تحلیل محور شدن بازار؛ عامل مثبت در  سال جاری

مجید میرزاحیدری
 خبرنگار
بورس تهران درحالی‌که توانست به مقاومت روانی یک میلیون و 600 هزار واحدی برسد و حتی کمی نیز از آن فراتر برود، اما روندی نزولی به خود گرفت و شاخص کل دچارکاهش شد، به نحوی که تا محدوده ۱،۵۱۴ میلیون واحدی هم رسید اما با جبران بخش کوچکی ازآن، در هفته نیمه تعطیل گذشته بازدهی منفی ۱،۵ درصدی را به ثبت رساند. با این همه باید اذعان داشت که بازارسرمایه، اکنون به لحاظ بنیادی در بهترین موقعیت سرمایه‌گذاری قرار دارد و حتی با توجه به انتظارات تورمی، پتانسیل خوبی هم برای رشد بازار فراهم شده است. واقعیت این است که نگاه برخی سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه در دوسال گذشته به‌دلیل رشد بی‌محابای شاخص بورس تغییرکرده و چنین تصوری در بین آنها ایجاد شده که به‌ محض ورود سرمایه‌های خود به این بازار می‌توانند در مدت‌زمان کوتاه، بازدهی کلانی را از این بازار به دست آورند. درحالی که چنین تصوری از این بازار درست نیست و سرمایه‌گذاران باید نگاه خود را به این بازار تغییر دهند تا بتوان شاهد روزهای معقول در این بازار باشیم. از نگاه بسیاری شاخص بورس در سال ۱۴۰۱ روند مثبتی خواهد داشت و حتی ممکن است رکوردشکنی هم کند. بنابراین سهامدارانی که باید به‌دنبال کسب بازدهی معقول از این بازار باشند؛ نباید به نوسانات ایجادشده در مقطع فعلی بازار توجه کنند. با این همه بسیاری می‌پرسند که روند بازار در سال‌جاری چگونه خواهد بود و آیا بازار سرمایه نسبت به سایر بازارهای موازی، جذابیت و ارزندگی لازم را دارد؟ «محمد بختیارنصرآبادی»  تحلیلگر بازارهای مالی در گفت‌و‌گو با «ایران» به تحلیل وضعیت بازار سهام پرداخته که از نظر می‌گذرد:
باتوجه به شرایط فعلی بازار و ارزندگی بسیاری ازسهم‌ها، چرا برخی از معامله‌گران حقیقی خروج را به ماندن در بازار سهام ترجیح داده‌اند؟
شرکت‌های تولیدی در شرایط فعلی بازار، ظرفیت بنیادی خوبی دارند و بسیاری از مصوبات ابلاغی هم درشرایط فعلی به نفع بازارسرمایه است.
ناگفته نماند که اکنون بازار موازی فعالی درکنار بازار سهام وجود دارد که سهولت در ورود وخروج ازاین بازار به‌عنوان یک عامل باعث شده تا افرادی که جذابیت را درسایر بازار‌های موازی می‌بینند بسرعت، خروج از بازار سهام را به ماندن ترجیح می‌دهند تا از بازارهای موازی هم یک کسب سود داشته باشند. بسیاری حقیقی‌های حال حاضر، از سال‌های قبل‌تر در این بازار حضوردارند زیرا عمده افرادی که در دوسال اخیر وارد بازار شده بوده‌اند تا اکنون از بازار خارج شده‌اند یا آنهایی هم که مانده‌اند فعالیت خاصی ندارند و پرتفوی خود را نگه داشته‌اند تا به یک حد مشخصی برسد. به نظر می‌رسد افرادی که در این شرایط از بازار خارج می‌شوند افراد هوشمندتری هستند ودر زمره جاماندگان سال 98 و 99 نیستند چون بازار نسبت به سال 99 حدود 80 درصد ریخته و رشد 20 درصدی اخیر برای آنها چندان جذاب نیست. بعد از فاز نزولی بازار سرمایه، سرمایه‌گذاران بازار سهام چندان دنبال پول‌های آنچنانی نیستند و بازدهی 15 درصدی کوتاه‌مدت هم در سایر بازار‌ها برای آنها رضایت‌بخش است، بنابراین پول خود را از بورس خارج کرده و یک سود کوتاه‌مدت از بازار سکه می‌گیرند.
