حنیف رضا گلزار
کنشگر محیط زیست و منابع طبیعی
سفر اخیر هیأت دولت به استان گلستان و بازدید وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از محدوده اجرای طرح تله‌کابین کبودوال که مشاور طرح از آن با عنوان «مرتفع‌ترین، طولانی‌ترین و مهیج ترین» تله‌کابین کشور یاد می‌کند، بار دیگر موجب نگرانی‌هایی در خصوص تخریب رویشگاه‌های جنگلی ثبت شده در میراث جهانی شد. از سازمان متولی منابع طبیعی کشور انتظار می‌رفت تا نسبت به تبیین جایگاه ویژه جنگل‌های هیرکانی بویژه زون‌های ثبت شده در مجموعه میراث جهانی برای دولت محترم و وزیر میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی  اهتمام ویژه‌ای به خرج می‌داد ولی این مهم متأسفانه تا این لحظه با وادادگی مسبوق به سابقه سازمان‌هایی چون منابع طبیعی و آبخیزداری کشور مواجه شده است که البته مسأله‌ای جدید یا غیرقابل پیش‌بینی هم نبود. بی‌گمان از سازمانی که تمام دغدغه‌اش در تغییر نام و ارائه آمارهای عجیب و غریب برای درختکاری و نهالکاری و مسائل بی‌اهمیت و فایده اینچنینی است، به‌واقع نمی‌توان انتظاری برای ایستادن در برابر مقامات بالادستی حتی در راستای عمل به شرح وظایف قانونی و مأموریت‌های تکلیفی داشت.
بررسی‌های فنی طرح تله‌کابین کبودوال چندین علامت سؤال بزرگ را در برابر این طرح قرار می‌دهد که در این نوشتار به طور بسیار کوتاه و خلاصه به بیان برخی موارد آن می‌پردازیم تا قضاوتی آگاهانه‌تر و درست‌تر از بایستگی یا نابایستگی اجرای این طرح داشته باشیم.
طرح تله‌کابین کبودوال در فاصله35 کیلومتری شرق گرگان و در محدوده جنگل‌های بکر و انبوه شهرستان علی آباد کتول و در بالادست سد کبودوال اجرا خواهد شد. منطقه اجرای طرح تله‌کابین علی آباد کتول به طور کامل در داخل زون ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی قرار دارد و این مسأله به تنهایی مهر تأییدی بر ویژگی‌های منحصر به فرد و ممتاز جنگل‌های منطقه است. این طرح همانند همه طرح‌های مشابه خود دارای دو ایستگاه بالا و پایین است. ایستگاه پایین به‌عنوان ایستگاه مبدأ در منطقه‌ای به نام «تپه بازگیر» و به مساحت 63 هزار متر مربع اجرا خواهد شد و ایستگاه بالایی یا ایستگاه مقصد تله‌کابین هم در ارتفاع 1700 متری از سطح دریا و در قلب جنگل‌های بکر و دست نخورده منطقه‌ای به نام «یال هارون» و «لاپِدار» با تغییر کاربری 53 هزار متر مربع از جنگل‌های متراکم و انبوه منطقه ساخته خواهد شد. 3 مسیر برای ساخت این خط تله‌کابین پیش‌بینی شده بود که در نهایت مسیر شماره 3 به طول 6 هزار و 470 متر انتخاب شد. بدین‌سان می‌توان دریافت که طول مسیر تله‌کابین علی آباد کتول حتی از مجموع طول دو خط تله‌کابین نمک‌آبرود که هر یک از دو مسیر آن بین 4/1 تا 7/1 کیلومتر هستند، بیشتر است و این یعنی حجم تخریب بسیار گسترده‌تر است. در این مسیر نزدیک به شش و نیم کیلومتری که حریم 20 متری از هر طرف دکل‌ها برای آن در نظر گرفته شده، برخلاف برخی اظهارنظر‌های پراکنده با هدف کم اهمیت جلوه دادن حجم تخریب جنگل‌های متأثر از اجرای این طرح مبنی بر اینکه تنها دو پایه دکل در آن نصب خواهد شد، با استناد به گزارش‌های رسمی موجود از جمله متن گزارش ارزیابی زیست محیطی طرح، قرار بر این بود تا تعداد 26 پایه و دکل نصب شود که با هدف زیست محیطی جلوه دادن طرح، تعداد دو دکل را حذف و در نهایت به 24 دکل بسنده کردند. البته این همه بازی با واژگان مشاور طرح نیست چرا که در راستای هرچه زیست محیطی‌تر جلوه دادن این طرح، مشاور طرح اعلام کرده که ایستگاه‌های پایین و بالادست مسیر تله‌کابین در داخل زون ثبت جهانی قرار ندارد و فقط 24 پایه دکل نصب شده، آن هم بدون احداث جاده دسترسی و قطع درخت و حتی نیاز به سرزنی درختان نیز در محدوده زون ثبت جهانی قرار دارد!!
