میترا جلیلی
خبرنگار
روسیه یکی از کشورهایی است که تلاش دارد با برقراری اینترنت پاک و قاعده‌مند کردن شبکه‌های اجتماعی، فضایی مناسب در اختیار کاربران قرار دهد. «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور این کشور بارها از پلتفرم های خارجی خواسته است که به منظور محافظت از داده‌های کاربران روس، دفاتر خود را در این کشور باز کنند. همچنین ازآنجا که این پلتفرم‌ها گاه به محلی برای انتشار اخبار جعلی، هرزه نگاری و... تبدیل می‌شوند، از آنها خواسته شده است به حذف محتواهای غیرقانونی در این پلتفرم‌ها بپردازند؛ موضوعی که همچنان توسط گوگل مورد توجه قرار نگرفته و روسیه نیز در واکنش به آن، جریمه 3 میلیون روبلی برای گوگل در نظر گرفته است. گفتنی است روسیه تاکنون برای ایجاد پلتفرم‌های داخلی، موتور جست‌و‌جو و... هم تلاش بسیاری داشته و موفق عمل کرده است به گونه‌ای که اکنون محبوب‌ترین شبکه اجتماعی در این کشور، (VKontakte VK) یک پلتفرم بومی است.
قاعده‌گذاری در اینترنت
پیش از این Roskomnadzor، رگولاتور ارتباطات دولتی روسیه از شرکت‌های خارجی خواسته بود که دفاتر خود را در روسیه باز کنند که در مجموع 13 شرکت گوگل، اپل، توئیتر، فیس بوک(متا)، تیک تاک، تلگرام، زوم، Likeme، وایبر، Discord ، پینترست، اسپاتیفای و Twitch در قانون جدید روسیه گنجانده شدند. این شرکت‌ها باید تا پایان 2022 دفاتر نمایندگی را در روسیه ایجاد کنند. این نهاد نظارتی یادآور شده تلاش‌های روسیه برای بومی‌سازی خدمات فناورانه در این کشور رو به افزایش است. به گفته این نهاد، این غول‌های فناوری به منظور قاعده‌گذاری در اینترنت و برای فعالیت در روسیه، باید هم با کاربران روس و هم با مقامات این کشور تعامل داشته باشند؛ موضوعی که کاملاً منطقی به نظر می‌رسد.
روسیه همچنین خواستار ماندگاری اطلاعات کاربران در روسیه شده که با توجه به حمله‌های هکری و سایبری متعدد، این خواسته نیز کاملاً معقول است. روسیه همچنین مالیات بر خدمات دیجیتال را برای کمپانی‌های خارجی در نظر گرفته است. ولادیمیر پوتین همچنین به منظور حمایت از فعالان داخلی حوزه نرم‌افزار، تصمیم گرفته تمام گوشی‌های هوشمند، کامپیوتر و لپ‌تاپ و سایر وسایل دیجیتال فعال در این کشور به نرم‌افزارهای روسی مجهز شوند.
شبکه‌های اجتماعی محبوب روسیه
توئیتر نیز یکی از شبکه های اجتماعی است که روسیه برای قاعده گذاری اینترنت در آن تلاش داشته است. اما توئیتر چه درصدی از کاربران را در روسیه به خود اختصاص داده است؟ توئیتر که دارای  396.5میلیون کاربر در جهان است، تنها 9میلیون کاربر در روسیه دارد. در روسیه( VKontakte (VK
رقیب فیس‌بوک و یوتیوب محسوب می‌شود و با بیش از 97 میلیون کاربر فعال ماهانه، بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی در این کشور محسوب می‌شود. در این پلتفرم هم مانند فیس‌بوک، کاربران می‌توانند یک نمایه ایجاد کنند، دوستان جدید را جست‌و‌جو و اضافه کرده و علاوه بر به روز‌رسانی وضعیت، فیلم‌ها و عکس‌های دوستان خود را دنبال کنند. این پلتفرم با قابلیت اشتراک‌گذاری فایل یکپارچه، جمعیت جوان زیر 35 سال را هدف قرار می‌دهد. این پلتفرم در زمینه آپلود فایل‌های ویدیویی و صوتی نیز با یوتیوب رقابت می‌کند زیرا به کاربران اجازه می‌دهد مستقیماً موسیقی و ویدیوهای خود را پست کنند و همچنین آنها را با سایر کاربران به اشتراک بگذارند.  برنامه VK همچنین دارای بیش از 13هزار مینی اپ فعال است که به کاربران اجازه می‌دهد تاکسی یا غذا سفارش دهند و پست‌های وبلاگی را منتشر کنند، البته کاربران هنگام آپلود و به اشتراک‌گذاری محتوا در VK باید قوانین کپی رایت را رعایت کنند. این پلتفرم همچنین دارای یک رابط انگلیسی است که آن را به فرصتی عالی برای برندهای بین‌المللی تبدیل می‌کند تا جوانان را با سرگرمی، انگیزه، خودآگاهی، فرهنگ، طراحی، تبلیغات هدفمند و موارد دیگر هدف قرار دهند. درواقع برندها می‌توانند محصولات و خدمات خود را با استفاده از بازی‌های مسابقه، نظرسنجی‌ها و داستان‌ها تبلیغ کنند.  پس از آن شبکه اجتماعی( OdnoKlassniki (OK (شبکه همکلاسی‌های سابق) با بیش از 71 میلیون کاربر قرار گرفته است. این پلتفرم در میان کاربران مسن ترمحبوبیت دارد و زنان بیشتر از مردان به آن روی خوش نشان می‌دهند.این پلتفرم دوستان قدیمی و همکلاسی‌های مدرسه را به هم متصل می‌کند و پارامترهای جست‌و‌جوی این پلتفرم در مقایسه با سایر شبکه‌های رسانه اجتماعی بسیار دقیق‌تر است.علاوه بر این، کاربران می‌توانند تماس صوتی و تصویری برقرار کنند، هدایای مجازی بدهند و پیام ارسال کنند.