با یک مقایسه بین ارزندگی و بازدهی در بین بازار سرمایه، مسکن و طلا، کدام بازار جذابیت بیشتری را دارد؟
در اقتصاد حال حاضر، به نظر می‌رسد که اعتماد عموم مردم به بازار طلا و سکه و ملک بیشتر از بازار سرمایه است؛ یعنی عموم مردم راحت‌تر وارد این بازارها شده و نگاه منفی‌تری به بازار سهام دارند. ولی درمورد این‌که کدام بازارمی تواند جذاب‌تر باشد باید گفت که بازارملک به‌ دلیل بالا بودن قیمت‌ها چندان جذاب نیست، چون قیمت‌ها در بازار ملک بالا بوده و نیازمند سرمایه‌گذاری سنگین است، اما بازار سهام و سکه و طلا همچنان می‌تواند جذاب باشد.
با توجه به نوسانات اخیر نرخ ارز آیا انتظار می‌رود که بازار سرمایه با یک تأخیر زمانی روند خود را اصلاح کند؟
اصولاً درمورد اصلاح وضعیت بازار سهام به‌ دلیل نوسانات نرخ ارز در بازار سرمایه دو دیدگاه وجود دارد. چون اقتصاد کشور نسبت به اقتصادهای کشورهای توسعه‌یافته، اقتصاد کوچک‌تری بوده و فعالان بازارسرمایه کشور هم نسبت به سایر بازارسرمایه کشورهای پیشرفته کمتر است، این تأخیر در جبران ملاحظه می‌شود اما هرچه که بازار سهام پخته‌تر می‌شود، فاصله این تأخیر در جبران بازار سهام نسبت به اصلاح قیمت ارز کمتر می‌شود. یک دید دیگراین است که فعالان بازار سرمایه می‌پرسند دلیل افزایش قیمت ارز چه بوده، آیا این افزایش نرخ یک روند طبیعی مانند تورم بوده که در این صورت می‌پذیرند و بازار نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد اما گاهی بازار از نوسانات نرخ ارز نگران می‌شود که دلیل این افزایش آیا یک پدیده سیاسی است؟
در هر صورت و به عبارتی ساده‌تر، بازار سرمایه صبر می‌کند تا علت نوسانات نرخ ارز را کشف کند.
در بازار سهام سال‌جاری چند تفاوت مهم معاملاتی مشاهده می‌شود این تفاوت‌ها چیست؟
درسال 1401 دو اتفاق خوب در بازارسرمایه رخ داد که باید آنها را به فال نیک گرفت. بازار سهام از حالت تک لیدر بودن خارج شده درحالی که درسال‌های گذشته برای نجات بازار بسیاری بر حمایت از یک سهم به‌عنوان لیدر باور داشتند و معتقد بودند که حمایت از آن لیدر، بازار را نجات خواهد داد اما در معاملات امسال، هر روز یک سهم لیدر است. دوم اینکه بازار در خرید و فروش بشدت تحلیل‌محور شده و بعد از بازار هیجانی 99 تا 1400 اکنون بازار مبتنی بر تحلیل بوده و تحلیلگران ابتدا روند و وضعیت بازار سرمایه را تحلیل می‌کنند و سپس به خرید سهم مبادرت می‌ورزند و هیجان در بازار سهام امسال، بشدت کمتر شده است.
