غربیها در تکاپوی تنشآفرینی در مرزهای چین و روسیه هستند
تکرار سناریوهای قدیمی غرب در آسیای مرکزی
روز گذشته، رئیس جمهور بلاروس درباره وقوع نزاعی جدید به تحریک غرب در آسیای مرکزی خبر داد؛ هشداری که چندان دور از واقعیتهای ژئوپلیتیکی منطقه نیست. جغرافیای آسیای مرکزی یکی از مناطقی است که همواره مورد مناقشه و منازعه قدرتهای بزرگ بوده است. طوری که هم در زمان روسیه تزاری و انگلستان که این منطقه شاهد رقابت بین این دو بوده و هم در دوران کنونی که دوران گذار بینالمللی است، این منطقه به محل رقابت قدرتهای بزرگ روسیه، چین و امریکا و حتی قدرتهای منطقهای مانند ایران و ترکیه تبدیل شده است. علاوه بر این از آنجا که بزرگترین طرحهای ترانزیتی و انرژی چینیها در این منطقه در حال شکلگیری است، میتوان گفت نقشه امریکاییها در این منطقه با شکست روبهرو شده است. نمونه آن تلاش امریکا در سال 2011 در زمان تصدی هیلاری کلینتون در وزارت خارجه امریکا بود که حرکتهایی را برای راهاندازی کریدور راه ابریشم کلید زد، اما چندی بعد چین در سال 2013 راه جدید ابریشم و پروژه «یک جاده، یک کمربند» را معرفی کرد تا به اهداف ژئوپلیتیکی خود دست یابد.
اکنون جهان در شرایطی است که دوباره نگاهها به آسیای مرکزی معطوف شده است. پیدا شدن منابع جدید انرژی نفت و گاز در دریای خزر و جغرافیای محدودی که مشرف به ایران، روسیه و چین است باعث شده غربیها امید زیادی به این ژئوپلیتیک داشته باشند و در همین ارتباط ناامنی را به جغرافیای این سه کشور بکشانند. زمانی که امریکا در سال 2001 به افغانستان حمله کرد شرایط اسفباری بر مردم این کشور حاکم شد و این فلاکت زمانی به اوج رسید که بدون هیچ ملاحظهای از افغانستان خارج شد تا ناامنیهای موجود در افغانستان در سایه عدم تشکیل حکومت مرکزی، به روسیه و چین سرریز شود.
اکنون در ادامه همان پازل، امریکا قصد دارد مدلهای ایجاد اغتشاش و ناامنی را در این منطقه پیادهسازی کند. ناآرامیهای اخیر در منطقه قالپاقستان منطقه خودمختار ازبکستان یادآور اعتراضات ادامهدار منطقه بدخشان تاجیکستان است. اما ازبکستان به دلیل وجود شرایط خاص همواره مورد برنامهریزی امریکا و بازیگر منطقهای چون ترکیه بوده که با تفکرات پانترکیسمی زمینه را برای توسعه دیدگاه خود و ایجاد تفرقه و اختلاف علیه قدرتهای پیرامونی چین، روسیه و ایران فراهم کند. بنابراین اتفاقی که در ازبکستان در حال رخ دادن است، ادامه همان سناریوها در این منطقه است. ضمن آنکه موضوع لغو خودمختاری قره قالپاقستان در لیست اصلاحات پیشنهادی شوکت میرضیایف در دیدار با کمیسیون اصلاحات قانون اساسی نبود. این موضوع همچون مسأله تغییر دوره ریاست جمهوری از ۵ به ۷ سال بعدتر در اظهارات دیگری اضافه و بعد در پیشنویس تأیید شد. این پیشنهادها قرار بود در چهارچوب کمیسیون اصلاحات بررسی شود، اما لزوماً قرار نبود همه موارد اجرا شود. حتی به نظر میرسد این سبک اعلام اصلاحات خود محکی برای بررسی واکنش اجتماعی و کنترل تبعات آن باشد.
علاوه بر آن، تداوم حضور میرضیایف در قدرت برای دوره سوم ارتباطی به موضوع خودمختاری یا عدم خودمختاری قره قالپاقستان ندارد و صرفاً مرتبط با تغییر دوره ریاست جمهوری است. آن هم باز منوط به تفسیر قانون برای داشتن حق مجدد نامزدی برای میرضیایف (کما فی السابق) و سپس تصمیم او برای حضور مجدد در قدرت یا ادامه کار توسط دیگر نیروهای نزدیک به او همچون عمررزاقاف یا دیگران است.
