گروه اقتصادی / تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی از تحولات اقتصاد کلان در مهرماه امسال نشان می‌دهد که بسیاری از شاخص‌های اقتصادی کشور رو به بهبود گذاشته است به طوری که رشد سالانه نقدینگی از ۴۲.۸ درصد در پایان مهرماه ۱۴۰۰ به ۳۴.۳ درصد در مهرماه ۱۴۰۱ کاهش یافت.
بررسی تحولات تورم ماهانه شاخص کل کالاها و خدمات مصرفی در سال‌جاری نشان می‌دهد تورم ماهانه شاخص کل مصرف‌کننده در مهرماه سال‌جاری با ۰.۳ واحد درصد افزایش نسبت به ماه قبل (۲.۶ درصد) به ۲.۹ درصد رسید. تورم‌های نقطه به نقطه و دوازده‌ماهه شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در مهرماه سال‌جاری نیز به ترتیب ارقام ۴۴.۷ و ۳۹.۶ درصد را ثبت کرد که نسبت به شهریورماه سال‌جاری به ترتیب معادل ۰.۲ و ۰.۱ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد.
بررسی تورم ماهانه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی به تفکیک گروه‌های اختصاصی «کالا» و «خدمت» در مهرماه نشان می‌دهد تورم ماهانه گروه اختصاصی «کالا» با ۰.۳ واحد درصد کاهش نسبت به ماه گذشته به ۱.۶ درصد رسید. در مقابل تورم ماهانه گروه اختصاصی «خدمت» در این مقطع با ۱.۴ واحد درصد افزایش نسبت به ماه گذشته به رقم ۵.۲ درصد رسید.
بررسی تحولات تورم ماهانه گروه کالا به تفکیک «خوراکی‌ها» و «غیرخوراکی‌ها» مؤید کاهش تورم ماهانه اقلام خوراکی در مهرماه ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل از آن است.به طوری که شاخص بهای خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها (با ضریب اهمیت ۲۵.۵ درصد) با ۰.۹ واحد درصد کاهش نسبت به شهریور و ثبت تورم ماهانه ۱.۲ درصدی، سهمی معادل ۰.۴ واحد درصد را از تورم ماهانه شاخص کل (۲.۹ درصد) در مهرماه سال‌جاری به خود اختصاص داده است.
بررسی بیشتر تحولات شاخص خدمت نیز حاکی از آن است که افزایش تورم ماهانه این گروه عمدتاً متأثر از تحولات شاخص‌های خدمت در گروه «مسکن و خدمات ساختمانی» و «تحصیل» بوده است؛ به‌طوری که سهم این دو گروه از تورم ماهانه خدمت در مهرماه سال‌جاری (۵.۲ درصد) به ترتیب ۴.۴ و ۰.۶ واحد درصد بوده است.
28 میلیارد دلار صادرات در 7 ماه
براساس این گزارش، در حوزه تجارت خارجی با توجه به اخبار منتشره از سوی گمرک ایران، طی هفت ماهه سال ۱۴۰۱ ارزش صادرات گمرکی برابر با ۲۸.۴ میلیارد دلار بود که حاکی از افزایش حدوداً ۵.۶ درصدی آن در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۰ است. ارزش واردات گمرکی نیز در این دوره معادل ۳۱.۷ میلیارد دلار گزارش شده که مؤید افزایش حدوداً ۱۴.۴ درصدی آن نسبت به دوره مشابه سال قبل است.
تحولات بازار ارز در مهرماه
مطابق با اطلاعات مندرج در سامانه معاملات الکترونیکی ارز، بررسی تحولات بازار ارز حاکی از آن است که در مهر ماه متوسط نرخ فروش دلار در بازار حواله حدود ۲۷۱.۹ هزار ریال بود که نسبت به شهریور ماه معادل ۱.۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. در بخش اسکناس نیز متوسط نرخ فروش دلار در این ماه حدود ۲۸۷.۳ هزار ریال بود که حاکی از افزایش ۱.۳ درصدی آن در مقایسه با شهریور ماه است.
نگاهی به بازار مسکن و سهام
در بازار مسکن و بر اساس اطلاعات اخذ شده از سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور، متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده در شهر تهران طی مهرماه ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل ۱.۲ درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل نیز ۳۸.۲ درصد افزایش را تجربه کرد. در بازار سهام نیز شاخص کل بورس اوراق بهادار در روز پایانی مهرماه ۳.۴ درصد نسبت به روز پایانی ماه قبل کاهش یافت. لازم به ذکر است سیاستگذار پولی با رصد مستمر تحولات قیمت دارایی‌ها و توجه به دلالت‌های آن بر تغییر سطح انتظارات تورمی، عنداللزوم اقدامات سیاستی مناسب را در دستور کار قرار خواهد داد.
