وام بدون ضامن و یک سوءتفاهم!
دکتر محمد جلیلی
استاد دانشگاه
در رابطه با وامهای بدون ضامن باید گفت بهصورت کلی طرح خوب، مؤثر و قابل دفاعی است که خوشبختانه با تأکید مسئولان به اجرا درآمد و در مدت زمان کوتاهی نتایج مثبتی بهجا گذاشته است.
با توجه به اینکه هر طرح جدیدی در زمان اجرا با چالشهایی مواجه میشود الان زمان آن است که با نگاه آسیبشناسانه به مشکلاتی که در زمان اجرای این طرح پیش آمد رسیدگی کنیم. یکی از عمدهترین چالشهای پیش آمده این بود که مفهوم وام بدون ضامن بدرستی تعریف نشد و سوءتعبیر میان آحاد جامعه ایجاد کرد. متأسفانه یک تصور نادرست میان عموم مردم شکل گرفته که همه افراد با هر شرایطی میتوانند از این تسهیلات استفاده کنند.
ذکر این نکته ضروری است که مشتریان شبکه بانکی را دو گروه افراد خوشحساب و افراد بدحساب تشکیل میدهند و تسهیلاتی که ارائه میشود بهعنوان منابع عمومی کشور باید دراختیار افراد خوشحساب قرار بگیرد تا با بازپرداخت بموقع دراختیار سایر افراد قرار بگیرد چراکه هم در میان اشخاص حقیقی و هم حقوقی هستند افرادی که تسهیلات را بموقع عودت نمیدهند پس وام بدون ضامن متعلق به افراد خوشحساب است. کارآفرینان، صاحبان ایدهها و مجموعههایی که میخواهند فعالیت مؤثر داشته باشند هم متناسب با ریسکشان باید از شرایط سادهتر برای اخذ وام بهرهمند شوند.
افراد بدحساب بهدلیل پایین بودن رتبه اعتباری اصلاً شرایط دریافت تسهیلات را ندارند چه برسد به آنکه از تسهیلات بدون ضامن بهرهمند شوند؛ اتفاقاً این افراد حتماً باید با قوانین سختگیرانه و چندین ضامن امکان دریافت تسهیلات را داشته باشند. این بدان معنا است که مردم باید با خوشحسابی نمره اعتباری خود را ارتقا دهند تا بهطور اتوماتیک و با توجه به روالی که شبکه بانکی لحاظ کرده مشمول دریافت وامهای سادهتر از منظر مقررات شوند. هر چه نمره اعتباری بالاتر ایجاد شود، شبکه بانکی با سهلگیری شرایط دریافت تسهیلات را فراهم میکند. نکته قابلتوجه آنکه در هیچ کجای دنیا شبکههای بانکی تسهیلات خود را براحتی دراختیار افرادی قرار نمیدهند که برگشت پیدا نکند. در جمعبندی نهایی باید گفت وام بدون ضامن، تسهیلات بیحساب و کتاب نیست بلکه وام براساس نمره اعتباری است، یعنی جایگزینهایی در قالب اعتبارسنجی یا به زبان دیگر وثیقه شهرتی است. یعنی جایگزینهای نوین بهجای ضامن و وثایق سنتی قرار میگیرند که گرفتاریهایی را برای مردم ایجاد میکرد. پس با اطلاعرسانی درباره رویکرد وامهای بدون ضامن مسیر توسعه برای کل شبکههای بانکی فراهم میشود.
رمز دوم پویا هک شدنی نیست
مدیر اداره نظامهای پرداخت بانک مرکزی تأکید کرد: بحث هک شدن رمز دوم پویا عملاً امکانپذیر نیست مگر اینکه کاربر بدافزارهایی را روی گوشی نصب کرده باشد که به پیامکها دسترسی داشته باشد. به گزارش ایرنا، طی روزهای اخیر اخباری مبنی بر افزایش دوباره برداشتهای غیرمجاز از حسابهای کاربران به رغم فعال بودن رمز پویا در شبکههای اجتماعی منتشر شده است. محمد بیگی، مدیر اداره نظامهای پرداخت بانک مرکزی در واکنش به انتشار شایعاتی درخصوص هک شدن رمز دوم پویا در شبکههای اجتماعی، گفت: مردم حتماً باید درخصوص نصب نرمافزارهای ناشناس روی گوشی موبایل مراقب باشند. وی با بیان اینکه بخشی از مردم به محتوای پیامک ارسالی و بدافزارها دقت نمیکنند، اظهار داشت: بخشی نیز از طریق مهندسی اجتماعی، خود مشتری رمز خود و اطلاعات کارت خود را در اختیار دیگران قرار میدهد و موجب هک شدن میشود. این مسئول بانک مرکزی ادامه داد: ۱۵ درصد مربوط به مراقبت خود مردم در این حوزه است و آمار دقیق را پلیس فتا دارد. به گفته بیگی، رمز دوم پویا عملاً در بانکها برای هر تراکنش به ازای مبلغ و دریافتکننده تراکنش مجدداً ساخته میشود و برای دو دقیقه اعتبار دارد.