقط نیازهای پهپادی خود را تولید میکند که در زمره معدود کشورهای صادرکننده قرار گرفته است تا آنجا که جز روسیه، تاجیکستان و ونزوئلا به تصریح سرلشکر صفوی 22 کشور جهان تقاضای خرید هواپیمای بدون سرنشین از ایران دارند و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۸ ایران بتواند ۲۵ درصد ارزش بازار جهانی پهپادها یعنی چیزی معادل ۶.۵ میلیارد دلار را از آن خود کند. ظهور چنین رقیب بلامنازعی در بازار یک فناوری پیشرفته نظامی قطعاً موضوعی نیست که کشورهای غربی بهعنوان تأمینکنندههای ردیف نخست تسلیحات در جهان بتوانند بسادگی از آن عبور کنند.
همچنین مشخص است که قدرت پهپادی ایران در افزایش توان پهپادی گروههای مقاومت بازتاب خواهد یافت. چنانکه خبرگزاری تسنیم در گزارشی با مقایسه پهپادهایی که از سوی حزبالله لبنان و دیگر گروههای محور مقاومت تولید و بهکار گرفته میشوند از آن تحت عنوان «یکپارچهسازی شبکه پهپادی محور مقاومت» نام برد. دلیل غرب برای تلاش درجهت مانع شدن از پیشرفت بیشتر ایران در فناوری پهپادی هر چه باشد با این واقعیت مواجه است که حاصل تمام فشارها و تحریمهای پیشین برای متوقف ساختن ایران در مسیر دستیابی به فناوری صلحآمیز هستهای که در واقع با هدف سد کردن مسیر توسعه صنعتی ایران بوده و نیز همه تلاشها برای جلوگیری از پیشرفت موشکی ایران اکنون چیزی جز شکست در پی نداشته و این همان پایانی است که بهسهولت میتوان برای پروژه مهار پهپادی ایران نیز پیشبینی کرد.
به گزارش ایرنا، سردار محمد باقری که روز گذشته و در حاشیه افتتاح نمایشگاه دستاوردهای قرآنی نیروهای مسلح سخن میگفت به اظهارات اخیر فرمانده نیروهای تروریست امریکایی در غرب آسیا (سنتکام) درباره قدرت پهپادی ایران با یادآوری اعتراف فرمانده سابق سنتکام پاسخ داد و یادآور شد: فرمانده سابق سنتکام تروریست امریکایی در منطقه گفته بود که «برای اولین بار در دوران بعد از جنگ جهانی دوم، برتری هوایی امریکا برهم خورده و نمیتوانیم در صحنهای که ایرانیها با پهپاد حضور دارند، برتری هوایی داشته باشیم»؛ این اعتراف بزرگ و تحقیرآوری برای امریکاییها است و واقعیت دارد که آنها برتری هوایی خود در منطقه را از دست دادهاند.
به رشد پهپادی ادامه میدهیم
سردار باقری در ادامه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران را در آمادگی و اقتدار کامل توصیف کرد، و در واکنش به تلاش این روزهای امریکا برای مواجهه با قدرت گرفتن ایران در حوزه پهپادی، گفت: ما به رشد پهپادی ادامه میدهیم و در هر موردی که مطابق مصالح و سیاستهای نظام جمهوری اسلامی باشد، با سایر کشورها به همکاری در زمینه پهپادی میپردازیم.
وی با بیان اینکه در چند سال اخیر صهیونیستها در کنار نیروهای امریکایی درصدد هستند که در محدوده پیرامونی جمهوری اسلامی حضور نظامی پیدا کنند و بتوانند قدری از عقبماندگی خود و تهدیدات فراوانی را که از سمت جهان اسلام احساس میکنند جبران کنند، افزود: مقامات نظامی و سیاسی صهیونیست در این ایام که این رژیم اوج دوران افول و درهم ریختگی خود را سپری میکند، گاهی سخنانی میگویند که ارزش واکنش ندارد. سردار سرلشکر باقری در عین حال تأکید کرد: ما به هرگونه تجاوز نسبت به سرزمین و منافع خود با قاطعیت تمام پاسخ خواهیم داد و هیچ درنگی در این موضوع نداریم. هم قدرت و هم اراده داریم و همچنین هر کشوری که مبدأ تهاجم به جمهوری اسلامی ایران قرار بگیرد، فارغ از اینکه آنها اعلام کنند که از این قضایا اطلاع داشتند یا خیر، آن مبدأ هم مورد تهاجم سنگین و پاسخ دندانشکن جمهوری اسلامی قرار خواهد گرفت.
