گروه فرهنگی/  انتخاب دیرهنگام دبیر جشنواره شعر فجر بیشتر از همیشه خبرساز شد. هر چند «مریم‌ جلالی» نام ناآشنایی برای شاعران محسوب می‌شود اما خلاف‌آمد این انتخابِ وزیر می‌تواند بهانه‌ای برای انجام گفت‌و‌گویی مشروح با او باشد. اگر چه پس از هر انتخاب، صفی از موافقان و مخالفان به میدان می‌آیند اما شاید از پس چهارده دوره حضور حداقلی زنان که صرفاً به هیأت های علمی و ترکیب داوری محدود می‌شد، باید از این تمایز در انتخاب استقبال کرد؛ پیش از این در شش دوره‌ای که بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان تولیت جشنواره شعر فجر را برعهده داشته است «اسماعیل امینی»، «محمدکاظم کاظمی»، «جواد محقق»، «بهمن ساکی» و «سعید بیابانکی» در مقام «دبیر علمی» ایفای نقش داشته‌اند و انتظار می‌رود «مریم جلالی» با تورق کارنامه شش دوره قبل، گفت‌و‌گویی صمیمانه‌تر با مخاطبان خویش داشته باشد.

انتخاب دبیر علی‌القاعده تبلور تمام‌رخ جشنواره و تأکیدی بر چیستی و چرایی و چگونگی آن دوره خواهد بود. انتخاب «مریم جلالی» بیش از هر چیز مؤید رویکرد علمی و در ادامه ارتباط‌ بخشی شعر به‌عنوان یک «هنر-علم» با جامعه مخاطب است. آیا این انتخاب با درک و دریافت شما از موقعیت شعر امروز و مسئولیتی که برای جایزه باید متصور بود، تطابق دارد و چگونه خود را در این فرصت کم با مخاطبان مرتبط خواهید کرد؟
خوشبختانه در عصری زندگی می‌کنیم که فاصله‌های فیزیکی تعیین‌کننده میزان ارتباطات نیست و شبکه‌های اجتماعی اطلاعات زیادی را از افراد و فعالیت‌هایشان در اختیار می‌گذارند. مفهوم جدایی یا پیوند هنر و علم نیز وابسته به شخصیت حقیقی افراد نیست و ملاک آن با قضاوت‌های فردی تعیین نمی‌شود. در اینجا هم قصد ندارم نگاه هایدگری را پردازش کنم. در مجموع در جشنواره شعر فجر، هر دو موضوع یعنی علم و هنر در خدمت یک کنش قرار دارند یعنی جشنواره شعر فجر. جشنواره با داشتن دبیر اجرایی خوش‌ذهن و باسابقه همچنین اعضای هیأت علمی حرفه‌ای که در دانش و تجربه خصوصاً در حوزه شعر نام آشنایند، ارتباطش را با مخاطبان حفظ خواهد کرد و برنامه دقیق خود را در سه بخش شعر بزرگسال، شعر کودک و نوجوان و درباره شعر، طبق آیین‌نامه پیش خواهد برد. فی‌نفسه جشنواره شعر فجر متعلق به مخاطبان است و روی تمام رخ اعضای گروه که با وجود شرایط سخت کرونایی و محدودیت‌های حضور، میدان را خالی نگذاشتند و از راه دور و نزدیک برای پیشبرد جشنواره شعر فجر یاری رساندند، قطعاً به سمت مخاطب است. در واقع توان علمی و اجرایی یک گروه است که نتیجه بایسته و شایسته را به مخاطب اعلام می‌کند.
