میترا جلیلی
خبرنگار
بر اساس گزارش جدید فعالان صنعت آی‌تی، میزان فروش جهانی رایانه‌های شخصی و سایر دستگاه‌های دیجیتال در سه ماهه نخست 2022 نسبت به مدت مشابه سال 2021 به شدت کاهش یافته که برخی، این موضوع را پایانی بر امپراطوری دستگاه‌های دیجیتال می‌دانند، درمقابل برخی دیگر معتقدند این موضوع به معنای آن نیست که صنعت رایانه جهان در سراشیبی قرار گرفته است ؛ آنها توضیح می‌دهند، فروش رایانه‌های شخصی سریع‌ترین رشد خود در 20 سال گذشته را در سه ماهه نخست 2021 ثبت کرد چراکه به‌دنبال ادامه بحران کرونا، هرروز بر تعداد کاربران دورکار، دانش‌آموزان و دانشجویان حاضر در کلاس‌های آنلاین، میزان خرید آنلاین و... افزوده می‌شد و بازار فروش رایانه‌های شخصی، نت‌بوک، لپ‌تاپ و... رونق بیشتری می‌گرفت اما حالا اوضاع به گونه‌ای دیگر رقم خورده است.
کروم‌بوک‌ها عامل تعیین‌کننده بازار
تازه‌ترین گزارش مؤسسه پژوهشی گارتنر نشان می‌دهد که کاهش میزان فروش در طول سه ماهه اول 2022 تفاوت قابل توجهی با سرعت شدید رشد فروش دارد که صنعت آی‌تی در سال 2021 ثبت کرده بود. در سال 2021، میزان فروش رایانه‌ها حدود 15 درصد رشد کرد و پس از نزدیک به یک دهه رشد آهسته یا بدون رشد، سرانجام به سطح سال 2012 بازگشت. با این حال شرایط در سال 2022 به گونه‌ای دیگر رقم خورد و کاهش فروش کروم‌بوک‌ها، سیر نزولی را برای کل بازار رایانه جهان رقم زد. دراین گزارش کاهش میزان فروش کروم‌بوک، به کاهش تقاضای آموزشی در ایالات متحده نسبت داده شده است؛ جایی که کروم‌بوک‌ها به طور گسترده توسط معلمان و دانش‌آموزان استفاده می‌شوند. طبق این گزارش، میزان فروش جهانی رایانه‌ها در سه ماهه نخست سال 2022 به 77,5 میلیون دستگاه رسیده است که این رقم نسبت به سه ماهه نخست سال 2021 کاهش 7.3درصدی نشان می‌دهد. البته دراین میان کروم‌بوک‌ها بیشترین میزان کاهش فروش را داشتند اما اگر کروم‌بوک‌ها را از آمار خود کنار بگذاریم می‌بینیم که در این مدت، بازار خرده‌فروشی رایانه‌ها حدود 3,3درصد رشد داشته است. هرچند محققان مؤسسه پژوهشی گارتنر به طور خاص به صنعت گیم اشاره نکرده‌اند، اما به نظر می‌رسد که میزان تقاضا برای رایانه‌های ویژه بازی همچنان بالاست.
