ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب در پی درگذشت محمدرضا حکیمی
دانشمندی جامع، ادیبی چیرهدست اندیشهورزی نوآور و اسلامشناسی عدالتخواه
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی درگذشت عالم و متفکر برجسته جناب آقای محمدرضا حکیمی را تسلیت گفتند. به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری، متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
بسمالله الرحمن الرحیم
با تأسف و تأثر خبر درگذشت عالم و متفکر برجسته جناب آقای محمدرضا حکیمی قدساللهنفسه را دریافت کردم. ایشان دانشمندی جامع و ادیبی چیرهدست و اندیشهورزی نوآور و اسلامشناسی عدالتخواه بودند. ایشان عمر را فارغ از ارائهها و پیرایههای مادی، در خدمت معارف والای قرآن و سنت گذرانده و آثاری ارزشمند از خود بهجا نهادند. بهرهگیری از محضر پر فیض و نفس گرم استادان معرفت و معنویت در مشهد مقدس، ذخیرهای از توکل و تعبّد و غنای نفس در دل و جان این شخصیت عزیز بهجا نهاده بود که تا آخر عمر با برکتش وی را استوار میداشت. اینجانب فقدان اندوهبار این رفیق دیرین را به خاندان مکرم حکیمی و بازماندگان بویژه برادر بزرگوار ایشان و نیز به همه دوستان و علاقهمندان آن مرحوم تسلیت عرض میکنم و رحمت و مغفرت الهی را برای وی مسألت مینمایم.
سیدعلی خامنهای / ۱ شهریور ۱۴۰۰
همچنین آیتالله سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری هم با صدور پیامی درگذشت «رحلت عالم وارسته و استاد بزرگوار محمدرضا حکیمی» را به عموم ارادتمندان بویژه مردم مشهد مقدس و همچنین به خاندان مکرم حکیمی تسلیت گفت. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس هم در آغاز نشست علنی دیروز درگذشت مرحوم حکیمی را تسلیت گفت. محمد مخبر معاون اول رئیس جمهوری، علی لاریجانی مشاور مقام معظم رهبری، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، آیتالله علیرضا اعرافی مدیر حوزههای علمیه و… هم در پیام هایی جداگانه درگذشت حکیمی را تسلیت گفتند.
بسمالله الرحمن الرحیم
با تأسف و تأثر خبر درگذشت عالم و متفکر برجسته جناب آقای محمدرضا حکیمی قدساللهنفسه را دریافت کردم. ایشان دانشمندی جامع و ادیبی چیرهدست و اندیشهورزی نوآور و اسلامشناسی عدالتخواه بودند. ایشان عمر را فارغ از ارائهها و پیرایههای مادی، در خدمت معارف والای قرآن و سنت گذرانده و آثاری ارزشمند از خود بهجا نهادند. بهرهگیری از محضر پر فیض و نفس گرم استادان معرفت و معنویت در مشهد مقدس، ذخیرهای از توکل و تعبّد و غنای نفس در دل و جان این شخصیت عزیز بهجا نهاده بود که تا آخر عمر با برکتش وی را استوار میداشت. اینجانب فقدان اندوهبار این رفیق دیرین را به خاندان مکرم حکیمی و بازماندگان بویژه برادر بزرگوار ایشان و نیز به همه دوستان و علاقهمندان آن مرحوم تسلیت عرض میکنم و رحمت و مغفرت الهی را برای وی مسألت مینمایم.
سیدعلی خامنهای / ۱ شهریور ۱۴۰۰
همچنین آیتالله سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری هم با صدور پیامی درگذشت «رحلت عالم وارسته و استاد بزرگوار محمدرضا حکیمی» را به عموم ارادتمندان بویژه مردم مشهد مقدس و همچنین به خاندان مکرم حکیمی تسلیت گفت. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس هم در آغاز نشست علنی دیروز درگذشت مرحوم حکیمی را تسلیت گفت. محمد مخبر معاون اول رئیس جمهوری، علی لاریجانی مشاور مقام معظم رهبری، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، آیتالله علیرضا اعرافی مدیر حوزههای علمیه و… هم در پیام هایی جداگانه درگذشت حکیمی را تسلیت گفتند.
آیتالله رئیسی در گفتوگوی تلفنی با صدراعظم اتریش:
سابقه ۵۰۰ ساله روابط دوستانه دو کشور سرمایه ارزشمندی برای آینده روابط است
آیتالله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، در گفت و گوی تلفنی «سباستین کورتس» صدراعظم اتریش با وی، با اشاره به سابقه ۵۰۰ ساله روابط دوستانه و سازنده دو کشور گفت: این سابقه طولانی، سرمایه ارزشمندی برای آینده روابط است.
به گزارش ایرنا، رئیس جمهور با بیان اینکه با وجود اراده و انتفاع از تعاملات اقتصادی، کاهش مبادلات تجاری دو کشور مبنا و توجیه منطقی ندارد، اظهار داشت: باید حافظ منافع دو کشور باشیم و اجازه ندهیم بدخواهان با ترفندهای مختلف بر این روابط تأثیر بگذارند .رئیسی با اشاره به سؤال صدراعظم اتریش درباره رویکرد ایران در قبال تحولات اخیر افغانستان افزود: معتقدیم جریانهای مختلف افغانستانی باید خروج امریکا را به مثابه یک نقطه عطف در نظر گرفته و در تعامل با یکدیگر به یک الگوی حکمرانی مورد قبول عموم مردم دست یابند. وی با بیان اینکه ایران تاکنون با وجود تحریمهای ظالمانه، همه هزینههای مادی و معنوی مهاجران افغانستانی را متقبل شده است، گفت: تلاش جمهوری اسلامی ایران در جهت استقرار صلح و امنیت در افغانستان همواره و بیوقفه تداوم داشته و آماده هستیم با همه دولتهایی که برای برقراری صلح و آرامش در افغانستان احساس مسئولیت میکنند، همکاری کنیم. صدراعظم اتریش نیز با اظهار امیدواری نسبت به تداوم و گسترش روابط دوجانبه دوستانه و سازنده در عرصههای مختلف با کشورمان گفت: امیدواریم دولت جدید ایران در ایجاد شکوفایی اقتصادی و اجتماعی برای مردم این کشور بیش از پیش موفق باشد و در عرصه بینالمللی نیز مذاکرات اتمی دولت ایران با کشورهای طرف مذاکره هر چه سریعتر آغاز شده و با موفقیت به پایان برسد. کورتس با ابراز امیدواری نسبت به تداوم این گفت و گوها، از دعوت دکتر رئیسی برای سفر وی به تهران تشکر کرد.
قدردانی رئیسی از وزرای دولت سابق
آیتالله سید ابراهیم رئیسی عصر روز یکشنبه در جلسه هیأت دولت با اشاره به اینکه جلسه آتی هیأت وزیران، با حضور وزرای جدید برگزار خواهد شد، ضمن قدردانی از کلیه زحمات و خدمات وزرا، بویژه در دو هفته اخیر و در همکاری با دولت جدید، گفت: اعتقاد و باورم این است که تجربیات مسئولین سطوح کلان کشور مانند چراغ راه و راهنما، میتواند در پیشبرد امور مفید و مؤثر باشد و باید از این تجربیات استفاده شود.
رئیسی انسجام، وحدت و اعتماد را سرمایه بزرگ و ارزشمندی برای نظام دانست و اظهار داشت: اعتماد مردم به مسئولین و اعتماد رهبر معظم انقلاب به فرد فردِ مدیران، سرمایه بسیار باارزشی است که باید در جهت ارتقا و تقویت هر چه بیشتر آن تلاش کنیم.
وی با بیان اینکه همدلی و انسجام مسئولان از الزامات پیشرفت کشور است، ضرورت تداوم اعتماد مردم به مسئولین را مورد تأکید قرار داد و اظهار داشت: برخلاف نظامهای استبدادی و سلطنتی، تداوم اعتماد مردم، مهمترین مسأله در کشوری مانند جمهوری اسلامی ایران است که اساس حکومت در آن مبتنی بر رأی و اراده مردم است. به گفته رئیسی، تداوم و تقویت اعتماد مردم موجب تقویت سرمایه اجتماعی و افزایش مشارکت و نشاط اجتماعی خواهد شد. رئیس جمهوری در بخش دیگری از صحبتهای خود، با اشاره به ضرورت پرهیز از اتخاذ تصمیمات لحظهای بویژه در زمینههای اقتصادی، تصریح کرد: تصمیماتمان باید متقن و اعتمادبخش بوده و نتیجه آن ایجاد ثبات در زندگی مردم باشد.رئیسی بی ثباتی و قابل پیشبینی نبودن شرایط اقتصادی را بدترین آفت برای جامعه دانست و اظهار داشت: مجموعه اقدامات باید به گونهای باشد که آینده برای عموم مردم و همه بخشهای تولیدی و اقتصادی قابل پیشبینی شود.
رئیس قوه قضائیه تأکید کرد
برخوردبا اخلالگران سلامت مردم
- بازگشت اموال مالباختگان پروندههای مالی و اختلاس تسریع شود
- حریم خصوصی و شخصی افراد در روند بازرسی متهمان رعایت شود
رئیس قوه قضائیه به رؤسای دادگستریها دستور داد در رسیدگی به پروندههای مالی که در آن اختلاسی صورت گرفته یا اموالی به یغما رفته، اهتمام ویژه داشته باشند تا اول از همه مالباختگان به اموال و پولهای از دست رفتهشان برسند.
به گزارش مرکز رسانه قوه قضائیه، حجتالاسلام والمسلمین محسنی اژهای در جلسه شورای عالی قوه قضائیه با گرامیداشت هفته دولت و یاد و خاطره شهیدان رجایی و باهنر، ابراز امیدواری کرد که دولت سیزدهم هرچه سریعتر کار خود را آغاز کرده و توفیقات بالایی داشته باشد. رئیس دستگاه قضا خاطرنشان کرد، قوه قضائیه با همه توان دولت جدید را در رفع موانع تولید، از بین بردن بسترهای فساد و مبارزه جدی و سریع با اخلالگران در نظام اقتصادی و کسانی که علیه مردم عملیات روانی انجام میدهند، یاری خواهد داد.
محسنی اژهای ادامه داد: اگر میخواهیم از امام و رهبر معظم انقلاب و اسوههایی، چون شهید رجایی تبعیت کنیم باید نسبت به بیتالمال حساس باشیم تا بتوانیم در محضر خداوند متعال پاسخگو باشیم، اما متأسفانه گاهی آنگونه که باید و شاید نسبت به حفظ بیتالمال عمل نمیکنیم.
وی همچنین به روحیه مردمی شهید رجایی اشاره کرد و متذکر شد: اگرچه حفاظت از کسانی که به مردم خدمت میکنند امری لازم و حتی گاهی واجب است، اما نباید این حفاظت بیش از حد ضرورت باشد. نباید به بهانه حفاظت، مزاحمتی برای مردم ایجاد کرده و از مردم جدا شویم، اما متأسفانه گاهی احساس میشود که برای مردم دردسر و برای بیتالمال هزینه ایجاد میشود که باید نسبت به این مسأله ارزیابی مجددی داشت.
رئیس قوه قضائیه روز پزشک را نیز گرامی داشت و از زحمات و تلاشهای کادر درمانی کشور بویژه در میدان جهاد و مبارزه با ویروس کرونا در یک سال و نیم اخیر تقدیر کرد.محسنی اژهای در عین حال گفت که تقدیر و تشکر لسانی از مدافعان سلامت کافی نیست و همه دستگاهها بویژه دستگاه قضا باید تلاش کنند تا کادر درمان بدون مشکل و دغدغه کار خود را انجام دهند.وی بر همین اساس به همکاران قضایی تأکید کرد برای تقدیر و جبران زحمات پزشکان و پرستاران و دیگر بخشهای مرتبط با حوزه بهداشت و درمان پروندههایی را که له یا علیه آنها در دستگاه قضایی وجود دارد با اولویت و سرعت پیگیری کنند تا آنها با خیال آسوده به مردم خدمت کنند.
اژهای همچنین خاطرنشان کرد که باید برای صیانت از اعتبار کادر درمان کشور با کسانی که با احتکار یا فروش داروی تقلبی و اقدامات مشابه نسبت به سلامت مردم خیانت و کار خادمان اصلی این عرصه را بینتیجه یا کم نتیجه میکنند، قاطعانه برخورد شود.وی به دادستان کل کشور بهعنوان مدعیالعموم و سازمان بازرسی مأموریت داد با کسانی که در این شرایط سخت نسبت به سلامت مردم در هر حوزهای از پیشگیری تا درمان خیانت میکنند، با جدیت و حساسیت برخورد کنند و اجازه ندهند زحمات مدافعان سلامت زیرسؤال برود.
استمرار سرکشیهای دورهای به تحتنظرگاهها و زندانها
رئیس قوه قضائیه در بخش دیگری از سخنانش از دادستان تهران بهدلیل سرکشیهای دورهای به تحت نظرگاهها و زندانها و از اقدامات وی برای آزادی مشروط و ارفاقات قانونی به کسانی که حضورشان در زندان ضرورتی نداشته است، تقدیر و بر تداوم روند آزادی این افراد تأکید کرد.حجتالاسلاموالمسلمین محسنی اژهای بر تداوم نظارت بر تحت نظرگاهها و زندانها تأکید کرد و متذکر شد تحت نظرگاهها و بازداشتگاههای کلانتریها و اداره آگاهی باید بیشتر مورد بازرسی قرار گیرند تا مشکلات و مسائل این مجموعهها برطرف شود. رئیس قوه قضائیه با تقدیر از تلاشهای دلسوزانه همه همکاران دستگاه قضا در بخشهای مختلف، افزود: خدمت به مردم را باید مغتنم شمرد و به این نعمت الهی باور داشت و بدانیم که خدمت کردن به خلق خدا و خسته نشدن در این مسیر با همه سختیها و گرفتاریهایی که دارد، نزد خدا مأجور است.
رئیس دستگاه قضا در ادامه به بیان توصیههایی به همکاران قضایی پرداخت و گفت: در پروندههایی که مردم دچار ضرر و زیان مالی میشوند و بر اثر کلاهبرداری یا سرقت، مال خود را از دست میدهند، برای دو مسأله به عدلیه مراجعه میکنند.
محسنی اژهای افزود: مردم، هم میخواهند که افراد کلاهبردار و سارق و مجرم تحت تعقیب قرار گرفته و مجازات شوند و هم هرچه سریعتر به اموال خود برسند که مسأله دوم باید در اولویت کار ما باشد. وی بر همین اساس به همکاران دستگاه قضا بویژه در دادگستریها و دادسرای انتظامی قضات متذکر شد که بر روند رسیدگی به شکایات مالباختگان نظارت کنند تا با اهتمام همکاران دستگاه قضا مردم هرچه سریعتر به اموال و پولهای از دست رفته خود برسند.
رئیس قوه قضائیه همچنین تأکید کرد باید سازوکاری برای شناسایی و ردیابی اموال ایجاد شود تا اگر فساد یا اختلاسی صورت گرفته و قرار است اموال به یغما رفته به بیتالمال و دستگاههای حقوقی یا حتی افراد حقیقی برگردد، هرچه سریعتر این کار صورت گیرد.
اژهای افزود: متأسفانه در حال حاضر با خلأ یک بانک اطلاعاتی جامع برای استعلامات مواجه هستیم، اما با همین امکانات موجود باید بهگونهای تدبیر کنیم که با شناسایی فوری اموال، مالباختگان را یاری دهیم تا زودتر به حق خود برسند.
وی همچنین خطاب به دادستانها و رؤسای کل دادگستریها تأکید کرد: چنانچه ضعفی در استفاده از اطلاعات در استعلامات و اطلاعات مراکز استعلامی همچون بانک مرکزی و بانکها و سازمان ثبت وجود دارد موضوع را فوراً گزارش کنند تا با رفع و رجوع مشکلات، روند پاسخ به استعلامات سرعت یابد.رئیس قوه قضائیه یکی از مشکلات که موجب اطاله دادرسی و افزایش هزینههای آن میشود، کارشناسیها عنوان کرد و گفت: قاضی ما که به درخواست طرفین دعوا یا به تشخیص خود دستور کارشناسی میدهد اول باید ضرورت آن را احصا کند.
وی ادامه داد: اگر لازم به انجام کارشناسیهای دوم و سوم بود و اختلاف فاحشی بین کارشناسیها وجود داشت، قاضی باید از کارشناسان توضیح بخواهد و اگر از لحاظ محتوا و زمان و نظرات ارائه شده موضوعی غیرمتعارف بود، باید به اطلاع مسئولان ذیربط و کانون کارشناسان گزارش شود.
به گزارش مرکز رسانه قوه قضائیه، حجتالاسلام والمسلمین محسنی اژهای در جلسه شورای عالی قوه قضائیه با گرامیداشت هفته دولت و یاد و خاطره شهیدان رجایی و باهنر، ابراز امیدواری کرد که دولت سیزدهم هرچه سریعتر کار خود را آغاز کرده و توفیقات بالایی داشته باشد. رئیس دستگاه قضا خاطرنشان کرد، قوه قضائیه با همه توان دولت جدید را در رفع موانع تولید، از بین بردن بسترهای فساد و مبارزه جدی و سریع با اخلالگران در نظام اقتصادی و کسانی که علیه مردم عملیات روانی انجام میدهند، یاری خواهد داد.
محسنی اژهای ادامه داد: اگر میخواهیم از امام و رهبر معظم انقلاب و اسوههایی، چون شهید رجایی تبعیت کنیم باید نسبت به بیتالمال حساس باشیم تا بتوانیم در محضر خداوند متعال پاسخگو باشیم، اما متأسفانه گاهی آنگونه که باید و شاید نسبت به حفظ بیتالمال عمل نمیکنیم.
وی همچنین به روحیه مردمی شهید رجایی اشاره کرد و متذکر شد: اگرچه حفاظت از کسانی که به مردم خدمت میکنند امری لازم و حتی گاهی واجب است، اما نباید این حفاظت بیش از حد ضرورت باشد. نباید به بهانه حفاظت، مزاحمتی برای مردم ایجاد کرده و از مردم جدا شویم، اما متأسفانه گاهی احساس میشود که برای مردم دردسر و برای بیتالمال هزینه ایجاد میشود که باید نسبت به این مسأله ارزیابی مجددی داشت.
رئیس قوه قضائیه روز پزشک را نیز گرامی داشت و از زحمات و تلاشهای کادر درمانی کشور بویژه در میدان جهاد و مبارزه با ویروس کرونا در یک سال و نیم اخیر تقدیر کرد.محسنی اژهای در عین حال گفت که تقدیر و تشکر لسانی از مدافعان سلامت کافی نیست و همه دستگاهها بویژه دستگاه قضا باید تلاش کنند تا کادر درمان بدون مشکل و دغدغه کار خود را انجام دهند.وی بر همین اساس به همکاران قضایی تأکید کرد برای تقدیر و جبران زحمات پزشکان و پرستاران و دیگر بخشهای مرتبط با حوزه بهداشت و درمان پروندههایی را که له یا علیه آنها در دستگاه قضایی وجود دارد با اولویت و سرعت پیگیری کنند تا آنها با خیال آسوده به مردم خدمت کنند.
اژهای همچنین خاطرنشان کرد که باید برای صیانت از اعتبار کادر درمان کشور با کسانی که با احتکار یا فروش داروی تقلبی و اقدامات مشابه نسبت به سلامت مردم خیانت و کار خادمان اصلی این عرصه را بینتیجه یا کم نتیجه میکنند، قاطعانه برخورد شود.وی به دادستان کل کشور بهعنوان مدعیالعموم و سازمان بازرسی مأموریت داد با کسانی که در این شرایط سخت نسبت به سلامت مردم در هر حوزهای از پیشگیری تا درمان خیانت میکنند، با جدیت و حساسیت برخورد کنند و اجازه ندهند زحمات مدافعان سلامت زیرسؤال برود.
استمرار سرکشیهای دورهای به تحتنظرگاهها و زندانها
رئیس قوه قضائیه در بخش دیگری از سخنانش از دادستان تهران بهدلیل سرکشیهای دورهای به تحت نظرگاهها و زندانها و از اقدامات وی برای آزادی مشروط و ارفاقات قانونی به کسانی که حضورشان در زندان ضرورتی نداشته است، تقدیر و بر تداوم روند آزادی این افراد تأکید کرد.حجتالاسلاموالمسلمین محسنی اژهای بر تداوم نظارت بر تحت نظرگاهها و زندانها تأکید کرد و متذکر شد تحت نظرگاهها و بازداشتگاههای کلانتریها و اداره آگاهی باید بیشتر مورد بازرسی قرار گیرند تا مشکلات و مسائل این مجموعهها برطرف شود. رئیس قوه قضائیه با تقدیر از تلاشهای دلسوزانه همه همکاران دستگاه قضا در بخشهای مختلف، افزود: خدمت به مردم را باید مغتنم شمرد و به این نعمت الهی باور داشت و بدانیم که خدمت کردن به خلق خدا و خسته نشدن در این مسیر با همه سختیها و گرفتاریهایی که دارد، نزد خدا مأجور است.
رئیس دستگاه قضا در ادامه به بیان توصیههایی به همکاران قضایی پرداخت و گفت: در پروندههایی که مردم دچار ضرر و زیان مالی میشوند و بر اثر کلاهبرداری یا سرقت، مال خود را از دست میدهند، برای دو مسأله به عدلیه مراجعه میکنند.
محسنی اژهای افزود: مردم، هم میخواهند که افراد کلاهبردار و سارق و مجرم تحت تعقیب قرار گرفته و مجازات شوند و هم هرچه سریعتر به اموال خود برسند که مسأله دوم باید در اولویت کار ما باشد. وی بر همین اساس به همکاران دستگاه قضا بویژه در دادگستریها و دادسرای انتظامی قضات متذکر شد که بر روند رسیدگی به شکایات مالباختگان نظارت کنند تا با اهتمام همکاران دستگاه قضا مردم هرچه سریعتر به اموال و پولهای از دست رفته خود برسند.
رئیس قوه قضائیه همچنین تأکید کرد باید سازوکاری برای شناسایی و ردیابی اموال ایجاد شود تا اگر فساد یا اختلاسی صورت گرفته و قرار است اموال به یغما رفته به بیتالمال و دستگاههای حقوقی یا حتی افراد حقیقی برگردد، هرچه سریعتر این کار صورت گیرد.
اژهای افزود: متأسفانه در حال حاضر با خلأ یک بانک اطلاعاتی جامع برای استعلامات مواجه هستیم، اما با همین امکانات موجود باید بهگونهای تدبیر کنیم که با شناسایی فوری اموال، مالباختگان را یاری دهیم تا زودتر به حق خود برسند.
وی همچنین خطاب به دادستانها و رؤسای کل دادگستریها تأکید کرد: چنانچه ضعفی در استفاده از اطلاعات در استعلامات و اطلاعات مراکز استعلامی همچون بانک مرکزی و بانکها و سازمان ثبت وجود دارد موضوع را فوراً گزارش کنند تا با رفع و رجوع مشکلات، روند پاسخ به استعلامات سرعت یابد.رئیس قوه قضائیه یکی از مشکلات که موجب اطاله دادرسی و افزایش هزینههای آن میشود، کارشناسیها عنوان کرد و گفت: قاضی ما که به درخواست طرفین دعوا یا به تشخیص خود دستور کارشناسی میدهد اول باید ضرورت آن را احصا کند.