کاهش معاملات در بازار بین بانکی
بررسی تحولات بازار بین‌بانکی در مهرماه نشانگر کاهشی نسبی در حجم معاملات به دلیل کاهش وجوه در دسترس بانک‌ها بود که ازجمله دلایل آن می‌توان به تداوم فروش اوراق دولتی به بانک‌ها اشاره کرد. این در حالی است که بررسی تغییرات نرخ سود بازار بین‌بانکی گویای تداوم ثبات نرخ مذکور و قرار داشتن آن در محدوده دالان از پیش تعیین شده است.در مهرماه سال ۱۴۰۱، متوسط ماهانه نرخ بازده اوراق مالی اسلامی دولتی با سررسید یک، دو و سه ساله به‌ترتیب با ۱.۰۷، ۰.۷۵ و ۱.۱۳ واحد درصد افزایش نسبت به ماه قبل به ۲۲.۶۳، ۲۳.۲۵ و ۲۳.۵۰ درصد رسیده است. همچنین شیب منحنی بازده اوراق خزانه در مهرماه نسبت به شهریورماه و مرداد ماه تندتر شده و این منحنی نسبت به دو ماه گذشته در سطح بالاتری قرار گرفته است.
روند نزولی رشد نقدینگی
حجم نقدینگی در پایان مهرماه سال ۱۴۰۱ معادل ۵۶۷۶۹.۷ هزار میلیارد ریال بوده که به ترتیب ۱۷.۵ و ۳۴.۳ درصد نسبت به پایان سال و پایان مهر ماه سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است. رشد متغیر مذکور در هفت ماه نخست سال قبل و دوازده ماهه منتهی به مهر ماه سال ۱۴۰۰ به ترتیب معادل ۲۱.۶ و ۴۲.۸ درصد بوده است.لازم به ذکر است که بخشی از رشد نقدینگی در مهر ماه سال ۱۴۰۰ (معادل ۲.۳ واحد درصد از رشد هفت ماهه و ۲.۷ واحد درصد از رشد دوازده ماهه) مربوط به اضافه شدن اطلاعات خلاصه دفتر کل دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مهراقتصاد به اطلاعات خلاصه دفتر کل دارایی‌ها و بدهی‌های بانک سپه (به‌واسطه ادغام) بوده است.
کاهش 1.9 درصدی رشد پایه پولی
حجم پایه پولی در پایان مهرماه سال ۱۴۰۱ (معادل ۷۱۲۹.۳ هزار میلیارد ریال) نسبت به پایان سال ۱۴۰۰، رشدی معادل ۱۸ درصد داشته است. همچنین، نرخ رشد دوازده‌ماهه پایه پولی با ۱.۹ واحد درصد کاهش نسبت به رشد دوره مشابه سال قبل (۳۶.۴ درصد) به ۳۴.۵ درصد در پایان مهرماه سال ۱۴۰۱ رسید.
فروش 27.6 هزار میلیارد تومان اوراق
در مهرماه ۱۴۰۱ با هدف مدیریت نقدینگی بازار بین‌بانکی ریالی، بانک مرکزی در تعامل با بانک‌ها انجام عملیات بازار باز با موضع توافق بازخرید طی چهار مرتبه حراج به‌ترتیب به ارزش ۶۷۳.۷، ۶۷۴.۰، ۶۸۵ و ۶۸۴.۹ هزار میلیارد ریال مجموعاً به ارزش معاملاتی ۲۷۱۷.۶ هزار میلیارد ریال در قالب توافق بازخرید با سررسید ۷ روزه (مانده توافق بازخرید از محل عملیات بازار باز در پایان مهرماه معادل ۶۸۴.۹ هزار میلیارد ریال بوده است) را انجام داده است.
همچنین استفاده بانک‌ها از اعتبارگیری قاعده‌مند در نرخ سقف دالان برای رفع نیازهای نقدینگی طی ۱۷ روز کاری جمعاً به ارزش معاملاتی ۳۲۵.۲ هزار میلیارد ریال (مانده اعتبارگیری قاعده‌مند در پایان مهرماه ۵۹.۳ هزار میلیارد ریال بوده است).
