زهرا کشوری
خبرنگار
شاهرودی‌ها و بسطامی‌ها مدت‌ها بود منتظر شنیدن این خبر خوب بودند. معدنکاوی در مرتفع‌ترین کوه‌ سمنان مدتی است که متوقف شده  اما مردم پای کوه شاهوار و دشت بسطام منتظر خبر شیرین تری بودند؛ خبر ثبت ملی کوه شاهوار در فهرست میراث ملی. ثبت ملی شاهوار تنها خیال خرس‌های قهوه‌ای و پلنگ‌های شاهوار را راحت نمی‌کند، فقط آرامش را برای قوچ و میش‌هایش به ارمغان نمی‌آورد بلکه دشت ۸ هزارساله بسطامی را جانی دوباره می‌بخشد و اذهان بزرگتر ین جمعیت کشاورزی و دامداری را بابت آب آرام می‌کند. شاید امنیت آنقدر به دشت بسطام برگردد که این دشت بعد از دو دهه دوباره شاهد حضور آهوهایی باشد که با یوزپلنگ‌های سفر کرده، بدوند. ۲۰ سال است که دشت نشینان بسطامی ردی از آهو و یوزپلنگ‌های دشت را در پای شاهوار پیدا نمی‌کنند. ثبت ملی کوه شاهوار ماندگاری ۶ رودبار دائمی شاهوار را تضمین می‌کند چون ثبت ملی، چتر حمایتی خود را روی کوه شاهوار می‌کشاند و دستگاه‌های مختلف را موظف می‌کند با توجه به نظرات کارشناسی با شاهوار برخورد کنند و هر جا ثبت ملی ورود آنها را ممنوع کرده، رعایت کنند. شاهوار مهم‌ترین منبع آب شیرین است که شرق سمنان را سیراب می‌کند. اصلاً «شاهرود» نام از رود بزرگی می‌گیرد که از شاهوار به‌سمت دشت بسطامی و شاهرود می‌‌رفته است. هرچند محمد درویش کارشناس نام آشنای محیط زیست در گفت‌و‌گو با «ایران» اعتقاد دارد بارگذاری‌های بسیار و تخریب محیط‌ زیست باعث شده تا از آن شاهرود پرآب تاریخی امروز چیزی باقی نماند. اما شاهوار به‌گفته او مهم‌ترین عامل تغذیه سفره‌های زیرزمینی و تضمین کننده تنوع زیستی در «زون سپر» حدفاصل جنگل‌های هیرکانی و بیابان کویری حاج علی قلی است. او می‌گوید: «شاهوار مرز بین جنگل‌ و کویر است. به این مناطق «اکوتون» می‌گویند. اکوتون‌ها معمولاً تنوع زیستی خارق‌العاده‌ای دارند. تنوع زیستی که هم مناطق مرطوب و خشک را شامل می‌شود و هم مناطق میان‌بند را. درویش به نقش کوه شاهوار در تعدیل هوای منطقه اشاره می‌کند و می‌گوید: «اگر شاهوار نبود تفاوت دمای شبانه روز شاهرود چنان بود که هرگز چنین جمعیتی نمی‌توانستند در شاهرود زندگی کنند.» شاهرود تا پیش از اضافه شدن جمعیت مهاجر به سمنان، پرجمعیت‌ترین شهر استان سمنان بود. درویش شاهوار را الماس سمنان می‌داند و می‌گوید: «متأسفانه با فعالیت‌های افسار گسیخته معدنکاوی به بهانه مشکلات، دارند الماس سمنان را تاراج می‌کنند.» براساس گزارش شورای تأمین، معدنکاوان در کوه شاهوار ۱۷ تخلف قانونی را مرتکب شده‌اند. همین تخلف‌ها هم باعث شد تا این شورا با توجه به اعتراض مردم شاهرود، دستور توقف هرگونه فعالیت مدنی در منبع آب شاهرودی‌ها را بدهد. امیرحسین ولیان دبیر تشکل‌های زیست محیطی شاهرود در گفت‌و‌گو با «ایران» اهمیت کوه شاهرود را تنها در جاری شدن