اگرچه مشاور طرح معتقد است نصب دکل‌ها در شیب 40 تا 60 درصد را بدون نیاز به جاده انجام می‌دهد، اما بی‌گمان نصب این 24 دکل بدون قطع و پاک‌تراشی پوشش گیاهی و بدون احداث جاده امکان‌پذیر نخواهد بود و این از جمله نقاط مبهم اجرای این طرح است و ضروریست تا مشاور طرح در این خصوص به ارائه توضیحات بپردازد. اما افزون بر این، طرح تله‌کابین کبودوال، خسران‌های دیگر زیست محیطی را هم در پی دارد که به طور خلاصه به بیان هر یک خواهیم پرداخت.
1. فرسایش‌پذیری شدید خاک منطقه؛ مطالعات خاک‌شناسی جنگل‌های منطقه بیانگر آن است که خاک این ناحیه جنگلی به لحاظ حساسیت در برابر فرسایش‌پذیری در کلاس 5 قرار می‌گیرد. به لحاظ خاک‌شناسی مفهوم این کلاس حساسیت یعنی این که محدوده مطالعاتی اجرایی طرح تله‌کابین کبودوال در کلاس اراضی با شدت فرسایش زیاد قرار دارد. همچنین نقشه‌های مطالعاتی فرسایش خاک منطقه بیانگر آن است که افزون بر مسیر تله‌کابین و جایگاه‌های نصب دکل‌ها، کل محدوده ایستگاه‌های بالا و پایین و همچنین کل محدوده اکولوژیک در نظر گرفته شده برای اجرای این پروژه نیز در همین کلاس شدت فرسایش قرار می‌گیرد. از سوی دیگر بیش از 40 درصد سطح اراضی محدوده اکولوژیک اجرای این طرح دارای شیب بین 40 تا 60 درصد می‌باشند. این مقدار زیاد شیب در کنار حساسیت بسیار بالای خاک منطقه در برابر فرسایش، افزون بر نابود شدن تدریجی خاک‌های حاصلخیز سطحی در پی دست اندازی‌های صورت گرفته، می‌تواند با گذشت زمان پایداری دکل‌های نصب شده در شیب‌های زیاد را نیز به چالش کشیده و ضریب امنیت طرح را به شدت کاهش دهد.
2. دست‌اندازی به منابع آبی منطقه؛ تأمین منابع آبی مورد نیاز برای شرب و بهداشت یکی از ضرورت‌های اجرای این طرح است. نیاز مصرف روزانه آب این مجموعه گردشگری 36 متر مکعب برآورد می‌شود که 4/14 متر مکعب آب سهم ایستگاه بالایی است و قرار است تا این حجم آب مصرفی مورد نیاز برای ایستگاه بالایی از طریق جمع‌آوری و انتقال آب چشمه‌های بالادست فراهم شود. بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده قرار است حجم آب مورد نیاز برای ایستگاه بالایی با اجرای عملیات لوله‌گذاری به طول 5/1 کیلومتر از آبشارهای کبودوال تا یال هارون انجام گیرد. اینکه آیا پروژه تله‌کابین در چنین شرایط کم آبی می‌تواند سهم و حقابه‌ای از منابع آبی آبشار کبودوال به خود اختصاص دهد و اینکه عملیات 5/1 کیلومتری لوله‌گذاری در جنگل بین آبشار کبودوال تا یال هارون خود منجر به ایجاد چه حجم گسترده‌ای از آسیب به جنگل می‌شود، موضوع دیگری‌ است که ابعاد آن هنوز مشخص نیست.
