سعید رشیدی‌نوبندگانی خبرنگار



واگذاری سهام به  بخشی از جاماندگان سهام عدالت، موضوعی بود که دولت سیزدهم از زمان شروع به کار خود به طور جد آن را پیگیری کرده است.
بر این اساس دولت برای واگذاری این سهام باید از سهام باقی‌مانده خود در شرکت‌ها و بنگاه‌های تولیدی اقدام می‌کرد و از این رو شناسایی منابع جدید برای واگذاری از طریق سهام عدالت به جاماندگان این طرح با پیچیدگی‌های زیادی همراه بود.
اما با تمام پیچیدگی‌ها و سختی‌ها، هیأت وزیران در جلسه ششم مهرماه امسال با «واگذاری سهام به افراد فاقد سهام عدالت تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی، سازمان بهزیستی کل کشور و سه دهک اول ایثارگران» موافقت کرد که این مصوبه در ۱۲ آذرماه با امضای محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شد.
این مصوبه که به پیشنهاد مشترک وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در راستای اجرای بند الف تبصره ۲ ماده واحده قانون بودجه ۱۴۰۱ به تصویب دولت رسیده بود، بخشی از سهام باقی‌مانده دولت در بانک صادرات (1.7 درصد)، بانک ملت (4.1 درصد)، بانک تجارت (3.1 درصد)، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (3 درصد) و صنایع پتروشیمی خلیج فارس (6.7 درصد) را نمایندگی خواهد کرد.
همچنین براساس این مصوبه، وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است در مرحله اول از محل باقی‌مانده سهام متعلق به دولت در بنگاه‌های قابل واگذاری ذکر شده نسبت به واگذاری مستقیم سهام به افراد فاقد سهام عدالت تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی و سه دهه اول ایثارگران اقدام کند.
افراد مشمول این تصویب‌نامه از سوی نهادهای ذی‌ربط شناسایی و معرفی می‌شوند و احراز عدم تخصیص سهام عدالت به آنان در سال ۸۵ به عهده سازمان خصوصی‌سازی است.
مبلغ سهام مورد واگذاری به هر فرد حداکثر یکصد میلیون ریال با اعمال ۵۰ درصد تخفیف به صورت اقساط سالانه و به مدت ۱۰ سال است.
براساس مصوبه مذکور، سازمان خصوصی‌سازی مکلف است از طریق سازمان بورس و اوراق بهادار نسبت به انتقال سهام به کد سهامداری هر یک از مشمولین اقدام کنند و شرکت‌های مشمول واگذاری نیز موظفند در طول مدت قرارداد و به منظور تأییدیه اقساط، سود سهام واگذار شده را به حساب سازمان خصوصی‌سازی  نزد خزانه‌داری کل کشور واریز کنند.
سهام واگذار شده نیز تاپایان مدت اقساط در وثیقه سازمان خصوصی‌سازی قرارخواهد گرفت و آزادسازی سهام پس از تسویه کامل اقساط و طی سه مرحله انجام خواهد شد.
به عبارتی آزادسازی سهام 10 سال پس از واگذاری سهام و طی سه مرحله انجام می‌شود و همانند سهام عدالت قدیمی، طی این مدت سهامداران نمی‌توانند نسبت به فروش این سهام اقدام کنند. اما در پایان 10 سال، سهام واگذار شده به قیمت روز و ارزش بازار آن خواهد بود. همچنین در این مدت سود تعلق گرفته به سهام این شرکت‌ها به عنوان اقساط سهام به حساب خزانه دولت می‌رود و پس از تسویه کامل اقساط، سود این سهام همانند سهام قدیمی به حساب دارندگان آن واریز می‌شود.
لازم به ذکر است که سهامداران می‌توانند در پایان سال پنجم نسبت به تسویه کامل اقساط باقی‌مانده اقدام کنند. در صورت عدم تسویه بهای سهام پس از 10 سال، هریک از سهامداران موظفند باقی‌مانده بهای سهام خود را ظرف مدت شش ماه نقداً به حساب دولت واریز کنند و در غیر این صورت سازمان خصوصی‌سازی به میزان اقساط تسویه نشده، از سهام کسر خواهد کرد و باقی‌مانده را به سهامداران تحویل می‌دهد.