در مهرماه سال‌جاری، طی برگزاری چهار مرحله حراج و یک مرحله پذیره‌نویسی اوراق مالی اسلامی دولتی، جمعاً مبلغ ۲۷.۶ هزار میلیارد ریال اوراق توسط ایستگاه معاملاتی بانک مرکزی به فروش رسید که از این مبلغ، ۲۳ هزار میلیارد ریال آن در پذیره‌نویسی و ۴.۶ هزار میلیارد آن در حراج تماماً توسط سایر سرمایه‌گذاران خریداری شد.

گروه اقتصادی / پس از دو ماه شهریور و مهر که تورم ماهانه روند افزایشی به خود گرفته بود، در هشتمین ماه سال دوباره تورم ماهانه کاهشی شد. درآبان‌ماه هرچند تورم سالانه همچنان روند صعودی دارد، اما با توجه به نزولی شدن تورم ماهانه و نقطه‌ای می‌توان انتظار داشت که درماه‌های آینده تورم سالانه نیز بتدریج عقبگرد داشته باشد.
تازه‌ترین گزارش مرکزآمار ایران از شاخص بهای مصرف کننده درآبان ماه امسال نشان می‌دهد که تورم ماهانه و نقطه‌ای کل کاهشی بوده است. این درحالی است که این روند برای گروه کالاهای خوراکی نیز اتفاق افتاده است.
افت 9 دهم درصدی تورم ماهانه
براساس گزارش مرکزآمار ایران، نرخ تورم ماهانه در آبان ماه سال جاری با کاهش ۰.۹ درصدی نسبت به ماه قبل به ۲.۱ درصد رسید. این درحالی است که درمهرماه این شاخص به 3 درصد رسیده بود. این گزارش حاکی از این است که تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ١.٣ درصد و ٢.٧ درصد بوده است. بدین ترتیب تورم ماهانه اقلام خوراکی نیز در آبان 9 دهم درصد افت داشته است و برای گروه کالاهای غیرخوراکی و خدمات نیز شاهد کاهش 8 دهم درصدی تورم ماهانه هستیم. گفتنی است، نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری و روستایی ٢.١ درصد است که نسبت به ماه قبل برای خانوارهای شهری ١.١ واحد درصد کاهش و برای خانوارهای روستایی ٠.١ واحد درصد افزایش داشته است.
 کاهش ۰.۵ درصدی نرخ تورم نقطه‌ای
همچنین نرخ تورم نقطه‌ای در آبان ماه به ۴۸.۱ درصد رسید، یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ٤٨.١ درصد بیشتر از آبان ١٤٠٠ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. این نرخ در مقایسه با ماه قبل ٠.٥ واحد درصد کاهش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با کاهش ۳ واحد درصدی به ۶۷.۷ درصد رسیده و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با افزایش ۰.۸ واحد درصدی به ۳۶.۹ درصد رسیده است. نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری ٤٧.٣ درصد است که نسبت به ماه قبل ٠.٤ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٥٢.٣ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٠.٩ واحد درصد کاهش داشته است.
تداوم روند کاهشی تورم نقطه‌ای برای چهارمین ماه
اطلاعات مرکزآمار ایران نشان می‌دهد که تورم نقطه‌ای در آبان ماه برای چهارمین ماه پیاپی نزولی بوده است. پس از  تیرماه امسال که این شاخص به 54 درصد رسید، تورم نقطه‌ای درماه‌های بعد به صورت مداوم افت کرده است. درمردادماه امسال این شاخص به 52.2 درصد و در شهریورماه به 49.7 درصد رسید. همچنین درمهرماه نیز تورم نقطه‌ای به 48.6 درصد عقب‌نشینی کرد و درنهایت در آبان به 48.1 درصد رسیده است.
افزایش نرخ تورم سالانه خانوارهای کشور
نرخ تورم سالانه آبان ماه ١٤٠١ برای خانوارهای کشور به ٤٤ درصد رسیده که نسبت به ماه قبل، ١.١ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب ٤٣.٣ درصد و ٤٧.٤ درصد ثبت شد که برای خانوارهای شهری ١.٠ واحد درصد افزایش و برای خانوارهای روستایی ١.٢ واحد درصد افزایش داشته است.
تغییرات قیمت‌ها در ماه جاری
در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «میوه و خشکبار» و گروه «سبزیجات» (گوجه‌ فرنگی و پیاز) است. در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، گروه «بهداشت و درمان» (انواع دارو) و اجاره‌بها بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.

