گروه اقتصادی/ یک عضو هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، اعلام کرده که با اتخاذ سیاست اخذ عوارض از صنایع در ابتدای امسال، سهام فولادی‌ها در بازار سرمایه دچار افت شدیدی شد، بنابراین اگر دولت مجدداً به روند صادرات کمک بیشتری کند، قیمت و ارزش شرکت‌های فولادی در بازار سهام تحت تأثیرقرارخواهد گرفت. سیدبهادراحرامیان درگفت‌و‌گو با «ایران» اذعان داشت که رویکرد دولت به صنعت فولاد، یک رویکرد مثبت بوده هر چند که با توجه به نرخ تورم موجود در کشور و وضعیت بازار سرمایه، بیشتر شرکت‌های فولادی دربازار سهام دارای ارزندگی خوبی برای معاملات هستند. به گفته وی، با توجه به نرخ تورم موجود، بازار سرمایه در ماه‌های آتی آماده حرکت و جهش بوده و فراموش نکنیم کهnav عمده شرکت‌های فولادی بالاتر از قیمت‌های جاری شرکت‌ها است. احرامیان، تصریح کرد که سهام عمده شرکت‌های فولادی ارزنده بوده و به جز یکی دو شرکت، مابقی شرکت‌ها دارای بنیاد خوبی هستند.
عضو هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، گفت که صنعت فولاد ایران از لحاظ اتکای به صادرات رتبه سوم جهان را داشته و یکی از بالاترین نسبت‌های دنیا در زمینه اتکا به صادرات صنعت فولاد جهان مربوط به ایران است. وی توضیح داد که پیش از شروع جنگ اوکراین و روسیه، اوکراین حدود 40 درصد از فولاد تولیدی خود را به صادرات اختصاص می‌داد و ایران در زمینه اتکای به صادرات فولاد در رتبه بعد از اوکراین قرار داشت که با فعال شدن ظرفیت‌های در حال آماده‌سازی فولاد در ایران، این نسبت باز هم افزایش خواهد یافت. به گفته وی، با فرض گرم‌ترشدن بازار تقاضای فولاد در داخل حتی با طرح نهضت ملی مسکن، بازهم افزایش تقاضا در داخل تأثیری بر صنعت فولاد ایران ندارد، چون صنعت فولاد ایران به‌شدت نیازمند صادرات است. احرامیان، گفته است که ظرفیت تولید فولاد ایران دو برابر نیاز داخل بوده و توسعه این صنعت منوط به افزایش صادرات صنعت فولاد است. عضو هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران تصریح کرد که با شروع جنگ اوکراین و روسیه عمده تحلیل‌ها دایر بر این بود که قیمت جهانی فولاد و حتی نرخ فولاد صادراتی ایران افزایش خواهد یافت که شاید با اتکای به همین نظریه، عوارض صادرات وضع و حتی معافیت مالیاتی روی زنجیره فولاد هم لغو شد. وی افزود: تحولات اخیر در دنیا حکم یک تیغ دولبه را داشت، چراکه محدودیت بین‌المللی روی صنایع روسیه باعث شد تا این کشور هم وارد بازار فولاد شده و با توجه به پشتوانه قوی، بخوبی توانست بر بازار فولاد بین‌المللی تأثیر‌گذار باشد. احرامیان گفت که به‌واسطه رقابت در بازار بین‌الملل و محدودیت در صادرات فولاد در کمتر از45 روز قیمت محصولات فولاد صادراتی ایران افت کرد. وی، توضیح داد که طبق بررسی‌ها در سه ماهه اول امسال میزان فولاد ایران از لحاظ تناژ 10 درصد و از لحاظ قیمت هم 15 درصد نسبت به‌ مدت زمان مشابه سال قبل افت