قره قالپاقستان در طول این چند سال با وجود تمرکز دولت بر توسعه این منطقه و بخصوص اعطای آزادیهای بیشتر در مقایسه با دوره کریماف، کمتر پتانسیل واگرایی از خود نشان داده است. البته که آزادیهای بیشتر سبب مطالبات بیشتر میشود اما این قابلیت سریع بسیج اجتماعی در نوکوس و سپس بازخوردهای گسترده رسانهای در نوع خود کمی دور از انتظار بود و احتمالاً دولت ازبکستان را هم در شوک فروبرده است. لذا، باید نیم نگاهی به نقش غرب در این زمینه داشت.
تغییر تدریجی رویکرد غرب نسبت به ازبکستان از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته شروع شده و به مرور افزایش خواهد یافت. بنابراین حضور دو قدرت روسیه و چین و قدرت منطقهای ایران شرایطی را رقم زده که انگیزه غربیها را برای به حاشیه بردن و تحت فشار قرار دادن آنها بالا برده است. چرا که چینیها برنامه بسیار وسیعی برای توسعه فضای اقتصادی در غرب خودشان دارند، برای مثال قصد دارند طرح «یک جاده، یک کمربند» را در غرب کشور خود عملیاتی کنند. از این رو غرب تلاش خواهد کرد شرایطی را فراهم کند که این اتفاقات رخ ندهند. به طور مثال ترکیه میکوشد عملاً بازیگری نقش امریکا در منطقه را به عهده بگیرد. این کشور پس از خروج امریکا از افغانستان به بهانه تأمین امنیت فرودگاه کابل ورود پیدا کرد و سعی کرد شرایط را برعهده بگیرد. همچنین بسیاری از تکفیریها را از شمال سوریه به افغانستان منتقل کرد. حتی گزارشها حاکی است آنها را به منطقه قفقاز جنوبی و محل درگیریهای قرهباغ انتقال داده است. این مسائل نشان از این دارد که سناریویی توسط غرب در آسیای مرکزی در حال وقوع است که با دامنگیری کشورهای پیرامونی آنها را دچار آسیب و ناامنی کند.
ویک (بریتانیا)
پس از آخرین جلسه کمیته منتخب کنگره برای تحقیق درباره پرونده آشوب 6 ژانویه و افشای شواهدی که عزم «دونالد ترامپ» برای پیوستن به آشوبگران حامیاش را نشان میداد، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که اثبات مخالفتهای «مایک پنس» با رئیس جمهور جمهوریخواه امریکا و رویکرد خصمانه ترامپ به معاون اولش، میتواند او را از سقوط نجات دهد.
اشپیگل (آلمان)
کارشناسان، آلمان را در موقعیت حساسی میدانند، چراکه جمهوری فدرال این کشور در برهه فعلی با یکی از بزرگترین بحرانهای خود از زمان جنگ جهانی دوم روبهرو است. اما در عین حالی که تورم در این کشور بالاترین رکورد را ثبت کرده و رکود اقتصادی شدیدی بر آن وارد شده، دولت آلمان هیچ برنامه درستی برای ایجاد امنیت اجتماعی ندارد.
تایم (امریکا)
در حالی که تغییرات اقلیمی در سراسر جهان بحرانزا شده است و نخستین نشانههای این آسیب با گرمایش زمین در کشورهای جنوب اقیانوس آرام بروز کرده در این مناطق با توجه به مجاورت با دریا، تغییرات اقلیمی سبب بروز طوفانها و سیلهای ویرانگری شده که آمار مرگ و میر ناشی از این بلایا را شدت بخشیده است.
سه پهپاد اطلاعاتی مقاومت لبنان بر فراز نیروها و تجهیزات اسرائیلی در منطقه «کاریش» به پرواز درآمدند
نمایش قدرت حزبالله در مدیترانه
بنفشه غلامی/ در پی بالا گرفتن تنشها بین بیروت و تلآویو بر سر تکاپوی رژیم صهیونیستی برای دستاندازی بر میدان گازی کاریش در دریای مدیترانه، حزبالله لبنان با به پرواز درآوردن سه پهپاد اطلاعاتی بر فراز این منطقه مورد مناقشه، ارتش رژیم صهیونیستی را به چالش کشید. سران امنیتی تلآویو بعد از این قدرتنمایی، به نگرانی خود از توان دریایی و هوایی حزبالله اذعان داشتند.
