گروه فرهنگی / وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم رونمایی از «چهل کتاب، چهل سال پایداری» ضمن تأکید بر اینکه جریان نشر و اهل قلم سهم خود را در قبال دفاع مقدس ایفا کرده‌اند از این گفت که اگر خواهان فراموش نشدن دفاع مقدس هستیم باید بیش از پیش به فضای پژوهش‌های مرتبط با این عرصه پرداخته شود.
سیدعباس صالحی در این مراسم که روز گذشته با حضور جمعی از مسئولان کشوری، نویسندگان و پژوهشگران دفاع مقدس برگزار شد ضمن ادای احترام به خانواده شهدا و فرماندهان نظامی حاضر در مراسم از نقش نیروی هوایی ارتش در پیروزی انقلاب و همچنین پیشگام شدن آنان در دفاع مقدس گفت.
او در بخش دیگری از گفته‌های خود به تلاش مدافعان  سلامت اشاره کرد؛ اینکه آنان در هشت سال دفاع مقدس هم کوشا بوده‌اند و حتی در شرایط فعلی هم که هفت ماه از شیوع کرونا می گذرد همچنان شاهد حماسه‌آفرینی این قشر هستیم. صالحی در ادامه  با بیان اینکه  دفاع مقدس یک پدیده تمام شدنی نیست، گفت: «دفاع مقدس همچون پرونده‌ای در جریان است، یکی از حوزه‌هایی که این پرونده را باز نگه داشته حوزه نشر و کتاب است، ۱۳هزار و ۶۰۰ کتاب چاپ اول و ۱۸ هزار کتاب چاپ اول مجدد تا به امروز به دفاع مقدس پرداخته است و در این راستا مسیری را به پیش بردیم که برای آینده ایران توشه‌ای غنی به شمار می‌رود.»
به گفته صالحی بیش از ۱۵هزار صفحه از کتاب‌های چاپ شده امسال به دفاع مقدس اختصاص داشته که رکورد سال‌های مختلف را شکانده است، ۲/۱ صفحات کتاب‌های منتشر شده در سال مربوط به دفاع مقدس است. وزیر ارشاد این آمار را مصداقی دانست بر اینکه  جریان نشر و اهل قلم سهم خود را در قبال دفاع مقدس به خوبی ادا کرده اند. وزیر ارشاد بعد از اشاره به گفته‌های امام راحل و همچنین رهبر معظم انقلاب مبنی بر ضرورت مطالعه وصیتنامه‌های به جای مانده از شهدا ادامه داد: «وصیتنامه‌ها به عنوان بخشی از اسناد جنگ نشان می‌دهد که اتفاقات خوبی در ‌دایره‌المعارف جنگ رخ داده است که به عنوان یک گنجینه از آن در دایره نشر حفاظت می‌شود.» صالحی خاطرات به جای مانده از بازماندگان جنگ را بخش ارزشمندی برای اطلاع از آنچه دانست که طی هشت سال جنگ تحمیلی شاهده بوده‌ایم و گفت: «خاطرات پراکنده‌ای که بازماندگان جنگ دارند یک گنج قابل توجهی از جنگ را ساخته‌ است، دفاع مقدس ما طعم خاصی دارد، تاریخ ما هرچه به گذشته می‌رود با واسطه همراه است، هرگاه واسطه‌ای در کار است احتمالات را هم به همراه دارد. اما جریان نشر ما فرصت ارتباط مستقیم و بدون واسطه را پدید آورده است که واقعی و از جنس حقیقت است و جذابیت خاص خود را دارد.» به گفته صالحی، اینکه انسان چقدر می‌تواند در یک موقعیت خاص کارهای غیرمتعارف انجام دهد موضوعی است که درخاطرات می‌توان آن را دید. وزیر ارشاد درباره آثار شاخصی که در حوزه داستان نویسی جنگ منتشر شده‌اند هم گفت: «داستان دفاع مقدس یک فرصتی را در داستان‌نگاری دارد که در شرایط دیگر به سختی می‌توان ایجاد کرد، در داستان‌نویسی باید یک باورپذیری پدید بیاید و حوزه دفاع مقدس مضمون‌های باورپذیر زیادی دارد، همچنین در بخش شعر دفاع مقدس نیز ظرفیت بالایی داریم، شعر دفاع مقدس ترکیبی از عرفان و حماسه است، همچنین شعر گاهی تخیلی و گاه واقعی است و شعر دفاع مقدس ترکیبی از تخیل و واقعیت را به همراه دارد.» گفتنی است در پایان این مراسم با حضور امیر سرتیپ خلبان حبیب بقایی فرمانده سابق نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی، سعید اوحدی رئیس سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران و جمعی از فرماندهان نظامی و نویسندگان و ناشران دفاع مقدس از 40 کتاب دفاع مقدس رونمایی شد.

