ساسان شاه‌ویسی
اقتصاددان
افزایش حجم تجارت خارجی ایران در 8ماه گذشته از چند بعد قابل تبیین است. نخست ممارست، پافشاری و استحکام‌بخشی از موضع رهبری نسبت به اینکه تولید به‌عنوان محوری‌ترین واکسن برای اقتصاد ملی جمهوری اسلامی ایران باید بر محور همه فعالیت‌های اقتصادی قرار بگیرد و چه بسا رویکردی که رهبری به مسأله اقتصاد و مشخصاً تولید داشتند، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های سازنده برای اقتصاد امروز ایران است. همچنین پس از تغییر در دولت یکی از مهم‌ترین دلایل به اراده دولت برای افزایش سطح ظرفیت‌های ملی و استفاده از کارکرد‌بخشی و جریان‌بخشی نیروهای مردمی بود. به‌طور مشخص می‌توان گفت رشد صادرات غیرنفتی مرهون به‌ میدان آوردن نیروهایی است که در دولت قبل مأیوس شده بودند یا در بحث تأمین مالی برای ورود به بازارها، همکاری‌های مؤثر و استفاده از فرصت‌ها، صحنه را خالی کرده بودند، به‌گونه‌ای که اندازه اقتصاد ملی به نصف کاهش یافته بود.  صرف‌نظر از محرک‌هایی که می‌توانست در بحران همه‌گیری کرونا وجود داشته باشد، به نظر می‌رسد مهم‌ترین دلیل بروز این اتفاقات، ناکارآمدی بود. به عبارت دیگر بازگشت به کارایی با وجود آنکه اقتصاد ایران بیشتر دولتی است، ایجاد بستر برای ثبات، آرامش و احیای اعتماد بازیگران اصلی در حوزه تجارت خارجی که اغلب بخش خصوصی هستند، از مهم‌ترین عوامل بود. در نهایت هم می‌توان گفت یکی از راهبردی‌ترین سیاست‌های دولت سیزدهم دیپلماسی فعال با اولویت همسایگان است. به نظر می‌رسد این عوامل در کنار استعداد سرمایه‌گذاری و قابلیت‌های راهبردی جمهوری اسلامی ایران برای فروش نفت که بخش بزرگی از افزایش حجم تجارت خارجی را سبب شد و توانست سطح توقع نمایندگان مجلس در بسته اصلاحیه بودجه را ارتقا دهد، در کنار هم توانسته شرایط جدیدی را ایجاد کند که بتوان از قابلیت‌ها هر چه بیشتر و بهتر بهره برد. همچنین آماری که کارگزاران در حوزه تجارت خارجی، گمرک و بانک مرکزی ارائه می‌دهند عموماً مبین این قابلیت است.
ادامه در صفحه 9