شاید برای بسیاری از مخاطبان این دوره از جایزه شعر فجر میزان پویایی و جویایی شما در جریان شعر امروز مهم باشد. همچنان که می‌دانید آن چه به‌عنوان ادبیات و بویژه ادبیات خلاقه امروز در دانشگاه تدریس می‌شود با ادبیاتی که در متن جامعه وجود دارد، تناسبی ندارد و دانشگاه نمی‌تواند داعیه ترویج و توسعه آن را داشته باشد. این دوگانگی را چگونه می‌خواهید پوشش دهید و اعتمادسازی کنید؟
سؤال شما صرفاً یک یا دو سؤال نیست؛ مجموعه سؤال است. تردیدی نیست که ترویج و توسعه شعرفارسی به شکل جدید، مدیون و مرهون ذهن و زبان قدرتمند شاعران امروزی است. نگاهی اجمالی به جریان گونه‌های شعر نو این امر را ثابت می‌کند. شعر حجم، شعرناب، اشعاری که با تلفیق تحول شعری و تحول اجتماعی به‌صورت موج سوم نمود پیدا کردند، اشعاری که مبین ساختارشکنی‌ها، معناگریزی‌ها و چندصدایی‌ها هستند و خود را به دست خوانش مخاطبان سپردند، شعر فرانو که خودم به طنز آن را «نیوسعدیسیزم» نامیده‌ام، همه دستاورد شاعران بزرگ این مرز و بوم است. اما درباره ارتباط این ماجرا با دانشگاه؛ اگر سطح آگاهی همکاران دانشگاهی از میزان پویایی و جویایی شعر امروز برای گروهی مبهم است، نگاهی گذرا بر آثار دانشگاهی و پژوهش‌ها اعم از مقاله و کتاب همچنین   پایان نامه‌ها و رساله‌هایی که محققان و دانشجویان در سال‌های متمادی و مستمر با موضوعیت شعرمعاصر انجام داده‌اند، می‌تواند گویای این نکته باشد که در دانشگاه‌ها چه می‌گذرد؛ مرورش زحمت چندانی ندارد؛ جدای آنچه در ابتدا عرض کردم حتی گونه‌هایی که از منظر جایگاه ادبی در محل تردید قرار دارد در بین اقشار دانشگاهی مغفول نمانده است. برای مثال در مورد «ترانه‌ها» که اهل ادب نگاه‌های متفاوتی به آن دارند، نزدیک به یکصد پایان نامه کار شده و گاه پژوهشگر ماه‌ها و سال‌ها برای رسیدن به نتایج مطلوب بر این کار متمرکز شده است. بنابراین ملاک ارزیابی وضعیت دانشگاهی، صرفاً مباحث آموزشی نیست هرچند، بخش آموزش نیز هرگز در چارت درسی نادیده گرفته نشده است. از طرفی فعالیت‌های فرهنگی در حوزه شعر و ادب، دعوت از شاعران نام‌آشنا و برگزاری کارگاه‌های ادبی توسط بزرگان این حوزه، همیشه مخاطبان دانشگاهی خود را داشته است. بر اساس آنچه عرض کردم با پیش‌فرض شما مخالفم و نمی‌دانم این قضاوت از کجا حاصل شده که «آنچه به‌عنوان ادبیات امروز در دانشگاه تدریس می‌شود نمی‌تواند داعیه ترویج و توسعه ادبیات را داشته باشد». معنای ترویج و توسعه ادبیات از زاویه دید شما چیست؟ قطعاً منظورتان این نبوده که هر کس ادبیات می‌خواند الزاماً بتواند شعر امروزی هم بگوید. مطمئنم مرز و تلاقی‌های بین زبان‌دانی و زبان‌خوانی را بهتر از من می‌دانید.
قاعدتاً من هم با شما در پرکارکرد بودن جنبه‌های پژوهشی شعر امروز در دانشگاه موافقم اما کافی‌ است که به سرفصل‌های ادبیات فارسی در دروس دانشگاهی، نظری ساده بیندازید تا متوجه عمق فاصله مورد ادعا شوید. بگذریم! از مهم‌ترین دلایل در محاق بودن جشنواره شعر فجر عدم تدارکات حرفه‌ای دبیرخانه‌ای و هیجانات رسانه‌ای است. در این دوره علاوه بر تأخیر در انتخاب و معرفی دبیر - بنا به مبهم بودن افق محدودیت‌های کرونایی – نوعی سکوت و سکون متأثر از شیوع بیماری کرونا نیز در اضلاع اجتماعی به چشم می‌خورد که به ناگزیر در فرآیند شعر فجر مؤثر خواهد بود. حتماً برای نشاط ‌بخشی و هیجان‌آفرینی تمهیداتی اندیشیده‌اید که برای مخاطبان شعر فجر قابل توجه خواهد بود...