روند تورم در بازارهای بین‌المللی تا چه میزان بر بازار داخل تأثیرگذار خواهد بود؟
در دو سال گذشته، یک سیکل قیمتی خوبی در بازار جهانی مشاهده شد ازجمله در بخش انرژی و کشاورزی. اما به نظر می‌رسد که بازارهای بین‌الملل به آرامی خود را آماده توقف سیکل صعودی و ورود به سیکل نزولی کرده هرچند که جنگ اوکراین و روسیه ورود به سیکل نزولی در بازار بین‌الملل را اندکی به تأخیر انداخت اما درکل انتظار می‌رود که وارد سیکل منفی شویم. بنابراین افرادی که می‌خواهند روی سهم‌هایی که کاملاً به قیمت‌های جهانی وابسته هستند سرمایه‌گذاری کنند باید به این امر هم توجه کنند. از طرف دیگر، با توجه به شرایط داخلی، به نظر می‌رسد که برخی صنایع از جمله صنعت دارو وغذا در آینده ریسک چندانی نداشته باشند و خرید این دسته از سهم‌ها جذاب خواهد بود. اما فراموش نکنیم که سهم‌های با p/e پایین جای نگرانی زیادی ندارند و دراین بازار برخی از سهم‌ها را می‌توان حتی با چشم بسته خرید. واقعیت این است که با توجه به اینکه بازار سهام دو فاز هیجانی را از مدتی قبل پشت سر گذارده، بنابراین افرادی که قصد ورود به بازار سهام را دارند با دید میان‌مدت و بلندمدت وارد بازار سهام شوند. ناگفته نماند که عمده افراد در بازار سهام دنبال سود‌آوری هستند و فقط فاکتورeps را می‌بینند در حالی که باید فروش یک شرکت را مورد توجه قرار دهند؛ شرکتی که فروش خوبی دارد وp/e پایینی دارد، عموماً ارزش سرمایه‌گذاری دارد.
ساده‌تر اینکه دراین بازار، سهم‌های با p/e حدود 5 درصد دارای حد متعادلی بوده و حتی سهم‌های با p/e 8 درصد هم جذاب هستند.

 بورس کالای ایران برترین‌های هفته منتهی به ۲۰ خرداد براساس ارزش فروش در بازار فیزیکی را اعلام کرد که بر‌اساس آن سه شرکت فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران و فولاد خوزستان درجایگاه اول تا سوم قرار گرفتند. این شرکت‌ها ۴ هزار میلیارد تومان از مجموع فروش بازار فیزیکی را به خود اختصاص دادند.
جزئیات رتبه‌بندی جایگاه شرکت‌ها از لحاظ فروش به شرح زیر است:
فولاد مبارکه اصفهان با ثبت معامله ۸۴ هزار و ۶۵۰ تن انواع ورق فولادی شامل ورق سرد، ورق گرم، ورق قلع اندود، ورق رنگی و ورق گالوانیزه به ارزش ۱۹۵۶ میلیارد تومان در رتبه نخست ایستاد.
ملی صنایع مس ایران با فروش ۸ هزار و ۳۷۰ تن مس کم عیار، مس کاتد، سولفور مولیبدن و کنسانتره فلزات گرانبها به ارزش بیش از ۱۱۳۸ میلیارد تومان، دوم شد.
فولاد خوزستان با ثبت معامله ۶۰ هزار تن شمش بلوم و تختال C به ارزش بیش از ۸۸۸ میلیارد تومان در جایگاه سوم قرار گرفت.
معدنی و صنعتی گل گهر نیز ۱۹۶ هزار تن گندله سنگ آهن را به ارزش ۶۳۳ میلیارد تومان فروخت و چهارم شد.
پتروشیمی شهید تندگویان ۱۴ هزار و ۳۲۲ تن انواع پلی اتیلن ترفتالات و نخ پلی استر در گریدهای مختلف را به ارزش ۴۸۱ میلیارد تومان فروخت و پنجم شد.
ذوب آهن اصفهان با ثبت معامله ۲۴ هزار و ۵۴۲ تن انواع تیر آهن و میلگرد به ارزش نزدیک به ۴۰۹ میلیارد تومان، ششم شد.
پالایش نفت بندرعباس با فروش ۳۱ هزار تن وکیوم باتوم و سلاپس واکس به ارزش حدود ۳۴۵ میلیارد تومان هفتم شد.
پتروشیمی بندر امام با فروش ۷ هزار و ۸۲۶ تن پلی وینیل کلراید، پلی اتیلن سبک و سنگین، زایلین، استایرن بوتادین رابر و بنزن به ارزش بیش از ۲۷۳ میلیارد تومان در جایگاه هشتم قرار گرفت.
جهان فولاد سیرجان موفق به ثبت معامله ۱۷ هزار تن شمش بلوم و میلگرد به ارزش ۲۶۰ میلیارد تومان شد و جایگاه نهم را به‌دست آورد.
