فریبا خان‌احمدی
خبرنگار
«باور کنید اینها عدد نیستند، انسان‌ها را نمی‌توان عدد و آمار دانست، هر یک از این افرادی که این اعداد را شکل داده‌اند یک انسان بوده‌اند، انسان‌هایی با علائق و دلبستگی‌ها و اعضای خانواده ودوستان و حلقه معاشران که سال‌ها پیش از موعد، زمان مرگشان فرا رسیده، و از دست دادن هر کدام از این انسان‌ها برای ما، که قاعدتاً باید با مرگ آشنا باشیم، هم سخت است...»
این حرف‌های یک پزشک متخصص طب اورژانس است که در مراکز درمانی کرونا از روز اول شروع همه‌گیری مشغول خدمت بوده و می‌گوید کمتر کشیکی بوده که بدون آنکه گریه کند به پایان رسیده باشد.
زندگی در جریان است، اما عادی نیست، هر روز شماری از ما کم می‌شود و همه کادر درمان می‌کوشند که این شمار افزایش نیابد، اما چرا نمی‌شود؟ 550 روز است که ده‌ها هزار پزشک و پرستار و سایر رده‌های شغلی سینه سپر کرده‌اند مقابل سختی‌ها و تقریباً همه‌شان حداقل یک‌بار بیمار شدن را تجربه کرده‌اند و متأسفانه برخی از آنها هم آسمانی شده‌اند و در شمار آمارهای روزانه جای گرفته‌اند، و حالا خسته‌اند،  وقتی رکورد مرگ‌و‌میر در 18ماهه گذشته با ثبت 684 فوتی شکسته می‌شود، اول از همه کادر درمان است که می‌شکند، که چرا این همه ایثار و سختکوشی و فداکاری‌اش به جواب مناسبی نمی‌رسد.
انتظار تبریک روز پزشک نداریم؛ مردم و مسئولان به وظیفه اجتماعی‌شان پایبند باشند
شروین شکوهی رئیس بخش عفونی بیمارستان لقمان است و در 18 ماه گذشته بی‌وقفه در بیمارستان لقمان و کلینیک سرپایی به بیماران مبتلا به کرونا خدمات درمانی ارائه کرده است. شکوهی می‌گوید: «در حال حاضر سرعت ابتلا به ویروس دلتا در کشور آنقدر بالاست که سیستم درمانی دیگر توان پذیرش این حجم از بیمار را ندارد و مطمئناً با وجود این ویروس کووید با سویه جدیدی خود را بروز خواهد داد. این در حالی است که فشاری که کادر درمان در 18 ماه گذشته بویژه 3 ماه پیش تاکنون متحمل شده غیرقابل درک است. همکاران من دچار فرسودگی جسمی و روحی و روانی شده‌اند. گذشته از این بیمارستان‌ها چه از نظر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دچار فرسودگی تخت و دستگاه سی‌تی‌اسکن و ونتیلاتور و... هستند و این روند خسارت‌های جبران‌ناپذیری به سیستم وارد کرده است.»
نکته قابل توجهی که رئیس بخش عفونی بیمارستان لقمان به آن اشاره کند این است که چینی‌ها با توجه به جمعیت میلیاردی‌شان کل مبتلایانشان به اندازه یک هفته مبتلایان در کشور ما نیست. آنها با قرنطینه سفت و سخت موفق به کنترل این بیماری شدند. اما اینجا خبری از قرنطینه سفت و سخت نیست و معمولاً قرنطینه و محدودیت‌ها نصفه و نیمه است و در حال حاضر هم نظارتی بر این طرح‌ها وجود ندارد. جالب است که می‌گویند با ماشین شخصی به سفر نروید ولی سفر با وسایل حمل و نقل عمومی آزاد است. همین بی‌توجهی یا کم‌توجهی‌هاست که منجر به بروز پیک‌های پشت سر هم شده و با وجود این شاهد تغییر و جهش ویروس هستیم که ضررش را هم می‌بینیم. برای نمونه هند را ببینید که آنقدر ابتلا بالا رفت که با جهش کووید روبه‌رو شد.