مریم شهبازی
خبرنگار
درحالی‌ که نزدیک به یک دهه از اجرایی شدن طرح صندوق امانات نسخ خطی از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی می‌گذرد، این مرتبه طرحی با عنوان «ویترین امانی نمایش نسخ خطی نفیس» در دست بررسی است. طرحی که در صورت اجرایی شدن نه‌تنها امکان نگهداری اصولی از نسخ خطی نفیس را فراهم می‌کند، بلکه حتی شرایطی برای به نمایش گذاشتن موزه‌ای آنها با حفظ مالکیت صاحبانشان را هم فراهم می‌کند. نکات بیشتر درباره طرح اجرایی شده پیشین و طرحی را که به‌تازگی در دست بررسی قرار گرفته در گفت‌وگویی که با «حبیب‌الله عظیمی»، نسخه‌شناس و مشاور علمی ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران انجام شده، می‌خوانید.

طرح «ویترین امانی نمایش نسخ خطی نفیس» چه تفاوتی با صندوق اماناتی دارد که به‌منظور نگهداری از نسخ و اسناد ارزشمند دایر شد؟
این طرح به نوعی ادامه‌ای است بر صندوق امانات نسخ خطی که حدود یک دهه قبل در دوران مدیریت بنده در بخش نسخ خطی کتابخانه ملی راه‌اندازی شد. صندوق امانات مذکور، برای آن دسته افراد یا حتی سازمان‌هایی دایر شد که ضمن برخورداری از نسخ خطی باارزش، علاقه‌ای به فروش آنها ندارد. در شرایطی که حتی بسیاری از سازمان‌ها و کتابخانه‌ها شرایط نگهداری از این نسخ را برخوردار نیستند صندوق امانات سازمان اسناد و کتابخانه ملی راهکار خوبی برای حفظ نسخ خطی آنهاست. نگهداری از این نسخ امکانات و شرایط خاصی را طلب می‌کند، نسخ خطی و اسناد قدیمی به مرور گرفتار آفت می‌شوند و برای از میان نرفتن آنها به کارهایی همچون گندزدایی نیاز است، نکته‌ای که بارها درباره‌اش صحبت شده و همچنان به آن تأکید دارم این است که مالکان این نسخ و اسناد هرگاه که بخواهند قادر به بازپس‌گیری آنها خواهند بود. آثار امانی در مخزن و با شرایطی استاندارد نگهداری می‌شود.
