نگاهی به هفدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت
حقیقت پسند شد
ونوس بهنود
روزنامه‌نگار
مردم فیلم‌های مطالبه‌گر را پسندیدند
در عین حال که قشر هنرمند از جشنواره رضایت دارد، عموم مردم نیز از فیلم‌های روشنگرانه و مطالبه‌گر رضایت داشتند.
یکی از شهروندان در این خصوص گفت: بنده فیلم «قوی دل» را به‌دلیل اینکه مطالبه‌گر بود و پرونده خون‌های آلوده را به شکل قابل قبول همراه با تحقیق و پژوهش مطرح کرده بود، پسندیدم.
وی با اشاره به اینکه فیلم مستند بسیار متفاوت از فیلم داستانی است و لازم است مردم مستندها را ببینند و با واقعیت‌ها آشنا شوند، اضافه کرد: بویژه فیلم‌هایی که دغدغه‌های مردم را مطرح می‌کند، مطالبه‌گر و زبان مردم است که با اقبال نیز مواجه می‌شود.
یکی از مستندسازان نیز در این خصوص به خبرنگاران گفت که در فیلم خود خواسته است زبان مردم باشد و آنچه آنها قادر به طرح آن نیستند را با مسئولان مطرح کند.
وحید چاووش با اشاره به فیلم «پرونده تمرد من» به کارگردانی دهنوی متذکر شد: این فیلم در مورد اتفاقی بود که برای بنده افتاد ومتأسفانه مقصرین پرونده قضایی بنده معرفی نشدند. با خودم گفتم این مسأله ممکن است برای خیلی از شهروندان هم اتفاق بیفتد و به همین دلیل فیلم پرونده تمرد من ساخته شد.
آغوش باز وزارت ارشاد!
اما کارکرد جشنواره‌ها که ایجاد پل ارتباطی بین بخش خصوصی و دولت و جلب حمایت‌ها، آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی به لایه‌های مختلف جامعه و ارتقای سطح اندیشه مردم و مسئولان است، زمانی کامل می‌شود که این اهداف محقق شده باشد.
در مقابل گلایه‌های ریز و درشت فیلمسازان، وزیر ارشاد گفت: این گلایه‌ها بجاست و تلاش ما این است که فیلم مستند را متمایز از قبل حمایت کنیم.
محمد مهدی اسماعیلی که تنها در مراسم اختتامیه این جشنواره حضور یافته بود، از سازمان امور سینمایی خواست برنامه ویژه‌ای برای سال آینده تدارک ببیند و اگر از 70 فیلم حمایت داشته سال آینده این رقم دوبرابر شود.
وی افزود: بودجه تولید فیلم با افزایش قابل توجه همراه است و با وجود این وزارت ارشاد تلاش کرده حامی فیلمسازان باشد، تا جایی که برای حمایت از فیلم کوتاه 180 میلیارد تومان در اختیار سازمان امور سینمایی قرار گرفت تا به دفاتر انجمن‌های جوانان تزریق شود.
رئیس سازمان امور سینمایی نیز در مراسم اختتامیه جشنواره با هنرمندان اظهار همدردی کرد و گفت: دوست دارم مشکلات آنها را بشنوم و تا می‌توانم حل و فصل کنم.
محمد خزاعی با بیان اینکه در شرایط بدی سکاندار امور سینمایی کشور شده است، ادامه داد: با وجود این افق‌های روشنی می‌بینم و جلسات متعددی برای حل مشکلات فعالان سینما داشتیم که امیدواریم سال آینده به نتیجه برسیم.
گفتنی است برگزیدگان این دوره از جشنواره سینما حقیقت به قرار زیر
است:
جوایز بخش بین‌الملل:
دیپلم افتخار بخش مستند کوتاه بین‌الملل و جایزه نقدی 500 دلاری به فیلم سقف سنگی به کارگردانی رویا ربانی از ایران اهدا شد.