موضعگیری صریح رئیس ستاد کل نیروهای مسلح درباره قدرت پهپادی کشورمان پس از آن مطرح شد که «مایکل کوریلا» فرمانده مرکزی نیروهای امریکایی در غرب آسیا با طرح این ادعا که «پهپادهای ایرانی یک خطر در منطقه هستند» و «ایران زرادخانهای از این پهپادها را از جمله یگانهای پهپادی برد کوتاه شناسایی و نظارتی و یگانهای پهپادی اطلاعاتی را فرماندهی میکند و در حال ساخت پهپادهای بزرگتری هستند که میتوانند با محمولههای مرگبار بیشتر پرواز کنند»، از تلاش ارتش امریکا برای دستیابی به فناوریهای جدید برای مقابله با پهپادهای ایرانی خبر داد.
پروژه شکست خورده مهار پهپادی
پروژه غرب برای مهار توسعه قدرت ایران که در سالهای گذشته بر موضوعاتی نظیر جلوگیری از دستیابی ایران به فناوری هستهای، جلوگیری از نفوذ ایران در منطقه و نیز مقابله با برنامه موشکی کشورمان تمرکز داشت حالا در مرحلهای جدید بر مهار ایران در حوزه توسعه قدرت پهپادی متمرکز شده است. با این حال ناگفته پیدا است که به قیاس ناکامی در به ثمر رساندن پروژههای پیشین که سابقاً به «برجامهای چندگانه» مشهور شده بود، حال میتوان تلاش برای مقابله یا مهار پهپادی ایران را نیز امری از پیش شکست خورده ارزیابی کرد.
بهکارگیری پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین از سوی روسیه ادعایی بود که از سوی امریکا، رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای اروپایی بهعنوان بهانهای برای پیشبرد این پروژه مطرح شد. در جدیدترین این اظهارنظرها «دیوید بارنئا» رئیس موساد با بیان اینکه اسرائیل به متحدان خود اطلاعاتی درباره تحویل پهپادهای ایرانی به روسیه داده است، اعلام کرد که رژیم صهیونیستی اطلاعاتی در اختیار دارد که حاکی از تلاش تهران برای گسترش ارائه این تسلیحات به مسکو است.
جبهه مقابله با قدرت پهپادی ایران در ابتدا مدعی آن بودند که نفس فروش پهپاد به روسیه نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل است. این ادعا در حالی بود که تحریم تسلیحات متعارف علیه ایران بر اساس آن قطعنامه در اکتبر ۲۰۲۰ به پایان رسیده و به ایران این امکان را میدهد که به خرید و فروش این تسلیحات بپردازد. در مورد فروش پهپاد به روسیه نیز مقامات کشورمان بارها تأکید کردهاند که قرارداد فروش پهپاد حدود یک سال پیش از آغاز جنگ اوکراین و در چهارچوب همکاریهای دفاعی تهران و مسکو منعقد و اجرا شده است. با این حال مشخص است که ادعای استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی در عملیاتهای تهاجمی و حمله به اهداف خاص در اوکراین بیش از آنکه به موضوع جنگ اوکراین ارتباط داشته باشد متمرکز بر جلوگیری از قدرتیابی ایران در عرصه این فناوری نظامی تأثیرگذار است که منجر به تضعیف قدرت غرب در خاورمیانه خواهد شد.
