بیتا مهدوی
گزارش نویس
امسال روز پزشک را درحالی جشن می‌گیریم که جمعی از بهترین‌ها را در خط مقدم مبارزه با کرونا از دست داده ایم. کرونا فرصتی بود هم برای ما تا با حساسیت‌های شغلی پزشکان و پرستاران و بهیاران بیشتر آشنا شویم و هم برای خود جامعه پزشکی تا جایگاه از دست رفته را بازسازی کنند. شیار عمیق ماسک را روی پوست صورت‌شان دیدیم و لبخندی که روی چهره‌های خسته و لهیده شان نقش بسته بود و بدرقه غریبانه همکارانی که تا آخرین نفس بر بالین بیماران حاضر بودند.
دکتر علی یعقوب جویباری انکولوژیست (متخصص سرطان) در مورد مشکلات پزشکان می‌گوید: «پزشکان بهترین دوران عمرشان را درکشیک‌های بیمارستان می‌گذرانند و بعد از گذراندن دوره طرح اجباری به‌عنوان پزشک عمومی کار خود را آغاز می‌کنند.»
این پزشک متخصص با اشاره به اینکه جایگاه پزشک عمومی در جامعه آنچنان متزلزل شده است که یک چهارم پزشکان به‌دنبال گرفتن پروانه طبابت شان هم نیستند، می‌گوید: «بسیاری از پزشکان به علت اینکه جایگاه واقعی خودشان را پیدا نمی‌کنند به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند و این خسران بزرگی برای جامعه است که نیازمند نگاه جدی سیاستگذاران این حوزه است.»
وی با بیان اینکه حرمت شکنی جامعه پزشکی در چند سال اخیر دلایل متعددی داشته و رسانه‌ها نیز در این زمینه بی‌تأثیر نبوده‌اند، می‌گوید: «جامعه پزشکی ما امروز آنقدر توانمند شده که نه تنها نیازی به فرستادن بیماران برای درمان به خارج از کشور نداریم بلکه پا به پای پیشرفت‌های پزشکی دنیا ارائه خدمت می‌کنیم و این در حالی است که ‌شأن و منزلت ما آنچنان که باید حفظ نمی‌شود. در زمان شیوع کرونا اکثر بیمارستان‌های کشور درگیر شدند و جامعه پزشکی بخوبی به وظیفه اخلاقی، انسانی و حرفه‌ای خودش عمل کرد.»
دکتر ایمان محمدپور متخصص ارتوپدی نیز در مورد مشکلات جامعه پزشکی می‌گوید: «از شیوع کرونا در کشور چیزی حدود هفت ماه می‌گذرد و گروه‌های مختلفی در مبارزه با شیوع گسترده این بیماری فعال‌اند و در خط مقدم این مبارزه پزشکان، پرستاران و کادر درمانی بیمارستان‌ها. ارتباط مستقیم کادر درمان با بیماران مبتلا به کرونا باعث شده سلامتی آنها مدام در معرض تهدید باشد، این درحالی است که در بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی پزشکان و پرستاران بدون امکانات لازم درحال خدمت‌رسانی به بیماران هستند.»
وی می‌افزاید: «این بیماری به همه اقشار جامعه آسیب زده است، اما تردیدی نیست که در تمام دنیا فشار و آسیبی که بر کادر درمانی و خانواده‌های آنان وارد شده بیشتر از دیگران است. اگرچه با تمام تلاش‌ کادر درمان و همکاری مردم در ابتدای شروع کرونا موفق به کنترل آن شدیم ولی متأسفانه امروز دوباره شاهد اوج‌گیری مجدد این بیماری هستیم. به همین دلیل بسیاری از پزشکان و پرستاران در زمان ارائه خدمات به بیماران به کرونا مبتلا می‌شوند و متأسفانه هر روز شاهد از بین رفتن همکاران‌ و بستری شدن آنان هستیم. خیلی از همکاران هم دارند در تنهایی روزهای قرنطینه را سپری می‌کنند. این بیماری حتی دنیای کودکانه فرزندان کادر درمان را هم تحت تأثیر قرار داده به طوری که همکاران از ترس ابتلای خانواده به بیماری نمی‌توانند فرزندان خود را به آغوش بکشند و همین مسأله باعث استرس‌های فراوانی در بین خانواده‌های آنان شده است. واقعیت این است که کمتر کسی از مشکلات خصوصی و خانوادگی پزشکان و پرستاران خبر دارد و این رنج آور است.»
به گفته وی، مسئولان وزارت بهداشت از شیوع افسردگی 65 درصدی در بین کادر درمانی خبر داده‌اند و به‌دلیل کار مداوم خسته‌اند اما رنج بیشتر آنها از این است که بسیاری از مردم بی‌توجه به این موضوع همچنان مسائل بهداشتی را رعایت نمی‌کنند: «پزشکان سختی پوشیدن لباس‌های ویژه، سردرد ناشی از کلاه، سوزش خط شیلد روی صورت، فشار ماسک و درد پشت گوش‌ها را تحمل می‌کنند اما نبود حس مسئولیت‌پذیری و بی‌تفاوتی‌ بعضی از افراد جامعه که به میهمانی و مسافرت‌های دسته جمعی می‌روند رنج وخستگی‌شان را چند برابر می‌کند.»