وی ادامه داد: اگر لازم به انجام کارشناسیهای دوم و سوم بود و اختلاف فاحشی بین کارشناسیها وجود داشت، قاضی باید از کارشناسان توضیح بخواهد و اگر از لحاظ محتوا و زمان و نظرات ارائه شده موضوعی غیرمتعارف بود، باید به اطلاع مسئولان ذیربط و کانون کارشناسان گزارش شود.
علامه محمدرضا حکیمی نویسنده و متفکر بزرگ ایرانی چشم از جهان فرو بست
سیمای سپید عدالت
همراه با گفتارهایی از غلامعلی حدادعادل ، هادی خانیکی ، عبدالجبار کاکائی ، محمد جعفر یاحقی ، رضا برنجکار ، نجفقلی حبیبی ، یدالله سعدی
علامه محمدرضا حکیمی پیرمرد ریش و موسفیدی که هالهای از مهربانی تا پایان عمر بر چهرهاش میدرخشید، یکشنبه 31 مرداد و در 86 سالگی برای ابد چشم از جهان فرو بست. او متولد ۱۴ فروردین ۱۳۱۴ شمسی (۱۳۵۴ قمری) در مشهد بود و سال ۱۳۲۰ تحصیلات خود را آغاز کرد و شش سال بعد از این تاریخ وارد حوزه علمیه خراسان شد و ۲۰ سال از عمر خود را در آن به تحصیل دروس مقدمات و سطح، خارج، فلسفه، ادبیات عرب، نجوم و تقویم گذراند.
محمد تقی ادیب نیشابوری، شیخ مجتبی قزوینی خراسانی، سید محمدهادی میلانی، احمد مدرس یزدی، اسماعیل نجومیان، حاج سید ابوالحسن حافظیان و حاجیخان مخیری از مهمترین اساتید او بودند. داستانجستوجوها و غریق دریای اندیشه و عرفان شدن علامه حکیمی از همان عنفوان کودکی شروع شد. زمانی که پا به شش سالگی گذاشت ابتدا به مکتبخانه رفت و در آنجا قرآن و صد کلمه از کلمات قصار امام علی (ع) را با ترجمه منظوم آن آموخت. سپس مقداری از دیوان حافظ و مبادی انشا و نویسندگی و بعد از آن دروس ابتدایی را در مدرسه فراگرفت. در سال ۱۳۲۶ در حالی که نوجوانی 12 ساله بود، به جهت عشق و علاقهای که به طلبگی و تحصیل علوم دینی در دل داشت و با تشویق نزدیکان خود برای تحصیل به مدرسه نواب مشهد مقدس وارد شد که در آن زمان یکی از مدارس مهم و پررونق حوزه خراسان بود. با راهنمایی متولی و مسئول وقت مدرسه آیتالله میرزا علی اکبر نوقانی (متوفی ۱۳۷۰ ق) امثله و شرح آن را نزد سید جعفر سیّدان خراسانی و بقیه مقدمات را نزد حاج سید عباس سیّدان خراسانی فرا گرفت، سپس کتابهای درسی «سیوطی»، «مغنی»، «حاشیه» و «مطوّل» را نزد آقا شیخ رحمتالله فشارکی اصفهانی، آقا میرزا محمد اشکذری (متوفی ۱۳۵۳ ش) آموخت و همزمان آموختههای خود را برای طلاّب مبتدی تدریس میکرد. پس از این دوره، با تشویق حاج شیخ محمدرضا خلیل الواعظین (متوفی: ۱۳۶۸ ش) از دوستان حکیمی که با هم کتاب «رهبر خرد» را مباحثه میکردند، به حلقه درس ادیب ثانی مرحوم آقا شیخ محمد تقی ادیب نیشابوری (متوفی ۱۳۵۵ ش) در مدرسه خیرات خان مشهد حاضر شد و از نو آنچه را که پیش از آن از علوم ادبی فرا گرفته بود بدون وقفه در مدت دو سال دوره کرد و ادبیات عالی، بلاغت و عروض و قافیه را نزد ایشان فرا گرفت و تمامی درسها و آموختههای این دوره را به طور کامل یادداشت کرد. او علاوه بر آن برای شاگردان و همدورهایهای خود که یا متوجه مطالب نشده و یا بموقع بر سر درس حاضر نبودند درس استاد را توضیح میداد و شرح و بازگو میکرد. همنشینی و همصحبتی حکیمی با ادیب نیشابوری، باعث شد که ذوق ادبی او تقویت شود و به ادبیاتی پر مایه و غنی دست یابد.
علامه حکیمی کتابهای «شرح لمعه» و «قوانین» را نزد حاج میرزا احمد مدرس یزدی خراسانی فراگرفت. اصول سطح و مقداری از خارج اصول را از محضر حاج شیخهاشم قزوینی (متوفی ۱۳۳۹ ش) و دو جلد «کفایة الاصول» و مقداری از خارج فقه را نزد حاج شیخ مجتبی قزوینی (متوفی ۱۳۴۶ ش) آموخت و پارهای از این دروس را تقریر کرد. حکیمی مدت ده سال بدون وقفه در درس خارج فقه و اصول آیتاللهالعظمی سید محمدهادی میلانی (۱۲۷۳ ۱۳۵۴ ش) حاضر شد و تقریرات درس او را به طور کامل و مرتب نوشت. با آنکه از کمسن و سالترین شاگردان درس بود، مورد عنایت خاص آیت الله میلانی قرار گرفت و از شاگردان ممتاز و ویژه او به شمار میرفت.
علامه محمدرضا حکیمی اسلام شناس، ادیب و دانشمند اندیشه ورز شامگاه یکشنبه 31 مرداد ماه بهعلت عوارض ناشی از کرونا و کهولت سن دیده از جهان فرو بست. او که در ماههای اخیر به علت ابتلا به کرونا و نیز بهدلیل ضعف جسمانی ناشی از این بیماری تحت مراقبت پزشکی بود، درساعت ۲۲:۳۰ دقیقه آخرین شب مرداد بدرود حیات گفت. وزیر فرهنگ ارشاد اسلامی و وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی و بسیاری از شخصیتهای فرهنگی و دینی ضایعه و فقدان درگذشت این عالم گرانقدر را در پیامهایی تسلیت گفتند.
علامه محمدرضا حکیمی پیرمرد ریش و موسفیدی که هالهای از مهربانی تا پایان عمر بر چهرهاش میدرخشید، یکشنبه 31 مرداد و در 86 سالگی برای ابد چشم از جهان فرو بست. او متولد ۱۴ فروردین ۱۳۱۴ شمسی (۱۳۵۴ قمری) در مشهد بود و سال ۱۳۲۰ تحصیلات خود را آغاز کرد و شش سال بعد از این تاریخ وارد حوزه علمیه خراسان شد و ۲۰ سال از عمر خود را در آن به تحصیل دروس مقدمات و سطح، خارج، فلسفه، ادبیات عرب، نجوم و تقویم گذراند.
در سال ۱۳۲۶ در حالی که نوجوانی 12 ساله بود، به جهت عشق و علاقهای که به طلبگی و تحصیل علوم دینی در دل داشت و با تشویق نزدیکان خود برای تحصیل به مدرسه نواب مشهد مقدس وارد شد که در آن زمان یکی از مدارس مهم و پررونق حوزه خراسان بود. با راهنمایی متولی و مسئول وقت مدرسه آیتالله میرزا علی اکبر نوقانی (متوفی ۱۳۷۰ ق) امثله و شرح آن را نزد سید جعفر سیّدان خراسانی و بقیه مقدمات را نزد حاج سید عباس سیّدان خراسانی فرا گرفت، سپس کتابهای درسی «سیوطی»، «مغنی»، «حاشیه» و «مطوّل» را نزد آقا شیخ رحمتالله فشارکی اصفهانی، آقا میرزا محمد اشکذری (متوفی ۱۳۵۳ ش) آموخت و همزمان آموختههای خود را برای طلاّب مبتدی تدریس میکرد.
پس از این دوره، با تشویق حاج شیخ محمدرضا خلیل الواعظین (متوفی: ۱۳۶۸ ش) از دوستان حکیمی که با هم کتاب «رهبر خرد» را مباحثه میکردند، به حلقه درس ادیب ثانی مرحوم آقا شیخ محمد تقی ادیب نیشابوری (متوفی ۱۳۵۵ ش) در مدرسه خیرات خان مشهد حاضر شد و از نو آنچه را که پیش از آن از علوم ادبی فرا گرفته بود بدون وقفه در مدت دو سال دوره کرد و ادبیات عالی، بلاغت و عروض و قافیه را نزد ایشان فرا گرفت و تمامی درسها و آموختههای این دوره را به طور کامل یادداشت کرد. او علاوه بر آن برای شاگردان و همدورهایهای خود که یا متوجه مطالب نشده و یا بموقع بر سر درس حاضر نبودند درس استاد را توضیح میداد و شرح و بازگو میکرد. همنشینی و همصحبتی حکیمی با ادیب نیشابوری، باعث شد که ذوق ادبی او تقویت شود و به ادبیاتی پر مایه و غنی دست یابد.
علامه حکیمی کتابهای «شرح لمعه» و «قوانین» را نزد حاج میرزا احمد مدرس یزدی خراسانی فراگرفت. اصول سطح و مقداری از خارج اصول را از محضر حاج شیخهاشم قزوینی (متوفی ۱۳۳۹ ش) و دو جلد «کفایة الاصول» و مقداری از خارج فقه را نزد حاج شیخ مجتبی قزوینی (متوفی ۱۳۴۶ ش) آموخت و پارهای از این دروس را تقریر کرد. حکیمی مدت ده سال بدون وقفه در درس خارج فقه و اصول آیتاللهالعظمی سید محمدهادی میلانی (۱۲۷۳ ۱۳۵۴ ش) حاضر شد و تقریرات درس او را به طور کامل و مرتب نوشت. با آنکه از کمسن و سال ترین شاگردان درس بود، مورد عنایت خاص آیت الله میلانی قرار گرفت و از شاگردان ممتاز و ویژه او به شمار میرفت. علامه حکیمی در کنار فراگیری دروس سطح و خارج فقه و اصول، کتابهای «شرح باب حادی عشر» و «شرح تجرید» را نزد آقا شیخ عبدالنبی کُجوری (متوفی ۱۴۱۹ ق) و شرح منظومه سبزواری را در محضر آقا شیخ غلامحسین محامی بادکوبهای (متوفی ۱۳۳۳ ش) فرا گرفت و همزمان با خواندن این کتابها، سایر کتابهای منطق و فلسفه و کلام را مطالعه مینمود تا آنگاه که به درس حاج شیخ مجتبی قزوینی راه یافت.
حکیمی مدت ۱۲ سال از کتابهای «منظومه» تا «شرح اشارات ابن سینا» و سپس «اسفار» را در حدّ اعلا و کامل با مقداری از علوم غریبه، نزد حاج شیخ مجتبی قزوینی آموخت. بعضی «ختومات مهمه» و مقدمات «علم رمل» و «اوفاق ذوالکتابه» را از محضر حاج سید ابوالحسن حافظیان (۱۲۸۲ ۱۳۶۰ ش) و حاجی خان مخیّری (متوفی/ حدود ۱۳۵۰ ش) و علم نجوم و تقویم احکامی را نزد آقا شیخ اسماعیل نجومیان (متوفی ۱۳۵۶ ش) فرا گرفت. او در 30 سالگی هنگامی که علاّمه شیخ آقا بزرگ تهرانی (متوفی ۱۳۴۸ ش) به مشهد مقدس مشرف شده بود، موفق به اجازه شفاهی نقل روایات و احادیث اهل بیت (ع) از ایشان گردید و سپس شیخ آقا بزرگ از نجف اشرف در ماه رجب سال ۱۳۸۳، اجازهای کتبی برای آقای حکیمی نوشت و فرستاد و از این طریق بود که او نیز به سلسله عالمان و محدثان بزرگ اصحاب ائمه طاهرین و حضرات معصومین (ع) متصل شد. با صدور این اجازه کتبی و ذکر لقب «الاستاد المحقّق» از سوی علاّمه آقا بزرگ تهرانی (ره) و پس از آن، «العلامه الجلیل» از طرف علاّمه امینی (ره) درباره او، مهر صحت بر وسعت فضل و کمالات آقای حکیمی گذاشته شد. محمدتقی ادیب نیشابوری، شیخ مجتبی قزوینی خراسانی، سیدمحمدهادی میلانی، احمد مدرس یزدی، اسماعیل نجومیان، حاج سیدابوالحسن حافظیان و حاجیخان مخیری از مهمترین استادان حکیمی بودهاند. حدود ۵۰ اثر محمد رضا حکیمی منتشر شده که از برجستهترینآنهامیتوان به «الحیاة»، «خورشید مغرب»، «عقل سرخ»، «عاشورا: مظلومیتی مضاعف»، «شیخ آقا بزرگ تهرانی»، «تفسیر آفتاب»، «فریاد روزها»، «سپیده باوران»، «گزارش (برگرفته از الحیاة)» و... اشاره کرد. این علامه بیبدیل امروز در مشهد و در بارگاه امام رضا (ع) به خاک سپرده میشود.
عقل سرخ و عبای سفید
محمد جعفر یاحقی
نویسنده، محقق و چهره ماندگار ادبیات فارسی
زنده یاد استاد محمدرضا حکیمی که درود خدا بر او باد حکیم و عالم دانشمندی به تمام معنا وارسته و تارک مادیات دنیوی بود. اهل رفت و آمد نبود، از همین بابت هم افراد بسیار انگشتشماری شانس بهرهمندی مستقیم از حضورش را داشتند. به ندرت در محافل دیده میشد. نخستین آشناییام با او به 55 سال قبل بازمیگردد که بواسطه مطالعه آثارش شکل گرفت. دهه چهل و در سالهای دانشجوییام در مقطع کارشناسی با نوشتههای استاد حکیمی آشنا شدم؛ یکی- دو کتاب از وی را خواندم که برای جوانی همچون من که علاقهمندیهای دینی داشتم بسیار جالب توجه بودند. آن دو کتاب که سبب آشناییام با استاد حکیمی شدند به گمانم تجدید چاپ شده و در دسترس هستند؛ «سرود جهشها» و «فریاد روزها». هر دو نثری بسیار دلانگیز و زیبا داشتند و این در حالی است که استاد آنروزها هنوز طلبه جوانی بود. با اینکه هنوز به تجربه چندانی دست نیافته بود اما مسائل دینی را به زبانی بیان کرده بود که برای جوانانی نظیر من بسیار اثرگذار بود. بعدتر، در دهه پنجاه وقتی به معلمی مشغول شدم برای دانشآموزان از این دو کتاب تکلیف میگفتم تا با نثراعجابانگیز و نکات تأملبرانگیز آنها آشنا شوند و توصیه میکردم که با آثار استاد حکیمی خوش نوشتن و نویسندگی را بیاموزند. در آستانه انقلاب کتاب ارزشمند «تفسیر آفتاب» از ایشان روانه بازار نشر شد، کتابی که بیتردید اغلب انقلابیون و از سویی دوستداران مسائل دینی آن را خواندند. شاید بر اساس شرایط امروز نشرمان برایتان عجیب باشد اگر بگویم «تفسیر آفتاب» در سال 57 با چه تیراژی منتشر شد. این کتاب که هماکنون مقابلم روی میز است در 50 هزار نسخه منتشر شد. درست برخلاف حالا که باوجود افزایش قابل توجه جمعیت، تیراژ کتابها به پنجاه و یا یکصد نسخه رسیدهاند.«خورشید مغرب» نیز همین طور بود؛ آنهم در تیراژ بیست هزار نسخهای منتشر شد. زمینه اصلی کار ایشان بر تعالیم شیعه و بویژه مبحث انتظار و امام زمان(ع) بود. یکی دیگر از ویژگیهای آثار استاد حکیمی نگاه مدرن و جدیدی است که در انتقال مضامینی دینی به خواننده داشت. او را باید روشنفکری مسلمان خواند که در تفسیر مسائل دینی نگاهی به روز و از سویی پیشتاز داشت. «کلام جاودانه» و«بیدارگران اقالیم قبله» هم کتابهای دیگری بودند که جوانان علاقهمندان مبانی اسلامی را به خود جذب کردند که در حیطه دانشگاهی هم آثار ارزشمندی بودند. «دانش مسلمین» ایشان هم کتابی در حوزه دانشهای اسلامی بود. از دیگر ویژگیهای مشترک عموم کتابهای ایشان را میتوان در نگاه تحقیقی استاد حکیمی دانست. این اواخر هم کتابی «الحیاه» ایشان منتشر شده بود که آن را بسیار مفصل و به زبان عربی نوشته است؛ زنده یاد احمد آرام تا وقتی هنوز در قید حیات بود آن را ترجمه کرد. استاد حکیمی ادبیات عرب را به مراتب حتی بیشتر از ادبیات خودمان میشناخت آنچنان که مجموعه شعری بهنام «ساحل خورشید» از ایشان به یادگار مانده که مصداقی از همین گفته است. این کتاب دربردارنده اشعاری به فارسی و عربی است؛ اشعار فارسی این دفتر شعر اغلب در وزن کلاسیک و برخی هم نیمایی هستند.
در پایان کتاب هم چند قصیده به عربی و سبک اشعار شاعران بزرگ عرب خودنمایی میکند. استاد حکیمی سبک خاصی از زندگی را بر خود برگزیده بود؛ یک حکیم عارف مسلک بود که به لذتهای دنیوی پشت پا زده بود. هرگز بهدنبال کسب هیچ مقام و منصب برنیامد. حتی ازدواج هم نکرد. اهل مراوده با کسی نبود، آن چند مرتبهای هم که برای من فرصت دیداری حاصل شد در منزل زندهیاد علی باقرزاده در مشهد بود. بسیار به مشهد سفر میکرد؛ آنچنان که چند مرتبهای در حرم امام رضا(ع) او را با آن عبای اغلب سفیدش دیدم که با محاسن روحانیاش جلوهای متفاوت به او میبخشید. من و برخی همکاران بارها برای جلب نظرش تلاش کردیم تا بلکه اجازه برگزاری مراسم گرامیداشت یا تألیف کتابی دربارهاش را بگیریم. اما هرگز اجازه نداد. حالا که استاد حکیمی رفته امیدوارم برای معرفی او تلاش شود و از سویی نوشتههای ارزشمند وی بررسی شوند. امیدوارم دوستداران این عارف بزرگ اسلامی برای شناساندن شخصیت ممتازش کاری کنند.
شارح شایسته مکتب تفکیک
عبدالجبار کاکایی
شاعر
با افکار زنده یاد محمدرضا حکیمی از دوره دانشکده آشنا شدم. همزمان تحت تأثیر جذبه مولانا و مکتب تأویل بودم اما حس کنجکاوی سبب شد تا نسبتاً توجهی به آرا و اندیشههای علامه حکیمی داشته باشم. حقیقتاً ایشان شارح امانتدار اندیشمندان مکتب تفکیک بود؛ البته با تفاوتهایی که در تبیین افکارش نسبت به اخباریون داشت و اهم آن، پذیرفتن مکاتب فلسفی و عرفانی به عنوان میراث تمدن اسلامی بود. با نظرات ایشان که نافی تأثیرات بینامتنیت متون دینیست کنار نیامدم. او شباهت برخی مفاهیم قرآنی با علوم اوایل از جمله آرای فلاسفه یونان مثل نظریه سبع سماوات را مورد تشکیک قرار میدهد. مکتب تفکیک کمک میکند به وضوح دریافت نظریات روایی و قرآنی. از اینها بگذریم نگاه هوشمندانه این بزرگوار به عملی کردن آموزههای نظری و زندگی زاهدانه در روزگار ما بسیار مغتنم بود. یادش گرامی باد.
حکیم در آیینه آثارش
یدالله سعدی
مدیر انتشارات «دلیل ما»
زنده یاد استاد محمدرضا حکیمی طی زندگی پر بار و پر برکتش تلاش کرد تا از همه امور به جهاتی به دور و پنهان باشد و اغلب وقت و تمرکز خود را صرف تولید آثار و رسالتی که برعهده داشت کرده بود و براین اساس معرفت استاد حکیمی در آثارش آشکار است و من نیز به واسطه این آثار به شناخت ایشان رسیدم. مجموعه آثاری که مهمترین آن کتاب « الحیات» است د ردوازده جلد چاپ و منتشر شده است. این کتاب ارزشمند که مجموعهای از معارف اسلامی بوده و در زمینه اقتصاد اسلامی است با همت و تلاش سه برادر بزرگوار استاد محمدرضا حکیمی، آقا شیخ محمد و آقا شیخ علی حکیمی در مدت زمان 40 سال جمع آوری شده است و یک دایرةالمعارف بزرگ اسلامی محسوب می شود که بر مبنای قرآن و روایات اهل بیت بوده و همچنین مسائل مختلف مذهبی در آن بیان شده است چرا که به گفته ایشان یک زمان به این امر متهم بودیم اسلام برنامه اقتصادی ندارد و این کتاب بیانگر مسائل اقتصادی در اسلام است که جلد سوم تا ششم کتاب الحیات به مسائل مختلف و کلی مربوط به اقتصاد اسلامی را بیان می کند و از جلد هفت به بعد بخشهایی به بحثهای انسانی، مذهب و روایاتی که در مسائل تربیتی و خانواده است مطرح شده و جلد نهم آن ویژگیهای حکومت علوی و اموی را بیان کرده است.
از دیگر آثار مهم و ارزشمند استاد محمدرضا حکیمی کتاب «خورشید مغرب (غیبت، انتظار، تکلیف) » است که در 14 فصل تعریف شده و موضوع آن برای وجود مقدس آقا امام زمان(عج) است. کتاب دیگر که مناسب با این ایام عزیز است «قیام جاودانه (سخنی چند پیرامون «عاشورا» و آفاق آن) » نام دارد که درباره امام حسین (ع) است و مقالات مجموعه شامل :1. عاشورا و جهان اسلام؛ 2. عاشورا وانسان نو؛ 3. عاشورا و عدالت...؛ 4. عاشورا، انقلابها و حکومتها؛ 5. حکومت مسانخ؛ 6. اسلام و مردم (دین مردمی)؛ 7. طاغوت زدایی، تنها راه رهایی؛ 8. عدالت، محو سیمای فقر. بوده است.
