فریبا خان احمدی
خبرنگار
با روند نزولی شدن مراجعان سرپایی و بستری به مراکز درمانی و بنا بر اعلام اپلیکیشن ماسک، تمامی استان‌های کشور از قله خیز پنجم کرونا عبور کردند. بر این اساس و مقایسه آمار نرخ ابتلا در سراسر استان‌ها بالاخره رنگ آبی پس از حدود 4 ماه به نقشه کرونایی کشور بازگشت و شرایط همه‌گیری به جز در دو استان آذربایجان غربی و کردستان و مناطقی در شمال‌غرب کشور و بخش‌هایی از مرکز ایران بهبود یافته است. آخرین آمار رنگ‌بندی کرونایی نشان می‌دهد؛ بعد از ماه‌ها 17 شهرستان در وضعیت آبی قرار گرفتند و این در حالی است که 57 شهرستان قرمز، 238 شهرستان نارنجی و 136 شهرستان در وضعیت زرد قرار دارند. همچنین همزمان با تزریق بیش از 43 میلیون دوز واکسن در کشور، بازگشایی سامانه واکسیناسیون کرونا برای متولدین ۱۳۶۸ و ماقبل و واکسیناسیون افراد بالای 18 سال از روز سه‌شنبه اخبار خوشی را از کاهش روند بستری در تمامی استان‌های کشور می‌دهد با وجود این، رئیس کمیته اپیدمیولوژی کشوری کرونا به «ایران» می‌گوید: هنوز آمار ابتلا و بستری در بسیاری از شهرها بالا است و علی‌رغم تیراژ بالای واکسیناسیون هنوز تعداد مرگ و میر در کشور بالا است. این در حالی است که در یک و نیم ماه گذشته و از اواسط تیر ماه تزریق واکسیناسیون در ایران 7 برابر رقم قبلی (از ابتدا پنج میلیون دوز واکسن کرونا تا تیرماه سال‌جاری تزریق شده بود) افزایش یافته است. وضعیت اپیدمی در ایران به این شکل است که حدود 21استان کاملاً از پیک پنجم عبور کرده و سیر نزولی را طی می‌کنند و در سایر استان‌ها نیز سیر افزایش یابنده بیماری متوقف شده است. آخرین گزارش‌ها از بررسی وضعیت بستری‌های کرونایی در شرایط پیک پنجم کرونا نشان می‌دهد که تعداد کل بستری‌های روزانه که در اواخر مرداد به حدود 14 هزار نفر رسیده بود بتدریج کاهشی شده و به حدود 2 هزار و 500 مورد در روز رسیده است. در تهران هم تعداد کل بستری‌ها 28 درصد از شرایط اوج خود فاصله گرفته است.با این حال و بنا به‌گفته حمید سوری شدت کرونا در استان‌های مختلف یکسان نیست و از این بابت نمی‌توان نسخه واحد کشوری برای مدیریت واحد واکسیناسیون تجویز کنیم و باید به دانشگاه‌های علوم پزشکی آزادی عمل داده شود تا متناسب با سطح خطر جمعیت‌های هدف‌شان را تعریف کنند.
میزان بالای واکسیناسیون آمار مرگ‌ها را بسرعت کاهش نمی‌دهد
رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کرونا درباره چرایی ادامه مرگ‌های سه رقمی کرونا با وجود افزایش سرعت واکسیناسیون در کشور و کاهش چشمگیر شهرهای قرمز به «ایران» می‌گوید: رنگ‌بندی شهرها الزاماً مؤید وضعیت اپیدمیولوژیک اپیدمی در مکان‌های مختلف نیست یکی از عواملی که برای ارزیابی وضعیت خطر اپیدمی به ما کمک می‌کند رنگ‌بندی اپیدمی است که بر اساس میزان بستری‌ها تعریف می‌شود. بنابراین بستری یکی از شاخص‌ها است برای همین هم ما الان نقاط مختلفی را در کشور داریم که میزان خطرشان بالاست ولی ممکن است رنگ‌بندی‌شان تغییر کرده باشد.