قیمت سهام واگذار شده نیز بر مبنای میانگین قیمت پایانی سهام هر شرکت از اولین روز کاری سال جاری منتهی به تاریخ ابلاغ این تصویب‌نامه، تعیین خواهد شد.
 سهام عدالت جدید چه تفاوتی با سهام عدالت قدیمی دارد؟
با توجه به اینکه طی 20 سال گذشته بخش زیادی از سهام شرکت‌هایی که در اختیار دولت بود از طرق مختلفی چون، واگذاری سهام عدالت در سال 1385، مزایده، عرضه اولیه در بورس و همچنین پذیره‌نویسی صندوق‌های پالایش و دارایی یکم واگذار شده و بسیاری از شرکت‌ها نیز در لیست واگذاری در آینده قرار گرفته بودند و بخشی از منابع درآمدی دولت در بودجه  از طریق واگذاری سهام این شرکت‌ها مشخص شده بود، محدودیت‌هایی درخصوص منابع لازم برای واگذاری از طریق سهام عدالت به جاماندگان وجود داشت.
از طرفی، دولت باید سهام شرکت‌هایی را برای واگذاری انتخاب می‌کرد که طی سال‌های آینده از ظرفیت مناسبی برخوردار باشند و افق فعالیت‌های آنها در سال‌های آینده روشن باشد تا دارندگان سهام عدالت جدید بتوانند همانند دارندگان سهام عدالت قدیمی از مزایای سهامداری این شرکت‌ها بهره لازم را کسب کنند و در عین حال با توجه به منابع موجود، بیشترین سطح از کل اقتصاد کشور را پوشش دهند.
برای روشن‌تر شدن موضوع باید توجه داشت که سهام عدالت قدیمی، نماینده بیش از 60 شرکت بزرگ و کوچک کشور است که در زمینه‌های مختلفی فعالیت می‌کنند و سود شناسایی‌شده در سهام عدالت نیز طی این سال‌ها بر اساس عملکرد این شرکت‌ها بوده است.
درواقع سهام عدالت قدیمی، سهام شرکت‌هایی را نمایندگی می‌کند که بخش قابل توجهی از فعالیت‌های اقتصادی کشور را به خود اختصاص می‌دهند و عملکرد آنها تا حدود زیادی نشان‌دهنده عملکرد کل اقتصاد بوده است و سودسازی آنها نیز چه از منبع افزایش سطح عمومی قیمت‌ها و چه از منبع افزایش درآمدهای واقعی و رشد تولید، به اقشار مختلف جامعه باز می‌گشت و اگر یک بخش از اقتصاد کشور عملکرد ضعیف‌تری داشت یا زیانده می‌شد، بخش‌های سودده می‌توانستند عملکرد آن را پوشش دهند. اما ترکیب سهام عدالت جدید محدود به سه بانک، یک شرکت فعال در صنعت کشتی و یک شرکت سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی است که البته بخش قابل توجهی از سهام شرکت‌های پتروشیمی در کشور را نمایندگی می‌کند.
از این رو می‌توان عمده تفاوت سهام عدالت جدید با سهام عدالتی که در سال 1385 واگذار شد در ترکیب صنایعی دانست که به وسیله این سهام نمایندگی می‌شود. این موضوع هرچند از نظر عدم نمایندگی شرکت‌های زیانده مانند شرکت‌های خودرویی، مثبت تلقی می‌شود اما از آن جهت که سهام عدالت جدید بخش محدودی از صنایع کشور را دربر‌می‌گیرد و سودسازی آن می‌تواند به نسبت شرایط این صنایع تغییر کند، مورد انتقاد قرار می‌گیرد.
با وجود این، از آنجا که منابع دولت برای واگذاری سهام محدود است، ترکیب انتخاب شده برای واگذاری بسیار جالب توجه است و نگاهی به عملکرد شرکت‌های مشمول واگذاری نشان می‌دهد که سهامداران از طریق فعالیت این شرکت‌ها می‌توانند بازدهی قابل قبولی کسب کنند.

