محمد صالح علا
شاعر، نویسنده و مجری‌
یکی از شورانگیزترین هنرهای روزگار ما، موسیقی مردم‌وار (پاپ) است، آثاری با میدان عمل گسترده و نفوذ عمیق و ماندگار در حافظه مخاطبان انبوه که داستان موسیقی مردم‌وار ما، داستان هنرمندان جوانی است که در یک دوره تاریخی به ‌اتفاق ظهور می‌کنند و دسته جمعی به ترانه نوین و موسیقی مردم‌وار یورش می‌برند، شاید این همزمانی تاریخی به قول یاسپرس نوعی از تواتر باشد، زیرا در یک مقطع تاریخی ناگهان بهترین ترانه‌نویسان و مصنفین موسیقی با‌ هم زلف گره می‌زنند و به ‌اتفاق آثار زیباشناختی ماندگاری را تولید می‌کنند که در این سمت جدا از ارزش‌های آشکار آثار، تحت تأثیر قرار دادن میلیون‌ها مخاطب جوان ایرانی با این نحله موسیقایی است، نوعی از موسیقی که بزودی تبدیل به ذائقه عمومی شده، در حافظه نسل‌ها جا می‌گیرد، ترانه‌نویسانی ظهور می‌کنند با ذهن و زبان شاعرانه و جهان‌بینی نو و آهنگسازانی خلاق و نواندیش که نه تنها در اعتلای موسیقی پاپ که به موسیقی سینما و هنرهای نمایشی هم تعین تازه‌ای می‌دهند، در بررسی این نحله  از موسیقی، نام‌هایی در بالای فهرست آغاز کننده‌ها جادارند، از ترانه‌نویس، آهنگساز، تنظیم کننده و آوازخوان و دیگرها، اما بهانه نویساندن این یادداشت 26 شهریور، روز عزیمت واروژان به عالم ناز است، روز مرگ هنرمندی که در موسیقی مردم‌وار ما رپ رپه‌ای داشته و آثار آهان آهان‌داری را از خود به‌جا گذاشته است. واروژان‌ هاخباندیان موسیقی شناس و آهنگسازی که نامش در چکاد موسیقی مردم‌وار ماست، زیرا که نواندیشی و نوآوری از ویژگی‌های آثار اوست. با آنکه تحصیلکرده موسیقی غربی در غرب است، اما شناخت و علاقه عمیقی به موسیقی مقامی و محلی ایران دارد. سند این شناخت و توانایی، کارهای مشترک او با خانم پری زنگنه است، غیر از این واروژان شعر شنیداری را که از مواد اصلی موسیقی پاپ است بخوبی می‌شناسد و این شناخت هم در آثار و هم در لابه‌لای حرف‌های او تبیین شده است. واروژان، موسیقی درونی شده در شعر فارسی را بخوبی می‌شناخته، چنانکه از او شنیده‌اند که گفته است برای موسیقی پاپ، آهنگسازی روی ترانه بهتر از آهنگسازی روی تصنیف است و با چنین عقیده ‌است که او ترانه را نخست دراماتیزه می‌کرده. برای ترانه پی‌رنگ می‌نوشته و با این شیوه بوده که انات ترانه را تبدیل به احساسات موسیقایی می‌کرده است. برای شناخت این وجه از ویژگی او، دقیق شدن به سازبندی و بیان موسیقایی ترانه (بوی‌ گندم) نمونه مناسبی است. از دیگر سو واروژان نه تنها به موسیقی که به سازهای ایرانی علاقه و نگاه منحصربه‌فردی دارد. با اینکه او نوازنده پیانو و هارپسیکورد است اما کوشش می‌کند تا سازهای ایرانی را با سازهای غربی ترکیب کند که در سازبندی‌هایش اغلب سازهای بادی ایرانی (محلی) را با بادی‌های غربی تلفیق کرده، یا دست‌کم مایل به ترکیب آنها بوده است، متأسفانه برای شناخت زیباشناسی و جهان‌بینی واروژان آثار مستندی در دسترس نیست که هم پژوهشگران کم کاری کرده‌اند و هم خود او اهل بیا و ببین و قالیچه تکاندن نبوده است. شاید تمام اسناد تاریخ موسیقی زمان او را که تصفح کنیم، بیشتر از دو سه قطعه عکس و چند نقل قول ضمنی از او پیدا نمی‌کنیم، تازه همان عکس‌ها هم تصادفی و به‌دور از اراده خود او بوده است. شاید هم فقدان چنین اسنادی تأثیر کمی در شناخت او داشته باشد، اما به ما می‌نمایاند که پیشقراولان این نحله موسیقی تنها هدف‌شان اعتلای این نحله موسیقی بوده و هم پیداست که آنها همواره خودشان را در سمت حقیقت، عدالت اجتماعی و مردم‌شان جا می‌داده‌اند. درونمایه آثار ایشان سند این ادعاست.