دیگر اثر با ارزش استاد محمدرضا حکیمی «کلام جاودانه» (سخنی چند پیرامون «نهجالبلاغه» و آفاق آن) نام دارد که موضوعات مختلف این کتاب درباره نهجالبلاغه بوده و از عظمت آن سخن گفته شده است. یکی از دیگر آثار زنده یاد استاد حکیمی، کتابی است که ایشان به مسائل روز و اجتماعی پرداخته اند و در رابطه با سؤالهایی است که از ایشان پرسش شده است به عنوان مثال پرسش شده: «جناب استاد مسائلی را که در کتابهایتان مطرح کردید که بیانگر آرمانها و آرزوها و حضور و مبانی نگاه شما است آیا با اتفاقاتی که در جمهوری اسلامی افتاده است این آرمان و آرزوها تحقق پیدا کرده است یا خیر؟ و استاد حکیمی در پاسخ به این سؤال کتاب «قصد و عدم وقوع » را منتشر کرده اند و در آن به این موضوع پرداختند آنچه که ما قصد کرده بودیم واقع نشد و آنچه که واقع شد قصد ما نبود و این سخن پیام این کتاب است.
حکیم نوآور و وفادار
دکتر غلامعلی حدادعادل
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی
حکیمی بیتردید از نوادر زمانه ما بود. آثار او که از دانش ادبی و قلم پرتپش او بهره یافته بود در عمقبخشی و جهتدهی اعتقادات دینی نسل جوان، خصوصاً، در سال های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تأثیری انکارناپذیر و ماندگار داشت. حکیمی که از رهگذر آشنایی با جریان های فکری روزگار خود «عالم به زمان» خود بود، کوشید تا اضلاع منظومه اعتقادی شیعی را به صورتی منسجم در کنار هم نهد تا بهصورت مکتبی عقلانی و الهی و انسانی، منشأ و مولد حرکت اجتماعی و سیاسی گردد. او در عین نوآوری هرگز از مبادی و مبانی اسلامی و شیعی فاصله نگرفت و انحراف پیدا نکرد. حکیمی را با شجاعت و صداقت و غیرتی که داشت بیگمان باید از مشعلداران و منادیان دعوت به انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) دانست. حساسیت و تکیه و تأکید او بر عنصر عدالت بویژه «عدالت اقتصادی» او را در میان متفکران اسلامی و مصلحان اجتماعی ممتاز ساخته بود. حکیمی به اعتبار آثارش زنده است و آنچه در فقدان تأسفبار او مایه تسلی است همین آثار فراوان و سودمند او است که در دست ما است. برای او از درگاه خداوند کریم علو درجات طلب میکنیم. درگذشت استاد گرانقدر محمدرضا حکیمی را به بازماندگان و دوستان و ارادتمندان ایشان تسلیت میگویم.
حیات در عدالت است
دکتر هادی خانیکی
استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی
در میان رخدادهای پیاپی، شوک آور و تأمل برانگیزی که این روزها لحظه لحظه حیات فردی و اجتماعی ما را دربر گرفته است گاه یک حادثه چون فرود ناگهانی یک شهاب آسمانی تمامی ادراکات و احساساتت را تحت تأثیر قرار می دهد. برای من که در گذار شتابناک این ایام، به مرگ مظلومانه روزانه صدها نفر از هموطنانم در اثر بیماری کرونا و فرو ریختن آرمان ها، آرزوها و تلاشهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی همسایگان رنجدیده و محرومم در افغانستان دارم به نوعی خو می گیرم، ناگاه از پا افتادن اندیشمندانی که عمری در کنارشان زیسته ام خبری تکان دهنده است. شب به نیمه رسیده بود که خبر پرواز آرام استاد محمدرضا حکیمی آمد؛ اندیشمندی که اگر کسی به عمق اندیشه ها و زوایای زندگی او بهدرستی آگاه باشد، حتی در میان همه دردها، اندوه ها و حسرتهای فراگیر، غمگین و سوگوار می شود. حکیمی، اندیشمند منتقد نابرابری ها و مفسر دغدغهمند فقر، در عصر ما بود، در عمر پربارش، مدام خواند و به گفته شریعتی هرگز به دام هیچ نوع خودکامگی نیفتاد و هیچ گاه به آرمانهایش پشت نکرد. متفکری یگانه و شاید تکرار نشدنی بود، که از زاویه عدالت، به تاریخ، جامعه و خویشتن می نگریست و سر سازش با هیچ نوعی از قدرت، ثروت و منزلت نداشت. از روزی که «سرود جهشها» و «فریاد روزها» را نوشت تا روزی که تمامی همت خود را بر پیراستن چهره دین از آلودگی به قدرت و ثروت نهاد، با اندیشه شورآفرین و زبان تأثیرگذار خویش، جوانان را به فهم خودکامگی و نابرابری و ناآزادی فراخواند و به ایستادگی دعوت کرد و مجموعه ماندگار «الحیاة» را در دو دوره شش جلدی تدوین و تنظیم کرد. حکیمی، به یک چیز اندیشید و به یک راه رفت: جست وجو برای عدالت، ستیز با فقر و زندگی در نهایت وارستگی و دوری از وابستگی به هرگونه و هر سطحی از قدرت و منزلت. او صرفاً به نجات انسان محروم، آن هم از پایگاه دین اندیشید و در هیچ مقطعی از عمر نه به سوی عافیت رفت و نه دست از نقد و حتی اعتراض برداشت. شاهکار حکیمی، زندگیاش بود چون همانگونه زیست که میاندیشید و میگفت. او هم با خویش و هم با دیگری همانگونه بود که در آرمانها، گفته ها و در اندیشههایش به زبان می آورد. حکیمی، بحق، از جمله نوادر دوران ما است که هر که صاحب دغدغه و درد و اندیشه است چه با او موافق و چه مخالف باشد، نمیتواند او را نادیده بگیرد؛ چون سرمشقی است در آرمانگرایی، عدالتجویی، اصلاحطلبی و گشوده ذهنی.
دینداری به شرط برابری
دکتر نجفقلی جبیبی
پژوهشگر فلسفه اسلامی و استاد دانشگاه
علامه محمدرضا حکیمی بیشک یکی از ستونهای استوار جغرافیای فکر و اندیشه ما بودند که توانستند بین «معرفت و دانش قدما» و «مسئولیت اجتماعی دوره معاصر» تجمیع ایجاد کنند. در واقع ایشان سعی کرده بود مسائل دینی و اسلامی را در خدمت حل بحرانهای اجتماعی و حل مسائل اجتماعی و بیعدالتی حاکم بر جهان بهکار گیرد. چنانکه از زندگی و آثار علمی بهجا مانده از او برمیآید ایشان بیش از هر چیزی به «عدالت» اهمیت میداد و زندگی شایسته را در سایه عدالت قابل تحقق میدانست. در واقع زندگی اجتماعی را در پرتو عدالت محقق میدید. در منظومه فکری علامه حکیمی دو مفهوم «زندگی» و «عدالت» شأن ویژهای داشت؛ از همینرو است که مهمترین اثر خود را «الحیات» نام گذاشت یعنی: «زندگی» و در آن از سخنان و سیره امام حسین(ع) بهره گرفت که ایشان میفرمایند: إِنَّ الْحَیاةَ عَقیدَةٌ وَجِهادٌ؛ «زندگی عقیده است و جهاد» و خود علامه حکیمی نیز چنین عمل کرد و چنین زیست با این عقیده که انسانها همه شایسته آسایش و رفاه هستند که باید این امر در سایه عدالت اجتماعی تحقق یابد. با وجود این او خود همیشه زندگی ساده و حتی میتوان گفت سختی داشت. علامه محمدرضا حکیمی «عدالت» و «آسایش» را امری مهم میدانست که در سنت اسلامی ما در قالب «عدالت اجتماعی» تأکیدات بسیاری بر آن شده است و اساساً «زکات» در اسلام به همین منظور مقرر شده است. از آنجا که افراد در یک جامعه به دلایل مختلف تهیدست میشوند وظیفه جامعه است که نیاز آنان را برطرف کند و به این منظور اسلام «زکات» را تعیین کرده است تا افراد تهیدست جامعه نیازهایشان برطرف شود و هیچ کسی در جامعه اسلامی نیازمند نماند و این نیازمندی هم باید مطابق نیاز افراد و بر اساس شأنشان از طریق زکات در اسلام تأمین شود. به این اعتبار میتوان گفت که دید علامه حکیمی به عدالت اجتماعی مبتنی بر آیات و روایات، دید بسیار گستردهای بود و در کتابهایش هم سعی داشت این عواطف انسانی را زنده کند. به این معنا که معتقد بود انسانها بههم پیوستهاند و آسایش یکی به آسایش دیگری وابسته است. بنابراین آسایش جمعی انسانها برای ایشان ملاک بود و تلاش میکرد این امر را در سایه تربیت اجتماعی محقق کند. از آنجا که رکن رکین اندیشه علامه حکیمی مسأله «عدالت اجتماعی» است او کوشش میکند که آن را از چند طریق به مرحله تحقق نزدیکتر کند؛ به عنوان مثال سعی میکند احادیث اسلامی و مبانی دینی را شرح دهد و آنها را از تحریفهای تاریخی پاک نماید و از این طرق جامعه را به عدالت اجتماعی واقف کند که در اسلام بر آن تأکید شده است. به همین دلیل شخصیتهایی چون علامه حکیمی در تاریخ ارزش ویژهای دارند چون توانستهاند «احساس مشترک انسانی» را توضیح دهند و از این طریق تأثیرات عمیقی بر تفکر جامعه ما در سالهای اخیر گذاشتهاند.
ایشان به درستی معتقد بود وقتی در جامعهای نیازهای معیشتی پررنگ شود معنویت در حاشیه قرار میگیرد از اینرو سعی داشت توجهها را به «عدالت اجتماعی» معطوف کند و اولویت آن را از نظر اسلام و دین و شریعت مورد تأکید قرار دهد. ایشان آگاه به این امر بود که اگر زندگی انسان در حد نیازهای معیشتی و خواستههای اقتصادی تنزل پیدا کند برای انسان و جامعه خطرناک خواهد شد بنابراین تمام تلاش او این بود که جامعه به این نقطه از تنزل نیازها نرسد. بنابراین تلاش ایشان تلاش مبارکی بود هرچند که چندان که در شأن او بود به ایشان توجه نشد. روحشان قرین رحمت الهی باد.
توحید در آسمان، عدل در زمین
دکتر رضا برنجکار
مترجم، مؤلف و پژوهشگر حوزه دین
مقام معظم رهبری، در پیامی که دیروز صبح برای درگذشت استاد محمدرضا حکیمی فرستادند از ایشان با عنوان «دانشمند جامع» یاد کردند. واقعیت این است که استاد حکیمی دانشمندی تکبعدی نبود و اسلامشناسی در ابعاد مختلف فقهی، الهیاتی، اخلاقی، سیاسی، اجتماعی به شمار میآمد. مهمترین ویژگیها و شاخصه های فکری ایشان را می توان در پنج مؤلفه دسته بندی کرد:
نخستین و مهمترین ویژگی ایشان، عشق به قرآن و اهل بیت(ع) بود. بهطوری که تمام عمر خود را مصروف معرفی معارف قرآن و اهل بیت(ع) به جوانان و تذکر پیوسته به علمای حوزه و دانشگاه به لزوم بهره گیری از معارف قرآن و اهل بیت(ع) کردند و در این راه، آثار ارزشمندی را از خود بر جای گذاشتند. به زعم ایشان، برای فهم قرآن و روایات تنها باید به قرآن و روایات مراجعه کرد، مرحوم حکیمی اساساً، با تفسیر به رأی قرآن مخالف بود و اسم نگرش خود را «مکتب تفکیک» گذاشته بود.
ویژگی دیگر استاد حکیمی عدالتخواهی ایشان بود؛ همانطور که در پیام مقام معظم رهبری هم آمده بود و ایشان را «اسلام شناسی عدالتخواه» معرفی کردند. استاد حکیمی معتقد بود که عدالت یکی از ارکان معارف و سنت است. ایشان عدالت را نه از افکار سوسیالیستی که از معارف کتاب و سنت درک کرده بود و عدالت را به مثابه یک رکن قلمداد می کرد. همانگونه که در اصول دین، پس از توحید، دومین اصل «عدالت» است. در این راستا، ایشان در نامه اش به فیدل کاسترو می نویسد: «ما دو اصل اساسی داریم؛ توحید که خدا را تبیین می کند و عدالت که ارتباط انسان ها با هم را». معمولاً در بحث های اعتقادی، به عدل خداوند پرداخته و بسنده می شود اما آنچه عدالت در اندیشه استاد حکیمی را متمایز می کند دغدغه مندی ایشان در خصوص عدالت اجتماعی است. او عدل اجتماعی و عدل میان انسان ها در جامعه را استمرار عدالت الهی می دانست و معتقد بود که اگر عدالت در جامعه رخ ندهد، انسان ها به رشد و تعالی نمی رسند؛ به تعبیری، عدالت را بستری برای جامعه سازی مطلوب قلمداد می کرد. انتقاداتی که ایشان از وضعیت جهان و ایران داشت، بیشتر در زمینه فقرزدایی بود. معتقد بود که مسئولان و مردم باید تمام همتشان را در این مسیر قرار دهند.
سومین ویژگی استاد حکیمی انقلابی بودن ایشان بود. علامه حکیمی، از نخستین کسانی بودند که به انقلاب پیوست و با امام خمینی(ره) بیعت کرد و حتی بعد از اینکه امام(ره) به ترکیه و نجف تبعید شد، مدتی به نجف رفت و در محضر ایشان تلمذ کرد. او از دوستان قدیمی مقام معظم رهبری هم بودند که ایشان در پیامی که برای درگذشت این علامه ارسال کردند از او با عنوان «رفیق دیرین» یاد کرده اند.
ویژگی دیگر استاد حکیمی تسلط بر زبان عربی و فارسی و بهره مندی از قلمی شیوا و تأثیرگذار بود و این قلم نافذ را برای ترویج معارف و سنت و تجلیل از بزرگانی که در این مسیر حرکت کردند، بکار گرفت.
آخرین ویژگی، عملگرایی ایشان بود. استاد حکیمی به واقع براساس آنچه می اندیشید، زندگی می کرد. به این معنا که وقتی از فقرزدایی، عدالت، ساده زیستی و... صحبت می کرد، خود به عینه این دغدغه ها را در زندگی لحاظ می کرد و فردی بسیار زاهد و ساده زیست بود. 86 سال سعی کرد به سمت تجملگرایی نرود و بحق برای ماندن در مسیر سادهزیستی کار و مجاهدت کرد. خداوند روح ایشان را قرین رحمت کند.
مراسم تشییع و وداع با استاد محمدرضا حکیمی امــــــروز سهشنبــــــــه (دوم شهریورماه) برگزار میشود و پیکر این اندیشمند دینی در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده خواهد شد.
محمد تقی ادیب نیشابوری، شیخ مجتبی قزوینی خراسانی، سید محمدهادی میلانی، احمد مدرس یزدی، اسماعیل نجومیان، حاج سید ابوالحسن حافظیان و حاجیخان مخیری از مهمترین اساتید او بودند. داستانجستوجوها و غریق دریای اندیشه و عرفان شدن علامه حکیمی از همان عنفوان کودکی شروع شد. زمانی که پا به شش سالگی گذاشت ابتدا به مکتبخانه رفت و در آنجا قرآن و صد کلمه از کلمات قصار امام علی (ع) را با ترجمه منظوم آن آموخت. سپس مقداری از دیوان حافظ و مبادی انشا و نویسندگی و بعد از آن دروس ابتدایی را در مدرسه فراگرفت. در سال ۱۳۲۶ در حالی که نوجوانی 12 ساله بود، به جهت عشق و علاقهای که به طلبگی و تحصیل علوم دینی در دل داشت و با تشویق نزدیکان خود برای تحصیل به مدرسه نواب مشهد مقدس وارد شد که در آن زمان یکی از مدارس مهم و پررونق حوزه خراسان بود. با راهنمایی متولی و مسئول وقت مدرسه آیتالله میرزا علی اکبر نوقانی (متوفی ۱۳۷۰ ق) امثله و شرح آن را نزد سید جعفر سیّدان خراسانی و بقیه مقدمات را نزد حاج سید عباس سیّدان خراسانی فرا گرفت، سپس کتابهای درسی «سیوطی»، «مغنی»، «حاشیه» و «مطوّل» را نزد آقا شیخ رحمتالله فشارکی اصفهانی، آقا میرزا محمد اشکذری (متوفی ۱۳۵۳ ش) آموخت و همزمان آموختههای خود را برای طلاّب مبتدی تدریس میکرد. پس از این دوره، با تشویق حاج شیخ محمدرضا خلیل الواعظین (متوفی: ۱۳۶۸ ش) از دوستان حکیمی که با هم کتاب «رهبر خرد» را مباحثه میکردند، به حلقه درس ادیب ثانی مرحوم آقا شیخ محمد تقی ادیب نیشابوری (متوفی ۱۳۵۵ ش) در مدرسه خیرات خان مشهد حاضر شد و از نو آنچه را که پیش از آن از علوم ادبی فرا گرفته بود بدون وقفه در مدت دو سال دوره کرد و ادبیات عالی، بلاغت و عروض و قافیه را نزد ایشان فرا گرفت و تمامی درسها و آموختههای این دوره را به طور کامل یادداشت کرد. او علاوه بر آن برای شاگردان و همدورهایهای خود که یا متوجه مطالب نشده و یا بموقع بر سر درس حاضر نبودند درس استاد را توضیح میداد و شرح و بازگو میکرد. همنشینی و همصحبتی حکیمی با ادیب نیشابوری، باعث شد که ذوق ادبی او تقویت شود و به ادبیاتی پر مایه و غنی دست یابد.
علامه حکیمی کتابهای «شرح لمعه» و «قوانین» را نزد حاج میرزا احمد مدرس یزدی خراسانی فراگرفت. اصول سطح و مقداری از خارج اصول را از محضر حاج شیخهاشم قزوینی (متوفی ۱۳۳۹ ش) و دو جلد «کفایة الاصول» و مقداری از خارج فقه را نزد حاج شیخ مجتبی قزوینی (متوفی ۱۳۴۶ ش) آموخت و پارهای از این دروس را تقریر کرد. حکیمی مدت ده سال بدون وقفه در درس خارج فقه و اصول آیتاللهالعظمی سید محمدهادی میلانی (۱۲۷۳ ۱۳۵۴ ش) حاضر شد و تقریرات درس او را به طور کامل و مرتب نوشت. با آنکه از کمسن و سالترین شاگردان درس بود، مورد عنایت خاص آیت الله میلانی قرار گرفت و از شاگردان ممتاز و ویژه او به شمار میرفت.
علامه محمدرضا حکیمی اسلام شناس، ادیب و دانشمند اندیشه ورز شامگاه یکشنبه 31 مرداد ماه بهعلت عوارض ناشی از کرونا و کهولت سن دیده از جهان فرو بست. او که در ماههای اخیر به علت ابتلا به کرونا و نیز بهدلیل ضعف جسمانی ناشی از این بیماری تحت مراقبت پزشکی بود، درساعت ۲۲:۳۰ دقیقه آخرین شب مرداد بدرود حیات گفت. وزیر فرهنگ ارشاد اسلامی و وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی و بسیاری از شخصیتهای فرهنگی و دینی ضایعه و فقدان درگذشت این عالم گرانقدر را در پیامهایی تسلیت گفتند.
علامه محمدرضا حکیمی پیرمرد ریش و موسفیدی که هالهای از مهربانی تا پایان عمر بر چهرهاش میدرخشید، یکشنبه 31 مرداد و در 86 سالگی برای ابد چشم از جهان فرو بست. او متولد ۱۴ فروردین ۱۳۱۴ شمسی (۱۳۵۴ قمری) در مشهد بود و سال ۱۳۲۰ تحصیلات خود را آغاز کرد و شش سال بعد از این تاریخ وارد حوزه علمیه خراسان شد و ۲۰ سال از عمر خود را در آن به تحصیل دروس مقدمات و سطح، خارج، فلسفه، ادبیات عرب، نجوم و تقویم گذراند.
در سال ۱۳۲۶ در حالی که نوجوانی 12 ساله بود، به جهت عشق و علاقهای که به طلبگی و تحصیل علوم دینی در دل داشت و با تشویق نزدیکان خود برای تحصیل به مدرسه نواب مشهد مقدس وارد شد که در آن زمان یکی از مدارس مهم و پررونق حوزه خراسان بود. با راهنمایی متولی و مسئول وقت مدرسه آیتالله میرزا علی اکبر نوقانی (متوفی ۱۳۷۰ ق) امثله و شرح آن را نزد سید جعفر سیّدان خراسانی و بقیه مقدمات را نزد حاج سید عباس سیّدان خراسانی فرا گرفت، سپس کتابهای درسی «سیوطی»، «مغنی»، «حاشیه» و «مطوّل» را نزد آقا شیخ رحمتالله فشارکی اصفهانی، آقا میرزا محمد اشکذری (متوفی ۱۳۵۳ ش) آموخت و همزمان آموختههای خود را برای طلاّب مبتدی تدریس میکرد.
پس از این دوره، با تشویق حاج شیخ محمدرضا خلیل الواعظین (متوفی: ۱۳۶۸ ش) از دوستان حکیمی که با هم کتاب «رهبر خرد» را مباحثه میکردند، به حلقه درس ادیب ثانی مرحوم آقا شیخ محمد تقی ادیب نیشابوری (متوفی ۱۳۵۵ ش) در مدرسه خیرات خان مشهد حاضر شد و از نو آنچه را که پیش از آن از علوم ادبی فرا گرفته بود بدون وقفه در مدت دو سال دوره کرد و ادبیات عالی، بلاغت و عروض و قافیه را نزد ایشان فرا گرفت و تمامی درسها و آموختههای این دوره را به طور کامل یادداشت کرد. او علاوه بر آن برای شاگردان و همدورهایهای خود که یا متوجه مطالب نشده و یا بموقع بر سر درس حاضر نبودند درس استاد را توضیح میداد و شرح و بازگو میکرد. همنشینی و همصحبتی حکیمی با ادیب نیشابوری، باعث شد که ذوق ادبی او تقویت شود و به ادبیاتی پر مایه و غنی دست یابد.
علامه حکیمی کتابهای «شرح لمعه» و «قوانین» را نزد حاج میرزا احمد مدرس یزدی خراسانی فراگرفت. اصول سطح و مقداری از خارج اصول را از محضر حاج شیخهاشم قزوینی (متوفی ۱۳۳۹ ش) و دو جلد «کفایة الاصول» و مقداری از خارج فقه را نزد حاج شیخ مجتبی قزوینی (متوفی ۱۳۴۶ ش) آموخت و پارهای از این دروس را تقریر کرد. حکیمی مدت ده سال بدون وقفه در درس خارج فقه و اصول آیتاللهالعظمی سید محمدهادی میلانی (۱۲۷۳ ۱۳۵۴ ش) حاضر شد و تقریرات درس او را به طور کامل و مرتب نوشت. با آنکه از کمسن و سال ترین شاگردان درس بود، مورد عنایت خاص آیت الله میلانی قرار گرفت و از شاگردان ممتاز و ویژه او به شمار میرفت. علامه حکیمی در کنار فراگیری دروس سطح و خارج فقه و اصول، کتابهای «شرح باب حادی عشر» و «شرح تجرید» را نزد آقا شیخ عبدالنبی کُجوری (متوفی ۱۴۱۹ ق) و شرح منظومه سبزواری را در محضر آقا شیخ غلامحسین محامی بادکوبهای (متوفی ۱۳۳۳ ش) فرا گرفت و همزمان با خواندن این کتابها، سایر کتابهای منطق و فلسفه و کلام را مطالعه مینمود تا آنگاه که به درس حاج شیخ مجتبی قزوینی راه یافت.