حداقل هفت رودخانه دائمی نمی‌داند. او می‌گوید: «فراتر از حجم آب روان، حجم آبی است که منابع زیرزمینی دشت بسطامی را تغذیه می‌کند و بعد هم به سفره‌های زیرزمینی شاهرود می‌رسد. «او عدم ارتقای کوه شاهوار به منطقه حفاظت شده را به‌دلیل دیدگاه شکاربانی مسئولان وقت در دهه ۴۰ و ۵۰ می‌داند و می‌گوید: «شاهوار مرتفع‌ترین کانون آب‌ساز فلات ایران است و بنابراین باید با تبدیل آن به منطقه حفاظت شده، اجازه تغییر کاربری به آن ندهند.» ولیان شاهوار را اصلی‌ترین محل تمرکز جمعیت، کشاورزی و دامداری سمنان می‌داند و از شاهوار به‌عنوان رویشگاه برخی از گونه‌های منحصر به فرد گیاهی یاد می‌کند. گیاه شناسان جهان شاهوار را به‌عنوان یک ذخیره‌‌گاه ژنتیکی می‌شناسند. به‌گفته ولیان، حداقل سه گونه گیاهی در این منطقه کشف و با پسوند «شاهواریکا» به ثبت رسیده است که در جای دیگری دیده نمی‌شود. اگر کوه شاهوار در فهرست میراث ملی قرار بگیرد، دومین اثری است که بعد از جنگل ابر به‌دنبال تلاش‌های مردمی در سمنان زیر چتر حمایتی قانون میراث ملی می‌رود. ثبت ملی جنگل ابر باعث شد، سایه سنگین جاده‌سازی که به تخریب بخشی از این اکوسیستم ارزشمند منجر می‌شد برای همیشه از سر جنگل‌های باستانی هیرکانی، کم شود. جنگل ابر در پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی نیز وجود دارد. در داستان ثبت ملی کوه شاهوار هم حضور مردمی پررنگ است.
مدیر موزه آب شاهرود به ایرنا می‌گوید: برای نخستین بار در کشور، بخش خصوصی با تکیه بر توان و تخصص کارشناسان خبره شاهرودی به‌صورت رایگان مطالعات پرونده ثبتی قله شاهوار را در ۹۱ صفحه انجام و به اداره میراث فرهنگی شاهرود پیشنهاد داده است.
به‌گفته عبدالحسین برنجی، این مطالعات در زمینه موضوعات زمین‌شناسی، محیط زیست، گیاه شناسی، منابع آبی، ویژگی‌های جغرافیایی به همراه تهیه نقشه منطقه و همچنین ارتباط جوامع محلی و فرهنگ مردم منطقه با این کوه انجام شده است.
حمیدرضا حسنی مدیر اداره میراث فرهنگی شاهرود هم در گفت‌و‌گو با «ایران» از بسته شدن پرونده معدنکاران به‌دنبال حضور دادستانی مرکز در شاهوار خبر می‌دهد و می‌گوید: «در مرحله تدوین پرونده ثبت ملی شاهوار در این میراث ملی هستیم.» مصطفی یغماییان معاون میراث‌ فرهنگی سمنان نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» احتمال می‌دهد پرونده ثبت ملی شاهوار تا یک ماه دیگر برای بررسی به وزارت میراث فرهنگی در عمارت آزادی برود. او اعتقاد دارد که این ثبت ملی، تکلیف همه را در برخورد با شاهوار روشن می‌کند و همگی را به رعایت بحث‌های کارشناسی در شاهوار موظف می‌کند.

شیما جهانبخش
خبرنگار
مرکز آمار در تازه‌ترین گزارش خود سیستان و بلوچستان را جوان‌ترین استان به لحاظ جمعیتی و گیلان را پیرترین حدود استان در میان ۳۱ استان کشور اعلام کرده است.