کرده است. عضو هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران درباره دورنمای صنعت فولاد گفت که دولت سیزدهم در مدت زمان کوتاه حضور، تصمیمات شجاعانه‌ای گرفته، بنابراین اگر با سرعت و برای رفع مشکلات صادرات صنعت فولاد محدودیت‌هایی را که ابتدای امسال وضع شد رفع کند، بستر صادرات فولاد تسهیل می‌شود و می‌توان به دورنمای روشنی برای صنعت فولاد رسید. به گفته وی، با حذف عوارض و اتخاذ معافیت‌های مالیاتی، بازار صادراتی فولاد که با تلاش بسیار و صرف هزینه فراوان برای فولاد ایجاد شده، دوباره حفظ خواهد شد. احرامیان، به مقایسه وضعیت صنعت فولاد ایران با کشور ترکیه پرداخت و گفت که صنعت فولاد ترکیه حدود 40 میلیون تن تولید داشته، بنابراین صنعت فولاد ترک‌ها از ایران جلوتر بوده وحتی صادرات محورتر هستند. به گفته وی، کشور ترکیه بزرگ‌ترین تولیدکننده میلگرد دنیا بوده و حتی در بخش‌هایی، صنعت فولاد ایران از صنعت فولاد ترکیه الگو‌برداری می‌کند و اظهار داشت که صنعت فولاد ترکیه گران‌ترین انرژی دنیا را دارد و هزینه‌های آنها به مراتب بالاتر بوده است. احرامیان، در عین حال تصریح کرد، ترکیه در حال حاضر در حال برنامه‌ریزی برای توسعه صنعت فولاد و محصولات تخت بوده و گام بعدی آنها توسعه محصولات تخت فولاد با دید صادراتی است. عضو هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، توسعه صنعت فولاد ترکیه را برای ایران هم تهدید و هم فرصت دانست و گفت که در صورت توسعه محصولات طویل و تخت فولادی برای صنعت فولاد ایران یک تهدید است.

گروه اقتصادی/صنعت آهن و فولاد، با حدود 30نماد و ارزش بازاری 847هزارمیلیارد تومان،  حدود 12درصد از کل ارزش بازار سهام ایران را به خود اختصاص می‌دهد. در حال حاضرحدود 24درصد از سهام شرکت‌های فعال در این صنعت شناور است و میانگین ارزش معاملات 30روز گذشته آن به بیش از 2هزارمیلیارد تومان می‌رسد. همچنین صنعت آهن و فولاد با سود‌سازی بیش از 115هزارمیلیارد تومانی حدود 10درصد از کل سودهای محقق شده بازار سهام را در اختیار دارد و از این نظر در بین 5صنعت برتر بورسی قرار می‌گیرد. آمارهای مربوط به نوسان قیمت سهام اما نشان می‌دهد، این صنعت به رغم نسبت (p/e) مناسب و درصد تقسیم سود بالا، نتوانسته در سه ماهه فصل بهار عملکرد خوبی از خود به جای بگذارد و سهامداران حدود 4.11درصد از ارزش سهام خود را از دست داده‌اند. این کاهش ارزش سهام در حالی است که برخی شرکت‌ها با سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بزرگ مقیاسی که در دست اجرا دارند می‌توانند در سال‌های آینده سود‌سازی خود را با نسبت‌های قابل توجهی افزایش دهند و از این‌رو بازدهی مناسبی برای سهامداران خود به ارمغان آورند.این که چرا سهام شرکت‌های فولادی در ماه‌های اخیر با کاهش قیمت روبه‌رو شده‌اند و چه چالش‌هایی بر سر راه فعالیت‌های این صنعت قرار دارد،موضوعی است که در این گزارش آنها را بررسی خواهیم کرد.