حکیمی مدت ۱۲ سال از کتابهای «منظومه» تا «شرح اشارات ابن سینا» و سپس «اسفار» را در حدّ اعلا و کامل با مقداری از علوم غریبه، نزد حاج شیخ مجتبی قزوینی آموخت. بعضی «ختومات مهمه» و مقدمات «علم رمل» و «اوفاق ذوالکتابه» را از محضر حاج سید ابوالحسن حافظیان (۱۲۸۲ ۱۳۶۰ ش) و حاجی خان مخیّری (متوفی/ حدود ۱۳۵۰ ش) و علم نجوم و تقویم احکامی را نزد آقا شیخ اسماعیل نجومیان (متوفی ۱۳۵۶ ش) فرا گرفت. او در 30 سالگی هنگامی که علاّمه شیخ آقا بزرگ تهرانی (متوفی ۱۳۴۸ ش) به مشهد مقدس مشرف شده بود، موفق به اجازه شفاهی نقل روایات و احادیث اهل بیت (ع) از ایشان گردید و سپس شیخ آقا بزرگ از نجف اشرف در ماه رجب سال ۱۳۸۳، اجازهای کتبی برای آقای حکیمی نوشت و فرستاد و از این طریق بود که او نیز به سلسله عالمان و محدثان بزرگ اصحاب ائمه طاهرین و حضرات معصومین (ع) متصل شد. با صدور این اجازه کتبی و ذکر لقب «الاستاد المحقّق» از سوی علاّمه آقا بزرگ تهرانی (ره) و پس از آن، «العلامه الجلیل» از طرف علاّمه امینی (ره) درباره او، مهر صحت بر وسعت فضل و کمالات آقای حکیمی گذاشته شد. محمدتقی ادیب نیشابوری، شیخ مجتبی قزوینی خراسانی، سیدمحمدهادی میلانی، احمد مدرس یزدی، اسماعیل نجومیان، حاج سیدابوالحسن حافظیان و حاجیخان مخیری از مهمترین استادان حکیمی بودهاند. حدود ۵۰ اثر محمد رضا حکیمی منتشر شده که از برجستهترینآنهامیتوان به «الحیاة»، «خورشید مغرب»، «عقل سرخ»، «عاشورا: مظلومیتی مضاعف»، «شیخ آقا بزرگ تهرانی»، «تفسیر آفتاب»، «فریاد روزها»، «سپیده باوران»، «گزارش (برگرفته از الحیاة)» و... اشاره کرد. این علامه بیبدیل امروز در مشهد و در بارگاه امام رضا (ع) به خاک سپرده میشود.
عقل سرخ و عبای سفید
محمد جعفر یاحقی
نویسنده، محقق و چهره ماندگار ادبیات فارسی
زنده یاد استاد محمدرضا حکیمی که درود خدا بر او باد حکیم و عالم دانشمندی به تمام معنا وارسته و تارک مادیات دنیوی بود. اهل رفت و آمد نبود، از همین بابت هم افراد بسیار انگشتشماری شانس بهرهمندی مستقیم از حضورش را داشتند. به ندرت در محافل دیده میشد. نخستین آشناییام با او به 55 سال قبل بازمیگردد که بواسطه مطالعه آثارش شکل گرفت. دهه چهل و در سالهای دانشجوییام در مقطع کارشناسی با نوشتههای استاد حکیمی آشنا شدم؛ یکی- دو کتاب از وی را خواندم که برای جوانی همچون من که علاقهمندیهای دینی داشتم بسیار جالب توجه بودند. آن دو کتاب که سبب آشناییام با استاد حکیمی شدند به گمانم تجدید چاپ شده و در دسترس هستند؛ «سرود جهشها» و «فریاد روزها». هر دو نثری بسیار دلانگیز و زیبا داشتند و این در حالی است که استاد آنروزها هنوز طلبه جوانی بود. با اینکه هنوز به تجربه چندانی دست نیافته بود اما مسائل دینی را به زبانی بیان کرده بود که برای جوانانی نظیر من بسیار اثرگذار بود. بعدتر، در دهه پنجاه وقتی به معلمی مشغول شدم برای دانشآموزان از این دو کتاب تکلیف میگفتم تا با نثراعجابانگیز و نکات تأملبرانگیز آنها آشنا شوند و توصیه میکردم که با آثار استاد حکیمی خوش نوشتن و نویسندگی را بیاموزند. در آستانه انقلاب کتاب ارزشمند «تفسیر آفتاب» از ایشان روانه بازار نشر شد، کتابی که بیتردید اغلب انقلابیون و از سویی دوستداران مسائل دینی آن را خواندند. شاید بر اساس شرایط امروز نشرمان برایتان عجیب باشد اگر بگویم «تفسیر آفتاب» در سال 57 با چه تیراژی منتشر شد. این کتاب که هماکنون مقابلم روی میز است در 50 هزار نسخه منتشر شد. درست برخلاف حالا که باوجود افزایش قابل توجه جمعیت، تیراژ کتابها به پنجاه و یا یکصد نسخه رسیدهاند.«خورشید مغرب» نیز همین طور بود؛ آنهم در تیراژ بیست هزار نسخهای منتشر شد. زمینه اصلی کار ایشان بر تعالیم شیعه و بویژه مبحث انتظار و امام زمان(ع) بود. یکی دیگر از ویژگیهای آثار استاد حکیمی نگاه مدرن و جدیدی است که در انتقال مضامینی دینی به خواننده داشت. او را باید روشنفکری مسلمان خواند که در تفسیر مسائل دینی نگاهی به روز و از سویی پیشتاز داشت. «کلام جاودانه» و«بیدارگران اقالیم قبله» هم کتابهای دیگری بودند که جوانان علاقهمندان مبانی اسلامی را به خود جذب کردند که در حیطه دانشگاهی هم آثار ارزشمندی بودند. «دانش مسلمین» ایشان هم کتابی در حوزه دانشهای اسلامی بود. از دیگر ویژگیهای مشترک عموم کتابهای ایشان را میتوان در نگاه تحقیقی استاد حکیمی دانست. این اواخر هم کتابی «الحیاه» ایشان منتشر شده بود که آن را بسیار مفصل و به زبان عربی نوشته است؛ زنده یاد احمد آرام تا وقتی هنوز در قید حیات بود آن را ترجمه کرد. استاد حکیمی ادبیات عرب را به مراتب حتی بیشتر از ادبیات خودمان میشناخت آنچنان که مجموعه شعری بهنام «ساحل خورشید» از ایشان به یادگار مانده که مصداقی از همین گفته است. این کتاب دربردارنده اشعاری به فارسی و عربی است؛ اشعار فارسی این دفتر شعر اغلب در وزن کلاسیک و برخی هم نیمایی هستند.
در پایان کتاب هم چند قصیده به عربی و سبک اشعار شاعران بزرگ عرب خودنمایی میکند. استاد حکیمی سبک خاصی از زندگی را بر خود برگزیده بود؛ یک حکیم عارف مسلک بود که به لذتهای دنیوی پشت پا زده بود. هرگز بهدنبال کسب هیچ مقام و منصب برنیامد. حتی ازدواج هم نکرد. اهل مراوده با کسی نبود، آن چند مرتبهای هم که برای من فرصت دیداری حاصل شد در منزل زندهیاد علی باقرزاده در مشهد بود. بسیار به مشهد سفر میکرد؛ آنچنان که چند مرتبهای در حرم امام رضا(ع) او را با آن عبای اغلب سفیدش دیدم که با محاسن روحانیاش جلوهای متفاوت به او میبخشید. من و برخی همکاران بارها برای جلب نظرش تلاش کردیم تا بلکه اجازه برگزاری مراسم گرامیداشت یا تألیف کتابی دربارهاش را بگیریم. اما هرگز اجازه نداد. حالا که استاد حکیمی رفته امیدوارم برای معرفی او تلاش شود و از سویی نوشتههای ارزشمند وی بررسی شوند. امیدوارم دوستداران این عارف بزرگ اسلامی برای شناساندن شخصیت ممتازش کاری کنند.
شارح شایسته مکتب تفکیک
عبدالجبار کاکایی
شاعر
با افکار زنده یاد محمدرضا حکیمی از دوره دانشکده آشنا شدم. همزمان تحت تأثیر جذبه مولانا و مکتب تأویل بودم اما حس کنجکاوی سبب شد تا نسبتاً توجهی به آرا و اندیشههای علامه حکیمی داشته باشم. حقیقتاً ایشان شارح امانتدار اندیشمندان مکتب تفکیک بود؛ البته با تفاوتهایی که در تبیین افکارش نسبت به اخباریون داشت و اهم آن، پذیرفتن مکاتب فلسفی و عرفانی به عنوان میراث تمدن اسلامی بود. با نظرات ایشان که نافی تأثیرات بینامتنیت متون دینیست کنار نیامدم. او شباهت برخی مفاهیم قرآنی با علوم اوایل از جمله آرای فلاسفه یونان مثل نظریه سبع سماوات را مورد تشکیک قرار میدهد. مکتب تفکیک کمک میکند به وضوح دریافت نظریات روایی و قرآنی. از اینها بگذریم نگاه هوشمندانه این بزرگوار به عملی کردن آموزههای نظری و زندگی زاهدانه در روزگار ما بسیار مغتنم بود. یادش گرامی باد.
حکیم در آیینه آثارش
یدالله سعدی
مدیر انتشارات «دلیل ما»
زنده یاد استاد محمدرضا حکیمی طی زندگی پر بار و پر برکتش تلاش کرد تا از همه امور به جهاتی به دور و پنهان باشد و اغلب وقت و تمرکز خود را صرف تولید آثار و رسالتی که برعهده داشت کرده بود و براین اساس معرفت استاد حکیمی در آثارش آشکار است و من نیز به واسطه این آثار به شناخت ایشان رسیدم. مجموعه آثاری که مهمترین آن کتاب « الحیات» است د ردوازده جلد چاپ و منتشر شده است. این کتاب ارزشمند که مجموعهای از معارف اسلامی بوده و در زمینه اقتصاد اسلامی است با همت و تلاش سه برادر بزرگوار استاد محمدرضا حکیمی، آقا شیخ محمد و آقا شیخ علی حکیمی در مدت زمان 40 سال جمع آوری شده است و یک دایرةالمعارف بزرگ اسلامی محسوب می شود که بر مبنای قرآن و روایات اهل بیت بوده و همچنین مسائل مختلف مذهبی در آن بیان شده است چرا که به گفته ایشان یک زمان به این امر متهم بودیم اسلام برنامه اقتصادی ندارد و این کتاب بیانگر مسائل اقتصادی در اسلام است که جلد سوم تا ششم کتاب الحیات به مسائل مختلف و کلی مربوط به اقتصاد اسلامی را بیان می کند و از جلد هفت به بعد بخشهایی به بحثهای انسانی، مذهب و روایاتی که در مسائل تربیتی و خانواده است مطرح شده و جلد نهم آن ویژگیهای حکومت علوی و اموی را بیان کرده است.
از دیگر آثار مهم و ارزشمند استاد محمدرضا حکیمی کتاب «خورشید مغرب (غیبت، انتظار، تکلیف) » است که در 14 فصل تعریف شده و موضوع آن برای وجود مقدس آقا امام زمان(عج) است. کتاب دیگر که مناسب با این ایام عزیز است «قیام جاودانه (سخنی چند پیرامون «عاشورا» و آفاق آن) » نام دارد که درباره امام حسین (ع) است و مقالات مجموعه شامل :1. عاشورا و جهان اسلام؛ 2. عاشورا وانسان نو؛ 3. عاشورا و عدالت...؛ 4. عاشورا، انقلابها و حکومتها؛ 5. حکومت مسانخ؛ 6. اسلام و مردم (دین مردمی)؛ 7. طاغوت زدایی، تنها راه رهایی؛ 8. عدالت، محو سیمای فقر. بوده است.
دیگر اثر با ارزش استاد محمدرضا حکیمی «کلام جاودانه» (سخنی چند پیرامون «نهجالبلاغه» و آفاق آن) نام دارد که موضوعات مختلف این کتاب درباره نهجالبلاغه بوده و از عظمت آن سخن گفته شده است. یکی از دیگر آثار زنده یاد استاد حکیمی، کتابی است که ایشان به مسائل روز و اجتماعی پرداخته اند و در رابطه با سؤالهایی است که از ایشان پرسش شده است به عنوان مثال پرسش شده: «جناب استاد مسائلی را که در کتابهایتان مطرح کردید که بیانگر آرمانها و آرزوها و حضور و مبانی نگاه شما است آیا با اتفاقاتی که در جمهوری اسلامی افتاده است این آرمان و آرزوها تحقق پیدا کرده است یا خیر؟ و استاد حکیمی در پاسخ به این سؤال کتاب «قصد و عدم وقوع » را منتشر کرده اند و در آن به این موضوع پرداختند آنچه که ما قصد کرده بودیم واقع نشد و آنچه که واقع شد قصد ما نبود و این سخن پیام این کتاب است.
حکیم نوآور و وفادار
دکتر غلامعلی حدادعادل
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی
حکیمی بیتردید از نوادر زمانه ما بود. آثار او که از دانش ادبی و قلم پرتپش او بهره یافته بود در عمقبخشی و جهتدهی اعتقادات دینی نسل جوان، خصوصاً، در سال های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تأثیری انکارناپذیر و ماندگار داشت. حکیمی که از رهگذر آشنایی با جریان های فکری روزگار خود «عالم به زمان» خود بود، کوشید تا اضلاع منظومه اعتقادی شیعی را به صورتی منسجم در کنار هم نهد تا بهصورت مکتبی عقلانی و الهی و انسانی، منشأ و مولد حرکت اجتماعی و سیاسی گردد. او در عین نوآوری هرگز از مبادی و مبانی اسلامی و شیعی فاصله نگرفت و انحراف پیدا نکرد. حکیمی را با شجاعت و صداقت و غیرتی که داشت بیگمان باید از مشعلداران و منادیان دعوت به انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) دانست. حساسیت و تکیه و تأکید او بر عنصر عدالت بویژه «عدالت اقتصادی» او را در میان متفکران اسلامی و مصلحان اجتماعی ممتاز ساخته بود. حکیمی به اعتبار آثارش زنده است و آنچه در فقدان تأسفبار او مایه تسلی است همین آثار فراوان و سودمند او است که در دست ما است. برای او از درگاه خداوند کریم علو درجات طلب میکنیم. درگذشت استاد گرانقدر محمدرضا حکیمی را به بازماندگان و دوستان و ارادتمندان ایشان تسلیت میگویم.
حیات در عدالت است
دکتر هادی خانیکی
استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی
در میان رخدادهای پیاپی، شوک آور و تأمل برانگیزی که این روزها لحظه لحظه حیات فردی و اجتماعی ما را دربر گرفته است گاه یک حادثه چون فرود ناگهانی یک شهاب آسمانی تمامی ادراکات و احساساتت را تحت تأثیر قرار می دهد. برای من که در گذار شتابناک این ایام، به مرگ مظلومانه روزانه صدها نفر از هموطنانم در اثر بیماری کرونا و فرو ریختن آرمان ها، آرزوها و تلاشهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی همسایگان رنجدیده و محرومم در افغانستان دارم به نوعی خو می گیرم، ناگاه از پا افتادن اندیشمندانی که عمری در کنارشان زیسته ام خبری تکان دهنده است. شب به نیمه رسیده بود که خبر پرواز آرام استاد محمدرضا حکیمی آمد؛ اندیشمندی که اگر کسی به عمق اندیشه ها و زوایای زندگی او بهدرستی آگاه باشد، حتی در میان همه دردها، اندوه ها و حسرتهای فراگیر، غمگین و سوگوار می شود. حکیمی، اندیشمند منتقد نابرابری ها و مفسر دغدغهمند فقر، در عصر ما بود، در عمر پربارش، مدام خواند و به گفته شریعتی هرگز به دام هیچ نوع خودکامگی نیفتاد و هیچ گاه به آرمانهایش پشت نکرد. متفکری یگانه و شاید تکرار نشدنی بود، که از زاویه عدالت، به تاریخ، جامعه و خویشتن می نگریست و سر سازش با هیچ نوعی از قدرت، ثروت و منزلت نداشت. از روزی که «سرود جهشها» و «فریاد روزها» را نوشت تا روزی که تمامی همت خود را بر پیراستن چهره دین از آلودگی به قدرت و ثروت نهاد، با اندیشه شورآفرین و زبان تأثیرگذار خویش، جوانان را به فهم خودکامگی و نابرابری و ناآزادی فراخواند و به ایستادگی دعوت کرد و مجموعه ماندگار «الحیاة» را در دو دوره شش جلدی تدوین و تنظیم کرد. حکیمی، به یک چیز اندیشید و به یک راه رفت: جست وجو برای عدالت، ستیز با فقر و زندگی در نهایت وارستگی و دوری از وابستگی به هرگونه و هر سطحی از قدرت و منزلت. او صرفاً به نجات انسان محروم، آن هم از پایگاه دین اندیشید و در هیچ مقطعی از عمر نه به سوی عافیت رفت و نه دست از نقد و حتی اعتراض برداشت. شاهکار حکیمی، زندگیاش بود چون همانگونه زیست که میاندیشید و میگفت. او هم با خویش و هم با دیگری همانگونه بود که در آرمانها، گفته ها و در اندیشههایش به زبان می آورد. حکیمی، بحق، از جمله نوادر دوران ما است که هر که صاحب دغدغه و درد و اندیشه است چه با او موافق و چه مخالف باشد، نمیتواند او را نادیده بگیرد؛ چون سرمشقی است در آرمانگرایی، عدالتجویی، اصلاحطلبی و گشوده ذهنی.
دینداری به شرط برابری
دکتر نجفقلی جبیبی
پژوهشگر فلسفه اسلامی و استاد دانشگاه
علامه محمدرضا حکیمی بیشک یکی از ستونهای استوار جغرافیای فکر و اندیشه ما بودند که توانستند بین «معرفت و دانش قدما» و «مسئولیت اجتماعی دوره معاصر» تجمیع ایجاد کنند. در واقع ایشان سعی کرده بود مسائل دینی و اسلامی را در خدمت حل بحرانهای اجتماعی و حل مسائل اجتماعی و بیعدالتی حاکم بر جهان بهکار گیرد. چنانکه از زندگی و آثار علمی بهجا مانده از او برمیآید ایشان بیش از هر چیزی به «عدالت» اهمیت میداد و زندگی شایسته را در سایه عدالت قابل تحقق میدانست. در واقع زندگی اجتماعی را در پرتو عدالت محقق میدید. در منظومه فکری علامه حکیمی دو مفهوم «زندگی» و «عدالت» شأن ویژهای داشت؛ از همینرو است که مهمترین اثر خود را «الحیات» نام گذاشت یعنی: «زندگی» و در آن از سخنان و سیره امام حسین(ع) بهره گرفت که ایشان میفرمایند: إِنَّ الْحَیاةَ عَقیدَةٌ وَجِهادٌ؛ «زندگی عقیده است و جهاد» و خود علامه حکیمی نیز چنین عمل کرد و چنین زیست با این عقیده که انسانها همه شایسته آسایش و رفاه هستند که باید این امر در سایه عدالت اجتماعی تحقق یابد. با وجود این او خود همیشه زندگی ساده و حتی میتوان گفت سختی داشت. علامه محمدرضا حکیمی «عدالت» و «آسایش» را امری مهم میدانست که در سنت اسلامی ما در قالب «عدالت اجتماعی» تأکیدات بسیاری بر آن شده است و اساساً «زکات» در اسلام به همین منظور مقرر شده است. از آنجا که افراد در یک جامعه به دلایل مختلف تهیدست میشوند وظیفه جامعه است که نیاز آنان را برطرف کند و به این منظور اسلام «زکات» را تعیین کرده است تا افراد تهیدست جامعه نیازهایشان برطرف شود و هیچ کسی در جامعه اسلامی نیازمند نماند و این نیازمندی هم باید مطابق نیاز افراد و بر اساس شأنشان از طریق زکات در اسلام تأمین شود. به این اعتبار میتوان گفت که دید علامه حکیمی به عدالت اجتماعی مبتنی بر آیات و روایات، دید بسیار گستردهای بود و در کتابهایش هم سعی داشت این عواطف انسانی را زنده کند. به این معنا که معتقد بود انسانها بههم پیوستهاند و آسایش یکی به آسایش دیگری وابسته است. بنابراین آسایش جمعی انسانها برای ایشان ملاک بود و تلاش میکرد این امر را در سایه تربیت اجتماعی محقق کند. از آنجا که رکن رکین اندیشه علامه حکیمی مسأله «عدالت اجتماعی» است او کوشش میکند که آن را از چند طریق به مرحله تحقق نزدیکتر کند؛ به عنوان مثال سعی میکند احادیث اسلامی و مبانی دینی را شرح دهد و آنها را از تحریفهای تاریخی پاک نماید و از این طرق جامعه را به عدالت اجتماعی واقف کند که در اسلام بر آن تأکید شده است. به همین دلیل شخصیتهایی چون علامه حکیمی در تاریخ ارزش ویژهای دارند چون توانستهاند «احساس مشترک انسانی» را توضیح دهند و از این طریق تأثیرات عمیقی بر تفکر جامعه ما در سالهای اخیر گذاشتهاند.
ایشان به درستی معتقد بود وقتی در جامعهای نیازهای معیشتی پررنگ شود معنویت در حاشیه قرار میگیرد از اینرو سعی داشت توجهها را به «عدالت اجتماعی» معطوف کند و اولویت آن را از نظر اسلام و دین و شریعت مورد تأکید قرار دهد. ایشان آگاه به این امر بود که اگر زندگی انسان در حد نیازهای معیشتی و خواستههای اقتصادی تنزل پیدا کند برای انسان و جامعه خطرناک خواهد شد بنابراین تمام تلاش او این بود که جامعه به این نقطه از تنزل نیازها نرسد. بنابراین تلاش ایشان تلاش مبارکی بود هرچند که چندان که در شأن او بود به ایشان توجه نشد. روحشان قرین رحمت الهی باد.