این متخصص عفونی با بیان اینکه کادر درمان ماه‌هاست حتی نتوانسته‌اند مرخصی یکی و دو روزه‌ای که حق قانونی‌شان است، بگیرند؛ عنوان می‌کند: «آنها انتظار دارند مثلاً هفته آینده وضعیت ابتلا و مراجعه به بیمارستان‌ها کمتر شود تا بتوانند استراحت و به خانواده‌هایشان رسیدگی کنند ولی می‌دانند هفته بعدی، هفته‌ای به مراتب شلوغ‌تر خواهد بود.
یک کادر درمان با بهبود بیمارش انرژی می‌گیرد ولی آنها هر روز با بیماران جدید و مرگ‌و‌میر روبه‌رو می‌شوند و گذشته از نظر جسمی از روح و روان ضربات بسیار سختی می‌بینند و دچار یأس و افسردگی می‌شوند. باید بگویم با این حجم غیرقابل توصیف و حتی درک، کادر درمان طراوت و انرژی سابق را ندارند و بسیار رو به فرسودگی رفته‌اند. از طرفی با این وضعیت سیستم بهداشت و درمان نیز رو به نابودی است. رزیدنت بخش عفونی بیمارستان 5 بار تاکنون کرونا گرفته و دیگر توان کار کردن ندارد و ما چه انتظاری از این پزشک می‌توانیم داشته باشیم که 18 ماه تمام در بخش عفونی مشغول خدمت بوده.»
شکوهی از ادامه چنین وضعیتی در پیک پنجم بیماری ابراز نگرانی می‌کند: «ما با ادامه چنین وضعیتی برای هفته‌های آینده نگرانیم چراکه کسانی که به سفر رفته‌اند یا در عزاداری‌ها بدون رعایت پروتکل شرکت کرده‌اند کارشان به مراکز درمانی کشیده می‌شود و بخش‌های عفونی و اورژانس و... پر ازدحام خواهد شد.
در انتها باید بگویم مردم و سازمان‌ها و نهادهای مسئول وظیفه خود را به درستی انجام نداده‌اند و فقط کادر درمان به درستی وظیفه‌اش را ادا کرده و بار دیگران را به دوش کشیده است و دیگر توانی برایش باقی نمانده است. ما از کسی انتظار تبریک روز پزشک  نداریم؛ ما از مردم و مسئولان می‌خواهیم فقط به وظیفه اجتماعی خود پایبند باشند.»
گلایه رئیس بیمارستان امام خمینی از چند برابر شدن مالیات پزشکان در شرایط کرونایی
خسرو صادق‌نیت رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی ناشناخته بودن ویروس کرونا را مهم‌ترین مشکل پزشکان در مقابله با ویروس کرونا در ابتدای پاندمی عنوان می‌کند و به «ایران» می‌گوید: کادر درمان پیش از شیوع ویروس چنین اضطراب و نگرانی را تجربه نکرده بودند ما شاهد مراجعات روزافزونی از بیمارانی هستیم که هم باید خدمات درمانی قبلی و هم خدمات جدید را بگیرند. همه این گرفتاری‌ها دست به دست هم داده تا بحران کرونا متفاوت‌تر از همه بحران‌های قبلی باشد.
موج‌های پشت سر هم کرونا این موضوع را تشدید می‌کرد در موج اول برداشت این بود که بیماری کنترل شده و به زندگی عادی برمی‌گردیم اما گذر زمان نشان داد بیماری نه تنها کنترل نشده بلکه در کشور ما روز به روز تعداد ابتلا و شدت ابتلا به سوش‌های جدید افزایش پیدا می‌کند به‌گونه‌ای که موج چهارم از همه موج‌های قبلی سنگین‌تر بود و موج پنجم از موج قبلی نیز به مراتب شدیدتر ما را گرفتار کرده. اینها مسائلی است که کادر درمان را شبانه‌روز درگیر کرده است. در کنار فشارهای کاری، استیصال و غم و بی‌تابی مردم به‌خاطر مرگ قابل توجه بیمارانی که انتظار مرگشان را نه ما پزشکان و نه خانواده و اطرافیان بیمار داشته‌ایم، بار مضاعفی را به کادر درمان تحمیل کرده است. بارها شاهد بودم کادر درمان در کنار بیمار و مریض فوت شده ساعت‌ها گریه می‌کردند چون هموطنی را از دست داده بودند که می‌توانست سال‌ها به سلامت زندگی کند.