3. گاز‌رسانی به ایستگاه بالایی از داخل جنگل؛ نیاز گاز طبیعی مصرفی روزانه مجموعه 250 متر مکعب در روز برآورد شده که از این مقدار 120 متر مکعب در روز سهم ایستگاه بالایی است. انشعاب مورد نیاز برای تأمین گاز ایستگاه پایین در فاصله 800 متری از مجموعه قرار دارد ولی برای تأمین گاز ایستگاه بالایی باید عملیات حفاری و لوله‌گذاری در جنگل انجام گیرد که خود این فرایند نیز موجب قطع درختان در مسیر لوله‌گذاری شده و همچنین باید عملیات حفر کانال در کف جنگل نیز انجام گیرد که با توجه به کلاس بالای فرسایش‌پذیری خاک‌های منطقه آسیب جدی را به خاک بستر و ساختار و ماهیت رویشگاه جنگلی وارد خواهد آورد.
4. حجم بالای عملیات خاکبرداری، خاکریزی و تسطیح در اراضی جنگلی؛ بیشترین عملیات در فرایند ساختمانی این پروژه دربرگیرنده عملیات خاکی به سطح بیش از 6 هزار متر مربع شامل آماده‌سازی سطوح، حفاری‌های مربوط به اجرای دیوار‌سازی، آماده‌سازی بستر و احداث پی واحد‌های مختلف و دکل‌های تله‌کابین و البته احداث شبکه راه‌های داخلی و حفر کانال‌های لوله‌گذاری خواهد بود. این حجم عظیم عملیات خاکی بیانگر ایجاد تغییرات اساسی در چشم‌انداز طبیعی منطقه است؛ تغییراتی که به نام گسترش گردشگری و با صرف مبالغ چند میلیاردی برای طرحی اجرا خواهد شد که براساس پیش‌بینی‌های انجام شده تنها در 180 روز از سال قادر به خدمات‌رسانی به گردشگران خواهد بود.
مسأله دیگری که باید در خصوص این طرح مورد توجه قرار گیرد، ضمانت بازگشت سرمایه است. تله‌کابین از جمله تفریحات لوکس و متمایز است که همه اقشار جامعه بویژه در شرایط خاص اقتصادی امروز کشور امکان بهره‌مندی از آن را ندارند. با توجه به حجم گسترده بیکاری و نابسامانی‌های معیشتی حاکم بر منطقه اجرای این پروژه، آنچه که مسلم است این که نمی‌توان انتظار داشت تا بومیان منطقه، تله‌کابین کبودوال را به‌عنوان گزینه مطلوب برای تفریح خود در نظر بگیرند. همچنین نظر به اینکه بخش عمده زیرساخت‌های گردشگری در شمال ایران به‌دلیل دسترسی آسان مردم به نسبت برخوردارتر تهران در غرب و مرکز مازندران متمرکز شده، لذا انتظار استقبال از طرح تله‌کابین کبودوال از سوی جامعه گردشگر غالب منطقه همانند آنچه که در خصوص مجموعه گردشگری و تله‌کابین نمک‌آبرود رخ داده نیز محاسبه و برآوردی نادرست است. به همه این مسائل، تلاش و برنامه‌ریزی برای ساخت مجموعه تله‌کابین ناهارخوران گرگان را نیز باید افزود که در صورت اجرایی شدن به واقع دیگر مشتری ای برای تله‌کابین کبودوال علی آباد کتول در فاصله 35 کیلومتری شرق گرگان باقی نمی‌گذارد. بنابراین از آنجایی که قرار است اجرای این طرح با دریافت تسهیلات کم بهره و طولانی مدت بخش گردشگری و از منابع مالی عمومی و مهم‌تر از آن با تخریب بخشی از جنگل‌های شمال کشور تأمین شود، پرداختن به مسأله ضمانت بازگشت سرمایه آن نیز مسأله‌ای بسیار مهم است. این مسأله آنگاه بیشتر رخ می‌نماید که می‌بینیم بر اساس مفاد مندرج در متن طرح توجیهی ارائه شده، فعالیت مجموعه گردشگری و تله‌کابین کبودوال در علی‌آباد کتول برخلاف مجموعه گردشگری نمک‌آبرود صرفاً محدود به نیمی از فصل سال می‌شود و خود این مسأله موضوع بازگشت سرمایه را طولانی‌تر و سخت می‌نماید.