ایران صادرکننده پهپاد
نمایش شهر زیرزمینی پهپادهای ارتش جمهوری اسلامی ایران، برگزاری رزمایشهای پهپادی و رونمایی از پهپادهای پیشرفته ایران که از نظر ارتفاع و برد پروازی، دقت و قدرت تسلیحات، میزان مداومت پروازی و قابلیتهای سامانههای هدایت میتوانند با پیشرفتهترین پهپادها به رقابت بپردازند، برای غرب واقعیت هراسانگیزی بوده که تلاش دارد با آن مقابله کند.
این در حالی است که ایران حالا نه فقط نیازهای پهپادی خود را تولید میکند که در زمره معدود کشورهای صادرکننده قرار گرفته است تا آنجا که جز روسیه، تاجیکستان و ونزوئلا به تصریح سرلشکر صفوی 22 کشور جهان تقاضای خرید هواپیمای بدون سرنشین از ایران دارند و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۸ ایران بتواند ۲۵ درصد ارزش بازار جهانی پهپادها یعنی چیزی معادل ۶.۵ میلیارد دلار را از آن خود کند. ظهور چنین رقیب بلامنازعی در بازار یک فناوری پیشرفته نظامی قطعاً موضوعی نیست که کشورهای غربی بهعنوان تأمینکنندههای ردیف نخست تسلیحات در جهان بتوانند بسادگی از آن عبور کنند.
همچنین مشخص است که قدرت پهپادی ایران در افزایش توان پهپادی گروههای مقاومت بازتاب خواهد یافت. چنانکه خبرگزاری تسنیم در گزارشی با مقایسه پهپادهایی که از سوی حزبالله لبنان و دیگر گروههای محور مقاومت تولید و بهکار گرفته میشوند از آن تحت عنوان «یکپارچهسازی شبکه پهپادی محور مقاومت» نام برد. دلیل غرب برای تلاش درجهت مانع شدن از پیشرفت بیشتر ایران در فناوری پهپادی هر چه باشد با این واقعیت مواجه است که حاصل تمام فشارها و تحریمهای پیشین برای متوقف ساختن ایران در مسیر دستیابی به فناوری صلحآمیز هستهای که در واقع با هدف سد کردن مسیر توسعه صنعتی ایران بوده و نیز همه تلاشها برای جلوگیری از پیشرفت موشکی ایران اکنون چیزی جز شکست در پی نداشته و این همان پایانی است که بهسهولت میتوان برای پروژه مهار پهپادی ایران نیز پیشبینی کرد.
گزارش «ایران» از نظرسنجیهای صورت گرفته در مورد بیاعتمادی ملت های عربی به ایالات متحده
جهان عرب روی امریکا حساب باز نمیکند
عماد هلالات / در تمامی نظرسنجیهای صورت گرفته در «مرکز مطالعات واشنگتن برای خاور نزدیک» این امر قابل مشاهده است که بیش از نیمی از مردم جهان عرب دیگر به طور واضح این گونه پاسخ میدهند که نمیتوانند به امریکا تکیه کنند. همچنین با وجود فرایند عادیسازی روابط بین دولتهای عربی با رژیم صهیونیستی شاهد ایجاد شکاف بین ملتها و دولتهای جهان عرب هستیم به گونهای که مردم جهان عرب به صورت ویژه مخالف روند عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی هستند. از سویی دیگر بسیاری از کشورهای جهان عرب نسبت به ایران بی تفاوت هستند و عده بسیار کمی در مورد ایران نظر مثبت یا منفی دارند (بجز بحرین). این باعث میشود که در دوره جدید نسبت به کشورهای عربی نگاه ویژهتری از گذشته کرد و روابط فرهنگی و سیاسی را با این کشورها گسترش داد.