به گزارش سایت شبکه خبری «المنار»، مقاومت لبنان در بیانیهای رسمی به ذکر جزئیات این اقدام پرداخت و اعلام کرد این پهپادها که توسط گروههای شهید جمیل سکاف و مهدی یاغی هدایت شدند، همگی پهپادهایی غیرمسلح و در اندازههای متفاوتی بودند و مأموریت آنها شناسایی منطقه و فعالیتهای رژیم صهیونیستی در آن بود. حزبالله در این بیانیه تأکید کرده است: «مأموریتی که این پهپادها باید انجام میدادند، کامل شده و پیام موردنظر با عنایت آیات قرآن مبنی بر اینکه پیروزی تنها از جانب پروردگار میآید، ارسال شده است.»
سایت روزنامه صهیونیستی «جروزالم پست» نیز با تأیید پرواز پهپادهای حزبالله بر فراز میدان گازی کاریش و تجهیزات اسرائیلی که در این منطقه مستقر شدهاند، به نقل از بیانیه ارتش رژیم صهیونیستی و اظهارات «بنی گانتس»، وزیر جنگ این رژیم مدعی شد، این سه پهپاد توسط واحدهای نظامی این رژیم شناسایی و منهدم شدهاند اما در عین حال اذعان داشت: «مقاومت لبنان در طول چند سال گذشته موفق به توسعه توان پهپادی خود شده است و در حال حاضر پهپادهای آن به این توان رسیدهاند که نه فقط به سمت مناطق موردنظر خود حرکت کنند که میتوانند به اهداف خود چه اطلاعاتی و چه تهاجمی دست یابند.» بنا بر آماری که «جروزالم پست» در توصیف قدرت پهپادی و هوایی حزبالله منتشر کرده است، مقاومت لبنان در طول 15 سال گذشته موفق به توسعه صنعت پهپادی خود شده و اکنون دارای بیش از 2 هزار هواپیمای بدون سرنشین است. این در حالی است که هرچند رژیم صهیونیستی در تمامی این سالها تلاش کرده توان دفاعی گنبد آهنین خود را بهبود بخشد اما این سیستم دفاعی همچنان دچار نقصانهایی است که باعث شده قادر به شناسایی و انهدام موشکها و پهپادهای مقاومت فلسطین و لبنان نباشد.
پیامی برای تلآویو در حساسترین برهه زمانی
به گزارش سایت شبکه خبری «بیبیسی»، این پهپادها در حالی بر فراز کاریش به پرواز درآمدند که روابط بیروت و تلآویو که همیشه تنشآلود بوده، درگیر تنش جدیدی بر سر مالکیت این منطقه است. در حالی که لبنان استیلا بر منطقه گازی کاریش را راهحلی بر مشکلات اقتصادی کلان خود میبیند، رژیم صهیونیستی دقیقاً به همین علت و برای تضعیف جایگاه لبنان در منطقه در تکاپو است تا این منطقه را نیز اشغال کند. در این بین مقاومت لبنان که هرگز تجاوزهای اسرائیل را برنتابیده، در تلاش است با ارسال پیامهای پهپادی به تلآویو، به این رژیم درباره عواقب تداوم تجاوزگریهایش هشدار دهد. بنابر این گزارش، پرواز پهپادهای حزبالله بر فراز تجهیزات و نیروهای اسرائیلی در مدیترانه آن هم در شرایطی که تلآویو در بنبست سیاسی قرار دارد و مجبور است پنجمین انتخابات خود را در 4 سال گذشته برگزار کند، حاوی پیامهای بسیاری است که برآمده از سخنان هفته پیش «سید حسن نصرالله» است که اسرائیل را تهدید کرده بود: «مقاومت مقتدر نمیتواند در برابر غارت منابع لبنان دست بسته بماند و نخواهد ماند. همه گزینهها روی میز است. وظیفه اصلی مقاومت، کمک به حمایت از سرزمین، دریا، نفت، گاز و کرامت لبنان است. این یک وظیفه دینی، ملی و جهادی است.»