و چه مواردی شامل طرح تازه می‌شود؟
در ویترین امانی نمایش نسخ خطی، تنها آثار بسیار ارزشمند مورد توجه هستند، بعضی از این نسخ آنقدر نفیس هستند که با انواع تزئینات و ارائه‌های خاص ازجمله آب‌طلا آرایش شده‌اند. در خلال این طرح شرایطی در نظر گرفته شده تا در صورت تمایل صاحبان آنها، شرایط نمایش آثار در ویترین‌های بخش موزه کتابخانه ملی فراهم شود. در حال حاضر بخش موزه‌ای، به آثار خود کتابخانه ملی اختصاص دارد که در قالب این طرح، فضای موردنظر را در اختیار کتابخانه‌ها، سازمان‌ها و اشخاص قرار خواهیم داد. از آنجایی‌ که میهمان‌های خارجی از جمله سفرا و نمایندگان کتابخانه‌های ملی سایر کشورها هم به این بخش رفت‌وآمد دارند و از سویی نسخه‌ها هم با مشخصات کامل نمایش داده می‌شوند، شرایطی برای آشنایی هرچه بیشتر آنان با گنجینه‌های به‌جای مانده از روزگار کهن‌مان نیز مهیا می‌شود.
در صورت تمایل به بازپس‌گیری نسخ، صاحبان آثار از آموزش‌های لازم برای نگهداری نسخ برخوردار می‌شوند؟
بله، این مورد نه‌تنها برای ویترین امانی، بلکه برای صندوق امانات نسخ خطی هم صادق است؛ هر یک از مالکان مذکور که خواهان بازپس‌گیری نسخ خود باشند تا حدی که امکانات آنان اجازه بدهد از آموزش‌های ما در جهت نگهداری اصولی‌تر آثار خود برخوردار می‌شوند. این مورد حتی شامل خانواده‌هایی که به شکل موروثی از چنین اسنادی برخوردار هستند هم می‌شود؛ بویژه که اغلب آنان حتی دانش لازم برای نگهداری نسخ را هم ندارند. متأسفانه خیلی از نسخ خطی ارزشمند به دلیل شرایط نامناسب نگهداری ازمیان‌ رفته‌اند. بگذارید مثالی بزنم، یکی از تزئینات رایج در نسخ خطی گرانبها، مطلا یا همان طلا اندود شدن تزئینات و ارائه‌هاست. به‌کارگیری لاجورد، شنگرف و... هم از دیگر تزئینات هستند که سنگ‌های معدنی بسیار ارزشمندی به شمار می‌آیند. اینها وقتی در معرض رطوبت، گرما و حتی هوا قرار می‌گیرند از بین رفته و می‌ریزند.
تنها آثار نفیس در این ویترین نمایش داده می‌شوند؟
نه، چراکه برخی از نسخ خانگی از منظر تاریخی است که باارزش به‌حساب می‌آیند؛ خانواده‌هایی که اجداد آنان از علما و دانشمندان بوده‌اند صاحب نسخه‌هایی هستند که عمر برخی از آنها حتی به قرن‌های هفتم- هشتم بازمی‌گردد که از این منظر بسیار ارزشمند و واجد شرایط نگهداری در بخش ویترین هستند. نه‌ تنها تزئینات خاص آثار، بلکه حتی کاغذ و مرکب هم در شرایط استاندارد عمر بیشتری خواهند داشت. آثاری که به شکل امانی به ما سپرده می‌شوند نه‌تنها به شکل اصولی نگهداری می‌شوند بلکه اطلاعات کتاب‌شناختی و محتوایی آنها هم استخراج‌شده و در اختیار صاحبانشان هم قرار می‌گیرد.
چه اطمینانی به صاحبان نسخ خطی می‌دهید که جابه‌جایی مدیران و حتی دولت‌ها نقشی در سلب مالکیت آنان نداشته باشد؟
برای اطمینان خاطر مالکان، اعم از افراد یا حتی مجموعه‌داران و سازمان‌ها تفاهمنامه‌ای میان صاحب نسخه خطی و کتابخانه ملی امضا می‌شود که بر آن اساس هرگاه خواستند دست به بازپس‌گیری‌اش بزنند. این تفاهم به‌منزله سندی قانونی است تا مالکیت نسخه مذکور همچنان دست صاحب آن باقی بماند. بسیاری از این نسخ به آفت‌زدایی و حتی ترمیم نیاز دارند؛ اقدامی که برای همه آثار امانی، چه در بخش صندوق امانات و چه ویترین انجام خواهد شد. حتی انجام آفت‌زدایی هم از طریق هماهنگی با مالک و در صورت موافقت وی خواهد بود.