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: باید در کنار اعمال حاکمیت برای حفظ نظام آموزش برای بخشی که تحت کنترل ما نیست، با کمک ابزارهایی مانند بازی‌ها، واقعیت‌های مجازی و واقعیت‌های افزوده که برای نسل امروز جاذبه دارد، حکمرانی و مدیریت نرم کنیم.
به گزارش «ایران»، ابوالحسن فیروزآبادی در نشست چالش‌ها و فرصت‌های رسانه و فضای مجازی در حوزه فرهنگ و تربیت در دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه نباید در برابر این ابزارها که در حال خلق جاذبه برای فرزندان ما هستند، تجاهل کنیم، افزود: مشارکت در این فضا فعال و مدل آن کاربرمحور است بنابراین باید نظام تربیتی‌مان به شکلی بازطراحی شود که با استفاده از فرصت زبان و اعتماد به رسانه‌های ملی در جامعه، رسانه‌ای از جنس دانش‌آموزان شکل گرفته و خود دانش‌آموزان تولید کننده محتوا باشند.
فیروزآبادی با تأکید بر اصلاح و بازتعریف نظام آموزشی و نظام تربیتی با توجه به روند تحولات عصر فضای مجازی در دنیا گفت: فضای مجازی یک فضای فناوری محور است و یکی از مباحثی که در مرکز ملی فضای مجازی با مشارکت وزارت آموزش و پرورش مطرح است حکمرانی در فضای مجازی است و در همین راستا بزرگترین سکوی ملی (شبکه شاد) شکل گرفت.
رئیس مرکز ملی فضای مجازی در ادامه گفت: جهان در حوزه اقتصاد به سمت سکویی شدن پیش می‌رود و جهانی در حال شکل‌گیری است که توسعه خدمات آن متکی بر پلتفرم‌ها است. در این پلتفرم‌های جهانی ما در معرض سلطه شرکت‌های انحصاری بزرگ در دنیا هستیم که خدماتی باکیفیت ، کمیت مناسب و ارزان عرضه می‌کنند و در واقع نه تنها ما، بلکه دنیا با سیطره و سرمایه‌داری سکوها با رویکرد تضعیف دولت‌ها روبه‌رو است. وی با اشاره به اینکه این مسأله جزو چالش‌های عصر حاضر است، گفت: در حوزه فرهنگی نیز با چندگانگی فرهنگی روی این سکوها مواجهیم که باید برای پرداختن به مسأله جهاد تبیین در کنار مدیریت آن، برنامه‌ریزی کنیم. فیروزآبادی افزود: در نظام شبکه‌ای فضای مجازی با اعمال قدرت روبه‌رو هستیم که می‌تواند با تأثیر عمیق، رفتار مردم را تغییر دهد یا حتی تکلیف آینده یک کشور را با تأثیر بر انتخابات روشن کند بنابراین در بحث حاکمیت نیز بازتعریف مفاهیم جدیدی همچون حکمرانی که وجه قدرت نرم حاکمیت است، مطرح است.