امیدواریم آینده عاقل‌تر باشد و به شناخت ایشان و آثارشان کمک کند، زیرا احتمالاً عدم شناخت آنهاست که امروز موسیقی پاپ، تنها تبدیل به کدهای ارتباطی و برخی آثار، هم در حوزه ترانه و هم موسیقی دچار تنزل ضمنی شده‌اند، پس شناخت این هنرمندان و آثارشان و حفظ مسیرشان، شاید وسیله آسیب‌شناسی موسیقی مردم‌وار امروز ما باشد. بدون تردید، واروژان یکی از معماران موسیقی مردم‌وارماست، مردی که در ارتفاع واقعی، هنرمند بوده و امروز خوب است که درباره او بگوییم، آنکه خاک دل خود، خانه کند، معمار است.‌

گروه فرهنگی/ چهل سال بعد از شروع دورانی 8 ساله و سخت همچنان هفته دفاع مقدس هفته‌ای خاص است؛ یادآور رشادت‌ها و از جان گذشتن‌ها در کنار سختی‌هایی که به کشور تحمیل شد.
هر سال برای بزرگداشت هفته دفاع مقدس از مدت‌ها قبل برنامه‌ریزی می‌شود تا آن روزها و افراد تأثیرگذارش از یاد نروند و امسال  با وجود بیماری کرونا که مانع برگزاری بسیاری از برنامه‌های فرهنگی ویژه این هفته شد، کار تلویزیون سخت‌تر و بیشتر است؛ در کنار برنامه‌های تحلیلی و مستند، فیلم و سریال‌هایی برای این هفته در نظر گرفته شده که هر کدام بخشی از آن تاریخ 8 ساله را روایت می‌کنند؛ در واقع امسال تلویزیون هفته دفاع مقدس را با سه سریال متناسب با این روزها می‌گذراند.
مرزنشینان در شبکه اول
شبکه اول سیما سریال «ایلدا» را برای این روزها درنظر گرفته است، هرچند که به نظر می‌رسد در زمانی که اعلام شده بود پخش نمی‌شود چون قرار بود سریال «دیوار» به پایان برسد تا از امشب پخش «ایلدا» آغاز شود اما چون پخش سریال ۱۳ قسمتی «دیوار» از ۲۲ شهریور آغاز شد تا اواخر هفته آینده ادامه خواهد داشت. مگر اینکه مسئولان پخش شبکه اول سیما تصمیم دیگری برای پخش سریال «دیوار» و «ایلدا» بگیرند.
«ایلدا» کار جدید راما قویدل است که او را با کارگردانی سریال‌هایی مانند «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد»، «روح الله» و «خانواده دکتر ماهان» می‌شناسید. «ایلدا» به تهیه‌کنندگی علیرضا سبط احمدی از مرداد سال گذشته مقابل دوربین رفت اما اسفندماه به‌ دلیل شیوع کرونا تصویربرداری آن متوقف و  خرداد از سر گرفته شد. به همین دلیل هم تصویربرداری آن هنوز تمام نشده و در ارتفاعات خرم آباد ادامه دارد. فیلمنامه «ایلدا» را نوشین پیرحیاتی درباره حماسه عشایر مرزنشین در دفاع از مرزهای ایران در زمان جنگ تحمیلی نوشته است؛ قصه‌ای که از سال 58 و 59 روایت می‌شود.
سریال جدید راما قویدل به‌ دلیل بازیگرانش از همان ابتدا خبرساز بود و چهره‌های زیادی را در این سریال خواهیم دید؛ مجید مظفری، پوریا پورسرخ، فاطمه گودرزی، جعفر دهقان، کاظم هژیر آزاد، کوروش سلیمانی و امیر محمد زند.