دیپلم افتخار بخش مستند کوتاه بین‌الملل و جایزه نقدی 500 دلاری به فیلم پورزال به کارگردانی احسان فرخی فرد و ماریا ماوَتی از ایران رسید.
لوح افتخار و تندیس جشنواره به همراه جایزه نقدی 1000 دلاری برای بهترین مستند کوتاه بین‌الملل به فیلم ارتعاشاتی از غز) به کارگردانی رِحاب نَزَّال اهدا شد.
دیپلم افتخار بخش مستند نیمه‌بلند به فیلم مولودی؛ گنج مادری دانا به کارگردانی سِوینچ یشیلتاش از کشور ترکیه تعلق گرفت.
لوح افتخار و تندیس جشنواره به همراه جایزه نقدی 1500 دلاری برای بهترین مستند نیمه‌بلند بین‌الملل به فیلم انجمن کلانشینکف به کارگردانی کریستف کاراباش اهدا شد. جایزه ویژه هیأت داوران به همراه جایزه نقدی 500 دلاری به فیلم در دست ساخت به کارگردانی مارکوس تویوو از کشور فنلاند اهدا شد.
جایزه ویژه هیأت داوران نیمه بلند لوح افتخار و جایزه نقدی 500 دلاری به فیلم همنوایی عاشقانه به کارگردانی آذر محرابی از ایران تعلق گرفت.
لوح افتخار جشنواره به همراه جایزه نقدی 500 دلاری در بخش مستند بلند بین‌الملل اهدا به فیلم زندان مرکزی ویلادمیر به کارگردانی خانم یولیا بابکو وا از کشور روسیه تعلق گرفت.
لوح افتخار به همراه جایزه نقدی 500 دلاری به‌عنوان جایزه ویژه هیأت داوران مستند بلند به فیلم ستار الکلاسیکو به کارگردانی هادی شریعتی اهدا شد.
لوح افتخار و تندیس جشنواره به همراه جایزه نقدی 2000 دلاری برای بهترین مستند بلند بین‌الملل به فیلم نخ طلایی به کارگردانی خانم نیشتا جِین از کشور هند رسید.
جایزه شهید آوینی:
تندیس برنزی شهید آوینی لوح افتخار و جایزه نقدی 40 میلیون تومانی به فیلم بی‌قرار به کارگردانی محمد علی فارسی اهدا شد.
تندیس نقره‌ای شهید آوینی لوح افتخار و جایزه نقدی 45 میلیون تومانی به فیلم احمد به کارگردانی مصطفی رزاق کریمی اهدا شد.
تندیس طلایی شهید آوینی لوح افتخار و جایزه نقدی 50 میلیون تومانی به فیلم قوی دل به کارگردانی علی فراهانی صدر تعلق گرفت.
جایزه ایران جوان:
جایزه ایران جوان به فیلم نفس به کارگردانی علیرضا باغشنی اهدا شد.
جایزه مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری به فیلم بحران خاموش محمدحسین حقیقی (جایزه 45 میلیون تومانی) تعلق گرفت.
جوایز مسابقه ملی:
جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند کوتاه
تندیس و جایزه نقدی 40 میلیون تومانی برای کارگردانی فیلم مستند کوتاه : پورزال (احسان فرخی فرد – ماریا ماوتی) اهدا شد.
بهترین کارگردانی فیلم مستند نیمه بلند
تندیس و جایزه نقدی 45 میلیون تومانی بهترین کارگردانی فیلم مستند نیمه بلند: هفت سال اینجا (سید مصطفی الحسینی) تعلق گرفت.
بهترین پژوهشگر:
تندیس و جایزه نقدی 35 میلیون تومانی بهترین پژوهش به مستند آذر آبادگان (حامد کلجه‌ای) اهدا شد.
بهترین نویسنده گفتار متن: تندیس جشنواره و جایزه نقدی 35 میلیون تومانی بهترین نویسنده گفتار متن به دوئل بوکمال (محمدرضا ابوالحسنی) رسید.