توحید در آسمان، عدل در زمین
دکتر رضا برنجکار
مترجم، مؤلف و پژوهشگر حوزه دین
مقام معظم رهبری، در پیامی که دیروز صبح برای درگذشت استاد محمدرضا حکیمی فرستادند از ایشان با عنوان «دانشمند جامع» یاد کردند. واقعیت این است که استاد حکیمی دانشمندی تکبعدی نبود و اسلامشناسی در ابعاد مختلف فقهی، الهیاتی، اخلاقی، سیاسی، اجتماعی به شمار میآمد. مهمترین ویژگیها و شاخصه های فکری ایشان را می توان در پنج مؤلفه دسته بندی کرد:
نخستین و مهمترین ویژگی ایشان، عشق به قرآن و اهل بیت(ع) بود. بهطوری که تمام عمر خود را مصروف معرفی معارف قرآن و اهل بیت(ع) به جوانان و تذکر پیوسته به علمای حوزه و دانشگاه به لزوم بهره گیری از معارف قرآن و اهل بیت(ع) کردند و در این راه، آثار ارزشمندی را از خود بر جای گذاشتند. به زعم ایشان، برای فهم قرآن و روایات تنها باید به قرآن و روایات مراجعه کرد، مرحوم حکیمی اساساً، با تفسیر به رأی قرآن مخالف بود و اسم نگرش خود را «مکتب تفکیک» گذاشته بود.
ویژگی دیگر استاد حکیمی عدالتخواهی ایشان بود؛ همانطور که در پیام مقام معظم رهبری هم آمده بود و ایشان را «اسلام شناسی عدالتخواه» معرفی کردند. استاد حکیمی معتقد بود که عدالت یکی از ارکان معارف و سنت است. ایشان عدالت را نه از افکار سوسیالیستی که از معارف کتاب و سنت درک کرده بود و عدالت را به مثابه یک رکن قلمداد می کرد. همانگونه که در اصول دین، پس از توحید، دومین اصل «عدالت» است. در این راستا، ایشان در نامه اش به فیدل کاسترو می نویسد: «ما دو اصل اساسی داریم؛ توحید که خدا را تبیین می کند و عدالت که ارتباط انسان ها با هم را». معمولاً در بحث های اعتقادی، به عدل خداوند پرداخته و بسنده می شود اما آنچه عدالت در اندیشه استاد حکیمی را متمایز می کند دغدغه مندی ایشان در خصوص عدالت اجتماعی است. او عدل اجتماعی و عدل میان انسان ها در جامعه را استمرار عدالت الهی می دانست و معتقد بود که اگر عدالت در جامعه رخ ندهد، انسان ها به رشد و تعالی نمی رسند؛ به تعبیری، عدالت را بستری برای جامعه سازی مطلوب قلمداد می کرد. انتقاداتی که ایشان از وضعیت جهان و ایران داشت، بیشتر در زمینه فقرزدایی بود. معتقد بود که مسئولان و مردم باید تمام همتشان را در این مسیر قرار دهند.
سومین ویژگی استاد حکیمی انقلابی بودن ایشان بود. علامه حکیمی، از نخستین کسانی بودند که به انقلاب پیوست و با امام خمینی(ره) بیعت کرد و حتی بعد از اینکه امام(ره) به ترکیه و نجف تبعید شد، مدتی به نجف رفت و در محضر ایشان تلمذ کرد. او از دوستان قدیمی مقام معظم رهبری هم بودند که ایشان در پیامی که برای درگذشت این علامه ارسال کردند از او با عنوان «رفیق دیرین» یاد کرده اند.
ویژگی دیگر استاد حکیمی تسلط بر زبان عربی و فارسی و بهره مندی از قلمی شیوا و تأثیرگذار بود و این قلم نافذ را برای ترویج معارف و سنت و تجلیل از بزرگانی که در این مسیر حرکت کردند، بکار گرفت.
آخرین ویژگی، عملگرایی ایشان بود. استاد حکیمی به واقع براساس آنچه می اندیشید، زندگی می کرد. به این معنا که وقتی از فقرزدایی، عدالت، ساده زیستی و... صحبت می کرد، خود به عینه این دغدغه ها را در زندگی لحاظ می کرد و فردی بسیار زاهد و ساده زیست بود. 86 سال سعی کرد به سمت تجملگرایی نرود و بحق برای ماندن در مسیر سادهزیستی کار و مجاهدت کرد. خداوند روح ایشان را قرین رحمت کند.
مراسم تشییع و وداع با استاد محمدرضا حکیمی امــــــروز سهشنبــــــــه (دوم شهریورماه) برگزار میشود و پیکر این اندیشمند دینی در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده خواهد شد.
در سومین روز بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی اتفاق افتاد
سه وزیر پیشنهادی بدون مخالف
گروه سیاسی/ در سومین روز از بررسی صلاحیت و برنامههای وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم در بهارستان، 6 گزینه پیشنهادی برای تشریح برنامههای خود پشت تریبون رفتند و اولویتهای خود را تشریح کردند و به برخی منتقدان و استدلالهای مخالفان پاسخ دادند.
بهرام عیناللهی گزینه وزارت بهداشت و درمان اولین وزیر پیشنهادی بود که دیروز پشت تریبون بهارستان رفت. بررسی صلاحیت وی که در جلسه یکشنبه نیمه کاره باقی مانده بود، در جلسه دیروز ادامه یافت و بعد از بیان استدلالهای مخالفان و موافقان وزیر پیشنهادی از اولویتهای خود برای این وزارتخانه گفت که این روزها درگیر بیماری همهگیر کرونا است. بر همین اساس او ضمن تأکید بر اینکه مهار کرونا از اولویتهایش است وعده داد که تا پایان بهمن ماه جاری واکسیناسیون عمومی علیه ویروس کرونا را به اتمام خواهد رساند.
بعد از وی نوبت به حجت الله عبدالملکی وزیر پیشنهادی تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسید تا برنامههای خود را تشریح کند. او اشتغال را بحث اصلی کشور و وزارتخانه خود دانست و از ضرورت تهیه یک بانک اطلاعاتی درباره وضعیت اشتغال در کشور سخن گفت. او البته این را هم تأکید کرد که برخی فسادهای رخ داده موجود در زیر مجموعههای وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی را پایان خواهد داد. بر همین اساس وعده داد که آغاز کار او پایان فساد در این زیر مجموعهها خواهد بود.
در ادامه نوبت یه سید جواد ساداتینژاد گزینه پیشنهادی برای وزارت جهاد کشاورزی رسید. ساداتینژاد که در حال حاضر نماینده کاشان در مجلس است در نطق خود بر اهمیت توجه به امنیت غذایی در کشور اشاره کرد و کشاورزان را تولید کنندگان قدرت برای جمهوری اسلامی ایران خواند.
در ادامه اما در اتفاقی قابل توجه سه وزیر پیشنهادی که بررسی صلاحیت و برنامههایشان در دستور کار قرار گرفت هیچ مخالفی نداشتند. امین حسین رحیمی گزینه پیشنهادی برای وزارت دادگستری، امیر آشتیانی برای وزارت دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح و رستم قاسمی گزینه پیشنهادی وزارت راه و شهرسازی سه گزینه ای بودند که هیچ نمایندهای برای اعلام مخالفت با برنامههای آنها ثبت نام نکرده بود و لذا بر اساس آیین نامه مجلس نمایندگان موافق هم نطق نکردند. این وزرای پیشنهادی بعد از اعلام گزارش کمیسیونهای تخصصی مرتبط با حوزه کاریشان، پشت تریبون رفتند و از برنامههایشان دفاع کردند.
صفحات 2 را بخوانید
بهرام عیناللهی گزینه وزارت بهداشت و درمان اولین وزیر پیشنهادی بود که دیروز پشت تریبون بهارستان رفت. بررسی صلاحیت وی که در جلسه یکشنبه نیمه کاره باقی مانده بود، در جلسه دیروز ادامه یافت و بعد از بیان استدلالهای مخالفان و موافقان وزیر پیشنهادی از اولویتهای خود برای این وزارتخانه گفت که این روزها درگیر بیماری همهگیر کرونا است. بر همین اساس او ضمن تأکید بر اینکه مهار کرونا از اولویتهایش است وعده داد که تا پایان بهمن ماه جاری واکسیناسیون عمومی علیه ویروس کرونا را به اتمام خواهد رساند.
بعد از وی نوبت به حجت الله عبدالملکی وزیر پیشنهادی تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسید تا برنامههای خود را تشریح کند. او اشتغال را بحث اصلی کشور و وزارتخانه خود دانست و از ضرورت تهیه یک بانک اطلاعاتی درباره وضعیت اشتغال در کشور سخن گفت. او البته این را هم تأکید کرد که برخی فسادهای رخ داده موجود در زیر مجموعههای وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی را پایان خواهد داد. بر همین اساس وعده داد که آغاز کار او پایان فساد در این زیر مجموعهها خواهد بود.
در ادامه نوبت یه سید جواد ساداتینژاد گزینه پیشنهادی برای وزارت جهاد کشاورزی رسید. ساداتینژاد که در حال حاضر نماینده کاشان در مجلس است در نطق خود بر اهمیت توجه به امنیت غذایی در کشور اشاره کرد و کشاورزان را تولید کنندگان قدرت برای جمهوری اسلامی ایران خواند.
در ادامه اما در اتفاقی قابل توجه سه وزیر پیشنهادی که بررسی صلاحیت و برنامههایشان در دستور کار قرار گرفت هیچ مخالفی نداشتند. امین حسین رحیمی گزینه پیشنهادی برای وزارت دادگستری، امیر آشتیانی برای وزارت دفاع و پشتیبانی از نیروهای مسلح و رستم قاسمی گزینه پیشنهادی وزارت راه و شهرسازی سه گزینه ای بودند که هیچ نمایندهای برای اعلام مخالفت با برنامههای آنها ثبت نام نکرده بود و لذا بر اساس آیین نامه مجلس نمایندگان موافق هم نطق نکردند. این وزرای پیشنهادی بعد از اعلام گزارش کمیسیونهای تخصصی مرتبط با حوزه کاریشان، پشت تریبون رفتند و از برنامههایشان دفاع کردند.
صفحات 2 را بخوانید
گزارش «ایران» از خطر تزریق داروی ضد ویروسی رمدسیور در منزل
متخصصان قلابی بلای جان بیماران کرونایی
فریبا خاناحمدی
خبرنگار
به این تبلیغات خوب دقت کنید؛ «تزریق رمدسیور در منزل- با رعایت پروتکلهای بهداشتی»، «تزریق آمپول رمدسیور با حضور پزشک در منزل و مانیتورینگ»، «برای تزریق رمدسیور در منزل خود میتوانید همین حالا با ما ارتباط بگیرید. پرستاران حرفهای ما آماده هستند تا در کوتاهترین زمان و قیمت مناسب در منزل شما حاضر شوند» و... پس از افزایش بیسابقه بار مراجعه به مراکز درمانی، کمبود امکانات، کمبود نیرو و ازدحام شدید بیماران در بیمارستانها و افزایش شمار بیماران بدحال کرونایی در پی فاجعه دلتا، این قبیل آگهیها برای تزریق داروی رمدسیور، کاسبی جدیدی برای مراکز اعزام تیمهای خصوصی درمان شده است. اپراتور یکی از این مراکز مشاوره و ارائه خدمات پرستاری به «ایران» میگوید: «تزریق آمپول رمدسیور در منزل تحت نظارت پرستار مجرب و با کنترل دقیق و مانیتورینگ مناسب بیمار انجام میشود.» او در ادامه حرفهایش اضافه میکند که دارو توسط پرستار باتجربه یکی از بخشهای عفونی کرونا در منزل تزریق میشود، هربار تزریق دارو حدود یک ساعت طول میکشد در تزریق اول 200 میلیگرم به بیمار طی دو ساعت تزریق انجام میشود و دوزهای بعدی هم 100 میلیگرم تزریق میشود معمولاً نسخه پزشکان 5 دوز رمدسیور است که در 5 روز هم تمام میشود. هزینه تزریق هم حدود 650 هزار تومان است بالاخره پرستار مرکز باید تا پایان زمان تزریق بالا سر مریض شما بماند. به همین دلیل هزینهها در مراکز دیگر خیلی بالا است.
داروی رمدسیور یک داروی ضد ویروس از خانواده آنالوگهای نوکلئوزید است که در روند تکثیر ویروس اختلال ایجاد میکند. این دارو توسط پزشک متخصص تجویز میشود و بیماران در طی زمان تزریق باید تحت کنترل باشند و در طول درمان با این دارو بیمار از نظر عوارض کلیوی و کبدی و متابولیک چک میشود یعنی آزمایشات لازم باید از بیمار به عمل آید و تغییر در آنزیم های کبدی و یا کراتینین و قند بیمار از سوی پزشک در منزل مانیتورینگ میشود. گرچه که رمدسیور یک داروی بیمارستانی است و در ابتدا تنها در بیمارستانها و مراکز درمانی توزیع و تزریق میشد اما بهدلیل درخواست بالا و برای جلوگیری از تراکم جمعیت در مراکز درمانی، این دارو در برخی داروخانههای منتخب توزیع و در کلینیکهای بستری موقت تزریق میشود. با وجود این به دلیل حجم انبوه مراجعات بیماران به کلینیکهای سرپایی و ایجاد صفهای عریض و طویل در مراکز درمانی، برخی از بیماران با یک جستوجوی ساده در گوگل از مراکز خدمات پرستاری در منزل برای تزریق رمدسیور کمک میگیرند. اصغر شبان از جمله بیمارانی است که در بیمارستان تجویز رمدسیور داشته اما کادر واحد تریاژ اعلام کرده چند روز بعد برای تزریق دارو مراجعه کند، بعد از رسیدن وی به خانه با بیمار تماس گرفته میشود و اعلام میشود دارو را برایتان در منزل تزریق میکنیم: «بیمارستان قیمت رمدسیور را برای 5 دوره تزریق 10 میلیون گفت. هزینهاش بالا بود. داروخانهای را معرفی کردند و از آنجا 4 میلیون و 800 هزار تومان داروها را تهیه کردیم اما وقتی رفتیم بیمارستان گفتند نمیتوانیم تزریق کنیم، بیمار پشت نوبتی زیاد است، بروید منزل از کسی بخواهید دارو را برایتان تزریق کند. ما هم جایی را نمیشناختیم. از اینترنت مرکز خدمات پرستاری پیدا کردیم و زنگ زدیم آمدند. برای هر بار تزریق هم 300 هزار تومن میگرفت. دیابت داشتم و باید قبلش یکسری آزمایشها را میدادم پرستار بدون این آزمایشها آمپول را برایم تزریق کرد، فشارم بشدت افت کرد و دارو در حین تزریق از رگم نشت کرد. خیلی ترسیده بودم. بلافاصله پسرم من را به بیمارستان رساند. با گذشت دو هفته از ابتلا به بیماریام هنوز هم دچار عوارض ناشی از تزریق رمدسیور هستم.»
نکته اما اینجاست با اینکه برخی از این مراکز در تبلیغاتشان اعلام میکنند تزریق داروی رمدسیور توسط پزشک متخصص داخلی انجام میشود با این حال دارو توسط غیر پزشک در منزل تزریق میشود. اپراتور یکی از این مراکز میگوید: «پرستاری که این دارو را برای بیماران کرونایی بستری در خانه تزریق میکند سوپروایزر یکی از بیمارستانها است و معمولاً تجربه فعالیت در بخشهای عفونی را دارند.» این تبلیغات البته تنها به اعزام نیرو ختم نمیشود مراکز ارائه دهنده چنین خدماتی البته میگویند داروها را هم خودشان تهیه میکنند: «رمدسیور ایرانی 5 دوز تزریقش حدود 6 میلیون و 200 هزار تومان میشود. آمپول امریکایی هر دوزش حدود 7 میلیون تومان است البته نوع خارجیاش تخفیف دارد بودجه بیماران را هم در نظر میگیریم. نوع هندی هم در بازار هست خیلی طرفدار نداره و ما نمیاریم. داروهای ما بیشتر ایرانی است و بهصرفهتر.» قیمت داروی رمدسیور در بیمارستانهای دولتی حدود ۷۰۰ هزار تومان است که بخش قابل توجه این مبلغ را بیمه پرداخت میکند اما در بازار آزاد بویژه اکنون که بیماری در کشور اوج گرفته و کمبود شدید انواع داروهای مربوط به بیماری کرونا حتی سرم احساس میشود، رمدسیور با قیمتهای میلیونی (بازار سیاه هر شیشه از ۸ تا ۱۲ میلیون تومان) به فروش میرسد. برخی گزارشها نشان میدهد حتی تزریق این دارو در برخی مراکز بسیار گران است. تعدادی از بیمارستانهای خصوصی تا 1 میلیون و 200 هزار تومان برای تزریق هر دوز رمدسیور پول دریافت میکنند.
مراکز ارائه خدمات پرستاری در شرایطی این دارو را تزریق میکنند که مطابق اعلام عاطفه عابدینی دبیر کمیته علمی کشوری کووید 19؛ این مراکز اولاً هیچگونه مجوزی برای تزریق رمدسیور از وزارت بهداشت ندارند و دوم اینکه رمدسیور حتماً باید در فضای درمانی و کنترل شده تزریق شود و تزریق خارج از مرکز درمانی امکان مانیتورینگ بیمار را نمیدهد.
عابدینی به «ایران» میگوید: وزارت بهداشت مجوز و دستورالعملی برای ارائه خدمات تزریق رمدسیور به مراکز خدمات پرستاری ارائه نداده است. همه این مراکز بدون مجوز فعالیت میکنند و ما از مردم خواهش میکنیم که تزریق رمدسیور را زیر نظر پزشک متخصص و بر اساس دستورالعمل کشوری در کلینیکهای بستری موقت و دائم انجام دهند.
او با اشاره به اینکه رمدسیور داروی ضد ویروسی تزریقی در درمان کرونا است که طبق دستورالعمل کشوری در درمان همه بیماران نباید استفاده شود میافزاید: در تجویز دارو فقط درصد درگیری ریه اهمیت ندارد، بلکه تب چند روزه مقاوم به درمان، حال عمومی بیمار، سطح اکسیژن و آزمایشات خون برای تشخیص میزان التهاب در تجویز رمدسیور اهمیت دارد پس نباید رمدسیور برای همه بیماران تجویز شود از طرفی در بیماران با علائم شدید و افت اکسیژن که به دستگاه تنفسی وصل میشوند تزریق رمدسیور فایدهای ندارد.
عابدینی با بیان اینکه تزریق رمدسیوربه برخی بیماران بر اساس پروتکل کشوری منجر به بهبود علائم، کاهش مرگومیر و طول مدت زمان بستری میشود عنوان میکند: با توجه به اینکه در ایران همه بیماران نیازمند به بستری برای بستری شدن در بیمارستان همکاری نمیکنند همچنین برای مدیریت تخت بستری و مصرف اکسیژن بویژه در پیکهای کرونا توصیه شده است بیمارانی که اکسیژن خون شان پایین است اما حال عمومی بهتری دارند میتوانند به شکل بستری موقت در بیمارستان رمدسیور را تحت نظر پزشک متخصص و ویزیت روزانه و پس از چک کردن آنزیمهای کبدی تزریق کنند.
او در ادامه میافزاید: تزریق رمدسیور علاوه بر بیماران بستری در بخشهای بیمارستانی همچنین در کلینیکهای بستری موقت انجام میشود به عبارتی اینها کلینیکهای سرپایی نیستند بلکه کلینیک بستری موقتند یعنی بیمارانی که نیاز به بستری دارند ولی بهصورت دائم در بیمارستان نیستند. این دسته از بیماران باید زیر نظر پزشک و بر اساس دستورالعملها و بدون نظر شخصی پزشک معالج داروی رمدسیور برایشان تزریق شود.
به گفته دبیر کمیته علمی کشوری کووید19؛ یکی از عوارض شایع و خطرناک تزریق رمدسیور افت ضربان قلب است از طرفی رمدسیور آنزیمهای کبدی را بالا میبرد و موجب اختلالات و واکنشهای حساسیتزا میشود بنابراین اگر آنزیم کبدی از حدی بالاتر برود نباید تجویز شود. همه اینها در منزل قابل مانیتورینگ نیست و پزشک یا پرستار نمیتواند در منزل ضربان قلب و آزمایشهای آنزیمی را چک کند به همین خاطر تأکید میکنیم رمدسیور باید بر اساس اندیکاسیون کشوری و زیر نظر پزشکان متخصص در کلینیکهای بستری موقت تجویز شود.
خبرنگار
به این تبلیغات خوب دقت کنید؛ «تزریق رمدسیور در منزل- با رعایت پروتکلهای بهداشتی»، «تزریق آمپول رمدسیور با حضور پزشک در منزل و مانیتورینگ»، «برای تزریق رمدسیور در منزل خود میتوانید همین حالا با ما ارتباط بگیرید. پرستاران حرفهای ما آماده هستند تا در کوتاهترین زمان و قیمت مناسب در منزل شما حاضر شوند» و... پس از افزایش بیسابقه بار مراجعه به مراکز درمانی، کمبود امکانات، کمبود نیرو و ازدحام شدید بیماران در بیمارستانها و افزایش شمار بیماران بدحال کرونایی در پی فاجعه دلتا، این قبیل آگهیها برای تزریق داروی رمدسیور، کاسبی جدیدی برای مراکز اعزام تیمهای خصوصی درمان شده است. اپراتور یکی از این مراکز مشاوره و ارائه خدمات پرستاری به «ایران» میگوید: «تزریق آمپول رمدسیور در منزل تحت نظارت پرستار مجرب و با کنترل دقیق و مانیتورینگ مناسب بیمار انجام میشود.» او در ادامه حرفهایش اضافه میکند که دارو توسط پرستار باتجربه یکی از بخشهای عفونی کرونا در منزل تزریق میشود، هربار تزریق دارو حدود یک ساعت طول میکشد در تزریق اول 200 میلیگرم به بیمار طی دو ساعت تزریق انجام میشود و دوزهای بعدی هم 100 میلیگرم تزریق میشود معمولاً نسخه پزشکان 5 دوز رمدسیور است که در 5 روز هم تمام میشود. هزینه تزریق هم حدود 650 هزار تومان است بالاخره پرستار مرکز باید تا پایان زمان تزریق بالا سر مریض شما بماند. به همین دلیل هزینهها در مراکز دیگر خیلی بالا است.
