ترانه بنی‌یعقوب
گزارش نویس
«کی این مریضی تمام  می شود؟ این کرونا؟ حداقل آدم ها بروند بیایند دل ما باز  بشود. تا وقتی این مریضی نبود، آدم ها به  ما سر می زدند برای مان خوردنی می آوردند، تنها نبودیم . مردم با ما مهربان بودند. حرف می زدند، خوب بودند.» صغرا خانم در ورودی اتاقش دریکی از بخش های آسایشگاه کهریزک این حرف ها را به زبان می آورد. دیوارهای بخش نارون که او در آنجا زندگی می کند یکدست صورتی رنگ است. بوی الکل، مواد ضدعفونی کننده و تنهایی همه جا را پر کرده.
چند ماهی از شیوع بیماری کرونا در کشور گذشته  و صغرا خانم هم مثل خیلی دیگر از سالمندان آسایشگاه کهریزک از قرنطینه و تنهایی کلافه شده. تنهایی در تنهایی. کم نبود دلتنگی برای بچه ها و دوری از خانه و زندگی در آسایشگاه که حالا قرنطینه هم به آن اضافه شده. برای امنیت شان ورود خیران و بازدیدکنندگان ممنوع شده و سالمندان این روزها فقط در بخش، اجازه تردد دارند و مثل قبل نمی توانند در محوطه آسایشگاه رفت و آمد کنند.همه پرسنل لباس ایزوله پوشیده‌اند. ماسک زده و دستکش پوشیده اند.چه کسی است که نداند آسیب پذیرترین قشر جامعه هستند در برابر این بیماری مهلک. با این همه کرونا خیلی زود سر و کله اش اینجا پیدا شد. برای همین بخش ویژه بیماران کرونایی درست کردند. بخش قرمز. اسمش را برای زنها گذاشتند بخش شکوفه و برای مردان بنفشه.در بخش عادی هم که راه می‌روی قدم به قدم اتاق‌هایی می‌بینی که با برچسب  زرد از بقیه جدا شده‌اند. اتاق زرد یعنی اتاقی که در آن بیمار مبتلا به کرونا پیدا و قرنطینه شده وحالا بقیه اعضای اتاق تحت کنترل هستند. تست داده اند و همه مراقب‌شان هستند تا اگر علائمی دیده شد خیلی زود قرنطینه شوند.برای همین هم در بیشتر اتاق‌های زرد یکی دو تخت خالی می‌بینی.خدا می‌داند صاحبش دوباره برمی گردد یا نه؟
هرچند کارکنان کهریزک می گویند که خیلی‌ها درمان شده اند و تا همین الان سه دوره بهبود یافته به بخش برگشته. آنها از روند درمان و کنترل بیماری راضی هستند می گویند جز آنها که سن شان خیلی بالا بوده معمولاً بقیه بهبود یافته اند آنها هم که خیلی بدحال بوده اند منتقل شده اند بیمارستان.
 جلوی در هر اتاق یک لگن پلاستیکی گذاشته اند حاوی مواد ضدعفونی کننده، همه جا الکل و ژل هست. خیلی از سالمندان وابسته به تختند. یعنی هم باید غذا دهانشان بگذاری هم باید حواست به دستشویی رفتن شان باشد و این یعنی تماس نزدیک سالمند و پرستارش .برای همین  مسئولان کهریزک ترجیح دادند از کمک  داوطلبان چشم پوشی کنند برای حفاظت بیشتر از مددجوها.
همین طور اتاق ها را نگاه می کنم که صغرا خانم باز سؤالش را تکرار می کند. تقریباً مطمئن است که من زمان پایان بیماری کرونا را می دانم. « نگفتی این مریضی کی تمام می شود؟» حالا اشک بر چشمهایش نشسته:«دلم دارد از دلتنگی بچه ها می ترکد تا این طوری نبود می آمدند پیشم. الان یکی دو ماه است نیامده اند. یکی شان هم رفته انگلیس. ناراحتم می ترسم اونجا بگیرد، اونجاهم زیاد است. خیلی به من می رسید به من سر می زد برای من همه چی می گرفت.»