دکتر حیدر سعادت فیزیوتراپ هم در مورد مشکلات پزشکان در دوران شیوع بیماری کرونا به‌عنوان مثال به افزایش قیمت چند برابری تجهیزات و یونیت‌های پزشکی اشاره می‌کند و می‌گوید: «شرایط نامساعد اقتصادی و تورم افسارگسیخته باعث آسیب جدی به پزشکانی شده است که در مطب‌های استیجاری به درمان بیماران مشغول هستند. با پیشرفت تکنولوژی دستگاه‌های پزشکی جدیدی وارد بازار می‌شوند اما قیمت‌شان بشدت بالاست طوری که حتی تهیه قطعات دستگاه‌ها هم سخت است و زمان زیادی طول نمی‌کشد که این آسیب‌ها متوجه بیماران هم می‌شود، چون دستگاهی که بموقع به روزرسانی نشود درمان بیماری را به تأخیر می‌اندازد.
این موضوع چه در مورد فیزیوتراپی چه در مورد کرونا یا هر بیماری دیگری آسیب زا است هم برای خود پزشک و هم برای بیمارش.»
دکتر بهنام جبه ‌داری متخصص مغز و اعصاب با بیان اینکه جامعه پزشکی همواره با مشکلات زیادی روبه‌رو بوده‌ است، می‌گوید: «ما قبل از شیوع بیماری کرونا مشکلاتی داشتیم که متأسفانه با این بیماری چند برابر شد.
ما در حال حاضر با مشکل غیرواقعی بودن تعرفه‌ها روبه‌رو هستیم که نه تنها افزایشی نداشته بلکه فریز هم شده است. فشاری که به‌خاطر پرداخت مالیات به پزشکان وارد می‌شود و مشکلات معیشتی که بسیاری از پزشکان با آن روبه‌رو هستند جامعه پزشکی را با بحران‌های زیادی روبه‌رو کرده است، متأسفانه وقتی از پزشک حرف می‌زنیم ذهنیت مردم به سمت پزشکان مرفه می‌رود درحالی که امروزه پزشکانی داریم که با حداقل‌ها زندگی می‌کنند.
ما پزشکانی داریم که به علت شرایط نامساعد اقتصادی مجبورند در 60 سالگی هم دو شیفت در بیمارستان کار کنند و جالب اینجاست که مردم فکر می‌کنند همه پزشکان جراح پلاستیک هستند و همه هم درآمد نجومی دارند. این ذهنیت درست نیست.»
وی می‌افزاید: «ما پزشک عفونی داریم که زندگی‌اش را بسختی می‌گذراند، پزشک داریم که مدام توی بیمارستان بوده و این مدت دو بار کرونا گرفته و حالا هم با همان حقوقی که از بیمارستان می‌گیرد مشغول کار است. ما شرمنده پزشکانی هستیم که در این شرایط طبابت می‌کنند و کسی هم قدردان آنان و خدمات‌شان نیست.»
دکتر جبه‌داری می‌گوید: «متأسفانه در رسانه‌های گروهی هیچگاه از پزشکان گمنامی که با حداقل حقوق جانشان را در راه مداوای بیماران از دست می‌دهند خبری نیست.»
سیاستگذاری‌های شایسته
دکتر ایرج خسرونیا متخصص داخلی به کرونا به‌عنوان مهم‌ترین مشکل حال حاضر جامعه پزشکی اشاره می‌کند و می‌گوید: «متأسفانه هر روز تعداد زیادی از همکارانمان را در اثر این بیماری از دست می‌دهیم و همچنان خیلی‌ها رعایت نمی‌کنند. از طرف دیگر خود ما در  زمینه تخصص داخلی که در تمام دنیا مادر طب نامیده می‌شود هم مشکلات خودمان را داریم. متأسفانه در ایران این بخش را قطعه قطعه کرده‌اند و فوق تخصص‌های زیادی را به وجود آورده‌اند که کارایی چندانی هم ندارند و نه تنها وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی بلکه بیمارستان‌های دولتی و غیردولتی هم به این موضوع اهمیت زیادی نمی‌دهند.»
امسال روز بزرگداشت ابن سینا، فیلسوف و پزشک ایرانی را درحالی جشن می‌گیریم که از ابتدای شیوع بیماری کرونا تاکنون 140 نفر از کادر درمان کشور را در جریان مداوای بیماران و ابتلا به این بیماری از دست داده‌ایم که حداقل 60درصد از این تعداد پزشک متخصص و عمومی هستند. یادمان باشد، با سهل‌انگاری هر کدام از ما جان پزشک و پرستار دیگری در معرض خطر قرار می‌گیرد. قدرشان را بدانیم و بیش از این خسته و فرسوده‌شان نکنیم.