سود‌سازی آهن و فولاد در گرو 6 عامل بنیادی
برای تولید فولاد، سنگ آهن پس از استخراج از معادن و کنستانتره سازی، از طریق جاده، راه‌آهن و دریا به واحد انباشت و برداشت و از آنجا نیز روی نوارهای نقاله به واحدهای گندله‌سازی انتقال می‌یابد. گندله‌ها پس از پخت به کوره‌های احیا منتقل می‌شوند و آهن اسفنجی حاصل از عملیات انجام شده، درکوره‌های قوس الکتریکی ذوب شده و پس از آلیاژ‌سازی به فولاد مذاب تبدیل می‌شود. فولاد مذاب نیز در ماشین‌های ریخته گری به یلیت، بلوم و اسلب تبدیل می‌شود که این محصولات  در ادامه به محصولاتی چون نورد گرم (آهن، میلگرد، ریل، نبشی، کلاف و غیره)، نورد سرد (کلاف و ورق) و کلاف و ورق گالوانیزه و قلع اندود تبدیل می‌شوند؛ همان‌طور که مشخص است در فرایند تولید فولاد انرژی، تکنولوژی، زیرساخت‌های مناسب در بخش حمل‌ونقل و نهاده‌های ارزان قیمت نقش کلیدی را ایفا می‌کنند. همچنین عواملی چون دسترسی به بازار تقاضا و سیاست‌های مالیاتی از عواملی است که می‌تواند بر سود‌سازی شرکت‌های فولادی اثرگذار باشد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
نماگرهای بازار محصولات فولادی چه می‌گوید؟
طی سال‌های اخیر و با شروع بیماری کرونا و کاهش تولیدات جهانی بخصوص در چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده، تقاضا برای فولاد با کاهش روبه‌رو شده است، اما کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند این روند در سال‌های آینده متوقف خواهد شد و با شروع فعالیت‌ها دراقتصاد‌های بزرگ، تقاضا برای این محصول نیز افزایش یابد. همچنین آمارها نشان می‌دهد میزان فولاد موجود در انبارها و بنادر چین به پایین‌ترین حد خود رسیده که این موضوع نیز می‌تواند تقاضا را برای این فلزگرانبها درآینده با افزایش روبه‌رو کند. آمارهای بورس کالای لندن اما نشان می‌دهد، قیمت فولاد در 3ماهه گذشته با کاهش 35درصدی روبه‌رو شده و از حدود یک هزارو 520دلار به ازای هر تن در فروردین ماه به حدود 870دلار در تیر ماه رسیده است. (باید توجه داشت که افزایش قیمت فلزات در اواخر سال 1400 و ماه‌های ابتدایی سال‌ جاری به‌دلیل افزایش تنش‌ها در اروپا اتفاق افتاده بود که در ادامه و با تشدید شرایط رکودی در کشورهای بزرگ صنعتی، روند نزولی به خود گرفته است.) کاهش قیمت‌های جهانی فولاد متعاقباً بر درآمد‌های صادراتی شرکت‌های ایرانی نیز تأثیر‌گذار بوده و مجموع مقدار آهن، فولاد و سایر محصولات صادراتی شرکت‌های ایرانی  با کاهش روبه‌رو شود. همچنین آمارها نشان می‌دهد بیشتر صادرات صورت گرفته مربوط به محصولات با ارزش افزوده کمتر مانند شمش، بلوم، یلیت و اسلب بوده و شرکت‌ها در صادرات سایر محصولات توفیق چندانی نداشته‌اند. (با این وجود اگر به آمارهای بلند مدت قیمت آهن و فولاد در جهان نگاه کنیم مشخص می‌شود که در بلند مدت قیمت‌های این محصول یک روند صعودی را طی می‌کند و در مقایسه با روند کلی قیمت فلزات، کاهش‌های اخیر چندان نگران‌کننده نیست.)
چالش انرژی بر سر راه تولید صنایع
کاهش تقاضای جهانی که در چند ماه اخیر رخ داده است،تنها یکی از موارد تأثیرگذار بر صادرات شرکت‌های تولید‌کننده آهن و فولاد در ایران است. صنعت آهن و فولاد به‌عنوان یک صنعت پرمصرف در زمینه انرژی شناخته می‌شود. نیاز به میزان بالای منابعی چون برق، گاز و آب در تمامی طول زنجیره تولید صنایع فولادی، موضوعی است که در سال‌های گذشته، این صنعت را با چالش زیادی روبه‌رو کرده است، اگر به جغرافیای کارخانه‌های تولید فولاد در کشور نگاهی داشته باشیم متوجه می‌شویم بزرگ‌ترین کارخانه‌های تولید در مناطق کم آب و بیابانی، تأسیس شده‌اند؛ موضوعی که در این سال‌ها نه تنها اثرات جبران‌ناپذیری  به عرصه زیستی کشور وارد کرده است که چالشی مهم بر سر راه توسعه خطوط تولیدی این کارخانه‌ها بوده است. عدم سرمایه‌گذاری این صنایع برای خودکفایی در تأمین برق مورد نیازشان نیز منجر شده تا علاوه بر تحمیل بار اضافی بر شبکه توزیع برق کشور، این کارخانه‌ها در فواصل اوج مصرف برق، با خاموشی روبه‌رو شوند و نتوانند اهداف تعیین شده تولیدی را برآورده کنند؛ چالشی که هر چند با پیگیری جدی دولت سیزدهم و شروع سرمایه گذاری‌های مناسب در زیر ساخت‌ها می‌تواند در سال‌های آینده تا حدود زیادی رفع شود اما به نظر می‌رسد در کوتاه مدت به‌عنوان چالش بزرگی بر سر راه تولیدات این صنعت قرار گیرد.