صدرنشینی «لنوو»
بر اساس گزارش گارتنر، «لنوو»، «اچ‌پی»، «دل»، «اپل»، «ایسوس» و «ایسر»، 6 شرکت بزرگ و مطرح جهان بوده‌اند که در سه ماهه نخست 2022 بیشترین تعداد محصول را به فروش رسانده‌اند. گفتنی است 3فروشنده برتر بازار جهانی رایانه‌ها در سه ماهه نخست سال‌جاری میلادی نسبت به سال 2021همچنان بدون تغییر باقی ماندند و «لنوو» با 23,8 درصد از سهم بازار، جایگاه شماره یک را از نظر میزان فروش حفظ کرد و «اچ پی» با سهم 20,4درصدی بازار در جایگاه دوم قرار گرفت. «لنوو» و «اچ پی» هردو تأثیرات قابل توجهی را از نظر کاهش میزان فروش کروم‌بوک در سه ماهه نخست سال‌جاری میلادی تجربه کردند. هرچند گفتنی است که «لنوو» تحت تأثیر کاهش فروش کروم‌بوک در ایالات متحده قرار گرفت، اما این کاهش با رشد آن در امریکای لاتین، آسیا و اقیانوسیه تعدیل شد. کمپانی «دل» (Dell) هم در سه ماهه اول سال‌جاری میلادی، سهم 17,7درصدی از بازار فروش رایانه را به خود اختصاص داد و در ردیف سوم قرار گرفت که به این ترتیب ششمین دوره متوالی رشد برای کمپانی «دل» رقم خورد. اپل هم با سهم 9درصدی از بازار فروش رایانه‌ها در سه ماه نخست 2022، در جایگاه چهارم ایستاد که یکی از دلایل آن، محبوبیت دستگاه‌های مک مبتنی بر M1 به‌دلیل نقاط قوت این پردازنده‌ها است. در سه ماهه نخست سال‌جاری میلادی، اپل مک استودیو (یک مدل دسکتاپ ممتاز مبتنی بر M1) را معرفی کرد که همین امر میزان فروش اپل را در میان کاربران رایانه‌های شخصی که به قدرت پردازش بالایی نیاز دارند، افزایش داد. البته برخی هم انتظار داشتند که اپل رتبه بهتری کسب کند پس اگر شما هم از عقب ماندن اپل در رتبه چهارم شگفت‌زده شده‌اید، باید گفت که با وجود این رتبه، این کمپانی امسال وضعیت بدی نداشته و با افزایش فروش 8,6درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته مواجه بوده است. این درحالی است که در مقابل، «لنوو» و «اچ پی» در سه ماهه نخست 2022، به ترتیب 11,1 درصد و 17,8 درصد کاهش میزان فروش را تجربه کردند. طبق این گزارش، ایسوس هم با سهم 7,2 درصدی بازار فروش رایانه، در رتبه پنجم قرار دارد و البته نسبت به سال گذشته رشد چشمگیر 20,6 درصدی را تجربه کرده است.
بررسی اجمالی منطقه‌ای
گزارش مؤسسه پژوهشی گارتنر همچنین نگاهی به فروش منطقه‌ای بازار رایانه‌ها در جهان داشته است. در این گزارش آمده است که امریکا بیشترین تأثیر را از کاهش میزان فروش کروم‌بوک داشته به‌طوری که فروش کلی رایانه‌های شخصی در این منطقه 16,5 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است. کمپانی «دل» در بازار رایانه‌های امریکا بر اساس میزان فروش، با 27,1 درصد از سهم بازار، جایگاه اول را به دست آورد. این در حالی است که HP با 22,7 درصد سهم بازار امریکا، پس از آن قرار گرفت. در بازار امریکا «لنوو»، «اپل» و «ایسر» به ترتیب با 17,2 درصد، 14,5 درصد و 5,8 درصد سهم بازار در جایگاه‌های بعدی قرار گرفتند. وقتی نوبت به EMEA یعنی اروپا، خاورمیانه و آفریقا می‌رسد هم گزارش گارتنر نشان می‌دهد که در این منطقه، میزان فروش رایانه‌های شخصی نسبت به مدت مشابه سال قبل 6,3 درصد کاهش داشته و این رقم به 22,5میلیون دستگاه رسیده است. طبق نظر محققان مؤسسه گارتنر علاوه بر کم شدن میزان تقاضا برای خرید کروم‌بوک، عملیات نظامی ویژه در اوکراین هم تأثیر قابل توجهی بر روند فروش رایانه‌های شخصی در این منطقه داشته است. بسیاری از فروشندگان، ارسال رایانه‌ها را به روسیه متوقف کردند و ازسوی دیگر میزان تقاضا در اوکراین کاهش یافت. علاوه بر این، تأثیر فزاینده فشار تورمی بویژه در اروپای شرقی که حدود 18 درصد از بازار رایانه‌های EMEA را تشکیل می‌دهد، باعث شده است که مصرف‌کنندگان از خرید رایانه‌ جدید خودداری کنند. این گزارش همچنین نشان می‌دهد که بازار رایانه در آسیا و اقیانوسیه بدون احتساب ژاپن، 4,1 درصد نسبت به سال گذشته میلادی رشد داشته که این امر عمدتاً ناشی از افزایش میزان تقاضا برای رایانه‌های سیار ازجمله لپ‌تاپ، کروم‌بوک و... بوده است. همچنین باید گفت که میزان فروش رایانه‌های رومیزی در منطقه آسیا و اقیانوسیه به‌دلیل تقاضای پایین مصرف‌کنندگان و مشاغل مختلف، در سه ماهه نخست 2022 کاهش قابل ملاحظه‌ای نشان می‌دهد.