با وجود اینکه تصویربرداری «ایلدا» همچنان ادامه دارد گفته می‌شود قسمت‌های اولیه برای پخش آماده است و البته همزمان با تصویربرداری در خرم آباد کارهای فنی مجموعه در همان محل تصویربرداری انجام می‌شود تا «ایلدا» از آنتن دور نماند.
ماجراجویی‌های نوجوانانه
«منطقه پرواز ممنوع» سریالی است که شبکه دو برای هفته دفاع مقدس در نظر گرفته است؛ سریالی به نویسندگی و کارگردانی امیر داسارگر و تهیه‌کنندگی حامد با مروت‌نژاد که البته ویژه نوجوانان است. «منطقه پرواز ممنوع» فیلمی بود که سال گذشته در جشنواره کودک و نوجوان اصفهان شرکت کرد و تندیس پر مخاطب‌ترین فیلم جشنواره را  به دست آورد و تحسین شد اما قرار است در هفته دفاع مقدس به شکل سریال پخش شود.
ماجرای «منطقه پرواز ممنوع» درباره سه نوجوان است که برای مسابقه ساخت پهپاد آماده می‌شوند اما با پیداشدن یک یوزپلنگ در حوالی محل زندگیشان  درگیر مسائل و ماجراهای مختلف و مهیجی می‌شوند؛در واقع در قالب این داستان موضوعاتی مانند مدافعان حرم، فعالیت‌های علمی دانش‌آموزان، دستاوردهای علمی، فناوری و نظامی به تصویر کشیده شده است.
هادی حجازی فر بازیگر شناخته شده «منطقه پرواز ممنوع» است و در کنار او محمد فیلی، پوریا سلطان‌زاده، متین پاکزاد، متین کرمانی و علیرضا اکبری بازی می‌کنند.
نوستالژی در شبکه تماشا
شبکه تماشا برای این هفته یک سریال نوستالژیک را در نظر گرفته است. سریال «سیمرغ»  سال 1371 ساخته و پخش شد که مورد توجه هم قرار گرفت. این سریال که روایتگر زندگی دو خلبان شهید سرشناس هوانیروز یعنی احمد کشوری و علی اکبر شیرودی است  با نویسندگی و کارگردانی حسین قاسمی جامی ساخته شد و  مبارزه‌های انقلابی این دو خلبان تا شهادت‌شان را به تصویر کشید.
در «سیمرغ» سیدجواد هاشمی در نقش شهید کشوری و محمد جوزانی در نقش شهید شیرودی بازی کردند و قرار است پس از 28 سال این سریال را هر شب ساعت ۲۴ از شبکه تماشا ببینید.

‌رئیس سازمان سینمایی در پی یکپارچه شدن تهیه‌کنندگان سینما و تشکیل «اتحادیه صنف تهیه‌کنندگان»، اختیارات ویژه‌ای را به این صنف اعطا کرد. حسین انتظامی در ابلاغی به معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی اعلام کرد: «1- نظام‌نامه تهیه‌کنندگی با جمع‌بندی نظراتی که درباره آن اظهار شده، ظرف یک هفته، نهایی تا ابلاغ شود. 2- ارزیابی و تأیید متقاضیان تهیه‌کنندگی به اتحادیه جدید التأسیس سپرده شود. 3-نمایندگان اتحادیه در شورای پروانه ساخت (سینمایی) و شورای صنفی نمایش جایگزین اعضای متناظر موجود شوند. 4-در اولین تغییرات شورای پروانه نمایش، عضویت نماینده اتحادیه تهیه‌کنندگان در شورای مزبور فراهم شود.»/ ایرنا
‌رضا میرکریمی برای ساخت فیلم «نگهبان شب» پروانه ساخت گرفت. شورای صدور پروانه ساخت در آخرین جلسه‌اش با ساخت این فیلم به کارگردانی و تهیه کنندگی میرکریمی و فیلم «خانه خودم» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی محمدعلی طالبی پروانه ساخت داد./ خبرآنلاین