نظرسنجیهای صورت گرفته در امارات در مورد روسیه، چین و ایالات متحده
نظرسنجی جدید ویژه افکار عمومی در امارات متحده عربی که به سفارش مؤسسه واشنگتن و از 20 ژوئیه تا 11 اوت 2022 توسط یک شرکت تجاری منطقهای انجام شد، نشان میدهد که شهروندان این کشور عربی همانند عربستان سعودی در حال حاضر چین را در صدر روابط خود میبینند. همچنین چین و روسیه را از نظر اهمیت برای کشورشان از ایالات متحده جلوتر میبینند. این نظرسنجی درست پس از شرکت پرزیدنت بایدن در نشست سران کشورهای عربی خلیج فارس در جده عربستان سعودی انجام شد. تنها 28 درصد از اماراتیها انتظار داشتند که سفر او تأثیرات مثبتی بر منطقه داشته باشد.
روسیه، چین و اتحادیه اروپا از نظر اهمیت جلوتر از ایالات متحده یا هند
سؤال کلیدی این بود که: «برای کشورهای مختلف خارج از منطقه ما، صرفنظر از اینکه شما سیاستهای آنها را چگونه میبینید، به نظر شما چقدر برای کشور ما روابط خوب با هر یک از آنها مهم است؟» روسیه (55 درصد) و چین (52 درصد) تقریباً در مقام اول، به عنوان بسیار مهم یا تا حدودی مهم، در رتبه اول قرار دارند. اتحادیه اروپا با 48 درصد در رتبه بعدی قرار دارد. ایالات متحده (44 درصد) و هند (42 درصد) پس از آنها قرار دارند. هند صدها هزار کارگر میهمان در امارات دارد. (شکل 4)
پس از پرسشهای عمومیتر و خنثیتر، این نظرسنجی شامل یک سؤال بود که این سؤال را عمداً صریح مطرح میکرد: «این روزها نمیتوانیم روی ایالات متحده حساب کنیم، بنابراین باید بیشتر به روسیه یا چین به عنوان شریک نگاه کنیم اکثریت (60 درصد) اماراتیها - تقریباً همسو با همسایگان سعودی خود - اکنون با این ارزیابی موافق هستند. (شکل 1)
نگرش مردم بحرین نسبت به ایران، امریکا و رژیم صهیونیستی
نظرسنجی ویژه از شهروندان بحرینی که به سفارش مؤسسه واشنگتن و توسط یک شرکت تجاری منطقهای مستقل از 17 ژوئیه تا 10 اوت 2022 انجام شد، یافتههای قبلی را تأیید میکند که اکثریت شیعه این کشور کوچک به طور قابل توجهی بیشتر از هموطنان سنی خود برای روابط خوب با ایران ارزش قائل هستند. اما در مورد اکثر مسائل دیگر مورد نظرسنجی، از جمله روابط با ایالات متحده یا اسرائیل، این دو جامعه عموماً امروز چشم به چشم یکدیگر هستند.
دیدگاهها در مورد ایران بر اساس فرقه متفاوت است، اما هر دو در توافق هستهای جدید اختلاف دارند
در پاسخ به سؤالی درباره روابط با سایر کشورها، تنها 17 درصد از سنیهای بحرین میگویند که روابط خوب با تهران برای کشورشان مهم است. در مقابل، رقم مشابه برای شیعیان بحرینی 42 درصد است که به مراتب بالاترین میزان در میان جوامع عرب خلیج فارس است که در سالهای اخیر مورد بررسی قرار گرفتهاند. با این حال، در مورد توافق هستهای احیا شده با ایران، این شکاف فرقهای به طور قابل توجهی کمتر آشکار است. در میان اهل سنت، 40 درصد این را یک تحول مثبت میدانند. در میان شیعیان، این رقم به طور متوسط به 51 درصد افزایش مییابد. (شکل 2)
دیدگاههای متفاوت درباره اسرائیلیها
بحرین به همراه امارات متحده عربی، مراکش و سودان یکی از امضاکنندگان اصلی توافقنامه ابراهام بودند که دو سال پیش روابط رسمی خود را با اسرائیل آغاز کردند. امروز، 37 درصد از مردم بحرین موافق توافق هستند، اما 60 درصد، با این ادعا موافق نیستند: «افرادی که میخواهند با اسرائیلیها ارتباط تجاری یا ورزشی داشته باشند، باید اجازه داشته باشند که این کار را انجام دهند» درخصوص این توافقنامهها، تنها 23 درصد از بحرینیها میگویند که تأثیر مثبتی بر منطقه آنها دارد. (شکل 3)
این ارقام بسیار شبیه به آنهایی است که در امارات متحده عربی و عربستان سعودی در نزدیکی آن نظرسنجی شده و در طول سال گذشته تغییرات بسیار کمی داشته است. شگفتآورتر اینکه در بحرین و در دو کشور دیگر خلیج فارس، تفاوت بسیار کمی بین سنیها و شیعیان، یا بین نسل جوانتر و قدیمیتر، در پاسخ به این پرسشهای بحثبرانگیز وجود دارد.