ارزش ریالی فروش فولادی‌ها افزایش یافت
به رغم کاهش تولید و فروش صادراتی، عملکرد سه ماهه فصل بهار این صنعت نشان می‌دهد که نمادهای بزرگی چون «فولاد»، «فخوز»، «فولاژ»، «کاوه»و «ارفع» توانسته‌اند ارزش ریالی فروش محصولات خود را به مقدار قابل توجهی افزایش دهند که تا حد زیادی به فروش داخلی و افزایش قیمت محصولات نسبت به سال گذشته مربوط می‌شود.در واقع از آنجایی که نرخ برابری ارز در قیمت محصولات فروش رفته چه در داخل و چه در صادرات شرکت‌های فولادی تأثیر‌گذار است، این عامل در سال‌های گذشته توانسته ارقام ریالی درآمد‌های این صنعت را با تغییرات زیادی روبه‌رو کند؛ با توجه به این که تقریباً تمامی نهاده‌های تولید فولاد در کشور موجود است. این صنعت به طور معمول از تغییرات مثبت نرخ ارز منتفع شده و در مجموع سود‌های ریالی بالاتری را کسب کرده است.

گروه اقتصادی/ شروع معاملات در دومین روز هفته اگرچه با افزایش قیمت‌ها در اکثر سهم‌های موجود در بازار همراه بود، اما آمارهای مربوط به نماگرهای معاملاتی نشان می‌داد که روند رکودی بازار همچنان تداوم دارد. در روز یکشنبه شاخص کل بورس درحالی توانست با رشد یک هزارو 346واحدی و ایستادن در ارتفاع یک میلیون و 502هزار واحدی، نقطه حمایتی مهم خود را یک روز دیگر نگه دارد که روند خروج پول حقیقی از بازار همچنان ادامه داشت و ارزش معاملات خرد نیز برای چهارمین روز متوالی با کاهش روبه‌رو شد؛ روندی که ضمن تأیید تداوم وضعیت رکودی در بازار، نشان می‌دهد معاملات سهام در این روزها برای سرمایه‌گذاران جذابیت خود را از دست داده  و پول‌ها به سمت دیگر بازارها درحال حرکت است.
دربازار چه گذشت؟
معاملات سهام در روز یکشنبه یک روند نوسانی را طی کرد، به طوری که در طول معاملات و در سه مرحله تعداد نمادهای مثبت و منفی بازار از یکدیگر پیش افتادند و درحالی که تا پایان نیمه اول بازار، سهام قرمزرنگ اکثریت بازار را تشکیل می‌داد، در دقایق پایانی و با ورود یک جبهه تقاضا از طرف حقوقی‌ها، در نهایت تابلوی معاملات توانست با رنگ سبز به کار خود پایان دهد.
اما عرضه‌های صورت گرفته در کنار بی‌رمقی جبهه تقاضا در فرابورس، باعث شد این بازار همچنان به روند کاهشی خود ادامه دهد و شاخص آیفکس با کاهش 13واحدی در عدد 20هزارو 195واحد بایستد.
درجریان معاملات دیروز، از 411نمادی که رشد قیمت را تجربه می‌کردند، 92نماد در صف خرید و از 251نمادی که کاهش قیمت داشتند، 45نماد در صف فروش قرار گرفتند.
درحدود 250میلیارد تومان پول حقیقی از معاملات بازار سهام خارج شد که گروه‌های بانک با 47میلیارد، فلزات اساسی با 46میلیارد، بیمه با 30میلیارد و محصولات شیمیایی با 27میلیارد تومان بیشترین سهم را از این خروج داشتند.
همچنین در روز یکشنبه گروه‌های کاشی و سرامیک با 13میلیارد، لاستیک و پلاستیک با 11میلیارد، عرضه برق با 9میلیارد و سیمان، گچ و آهک با 8میلیارد تومان بیشترین خالص خرید حقیقی را به خود اختصاص دادند.
ارزش معاملات خرد به 3هزار و 244میلیارد تومان رسید و درحدود 18میلیارد تومان نیز به صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت وارد شد.