 بر اساس این آمار بعد سیستان و بلوچستان استان‌های هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان در رتبه‌های بعدی جوان‌ترین استان‌ها هستند و استان‌های مازندران و تهران در رتبه‌های بعدی پیرترین استان‌ها بعد از گیلان قرار گرفته‌اند. نکته قابل تأمل این است که سیستان و بلوچستان جوان در عین حال جزو بیکارترین استان هاست و برنامه مدونی برای سالمندان پیرترین استان کشور هم وجود ندارد.
املش پیرترین شهر گیلان
«حسین نحوی‌نژاد»، مدیرکل بهزیستی گیلان در گفت‌و‌گو با «ایران» ۱۴ درصد جمعیت این استان را بالای ۶۰ سال اعلام کرد و اظهار داشت: کاهش نرخ باروری از اصلی‌ترین دلایل روند افزایش سن وسالمندی در استان است. متأسفانه میزان باروری در این استان زیر 1.8 است و به طور میانگین از هر زوج یک فرزند متولد می‌شود. ازدواج هم در این استان کاهش پیدا کرده و در مقابل طلاق زیاد شده است.
 تعداد سالمندان استان در سال گذشته 37 هزار و 500 نفر بوده اما این رقم در سال‌جاری به 44 هزار نفر افزایش پیدا کرده و همین مسأله لزوم توجه به فراهم آوردن شرایط مساعد برای جوانان آماده ازدواج و همچنین زوج‌های آماده برای فرزندآوری را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
شاخص سالمندی در استان بیش از 74 درصد است
وی با اشاره به اینکه 288 هزار سالمند در گیلان وجود دارد، افزود: شاخص سالمندی کشور ۳۶.۸ درصد اما این رقم در استان بیش از
74 درصد است. باید به این نکته توجه داشته باشید که 1.5 درصد سالمندان گیلان جزو کهنسالان(بالای 90سال) هستند و از آنجایی که نرخ رشد جمعیت استان هم 4 صدم درصد است اگر روند به این شکل ادامه داشته باشد در سال‌های آینده استان باز هم پیرتر خواهد شد.
نحوی‌نژاد با انتقاد از اینکه اقدامات رفاهی انجام شده برای سالمندان کافی نیست، گفت: کارهای زیادی در این زمینه انجام شده و مسئولان همواره در تلاش هستند مشکل آنان را برطرف کنند اما 30 درصد از سالمندان گیلان تحت پوشش بیمه‌های تأمین اجتماعی نیستند.
 مدیرکل بهزیستی گیلان، املش، رودسر و لاهیجان را پیرترین شهرستان‌های استان و کشور اعلام کرد و افزود: درست است که در شرایط فعلی کشور با شیوع بیماری کرونا مواجه شده و سالمندان بیشتر در معرض این بیماری هستند اما با مراقبت‌های به‌موقع کمترین تلفات را در میان سالمندان کشور داشته‌ایم.
بیکاری در جوان‌ترین استان کشور
«ادهم کرد»، مدیرکل ورزش و جوانان سیستان و بلوچستان نیز در این باره به «ایران» گفت: ۶۰۰ هزارنفر از جمعیت استان را افراد 12 تا ۳۰ سال تشکیل داده‌اند. همچنین چیزی حدود ۴۰۰ هزار نفر از جمعیت استان نیز افراد زیر ۴۰ سال هستند همین امر لزوم توجه به فراهم آوردن شرایط اشتغال در حوزه جوانان را در این استان چندین برابر کرده است.