رئیس بیمارستان امام خمینی درباره وضعیت پیک پنجم بیماری نیز عنوان می‌کند: «دو هفته است تقریباً هر روز تخت‌های بیمارستان ما صددرصد تکمیل است و ما فقط با ترخیص بیماران، تخت جدید برای بیماران نوبت بستری تهیه می‌کنیم و این مسأله وضعیت بسیار سختی را ایجاد کرده است. در برخی ساعت‌های شبانه‌روز اورژانس بیمارستان امام بیش از دو برابر ظرفیتش مریض بستری می‌کند و کادر درمان با همان تعداد ظرفیت معمول کاری، افزایش مراجعه را پاسخگوست. به این موضوع مشکلات ابتلای کادر درمان و اطرافیان‌شان به ویروس دلتا را هم اضافه کنید که باید استراحت کنند و از گردونه خدمت خارج می‌شوند درحالی که با وجود تحمل بار روحی و کاری مضاعف همچنان به خدمت‌رسانی به بیماران ادامه می‌دهند.»
صادق‌نیت در ادامه درباره درخواست جامعه پزشکی از مردم و مسئولان نیز در روز پزشک می‌گوید: «از مردم انتظار خاصی نداریم. مردم به‌خوبی قدر کادر درمان و پزشکان را می‌دانند. تنها خواسته‌مان این است بیشتر از گذشته توصیه‌های پزشکی را برای حفظ سلامت رعایت کنند و امیدواریم مسئولان قدر پزشکان را بیش از گذشته بدانند و مراعات حال پزشکان را بکنند درحالی که طی دو یا سه سال گذشته این اتفاق نیفتاده و ما شاهد بی‌مهری برخی از مسئولان نسبت به کادر پزشکی بودیم که سرلوحه آن بحث چند برابر شدن مالیات و درآمد پزشکان است که مصوب شده و اجرا هم می‌شود.»
فشار مضاعف به کادر درمان در پیک پنجم
محمد طالب‌پور رئیس بیمارستان سینا همزمان با روز پزشک از مدیریت بیماری کرونا و عدم همکاری مردم گلایه می‌کند و به «ایران» می‌گوید: «مواجهه با بیماری عفونی و ویروسی و پاندمی اصولی دارد چنانچه یک سری مدیریت‌ها انجام می‌گرفت کادر درمان این همه فشار را متحمل نمی‌شدند و می‌توانستیم با همکاری مردم بار این همه فشار را کم کنیم. همه اینها نیاز به اقدامات پیشگیرانه داشت و فرایند مواجهه با پاندمی ویروسی می‌توانست بسیار بهتر از اینها باشد.»
طالب‌پور در ادامه می‌افزاید: «کادر درمان خط اول جبهه است که نمی‌توانند در شرایط فعلی بغرنج جا خالی کنند ولی با وجود گذشت 18 ماه از بیماری همچنان این روند تداوم دارد با این حال در چنین شرایط اسفباری ضریب همکاری مردم پایین است و اهمیت موضوع مغفول مانده است. مسئولان باید دوره‌ای بیایند و فضای بیمارستان‌ها را ببینند. هم اینک در بیمارستان‌ها شمار زیادی از فوتی‌ها را در سنین جوانی شاهد هستیم که حتی مرگ یک جوان برای جامعه سنگین است. بچه‌هایی که یتیم می‌شوند، تبعات اقتصادی و فرهنگی در جامعه دارد درحالی که درصد زیادی از این مشکلات می‌توانست با مدیریت بهتر و همکاری مردم پیشگیری شود. جامعه ما خیلی سهل‌انگارانه و ساده‌انگارانه به‌هم ریخته است.»