برش
در این سال ها و با گسترش آگاهی های مردم و همراهی درخور تقدیر رسانه ها و سمن ها، آثار زیانبار جاده سازی و استخراج معادن نهفته در دل جنگل‌های شمال و همچنین پیامدهای زیانبار برداشت های چوبی از این جنگل ها، فارغ از نتیجه و مقدار اثربخشی، مورد توجه ویژه قرار گرفت اما کمپانی‌ها و بنگاه های اقتصادی علاقه‌مند به بهره کشی از منابع رایگان جنگلی شمال هم در انعطاف پذیری ای شگفت انگیز، خود را با شرایط و شعارهای جدید به خوبی سازگار کردند. یکی از این دست سازگاری ها، همراه شدن این بنگاه های اقتصادی با شعار نامیمون گسترش گردشگری است که در واقع شکل و فرم دیگری از دست درازی به جنگل های بی مانند و البته بی رمق شمال کشور است. به بیان دیگر امروز تمرکز روی شعار گردشگری، می رود تا به بلایی دیگر در جنگل های شمال تبدیل شود و محل تأسف عمیق است که برخی از متخصصان حوزه جنگل با افراطی نامیدن دیدگاه های مخالف این شیوه نوین تاراج و دست درازی به جنگل ها، خواسته و ناخواسته مشغول هموار کردن مسیر تجاوز و چپاول منابع و ثروت های ملی –  طبیعی هستند. جامعه کنشگر در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی ایران چقدر خوش خیال بوده که تاکنون در انتظار اعلام موضع این قشر خاص در خصوص تاراج منابع ملی خود را معطل و مهره کور نخ کرده است! همین اظهارنظرهای منفعلانه، بدون پشتوانه و جهت دار برخی متخصصان، پشتوانه ای برای جسارت مشاور طرح شده تا آشکارا اعلام نماید که «در فرایند ثبت جنگل های هیرکانی اشتباه رخ داده است.»

هیچ درختی قطع نمی‌شود!
در حالی که اسناد و نقشه‌های موجود از جمله عکس منتشر شده در این گزارش نشان می‌دهد که تله کابین کبودوال به پاک تراشی مسیر پروژه و فرسایش خاک، از بین بردن منابع آبی منطقه و... منجر می‌شود، سرپرست اداره ‌کل میراث‌ فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان گلستان در گفت‌و‌گو با ایرنا، مدعی شده است که در اجرای این طرح هیچ درختی قطع نمی‌شود. رحمان فرمانی می‌گوید: «مبدأ و مقصد تله کابین علی‌آباد اصلاً در عرصه جنگل‌های هیرکانی نیست و از عرصه جنگلی خارج است. این موضوع از اول هم مورد مناقشه نبود، پس در مسیر تعریف شده تله‌کابین هیچ آسیبی از جمله قطع کردن یا سربرداری درخت وجود ندارد؛ مشاور طرح را ارائه کرده و سازمان‌های تخصصی هم آن را تأیید کردند تا دغدغه فعالان محیط زیستی رفع شود.»

نام شهر بابک کرمان را بیش از هر چیزی، شهر دستکند «میمند» روی زبان‌ها انداخت. شاید حتی گردشگرانی که به روستای صخره‌ای میمند می‌روند نمی‌دانند که شهر بابک یکی از مراکز فیروزه تراشی کشور است. فیروزه شهر بابک داستان عجیبی دارد. این فیروزه درخشان نخاله و باطله معادن مس است! همین دلیل هم باعث ناشناخته ماندن فیروزه این شهر شده است. تا چند سال پیش سنگ‌های معدن شهر بابک به مراکز فیروزه تراشی شهرهای مختلف می‌رفت. شهر بابک معدن مستقل فیروزه ندارد. معدنکاران مس در حین برداشت این فلز قرمز به رگه‌های غنی فیروزه می‌رسند. ارزش فیروزه از نظر ریالی از مس کمتر است این هم بدشانسی دوم فیروزه شهر بابک بود. گاهی مردم محلی از لاشه سنگ‌های مس، فیروزه برداشت می‌کنند و فیروزه از این مسیر وارد چرخه صنعتگران می‌شود. پای قاچاق سنگ‌ها هم در وسط است. همه این مسائل دست به دست هم داده تا فیروزه شهر بابک به نام فیروزه نیشابور در شهرهای مذهبی فروخته شود. چند سالی است اما مردم محلی دست به کار شده‌اند و حالا تعاونی‌ها و کارگاه‌های فیروزه تراشی خانگی هم می‌تواند یکی از بهانه‌های گردشگری در شهر بابک باشد. به گفته فعالان، فیروزه تراشی شهر بابک می‌تواند برای زنان و معلولان در خانه ایجاد اشتغال کند. «فیروزه» روز شنبه نام شهر بابک را در میان شهرهای ملی صنایع دستی قرار داد.