مقررات چین برای داده‌های کاربران

وزیر صنعت چین خواستار تقویت «مدیریت تبادل داده میان مرزی و کنترل نحوه انتقال انبوه داده‌های کاربران این کشور به خارج از چین» شد.
به‌ گزارش مهر، شیائو یاکینگ، وزیر صنعت و اطلاعات چین تأکید کرده که این کنترل‌ها باید از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵ به شکل قابل توجهی تقویت شوند. وی از افشای جزئیات بیشتر در مورد نحوه انجام این کنترل‌ها خودداری کرده، اما پیش از این اداره فضای مجازی چین، پیش‌نویس قانونی را منتشر کرده بود که به موجب آن شرکت‌هایی که داده‌های بیش از یک میلیون کاربر را جمع‌آوری کرده و به خارج می‌فرستند باید از آن تبعیت کنند.  بر اساس این قانون شرکت‌های یاد شده که باید داده‌های کاربرانشان را برای مؤسساتی در خارج از چین ارسال کنند موظف هستند گزارشی را در این زمینه برای بررسی‌های امنیتی به رگولاتوری چین تسلیم کنند. چین در سال‌های اخیر به‌علت نگرانی‌های مرتبط با امنیت ملی حساسیت زیادی در زمینه نحوه مدیریت داده‌های کاربران چینی به خرج داده و تلاش می‌کند تا حد امکان از این کار جلوگیری کند.

انتقاد از بی توجهی فیس‌بوک به امنیت مجازی

اسکات موریسون نخست‌وزیر استرالیا گفت: اگر فیس‌بوک به بهانه تصویب قوانین ضد افترا در این کشور فعالیت نکند، نشان داده که اهمیتی به حفظ امنیت فضای مجازی نمی‌دهد.
به‌گزارش ایسنا، بر اساس قوانین جدید استرالیا [و پس از مناقشه ای طولانی و خبرساز] شرکت‌هایی مانند فیس‌بوک در برابر وارد آمدن توهین و اف ترا از سوی کاربرانشان به دیگران مسئول هستند و در صورت بی‌توجهی به این موضوع مجازات می‌شوند.
تصویب قانون مذکور باعث شده فیس‌بوک تهدید کند دیگر در استرالیا فعالیت نمی‌کند. استرالیا در جدیدترین تلاش‌ها برای جلب توجه بیشتر شرکت‌های اینترنتی جهانی به مدیریت محتوای موجود در پلتفرم‌هایشان، قصد دارد در صورتی که شخصی فرد دیگری را متهم کند، از شرکت‌های فناوری بخواهد تا هویت افراد متخلف دارای حساب‌های ناشناس را به اشتراک بگذارند. به‌گفته نخست‌وزیر استرالیا اگر شبکه‌های اجتماعی نتوانند این اطلاعات را ارائه دهند، باید مسئولیت قانونی پیامدهای چنین رویدادهایی را بپذیرند. قانون پیشنهادی همچنین شبکه‌های اجتماعی را از نظر قانونی در برابر نظرات توهین‌آمیز زیر پست‌های ناشران محتوا مسئول معرفی می‌کند.
موریسون در پاسخ به سؤالی در شبکه تلویزیونی ناین نیوز که آیا نگران است فیس‌بوک به‌خاطر تصویب قانون جدید، استرالیا را ترک کند، گفت: انجام این کار «اعتراف به این است که آنها هیچ علاقه‌ای به ایمن کردن دنیای آنلاین ندارند.» موریسون افزود: این آزادی بیان نیست که به‌عنوان یک خرابکار نقابدار در زیرزمین پنهان شوید و مردم را مورد آزار و اذیت و تعقیب قرار دهید. اگر می‌خواهید چیزی بگویید، پس باید بگویید که کیستید و اگر رسانه‌های اجتماعی به‌شما اجازه دهند این کار را با مخفی کاری انجام دهید، آنها را مورد بازخواست قرار خواهیم داد.