-چی برات می گرفت؟
چایی ،پنیر، تخم مرغ؛ اما حالا دیگر رفته انگلیس.
-چند وقته ندیدیش؟
- بهمن ماه رفت.چند ماهه ندیدمش. دلم دارد می ترکد.
گریه می کند. بهیار بخش دلداری اش می‌دهد:« این روزها تمام می شود ببین من هم یک هفته است اینجا هستم .خانواده ام را ندیده ام.» کارکنان قبلاً دو هفته یک بار خانه می رفتند بعد از کنترل نسبی  اوضاع حالا هفته ای یک بار کهریزک را ترک می کنند. قبل از رفتن به خانه و موقع بازگشت هم تست می دهند.
- صغرا خانم می گوید:«عیب ندارد آدم تا بچه نداشته باشد می تواند تحمل کند.»
 باز می پرسد خانم کی این مریضی تمام می شود؟
همه با هم جوابش را می دهیم. به زودی به زودی. یکی از بهیارها با تأکید می گوید، می گذرد، می گذرد. می پرسم چطور می توانند وحشت و هراس از کرونا را در اینجا کنترل کنند که یکی از پرستارها جواب می‌دهد:« روانشناس ها و مشاورها دائم در کنار مددجویان هستند و اگر کسی مبتلا شود تنهایش نمی گذارند دائم  با آنها حرف می‌زنند و در کنارشان می مانند.»
«سلام مامانی ها .» با  این جمله پرستار، وارد یکی از اتاق های زرد می شویم. دو تخت خالی هستند و صاحبانش در قرنطینه.« سلام قربونت بشیم .»
  «چکارا می کنید مامانی ها؟ ببینید خبرنگار اومده می خواهید معروف بشوید؟» همه با هم می خندند. اتاق شان منظم و مرتب است .
 ستاره خانم جوابم را می دهد اینکه دو تا از هم اتاقی هایشان رفته اند قرنطینه اما خدا رو شکر صحیح و سالمند و به زودی برمی‌گردند واینکه خودشان هم حالشان خوب است و خیلی دست هایشان را می‌شویند و منتظرند هر چه زودتر این کرونا برود.
ستاره خانم هفت هشت سالی است در کهریزک زندگی می کند.می گوید  اینجا خیلی راحت است و احساس می کند توی  خانه خودش  است:« اگر به من بگویند از اینجا برو هم نمی روم.»
  یکی از خانم ها اما متحیر نگاهش می‌کند:« راحتی نداریم همه اش غم و غصه است مادر جان. اما باید بسازیم دیگر هیچ چیز مثل قدیم ها نیست.»
همه اتاق های کهریزک اما پنج نفره نیستند بسته به بزرگی و کوچکی اتاق ها تعداد افراد هم تغییر می کند برخی اتاق ها چهار نفره اند و برخی شش نفره. الان که  به خاطر قرنطینه مددجوها اجازه بیرون رفتن ندارند و فقط می توانند توی بخش تردد کنند هر شب در ماه رمضان برایشان  در فضای باز مراسم افطاری برگزار می کنند.
یکی از خانم ها می گوید کلی صلوات نذر کرده این بیماری از بین برود تا همه مثل قبل زندگی کنند.
آمارهایی که از تعداد مبتلایان و کشته شده های کرونا در کهریزک می دهند متفاوت است؛ یکی می گوید سه، چهار  نفر و دیگری می‌گوید بیست نفری به خاطرش کشته شده‌اند اما آمار رسمی اعلام نشده هر چه هست تأکید می کنند اینجا همه تلاش شان را برای کنترل بیماری کرده اند.