داروی رمدسیور یک داروی ضد ویروس از خانواده آنالوگهای نوکلئوزید است که در روند تکثیر ویروس اختلال ایجاد میکند. این دارو توسط پزشک متخصص تجویز میشود و بیماران در طی زمان تزریق باید تحت کنترل باشند و در طول درمان با این دارو بیمار از نظر عوارض کلیوی و کبدی و متابولیک چک میشود یعنی آزمایشات لازم باید از بیمار به عمل آید و تغییر در آنزیم های کبدی و یا کراتینین و قند بیمار از سوی پزشک در منزل مانیتورینگ میشود. گرچه که رمدسیور یک داروی بیمارستانی است و در ابتدا تنها در بیمارستانها و مراکز درمانی توزیع و تزریق میشد اما بهدلیل درخواست بالا و برای جلوگیری از تراکم جمعیت در مراکز درمانی، این دارو در برخی داروخانههای منتخب توزیع و در کلینیکهای بستری موقت تزریق میشود. با وجود این به دلیل حجم انبوه مراجعات بیماران به کلینیکهای سرپایی و ایجاد صفهای عریض و طویل در مراکز درمانی، برخی از بیماران با یک جستوجوی ساده در گوگل از مراکز خدمات پرستاری در منزل برای تزریق رمدسیور کمک میگیرند. اصغر شبان از جمله بیمارانی است که در بیمارستان تجویز رمدسیور داشته اما کادر واحد تریاژ اعلام کرده چند روز بعد برای تزریق دارو مراجعه کند، بعد از رسیدن وی به خانه با بیمار تماس گرفته میشود و اعلام میشود دارو را برایتان در منزل تزریق میکنیم: «بیمارستان قیمت رمدسیور را برای 5 دوره تزریق 10 میلیون گفت. هزینهاش بالا بود. داروخانهای را معرفی کردند و از آنجا 4 میلیون و 800 هزار تومان داروها را تهیه کردیم اما وقتی رفتیم بیمارستان گفتند نمیتوانیم تزریق کنیم، بیمار پشت نوبتی زیاد است، بروید منزل از کسی بخواهید دارو را برایتان تزریق کند. ما هم جایی را نمیشناختیم. از اینترنت مرکز خدمات پرستاری پیدا کردیم و زنگ زدیم آمدند. برای هر بار تزریق هم 300 هزار تومن میگرفت. دیابت داشتم و باید قبلش یکسری آزمایشها را میدادم پرستار بدون این آزمایشها آمپول را برایم تزریق کرد، فشارم بشدت افت کرد و دارو در حین تزریق از رگم نشت کرد. خیلی ترسیده بودم. بلافاصله پسرم من را به بیمارستان رساند. با گذشت دو هفته از ابتلا به بیماریام هنوز هم دچار عوارض ناشی از تزریق رمدسیور هستم.»
نکته اما اینجاست با اینکه برخی از این مراکز در تبلیغاتشان اعلام میکنند تزریق داروی رمدسیور توسط پزشک متخصص داخلی انجام میشود با این حال دارو توسط غیر پزشک در منزل تزریق میشود. اپراتور یکی از این مراکز میگوید: «پرستاری که این دارو را برای بیماران کرونایی بستری در خانه تزریق میکند سوپروایزر یکی از بیمارستانها است و معمولاً تجربه فعالیت در بخشهای عفونی را دارند.» این تبلیغات البته تنها به اعزام نیرو ختم نمیشود مراکز ارائه دهنده چنین خدماتی البته میگویند داروها را هم خودشان تهیه میکنند: «رمدسیور ایرانی 5 دوز تزریقش حدود 6 میلیون و 200 هزار تومان میشود. آمپول امریکایی هر دوزش حدود 7 میلیون تومان است البته نوع خارجیاش تخفیف دارد بودجه بیماران را هم در نظر میگیریم. نوع هندی هم در بازار هست خیلی طرفدار نداره و ما نمیاریم. داروهای ما بیشتر ایرانی است و بهصرفهتر.» قیمت داروی رمدسیور در بیمارستانهای دولتی حدود ۷۰۰ هزار تومان است که بخش قابل توجه این مبلغ را بیمه پرداخت میکند اما در بازار آزاد بویژه اکنون که بیماری در کشور اوج گرفته و کمبود شدید انواع داروهای مربوط به بیماری کرونا حتی سرم احساس میشود، رمدسیور با قیمتهای میلیونی (بازار سیاه هر شیشه از ۸ تا ۱۲ میلیون تومان) به فروش میرسد. برخی گزارشها نشان میدهد حتی تزریق این دارو در برخی مراکز بسیار گران است. تعدادی از بیمارستانهای خصوصی تا 1 میلیون و 200 هزار تومان برای تزریق هر دوز رمدسیور پول دریافت میکنند.
مراکز ارائه خدمات پرستاری در شرایطی این دارو را تزریق میکنند که مطابق اعلام عاطفه عابدینی دبیر کمیته علمی کشوری کووید 19؛ این مراکز اولاً هیچگونه مجوزی برای تزریق رمدسیور از وزارت بهداشت ندارند و دوم اینکه رمدسیور حتماً باید در فضای درمانی و کنترل شده تزریق شود و تزریق خارج از مرکز درمانی امکان مانیتورینگ بیمار را نمیدهد.
عابدینی به «ایران» میگوید: وزارت بهداشت مجوز و دستورالعملی برای ارائه خدمات تزریق رمدسیور به مراکز خدمات پرستاری ارائه نداده است. همه این مراکز بدون مجوز فعالیت میکنند و ما از مردم خواهش میکنیم که تزریق رمدسیور را زیر نظر پزشک متخصص و بر اساس دستورالعمل کشوری در کلینیکهای بستری موقت و دائم انجام دهند.
او با اشاره به اینکه رمدسیور داروی ضد ویروسی تزریقی در درمان کرونا است که طبق دستورالعمل کشوری در درمان همه بیماران نباید استفاده شود میافزاید: در تجویز دارو فقط درصد درگیری ریه اهمیت ندارد، بلکه تب چند روزه مقاوم به درمان، حال عمومی بیمار، سطح اکسیژن و آزمایشات خون برای تشخیص میزان التهاب در تجویز رمدسیور اهمیت دارد پس نباید رمدسیور برای همه بیماران تجویز شود از طرفی در بیماران با علائم شدید و افت اکسیژن که به دستگاه تنفسی وصل میشوند تزریق رمدسیور فایدهای ندارد.
عابدینی با بیان اینکه تزریق رمدسیوربه برخی بیماران بر اساس پروتکل کشوری منجر به بهبود علائم، کاهش مرگومیر و طول مدت زمان بستری میشود عنوان میکند: با توجه به اینکه در ایران همه بیماران نیازمند به بستری برای بستری شدن در بیمارستان همکاری نمیکنند همچنین برای مدیریت تخت بستری و مصرف اکسیژن بویژه در پیکهای کرونا توصیه شده است بیمارانی که اکسیژن خون شان پایین است اما حال عمومی بهتری دارند میتوانند به شکل بستری موقت در بیمارستان رمدسیور را تحت نظر پزشک متخصص و ویزیت روزانه و پس از چک کردن آنزیمهای کبدی تزریق کنند.
او در ادامه میافزاید: تزریق رمدسیور علاوه بر بیماران بستری در بخشهای بیمارستانی همچنین در کلینیکهای بستری موقت انجام میشود به عبارتی اینها کلینیکهای سرپایی نیستند بلکه کلینیک بستری موقتند یعنی بیمارانی که نیاز به بستری دارند ولی بهصورت دائم در بیمارستان نیستند. این دسته از بیماران باید زیر نظر پزشک و بر اساس دستورالعملها و بدون نظر شخصی پزشک معالج داروی رمدسیور برایشان تزریق شود.
به گفته دبیر کمیته علمی کشوری کووید19؛ یکی از عوارض شایع و خطرناک تزریق رمدسیور افت ضربان قلب است از طرفی رمدسیور آنزیمهای کبدی را بالا میبرد و موجب اختلالات و واکنشهای حساسیتزا میشود بنابراین اگر آنزیم کبدی از حدی بالاتر برود نباید تجویز شود. همه اینها در منزل قابل مانیتورینگ نیست و پزشک یا پرستار نمیتواند در منزل ضربان قلب و آزمایشهای آنزیمی را چک کند به همین خاطر تأکید میکنیم رمدسیور باید بر اساس اندیکاسیون کشوری و زیر نظر پزشکان متخصص در کلینیکهای بستری موقت تجویز شود.
سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرد
استقبال ایران از انتقال مسالمتآمیز قدرت به دولت فراگیر در افغانستان
سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرد که زمان به نفع برجام نیست و مذاکرات احیای برجام نباید فرسایشی شود. سعید خطیبزاده در نشست خبری روز گذشته که بهصورت آنلاین برگزار شد، نسبت به عدم تعیین تکلیف توافق هستهای هشدار داد و با بیان اینکه در این چارچوب زمان به نفع برجام نیست، تصریح کرد: اقدامات جبرانی ایران در چارچوب برجام صورت گرفته و باید طرفهای مقابل بدانند که انتظار ما تا ابد نخواهد بود و در این مدت از مقامات جدید امریکا چیزی جز حرف ندیدهایم و آنها متأسفانه مسیر شکست خورده دولت قبلی امریکا را ادامه دادهاند.
سخنگوی وزارت خارجه تأکید کرد: مذاکرات احیای برجام نباید فرسایشی شود. ما از همان اول نیز بر این موضوع تأکید کردهایم و باید در چارچوب زمانبندی و معیار مشخصی به پیش رود و اگر طرفهای مقابل واقعنگرانه در پای میز مذاکرات حضور پیدا کنند قطعاً مذاکرات فرسایشی نخواهد بود و ما اجازه نخواهیم داد که این اتفاق بیفتد.
وی درباره آغاز دور بعدی مذاکرات برجام گفت: در این تغییر و تحولاتی که در قوه مجریه ایران در حال وقوع است ممکن است برخی تغییرات صورت بگیرد. خطیبزاده افزود: مواضع ما تغییر نکرده است و رفع مؤثر تمامی تحریمهای امریکا و پایبندی طرفهای دیگر برجام بهعنوان اصول مقوم هرگونه توافقی در وین است. تاریخ پس از اطمینان از تغییر و تحولات و طرفهای ما در ۱+۴ اعلام خواهد شد.
حمایت ایران از انتقال مسالمتآمیز قدرت در افغانستان
خطیبزاده همچنین به تحولات افغانستان اشاره کرد و با بیان اینکه از نزدیک تحولات و رویدادهای افغانستان را رصد میکنیم، گفت: با همه طرفها در افغانستان در تماس مستمر هستیم. وی افزود: جمهوری اسلامی ایران ضمن دعوت همه طرفها به کاهش خشونتها و خویشتنداری از به کارگیری خشونت، برقراری صلح، ثبات و آرامش در افغانستان را آرزو و آمال مشترک مردم افغانستان و کشورهای منطقه دانسته و امیدوار است مردم، جریانات و گروههای مختلف افغانستان از فرصت خروج نیروهای اشغالگر فرامنطقهای جهت تشکیل دولتی فراگیر، شفاف، مسئول و پاسخگو که بازتاب دهنده ترکیب جمعیتی و قومی افغانستان باشد و دارای روابط دوستانه و همسایگی نیک در جهت ساختن افغانستانی آباد، باثبات، امن و شکوفا باشد، استفاده کند.
خطیبزاده افزود: تاریخ افغانستان نشان میدهد بحران این کشور راهکار نظامی نداشته است. همانطور که اشغال راهکار صلح و ثبات در این کشور نبود، هیچ راهکار نظامی برای حل و فصل مسائل افغانستان وجود ندارد و همه گروهها و احزاب سیاسی باید با پرهیز از توسل به زور از طریق مذاکره و گفتوگو موضوعات را حل و فصل کنند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران در این زمینه آماده همکاری و تسهیل در روند دستیابی به توافق بین طرفهای مختلف در افغانستان و تسهیل گفتوگوها همچون قبل است. ایران در ۴۰ سال گذشته همواره در کنار مردم افغانستان بوده و در این برهه خطیر هم در کنار مردم افغانستان خواهد بود. ایران مجدداً بر ضرورت توجه همه طرفها به حفظ جان، مال و ناموس مردم و توجه به حقوق اقوام و زنان و احترام به حفظ آثار و ابنیه تاریخی و فرهنگی و دانشگاهی و دستاوردهای مردم افغانستان تأکید میکند و از انتقال مسالمتآمیز قدرت به دولت فراگیر استقبال میکند و امیدوار است که شورای هماهنگی تشکیل شده بتواند در این زمینه موفق عمل کند و رهبران افغانستان نیز در این حوزه همکاری نزدیکی داشته باشند. سخنگوی وزارت خارجه در ادامه در پاسخ به سؤال دیگری که آیا ایران با احمد مسعود در دره پنجشیر ارتباط و گفتوگویی داشته، گفت: ما با همه طرفها و گروهها در افغانستان در ارتباط هستیم.
حضور در اجلاس بغداد
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص پاسخ تهران به دعوت عراق برای شرکت در نشست امنیتی بغداد نیز خاطرنشان کرد: اجلاس همسایگان در بغداد ابتکار جدیدی نیست و مدتهاست که برادران ما در بغداد آن را پیگیری میکردند. هنوز جزئیات این نشست عنوان نشده اما ما قطعاً در سطح متناسب حضور خواهیم داشت. خطیبزاده با اشاره به جایگاه عراق در منطقه ابراز داشت: نقش منطقهای عراق را قابل توجه میدانیم و همواره سعی کردیم این نقش برجسته شود.
وی درباره اقدامات وزارت خارجه در خصوص برگزاری مراسم اربعین، بیان کرد: در سفری که به عراق داشتم، گفتوگوهایی انجام شد و سفیر ما در عراق با مقامات عراقی گفتوگوهایی جداگانه داشته است. البته شرایط پاندمی کرونا ما را محدود کرده است. باید ببینیم آیا این امکان را خواهیم داشت که اگر حتی شده بهصورت محدود عاشقان اباعبدالله(ع) در این راهپیمایی حضور داشته باشند یا خیر؟
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانهای وزارت امور خارجه ادامه داد: تمام تلاش وزارت امور خارجه و مسئولان این است که در این زمینه کمک کنیم. اما تلاش ما این است که در صورت امکان در چارچوب سلامت مردم این موضوع عملیاتی شود.
سخنگوی وزارت خارجه تأکید کرد: مذاکرات احیای برجام نباید فرسایشی شود. ما از همان اول نیز بر این موضوع تأکید کردهایم و باید در چارچوب زمانبندی و معیار مشخصی به پیش رود و اگر طرفهای مقابل واقعنگرانه در پای میز مذاکرات حضور پیدا کنند قطعاً مذاکرات فرسایشی نخواهد بود و ما اجازه نخواهیم داد که این اتفاق بیفتد.
وی درباره آغاز دور بعدی مذاکرات برجام گفت: در این تغییر و تحولاتی که در قوه مجریه ایران در حال وقوع است ممکن است برخی تغییرات صورت بگیرد. خطیبزاده افزود: مواضع ما تغییر نکرده است و رفع مؤثر تمامی تحریمهای امریکا و پایبندی طرفهای دیگر برجام بهعنوان اصول مقوم هرگونه توافقی در وین است. تاریخ پس از اطمینان از تغییر و تحولات و طرفهای ما در ۱+۴ اعلام خواهد شد.
حمایت ایران از انتقال مسالمتآمیز قدرت در افغانستان
خطیبزاده همچنین به تحولات افغانستان اشاره کرد و با بیان اینکه از نزدیک تحولات و رویدادهای افغانستان را رصد میکنیم، گفت: با همه طرفها در افغانستان در تماس مستمر هستیم. وی افزود: جمهوری اسلامی ایران ضمن دعوت همه طرفها به کاهش خشونتها و خویشتنداری از به کارگیری خشونت، برقراری صلح، ثبات و آرامش در افغانستان را آرزو و آمال مشترک مردم افغانستان و کشورهای منطقه دانسته و امیدوار است مردم، جریانات و گروههای مختلف افغانستان از فرصت خروج نیروهای اشغالگر فرامنطقهای جهت تشکیل دولتی فراگیر، شفاف، مسئول و پاسخگو که بازتاب دهنده ترکیب جمعیتی و قومی افغانستان باشد و دارای روابط دوستانه و همسایگی نیک در جهت ساختن افغانستانی آباد، باثبات، امن و شکوفا باشد، استفاده کند.
خطیبزاده افزود: تاریخ افغانستان نشان میدهد بحران این کشور راهکار نظامی نداشته است. همانطور که اشغال راهکار صلح و ثبات در این کشور نبود، هیچ راهکار نظامی برای حل و فصل مسائل افغانستان وجود ندارد و همه گروهها و احزاب سیاسی باید با پرهیز از توسل به زور از طریق مذاکره و گفتوگو موضوعات را حل و فصل کنند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران در این زمینه آماده همکاری و تسهیل در روند دستیابی به توافق بین طرفهای مختلف در افغانستان و تسهیل گفتوگوها همچون قبل است. ایران در ۴۰ سال گذشته همواره در کنار مردم افغانستان بوده و در این برهه خطیر هم در کنار مردم افغانستان خواهد بود. ایران مجدداً بر ضرورت توجه همه طرفها به حفظ جان، مال و ناموس مردم و توجه به حقوق اقوام و زنان و احترام به حفظ آثار و ابنیه تاریخی و فرهنگی و دانشگاهی و دستاوردهای مردم افغانستان تأکید میکند و از انتقال مسالمتآمیز قدرت به دولت فراگیر استقبال میکند و امیدوار است که شورای هماهنگی تشکیل شده بتواند در این زمینه موفق عمل کند و رهبران افغانستان نیز در این حوزه همکاری نزدیکی داشته باشند. سخنگوی وزارت خارجه در ادامه در پاسخ به سؤال دیگری که آیا ایران با احمد مسعود در دره پنجشیر ارتباط و گفتوگویی داشته، گفت: ما با همه طرفها و گروهها در افغانستان در ارتباط هستیم.
حضور در اجلاس بغداد
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص پاسخ تهران به دعوت عراق برای شرکت در نشست امنیتی بغداد نیز خاطرنشان کرد: اجلاس همسایگان در بغداد ابتکار جدیدی نیست و مدتهاست که برادران ما در بغداد آن را پیگیری میکردند. هنوز جزئیات این نشست عنوان نشده اما ما قطعاً در سطح متناسب حضور خواهیم داشت. خطیبزاده با اشاره به جایگاه عراق در منطقه ابراز داشت: نقش منطقهای عراق را قابل توجه میدانیم و همواره سعی کردیم این نقش برجسته شود.
وی درباره اقدامات وزارت خارجه در خصوص برگزاری مراسم اربعین، بیان کرد: در سفری که به عراق داشتم، گفتوگوهایی انجام شد و سفیر ما در عراق با مقامات عراقی گفتوگوهایی جداگانه داشته است. البته شرایط پاندمی کرونا ما را محدود کرده است. باید ببینیم آیا این امکان را خواهیم داشت که اگر حتی شده بهصورت محدود عاشقان اباعبدالله(ع) در این راهپیمایی حضور داشته باشند یا خیر؟
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانهای وزارت امور خارجه ادامه داد: تمام تلاش وزارت امور خارجه و مسئولان این است که در این زمینه کمک کنیم. اما تلاش ما این است که در صورت امکان در چارچوب سلامت مردم این موضوع عملیاتی شود.
مهدی قایدی بالاخره به شباب الاهلی امارات پیوست
جدایی پر پول و غمبار!
گروه ورزشی/ بالاخره و پس از کشمکشهای فراوان، دیروز انتقال مهدی قایدی به شباب الاهلی نهایی شد و این بازیکن با قراردادی 5 ساله که تا سال 2026 اعتبار دارد، به این تیم اماراتی پیوست تا همبازی احمد نوراللهی هافبک فصل گذشته پرسپولیس شود. قایدی در حالی از 12 روز پیش در دبی به سر میبرد که فرهاد مجیدی سرمربی استقلال بعد از جلسه با احمد مددی مدیرعامل این باشگاه اعلام کرد که فروش قایدی به شباب الاهلی منتفی شده ولی باز هم از امارات اخبار جدیدی بهگوش میرسید. چرا که طبق گزارشهای رسیده، قایدی در دو روز گذشته در تمرینات شباب الاهلی حضور پیدا کرده و در تستهای پزشکی نیز حاضر شده بود. ضمن اینکه دیروز ویدیو کوتاهی از حضور قایدی در تمرینات شباب الاهلی هم منتشر شد و پس از آن نیز اعلام شد قایدی قراردادش را هم با شباب الاهلی امضا کرده و تمام کارهای تصویریبرداری برای معارفهاش را نیز انجام داده است. البته در این بین، روزنامه الرایه قطر نیز دیروز مدعی شده بود الغرافه بهدنبال ابراز تمایل آندرهآ استراماچونی سرمربی جدید ایتالیاییاش که با قایدی در استقلال همکاری کرده بود، مذاکرهاش با این بازیکن را که بهدلیل برخی اختلافات متوقف شده بود از سر گرفته که البته این طور نشد.
انتشار این اخبار درباره قایدی با تجمع گروهی از هواداران استقلال مقابل این باشگاه همراه شد و آنها پس از ورود فرزاد مجیدی به ساختمان باشگاه استقلال با صدای بلند از کمک سرپرست استقلال در مورد فروش قایدی سؤال کردند که این اتفاق با واکنش چند لیدر همراه بود تا فضا با تنش و کمیدرگیری فیزیکی متشنج شود. البته فرزاد مجیدی دوباره به بیرون برگشت تا هواداران را آرام کند اما دخالت یک لیدر که سعی داشت از فیلمبرداری اصحاب رسانه هم جلوگیری کند، باعث متشنج شدن فضا و درگیری چند هوادار با او شد.
مجیدی در ادامه در پاسخ به سؤال یک هوادار مبنی بر اینکه آیا قایدی فروخته شده، گفت خیر ولی در این بین برخی هواداران نیز به فحاشی به مددی پرداختند. با این حال، قایدی با انتشار پستی در اینستاگرامش از هواداران استقلال خداحافظی کرد که در آن آمده است: «هواداران باشگاه بزرگ استقلال، ادای احترام من، مهدی قایدی فرزند این تیم دوستاره و پرافتخار را پذیرا باشید. چهار سال از بهترین روزهای زندگی من در باشگاهی رقم خورد که هر چه دارم از این تیم است. قسمت و ماجرای من با این تیم آبیپوش در این ایام شاید تمام شود اما من همیشه فرزند استقلالم و باز هم روزی این پیراهن باارزش را خواهم پوشید. خوشحالم از ترانسفر من در این روزهای سخت باشگاه که مشکلات اقتصادی شدیدی را متحمل شده بخشی از این سختیها کاسته خواهد شد. قدردان همه شما هواداران هستم که از 18 سالگی با تشویقهای شما به خودم بالیدم. تشکر ویژه از جناب آقای مددی و آقای فرهاد مجیدی عزیز. خدایا چنان کن سرانجام کار، تو خشنود باشی و ما رستگار.» در این میان، سایت «سعودی اسپورت» به این موضوع از نگاه هواداران استقلال پرداخت و رفتن قایدی قبل از بازی مهم با الهلال عربستان را خیانت معرفی کرد و نوشت: «قایدی ستاره استقلال به امارات فرار کرده و قبل از امضای قرارداد رسمیبا شباب الاهلی در تمرینات این تیم حضور پیدا کرد و بزودی قراردادش را با این تیم امضا میکند و این خبر خوبی برای الهلال از ایران بود.» اما بعد از ظهر دیروز خبر رسمی قرارداد قایدی با شباب الاهلی منتشر شد و این باشگاه نیز با انتشار ویدیویی از قایدی، او را بهعنوان خرید جدید خود معرفی کرد تا وینگر جوان استقلال فصل بعد را در لیگ امارات توپ بزند. هنوز از میزان دقیق مبلغ ترانسفر قایدی خبر رسمی منتشر نشده ولی گفته میشود این مبلغ بین 1.5 تا 2 میلیون دلار بوده است. البته فارس هم گزارش داده بود برای رضایت نامه این بازیکن، مبلغ یک میلیون و 600 هزار دلار به باشگاه استقلال پرداخت خواهد شد. نکته جالب اینکه سایت باشگاه استقلال در متن خبر انتقال قایدی نوشت:«قایدی با گران ترین انتقال تاریخ فوتبال ایران از یک تیم ایرانی به باشگاه خارجی، راهی شباب الاهلی امارات شد.» به این ترتیب استقلال به پول خوبی بابت ترانسفر قایدی رسید ولی بهترین بازیکنش را از دست داد. موضوعی که نگرانیهای هواداران این تیم را افزایش داده.