بهترین گوینده گفتار متن: تندیس جشنواره و جایزه نقدی 35 میلیون تومانی بهترین گوینده گفتار متن: مه 1968 (زنده‌یاد ناصر طهماسب) اهدا شد.
بهترین صدا: تندیس جشنواره و جایزه نقدی 35 میلیون تومانی بهترین صدا: آب بندان (حسن مهدوی) صدا‌گذار اهدا شد.
بهترین موسیقی: تندیس جشنواره و جایزه نقدی 35 میلیون تومانی بهترین موسیقی متن آخرین کوسه نهنگ (اکبر ابراهیمی) تعلق گرفت.
بهترین تدوین: تندیس جشنواره و جایزه نقدی 35 میلیون تومانی بهترین تدوین دوئل بوکمال (حسن وزیر‌زاده - ساسان فلاح فر - عباس وهاج) اهدا شد.
بهترین تصویربردار: تندیس جشنواره و جایزه نقدی 35 میلیون تومانی بهترین تصویربرداری به‌صورت مشترک به فیلم های آخرین کوسه نهنگ (رامتین بالف – رشاد بالف) و پورزال (مهدی آزادی) تعلق گرفت.
جایزه ویژه هیأت داوران
جایزه ویژه هیأت به همراه جایزه نقدی 40 میلیون تومانی داوران به فیلم قوی دل به کارگردانی علی فراهانی صدر اهدا شد.
جایزه ویژه هیأت به همراه جایزه نقدی 40 میلیون تومانی داوران به فیلم دختر کوه نور (به کارگردانی جابر باد یاد) رسید.
هیأت داوران با توجه به تمرکز ویژه جشنواره سینماحقیقت به موضوع بحران آب و مسأله جمعیت، فیلم‌های پیشنهادی زیر را شایسته توجه دانستند:
آب بندان(رضا اکبریان گالشکلایی) در موضوع آب
بحران خاموش (محمد حسین حقیقی) در موضوع جمعیت
در پناه نیزار (حبیب علوانی) در موضوع محیط زیست
جایزه سرباز وطن (یادبود سردار شهید حاج قاسم سلیمانی) به همراه جایزه نقدی 40 میلیون تومانی به محمد علی فارسی برای فیلم بی‌قرار اهدا شد.
بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند:
تندیس و جایزه نقدی 50 میلیون تومانی برای بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند: خانواده خلج (مصطفی حاجی قاسمی- مریم الهامیان)
بهترین فیلم (تهیه‌کننده): نشان فیروزه و جایزه نقدی 60 میلیون تومانی بهترین فیلم مستند تکثیر در اسارت مهدی ایمانی شهمیری تعلق گرفت.
جایزه ویژه دبیر جشنواره
تندیس جشنواره و جایزه نقدی 35 میلیون تومانی به فیلم رزیدنت به کارگردانی امیرمحمد کوچک‌زاده و تندیس جشنواره و جایزه نقدی 35 میلیون تومانی به فیلم پَدگِر به تهیه‌کنندگی محمد دین دشتی اهدا شد.
تندیس جشنواره و جایزه نقدی 35 میلیون تومانی به شخصیت فیلم قوی دل آقای احمد قوی دل اهدا شد.
جایزه استعداد نو
تندیس جشنواره و جایزه نقدی 35 میلیون تومانی به فیلم برار انسیه به کارگردانی سید صادق کاظمی تعلق گرفت.
تندیس جشنواره و جایزه نقدی 35 میلیونی جایزه این بخش به فیلم قوی دل به تهیه‌کنندگی سعید الهی اهدا شد.
جایزه بهترین فیلم از نظر تماشاگران هم به مستند قوی دل تعلق گرفت.