کبرا خانم  چهار- پنج سالی هست ساکن کهریزک شده. روی تختش نشسته:« قبلاً  بیرون می رفتیم، حرف می زدیم.الان توی بخش دور می زنیم برای من خیلی فرقی نکرده.»
 همه رختخوابش با قلاب بافی های رنگی که خودش درست کرده پوشانده شده. رد نگاهم را می گیرد :« همه را خودم درست کردم زمانی که سالم بودم الان که راه نمی‌توانم بروم.» سرش را می اندازد پایین: «من هیچکس را توی این دنیا ندارم تنهای تنها هستم.» توی اتاق بوی عطر گل یاس پیچیده. نگاهی به اطرافم می‌اندازم گوشه‌ای  از اتاق چند شاخه یاس توی یک ظرف کوچک آب عطرافشانی می کند.
 - کبرا خانم از کرونا نمی ترسید؟
- چرا به خدا. آنقدر این دستهام را می‌شویم و خودم را حسابی تمیز نگه می‌دارم تا کرونا سراغ من نیاید.اصلاً سراغ من نیاید.
 همه به حرفهایش می خندند. می گویند همه همین هستند مدام دست می شویند.
بهیار این بخش می گوید: «دلتنگی می‌کنند، برای خانواده هاشون دلتنگ می‌شوند  دیگر. برایشان مدام توضیح می‌دهیم این شرایط موقت است خودشان هم دائم اخبار را از صدا و سیما پیگیری می‌کنند. در اسفند ماه که  کرونا را اعلام کردند همه تخمین می‌زدند اینجا  دست کم سیصد نفر کشته می‌دهد اما تعداد کمی رفتند.آن هم کسانی که خیلی کهولت سن داشتند. واقعاً بالای 80سال بودند.»
-کسی نیامد دنبال پدر ومادر یا اعضای خانواده اش که دست کم  قرنطینه را در خانه بگذراند؟
- چرا بعضی ها رفتند؛ بویژه در قسمت معلولان کسانی به خانه رفتند اما در بخش سالمندان کمتر داشتیم.چون اغلب سالمندانی  که اینجا هستند بی سرپرست و بد سرپرستند.
برخی توی تخت شان نشسته اند و بی سر و صدا قرآن می خوانند. چند دقیقه ای بیشتر به افطار نمانده. به همه زندگی شان که دور یک تخت جا شده نگاهی می اندازم چنان با سلیقه داروها و اسباب شان را دورشان چیده اند که با یک نگاه می توانی همه زندگی شان را از نظر بگذرانی.
  ملوک خانم 70ساله دو سال و نیم اینجا زندگی کرده.
-ملوک خانم راحتی اینجا ؟
- راحت و ناراحت  ما چه فرقی می کند وقتی آدم تنهاست باید تحمل کند.
 - کسی را نداری؟
- یک پسر دارم امریکاست حتی نمی داند من اینجا هستم، از تنهایی آمدم اینجا.دیدم نمی توانم از خودم نگهداری کنم .
-اصلاً سراغتان را نگرفته ؟
 -اصلاً نمی داند اینجا هستم که بخواهد سراغم را بگیرد.
- چند ساله است؟
- 45 ساله است سه تا بچه دارد. خوش باشند من هم به خوشی آنها دلخوشم.
 ناهید جون سرزنده و شاداب است. همه وسایلش تمیز و شسته رفته و با سلیقه چیده شده.کلی هم مواد ضدعفونی کننده دور و برش گذاشته. « تا این کرونا نرود همین است که هست.» سن و سال زیادی ندارد. قبراق، سرحال و با نشاط است.  روی در یخچالش نوشته هایی به چشم می خورد. مثل این: «برگ گل سرخ را باد کجا می برد؟» می گوید یکی از دلمشغولی های زندگی اش نوشتن است.عروسک های روسی قرمز رنگش را نشانم می دهد، عروسک ماتریوشکا . بهمن 92 به کهریزک آمده و هفت سالی است اینجا زندگی می کند.