وی ادامه داد: با وجود این که سیستان و بلوچستان جوان‌ترین استان کشور است اما کمترین میزان اشتغال را دارد. تقریباً هیچ زیر ساختی در این منطقه برای اشتغال وجود ندارد و جمعیتی حدود
 900 هزار نفر از جوانان استان بیکار هستند. تنها دو کارخانه سیمان سیستان و سیمان خاش در حوزه دولتی شغل اندکی ایجاد کرده است. حتی در بخش خصوصی نیز سرمایه‌گذاران با وجود ظرفیت‌های فراوان توجهی به استان ندارند به همین دلیل بیشتر جوانان در حیطه سوخت کشی و کوله بری مشغول فعالیت هستند که جزو مشاغل حساب نمی‌آید.
مردم اینجا اعتقاد دارند ازدواج باید در سنین پایین انجام شود
کرد با اشاره به اینکه درصد طلاق در این استان پایین است، افزود: درصد ازدواج در مقایسه با درصد طلاق بسیار بالاتر است. میزان زاد و ولد در این استان بسیار بالاست. سن ازدواج در بین جوانان استان حدود 20 تا 23 سال اعلام شده اما این رقم در استان‌های دیگر حدود 30 سال است در واقع مردم اینجا اعتقاد دارند ازدواج باید در سنین پایین انجام شود.
مدیرکل ورزش و جوانان سیستان و بلوچستان با تأکید بر اینکه اقدامات زیادی برای ایجاد اشتغال در استان انجام شده است، گفت: در شرایط کرونایی تمام مشاغل دچار مشکل شده‌اند و حدود 1600 نفر از جوانان استان شغل خود را از دست داده‌اند. البته ما تلاش داریم با تدوین بسته جامع اشتغال مشکل بیکاری جوانان استان را برطرف کنیم. این بسته متشکل از 5 محور اصلی شامل طرح کارورزی دانش آموختگان دانشگاهی، مشوق‌های بیمه کارفرمایی، پرداخت یارانه دستمزد، توسعه تأمین مالی خرد با رویکرد بانکداری پیوندی و مهارت آموزی در محیط واقعی کسب و کار تدوین شده و جوانان جویای کار استان با توجه به شرایط خود می‌توانند مشغول به کار شوند.

کمبود گاز و صف طولانی سیلندرهای گاز مایع موضوعی است که هرسال در شهرهای مختلف استان سیستان و بلوچستان شاهد آن هستیم و ظاهراً قرار هم نیست که این مشکل به این زودی‌ها حل شود اما متأسفانه امسال این صف‌ها زودتر از سال های پیشین، و قبل از شروع شدن فصل سرد تشکیل شده است و مسئولان هم همچون گذشته قول حل شدن هر چه سریع‌تر موضوع را می‌دهند.
به گزارش مهر تا سال ۱۳۹۳ استان سیستان و بلوچستان تنها استان کشور بود که از نعمت گاز لوله کشی بی‌بهره بود و این مسأله مشکلات فراوانی را برای مردم این استان به وجود آورده بود تا اینکه بالاخره در سال ۹۳ پس از رسیدن خط لوله گاز به ایرانشهر مردم این شهر از نعمت گاز بهره‌مند شدند اما باقی استان همچنان از نعمت گاز بی‌بهره بودند.
این موضوع تا پایان سال ۹۵ ادامه داشت تا اینکه با حضور مسئولان  مشعلی در میدان گاز شهر زاهدان روشن شد، اما تاکنون که در مهر ماه سال ۹۹ قرار داریم همچنان مشکل گاز در این شهر وجود دارد.
رضا پنجابی مدیرعامل شرکت گاز سیستان و بلوچستان چندی پیش در نشست خبری خود با اصحاب رسانه اظهار داشت: هم‌اکنون یک هزار و ۲۲۰ کیلومتر از عملیات لوله‌گذاری گاز در شهر زاهدان انجام شده و حدود ۱۰۰ کیلومتر باقی مانده که طبق برنامه‌ریزی انجام شده آن نیز تا پایان سال‌جاری انجام می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۱۳ پیمانکار با شرکت گاز سیستان و بلوچستان همکاری دارند، افزود: همچنین تاکنون ۷ روستا در این استان از نعمت گاز برخوردار شده‌اند که تعداد مشترکان روستایی به ۸۰۰ مشترک می‌رسد.