مجتمع فولاد خراسان با دادوستد ۱۵ هزار و ۴ تن میلگرد به ارزش ۲۴۹ میلیارد تومان، رتبه دهم را کسب کرد.

گروه اقتصادی/ طی پیگیری مجامع سال 1400، در این هفته نیز 34 شرکت بورسی و فرابورسی مجامع عادی سالانه خود را درخصوص استماع گزارش هیأت مدیره و بازرس قانونی و تصویب صورت‌های مالی سالانه برگزار خواهند کرد.  همچنین 4 شرکت برای تطابق اساسنامه با نمونه اساسنامه سازمان بورس، یک شرکت در خصوص انتخاب هیأت مدیره و 2 شرکت نیز برای تصمیم‌گیری در مورد افزایش سرمایه، به مجمع می‌روند.  شرکت مرقام نیز در روز یکشنبه مجمع خود را درخصوص تنفیذ فروش ملک ساختمان مطهری و سایر املاک موردنظر با امکان فروش به سهامداران (درصورت عدم خرید سایرین) برگزار خواهد کرد.
 
لزوم افزایش سرمایه 150 درصدی«قمرو»
شرکت قندمرودشت در نظر دارد سرمایه خود را از مبلغ 40 میلیارد به یکصد میلیارد تومان (معادل 150درصد) افزایش دهد. این افزایش سرمایه از محل سود انباشته و به‌منظور جبران سرمایه‌گذاری‌های انجام شده، جلوگیری از خروج نقدینگی از شرکت و بهبود وضعیت سرمایه درگردش و نیز کاهش نیاز به اخذ تسهیلات از سیستم بانکی انجام می‌پذیرد.
طبق اطلاعات مندرج در گزارش توجیهی افزایش سرمایه، این شرکت طی سنوات اخیر سرمایه‌گذاری‌هایی را جهت بهسازی و نوسازی تجهیزات و ماشین‌آلات کارخانه انجام داده است. همچنین افزایش سالانه هزینه‌های تولید از جمله افزایش قیمت چغندر و افزایش دستمزد نیروی کار نیاز به تأمین نقدینگی جهت سرمایه درگردش را ضروری کرده است.
 اگرچه شرکت در سال‌های گذشته از طریق کاهش سود تقسیمی، بخشی از منابع مورد نیاز خود را تأمین کرده، اما با توجه به نیاز روزافزون به منابع مالی، مشکلات اخذ تسهیلات بانکی و نرخ بالای تسهیلات، نیازبه افزایش سرمایه را ضرورت خواهد بخشید.
لازم به ذکر است که شرکت با توجه به فرسودگی ماشین‌آلات و تجهیزات و ساختمان کارخانه تا پایان تیرماه 1400، در حدود 7 میلیارد و 300 میلیون تومان صرف تحصیل دارایی ثابت کرده است.
 
افزایش سرمایه 100 درصدی «شکلر»
این شرکت در نظر دارد سرمایه خود را از مبلغ 50 به مبلغ 100 میلیارد تومان افزایش دهد. این افزایش سرمایه ازمحل سود انباشته و با هدف تأمین منابع مالی لازم جهت تکمیل پروژه‌های افزایش ظرفیت خطوط تولید پرکلرین و MCA صورت می‌پذیرد.
هیأت مدیره شرکت هدف از افزایش سرمایه مذکور را این‌گونه شرح داده است: با توجه به رشد مصرف محصولات پرکلرین و MCA دربازارهای جهانی بخصوص درحوزه کشورهای آسیا و اقیانوسیه، طرح افزایش ظرفیت تولید محصولات مذکور در برنامه شرکت قرار گرفته است.
طبق برآوردهای انجام شده، طرح توسعه شرکت درجهت افزایش ظرفیت تولید پرکلرین از 3 هزار به 4 هزار و 800 تن در سال و افزایش تولید MCA از 2 هزار و 750 به 4 هزارتن در سال، مبلغ 55 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیاز دارد که از این مبلغ 50 میلیارد از طریق افزایش سرمایه و مابقی از طریق منابع داخلی شرکت تأمین خواهد شد. تکمیل پروژه مذکور ضمن ایجاد ارزش افزوده برای شرکت؛ بقای آن را در بازارهای رقابتی جهانی در پی خواهد داشت.