حمید سوری می‌افزاید: طبیعتاً واکسیناسیون در کاهش موارد بستری تأثیر گذاشته ولی هنوز تعداد مرگ و میرها به نسبت پوشش واکسیناسیون فعلی بالا است که نشان می‌دهد بعضی گروه‌های پرخطر را در بیماری کووید19 مورد غفلت قرار دادیم یعنی افرادی که بیشترین سهم بستری و مرگ را به خود اختصاص می‌دهند پوشش واکسیناسیون‌شان حداکثری نیست و چون تیراژ واکسیناسیون را بالا بردیم از افراد بالای 60 سال غفلت شده است. یک چهارم این جمعیت‌ها واکسینه نشدند و با وجود آنکه تیراژ بالا رفته ولی واکسیناسیون گروه‌های پرخطر تا رسیدن به مرز مطلوب فاصله دارد.
به‌گفته وی؛ الزاماً واکسیناسیون نقش منحصر بفردی در کاهش نسبی بار اپیدمی نداشته است و چنانچه هر اندازه پوشش دهی واکسیناسیون بالا رود بار اپیدمی و مرگ‌ومیر و بستری کمتر می‌شود اما اگر واکسیناسیون هوشمندانه و متناسب با خطر نباشد ممکن است تیراژ واکسیناسیون را بالا ببریم ولی مرگ و میر نیز همچنان بالا خواهد بود.
سوری منظور از واکسیناسیون هوشمندانه را این‌گونه تشریح می‌کند: هر‌چه تیراژ واکسیناسیون را بالا ببریم ممکن است در دراز مدت در بهبود شاخص‌ها اثر داشته باشد ولیکن در زمانی که واکسیناسیون را بر پایه افراد پر خطر یعنی پوشش دهی بالای 100 درصدی افراد مسن‌تر و دارای بیماری‌های زمینه‌ای سوق دهیم اثر واکسیناسیون سریع‌تر در جامعه متظاهر می‌شود در حالی که در شرایط فعلی تیراژ واکسیناسیون را با پایین آوردن گروه‌های سنی و گروه‌های شغلی بالا برده این باعث می‌شود با وجود افزایش تعداد افراد واکسینه شده هنوز هم مرگ و میر بالا باشد در حالی که در کشورهای دیگر با افزایش واکسیناسیون مرگ‌ومیر را کاهش داده‌اند در ایران نیز در همین حدی که مردم را واکسینه کرده‌ایم باید مرگ‌ها کاهش معنادارتری داشت نه اینکه هر روز بالای 350 مورد مرگ در روز ثبت شود وقتی می‌گوییم واکسیناسیون باید متناسب با سطح خطر انجام شود یعنی باید بررسی کنیم در هر استان و شهری چه گروه‌هایی بیشترین میزان بستری و مرگ کرونا را به خودشان اختصاص می‌دهند سپس اولویت واکسیناسیون را روی آنها متمرکز کنیم.
 رئیس کمیته اپیدمیولوژی کشور در ادامه می‌افزاید: نمی‌توان نسخه واحد کشوری برای مدیریت واحد واکسیناسیون تجویز کنیم باید تا حدی به استان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی آزادی عمل داده شود تا متناسب با سطح خطر جمعیت‌های هدف را تعریف کنند ممکن است یک استان 10 سال پایین‌تر واکسن بزند ممکن است استانی بیماران دیابتی یا قلبی و عروقی در اولویت باشد. اگرچه دیابت عمده‌ترین عامل مرگ و بستری در کرونایی‌ها است ولی توزیعش در همه استان‌ها یکسان نیست باید ببینیم در هر استان و منطقه‌ای بیشترین بار مرگ و بستری به چه گروه‌هایی اختصاص دارد. این معیارها علاوه بر واکسیناسیون باید در برنامه‌های آموزشی و رعایت پروتکل‌ها و سایر اقدامات کنترل اپیدمی هم مورد توجه  قرار گیرد.
وی درباره کاهش سنی گروه‌های جمعیت هدف واکسیناسیون می‌گوید: مهم‌ترین پیامد واکسیناسیون در سطح کشور کاهش معنادار مرگ‌ومیر وبستری است اگر هدف این باشد که مرگ‌ومیر را در سطح کلان کشور بسرعت پایین بیاوریم باید سراغ جمعیت پرخطر که بیشترین سهم بستری و مرگ ناشی از کرونا را به خود اختصاص می‌دهند، برویم. بنابراین هدف را باید مشخص کنیم طبیعی است کاهش مرگ‌ومیر و بستری خیلی مهم است چون هزینه دارد ولی الزاماً معنایش این نیست برخی گروه‌های شغلی دیگر را رها کنیم یعنی باید اولویت اول بر گروه‌های پرخطر باشد و اولویت بعدی روی گروه‌های شغلی. برای مثال مگر چه سهمی از مرگ‌ها را راننده‌های تاکسی سالم و جوان و بدون بیماری زمینه‌ای به خود اختصاص می‌دهند وقتی سهم‌شان خیلی کوچک است نمی‌توان بر اساس فراوانی مواجهه یک گروه را در اولویت قرار داد چرا که این افراد سهم‌شان برای بستری و مرگ بسیار ناچیز است و مواجهه نمی‌تواند مبنایی برای اولویت قرار دادن جمعیت برای واکسیناسیون باشد.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش گفت: با اتمام واکسیناسیون دانش‌آموزان، امکان بازگشایی کامل مدارس در تمام مناطق کشور  فراهم می‌شود که برای این بازگشایی سه مدل برنامه مدنظر است.