باید بگویم که طرح ویترین امانی نسخ خطی هنوز در مرحله پیشنهاد است؛ باید شرایط آن بررسی شود و بعد توضیحات کامل از طریق رسانه‌ها منتشر شود. این طرح به احتمال بسیار رایگان و در راستای وظیفه ملی مرکز اسناد و کتابخانه ملی خواهد بود.
برخی از این نسخ خطی از نظر محتوایی آثار ارزشمندی هستند، برنامه‌ای برای دیجیتالی کردن و انتشار اطلاعات آنها برای عموم محققان و علاقه‌مندان هم دارید؟
این اقدام را تنها در صورتی انجام می‌دهیم که با توافق کتبی مالک نسخه خطی همراه باشد. درصورتی‌که مالک تنها به اسکن نسخه رضایت داشته باشد، اسکن کار را به همراه مشخصات کامل در اختیارش می‌گذاریم و اگر با نمایش عمومی آن هم موافقت کند، مراحل دیجیتال‌سازی هم انجام می‌شود. حتی نحوه ترمیم این نسخ و اسناد به حدی مهم است که ترمیم غیراصولی از ارزش اثر کم می‌کند. گاه نسخه‌هایی برای امانت به ما می‌سپارند که کار ترمیم آنها به شکل درست انجام نشده، آثاری که به‌رغم قدمت زیاد یا حتی ارزش محتوایی بالا به سبب‌ ترمیم نادرست آسیب بسیاری دیده‌اند و دیگر ارزش قبل را ندارند.
امکان خرید نسخ از سوی شما و در صورت ابراز تمایل مالکان نیز وجود دارد؟
بله، منتها نحوه قیمت‌گذاری به عهده گروه قیمت‌گذاری کتابخانه ملی است.
استقبال مردم از صندوق امانات نسخ خطی به چه شکل بوده؟
نه‌تنها خانواده‌ها، بلکه برخی کتابخانه‌ها و حتی مجموعه‌داران و سازمان‌ها نسخ خطی خود را برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی به ما سپرده‌اند. شاید جالب باشد بدانید برخی از مالکان نسخ خطی برای انتقال نسخه خود به کتابخانه و بررسی کارشناسان، درخواست بادیگارد می‌کنند؛ که حتی در این موارد هم‌ کسب رضایت آنان برای ما مهم است.

تعداد نسخه‌های در خانه

پیش‌تر گمان می‌کردیم درنهایت 300 هزار نسخه خطی به شکل خانگی نگهداری شوند، اما طی خریدهایی که خود ما و دیگر کتابخانه‌هایی نظیر کتابخانه و موزه ملک و همچنین کتابخانه آستان قدس رضوی داشته‌اند متوجه شده‌ایم که تعداد آنها به‌مراتب بیشتر از چیزی است که ما حدس می‌زدیم.