معاون علمی و فناوری رئیس جمهور گفت: استقبال از نوآوری ارزش‌افزوده بنگاه‌های اقتصادی را چند برابر می‌کند.
به گزارش «ایران»، سورنا ستاری در نشست هم اندیشی ارتقای تولید دانش‌بنیان در شرکت‌های بزرگ که با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت برگزار شد، افزود: برخی بخش‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی از نوآوری استقبال نمی‌کنند، این مجموعه‌ها به‌دلیل پشت گرمی مالی که دارند، چندان رغبتی به استقبال از نوآوری ندارند در حالی که این کار سرمایه و ارزش افزوده آنها را چندین برابر می‌کند. وی با بیان اینکه زیست بوم فناوری و نوآوری از دانشگاه‌ها آغاز شده است و تا بازار ادامه می‌یابد، گفت: در این میان سهم صنایع بزرگ زیاد نیست و باید تلاش کنیم این سهم را افزایش دهیم، [دارا بودن] صنعت با کارخانه‌داری فرق دارد و باید بپذیریم که کارخانه‌داری به توسعه کشور منتج نمی‌شود.
ستاری ادامه داد: باید خود ما از طراحی و تولید خط و استفاده از دانش فنی بومی برای ایجاد صنعت استفاده کنیم نه اینکه خط تولید را از دیگر کشورها بخریم و صرفاً تولیدکننده شویم.
وی با یادآوری اینکه صنایع برای توسعه یافتن به توان شرکت‌های دانش‌بنیان نیاز دارند، گفت: هر کجا که شرکت‌های دانش‌بنیان ورود کردند، مشکلات کمتر شد اما برخی صنایع چون کشاورزی که هنوز فناوری بخوبی در آنها رخنه نکرده با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستند و حجم واردات در این حوزه بالا است.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور با تشبیه دولت نفتی به دولت چاق و غیرچابک، افزود: دولتی که وابسته به نفت باشد، قوانین دست و پاگیر و بخش سنتی آن به سختی با نوآوری همراه می‌شوند؛ اما ثابت شده است که عدم استقبال از نوآوری یعنی شکست صنایع سنتی، دانشگاهی که به نفت وابسته باشد مشکلات جامعه را حل نخواهد کرد. کلید شکل‌گیری دانشگاه‌های نسل ۳و ۴ در کشور در گرو نوآوری‌ها و فروش فناوری به صنعت و تعریف رفع نیازهای صنعت در دانشگاه است.
ستاری افزود: شرکت‌های دانش‌بنیان یعنی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پژوهش، در واقع مشکلات جامعه، مردم و صنایع را محصولات دانش‌بنیان رفع می‌کنند.

رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) با اشاره به تغییرات قیمت بسته‌های اینترنتی از تهیه برنامه‌ای جبرانی برای اقشار کم‌برخوردار خبر داد.
به گزارش «ایران»، «صادق عباسی شاهکوه» با اشاره به اینکه مرجع تعرفه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات است، گفت: آخرین مصوبه تعرفه اینترنت همراه مربوط به سال ۹۵ و اینترنت ثابت مربوط به سال ۹۶ است و بعد از این تاریخ، کمیسیون مصوبه‌ جدیدی در این‌باره نداشته‌ است.