وی عنوان می‌کند: «نمی شود که همه مریض شوند و حجم بالایی از بیماران در بیمارستان‌ها درمان شوند. این اتفاق در جوامع دیگر به این شدت نیست. موج پنجم برای پزشکان و پرستاران بسیار سنگین بود. درصد زیادی از کادر درمان مبتلا شدند. در این یک سال و نیم سختی بیش از حد و عدم درک شرایط تیم پزشکی منجر به این شده که شرایط از آستانه تحمل تیم درمان خارج شود. ارزش کار پزشکان در اوج کرونا قابل مقایسه با هیچ قشری نیست. فقط در طول اپیدمی نزدیک به 240 پزشک و 550 پرستار فوت شدند.»
طالب‌پور با اشاره به مهاجرت پزشکان و افزایش میل به خودکشی در رزیدنت‌ها می‌گوید: «جامعه به خوبی موقعیت پزشکان ایرانی را درک نمی‌کند. عدم صیانت از جامعه پزشکی می‌تواند این سرمایه بزرگ را از دست بدهد و آینده پزشکی کشور را تحت‌الشعاع قرار دهد. »

حمیده امینی فرد
خبرنگار
ساعت ۸ و نیم صبح یکشنبه است. درست بعد از ۶ روز تعطیلی الزامی که خیلی‌ها را خانه نشین کرده بود حالا اغلب خیابان‌های تهران به روزهای نرمال پیش از تعطیلی برگشته‌اند. جز تعدادی که همچنان در شوک خلوتی این چند روزه مانده‌اند.
 این ۶ روز قرار بود به‌ کاهش میزان تلفات و مبتلایان کرونا کمک کند. اما نتیجه‌ای که همچنان از وضعیت شهرهای قرمز اعلام می‌شود عجیب! نه ترسناک و وحشتناک است. رعایت پروتکل‌های بهداشتی و به‌عبارتی فاصله‌گذاری اجتماعی به عدد ۳۹ درصد رسیده و البته میانگین استفاده از ماسک نیز به زیر ۵۲ درصد کاهش یافته است. حالا در هفته ۷۸ اپیدمی، (۲۲ تا ۲۸ مرداد) شاهد افزایش ۱۲.۵ درصدی مرگ‌های ناشی از این بیماری نسبت به هفته گذشته هستیم. آمار فوتی‌های ناشی از کرونا نیز کماکان همان میانگین حدوداً 550 نفر است. خیلی هایمان قطعاً در این یکسال و چند ماه طعم رنج این از دست دادن‌ها را تجربه کرده‌ایم اما همان اندک‌ها هم اگر در هفته‌های اخیر گذرشان به بهشت زهرای تهران افتاده باشد تأیید می‌کنند که آمار کفن ودفن بالای ۲۰۰ فوتی کرونایی در یک روز نمی‌تواند تنها یک آمار ثبت شده سازمانی ساده باشد!
 با‌ آنکه در این چند روز منعی برای تردد داخل شهری وجود نداشت اما تهران جز در شب‌ها و البته در روز تاسوعا و عاشورا تصویر یک شهر تقریباً خلوت را برای خود ثبت کرد. در روزهای شلوغ هیأت‌ها و مراسم‌های عزاداری هم آن‌طور که پیمان صابریان، رئیس اورژانس تهران اعلام کرده رعایت پروتکل‌ها حدود ۷۵ درصد بوده است. اما ترددهای غیر مجاز بین استانی و حتی محدودیت‌های شبانه با همه سختگیری‌های پلیسی بازهم نتوانست جلودار ۶۰۰ هزار نفری باشد که از ساعت ۱۲ بیست و چهارم تا سی مرداد ماه برگه جریمه دریافت کرده اند. البته که سرهنگ احمد شیرانی، رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور خبر داده که تردد در جاده‌های کشور نسبت به مدت مشابه ۴۵ درصد و در جاده‌های شمالی حدود ۶۲ درصد کاهش داشته است.