نگاه مصریها به قدرتهای بزرگ
هنگام سنجش اهمیت حفظ روابط خوب با کشورهای خارجی خارج از منطقه «صرفنظر از اینکه شما در مورد سیاستهای آنها چه فکر میکنید»، چین در رتبه اول قرار گرفت و 64 درصد گفتند که این روابط «بسیار» یا «تا حدودی» مهم است و پس از آن ایالات متحده در رده دوم قرار دارد (58 درصد)، روسیه (52 درصد) و اتحادیه اروپا (46 درصد). تنها یکسوم برای روابط با هند ارزش قائل بودند، زیرا میدانستند هند اخیراً به یکی از صادرکنندگان اصلی گندم به مصر در زمینه کمبود گندم ناشی از جنگ در اوکراین تبدیل شده است.
پس از مطالعه، ابهام در دیدگاهها در مورد روابط با ایالات متحده نیز به وجود آمد. تقریباً نیمی از مصریها (47 درصد) با بیان صریح جمله زیر موافق بودند: «این روزها نمیتوانیم به ایالات متحده تکیه کنیم، بنابراین باید به روسیه یا چین به عنوان شریک نگاه کنیم.» این نرخ در مقایسه با 37 درصد ثبت شده هنگام پرسیدن این سؤال در نوامبر 2021، ده درصد افزایش یافت. هنگامی که به طور خاص در مورد دیدار بایدن از منطقه پرسیده شد، تنها یکچهارم مصریها این دیدار را تا حدودی مثبت ارزیابی کردند. در مورد روابط با رژیم صهیونیستی 82 درصد مصریها آن را غیر مفید برای مصر میدانند و نگاه منفی نسبت به رژیم صهیونیستی دارند.
این نظرسنجیها توسط «مرکز مطالعات واشنگتن برای خاورنزدیک» اجرا شده است و فارغ از اینکه میتوان به آن اعتماد کرد یا خیر، دیدگاه بسیار جالبی را در مورد ملتهای جهان عرب نسبت به امریکا، روسیه و چین و همچنین رژیم صهیونیستی میدهد.
اکثر ملتهای جهان عرب با واژه اینکه نمیتوان به امریکا تکیه کرد موافق هستند، امری که نشان دهنده افول هژمونی امریکا در میان مردم جهان عرب است.
این نظرسنجیها نشان داد که مسأله فلسطین همچنان به عنوان مسأله مادر در بین جهان عرب و مسلمانان مشاهده میشود و به رغم عادیسازی روابط کشورهای عربی با این رژیم، ملتهای این کشورها مخالف روابط با رژیم صهیونیستی هستند. امارات، عربستان و بحرین نمونه بارز این نظرسنجی میباشند.