هشداری برای تهدیدی عملی
پرواز پهپادهای حزبالله در منطقه کاریش، به این معنا است که این تهدید میتواند عملی شود. زیرا اگر حزبالله بنا داشت، در این عملیات دست به هدف قرار دادن تجهیزات رژیم صهیونیستی بزند، میتوانست این کار را با استفاده از پهپادهای نظامی انجام دهد نه اطلاعاتی. بنابراین حضور این پهپادها در مدیترانه، تنها وسیلهای برای هشدار دادن به تلآویو و نشان دادن دست برتر بیروت در مذاکرات آتی با تلآویو بر سر این منطقه مورد مناقشه بوده است. به اعتقاد «عبدالباری عطوان» تحلیلگر عرب، حزبالله به این وسیله همچنین سناریوهای احتمالی پیشروی رژیم صهیونیستی در صورت تداوم، این تجاوز را شامل بمباران سکوهای گازی و نفتی و همچنین ناوهای این رژیم در مدیترانه فاش کرده است. این در حالی است که روز شنبه رئیس بخش تحقیقات مرکز «آلما» در سرزمینهای اشغالی درباره توان دریایی حزبالله لبنان ابراز نگرانی کرده و گفته بود: «حزبالله در سالهای گذشته به سه توان ویژه در حوزه دریایی دست پیدا کرده است و اکنون میتواند نهتنها به یک دکل به عنوان یک هدف ثابت حمله کند که قادر است به کشتیهایی که در حال حرکت هستند و همچنین بندرگاههای اسرائیل حمله کند.»
اوکراینیها در آستانه از دست دادن آخرین شهر مهم خود در شرق، حملات بر روسیه را تشدید کردند
آوار موشکهای اوکراینی بر سر مرزنشینان روسیه
زهره صفاری/ ارتش اوکراین ناامید از حفظ لیسیچانسک، آخرین پایگاه بزرگ خود در شرق، با تشدید درگیریها در این منطقه، در شرایطی با شلیک موشکهایی به شهر مرزی بلگورود روسیه، خسارات و تلفاتی را به مسکو تحمیل کرد که قرار بود نمایندگان دو کشور دیروز در بلاروس پای میز مذاکره بنشینند. این در حالی است که شهردار برکنار شده ملیتوپل اوکراین همزمان با این حمله در فایلی ویدیویی شلیک موشک به پایگاه نظامی روسها در این شهر را نیز تأیید کرده است.
به گزارش خبرگزاری تاس روسیه، «ویاچسلاو گلادکف»، فرماندار منطقه بلگورود با تأیید این حمله اعلام کرد: «در حمله به این شهر مرزی 3 نفر کشته و 4 غیرنظامی از جمله یک کودک 10 ساله نیز با جراحات مختلف به بیمارستان انتقال یافتند. در عین حال از مجموع دستکم 39 خانه ویلایی و 11 آپارتمانی که آسیب دیدهاند، 5 خانه به کلی تخریب شدهاند.»
خبرنگار الجزیره در اوکراین نیز درباره مشاهدات خود در این حمله گفت: «ما سعی کردیم که تکههای این پازل را براساس گزارشهای شبکههای اجتماعی کنار هم بچینیم اما هنوز اوکراین به صورت رسمی شلیک 25 موشک به بلگورود را نپذیرفته است آن هم در حالی که بسیاری از غیرنظامیان در این منطقه هدف قرار گرفتهاند.»
با وجود این ابهامات، مقامات مسکو بی شک اوکراین را مسئول این موشکباران شهر مرزی شان میدانند اما در مقابل کی یف با تکذیب این اتهام، با کنایه به مسکو مدعی است آنچه اتفاق افتاده «کارما»ی اقدامات روسیه در اوکراین است. در عین حال گزارشها حاکی از آن است که با توجه به تخلیه پایگاه روسیه در ملیتوپل، در پی حمله به این محل هیچ خسارات و تلفاتی به روسیه وارد نشده است.
اوکراین و شکست در لیسیچانسک
جداییطلبان اوکراینی حامی روسیه با تأیید محاصره شهر لیسیچانسک در شرق لوهانسک، از تسلط کامل بر این منطقه خبر دادهاند. «آندری ماروتچکو»، سخنگوی نیروهای جدایی طلب به تاس گفت: «امروز (یکشنبه) شبه نظامیان محبوب لوهانسک و نیروهای روسیه کنترل کاملی بر ارتفاعات استراتژیک منطقه پیدا کردهاند که تسلط بر لیسیچانسک را قطعی میکند.» این در حالی است که به نوشته «تاس»، «سرگئی شویگو»، وزیر دفاع روسیه در گزارشی به «ولادیمیر پوتین» تسلط کامل بر لیسیچانسک و چندین موضع در نزدیکی آن از جمله «بلگورووکا»، «نووودروژسک»، «مالوریازانتسوو» را تأیید کرده است. وزارت دفاع همچنین در بیانیهای نوشت: «سوم جولای 2022، وزیر دفاع روسیه و فرمانده کل ارتش در گزارشی به «ولادیمیر پوتین»، فرمانده کل روسیه، آزادسازی لوهانسک را اعلام کرد.» همزمان «الکساندر لوکاشنکو»، رئیس جمهور بلاروس نیز با تأیید انهدام موشکهای اوکراین بر فراز کشورش، پاسخ مینسک به این حمله را بسیار سخت عنوان کرد.