۳ صنف در صدر دریافت اخطارهای کرونایی
 برخی مراکز واکسیناسیون که پیش از این داد شهروندان را برای انتظارهای چند ساعته درآورده بودند هم در این روزها خلوت‌تر بودند. خانم فرامرزی به «ایران» می‌گوید که روز شنبه در سوله بزرگراه کردستان در کمتر از ۲۰ دقیقه کارش تمام شده است. روز یکشنبه البته ازدحام مردم بیشتر شده اما راویان می‌گویند که در مقایسه با روزهای قبل به مراتب بهتر است. از روز یکشنبه بانک‌ها که ۶ روز کرکره‌ها را پایین داده بودند هم دوباره باز شدند و البته این بار جمعیتی که در پشت درها ایستاده بودند قابل مقایسه با گذشته نبود. این را کارمند شعبه یکی از بانک‌ها به «ایران» می‌گوید: «خیلی از مشتری‌ها منتظر بازشدن بانک‌ها بودند چون سررسید چک‌هایشان رسیده بود و یا کار بانکی داشتند؛ ماهم البته پیش‌بینی این شرایط را کرده و مشتری‌ها را نوبت‌بندی کرده‌ایم؛ اما متأسفانه برخی‌ها هنوز با خدمات اینترنتی آشنا نیستند.» افزایش قیمت دلار و تعطیلی صرافی‌ها نیز مزید بر علت شده تا پشت در صرافی‌ها صف‌های طولانی تشکیل شود. یکی از صرافی‌های معروف خیابان ملاصدرا ورود مشتری‌ها را نوبت‌بندی کرده و بیشتر از سه نفر اجازه ورود نمی‌دهد؛ اما همین باعث شده تا تعداد زیادی از مشتری‌ها در پیاده رو بدون فاصله‌گذاری و برخی با ماسک‌های زیر چانه ازدحام کنند. با آنکه بجز مشاغل گروه یک، سایر مشاغل باید تعطیل می‌بودند اما روایت تکراری تخلفات اصناف همچنان در این تعطیلات ادامه داشت. آقای رمضانی که صاحب یک فروشگاه لوازم خانگی است کرکره مغازه‌اش را در این چند روز تا نصفه پایین داده و کار مشتری‌ها را راه می‌انداخته‌ است. یا صاحب رستورانی در خیابان امیرآباد که می‌گوید بیرون بر است، اما در داخل هم مشتری دارد. همین تخلفات البته موجب شد تا ۳ صنف در صدر دریافت اخطارهای کرونایی باشند. تا ۲۷ مرداد ماه به ترتیب سوپرمارکت‌ها، نانوایی‌ها و رستوران‌ها رتبه اول تا سوم تخلفات را به‌ نام خود ثبت کردند. با آنکه گفته می‌شد شرکت‌های خصوصی نیز از این تعطیلات استثنا نیستند اما کارمندان آنها خلاف این گفته را تأیید می‌کنند. خانم گودرزی می‌گوید که بجز روز تاسوعا و عاشورا سر کار حاضر شده و امروز هم ترافیک و شلوغی مترو دقیقاً مثل روزهای غیرتعطیل بوده و خیلی‌ها هم در تاکسی و مترو ماسک‌هایشان نصف و نیمه زده شده بود.
افزایش 15 درصدی مسافران مترو بعد از تعطیلات
علی عبدالله پور، مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو به «ایران» می‌گوید که در ۲۴ مرداد تعداد مسافران مترو حدود ۵۵۶ هزار نفر بودند که براساس آمارهای دریافتی در روز ۲۹ مرداد ماه به حدود ۱۸۸ هزار و ۷۰۰ هزار نفر کاهش یافته است. امروز هم با شروع ساعات کاری تعداد مسافران در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش داشته؛ جالب اینکه تعداد مسافران مترو در ۲۳ مرداد حدود ۸۱۶ هزار نفر بوده است. قرار است از امروز ساعات کاری ادارات دولتی از ۷ تا ۱۳ بعدازظهر به ۷ و نیم تا ۱۴ و نیم تغییر کند. ساعت اجرای طرح ترافیک هم از ۸ و نیم صبح تا ۱۶ بعدازظهر خواهد بود.