حسینی هم خداحافظی کرد، هم پیامش را پاک
اما ماجرای خداحافظی استقلالیها تنها اتفاق مهم درباره بازیکنان این تیم نبود. چرا که سید حسین حسینی سنگربان استقلال هم با انتشار پستی از هواداران این تیم خداحافظی کرد و نوشت: «همه تلاشم را کردم برای ماندن در استقلال، 4 روز پیش هم توافق کردیم اما یک دفعه همه چیز تغییر کرد. برای پوشیدن پیراهن شماره یک استقلال صبر کردم و تلاش کردم و همه چیز را به جان خریدم. واقعاً دوری از استقلال برایم سخت بود. در این 7 سال خوبی و بدی دیدید، حلالم کنید.» اما انتشار این پیام در فضای مجازی با مضمون خداحافظی از سوی دروازهبان استقلال دردسرهایی را برای مسئولان این باشگاه به وجود آورد. به گزارش مهر، پیگیریهای مستقیم مددی و تماسهای مکرر او با این دروازهبان و مدیر برنامه او باعث شد تا حسینی این پیام را چند دقیقه پس از انتشار پاک کند تا اوضاع قدری عادی شود و حالا ممکن است که او قراردادش را تمدید کند. حسینی دیروز به باشگاه استقلال رفت تا مذاکراتش با مسئولان استقلال را ادامه دهد.
برش
جواد زرینچه سرپرست استقلال شد
جواد زرینچه کاپیتان و سرمربی سابق استقلال دوباره به این تیم برگشت. به گزارش سایت رسمی باشگاه استقلال، با حکم احمد مددی مدیرعامل استقلال، زرینچه بهعنوان سرپرست جدید آبیهای پایتخت منصوب شد و جای نصرالله عبداللهی را گرفت. البته عبداللهی بهعنوان مشاور فنی مدیرعامل باشگاه استقلال به فعالیت خود ادامه میدهد. این برای دومین بار است که زرینچه این مسئولیت را برعهده میگیرد. او در زمان مربیگری آندره آ استراماچونی هم سرپرست استقلال بود که بعد از مدتی از این تیم جدا شد. اما در حالی که استقلال به صورت رسمی از سرپرستی زرینچه خبر داد اما این پیشکسوت آبیها هنگام خروج از باشگاه در این مورد گفت:« هنوز هیچ چیز مشخص نیست. انشاءالله در آینده در این مورد حرف میزنم.»
انتشار این اخبار درباره قایدی با تجمع گروهی از هواداران استقلال مقابل این باشگاه همراه شد و آنها پس از ورود فرزاد مجیدی به ساختمان باشگاه استقلال با صدای بلند از کمک سرپرست استقلال در مورد فروش قایدی سؤال کردند که این اتفاق با واکنش چند لیدر همراه بود تا فضا با تنش و کمیدرگیری فیزیکی متشنج شود. البته فرزاد مجیدی دوباره به بیرون برگشت تا هواداران را آرام کند اما دخالت یک لیدر که سعی داشت از فیلمبرداری اصحاب رسانه هم جلوگیری کند، باعث متشنج شدن فضا و درگیری چند هوادار با او شد.
مجیدی در ادامه در پاسخ به سؤال یک هوادار مبنی بر اینکه آیا قایدی فروخته شده، گفت خیر ولی در این بین برخی هواداران نیز به فحاشی به مددی پرداختند. با این حال، قایدی با انتشار پستی در اینستاگرامش از هواداران استقلال خداحافظی کرد که در آن آمده است: «هواداران باشگاه بزرگ استقلال، ادای احترام من، مهدی قایدی فرزند این تیم دوستاره و پرافتخار را پذیرا باشید. چهار سال از بهترین روزهای زندگی من در باشگاهی رقم خورد که هر چه دارم از این تیم است. قسمت و ماجرای من با این تیم آبیپوش در این ایام شاید تمام شود اما من همیشه فرزند استقلالم و باز هم روزی این پیراهن باارزش را خواهم پوشید. خوشحالم از ترانسفر من در این روزهای سخت باشگاه که مشکلات اقتصادی شدیدی را متحمل شده بخشی از این سختیها کاسته خواهد شد. قدردان همه شما هواداران هستم که از 18 سالگی با تشویقهای شما به خودم بالیدم. تشکر ویژه از جناب آقای مددی و آقای فرهاد مجیدی عزیز. خدایا چنان کن سرانجام کار، تو خشنود باشی و ما رستگار.» در این میان، سایت «سعودی اسپورت» به این موضوع از نگاه هواداران استقلال پرداخت و رفتن قایدی قبل از بازی مهم با الهلال عربستان را خیانت معرفی کرد و نوشت: «قایدی ستاره استقلال به امارات فرار کرده و قبل از امضای قرارداد رسمیبا شباب الاهلی در تمرینات این تیم حضور پیدا کرد و بزودی قراردادش را با این تیم امضا میکند و این خبر خوبی برای الهلال از ایران بود.» اما بعد از ظهر دیروز خبر رسمی قرارداد قایدی با شباب الاهلی منتشر شد و این باشگاه نیز با انتشار ویدیویی از قایدی، او را بهعنوان خرید جدید خود معرفی کرد تا وینگر جوان استقلال فصل بعد را در لیگ امارات توپ بزند. هنوز از میزان دقیق مبلغ ترانسفر قایدی خبر رسمی منتشر نشده ولی گفته میشود این مبلغ بین 1.5 تا 2 میلیون دلار بوده است. البته فارس هم گزارش داده بود برای رضایت نامه این بازیکن، مبلغ یک میلیون و 600 هزار دلار به باشگاه استقلال پرداخت خواهد شد. نکته جالب اینکه سایت باشگاه استقلال در متن خبر انتقال قایدی نوشت:«قایدی با گران ترین انتقال تاریخ فوتبال ایران از یک تیم ایرانی به باشگاه خارجی، راهی شباب الاهلی امارات شد.» به این ترتیب استقلال به پول خوبی بابت ترانسفر قایدی رسید ولی بهترین بازیکنش را از دست داد. موضوعی که نگرانیهای هواداران این تیم را افزایش داده.
حسینی هم خداحافظی کرد، هم پیامش را پاک
اما ماجرای خداحافظی استقلالیها تنها اتفاق مهم درباره بازیکنان این تیم نبود. چرا که سید حسین حسینی سنگربان استقلال هم با انتشار پستی از هواداران این تیم خداحافظی کرد و نوشت: «همه تلاشم را کردم برای ماندن در استقلال، 4 روز پیش هم توافق کردیم اما یک دفعه همه چیز تغییر کرد. برای پوشیدن پیراهن شماره یک استقلال صبر کردم و تلاش کردم و همه چیز را به جان خریدم. واقعاً دوری از استقلال برایم سخت بود. در این 7 سال خوبی و بدی دیدید، حلالم کنید.» اما انتشار این پیام در فضای مجازی با مضمون خداحافظی از سوی دروازهبان استقلال دردسرهایی را برای مسئولان این باشگاه به وجود آورد. به گزارش مهر، پیگیریهای مستقیم مددی و تماسهای مکرر او با این دروازهبان و مدیر برنامه او باعث شد تا حسینی این پیام را چند دقیقه پس از انتشار پاک کند تا اوضاع قدری عادی شود و حالا ممکن است که او قراردادش را تمدید کند. حسینی دیروز به باشگاه استقلال رفت تا مذاکراتش با مسئولان استقلال را ادامه دهد.
برش
جواد زرینچه سرپرست استقلال شد
جواد زرینچه کاپیتان و سرمربی سابق استقلال دوباره به این تیم برگشت. به گزارش سایت رسمی باشگاه استقلال، با حکم احمد مددی مدیرعامل استقلال، زرینچه بهعنوان سرپرست جدید آبیهای پایتخت منصوب شد و جای نصرالله عبداللهی را گرفت. البته عبداللهی بهعنوان مشاور فنی مدیرعامل باشگاه استقلال به فعالیت خود ادامه میدهد. این برای دومین بار است که زرینچه این مسئولیت را برعهده میگیرد. او در زمان مربیگری آندره آ استراماچونی هم سرپرست استقلال بود که بعد از مدتی از این تیم جدا شد. اما در حالی که استقلال به صورت رسمی از سرپرستی زرینچه خبر داد اما این پیشکسوت آبیها هنگام خروج از باشگاه در این مورد گفت:« هنوز هیچ چیز مشخص نیست. انشاءالله در آینده در این مورد حرف میزنم.»
شیران دره پنجشیر در محاصره طالبان
بنفشه غلامی/ دره پنجشیر اگر 20 سال قبل یک شیر داشت، اکنون خیل شیران در آن جولان میدهند. سخنگوی طالبان دیروز خبر داد، صدها نفر از نیروهای طالب که تا بن دندان مسلح هستند، به مبارزه با گروه مقاومت پنجشیر که وی آنان را «دشمن» خواند، رفتهاند تا آخرین بخشهای خاک افغانستان را نیز تحت سیطره خود درآورند.
درست ساعتی پس از آنکه اشرف غنی از کشور خود گریخت و ارتش و نیروهای امنیتی سلاح بر زمین گذاشتند، گروه کوچکی از مردان مصمم به دفاع از افغانستان راهی دره پنجشیر شدند. کوهستانی که هر تخته سنگی در آن یادآور خاطراتی غرورآفرین از مقاومت احمد شاه مسعود است که 20 سال قبل توسط دو عامل القاعده به شهادت رسید. در رأس این گروه کوچک مسعود جوان، فرزند احمد شاه مسعود دیده میشود و در کنار او دو مرد جاافتاده و نبردها دیده قرار دارند. یکی بسم الله خان محمدی است که در سالهای 2002 تا 2010 وزیر دفاع افغانستان بود و اخیرا نیز پیش از سقوط کابل سرپرست همین وزارتخانه شد. دیگری هم امرالله صالح است که تا همین دو هفته پیش معاون اول اشرف غنی بود که خود را رهبر قانونی افغانستان میداند. این گروه کوچک پس از رسیدن به پنجشیر، از همه کسانی که خواهان مبارزه با طالبان و دفاع از کشورشان هستند، دعوت کردند تا به پنجشیر روند و به مقاومت جدیدی که در این منطقه در حال شکلگیری است، بپیوندند. فراخوان آنها زنگ خطر را برای طالبان به صدا درآورد. طالبان که هنوز سلاحهایی را که در دهه 1990 دراین دره به سوی آنها نشانه رفت فراموش نکردهاند، این بار قصد ندارند تجربه قدیمی را دیگر بار بیازمایند. بنابراین تصمیم گرفتند راهی نبرد با پنجشیر شوند.
گسیل نیروهای طالبان به پنجشیر
طالبان عصر یکشنبه از تصمیم خود رونمایی کرد. به گزارش سایت شبکه خبری «الجزیره»، طالبان که در سالهای دوری از حکومت مزایای استفاده از توئیتر را آموخته، عصر یکشنبه در توئیتی در صفحه رسمی خود خبر داد: «صدها مجاهد امارت اسلامی برای کنترل ایالت پنجشیر راهی این منطقه شدهاند. زیرا مقامات محلی آن حاضر به واگذاری ولایت خود به صورت مسالمتآمیز نشدهاند.» طالبان در حالی تصمیم خود برای نبرد با شیران پنجشیر را اعلام کرد که پیشتر گفته بود، علیه پنجشیر از نیروی مسلح استفاده نمیکند و مذاکره را ترجیح میدهد، ساعتی پیش از آن نیز احمد مسعود در تماسی تلفنی با خبرگزاری «رویترز» اعلام کرده بود: «ما نمیخواهیم جنگی شروع شود. ما خواهان آن هستیم که طالبان بدانند تنها راه پیش رو مذاکره است. اما اگر نیروهای طالبان بخواهند به دره حمله کنند، ما نیز آماده جنگ خواهیم بود. زیرا میخواهیم در برابر هر رژیم تمامیتخواهی مقاومت کنیم.» برخی منابع خبر دادند، بین دو طرف مذاکراتی هم انجام شد اما به نتیجه نرسید. ولی به نظر میرسد باب آن همچنان میتواند باز باشد. زیرا آن گونه که خبرگزاری «اسپوتنیک» خبر داده، سهیل شاهین، سخنگوی طالبان به این خبرگزاری گفته است: «هیأتی از سوی طالبان به ولایت پنجشیر فرستاده شده تا با امرالله صالح مذاکره کند. اگر آنها آشتی را رد کرده و به سراغ درگیری بروند، واکنش نشان میدهیم.»
با وجود آنکه در حال حاضر وضعیت خبررسانی در افغانستان با مشکل روبهرو است اما معدود خبرهای رسیده از طرف طالبان حاکی از نبردها در حومه دره پنجشیر و آرایش جنگی در خود آن است. در حالی که صبح دیروز یکی از نیروهای طالبان به «رویترز» خبر داده بود نبرد پنجشیر آغاز شده است، ظهر دیروز ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان در شرح آخرین وضعیت پنجشیر در توئیتی خبر داد در جریان نبردهایی که در بغلان در حومه پنجشیر جریان داشته، سه ولسوالی به طور کامل از «دشمن» پاکسازی شده است. در همین حال برخی منابع داخلی افغانستان نیز خبر دادند طالبان نیروهای کمکی را نیز به سمت منطقه گسیل کرده است تا بتوانند با نواخته شدن مارش جنگ در پنجشیر وارد عمل شوند. سایت روزنامه وال استریت ژورنال نیز خبر داد در جبهه مقابل نیز علی نظری، رئیس روابط خارجی جبهه مقاومت که در پنجشیر مستقر است، اعلام کرده هزار نفر از کماندوهای ارتش افغانستان به آنها پیوستهاند و مخالفان مسلح طالبان در بغلان نیز که در نبرد با این گروه شکست خورده و به پنجشیر آمدهاند، در کنار جبهه مقاومت پنجشیر خواهند جنگید.
این در حالی است که همان طور که ارتش شوروی در دهه 1980 نتوانست بر پنجشیر چیره شود، استیلای طالبان بر این منطقه نیز به دلیل موقعیت جغرافیایی آن سخت است. اما همین امتیاز میتواند پاشنه آشیل جبهه مقاومت این ولایت شود. زیرا این جبهه بدون حمایت خارجی و دسترسی به مرز نخواهد توانست مدت زیادی دوام آورد. علت نبردهایی که از یکشنبه در ورودی پنجشیر آغاز شد نیز همین مسأله است. از همین رو اکنون سؤال مهم این است که آیا شیر جوان خواهد توانست مانند پدر اسطورهای خود، آغازگر نبرد رهاییبخش افعانستان از دره پنجشیر باشد؟
طالبان: مهلت خروج نیروهای خارجی تمدید نمیشود
پس از سخنرانی جو بایدن و تأکید او بر اینکه در حال تلاش است تا نیروهای امریکایی در زمان مقرر از افغانستان خارج شوند، اما تمدید آن را رد نمیکند، سهیل شاهین، یکی از سخنگوهای طالبان تأکید کرد، طالبان با هرگونه تمدید مأموریت نیروهای خارجی در افغانستان مخالف است و آن را عبور از خط قرمزهایش و به معنای گسترش زمان اشغال میداند. این در حالی است که اغلب کشورهایی که در افغانستان نیرو دارند، اعلام کردهاند با توجه به شرایط فرودگاه کابل، قادر نیستند تا آخر ماه اوت نیروهای خود را از این کشور خارج کنند. در حال حاضر وضعیت در فرودگاه کابل بشدت امنیتی است و هشدارهای زیادی درباره آن داده شده است. صبح دیروز نیز ارتش آلمان خبر داد صبح زود درگیریهایی در فرودگاه رخ داد که تبادل آتشها موجب دخالت نیروهای امریکایی و آلمانی شد. به گفته ارتش آلمان، در این درگیریها یک نگهبان افغان فرودگاه کشته و سه نفر نیز زخمی شدند.
درست ساعتی پس از آنکه اشرف غنی از کشور خود گریخت و ارتش و نیروهای امنیتی سلاح بر زمین گذاشتند، گروه کوچکی از مردان مصمم به دفاع از افغانستان راهی دره پنجشیر شدند. کوهستانی که هر تخته سنگی در آن یادآور خاطراتی غرورآفرین از مقاومت احمد شاه مسعود است که 20 سال قبل توسط دو عامل القاعده به شهادت رسید. در رأس این گروه کوچک مسعود جوان، فرزند احمد شاه مسعود دیده میشود و در کنار او دو مرد جاافتاده و نبردها دیده قرار دارند. یکی بسم الله خان محمدی است که در سالهای 2002 تا 2010 وزیر دفاع افغانستان بود و اخیرا نیز پیش از سقوط کابل سرپرست همین وزارتخانه شد. دیگری هم امرالله صالح است که تا همین دو هفته پیش معاون اول اشرف غنی بود که خود را رهبر قانونی افغانستان میداند. این گروه کوچک پس از رسیدن به پنجشیر، از همه کسانی که خواهان مبارزه با طالبان و دفاع از کشورشان هستند، دعوت کردند تا به پنجشیر روند و به مقاومت جدیدی که در این منطقه در حال شکلگیری است، بپیوندند. فراخوان آنها زنگ خطر را برای طالبان به صدا درآورد. طالبان که هنوز سلاحهایی را که در دهه 1990 دراین دره به سوی آنها نشانه رفت فراموش نکردهاند، این بار قصد ندارند تجربه قدیمی را دیگر بار بیازمایند. بنابراین تصمیم گرفتند راهی نبرد با پنجشیر شوند.
گسیل نیروهای طالبان به پنجشیر
طالبان عصر یکشنبه از تصمیم خود رونمایی کرد. به گزارش سایت شبکه خبری «الجزیره»، طالبان که در سالهای دوری از حکومت مزایای استفاده از توئیتر را آموخته، عصر یکشنبه در توئیتی در صفحه رسمی خود خبر داد: «صدها مجاهد امارت اسلامی برای کنترل ایالت پنجشیر راهی این منطقه شدهاند. زیرا مقامات محلی آن حاضر به واگذاری ولایت خود به صورت مسالمتآمیز نشدهاند.» طالبان در حالی تصمیم خود برای نبرد با شیران پنجشیر را اعلام کرد که پیشتر گفته بود، علیه پنجشیر از نیروی مسلح استفاده نمیکند و مذاکره را ترجیح میدهد، ساعتی پیش از آن نیز احمد مسعود در تماسی تلفنی با خبرگزاری «رویترز» اعلام کرده بود: «ما نمیخواهیم جنگی شروع شود. ما خواهان آن هستیم که طالبان بدانند تنها راه پیش رو مذاکره است. اما اگر نیروهای طالبان بخواهند به دره حمله کنند، ما نیز آماده جنگ خواهیم بود. زیرا میخواهیم در برابر هر رژیم تمامیتخواهی مقاومت کنیم.» برخی منابع خبر دادند، بین دو طرف مذاکراتی هم انجام شد اما به نتیجه نرسید. ولی به نظر میرسد باب آن همچنان میتواند باز باشد. زیرا آن گونه که خبرگزاری «اسپوتنیک» خبر داده، سهیل شاهین، سخنگوی طالبان به این خبرگزاری گفته است: «هیأتی از سوی طالبان به ولایت پنجشیر فرستاده شده تا با امرالله صالح مذاکره کند. اگر آنها آشتی را رد کرده و به سراغ درگیری بروند، واکنش نشان میدهیم.»
با وجود آنکه در حال حاضر وضعیت خبررسانی در افغانستان با مشکل روبهرو است اما معدود خبرهای رسیده از طرف طالبان حاکی از نبردها در حومه دره پنجشیر و آرایش جنگی در خود آن است. در حالی که صبح دیروز یکی از نیروهای طالبان به «رویترز» خبر داده بود نبرد پنجشیر آغاز شده است، ظهر دیروز ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان در شرح آخرین وضعیت پنجشیر در توئیتی خبر داد در جریان نبردهایی که در بغلان در حومه پنجشیر جریان داشته، سه ولسوالی به طور کامل از «دشمن» پاکسازی شده است. در همین حال برخی منابع داخلی افغانستان نیز خبر دادند طالبان نیروهای کمکی را نیز به سمت منطقه گسیل کرده است تا بتوانند با نواخته شدن مارش جنگ در پنجشیر وارد عمل شوند. سایت روزنامه وال استریت ژورنال نیز خبر داد در جبهه مقابل نیز علی نظری، رئیس روابط خارجی جبهه مقاومت که در پنجشیر مستقر است، اعلام کرده هزار نفر از کماندوهای ارتش افغانستان به آنها پیوستهاند و مخالفان مسلح طالبان در بغلان نیز که در نبرد با این گروه شکست خورده و به پنجشیر آمدهاند، در کنار جبهه مقاومت پنجشیر خواهند جنگید.
این در حالی است که همان طور که ارتش شوروی در دهه 1980 نتوانست بر پنجشیر چیره شود، استیلای طالبان بر این منطقه نیز به دلیل موقعیت جغرافیایی آن سخت است. اما همین امتیاز میتواند پاشنه آشیل جبهه مقاومت این ولایت شود. زیرا این جبهه بدون حمایت خارجی و دسترسی به مرز نخواهد توانست مدت زیادی دوام آورد. علت نبردهایی که از یکشنبه در ورودی پنجشیر آغاز شد نیز همین مسأله است. از همین رو اکنون سؤال مهم این است که آیا شیر جوان خواهد توانست مانند پدر اسطورهای خود، آغازگر نبرد رهاییبخش افعانستان از دره پنجشیر باشد؟
طالبان: مهلت خروج نیروهای خارجی تمدید نمیشود
پس از سخنرانی جو بایدن و تأکید او بر اینکه در حال تلاش است تا نیروهای امریکایی در زمان مقرر از افغانستان خارج شوند، اما تمدید آن را رد نمیکند، سهیل شاهین، یکی از سخنگوهای طالبان تأکید کرد، طالبان با هرگونه تمدید مأموریت نیروهای خارجی در افغانستان مخالف است و آن را عبور از خط قرمزهایش و به معنای گسترش زمان اشغال میداند. این در حالی است که اغلب کشورهایی که در افغانستان نیرو دارند، اعلام کردهاند با توجه به شرایط فرودگاه کابل، قادر نیستند تا آخر ماه اوت نیروهای خود را از این کشور خارج کنند. در حال حاضر وضعیت در فرودگاه کابل بشدت امنیتی است و هشدارهای زیادی درباره آن داده شده است. صبح دیروز نیز ارتش آلمان خبر داد صبح زود درگیریهایی در فرودگاه رخ داد که تبادل آتشها موجب دخالت نیروهای امریکایی و آلمانی شد. به گفته ارتش آلمان، در این درگیریها یک نگهبان افغان فرودگاه کشته و سه نفر نیز زخمی شدند.