سقف کارت به کارت تغییری نکرده است

بانک مرکزی با تأکید بر اینکه سقف مجموع تراکنش‌های خرید روزانه کلیه کارت‌های یک مشتری کماکان بدون تغییر و مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان است، اعلام کرد: سقف کارت به کارت تغییری نکرده است. بانک مرکزی در توضیح افزایش سقف تراکنش‌های خرید، اعلام کرد: حداکثر تراکنش خرید روزانه از هر کارت متعلق به مشتری حقیقی بانک‌ها از طریق پایانه‌های فروشگاهی و درگاه‌های پرداخت اینترنتی از 50 به 100 میلیون تومان افزایش یافت. سقف مجموع تراکنش‌های خرید روزانه کلیه کارت‌های یک مشتری کماکان بدون تغییر و مبلغ 100 میلیون تومان است. همچنین سقف انتقال وجه کارت به کارت از طریق شعبه، غیرحضوری و برنامه‌های پرداخت‌ساز مثل قبل است و تغییر نکرده است. در هفته‌های اخیر و همزمان با افزایش نوسانات ارزی، بانک مرکزی سقف تراکنش‌های خرید را از 50 میلیون تومان به 100 میلیون تومان افزایش داد، با این مصوبه مشکل مشتریان خرید ارز در صرافی‌ها از چند کارت بانکی تا حدودی رفع شد. 

دریافت ۵ میلیون اظهارنامه مالیاتی جدید

رئیس سازمان مالیاتی گفت: با اتکا بر روش‌های سیستمی و استفاده از آمار و اطلاعات سامانه‌ها در سال گذشته توانسته‌ایم، توفیقات خوبی ازجمله شناسایی ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار مؤدی و ۵.۱ میلیون اظهارنامه جدید به دست آوریم. به گزارش سازمان مالیاتی کشور، داوود منظور در جلسه‌ای با حضور رئیس مرکز آمار ایران با اشاره به لزوم بررسی و رسیدگی به موضوعات واحدیابی مالیاتی اظهار داشت: یکی از وظایف ادارات امور مالیاتی، واحدیابی فیزیکی و سیستمی برای شناسایی مؤدیان و فعالان اقتصادی فاقد پرونده است تا بتوانیم با تشکیل پرونده برای ایشان با فرار مالیاتی به شکل مؤثرتری مقابله کرده و آن را به حداقل برسانیم. وی تصریح کرد: در این مسیر با اتکا بر روش‌های سیستمی و استفاده از آمار و اطلاعات سامانه‌ها در سال گذشته توانسته‌ایم توفیقات خوبی ازجمله شناسایی دو میلیون و ۲۰۰ هزار مؤدی و ۵.۱ میلیون اظهارنامه جدید به دست آوریم؛ اما اعتقاد داریم همچنان ظرفیت بالایی برای شناسایی بیشتر مؤدیان جدید وجود دارد.
منظور با اشاره به لزوم تکمیل و به‌روزرسانی اطلاعات واحدهای کسب‌وکار اعم از تجاری، صنعتی و کشاورزی تصریح کرد: انجام چنین اقداماتی جهت بررسی اینکه این افراد دارای پرونده مالیاتی هستند یا خیر ضروری است. در حال حاضر بانک اطلاعاتی جامع و روزآمد شده در خصوص تعداد فعالان اقتصادی کشور اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی وجود ندارد و لازم است دسترسی به چنین بانک اطلاعاتی در کشور ایجاد شده تا علاوه بر سازمان امور مالیاتی دیگر بخش‌های حاکمیتی نیز بتوانند در صورت لزوم از آن بهره ببرند.
۸۱ هزار صورتحساب الکترونیکی در سامانه مؤدیان صادر شد
رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور گفت: نزدیک به ۸۱ هزار صورتحساب الکترونیکی در سامانه مؤدیان وارد شده که از این تعداد چیزی بیش از پنج هزار و ۲۰۰ فقره در حساب مؤدیان طرف دوم قرار گرفته است. منظور  درخصوص پیشرفت اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان در کمتر از یک هفته از اجرای ۱۰۰ درصدی گام نخست این قانون، برای همه مؤدیان ثبت‌نام شده در نظام مالیاتی به تعداد بیش از ۱۰ میلیون فقره کارپوشه مالیاتی صادر شده است.