مدیر عامل شرکت گاز سیستان و بلوچستان تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود در سال ۱۴۰۲ گاز‌رسانی به کلیه شهرهای سیستان و بلوچستان به پایان برسد و کلیه صنایع استان هم از این نعمت بهره‌مند شوند.
همانطور که بیان شد امسال نیز موضوع کمبود گاز تکرار شد اما کمی زودتر؛ مسئولان امسال نیز پای کار آمدند اما صف‌های طولانی همچنان ادامه دارد و هنوز تغییری در وضعیت ایجاد نشده است.
لازم به ذکر است که در حال حاضر استان سیستان و بلوچستان ۲۳ شهرستان دارد که تقریباً همه آنها با مشکلات مشابه در این خصوص مواجه هستند اما در برخی شهرستان‌های مرزی مشکل صف‌های بنزین بسیار پررنگ‌تر است.

زمان بازگشایی رواق‌های حرم مطهر رضوی معلوم نیست

مشهد - معاون اماکن متبرکه و امور زائران آستان قدس رضوی گفت: هنوز زمان بازگشایی رواق‌های حرم مطهر رضوی از سوی ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا به این آستان مقدس ابلاغ نشده است.
به‌گزارش ایرنا محمد توکلی افزود: آستان قدس رضوی بیش از سه ماه است که درخواست خود مبنی بر بازگشایی رواق‌های حرم مطهر را به ستاد ملی مقابله با کرونا ارسال کرده اما هنوز این ستاد زمان این بازگشایی را ابلاغ نکرده است. وی با اشاره به مذاکرات تولیت آستان قدس رضوی با ستاد ملی کرونا ادامه داد: آستان قدس رضوی بر اساس دستور رهبر معظم انقلاب تابع ستاد کروناست اما آمادگی کامل خود را برای بازگشایی رواق‌های حرم مطهر با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی اعلام کرده است. معاون اماکن متبرکه و امور زائران آستان قدس رضوی گفت: هم اینک فقط زیارت زائران در صحن‌های حرم مطهر امام رضا(ع) با رعایت پروتکل‌های بهداشتی میسر است.

آثار عکاس بوشهری در صربستان به نمایش درآمد

بوشهر - مدیر روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر گفت: آثار «سعید عرب‌زاده» عکاس بوشهری به مدت یک هفته در نمایشگاهی در کشور صربستان به نمایش درآمد.
 میثم بشکوه افزود: مجموعه عکس‌های این هنرمند با عنوان «نقش و باد» از روز گذشته در مرکز نمایشگاه‌های فدراسیون بین‌المللی هنر عکاسی (فیاپ) در «نووی ساد» صربستان به نمایش درآمده‌است.
وی بیان کرد: ۴۰ اثر با رویکرد فرم‌گرایی و محوریت منظره از کویر کشور ایران در این نمایشگاه به معرض نمایش درآمده است. بشکوه اضافه کرد: این آثار به‌دلیل شیوع ویروس کرونا از طریق فضای مجازی در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته است. سعید عرب‌زاده، عکاس بوشهری مدرس عکاسی و نرم افزارهای ویرایش، سوابقی همچون هنرمند ممتاز فدراسیون بین‌المللی هنر عکاسی، عضو انجمن عکاسی میراث فرهنگی ایران، بیش از ۶۵ مقام بین‌المللی، داور پنجمین جشنواره بین‌المللی عکس خیام و چندین جشنواره ملی و بین‌المللی را در کارنامه دارد.

تشخیص کرونا در ۱۵ دقیقه

اصفهان- محققان پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه صنعتی اصفهان با بهره‌گیری از روش سنجش آنتی بادی تولیدشده در بدن، موفق به ساخت کیت شناسایی کرونا جهت تشخیص این بیماری در زمان ۱۵ دقیقه و با هزینه‌ای بسیار کمتر از روش‌های معمول شدند.