گروه فرهنگی/ مدیرکل هنرهای نمایشی با تأکید براینکه شفاف‌سازی بنا به سیاست و دستور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شود به این نکته تأکید کرد که آبروی افراد برای من بسیار مهم است و اگر کسی ادعا دارد که در اعلام کمک‌هزینه‌ها اشتباهی صورت گرفته، بفرماید تا اصلاح کنیم. قادر آشنا در پی انتشار گزارش ایسنا درباره شفاف‌سازی‌های اخیری که در حوزه تئاتر انجام شده به برخی سؤال‌ها پاسخ داد، اما تأکید کرد که به محتوای هیچ کدام از کمک‌ها و حمایت‌ها ورود نمی‌کند. او در گفت‌وگویی با این خبرگزاری ابتدا از کسانی که به هر نحوی از انحا موضوع شفاف‌سازی را مورد کنکاش قرار دادند تشکر کرد و گفت: «بر این باورم که شفاف‌سازی امر بسیار مبارکی است که جلوی بسیاری از سوء‌استفاده‌ها را می‌گیرد و من بنا بر همین باور قلبی زمانی که در سال 90 در اداره کل هنرهای نمایشی توفیق خدمت داشتم پایه‌گذار این موضوع در تئاتر بودم و بودجه جشنواره و نیز اسامی گروه‌هایی که مشمول حمایت بودند، بلافاصله بعد از هر جلسه حمایتی اعلام می‌شد. این روند زمانی که در بخش دیگری از وزارت ارشاد در سال‌های اخیر فعالیت می‌کردم هم ادامه داشت چرا که اساساً شفاف‌سازی یک موضوع شخصی و مربوط به یک اداره کل نیست، بلکه سیاست کلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که به دستور وزیر در همه بخش‌های وزارتخانه باید انجام گیرد.»

آشنا در بخش‌هایی از این گفت‌وگو به این نکته اشاره کرد که «نکته مهم دیگر این است که شفاف سازی‌ها سالیانه انجام می‌شوند و ما مکلف هستیم و مأموریت داریم که سالانه در دو موضوع شفاف‌سازی داشته باشیم؛ یکی رویدادها و جشنواره‌هایی که برگزار می‌شوند و دوم قراردادهای هنرهای نمایشی با اشخاص حقیقی و حقوقی برای تولید تئاتر یا هر فعالیت دیگر. تأکید می‌کنم که این دستور کلی وزارتخانه است و فردی و شخصی نیست و به مدیر فعلی و مدیر قبلی و مدیر بعدی هیچ ارتباطی ندارد.» او با اشاره به برنامه‌هایی که در 11 بند به عنوان رئوس برنامه‌های خود در اداره کل هنرهای نمایشی معرفی کرده بود، افزود: «یکی از آن برنامه‌ها شفاف‌سازی بود و من براساس باور خودم و نیز سیاست‌های وزارتخانه این کار را به مرور در دستور کار قرار دادم و آقای دکتر حسینی (معاون هنری) هم تأکید داشتند که این شفاف‌سازی به جلو برده شود. در این راستا لازم است به فرآیند این امر هم اشاره کنم که ابتدا اداره کل هنرهای نمایشی گزارش رویدادها یا حمایت‌ها را به ستاد معاونت هنری ارائه می‌کند، معاونت هنری بررسی می‌کند و بعد به وزارتخانه و ستاد شفاف‌سازی ارائه می‌شود. سپس ستاد مربوطه گزارش را در اختیار روابط عمومی وزارتخانه قرار می‌دهد، در واقع ما به عنوان اداره کل هنرهای نمایشی اولین مرجع این روند هستیم نه آخرین مرجع که مسئولیت اطلاع‌رسانی را هم برعهده داشته باشیم.» مدیرکل هنرهای نمایشی همچنین از شروع فعالیت خود در مرکز هنرهای نمایشی گفت و به این نکته اشاره کرد که «وقتی من به اداره کل آمدم مطلع شدم این کار انجام شده و برای اجرا آماده است، اما وقتی نگاه کردم دیدم اشکالات فراوانی در آن وجود دارد که آن را اصلاح کردیم و آنچه امروز روی سایت قرار گرفته کاملاً با نظر و امضای بنده است. اگر کسی ادعا دارد که در این فرآیند برای کسی رقمی بیشتر یا کمتر نوشته شده بفرمایند تا ما اصلاح کنیم که البته تا الان کسی نیامده بگوید کمتر گرفته و برایش بیشتر در جدول نوشته شده است. این لیست کاملاً مطابق با اسناد انجمن هنرهای نمایشی تهیه شده به دلیل آنکه آبروی آدم‌ها برای من مهم است و از دروغ گفتن بیزارم؛ برهمین اساس از همکارانم خواهش کردم سه هفته روی این موضوع کار کنند تا مبادا اشتباهی وجود داشته باشد.» آشنا افزود: «البته بنا به نظر دوستان، می‌توان این فهرست را کامل‌تر کرد تا مثلاً آمار فروش یا موارد دیگری هم به آن اضافه شوند که از نظر من هیچ ایرادی ندارد بلکه مشتاق هم هستیم که این روند در مسیر تکمیل شود.»
