گفت‌وگو با یک حقوقدان درباره تخلفات فروشگاه‌های اینترنتی
آنچه می‌بینید آنچه می‌خرید
بلاگرها گارانتی نمی‌دهند، صرفاً به خاطر تبلیغ آنها و بدون بررسی خرید نکنید
سمیه افشین فر
خبرنگار
با گسترش استفاده از اینترنت در زندگی شخصی، خرید از صفحات مجازی که فروش آنلاین دارند با افزایش مواجه شده است. همین امر، دست برخی سودجویان را هم باز کرده است که فعالیت‌شان به کاربران و خریداران ضرر و زیان مالی وارد می‌کند. بیشتر این فروشگاه‌ها از طریق بلاگرها یا همان افراد مشهور در فضای مجازی معرفی می‌شوند و مردم با توجه به شناختی که از بلاگر دارند اقدام به خرید محصول می‌کنند. اما در این میان، برخی از بلاگرها، دانسته یا نادانسته، فروشگاه‌ها یا اقلامی را تبلیغ می‌کنند که قرار نیست فروشی صادقانه داشته باشند. گاهی اوقات، حتی اگر با اعتماد به یک بلاگر کالایی را اینترنتی بخرید، خرید نافرجام خواهد بود؛ یا کالا به دست خریدار نمی‌رسد یا اگر برسد با مشخصاتی که از سوی فروشنده اعلام شده است، تعارض دارد. در چنین شرایطی چه باید کرد؟
وظیفه بلاگر فقط تبلیغ است
افشین معصومی، کارشناس حقوقی در گفت‌وگو با «ایران» با اشاره به اینکه بلاگر فقط وظیفه تبلیغ کالا را برعهده دارد، گفت: ما باید بدانیم بلاگر کسی است که چیزی را تبلیغ می‌کند و تبلیغ هم با تضمین و گارانتی کردن متفاوت است. وقتی کالایی تضمین و گارانتی دارد، یعنی فروشنده تعهد می‌دهد که کالا را به همان صورت که در معرض فروش گذاشته است، به شما تحویل می‌دهد و به خاطر تعهدی که به شما داده، حاضر است جنس را تعویض کند.
این اقدام تضمین کالا و خدمات فروشنده است و بسیاری از فروشنده‌ها با کارت گارانتی و ضمانت این تعهد را به شما اعلام می‌کنند. اما بلاگر، کارش تعریف و تبلیغ یک محصول است.
برای همین روبه‌روی دوربین قرار می‌گیرد و جملاتی با این مضمون می‌گوید: «من این محصول را استفاده کردم و خوب بوده.» اما این جملات به این معنا نیست اگر این محصول را بخرید قطعاً خوب و درجه یک است! چون تضمین با تعریف فرق دارد. بلاگر برای تبلیغ مبلغی دریافت می‌کند، پس از کالا تعریف می‌کند. هیچ مسئولیتی هم در قبال کالا و کیفیتش ندارد و شاید از نظر او کالا خوب است. برخلاف قانون هم حرف نزده است.
این کارشناس حقوقی با بیان اینکه صحبت‌های بلاگرها قابل استناد و معتبر نیست، افزود: توصیه من این است که وقتی با صحبت‌های یک بلاگر ترغیب به خرید کالایی شدید باید درباره صحت و سقم ادعا و همچنین نحوه رسیدن کالا به دست‌تان، تحقیقاتی انجام دهید.
معصومی، با اشاره به اینکه گاهی اوقات کالایی که دریافت می‌کنیم با چیزی که دیده‌ایم متفاوت است، یا گاهی اصلاً هیچ کالایی دریافت نمی‌کنیم، گفت: گاهی اوقات کالایی را از آنلاین شاپ‌ها یا فروشگاه‌های مجازی خرید می‌کنیم یا خدمتی مطالبه می‌کنیم.
وجهی را هم می‌پردازیم و فیش آن‌را هم داریم. ولی در موعد مقرر کالا به دست‌مان نمی‌رسد یا اگر تحویل‌مان بشود هم می‌بینیم اوصافی را که قبلاً ذکر شده بود، ندارد. در اینجا کاری که بیشتر خریداران می‌خواهند انجام دهند، شکایت هم از آنلاین شاپ و هم از بلاگر است.
چرا برخی شکایت‌ها به نتیجه نمی‌رسد
این کارشناس حقوقی در پاسخ به این سؤال که چرا برخی از این شکایت‌ها به نتیجه نمی‌رسد، گفت: آن چیزی که بین مردم بیان می‌شود این است که برو و به دلیل خیانت در امانت یا سرقت یا کلاهبرداری یا تحصیل مال از طریق نامشروع، شکایت کن. اما باید بدانید که عناوین مجرمانه کیفری، تعریف مشخصی دارند. مثلاً خیانت در امانت زمانی مطرح می‌شود که مالی را به کسی به قصد برگرداندن آن به شکل امانت داده‌اید، اما کسی که مال را امانت گرفته، آن‌را تلف، تصاحب یا مفقود کرده است. اگر این اتفاق نیفتد و هر کدام از این اوصاف وجود نداشته باشد، دیگر خیانت در امانت نیست و ممکن است سرقت باشد. وقتی شما در چنین مواقعی با عنوان خیانت در امانت شکایت و مسیر دادرسی را پیگیری می‌کنید و بارها و بارها مراحل مختلف را پشت سر می‌گذارید اما در یک جلسه پرونده با منع تعقیب بجا و قانونی مختومه می‌شود، تعجب نکنید. البته بهتر است بدانید که اعتراض شما هم به جایی نخواهد رسید. چون شکایت را از اول اشتباه مطرح کرده اید.
بهترین کار چیست؟
معصومی در پاسخ به این سؤال که وقتی در تله سودجویان و کلاهبرداران فروش مجازی افتادیم، بهترین کار چیست، گفت: برخی از این موارد عنوان و وصف کیفری ندارد و چیزی برای شما جز اتلاف وقت در محاکم نخواهد داشت. بهترین راه این است که با یک وکیل یا مشاور حقوقی مشورت کنید و اتفاق را شرح دهید و بپرسید که آیا مشمول وصف کیفری می‌شود که دنبال آن بروید یا خیر. اگر جواب مثبت بود، با اسکرین و پرینت واریزی می‌توانید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنید و شکواییه کیفری یا دادخواست حقوقی را با مشورت یک وکیل و به صورت صحیح ارائه کنید.