گروه فرهنگی /‌ قرار بود نوروز امسال با تازه‌ترین ساخته‌اش به سینما برگردد. آن هم بعد از 6 سال دوری. «لامینور» بیست و هفتمین فیلم بلند سینمایی داریوش مهرجویی کارگردان موج نوی سینمای ایران و خالق ماندگارترین‌های سینمای ایران به خاطر حضور نداشتن در جشنواره و مضمونش شانس بالایی برای فروش در اکران داشت اما شیوع کرونا تمام معادلات را بر هم ریخت. رضا درمیشیان تهیه‌کننده جوان فیلم ترجیح داد نمایش فیلمش را نگه دارد برای شرایط کم‌ریسک‌تر و شاید ایام پساکرونا. داریوش مهرجویی در سال‌های دوری از سینما اما بیکار ننشسته و آنطور که می‌گوید تلاش کرد خودش را مشغول کند تا دچار افسردگی و ملال نشود. نگارش حدود 6 رمان و نقاشی از جمله همین مشغولیت‌هاست. اوایل مهرماه سال گذشته بود که مهرجویی در یکی از برنامه‌های شب‌های بخارا از برپایی نمایشگاه نقاشی‌اش خبر داد. قرار بود این نمایشگاه 5 دی‌ماه در گالری آریانا افتتاح شود اما داریوش مهرجویی در پیامی بدون اعلام توضیحی این مراسم را لغو کرد. حالا با گذشت حدود 9 ماه بالاخره نخستین نمایشگاه از نقاشی‌های داریوش مهرجویی برپا شده است. نقاشی‌هایی که به گفته او از هیچ الگویی تبعیت نمی‌کند و‌ زاده فضای ذهنی و ناخودآگاه اوست. این نمایشگاه روزشنبه 5 مهرماه با حضور چهره‌هایی سینمایی چون نوید محمدزاده، نیکی کریمی، سحر دولتشاهی، هانیه توسلی، شقایق فراهانی، روزبه نعمت‌اللهی و... در گالری آریانا افتتاح شد و تا پایان روز سه‌شنبه هشتم مهر ماه میزبان علاقه‌مندان خواهد بود.

حسن ریاحی به پیشنهاد رئیس شورا و تأیید شورای سیاستگذاری سی‌و‌ششمین جشنواره موسیقی فجر و با حکم معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان دبیر سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر منصوب شد./روابط عمومی معاونت امور هنری
تصویری از گریم هادی حجازی‌فر برای بازی در نقش شهید مهدی باکری در پروژه «شهیدان باکری» منتشر شد. این مجموعه به‌کارگردانی هادی حجازی‌فر و تهیه‌کنندگی ابوالفضل صفری در ۷ قسمت با پروداکشن سینمایی تهیه و تولید می‌شود و محصول سیما فیلم است. مرحله پژوهش و نگارش این مجموعه به تازگی تمام شده و گروه وارد مرحله تولید شده است./ مهر
مهلت ثبت‌ نام در بخش‌های رقابتی ملی چهاردهمین جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت یک هفته تمدید شد. تهیه‌کنندگان و فیلمسازان متقاضی حضور در بخش‌های رقابتی ملی جشنواره حداکثر تا روز ۱۲ مهرماه ۹۹ فرصت دارند فرم شرکت در چهاردهمین دوره «سینما حقیقت» را روی پایگاه اطلاع‌رسانی جشنواره به نشانی
www.irandocfest.ir یا وب‌سایت مرکز گسترش
 www.defc.ir به‌صورت آنلاین تکمیل کرده و تا ۱۵ مهر، نسخه نهایی فیلم خود را از طریق ارائه لینک یا به شکل فیزیکی به دبیرخانه سینما حقیقت بفرستند./ ایلنا
کمال تبریزی، بهروز غریب‌پور، فردین خلعتبری و محمود کلاری به ترتیب به‌عنوان دبیر بخش فیلم، تئاتر، موسیقی و دیجیتال آرت جشنواره «هنر زنده است» معرفی شدند. نخستین دوره جشنواره هنر زنده است به‌ شکل رقابتی در شبکه‌های اینترنتی با حمایت مادی بخش خصوصی و حمایت معنوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ۳۰ بهمن‌ لغایت ۱۰ اسفند سال‌ جاری برگزار می‌شود./ ایرنا