به گزارش تسنیم، علیرضا کاظمی با اشاره به اینکه نیمسال تحصیلی 1400-1401 در دانشگاه شهید رجایی با حضور اساتید آغاز شد، اظهار کرد: تلاش می‌کنیم سال تحصیلی را در ابتدای مهر آغاز و زمینه بازگشایی مدارس به صورت آرام و تدریجی فراهم شود.
وی افزود: در سه مسیر سال تحصیلی را دنبال می‌کنیم، نخست غیرحضوری و از طریق مدرسه تلویزیونی ایران و شبکه شاد؛ مقدمات لازم برای آغاز برنامه مدرسه تلویزیونی از طریق صدا و سیما انجام شده است و در روزهای آینده نیز نسخه جدید شاد که قابلیت‌های متفاوتی به نسبت نسخه قبلی دارد رونمایی می‌شود، مهرماه را با این دو راهبرد آغاز می‌کنیم.
کاظمی ادامه داد: راهبرد سوم آموزش حضوری است و زمینه حضور آرام، تدریجی و کم دغدغه دانش‌آموزان را در مدارس البته با حفظ سلامتی فراهم می‌کنیم، در الگوی طراحی شده برای بازگشایی مدارس، سلامت دانش‌آموزان خط قرمز است.
وی بیان کرد: رویکرد چهارمی هم هست که «تفویض اختیار» است، با توجه به تفاوت وضعیت کرونا در کشور تصمیم بازگشایی حضوری را به شورای مدرسه که شامل انجمن اولیا و مربیان، مدیر مدرسه و معلمان است با تأیید منطقه آموزش و پرورش و ستاد ملی کرونا در منطقه واگذار کردیم. او گفت: بیش از 97 درصد ثبت‌نام‌ها در پایه اول دبستان به پایان رسیده و به طور میانگین بیش از 94 درصد ثبت‌نام‌ها در تمام پایه‌ها انجام شده است.کاظمی  با اشاره به اینکه تلاش می‌کنیم،  بازگشایی حضوری را از مدارس کم جمعیت با رعایت استاندارد وزارت بهداشت آغاز کنیم، گفت: مدارسی که جمعیت بیشتری دارند با رویکرد ترکیبی فعالیت خود را آغاز می‌کنند و برای مدارسی که جمعیت بالای دانش‌آموز دارند با حداقل حضور برنامه‌ریزی می‌شود.

اصول حاکم بر روند فعالیت حضوری مدارس
وزارت آموزش و پرورش نیز با صدور اطلاعیه‌ای درخصوص بازگشایی مدارس؛ «اصول حاکم بر روند فعالیت حضوری مدارس» را تشریح کرد.
در این اطلاعیه آمده است: با توجه به شرایط حاکم بر جامعه و مدارس، روند گسترش فعالیت‌های حضوری دانش آموزان در مدارس، در سال تحصیلی 1401-1400 از اصول مهمی تبعیت می‌کند. حفظ سلامت دانش آموزان، معلمان و خانواده‌ها اولویت اصلی در فرآیند بازگشایی حضوری مدارس است. همچنین توجه به سلامت و ایمنی دانش آموز و برخورداری از تعلیم و تربیت باکیفیت حقوق قابل جمع دانش آموزان خواهد بود. عدالت در تأمین فرصت‌های آموزش و یادگیری در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی مورد تأکید است.
 دراین اطلاعیه تاکید شده است: لازم است افکار عمومی نسبت به ضرورت تقدم تعلیم و تربیت حضوری بر روش‌های غیرحضوری اقناع شود. همچنین آگاهی دانش آموزان، معلمان، کارکنان و خانواده‌ها از نحوه رعایت بهداشت فردی ضروری است.