جوانان جسور در میدان
هفدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینما حقیقت» با دریافت نظرات مثبت از سوی هنرمندان و منتقدان به کار خود پایان داد. اما تمایز آن با دوره‌های قبل چه بود؟
آذرماه امسال پردیس چارسو مستندهایی را میزبانی کرد که به تعبیر تماشاگران در فرم و محتوا متفاوت بود. واژه‌هایی مانند جسورانه، مطالبه‌گر، روشنفکرانه، نگاه نو، پژوهش‌محور و مبتنی بر حقیقت توصیفاتی بود که از فیلم‌های این دوره جشنواره شد.
دبیر هفدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت قبل از آغاز به کار آن وعده داده بود که با جشنواره‌ای متمایز مردم را غافلگیر خواهیم کرد و این‌چنین نیز شد. محمد حمیدی مقدم در مراسم افتتاحیه جشنواره، مجدد به ویژگی‌های متمایز این دوره اشاره کرد و در پاسخ خبرنگاران نیز گفت: برخلاف دوره‌های قبل بررسی و انتخاب فیلم‌ها حتی در مرحله ساخت هم انجام شده و از ظرفیت 30 مشاور بهره گرفتیم.
وی با تأکید به ایجاد جذابیت در سوژه‌ها گفت: آنجا که سوژه‌ها تکراری می‌شد، ممانعت می‌کردیم تا سوژه‌های جدید انتخاب شوند و بتوانیم سبد متنوعی از انواع موضوعات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و محیط زیستی داشته باشیم.
حمیدی مقدم همچنین اضافه کرد: این دوره به فیلمسازان جوان هم توجه ویژه داشتیم و حمایت ویژه از آنها شده است. در عین حال که از ظرفیت فیلمسازان پیشکسوت چه در مشاوره و چه در داوری فیلم‌ها نیز مدد گرفتیم.
اظهارات حمیدی مقدم مورد تأیید هنرمندان و منتقدان نیز قرار گرفت تا جایی که یکی از منتقدان فیلم گفت: امسال جشنواره در تنوع سوژه خوب عمل کرده است. قربانعلی تنگ شیر تصریح کرد: جوانان ما سرشار از خلاقیت‌اند و در این دوره از جشنواره کارهای خلاقانه‌ای از جوانان بویژه فیلمسازان شهرستانی دیدیم که قابل ستایش است.
این مدرس سینما معتقد است، در چنین شرایط اقتصادی برگزاری جشنواره‌ای مانند سینما حقیقت فرصتی برای حمایت از فیلمسازان است و این دوره از جشنواره نیز نشان داد که به استعدادهای جوان توجه دارد.
کارگردان فیلم از شغل دیگری تأمین معاش می‌کند
جشنواره سینما حقیقت روزهای سرد پاییز را با افشاگری و مطالبه‌گری و طرح دردهای مردم گرم کرد. اما در نهایت مراسم اختتامیه این جشنواره از دردهای پشت دوربین فیلم‌ها حکایت داشت. تا جایی که کارگردانان منتخب از مشکلات مالی خود و همکارانشان و اینکه قادر به تأمین هزینه‌های تولید فیلم نیستند، به وزیر ارشاد گلایه کردند.
آذرمهرابی کارگردان فیلم «همنوایی عاشقانه» بعد از دریافت جایزه خود گفت: در طول فیلمبرداری این فیلم، دوربین من شکست و امروز با این جایزه قادر نیستم دوربین 200 میلیون تومانی بخرم. در مقابل باید آن را تقدیم صاحبخانه‌ام بکنم.
وی افزود: من فیلمسازم و می‌خواهم فیلم بسازم اما حمایت‌ها کافی نیست و سینمای مستند از اصنافی است که پشتوانه ندارد.
کارگردان فیلم «ستار الکلاسیکو» نیز بعد از دریافت جایزه خود گفت: کارگردانان شریفی داریم که دیگر فیلم نمی‌سازند چون قادر به تأمین مالی آن نیستند.
هادی شریعتی افزود: برخی همکاران من در مشاغل دیگری هستند تا بتوانند معیشت خود را تأمین کنند و این جای بسی تأسف است.