آیت الله دکتر سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهوری عصر روز شنبه در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا، گفت: برای بازگشایی مدارس ضروری است ضمن برنامه‌ریزی برای تداوم آموزش‌های مجازی، وزارت آموزش و پرورش با همکاری وزارت بهداشت و درمان پروتکل‌های بهداشتی لازم برای آموزش‌های حضوری را نیز تدوین کنند تا در صورت تمهید مقدمات لازم، به صورت تدریجی امکان آموزش‌های حضوری نیز فراهم شود.
دکتر رئیسی تأکید کرد: برای آغاز آموزش حضوری دانش‌آموزان لازم است تمامی مرتبطان نظام آموزشی در مدارس اعم از معلمان، مدیران، رانندگان سرویس‌های مدارس و والدین دانش‌آموزان نیز به‌سرعت واکسینه شوند و امکان واکسیناسیون دانش‌آموزان نیز توسط وزارت بهداشت بررسی گردد.
آیت‌الله رئیسی درخصوص بازگشایی مدارس تصریح کرد: باید با زدن واکسن به معلمان، دانش‌آموزان و حتی والدین آنان، زمینه را برای بازگشایی مدارس آماده کرد و در این راستا باید آموزش و پرورش زیرساخت‌های لازم را فراهم سازد و با همکاری وزارت بهداشت و درمان، اصول بهداشتی مربوط به بازگشایی مدارس را تدوین کند.
رئیس جمهوری اظهار داشت: موفقیت تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا از دفعات قبلی بیشتر بوده است و موفقیت ۷۰ تا ۸۰ درصدی این طرح براساس گزارش ناجا و وزارت راه و شهرسازی در جلوگیری و ممنوعیت از ترددها قابل توجه است و نشان می‌دهد که بنای مردم بر همکاری جدی در رعایت پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی است و این محدودیت‌ها در حوزه تردد و برخی از مشاغل تا۵ شهریور ادامه خواهد داشت.
رئیس جمهوری تأکید کرد: سامانه شاد، امکان بسیار خوبی است که باید همچنان در کنار آموزش حضوری دانش‌آموزان وجود داشته باشد و آموزش حضوری در کنار آموزش مجازی مکمل یکدیگر هستند.
آیت‌الله رئیسی با اشاره به طرح وزارت بهداشت و درمان نسبت به اعمال محدودیت تجمع در برخی از مراکز غیر از بازار و پاساژها، اظهار داشت: در اعمال این محدودیت‌ها باید مراقبت کرد که کسب و کار مردم دچار مشکل نشود. دکتر رئیسی تأکید کرد: واردات واکسن نباید با تأخیر مواجه شود و باید از هر امکانی برای واردات واکسن استفاده کرد و امکان واردات واکسن توسط بخش خصوصی در چهارچوب استانداردهای وزارت بهداشت از این جمله است که باید تسهیل شود.
رئیس جمهوری ضرورت واکسیناسیون زندانیان را مورد تأکید قرار داد و گفت: برای بخشی از زندانیانی که واکسن نزده‌اند باید زودتر اقدام شود تا روند واکسیناسیون شتاب بگیرد، ضمن اینکه دادستان کل کشور نیز پیگیری کنند تا زندانی‌ها هر میزان که امکان دارد، بتوانند از مرخصی استفاده کنند.
آیت‌الله رئیسی با تأکید بر اهمیت قرنطینه در مرزها بخصوص مرزهای شرقی کشور، اظهار داشت: استانداران مرزی، اقدامات لازم در این زمینه را با فوریت انجام دهند تا مدیریت بهتر و برتری در کنترل مرزها ایجاد شود.
آیت‌الله رئیسی با تأکید بر اینکه هیچگونه تأخیری در مسیر واردات واکسن معتبر مورد قبول نیست، افزود: مشکلات احتمالی که منجر به کند شدن واردات واکسن شده باید بررسی و در صورت وجود مشکل به‌سرعت برطرف شود. رئیس جمهوری با اشاره به اعلام آمادگی وزارت راه، تأکید کرد: واردات واکسن باید بدون محدودیت ترابری به صورت مستمر صورت گیرد.
در این جلسه با موافقت ستاد ملی مقابله با کرونا به دلیل تعطیلات اخیر، مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی یک هفته تمدید شد‌.