او با تأکید براینکه «شفاف‌سازی حسن‌های بسیار زیادی دارد از جمله اینکه من مدیر دیگر نمی‌توانم قلمم را به هر طرفی بچرخانم» در پاسخ به این سؤال که «آیا شفاف‌سازی بیشتری درباره برخی رقم‌های عجیب فهرست منتشر شده انجام نمی‌دهد؟ و رویکرد خودش برای این مسیر چیست؟» گفت: «همکاران قبلی همه دوستان من هستند و شفاف‌سازی امری سالانه است و ناچار باید در این شرایط انجام می‌شد، اما قصد ندارم به محتوای کمک‌ها ورود پیدا کنم چون در دوران من این کمک هزینه‌ها داده نشده است. با این حال باورم بر این است که ما باید پول را به ازای فعالیت بدهیم و حتی مثلاً هر کانونی که فعالیت کند، اگر برنامه تکراری نداشته باشد و مثمرثمر باشد تلاش می‌کنیم در همین شرایط بی‌پولی هم به آنها کمک کنیم. ضمن اینکه معتقدم اگر حمایت می‌کنیم و برای آن استدلال داریم باید پای آن بایستیم.»
او درباره اینکه آیا این روند را در پایان نیمه اول سال و برای دوران مدیریت خود ادامه نمی‌دهد؟ گفت: «اگر وزارتخانه بگوید شش ماهه می‌توانیم شفاف‌سازی کنیم بدون تردید عملکرد خود را مو به مو به همین صورتی که گزارش قبلی روی سایت قرار گرفته، منتشر خواهم کرد. در این راستا مطابق سیاست‌های وزارتخانه عمل می‌کنیم و تابع آن هستیم. وزارتخانه هم ارائه گزارش را سالانه اعلام کرده با این حال من آمادگی دارم که نه 6 ماهه، بلکه حتی ماهانه گزارش بدهم. در حال حاضر گزارش رویدادها و استان‌ها در دستور کار است و تلاش می‌کنیم آن اتاق شیشه‌ای که جامعه هنری انتظارش را دارد فراهم کنیم.» مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان و در پاسخ به این پرسش که جدول حمایت از استان‌ها نقص‌های زیادی دارد و آیا برای بازنگری در جشنواره‌هایی که با کمترین خروجی فقط بودجه زیادی خرج آنها می‌شود قصد ندارد اقدامی کند؟ گفت: «بزودی قرار است بخش حمایت از استان‌ها شفاف‌سازی شود و آنجا مشخص می‌شود که بسیاری از این رقم‌های حمایتی مربوط به جشنواره‌ها هستند. در این باره یکی از کارهایی که قصد داشتم انجام دهم و اعلام هم کرده بودم ساماندهی همین رویدادها و جشنواره‌ها بود، اما متأسفانه با توجه به شیوع کرونا یکسری مباحث اداری وجود دارد که نمی‌خواهم منابع مالی از دست برود، بنابراین فعلاً آن بخش را بویژه بخاطر مشکلات معیشتی هنرمندان با محوریت اجرای عمومی در استان‌ها گذاشته‌ایم تا ان‌شاء‌الله از این دوره عبور کنیم. به این ترتیب فعلاً می‌خواهیم با شرایط کرونایی رفتار کنیم تا بعد کارها بر اساس برنامه‌ریزی‌هایی که مدنظر داشتم پیش رود.»‌