کرونا تایوان را در جمع برندگان اقتصادی دنیای فناوری مطرح کرد
میترا جلیلی
خبرنگار
با شیوع کرونا هرچند اقتصاد بسیاری از کشورها با مشکلات جدی مواجه شد و برخی کمپانیها نیز عملاً ورشکسته شدند اما غولهای فناوری از این پاندمی سود مناسبی کسب کردند به گونهای که تازهترین آمار نشان از این دارد که ارزش بازار سهام ترکیبی غولهای فناوری همچون اپل، آلفابت، نویدیا، تسلا، مایکروسافت، آمازون و فیس بوک با 70 درصد افزایش نسبت به دوران پیش از کرونا به بیش از 10 تریلیون دلار رسیده است. برخی کشورها ازجمله تایوان نیز که در زمینه تولید قطعات الکترونیکی، تراشهها و... فعالیت دارند هم بهدنبال پاندمی کووید 19، سریعترین رشد اقتصادی را در یک دهه گذشته تجربه کردهاند.
رشد صادرات تایوان
درتازهترین آماری که توسط رویترز در تایوان منتشر شده، انتظار میرود این کشور در سال 2021 سریعترین رشد یک دهه اخیر را در رونق صادرات داشته باشد و درنتیجه، اقتصاد این کشور نیز ارتقای قابل توجهی پیدا کند. طبق این گزارش بهدنبال شیوع کرونا، قرنطینه و خانه نشینی بخش عمده مردم جهان و همچنین دورکاری، آموزش از راه دور، برگزاری جلسات کاری آنلاین، تحول در نظام سلامت الکترونیک و... تقاضای جهانی برای محصولات فناوری افزایش یافت. در دوران شیوع کووید 19 دانشجویان و کارمندان زیادی اقدام به خرید گوشیهای هوشمند، تبلت و لپ تاپ کردند تا از زندگی معمولی خود فاصله نگیرند. همین افزایش شدید تقاضا در جهان، به تایوان که بهعنوان یک هاب درحال تولید تراشه محسوب میشود، کمک کرده تا سود مناسبی از شیوع کرونا را نصیب خود کند.این گزارش همچنین پیشبینی کرده است که رشد تولید ناخالص داخلی تایوان در سال آینده یعنی سال 2022 هم به 3.69درصد خواهد رسید. باوجود تولید واکسن کرونا هنوزهم هشدارهایی درباره عدم قطعیت زمان پایان گرفتن این بحران با توجه به جهشهای متعدد ویروس وهمچنین آینده سیاست پولی و مالی در سطح جهان در میان افزایش نگرانی از تورم و مالیات احتمالی بینالمللی کربن وجود دارد که هریک میتوانند زمینه ساز فرصتهای تجاری بیشتر برای تایوان باشند.
طبق این گزارش همچنین انتظار میرود تا پایان سالجاری میلادی، میزان تولید ناخالص داخلی این کشور حدود 5.88درصد افزایش یابد که سریعترین سرعت از زمان افزایش 10.25درصدی در سال 2010 محسوب میشود و بخش عمده این رشد تولید ناخالص داخلی هم به تولید تراشههای پیشرفتهتر مورد نیاز برای کاربران آنلاین در خانه بازمی گردد.
صادرات تایوان درواقع موجی از تقاضا برای غولهای فناوری جهانی مانند اپل است، چراکه این جزیره، تولید کننده اصلی نیمه هادیها و تراشههای مختلف در جهان است؛ تراشههایی که کمبود جهانی آن سبب شد تا دردسر زیادی برای شرکتهای مختلف ازجمله خودروسازان بزرگ دنیا و همچنین تولیدکنندگان تلفنهای همراه ایجاد شود و همین موضوع سود شرکتهای تایوانی را افزایش چشمگیری داد.
آمارهای این گزارش نشان میدهد که میزان صادرات در سال 2021 به میزان 28.15درصد نسبت به سال قبل افزایش خواهد یافت این درحالی است که پیش از این پیشبینی شده بود این رقم رشد 20.4درصدی داشته باشد.
درآمد روزانه نیم میلیارد دلاری 3غول فناوری
بخشی دیگر از برندگان دوران کرونا در دنیای دیجیتال غولهای فناوری بودهاند. سی نت در گزارشی به وضعیت مالی غولهای فناوری در دوران کرونا پرداخته و یادآور شده است که مجموع سود 3 غول دنیای فناوری یعنی اپل، مایکروسافت و آلفابت، شرکت مادرتخصصی گوگل در سه ماهه دوم سال 2021، بیش از 50 میلیارد دلار بوده است؛ رقمی که بسیاری را در شرایط رکود اقتصادی جهان شگفتزده کرد.
سود عظیم سرازیر شده به هریک از این شرکتها نشان میدهد که ارزش بازار آنها به 6.4 تریلیون دلار رسیده است یعنی بیش از 2برابر ارزش جمعی آنها هنگام شیوع همهگیری کووید 19 شده است. در این گزارش همچنین آمده است که این 3شرکت فناوری امریکایی بین آوریل و ژوئن روزانه نیم میلیارد دلار درآمد داشتند، زیرا شیوع ویروس کرونا باعث افزایش تعداد کاربران اینترنت و وسایل الکترونیکی شد. طبق این گزارش، درحال حاضر اپل به تنهایی پول کافی در صندوق خود دارد تا به هر فرد در ایالات متحده 600 دلار بدهد. فوربس نیز در گزارشی محاسبه کرده است که درحال حاضر 365 میلیاردر در دنیا وجود دارد که ثروت آنها ازطریق فناوری کسب شده است درحالی که در دوران قبل از ظهور این ویروس تعداد میلیاردرهای فناوری جهان، 241 نفر بوده است.
اپل و آیفونهای مجهز به 5G
یکی ازغولهای فناوری موفق در دوران شیوع کووید 19، اپل است. در این مدت اپل نخستین مدل آیفون با قابلیت اتصال به شبکههای بیسیم فوق سریع 5G را طراحی و تولید کرد که همین امر بر افزایش قابل تأمل سود این کمپانی در سه ماهه دوم 2021 بیتأثیر نبوده است و البته این سودآوری همچنان ادامه دارد. فروش گوشیهای اپل بالغ بر 28.5میلیارد پوند بود که تقریباً 50 درصد افزایش یافت، زیرا آیفون 12 با قابلیت اتصال به جدیدترین شبکههای سریع 5G در بین مشتریان محبوب شد و درآمد کسب و کار خدمات اپل ازجمله اپ استور و Apple Music هم با 33 درصد افزایش به 12.6میلیارد پوند رسید. درمجموع سود اپل در سه ماهه دوم سالجاری میلادی 15.6میلیارد پوند بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 92 درصد افزایش داشته است. با افزایش فروش دورقمی آیفون نسبت به سال قبل برای سومین دوره سه ماهه متوالی، میزان درآمد اپل براحتی از برآورد تحلیلگران فراتر رفت. تحلیلها نشان میدهد چین سریعترین بازار محصولات اپل ازجمله ساعت اپل و آیفون 12 مجهزبه فناوری 5G است و این کمپانی همچنان چین را یکی از پلهای موفقیت خود میداند و اعتقاد دارد حدود 20درصد از ارتقاهای آیفون طی سال آینده با عرضه آیفون 13 در این منطقه انجام میشود.
این غولهای پردرآمد
امسال درآمدهای گوگل هم نسبت به مدت مشابه سال قبل یعنی زمانی که بیماری کرونا تبلیغات را تحت تأثیر قرارداده بود، به طور قابل توجهی بهبود یافت. حالا که واکسیناسیون گسترده در بخشهایی از جهان به مردم این امکان را میدهد تا دوباره در جامعه ظاهر شوند، بخش بزرگی از تبلیغ کنندگان هزینه بیشتری میکنند و سود سرشاری ازآن گوگل و آلفابت شده است. آلفابت نسبت به سال گذشته درآمد 3برابری داشته و خرده فروشی همراه با تبلیغات مسافرتی و سرگرمی، بزرگترین عامل افزایش درآمد آن بوده است. درآمد کل گوگل نسبت به سال گذشته 62درصد افزایش یافته و به 61.88میلیارد دلار رسیده است.
مایکروسافت هم امسال رشد 47درصدی درآمد داشته است که نشان از رشد21 درصدی نسبت به سال گذشته دارد. این کمپانی همچنین به تازگی نسخه مبتنی بر ابر سیستم عامل خود را راهاندازی کرده است و با رشد فروش در زمینه سرویسهای ابری در دوران کرونا و رقابت تنگاتنگ با آمازون و سایر کمپانیها و همچنین تولید نرمافزارهایی برای برگزاری کنفرانسها از راه دور و... سود مناسبی در دوران شیوع کرونا کسب کرده است.
با توجه به خانه نشینی مردم و افزایش دیدن فیلم و... یوتیوب هم موفق شد 5 میلیارد پوند درآمد تبلیغاتی کسب کند که این رقم نسبت به سال گذشته چشمگیر است. درآمد آمازون هم در سه ماهه دوم 2021 با افزایش 27 درصدی میزان فروش به 113 میلیارد دلار رسید و درآمدهای شاخه رایانش ابری این شرکت که با امثال خدمات وب آمازون در زمینه ارائه خدمات تجزیه و تحلیل و فناوری اطلاعات رقابت میکند هم به 3.3 میلیارد پوند رسید.
با توجه به غالب بودن کمپانیهای فناوری در جهان و دسترسی آنها به دادههای شخصی کاربران دنیا، بسیاری نسبت به انحصار این غولهای دنیای فناوری بیمناک هستند و این روزها شاهد حرف و حدیثهای بسیاری برای قانونگذاریهای مشخص هستیم تا بتوان این انحصار را تا حدی برطرف کرد؛ موضوعی که مورد توجه رئیسجمهوری امریکا نیز قرار گرفته و خواستار مقابله با انحصار این کمپانیهای بزرگ شده است.
خبرنگار
با شیوع کرونا هرچند اقتصاد بسیاری از کشورها با مشکلات جدی مواجه شد و برخی کمپانیها نیز عملاً ورشکسته شدند اما غولهای فناوری از این پاندمی سود مناسبی کسب کردند به گونهای که تازهترین آمار نشان از این دارد که ارزش بازار سهام ترکیبی غولهای فناوری همچون اپل، آلفابت، نویدیا، تسلا، مایکروسافت، آمازون و فیس بوک با 70 درصد افزایش نسبت به دوران پیش از کرونا به بیش از 10 تریلیون دلار رسیده است. برخی کشورها ازجمله تایوان نیز که در زمینه تولید قطعات الکترونیکی، تراشهها و... فعالیت دارند هم بهدنبال پاندمی کووید 19، سریعترین رشد اقتصادی را در یک دهه گذشته تجربه کردهاند.
رشد صادرات تایوان
درتازهترین آماری که توسط رویترز در تایوان منتشر شده، انتظار میرود این کشور در سال 2021 سریعترین رشد یک دهه اخیر را در رونق صادرات داشته باشد و درنتیجه، اقتصاد این کشور نیز ارتقای قابل توجهی پیدا کند. طبق این گزارش بهدنبال شیوع کرونا، قرنطینه و خانه نشینی بخش عمده مردم جهان و همچنین دورکاری، آموزش از راه دور، برگزاری جلسات کاری آنلاین، تحول در نظام سلامت الکترونیک و... تقاضای جهانی برای محصولات فناوری افزایش یافت. در دوران شیوع کووید 19 دانشجویان و کارمندان زیادی اقدام به خرید گوشیهای هوشمند، تبلت و لپ تاپ کردند تا از زندگی معمولی خود فاصله نگیرند. همین افزایش شدید تقاضا در جهان، به تایوان که بهعنوان یک هاب درحال تولید تراشه محسوب میشود، کمک کرده تا سود مناسبی از شیوع کرونا را نصیب خود کند.این گزارش همچنین پیشبینی کرده است که رشد تولید ناخالص داخلی تایوان در سال آینده یعنی سال 2022 هم به 3.69درصد خواهد رسید. باوجود تولید واکسن کرونا هنوزهم هشدارهایی درباره عدم قطعیت زمان پایان گرفتن این بحران با توجه به جهشهای متعدد ویروس وهمچنین آینده سیاست پولی و مالی در سطح جهان در میان افزایش نگرانی از تورم و مالیات احتمالی بینالمللی کربن وجود دارد که هریک میتوانند زمینه ساز فرصتهای تجاری بیشتر برای تایوان باشند.
طبق این گزارش همچنین انتظار میرود تا پایان سالجاری میلادی، میزان تولید ناخالص داخلی این کشور حدود 5.88درصد افزایش یابد که سریعترین سرعت از زمان افزایش 10.25درصدی در سال 2010 محسوب میشود و بخش عمده این رشد تولید ناخالص داخلی هم به تولید تراشههای پیشرفتهتر مورد نیاز برای کاربران آنلاین در خانه بازمی گردد.
صادرات تایوان درواقع موجی از تقاضا برای غولهای فناوری جهانی مانند اپل است، چراکه این جزیره، تولید کننده اصلی نیمه هادیها و تراشههای مختلف در جهان است؛ تراشههایی که کمبود جهانی آن سبب شد تا دردسر زیادی برای شرکتهای مختلف ازجمله خودروسازان بزرگ دنیا و همچنین تولیدکنندگان تلفنهای همراه ایجاد شود و همین موضوع سود شرکتهای تایوانی را افزایش چشمگیری داد.
آمارهای این گزارش نشان میدهد که میزان صادرات در سال 2021 به میزان 28.15درصد نسبت به سال قبل افزایش خواهد یافت این درحالی است که پیش از این پیشبینی شده بود این رقم رشد 20.4درصدی داشته باشد.
درآمد روزانه نیم میلیارد دلاری 3غول فناوری
بخشی دیگر از برندگان دوران کرونا در دنیای دیجیتال غولهای فناوری بودهاند. سی نت در گزارشی به وضعیت مالی غولهای فناوری در دوران کرونا پرداخته و یادآور شده است که مجموع سود 3 غول دنیای فناوری یعنی اپل، مایکروسافت و آلفابت، شرکت مادرتخصصی گوگل در سه ماهه دوم سال 2021، بیش از 50 میلیارد دلار بوده است؛ رقمی که بسیاری را در شرایط رکود اقتصادی جهان شگفتزده کرد.
سود عظیم سرازیر شده به هریک از این شرکتها نشان میدهد که ارزش بازار آنها به 6.4 تریلیون دلار رسیده است یعنی بیش از 2برابر ارزش جمعی آنها هنگام شیوع همهگیری کووید 19 شده است. در این گزارش همچنین آمده است که این 3شرکت فناوری امریکایی بین آوریل و ژوئن روزانه نیم میلیارد دلار درآمد داشتند، زیرا شیوع ویروس کرونا باعث افزایش تعداد کاربران اینترنت و وسایل الکترونیکی شد. طبق این گزارش، درحال حاضر اپل به تنهایی پول کافی در صندوق خود دارد تا به هر فرد در ایالات متحده 600 دلار بدهد. فوربس نیز در گزارشی محاسبه کرده است که درحال حاضر 365 میلیاردر در دنیا وجود دارد که ثروت آنها ازطریق فناوری کسب شده است درحالی که در دوران قبل از ظهور این ویروس تعداد میلیاردرهای فناوری جهان، 241 نفر بوده است.
اپل و آیفونهای مجهز به 5G
یکی ازغولهای فناوری موفق در دوران شیوع کووید 19، اپل است. در این مدت اپل نخستین مدل آیفون با قابلیت اتصال به شبکههای بیسیم فوق سریع 5G را طراحی و تولید کرد که همین امر بر افزایش قابل تأمل سود این کمپانی در سه ماهه دوم 2021 بیتأثیر نبوده است و البته این سودآوری همچنان ادامه دارد. فروش گوشیهای اپل بالغ بر 28.5میلیارد پوند بود که تقریباً 50 درصد افزایش یافت، زیرا آیفون 12 با قابلیت اتصال به جدیدترین شبکههای سریع 5G در بین مشتریان محبوب شد و درآمد کسب و کار خدمات اپل ازجمله اپ استور و Apple Music هم با 33 درصد افزایش به 12.6میلیارد پوند رسید. درمجموع سود اپل در سه ماهه دوم سالجاری میلادی 15.6میلیارد پوند بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 92 درصد افزایش داشته است. با افزایش فروش دورقمی آیفون نسبت به سال قبل برای سومین دوره سه ماهه متوالی، میزان درآمد اپل براحتی از برآورد تحلیلگران فراتر رفت. تحلیلها نشان میدهد چین سریعترین بازار محصولات اپل ازجمله ساعت اپل و آیفون 12 مجهزبه فناوری 5G است و این کمپانی همچنان چین را یکی از پلهای موفقیت خود میداند و اعتقاد دارد حدود 20درصد از ارتقاهای آیفون طی سال آینده با عرضه آیفون 13 در این منطقه انجام میشود.
این غولهای پردرآمد
امسال درآمدهای گوگل هم نسبت به مدت مشابه سال قبل یعنی زمانی که بیماری کرونا تبلیغات را تحت تأثیر قرارداده بود، به طور قابل توجهی بهبود یافت. حالا که واکسیناسیون گسترده در بخشهایی از جهان به مردم این امکان را میدهد تا دوباره در جامعه ظاهر شوند، بخش بزرگی از تبلیغ کنندگان هزینه بیشتری میکنند و سود سرشاری ازآن گوگل و آلفابت شده است. آلفابت نسبت به سال گذشته درآمد 3برابری داشته و خرده فروشی همراه با تبلیغات مسافرتی و سرگرمی، بزرگترین عامل افزایش درآمد آن بوده است. درآمد کل گوگل نسبت به سال گذشته 62درصد افزایش یافته و به 61.88میلیارد دلار رسیده است.
مایکروسافت هم امسال رشد 47درصدی درآمد داشته است که نشان از رشد21 درصدی نسبت به سال گذشته دارد. این کمپانی همچنین به تازگی نسخه مبتنی بر ابر سیستم عامل خود را راهاندازی کرده است و با رشد فروش در زمینه سرویسهای ابری در دوران کرونا و رقابت تنگاتنگ با آمازون و سایر کمپانیها و همچنین تولید نرمافزارهایی برای برگزاری کنفرانسها از راه دور و... سود مناسبی در دوران شیوع کرونا کسب کرده است.
با توجه به خانه نشینی مردم و افزایش دیدن فیلم و... یوتیوب هم موفق شد 5 میلیارد پوند درآمد تبلیغاتی کسب کند که این رقم نسبت به سال گذشته چشمگیر است. درآمد آمازون هم در سه ماهه دوم 2021 با افزایش 27 درصدی میزان فروش به 113 میلیارد دلار رسید و درآمدهای شاخه رایانش ابری این شرکت که با امثال خدمات وب آمازون در زمینه ارائه خدمات تجزیه و تحلیل و فناوری اطلاعات رقابت میکند هم به 3.3 میلیارد پوند رسید.
با توجه به غالب بودن کمپانیهای فناوری در جهان و دسترسی آنها به دادههای شخصی کاربران دنیا، بسیاری نسبت به انحصار این غولهای دنیای فناوری بیمناک هستند و این روزها شاهد حرف و حدیثهای بسیاری برای قانونگذاریهای مشخص هستیم تا بتوان این انحصار را تا حدی برطرف کرد؛ موضوعی که مورد توجه رئیسجمهوری امریکا نیز قرار گرفته و خواستار مقابله با انحصار این کمپانیهای بزرگ شده است.
سلام ایران
هر روز با شما در اینجا خواهیم بود، صدای شما، حرف شما و پیشنهاد شما را می شنویم و می خوانیم و بازگو می کنیم. با ما همراه باشید، بگویید و بنویسید
تلفن: 88769075 - 021 پیامک: 3000451213
جوابیه
جوابیه سازمان حملونقل و ترافیک شهر تهران در پاسخ به پیام منتشر شده درباره افزایش دستگاههای شارژ مترو/ با سلام و احترام، پیرو درج پیام یکی از شهروندان محترم در مورخ 21 تیر 1400 با موضوع «افزایش دستگاههای شارژ مترو»، ضمن تشکر از این مسافر گرامی، به استحضار همشهریان عزیز میرساند تعداد دستگاههای شارژ کارت بلیت اعتباری بر طبق آمار مسافری و تعداد مورد نیاز هر ایستگاه توسط شرکت توسن در ایستگاههای مترو نصب گردیده است. با توجه به درخواست این مسافر محترم، جهت بررسی مجدد به شرکت توسن ارسال شد.
محسن محمدیان/ مشاور مدیرعامل و مدیر ارتباطات و امور بینالملل
نظــــــر مـــردم
افزایش نرخ قیمت تخم مرغ/ آقای کاسب: علت افزایش نرخ قیمت تخم مرغ در بازار چیست؟
افزایش نرخ سموم کشاورزی و نبود آن در بازار/ آقای سلطانی: علت افزایش نرخ سموم کشاورزی و نبود آن در بازار چیست؟ از مسئولان محترم درخواست رسیدگی داریم.
تلفن: 88769075 - 021 پیامک: 3000451213
جوابیه
جوابیه سازمان حملونقل و ترافیک شهر تهران در پاسخ به پیام منتشر شده درباره افزایش دستگاههای شارژ مترو/ با سلام و احترام، پیرو درج پیام یکی از شهروندان محترم در مورخ 21 تیر 1400 با موضوع «افزایش دستگاههای شارژ مترو»، ضمن تشکر از این مسافر گرامی، به استحضار همشهریان عزیز میرساند تعداد دستگاههای شارژ کارت بلیت اعتباری بر طبق آمار مسافری و تعداد مورد نیاز هر ایستگاه توسط شرکت توسن در ایستگاههای مترو نصب گردیده است. با توجه به درخواست این مسافر محترم، جهت بررسی مجدد به شرکت توسن ارسال شد.
محسن محمدیان/ مشاور مدیرعامل و مدیر ارتباطات و امور بینالملل
نظــــــر مـــردم
افزایش نرخ قیمت تخم مرغ/ آقای کاسب: علت افزایش نرخ قیمت تخم مرغ در بازار چیست؟
افزایش نرخ سموم کشاورزی و نبود آن در بازار/ آقای سلطانی: علت افزایش نرخ سموم کشاورزی و نبود آن در بازار چیست؟ از مسئولان محترم درخواست رسیدگی داریم.
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
دانشمندی جامع، ادیبی چیرهدست اندیشهورزی نوآور و اسلامشناسی عدالتخواه
-
سابقه ۵۰۰ ساله روابط دوستانه دو کشور سرمایه ارزشمندی برای آینده روابط است
-
برخوردبا اخلالگران سلامت مردم
-
سیمای سپید عدالت
-
سه وزیر پیشنهادی بدون مخالف
-
متخصصان قلابی بلای جان بیماران کرونایی
-
استقبال ایران از انتقال مسالمتآمیز قدرت به دولت فراگیر در افغانستان
-
جدایی پر پول و غمبار!
-
شیران دره پنجشیر در محاصره طالبان
-
کرونا تایوان را در جمع برندگان اقتصادی دنیای فناوری مطرح کرد
-
سلام ایران
اخبارایران آنلاین