فضای مجازی در شرایط فعلی فرصت‌ساز بوده است. با شیوع بیماری کرونا نیاز است به گونه‌ای عمل کنیم که هم از قوانین وضع شده و رعایت پروتکل‌ها عدول نشود و هم بتوان نشاط همیشگی را در جشنواره حفظ کرد. دبیرخانه جشنواره و متولیان بخش اجرایی در هفته‌های منتهی به اختتامیه جشنواره، تلاش دارند تا محفل‌های شعرخوانی شعر فجر را که هر ساله به‌صورت حضوری در شهرهای مختلف و با مشارکت شاعران جوان و پیشکسوت برگزار می‌شده به شکل مجازی برگزار کنند. به علاوه با طراحی‌های انجام‌شده در بخش‌ ویژه جشنواره شعر فجر تلاش داریم به جز شاعران صاحب کتاب در جشنواره، چهره‌های برتر شعر دفاع مقدس به انتخاب اهالی رسانه نیز در این رویداد سهیم باشند و امیدواریم نتایج حاصل، موجب کاهش بار منفی شرایط کرونایی بر جشنواره شود.
چقدر به‌عنوان دبیر در تصمیم‌گیری‌های جشنواره شعر فجر نقش دارید و می‌توانید ایده‌های خود را به اجرا برسانید؟ این پرسش از این‌رو اهمیت دارد که در جشنواره شعر فجر بر خلاف دیگر جشنواره‌های هنری، صرفاً یک دبیر به جمع مدیریت اجرایی جشنواره افزوده می‌شود و آن چه که از آن به‌عنوان «تیم مستقل» یاد می‌شود و در اتفاقات هنری مرسوم و معمول است دیده نمی‌شود. در واقع می‌خواهم بگویم که وزنه «دبیر اجرایی» از ثقل و سنگینی بیشتری برخوردار است و عملاً دبیرعلمی در چنبره شیوه‌نامه‌ها محدود و محصور است؟
دبیر علمی جشنواره در شعر فجر تعریف خاص خودش را دارد. دبیر علمی به‌صورت پیوسته از صفر تا صد جایزه با دبیر اجرایی، دبیرخانه و بخش‌های دیگری که در برگزاری جایزه دخیل هستند، تعامل دارد و البته که این تعامل به هیچ وجه مانع اختیارات و وظایف مستقل گروه نخواهد شد. دبیر علمی علاوه بر وظایف کلی و راهبردی‌ای که دارد به‌عنوان یکی از اعضای هیأت علمی جایزه در انتخاب داوران بخش‌های مختلف تأثیر مستقیم می‌گذارد چون اختصاصاً درباره دبیر اجرایی پرسیدید اگر نظر شخصی بنده را بخواهید، معتقدم عملکرد یک دبیر اجرایی خوب با برنامه‌ریزی منسجم، کلید اصلی موفقیت جشنواره فجر است. تمثیلی در زبان انگلیسی است که اینجا کاربرد دارد. در مقایسه دو نفر می‌گویند گاهی فردی ممکن است به تنهایی 10 ساعت بی‌وقفه کار کند و در نهایت، هم، زمان را از دست بدهد و هم به نتیجه دلخواه نرسد؛ در مقابل فردی دیگر با مدیریت و ذکاوت در همین موقعیت از 10 نفر دعوت می‌کند تا در عرض یک ساعت کار را با نتیجه مطلوب به اتمام برسانند. از نظر بنده دبیر اجرایی جشنواره فجر امسال، حسن نفر دوم را دارد.