مژگان نهاوندی
کارشناس مسئول معاونت گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی
درطول سال‌ها، سینما ابزاری برای تبلیغ یک مقصد بوده و می‌­تواند تماشاگران زیادی را برای سفر به آن منطقه ترغیب کند و از سویی انتقال‌دهنده فرهنگ، آداب و رسوم آن مکان باشد. این ایده روشن است که فیلم‌ها تأثیر قابل توجهی بر صنعت گردشگری خواهند داشت و نه تنها انگیزه بازدید از یک مکان را ایجاد می‌کنند بلکه تصویری را نیز خلق کرده یا می‌سازند.
گردشگری ناشی از فیلم، امروزه ثابت شده که یک روند نوظهور است که به‌طور فزاینده‌ای در حال گسترش است و می‌تواند تأثیرات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی مختلفی بر مقاصد گردشگری داشته باشد.
گردشگری سینمایی
این شاخه از گردشگری، پدیده‌ای رو به رشد است که در راستای رشد صنعت گردشگری و افزایش مسافران بین‌المللی فعالیت می‌کند. گردشگری فیلم به‌دنبال بررسی آثار فیلم و تولیدات تلویزیونی در تصمیم‌گیری‌های مسافران در انتخاب مقصد است. مردم از فیلم‌ها، مستندها، برنامه‌های تلویزیونی و آگهی‌های بازرگانی الهام می‌گیرند و برای دیدن مکان‌هایی که در محتوای تولیدی سینما می‌بینند، سفر می‌کنند. گردشگری فیلم وسیله‌ای عالی برای بازاریابی مقصد است و فرصت‌هایی برای توسعه صنعت گردشگری یک محل مانند تورهای گردشگری یا موزه‌های فیلم ایجاد می‌کند.
فیلم‌ها مدت‌ها است قابلیت این را دارند که حتی معمولی‌ترین مکان‌ها را به موضوع فوق‌العاده خاص، مهم و البته سینمایی تبدیل کنند. فیلم می‌تواند یکی از بزرگترین تقویت‌کننده‌های صنعت گردشگری محلی باشد. همچنین بارها و بارها این قضیه ثابت شده که در زمان تولید فیلمی در یک مکان، نه تنها روند ساخت فیلم آثار اقتصادی مثبتی بر منطقه می‌گذارد، بلکه پس از انتشار فیلم نیز، صنعتی تحت عنوان «گردشگری سینمایی» یا «گردشگری فیلم» می‌تواند تأثیر مهمی روی آن مکان داشته باشد.جذابیت یک مقصد گردشگری از چندین عنصر مادی و غیرمادی ناشی می‌شود. سینما هم کانال ارتباطی توریستی است و هم بازار هدف را برای یک مقصد فراهم می‌کند.
تقویت ارزش‌های فرهنگی مقاصد، معرفی میراث ملموس و ناملموس مقاصد گردشگری، انتخاب مقاصد گردشگری مبنی بر اهداف موردنظر گردشگران و تقویت رقابت‌پذیری مقاصد از جمله اثرات گردشگری فیلم است.
این امر نشان می‌دهد، فیلم‌ها به مردم انگیزه می‌دهند تا به مقصدی که به نمایش درآمده است، سفر کنند. گردشگری فیلم، راهی مؤثر برای بازاریابی یک مقصد و همچنین ارائه فرصت‌هایی برای توسعه محصولات جدید مانند موزه‌های فیلم، تورهای گردشگری و همچنین نمایش ظرفیت‌ها و جاذبه‌های موجود مقاصد گردشگری در ارتباط با فیلم بوده و نیز باعث تصویرسازی مثبت و تبلیغ سایت گردشگری می‌شود.
ظهور یک منطقه خاص در یک فیلم می‌تواند تأثیر زیادی بر تعداد بازدیدکنندگان یک مکان موجود داشته باشد و نوع جدیدی از گردشگری را در منطقه ایجاد کرده و اقتصاد محلی را تقویت کند. به‌طور متوسط، یک فیلم می‌تواند گردشگری و درآمد را تقریباً 31 درصد افزایش دهد.