نظرسنجیهای صورت گرفته در امارات در مورد روسیه، چین و ایالات متحده
نظرسنجی جدید ویژه افکار عمومی در امارات متحده عربی که به سفارش مؤسسه واشنگتن و از 20 ژوئیه تا 11 اوت 2022 توسط یک شرکت تجاری منطقهای انجام شد، نشان میدهد که شهروندان این کشور عربی همانند عربستان سعودی در حال حاضر چین را در صدر روابط خود میبینند. همچنین چین و روسیه را از نظر اهمیت برای کشورشان از ایالات متحده جلوتر میبینند. این نظرسنجی درست پس از شرکت پرزیدنت بایدن در نشست سران کشورهای عربی خلیج فارس در جده عربستان سعودی انجام شد. تنها 28 درصد از اماراتیها انتظار داشتند که سفر او تأثیرات مثبتی بر منطقه داشته باشد.
روسیه، چین و اتحادیه اروپا از نظر اهمیت جلوتر از ایالات متحده یا هند
سؤال کلیدی این بود که: «برای کشورهای مختلف خارج از منطقه ما، صرفنظر از اینکه شما سیاستهای آنها را چگونه میبینید، به نظر شما چقدر برای کشور ما روابط خوب با هر یک از آنها مهم است؟» روسیه (55 درصد) و چین (52 درصد) تقریباً در مقام اول، به عنوان بسیار مهم یا تا حدودی مهم، در رتبه اول قرار دارند. اتحادیه اروپا با 48 درصد در رتبه بعدی قرار دارد. ایالات متحده (44 درصد) و هند (42 درصد) پس از آنها قرار دارند. هند صدها هزار کارگر میهمان در امارات دارد. (شکل 4)
پس از پرسشهای عمومیتر و خنثیتر، این نظرسنجی شامل یک سؤال بود که این سؤال را عمداً صریح مطرح میکرد: «این روزها نمیتوانیم روی ایالات متحده حساب کنیم، بنابراین باید بیشتر به روسیه یا چین به عنوان شریک نگاه کنیم اکثریت (60 درصد) اماراتیها - تقریباً همسو با همسایگان سعودی خود - اکنون با این ارزیابی موافق هستند. (شکل 1)
نگرش مردم بحرین نسبت به ایران، امریکا و رژیم صهیونیستی
نظرسنجی ویژه از شهروندان بحرینی که به سفارش مؤسسه واشنگتن و توسط یک شرکت تجاری منطقهای مستقل از 17 ژوئیه تا 10 اوت 2022 انجام شد، یافتههای قبلی را تأیید میکند که اکثریت شیعه این کشور کوچک به طور قابل توجهی بیشتر از هموطنان سنی خود برای روابط خوب با ایران ارزش قائل هستند. اما در مورد اکثر مسائل دیگر مورد نظرسنجی، از جمله روابط با ایالات متحده یا اسرائیل، این دو جامعه عموماً امروز چشم به چشم یکدیگر هستند.
دیدگاهها در مورد ایران بر اساس فرقه متفاوت است، اما هر دو در توافق هستهای جدید اختلاف دارند
در پاسخ به سؤالی درباره روابط با سایر کشورها، تنها 17 درصد از سنیهای بحرین میگویند که روابط خوب با تهران برای کشورشان مهم است. در مقابل، رقم مشابه برای شیعیان بحرینی 42 درصد است که به مراتب بالاترین میزان در میان جوامع عرب خلیج فارس است که در سالهای اخیر مورد بررسی قرار گرفتهاند. با این حال، در مورد توافق هستهای احیا شده با ایران، این شکاف فرقهای به طور قابل توجهی کمتر آشکار است. در میان اهل سنت، 40 درصد این را یک تحول مثبت میدانند. در میان شیعیان، این رقم به طور متوسط به 51 درصد افزایش مییابد. (شکل 2)
دیدگاههای متفاوت درباره اسرائیلیها
بحرین به همراه امارات متحده عربی، مراکش و سودان یکی از امضاکنندگان اصلی توافقنامه ابراهام بودند که دو سال پیش روابط رسمی خود را با اسرائیل آغاز کردند. امروز، 37 درصد از مردم بحرین موافق توافق هستند، اما 60 درصد، با این ادعا موافق نیستند: «افرادی که میخواهند با اسرائیلیها ارتباط تجاری یا ورزشی داشته باشند، باید اجازه داشته باشند که این کار را انجام دهند» درخصوص این توافقنامهها، تنها 23 درصد از بحرینیها میگویند که تأثیر مثبتی بر منطقه آنها دارد. (شکل 3)
این ارقام بسیار شبیه به آنهایی است که در امارات متحده عربی و عربستان سعودی در نزدیکی آن نظرسنجی شده و در طول سال گذشته تغییرات بسیار کمی داشته است. شگفتآورتر اینکه در بحرین و در دو کشور دیگر خلیج فارس، تفاوت بسیار کمی بین سنیها و شیعیان، یا بین نسل جوانتر و قدیمیتر، در پاسخ به این پرسشهای بحثبرانگیز وجود دارد.