پاسخ شما را با آن چه در واقعیت می‌بینیم منطبق نمی‌بینم. به هر حال باید بپذیریم اینکه همه دبیرهای انتخابی ناگزیر باشند با یک تیم ثابت کار کنند جای تأمل دارد. قطعاً حضور آقای جلالی را نه در تصدی دبیر اجرایی این دوره از جشنواره که در دیگر مسئولیت‌های او در ادوار گذشته شعر فجر غنیمت دانسته و در این شکی نیست. آن چه از آن سخن به میان آمد ارتقای جایگاه دبیر علمی بود. باز هم بگذریم! ‌بدیهی است که از یک سو در جریان برگزاری، داوری‌ها و در نهایت انتخاب برگزیدگان، با مخالف‌خوانی‌ها و اعتراضاتی مواجه خواهید بود و از دیگر سو با منتقدانی سنتی که همه این سال‌ها امکان ارتباط‌ گیری با آنها از سوی دبیرخانه ممکن نشد روبه‌رویید که هر دو به اعتبار جایزه تشکیک وارد خواهند کرد. آیا «مریم جلالی» نیز صرفاً به‌دنبال برگزاری این دوره از رویداد است یا بنای مفاهمه و فرصت گفت‌و‌گو  با منتقدان جشنواره را در نظر دارد؟
به نظر بنده هیچ سالی صرفاً هدف برگزاری جشنواره نبوده است. جشنواره شعر فجر فرصتی برای آشنایی، انتخاب و اعلام دستاوردهای ادبی علمی تازه است. شعر یک جریان در حرکت است. در شعر کلاسیک و نو فارسی شاهد پویایی مستمر هستیم. طبیعی است تعاریف و کلیشه‌های پیشین بر اساس «هست‌ها» و آنچه از منظر ادبی علمی، جدید و تازه مطرح شده، در نقطه بازبینی قرار بگیرد. این کار همیشه مطلوب دوستان نیست و رضایت همه مخاطبان را جلب نمی‌کند. ممکن است شاهد عکس‌العمل‌های دور از انتظار هم باشیم. اما بد نیست بدانیم دقیقاً در همین نقطه، تفاهم و گفتمان فرهنگی معنادار می‌شود. در سیر رسیدن به نتایج، پیشنهاد، انتقاد و گفت‌و‌گو نیز پیش خواهد آمد.
انتظار می‌‌رود در این دوره در شیوه قضاوت و تعمیم بخشی از داوری به مخاطبان و در نظر گرفتن سهمی از جایزه به خود شاعران، تغییرات و تمایزاتی ایجاد شود. آیا شاهد چنین بهبودی خواهیم بود؟
جشنواره شعر فجر در بخش اجرایی برنامه‌ای منسجم دارد و مانند سال‌های گذشته اعضای هیأت علمی به کمک کمیته داوران که تعداد قابل ملاحظه‌ای هستند و اشراف تجربی و علمی دارند به شکل گروهی آثار را بررسی خواهند کرد و تلاش دارند نتایج نهایی را به بهترین صورت اعلام کنند و البته تأکید می‌کنم سال‌های گذشته نیز اینگونه بوده است.
آخرین پرسش را به دو موضوع مهم بهره‌مندی جشنواره شعر فجر از ظرفیت بین‌المللی ادبیات و توجه به شعر مهاجرت اختصاص می‌دهم. در دیگر جوایز هنری فجر تعریف بین‌الملل الزاماً کشورهای همسایه و هم‌زبان نیست و جدی‌ترین و سودمندترین بخش رویدادها همین تبادلات بین‌المللی گروه‌ها و هنرمندان است که نمونه آن را در جشنواره‌های سینما، تئاتر و تجسمی می‌توان مطالعه و مرور کرد. مسأله‌ای پراهمیت که همواره در جشنواره شعر فجر به‌عنوان بخشی تزئینی به آن نگریسته شده است. در حوزه شعر مهاجرت نیز باید بپذیریم که بخشی از توان و توشه شعر امروز به هر دلیل در فرامرزهای سرزمینی واقع شده است که تخصیص بخشی از جایزه به مهاجران شاعر و شعر مهاجرت می‌تواند ضمن اعتمادسازی به جهانی‌سازی شعر فجر کمک کند.
ضــرورت تمرکز بر بیـــن‌المــللــی شــــــدن جشنواره شعر فجر با توجه به ماهیت غنی شعر فارسی و گستره کاربردی آن در سطح جهانی، کتمان‌ناپذیر است. التفات به این امر در جهانی‌سازی شعر فجر بسیار مهم است و به نوعی محدودیت‌های مرزی از بین خواهد رفت. امیدواریم با توجه به سیاست‌های توسعه فرهنگی، زودتر محقق شود.
زیرکانه از بخش شعر مهاجرت عبور کردید و آن را بدون پاسخ باقی گذاشتید. امیدواریم این دوره از جشنواره شعر فجر با تأکید بر غیردولتی بودن جایزه و اعتنا به مخاطبان در همه اضلاع رویداد، خوش بدرخشد.