-ناهید جون راحتید اینجا ؟
 -چرا راحت نیستم این هم یک فصل از زندگی ماست که باید بگذرد. زندگی  گاهی به آدم تنگ می گیرد، نمی شود کاری کرد. دو تا بچه دارم که اصلاً با من ارتباطی ندارند.
سر سن و سالش کلی سر به سرم می گذارد و آخر هم نمی گوید چند ساله است.
 -ویروس کرونا که آمد چقدر وضعیت اینجا تغییر کرد؟
 -چیز خاصی  تغییر نکرد جز اینکه مسائل بهداشتی خیلی رعایت شد و اینکه ملاقاتی‌ها را قطع کردند تا ما در امان باشیم.ما اصلاً استرس نداشتیم .
-حوصله تان سر نمی رود ؟
 - نه اصلاً. من توی خونه خودم هم اینجوری زندگی می کردم .می نویسم، می‌خوانم. دعا می کنم انشاءالله  تا پایان ماه رمضان کرونا هم تمام شود به شرطی که مردم ایران سجده شکر به جا بیاورند چون همه اینها که پیش آمده برای بی محبتی است.دعا می کنم هیچکس احتیاجش جز به خدا نباشد.
حالا کم کم خانم ها  توی حیاط دورهم جمع شده اند. هوای خنک بهاری پوست را می نوازد. بیشتری ها تنها نشسته و به گوشه‌ای خیره شده اند.
 خیرالنسا محمدی 20 سال است اینجا از سالمندان نگهداری می کند:« پسرم ده نفر را واسطه کرد این روزها به هوای کرونا سرکار نیایم . گفتم پسرم من 20 سال است رفتم باز هم می روم. زیاد هم شلوغش نکن. 14 روز ماندم همه اش از خدا می خواستم رو سفید بیرون بروم اما رفتم خانه نگاهم نمی کردند.می رفتم تو ماشینم گریه می کردم. پنج روز مانده به عیده آمدم تا ده عید .همه بدنم با این لباس های ایزوله  آش و لاش شده بود، عرق سوز. عین 14 روز توی خانه محلم ندادند.اصلاً عید هم به من تبریک نگفتند.عصبانی بودند. گفتم من با خدا معامله کردم شاید این 14 روز چیزی برای من ذخیره شده باشد.»
حالا در بخش ویژه سالمندان مرد هستم.آقا محمد علی در یکی از اتاق های زرد تنها نشسته.علی آقا  دیگر هم اتاقش برای وضو رفته بقیه هم اتاقی ها در بخش قرمز بستری هستند.» اصلاً بچه هایم نمی دانند من اینجا هستم.فقط دختر بزرگم می داند این طوری خیلی راحت ترم اینجا برایم مثل بهشت است.خیلی بچه هایم را دوست دارم دلم می خواهد همه بلاها سر من بیاید اما سر بچه هایم نیاید.»
تعداد اتاق های زرد در این بخش بیشتر است.آقای ستوده را هم در یکی از اتاق های زرد می بینم. 30 سال معلم فیزیک بوده. اخبار کرونا را از تلویزیون پیگیری می کند که وارد اتاقش می شوم.
 - آقای ستوده چند وقت است اینجایی ؟
 - 6 سالی هست
 - راحتید؟
- خیلی
- چند نفرید توی اتاق ؟
 - والا چهار نفر بودیم که دو نفرمان ویروس کرونا گرفتند ما چیزیمون نشد.الان قرنطینه هستند. ما بهداشت را خیلی رعایت می کنیم من هر یک ربع دستهایم را می‌شویم و ضدعفونی می کنم.
- بچه ها قبلاً می آمدند؟
 - دو تا خارج هستند. دو تا هم دنبال کار خودشان. آمدند، آمدند؛ نیایند هم انتظاری ندارم.
-این دوره که محدودیت بیشتر شده و مردم نمی آیند حوصله تان سر نمی رود؟
 - یک کم بیشتر از سابق حوصله مان سر می رود.