وی به تعیین کف و سقف قیمت براساس مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات برای اپراتورها اشاره کرد و افزود: اگر اپراتورها بین کف و سقف قیمت بفروشند و با دلایل توجیهی عدم مخالفت سازمان را گرفته باشند، تخلفی نکرده‌اند. سازمان رگولاتوری به‌عنوان ناظر مصوبات کمیسیون تنظیم برای رعایت حدود قانونی قیمت‌ها بسیار حساسیت دارد و هرگونه افزایش حداقلی در چهارچوب مقررات هم حتماً باید با توجیهات کامل و اطمینان از تداوم خدمت و افزایش کیفیت شبکه باشد.
رئیس رگولاتوری ادامه داد: سازمان تنها در یک مورد دستور می‌دهد آن‌ هم زمانی که اپراتوری بالاتر از سقف قانونی یا پایین‌تر از کف قیمت‌گذاری کند. اگر بالاتر از سقف باشد باید فوری برگردند اگر پایین‌تر از کف باشد اجازه داده می‌شود ‌حداقل سه سال ادامه دهند و این به معنای حمایت از مصرف‌کننده است. پس دستور افزایش نمی‌تواند از سمت رگولاتوری صادر شود.
عباسی شاهکوه تصریح کرد: شاید این سؤال پیش بیاید که چرا از کف قیمت پایین‌تر نمی‌شود، دلیل آن این است که اپراتورهای قوی‌تر رقیبان را با پایین کشیدن قیمت‌ها از رقابت خارج نکنند، چراکه آنچه واقعاً بازار را تنظیم می‌کند رقابت است.
وی با اشاره به بالا رفتن هزینه‌های شبکه‌ها در سال‌های گذشته، گفت: در سال‌های ۹۶ و ۹۷ براساس اطلاعات ما اپراتورها سالانه حدود یک میلیارد دلار برای شبکه‌های خود هزینه می‌کردند اما این رقم هم‌اکنون به‌دلیل افزایش قیمت دلار به حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار رسیده که ازنظر ریالی حتی بیشتر است ولی حجم تجهیزاتی که می‌توان تأمین کرد، بسیار کمتر است. با توجه به اینکه درآمد ریالی است اگر این روند ادامه پیدا کند در آینده شبکه‌ باکیفیتی باقی نمی‌ماند که در مورد ارزانی یا گرانی آن صحبت کنیم.
رئیس سازمان رگولاتوری افزود: در سال گذشته به‌دلیل قانون بودجه امکان افزایش قیمت حتی در چهارچوب مصوبات کمیسیون وجود نداشت درحالی‌که اپراتورها به طور دائم با طرح مشکلات خود به‌دنبال موافقت با افزایش بودند اما امسال که این منع قانونی برداشته شد در حد همان مصوبات سال‌های ۹۵ و ۹۶ به‌صورت حداقلی تغییراتی در تعرفه‌های خود اعمال کرده‌اند.
عباسی شاهکوه با اشاره به بررسی‌های انجام‌شده در بسته‌ها و تعرفه‌های جدید، گفت: غیر از یک مورد ابهام در تعرفه یکی از اپراتورهای ثابت که بلافاصله تا تکمیل بررسی‌ها برگردانده شد بقیه تغییرات براساس مصوبه کمیسیون تنظیم بوده و تخلفی رخ نداده است اما از اپراتورها خواسته‌ایم تا حد امکان این افزایش‌ها حداقلی باشد و تلاش کنند با تعریف بسته‌های مناسبتی یا هر روش دیگر اقشاری از جامعه که ممکن است دچار مشکل شوند را در نظر بگیرند. وی سقف فروش یک گیگابایت اینترنت برای سیم‌کارت دائمی و اعتباری را به ترتیب حدود ۴۰ هزار تومان و ۶۰ هزار تومان و برای اپراتورهای ثابت ۲ هزار تومان براساس مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات اعلام کرد و افزود: در حوزه تلفن همراه که تاکنون بسیار پایین‌تر از این مبلغ عرضه می‌شد و در حوزه ثابت نیز کمی بیشتر از ۵۰ درصد سقف تعیین‌شده به فروش می‌رسید. البته در حال بررسی هستیم که حتی سقف تعرفه تلفن همراه را  نیز کاهش دهیم.