اتفاق مبارکی است سنجش شعر در بوته نقد دانشگاهیان با رویکردی روزآمد. شعر عالی‌ترین تجسم انتزاعی کلام است که در بیکران خلاقیت گام به گام انسان، مراتب کمال را پیموده است. منشأ و مولد دیدگاه نقادانه نسبت به این هنر دلپذیر را نمی‌توان به زمان، مکان یا قومی خاص محدود و منحصر کرد. هرچند مرسوم است در تشخیص بوطیقای شعر و تدوین نخستین گونه‏‌های طبقه‏‌بندی آن، مانند بسیاری علوم دیگر، یونانیان باستان و بالاخص ارسطو و فن شعر او را پیشگام بدانند. از آن روزگاران تاکنون عروس هزار چهره شعر در هر زبان و فرهنگی جلوه کرده و عشاق سینه چاک بسیاری داعیه سروری و پادشاهی بر این اقلیم پهناور را در سر داشته‏‌اند. هر یک از ایشان به فراخور حال خود در این میدان کمیتی رانده اند. گاه که بخت با آنها یار بوده، بر اریکه ملک‌الشعرایی تکیه زدند و همچون عنصری بر سفره‏ای از ظروف زرنگار نشسته‌‏اند و گاه از بخت نامراد در حصار نای همچون مسعود سعد سلمان، ده‌ها سال، دُرّ نظم را با مروارید اشک و خون دل پرورده‌‏اند.
الهه شعر پا به پای علوم و فنون دیگر در طول تاریخ زندگی بشر در تکامل معنوی و بالش فکری او تأثیر داشته است خواه در قالب سروده‌‏های حماسی و رزم‌نامه‏‌ها، خواه با نوای تغزل و ترانه یا در هیأت پند و حکمت. در گوشه و کنار کتابخانه‌‏ها و مراکز دانشگاهی استادان و دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی دیرگاهی‌است که با این مجموعه عظیم محشورند و از خرمن مواهب بی‏شمارش خوشه‌‏ها چیده‏‌اند. حالیا اتفاق مبارکی است ورود روشنفکران سخن‌‏پرداز در گرماگرم جریانات اندیشگانی نسلی که چشم به دهان ایشان دوخته‏‌اند. در روزگاری که جهانیان پویش عظیمی را آغاز کرده‌‏اند که به موجب آن خواهان برداشتن حصارهای اطراف دانشگاه‌ها هستند تا پاسداران دانش فارغ از دیوارها و بدون واسطه‌‏ها در متن جامعه عرض‌اندام کنند، برگزاری جشنواره‏‌هایی همچون جشنواره شعر را باید به فال نیک گرفت. همسویی و هماهنگی دانشگاه و دانشگاهیان و دعوت از ایشان برای ورود به این عرصه خطیر نیز اتفاق همایون دیگری است؛ چرا که دیر زمانی است دانشگاه‌ها بویژه در حوزه علوم انسانی و ادبیات متهم به سرکوب خلاقیتند و در این سال‌ها کمتر شاهد شکوفایی ادبی و نقش مؤثر دانشگاه در حوزه‏‌های جریان‏ساز شعر معاصر بوده‏‌ایم. نگرشی آسیب شناسانه به این حقیقت توجه به برخی تغییرات اساسی در ساماندهی جشنواره‏‌ها و ورود استادان علم و ادب در عرصه فعالیت‏‌های جاری ادبی را خاطرنشان می‏‌کند. این فرآیند مدتی است با حضور استادان جوان و صاحب ذوق در برخی کرسی‏‌های دانشگاهی آغاز شده است و گام مثبت و مفیدی در راستای پیوند هرچه بیشتر جامعه و دانشگاه محسوب می‏‌شود. دانشگاهی که پویا و همسو با جریانات جامعه نباشد محکوم به تکرار بیهوده مرده‌ریگی است که هرچند بالقوه ارزشمند است ولی اگر چنانچه به مدد اتصال با نبض پویای جوامع به نسل های بعد منتقل نشود، کالبد پیر و محتضری است و هرلحظه مستعد فروپاشی است.