برش
​​​​​​​ارزش حال حاضر سهام حداکثر 10 میلیون تومان است و به صورت اقساط 10 ساله واگذار خواهد شد
در پایان سال پنجم سهامداران می‌توانند نسبت به تسویه اقساط باقی‌مانده و آزادسازی سهام اقدام کنند
قیمت سهام واگذار شده بر اساس میانگین قیمت پایانی سهام از ابتدای سال 1401 تعیین می‌شود
سهام عدالت جدید نماینده بخش کوچکی از اقتصاد کشور است

با اعلام مرکز تدوین، تنقیح و تطبیق قوانین و مقررات بازار سرمایه، دستورالعمل بازار توافقی با پیشنهاد فرابورس و همکاری مستمر مدیریت‌های زیرمجموعه معاونت نظارت بر بورس‌ها و ناشران از جمله مدیریت نظارت بر بازار اولیه و مدیریت نظارت بر بورس‌ها طی جلسات متعدد در کمیته تدوین مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار جمع‌بندی و نهایی شده و متعاقباً در دو جلسه در هیأت مدیره سازمان بررسی و تصویب گردید. این مقررات در فرایند ابلاغ جهت اجرا قرار دارد و متعاقب ابلاغ دستورالعمل، در پایگاه قوانین و مقررات بازار سرمایه ایران به آدرس: https://cmr.seo.ir نیز منتشر و بارگذاری خواهد شد.
عمده هدف از ایجاد بازار توافقی، نظم‌بخشی به شرکت‌های متعدد ثبت شده به‌ موجب حکم ماده ۳۶ قانون احکام دائمی است و با پیش‌بینی بازار توافقی با شرایط و کارکرد متفاوت تلاش می‌شود تا وضعیت این‌گونه شرکت‌ها سامان داده شود. اگرچه سابقاً طی دو مرتبه تابلوی توافقی با کارکرد مشابه مقررات جدید بازار توافقی وجود داشته اما به نظر می‌رسد بتوان با مقررات فعلی بازار توافقی عمر طولانی‌تری را برای بازار توافقی ترسیم نمود و ثبات بیشتری با رویکرد توسعه‌ای بر آن متصور بود.
برای اینکه ناشری در بازار توافقی درج شود باید درخواست خود را از طریق یکی از کارگزاری‌های عضو فرابورس ارائه دهد و در عین حال باید شرایطی از قبیل: پرداخت کلیه مبلغ اسمی سهم، انتخاب حسابرس از میان مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان و دارا بودن سهام عادی یا سهام ممتاز قابل نقل و انتقال در سامانه معاملات داشته باشد. کلیه اشخاص بجز برخی صندوق‌ها امکان انجام معامله را خواهند داشت.
از جمله ضوابط مدنظر در این مقررات عبارت است از اینکه؛ در بازار توافقی ارسال سفارش صرفاً از طریق ایستگاه‌های نامک و معاملات به صورت عمده و بلوک خواهد بود. دامنه نوسان و حجم مبنا اعمال نشده و نمی‌توان از اعتبار استفاده نمود. همچنین، شرایط درج و رویه اجرایی نقل و انتقال اوراق بهادار در این بازار، گشایش، توقف، تعلیق یا بازگشایی نماد معاملاتی از جمله عناوینی است که مقررات مربوط به آن در بازار توافقی فرابورس ایران تنظیم شده و به تصویب رسیده است.
مقررات افشا نظیر توقف نماد قبل از برگزاری مجامع عمومی و جلسه هیأت مدیره جهت تصمیم‌گیری درخصوص افزایش سرمایه در بازار توافقی نیز اعمال شده و بازگشایی نماد حداکثر دو روز کاری پس از افشا خواهد بود.
از سهامداران و فعالان محترم بازار سرمایه و ناشران بازار توافقی انتظار می‌رود ضمن مطالعه دستورالعمل معاملات اوراق بهادار در بازار توافقی فرابورس ایران به اطلاعیه‌های فرابورس ایران که در اجرای مواد مختلف این دستورالعمل درخصوص چگونگی انجام معاملات در این بازار است توجه ویژه داشته باشند.

گروه اقتصادی/ دیروز، ۱۷ هزار و ۳۰۰ تن فرآورده هیدروکربوری در رینگ داخلی بورس انرژی ایران عرضه شد که در مجموع خریداری نداشت.