رئیس پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه صنعتی اصفهان با تأکید بر اهمیت دستیابی به این فناوری، اظهار کرد: براساس مأموریت استانداری اصفهان به دانشگاه صنعتی اصفهان برای انجام طرح ساخت کیت تشخیص سریع کرونا در راستای پیشگیری و مبارزه با این بیماری، پژوهش‌های مربوط به این نوع کیت نواری پیشرفته و مقرون به صرفه طی مدت زمان شش ماه انجام و به تولید این محصول منجر شد.
صبیحه سلیمانیان‌زاد افزود: این طرح با محوریت پژوهشکده زیست فناوری و شرکت نانو زیست صنعت اهورا، از شرکت‌های رویشی دانشگاه صنعتی اصفهان به انجام رسیده است.
معاون پژوهشی پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه صنعتی اصفهان نیز گفت: در آزمایش‌های الیزا و RT-PCR موجود در مدت زمان طولانی‌تر (معمولاً بین ۳ تا ۴ ساعت) به جواب دست می‌یابند اما با طراحی این کیت سریع به دلیل استفاده از نانوذرات طلا و رنگ قرمز ناشی از آن، امکان ارزیابی نتایج آزمایش و تأیید حضور آنتی بادی ضد ویروس در سرم انسان با چشم غیر مسلح و در کمترین زمان (کمتر از ۱۵ دقیقه)، فراهم شده است.
سید امیر حسین جلالی- مجری این طرح با تأکید بر اینکه آزمایش‌های آنتی بادی معمولاً جایگزین روش‌های شناسایی مستقیم به عنوان ابزار اصلی برای تشخیص عفونت فعال ناشی از ویروس نمی‌شوند، تصریح کرد: با توجه به آغاز موج گسترده جدید ابتلا به کرونا و نیاز به تشخیص سریع بیماری به منظور انجام اقدامات پیشگیرانه و درمانی، این نوع کیت می‌تواند به عنوان ابزار کمکی مفید در شناسایی موارد بیماری راهگشا باشد.
وی با اشاره به اینکه هدف ما در این پروژه سرعت بخشیدن در کسب نتایج درست و کاهش هزینه‌های انجام آزمایش کرونا در مقایسه با دیگر روش‌ها بود، خاطرنشان کرد: بیشتر مواد مورد نیاز ساخت این کیت در کشور تأمین شده است در حالی که ساخت کیت‌های موجود در بازار، عمدتاً وابسته به خارج کشور است که به علت قیمت ارز و نیز مسائل تحریمی هزینه‌های بسیار بالایی دارد.

رفع تصرف زمین‌های ملی در آستارا

رشت - بیش از 26 هکتار از زمین‌های منابع طبیعی شهرستان آستارا از متصرفان پس گرفته شد.
به‌گزارش خبرگزاری صداوسیما رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری آستارا گفت: مأموران یگان حفاظت این اداره، در ماه اخیر بیش از 26 هکتار از زمین‌های جنگلی در مجاورت 9 روستای این شهرستان را با همکاری نیروی انتظامی و حکم قضایی آزادکردند و از 3 متصرف پس گرفتند.
نسرین غزنوی با اشاره به اینکه 3 متصرف دستگیر و به مقامات قضایی تحویل داده شدند، افزود: 10 کوره غیرمجاز زغال نیز در این مدت، در مناطق مرزی این شهرستان با استان اردبیل تخریب و زمین‌های تصرف شده آزاد شد.
وی اضافه کرد: متخلفانی که در مناطق جنگلی کوره‌های زغال احداث می‌کنند، علاوه بر آلوده کردن محیط زیست، درختان را که سرمایه ملی هستند نابود می‌کنند. از ابتدای امسال تاکنون بیش از 73 هکتار از زمین‌های منابع طبیعی شهرستان آستارا با تبصره ذیل ماده 55 در این شهرستان از متصرفان پس گرفته شد.