درخواست طالبان از دولتهای خارجی
طالبان در پایان نشست با هزاران رهبر دینی و قومی، با صدور بیانیهای از دولتهای خارجی خواست، دولت آنها را به رسمیت بشناسند.
به گزارش ایسنا به نقل از رویترز، در بیانیه طالبان در این نشست آمده است: «ما از کشورهای منطقهای و بینالمللی بویژه کشورهای اسلامی میخواهیم تا امارات اسلامی افغانستان را به رسمیت شناخته و با لغو تمامی تحریمها، داراییهای بانک مرکزی را آزاد کرده و از توسعه افغانستان حمایت کنند.»
این در حالی است که رهبر طالبان روز جمعه و در جمع بیش از 4هزار مرد افغانستانی، به شرکتکنندگان بابت پیروزی طالبان تبریک گفته و بر استقلال این کشور تأکید کرد. در متن این بیانیه تأکید شده است، افغانستان در امور کشورهای همسایه مداخله نخواهد کرد و آنها نیز نباید دخالتی داشته باشند. اقتصاد افغانستان در بحران به سر میبرد و دولتهای غربی اعتبارهای مالی را قطع کرده و با جدیت تحریمهایی را اعمال میکنند و تأکید دارند دولت طالبان باید درخصوص حقوق بشر بویژه برای زنان تغییر رویه دهد.
آغاز مذاکرات برای تشکیل دولت عراق
چهارچوب هماهنگی شیعیان دیروز برای تعیین نخست وزیر جدید عراق نشستی را تشکیل داد.
به گزارش ایسنا، به نقل از سایت المعلومه، «علی الفتلاوی»، عضو ائتلاف فتح اعلام کرد این نشست با حضور همه جریانهای متحد و با هدف تعیین نخست وزیر و معاون اول رئیس پارلمان برگزار شده است: «اعضای چهارچوب هماهنگی شیعیان متحد و دارای موضع سیاسی مشخص و شفاف درباره تشکیل یک دولت قدرتمند هستند.»
پیشتر مقتدی صدر، رهبر جریان صدر عراق به رئیس فراکسیون این جریان دستور داد تا استعفای 73 نماینده این حزب در پارلمان را به «محمد الحلبوسی» تحویل دهند. با اجرایی شدن این دستور و پذیرش استعفای نمایندگان صدری، «مقتدی صدر» نیز از روند تشکیل دولت جدید عراق کنارهگیری کرد و پس از جایگزینی نمایندگان جدید برای کرسیهای خالی پارلمان، چهارچوب هماهنگی شیعیان به عنوان بزرگترین جریان سیاسی شیعه، رایزنی خود را برای تشکیل دولت آغاز کرد.
آغاز تحقیقات امریکا روی گلوله عامل قتل ابوعاقله
تشکیلات خودگردان فلسطین، گلوله عامل قتل «شیرین ابوعاقله»، خبرنگار شبکه الجزیره را برای انجام آزمایشهای لازم تحویل امریکا داد.
به گزارش ایسنا، به نقل از رویترز، «اکرم الخطیب»، دادستان کل فلسطین در اینباره گفت: «مقامات فلسطین موافقت کردند تا با صدور مجوز به طرف امریکایی، اقدامات کارشناسی روی گلوله انجام شود.»
این در حالی است که پیشتر تشکیلات خودگردان از تحویل این گلوله به رژیم صهیونیستی خودداری کرده بود. در عین حال چندی قبل فلسطین و اسرائیل، تحقیقات جداگانهای را در این پرونده انجام دادند و فلسطینیها، سربازان رژیم صهیونیستی را عامل قتل «ابوعاقله» اعلام کردند. اما مقامات این رژیم با توجیه اینکه تعیین عامل این جنایت بدون تحقیقات فنی ممکن نیست آن را رد کردند.
در این شرایط پس از تحویل گلوله به امریکا، «آویخای ادرعی»، سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی اعلام کرد: «اگر ثابت شود، شیرین ابوعاقله توسط سربازان این رژیم کشته شده است، مسئولیت آن را برعهده میگیریم.» اما هنوز نتیجهای از سوی امریکا اعلام نشده؛ رسانههای مختلف از جمله عبری زبانها، تقصیر رژیم صهیونیستی را در این جنایت محتملتر میدانند.