به گزارش «ایران» به نقل از مدیریت ارتباطات بورس انرژی ایران، روز یکشنبه ۱۵ هزار تن آیزوفید شرکت پالایش نفت بندرعباس، هزار تن آیزوریسایکل پالایش نفت شیراز، هزار تن نرمال هگزان پالایش نفت شازند و ۳۰۰ تن بنزول خام ذوب‌آهن اصفهان در رینگ داخلی بورس انرژی ایران عرضه شد.
آمار معاملات دیروز نشان می‌دهد از ارقام عرضه شده، تنها 300 تن بنزوم خام ذوب آهن اصفهان به قیمت هرکیلوگرم 2 هزار تومان به فروش رسیده و 50 تن نیز هگزان پایایش نفت شازند به قیمت هر کیلو 27 هزار و 463 تومان مورد معامله قرار گرفت، سایر موارد عرضه شده خریداری نداشت تا مجموع ارزش معاملات دیروز به حدود یک میلیارد و 973 میلیون تومان برسد.

ایرنا- بررسی روند معاملات سیمان طی یک ماه گذشته در بورس کالای ایران بیانگر ثبات و آرامش ادامه‌دار این معاملات است؛ به طوری که با عرضه‌های پرحجم شرکت‌های سیمانی، میانگین قیمت سیمان تیپ ۲ به‌عنوان پُرمصرف‌ترین محصول بازار حدود ۳۵ هزار تومان در هر پاکت است.
نهم شهریور سال ۱۴۰۰ بود که وزارت صنعت، معدن و تجارت در راستای حمایت از تولیدکنندگان و حذف قیمت‌های کاذب بازار، عرضه کل سیمان کشور در بورس کالای ایران را مصوب کرد.
این اتفاق کافی بود تا ظرف چند هفته قیمت هر پاکت سیمان که در برخی محافل تا ۱۰۰ هزار تومان نیز اعلام می‌شد به حدود ۳۰ هزار تومان برسد؛ چراکه امکان خرید مستقیم مصرف‌کنندگان در سراسر کشور از کارخانه‌های تولیدی فراهم شد.
به این ترتیب با کنار رفتن واسطه‌ها و خرید و فروش مستقیم سیمان در بورس، از همان زمان تاکنون نوسان شدیدی در بازار سیمان رخ نداده و بررسی معاملات یک ماه پیش سیمان در بورس نیز همین روند را تأیید می‌کند.
عرضه‌های پرحجم و آرامش بازار
یکی از رویدادهای مهم در جهت به آرامش رسیدن بازار، عرضه کل سیمان در بورس کالاست به‌گونه‌ای که هر هفته بالای یک میلیون تن سیمان از سوی کارخانه‌های سیمان در بورس عرضه می‌شود و مصرف‌کنندگان سراسر کشور نیز امکان خرید دارند. 
طبق جدول و نمودار ارائه شده، شرکت‌های سیمانی از هفته منتهی به ۶ آبان تا هفته قبل (منتهی به ۱۱ آذر) به طور میانگین یک میلیون و ۳۵۰ هزار تن انواع سیمان را در بورس کالا عرضه کرده‌اند که از این میزان معمولاً چیزی حدود ۴۵۰ هزار تن از نوع سیمان تیپ ۲ کیسه‌ای به‌عنوان محصول پرطرفدار بازار است. همین عرضه‌های مستمر سبب شده قیمت‌ها نوسان خاصی را به ثبت نرسانند و برای مثال قیمت سیمان تیپ ۲ کیسه‌ای (۵۰ کیلویی) در محدوده ۷۰۰ تومان به‌ازای هر کیلوگرم معادل ۳۵ هزار تومان به‌ازای هر کیسه مورد دادوستد قرار گیرد.