گردشگری سینمایی می‌تواند شکل جدیدی از منظر فرهنگی باشد. با گذشت زمان، جذابیت مقاصد افزایش یافته و از پیش‌فرضی که فیلم‌ها برای تماشاگران به تصویر می‌کشند، تغییر می‌یابد. همچنین می‌توان دریافت که گردشگری سینمایی با نوستالژی و هویت مرتبط است. در واقع، بسیاری از مکان‌های میراثی که به‌عنوان مکان فیلم عمل می‌کنند پس از اکران فیلم محبوبیت پیدا خواهند کرد؛ زیرا این مکان‌ها از طریق روایت فیلم معنای خاصی پیدا می­‌کند و فیلم می‌تواند تصویر مقصد را بهبود و ارتقا بخشد.
 سازمان جهانی گردشگری با همکاری سایت اینترنتی نتفلیکس به نقش فیلم و سریال به‌عنوان محرک برای گردشگری و وابستگی فرهنگی پرداخته تا مزایای بالقوه مقاصد گردشگری را در قالب فیلم به معرض نمایش درآورد.
با توجه به مباحث مطرح شده، گردشگری فیلم تأثیر مثبتی بر یک مقصد می‌گذارد و با استفاده از فناوری‌های روز، تجربیات جدیدی را برای مسافران ایجاد می‌­کند و در عین حال باعث تحریک گردشگری محلی، احیای مقاصد در معرض خطر و رونق اقتصادی یک کشور خواهد شد و همچنین ابزار مناسبی برای بازاریابی مقصد بوده و فرصت‌هایی را برای توسعه محصولات گردشگری، کارآفرینی و کسب‌و‌کار برای صنعت گردشگری ایجاد می‌کند.
         

 مهر-نگاه مرکز پژوهش‌های مجلس در باره طرح گردشگری آشورا ده: طرح پیشنهادی مشاور طرح به‌صورت زون متمرکز در ۲۲ هکتار از مساحت جزیره آشوراده در جنوب شرق آن طرح‌ریزی شده که شامل ایجاد ساختمان ها و راه های ارتباطی آن می‌شود. همانگونه که در طرح مطالعات ارزیابی آثار زیست محیطی منطقه نمونه گردشگری آشوراده نیز ذکر شده است این طرح‌ها باعث خسارات متعدد زیست محیطی چه در زمان اجرا و چه در زمان بهره‌برداری می‌شود. از جمله موارد آن می‌توان به پاک تراشی و حذف پوشش گیاهی و خاکبرداری و خاک‌ریزی در مسیرهای دسترسی، سایت پیاده‌روی و تردد گردشگران و مرکز بازدیدکنندگان، دهکده صنایع دستی و زون تفرجی کودکان و نوجوانان اشاره کرد.  با توجه به تعارضات قانونی و وضعیت نامساعد اقلیم منطقه و تهدیدات بالقوه‌ای که اجرای طرح گردشگری مذکور خواهد داشت، جمع‌بندی این بررسی این است که طرح گردشگری مذکور از دستور کار خارج شود.

 ایسنا -مجتبی ذوالجودی معاون محیط‌ زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌ زیست از پیگیری رفع موانع طبیعت‌گردی زون تفرج متمرکز آشوراده براساس مجوز کمیته ارزیابی زیست محیطی خبر داد و گفت: «با توجه به سابقه موضوع گردشگری آشوراده، سازمان حفاظت محیط‌ زیست جلسات تخصصی با حضور همه ذی نفعان و ذی‌مدخلان به منظور رفع موانع و مشکلات درباره موضوع و اجرای دستور رئیس‌جمهور براساس مجوزهای قبلی تشکیل خواهد داد.»

 سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط‌ زیست مجلس یازدهم در واکنش به اجرایی شدن طرح گردشگری آشوراده در توئیتر نوشت: محیط‌ زیست به مثابه اکوسیستم چرخه‌ای از عوامل درهم تنیده است که یک تصمیم اشتباه، اثر سوء خود را بر کل آن می‌گذارد. انتظار می‌رفت مراجع تخصصی نظیر سازمان حفاظت محیط‌ زیست پیش از هرتصمیمِ مقام اجرایی دولت، نظر کارشناسی خود را ارائه می‌کردند.

 ایرنا- علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست گفت: پروژه‌ها باید با دقت بیشتری پیش روند و برای این منظور اعتبار طرح‌های فاقد ارزیابی زیست محیطی نباید تأمین شود. همچنین خسارتی که صنایع آلاینده به محیط‌ زیست وارد می‌کنند، توسط سازمان محاسبه و مطالبه خواهد شد.