مستند «خرامان» به‌کارگردانی آرش اسحاقی جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی مستند زعفران طلایی را از کشور ترکیه دریافت کرد. «خرامان» روایتگر جهان مردی است که در هشتادسالگی با رامشگری روزگار می‌گذراند./ خبرآنلاین
تاکیوشی یوکو بازیگر ژاپنی فیلم «حلقه» در ۴۰ سالگی درگذشت. یوکو توسط همسرش در خانه‌شان در توکیو در حالی پیدا شد که جان باخته بود. علت مرگ وی خودکشی حدس زده می‌شود./ ایسنا
در پی برگزاری موفقیت‌آمیز دو دوره پیاپی جشنواره تئاتر کوتاه کیش در سال‌های 97 و 98 و استقبال گسترده هنرمندان تئاتر کشور از این رویداد، دبیرخانه جشنواره با حمایت سازمان منطقه آزاد کیش، سومین دوره این جشنواره را با دبیری عباس نجاری در آذرماه سال ۱۳۹۹ با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی در دو فضای کافه و ساحل جزیره کیش برگزار می‌کند. / روابط عمومی جشنواره
رومن پولانسکی اعلام کرد به‌عنوان یکی از اعضای جدید آکادمی سزار در مجمع عمومی این نهاد سینمایی شرکت نخواهد کرد. انتخاب «رومن پولانسکی» کارگردان سرشناس لهستانی-فرانسوی به‌عنوان یکی از اعضای جدید آکادمی سینمایی سزار فرانسه با حواشی زیادی رو‌به‌رو شده و دو عضو به‌دلیل سابقه اتهامات اخلاقی علیه «پولانسکی» از سمت خود استعفا دادند./ ایسنا
انیمیشن کوتاه «سیکل وی» به کارگردانی احمد خوش‌نیت در جشنواره بین‌المللی LINEA D’OMBRA Festival ایتالیا شرکت می‌کند. این جشنواره به‌دلیل شیوع ویروس کرونا از تاریخ ۲۴ تا ۳۱ اکتبر همزمان با ۳ تا ۱۰ آبان ماه سال‌ جاری به‌صورت آنلاین و از طریق پلتفورم مخصوص جشنواره برگزار می‌شود./ مهر
کتاب «تصنیف‌های ابوالحسن صبا» با گردآوری و آوانگاری رامتین نظری‌جو توسط نشر ماهور منتشر شد. در این‌مجموعه ابتدا به توضیح این تصنیف‌ها پرداخته شده و سپس از روی نسخه‌های شنیداری باقیمانده از آنها، این آثار آوانگاری شده‌اند. / مهر
۵ فیلم ایرانی در پانزدهمین جشنواره فیلم‌های شرقی ژنو به نمایش درمی آیند. در این رویداد سینمایی که از ۲۵ سپتامبر (۴ مهر) در شور سوئیس آغاز شده و تا ۲۷ سپتامبر (۶ مهر) ادامه خواهد داشت، فیلم‌های « آفریقایی» ساخته مونا زندی حقیقی، «به زودی» ساخته امیر رضا سالاری، «شهر بازی» ساخته کاوه مظاهری، «تغییر نامناسب یک پیام» ساخته امیر رشیدی فر و «وقت لبخند انار» ساخته رهبر قنبری به نمایش گذاشته می‌شوند./ ایسنا
نمایشگاه کتاب وین ۲۰۲۰ به‌دلیل افزایش بیماری کووید۱۹ در اتریش برگزار نخواهد شد. بنابراعلام وب‌سایت نمایشگاه کتاب وین، امکان برگزاری موفقیت‌آمیز نمایشگاه کتاب وین با وجود اقدام‌های ایمنی و پیشگیرانه وجود نخواهد داشت./ ایسنا
فیلم سینمایی «درخت خاموش» به کارگردانی فیصل سویسال تولید مشترک بنیاد سینمایی فارابی موفق به کسب دو جایزه از جشنواره آدانای ترکیه شد.«سِردار اورچین» برای بازی در این فیلم توانست جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را به طور مشترک با اونوربرک اسلان اوغلو (برای فیلم پلازا) به دست بیاورد. همچنین «پیام آزادی» برای این فیلم برنده جایزه بهترین موسیقی متن از این جشنواره شد./ ایلنا