 - اینجا هم  مسأله فیزیک حل می کنید؟
- قبلاً اینجا برای رفع اشکال می آمدند، دبیرستان ها که باز بود ولی اینجا  واقعاً جای خوبی است به همه بگویید.من تا حالا از کسانی که اینجا کار می کنند بدی ندیدم همیشه با خنده و مهربانی با ما رفتار می کنند.
30 سال فیزیک تدریس کرده . یک معلم فیزیک داشته که  باعث علاقه اش به فیزیک شده.« اصلاً مثل او راه می رفتم .مثل او لباس می پوشیدم خیلی به او علاقه داشتم. بعد همان معلمم مرا برد دبیرستان خودش تدریس کنم. دانشگاه هم درس فیزیک خواندم.»
  مرد آبدارچی یک بانک  بوده می گوید بچه ای ندارد ودر این دنیا تنهای تنهاست سه سالی هست در کهریزک  زندگی می کند :« با این کرونا شرایط برای همه سخت شده برای آنها که سر کار می روند زندگی سخت ترهم شده هم از نظر کاری و هم از نظر روحی. بخش های دیگر اینجا هم خیلی سخت شان شده. ما که خوبیم راه می رویم . هم برای سالمندها  سخت شده هم برای پرستارهای آن بخش ها اما باید صبر کنیم صبر کنیم همه چیز درست می شود.»
محمد  داوود آبادی بهیار بخش ویژه کرونا  یا بخش قرمز است. بخشی که حالا بیشتر بیماران آن در حال استراحت یا گرفتن دارو هستند.او در خط مقدم می جنگد.ابتدا او و همکارانش دوره های 14 روزه در بخش قرمز بودند و الان دوره های هفت روزه. قبلاً  در بخش درمان فعال بود.« با آمدن کرونا که متأسفانه در آسایشگاه هم شیوع پیدا کرد به اینجا آمدم از اسفند ماه جداسازی را شروع کردیم و بخشی درست کردیم که اگر کسی مبتلا  به کرونا شد از بقیه جدا و در آن  بخش قرنطینه شود. بخش شکوفه  را به خانم ها اختصاص دادیم بخش بنفشه هم به مردها. از آن وقت ها پدریارها اینجا هستند. پزشک‌ها هم هستند. ما هم که الان دوره‌های هفت روزه اینجا هستیم و قرنطینه بشدت اجرا می‌شود.مخصوصاً اینجا که بخش قرمز است کسی  حق خروج ندارد و استراحتگاه و حمام همین جاست. قبل از اینکه دوره هفت روزه تمام شود از ما تست می گیرند بعد که دوباره بعد از هفت روز از خانه بر می گردیم مجدد تست می دهیم.من خودم  یک بار مثبت شدم اما علائم نداشتم و دارو خوردم در این مدت به من اجازه کار ندادند.»
خانواده تان گلایه ای  ندارند؟
 به هر حال گلایه که هست مثلاً دیروز پسرم گریه می کرد چرا یک هفته نیامدی خانه. همیشه موقع رفتن به خانه هم  استرس دارم مثبت شده باشم. مثلاً من 14روز اینجا بودم که فهمیدم مثبت شدم. بعد مجبور شدم 14 روز دیگر هم  تنها بمانم. یعنی تو 28 روز خانواده را ندیدم اما چاره ای نیست  فقط امیدوارم هرچه  زودتر این اوضاع تمام شود.
خلاصه به هر گوشه و کنار کهریزک که سر می زنی حرف از کروناست به قول خیلی از ساکنانش این ویروس آمده تا تنهایی شان را تکمیل کند.ساکنان کهریزک هم مثل خیلی‌های دیگر می خواهند بدانند این ویروس  کی برای همیشه بارش را می بندد تا دست کم بار تنهایی  آنها هم  کمی سبک‌تر شود.