یکی دیگر از اقدامات مؤثری که در این خصوص انجام شده ایجاد گرایش‏ های تخصصی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترای زبان و ادبیات فارسی در سال‌های اخیر است. برخی از این گرایش‏‌ها مانند گرایش نقد و نظریه ادبی، نگارش و ویرایش متون، ادبیات کودکان و نوجوانان، ادبیات پایداری یا فرهنگ و ادبیات عامه، با موضوعات جدید و جریان ساز جامعه، ارتباط تنگاتنگ دارند. سنجش آثار و توجه به آفرینش ‏های ادبی یا وجود عناوین درسی چون جامعه‏‌شناسی ادبیات، کارگاه شعر و داستان، کارگاه ‏های نقد و نظریه ادبی، تاریخچه نقد، ادوار شعر فارسی، ادبیات تطبیقی و آشنایی با انواع ادبی نوظهور در جهان، دانش‏ های بینارشته‏‌ای و.. فضای بسیار مناسبی در اختیار استادان صاحب ذوق و دانشجویان علاقه مند قرار می‌‏دهد که بواسطه آن پیوند بیشتری بین آموخته‏‌های تئوریک و برداشت های کاربردی از ادبیات برقرار کنند. در چنین فضای انعطاف‌پذیری که قابلیت توسع فعالیت‏‌ها و همسویی با جریانات فراهم باشد، دانشگاه محل و موجب شکوفایی استعدادها خواهد بود. در سایه این رخدادهای مبارک امیدواریم شاهد بالش و رویش استعدادهای ادبی و اجرای رقابتی علمی و منصفانه در سایه همکاری شانه به شانه بدنه علمی دانشگاه‌ها با ارگان‌های مرتبط باشیم.
بلبل عرشند سخن پروران
باز چه مانند به آن دیگران
چرده رازی که سخن پروری است
سایه‌ای از پرده پیغمبری است
پیش و پسی بست صف کبریا
پس شعرا آمد و پیش انبیا
این دو نظر محرم یک دوستند
این دو چو مغز آن همه چون پوستند.

اسماعیل امینی
شاعر و مدرس دانشگاه
آهای جشنواره شعر فجر! حالت چطور است؟ جشنواره شعر فجر، چرا این‌طوری است؟ چرا مثل جشنواره فیلم فجر نیست که شور و هیجان داشته باشد و بازتاب خبری داشته باشد؟ اصلاً فرش قرمز و طراح لباس و انبوه دوربین‌ها و میکروفن‌های خبرنگارهایش کجا هستند؟ به نظر من، جشنواره شعر فجر نیازی به این کارها ندارد همچنان که خود شعر نیز هنری است که چندان با نمایش و عکس و خبر و هیجان تناسب ندارد. بویژه شعری که در کتاب عرضه می‌شود آن هم نه کتابی که به خاطر دخالت عوامل غیر شعری و بازی‌های تبلیغاتی تیتر خبرهای هیجانی شود. چند سالی است که جشنواره شعر فجر، به جای انتخاب چند شعر از میان اشعار ارسالی به جشنواره، تمام کتاب‌های منتشر شده  طی سال را در معرض داوری قرار می‌دهد بنابراین تمام کارنامه شعری کشور در جشنواره حاضر است، اما این به آن معنا نیست که نتایج داوری لزوماً رضایت همگان را جلب کند یا هیچ قابل نقد نباشد. به نظر من حالا که این موقعیت فراهم است، اگر علاوه بر کتاب‌های برگزیده در بخش اصلی، چند مرجع داوری دیگر نیز از دیدگاه خود کتاب برگزیده‌شان را معرفی کنند، جشنواره شعر فجر، فراگیری بیشتری خواهد داشت و بتدریج به جایگاه جشنواره ملی شعر کشور دست خواهد یافت. مثلاً کتاب شعر برگزیده به انتخاب استادان ادبیات، ‌کتاب شعر برگزیده به انتخاب دبیران نشریات ادبی، کتاب شعر برگزیده به انتخاب ناشران
کتاب‌های ادبی و...
جشنواره شعر فجر از دوره نهم، به‌جای بررسی چند شعر از شاعران شرکت کننده، کتاب‌های برگزیده شعر و درباره شعر را معرفی می‌کند. این شیوه، ‌البته برای چهره‌های مشهور فضای مجازی، چندان خوشایند نیست، چون به گمان آنها هر کس در فضای مجازی، اسم و رسمی ندارد، چندان اهمیتی ندارد چون مانند آنها مشهور نیست و طرفدار پرشمار و پرشور ندارد. به نظر من جشنواره شعر فجر یک نقطه آسیب بزرگ دارد و آن اتکا به مدیریت و منابع مالی و اجرایی حاکمیتی است. اگر شرایط فراهم شود که با جلب مشارکت دوستداران ادبیات، تکیه‌گاه‌هایی مطمئن‌، با ثبات و متخصص بیابد، حتماً به صورتی مطلوب‌تر از امروز برگزار خواهد شد.