میانگین قیمت سیمان تیپ ۲ کیسه‌ای هفته قبل ۳۵ هزار تومان بود که با احتساب مالیات بر ارزش افزوده به ۳۸ هزار و ۶۰۲ تومان رسید. این محصول هفته قبل‌تر (منتهی به ۴ آذر) ۳۴ هزار و ۹۰۰ تومان در بازار معامله شده بود که با مالیات بر ارزش افزوده ۳۸ هزار تومان است، البته طبیعتاً به نرخ نهایی فوق، هزینه حمل سیمان از محل کارخانه نیز افزوده می‌شود و به این ترتیب با اعتماد دولت به سازکار عرضه و تقاضا، دیگر خبری از قیمت‌سازی سیمان که در گذشته از سوی عده‌ای خاص و انگشت شمار رقم می‌خورد، وجود ندارد. شفافیت، رکن اصلی بازار سرمایه است که با ورود هر کالایی به بورس کالا شاهد بهبود عملکردها، تعادل بازارها و حذف واسطه‌ها هستیم.

گروه اقتصادی/ معاملات سهام  در دومین روز هفته با افزایش ارتفاع شاخص‌های بورسی و کاهش ارتفاع شاخص کل فرابورس به پایان رسید.
براین اساس، درپایان معاملات روز یکشنبه، شاخص کل بورس با رشد 119 واحدی، در ارتفاع یک میلیون و 417 هزار واحدی باقی ماند و جایگاه خود را در این محدوده مستحکم‌تر کرد.
با این وجود، سبزپوشی اکثر نمادهای بورسی باعث شد تا شاخص کل (هم‌وزن) با شدت بیشتری رشد کند و با ثبت رشد یک هزار و 72 واحدی، تا محدوده 414 هزار واحد قد بکشد.
آمار معاملات نشان می‌دهد در جریان معاملات دیروز، از 403 نمادی که در تالارهای مختلف بورس مورد معامله قرار گرفتند، 203 نماد (معادل 51 درصد) با افزایش قیمت و 200 نماد با کاهش قیمت به کار خود پایان دادند.
همچنین در فرابورس نیز هرچند که معاملات با سبزپوشی اکثر نمادهای این بازار به پایان رسید، اما شاخص کل این بازار در حدود 0،08 درصد از ارتفاع خود را از دست داد و کار خود را در ارتفاع 18 هزار و 657 واحد به پایان رساند.
آمار معاملات این بازار نیز نشان می‌دهد، از 298 نمادی که دیروز مورد معامله قرار گرفتند، 165 نماد (معادل 55 درصد) با افزایش قیمت به کار خود پایان داده‌اند و تنها 133 نماد کاهش قیمت داشته‌اند.
همچنین دیروز، در مقابل 79 نمادی که در صف خرید قرار گرفتند، تنها 29 نماد در صف فروش قرار داشت و در مقابل 490 میلیارد تومانی که سفارش خرید برای سهام روی تابلو به ثبت رسیده بود، تنها 415 میلیارد تومان سفارش فروش به ثبت رسید که این آمار برتری تقاضا را در کل بازار روز یکشنبه نمایان می‌کند.
برتری که باز هم نتوانست از خروج پول حقیقی‌ها جلوگیری کند و حقیقی‌ها 110 میلیارد تومان از معاملات سهام و 120 میلیارد تومان از معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت خارج کردند.
آمار نشان می‌دهد، گروه‌های خودرو با 23 میلیارد، محصولات غذایی با 12 میلیارد، کانه‌های فلزی با 11 میلیارد و اطلاعات و ارتباطات با 10 میلیارد بیشترین ورود پول حقیقی و گروه‌های فرآورده‌های نفتی با 43 میلیارد، فلزات اساسی با 37 میلیارد، محصولات شیمیایی با 32 میلیارد و بیمه با 29 میلیارد تومان بیشترین خروج پول حقیقی را در بازار یکشنبه به خود اختصاص داده‌اند.
همچنین بیشترین ارزش معاملات در نمادهای «خودرو»، «خگستر»، «خساپا» و «اسیاتک» به ثبت رسید و نمادهای «خودرو»، «خساپا»، «شستا» و «خگستر» بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص دادند.
درجریان معاملات دیروز، ارزش معاملات خرد بازهم افزایش یافت و با رشد 9 درصد نسبت به روز ابتدایی هفته، از 3 هزار و 340 میلیارد تومان فراتر رفت.
دیروز، بیش از ۶ میلیارد و ۹۳۴ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۳۲ هزار و ۹۳۴ میلیارد ریال در بورس و بیش از ۳ میلیارد و ۱۹۳ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۵۰ هزار و ۷۲۵ میلیارد ریال  در فرابورس داد و ستد شد.