نگاه مصریها به قدرتهای بزرگ
هنگام سنجش اهمیت حفظ روابط خوب با کشورهای خارجی خارج از منطقه «صرفنظر از اینکه شما در مورد سیاستهای آنها چه فکر میکنید»، چین در رتبه اول قرار گرفت و 64 درصد گفتند که این روابط «بسیار» یا «تا حدودی» مهم است و پس از آن ایالات متحده در رده دوم قرار دارد (58 درصد)، روسیه (52 درصد) و اتحادیه اروپا (46 درصد). تنها یکسوم برای روابط با هند ارزش قائل بودند، زیرا میدانستند هند اخیراً به یکی از صادرکنندگان اصلی گندم به مصر در زمینه کمبود گندم ناشی از جنگ در اوکراین تبدیل شده است.
پس از مطالعه، ابهام در دیدگاهها در مورد روابط با ایالات متحده نیز به وجود آمد. تقریباً نیمی از مصریها (47 درصد) با بیان صریح جمله زیر موافق بودند: «این روزها نمیتوانیم به ایالات متحده تکیه کنیم، بنابراین باید به روسیه یا چین به عنوان شریک نگاه کنیم.» این نرخ در مقایسه با 37 درصد ثبت شده هنگام پرسیدن این سؤال در نوامبر 2021، ده درصد افزایش یافت. هنگامی که به طور خاص در مورد دیدار بایدن از منطقه پرسیده شد، تنها یکچهارم مصریها این دیدار را تا حدودی مثبت ارزیابی کردند. در مورد روابط با رژیم صهیونیستی 82 درصد مصریها آن را غیر مفید برای مصر میدانند و نگاه منفی نسبت به رژیم صهیونیستی دارند.
این نظرسنجیها توسط «مرکز مطالعات واشنگتن برای خاورنزدیک» اجرا شده است و فارغ از اینکه میتوان به آن اعتماد کرد یا خیر، دیدگاه بسیار جالبی را در مورد ملتهای جهان عرب نسبت به امریکا، روسیه و چین و همچنین رژیم صهیونیستی میدهد.
اکثر ملتهای جهان عرب با واژه اینکه نمیتوان به امریکا تکیه کرد موافق هستند، امری که نشان دهنده افول هژمونی امریکا در میان مردم جهان عرب است.
این نظرسنجیها نشان داد که مسأله فلسطین همچنان به عنوان مسأله مادر در بین جهان عرب و مسلمانان مشاهده میشود و به رغم عادیسازی روابط کشورهای عربی با این رژیم، ملتهای این کشورها مخالف روابط با رژیم صهیونیستی هستند. امارات، عربستان و بحرین نمونه بارز این نظرسنجی میباشند.
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
در سوگ مادر
-
واردات خودرو پس از 4 سال
-
نطقهای متناقض ارزی در مجلس
-
15 هزار سگ گله در کمین یوزهای توران
-
انصراف نمایندگان از استیضاح وزیر بهداشت
-
دیپلماسی فعال ایران در نشست بغداد 2
-
ارگ بم پس از 19 سال
-
ایران یکی از پنج قدرت برتر پهپادی جهان
-
جهان عرب روی امریکا حساب باز نمیکند
اخبارایران آنلاین