سهیلا طائی
کارشناس مسائل اجتماعی
اوضاع آشفته این روزها نه یک معضل، نه چند معضل که ملغمه‌ای از مشکلات ریز و درشت است که همه روزه در صفحات مجازی سیلی میزد بر صورت آدمی.   و حالا که آمار مرگ روزانه ناشی از کرونا را می‌بینیم و عبور می‌کنیم، در مقابل تصاویر اعتراض خوزستانی‌ها به بحران آب تنها به گذاشتن یک پست در صفحات مجازی بسنده می‌کنیم و ده‌ها مشکل دیگر و واکنش‌های متفاوت.  
مشکلات اقتصادی را هم که مدت‌هاست از یکدیگر پنهان نمی‌کنیم و صورتمان سرخ نیست چون می‌دانیم همه‌ درگیریم؛ همه در هر سطحی با نوعی از مشکلات اقتصادی دست به گریبانیم.  اما ادامه این شرایط به سود چه کسانی خواهد بود؟ آب این شرایط به آسیاب چه کسانی می‌ریزد؟ این روند از ما چگونه مردمانی می‌سازد؟
پاسخ دردناک است و گویا، و هزاران بار به آن پرداخت شده است. راه‌حل اما «اعتماد است و اعتماد» و در آستانه تشکیل دولت سیزدهم، تنها یک وظیفه بر عهده‌ سید ابراهیم رئیسی و تیم اجرایی او خواهد بود که اگر همین یک کار به نحو احسن اجرا شود، می‌توان بار دیگر بر سرمایه اجتماعی تکیه کرد. می‌توان از مردم خواست برای عبور از شرایط آستین بالا بزنند و وارد کارزار شوند، می‌شود انتظار داشت بسیاری از مشکلات در سطح خانواده، کوچه و محله حل شود و آن حلقه مفقوده «اعتماد» است.
در شرایطی که به‌نظر می‌رسد میان نمایندگان مردم در ساختمان بهارستان و خودشان در کوی و برزن فاصله هست، رئیس جمهور منتخب و کابینه‌اش باید خانه به خانه از مردم رأی اعتماد بگیرند. باید مردم را راضی کنند که فرصت بدهند تا دولتمردان خود را به آنها ثابت کنند و ثابت کنند آنها که پست و مقام دارند تافته جدابافته نیستند و بلکه زیر بار مسئولیت کمرشان خم و سرشان پایین‌تر است. ثابت کند همه برای رسیدن به یک هدف متعالی کار می‌کنیم، تعدادی در بدنه مدیریتی دولت و بقیه در بطن جامعه. در شرایط حساس کنونی تنها نیاز ما ساخت اعتماد است. همین بس چرا که مشکلات اقتصادی، بیماری، بحران آب و هوا و... همواره در سطوح مختلف پیش خواهد آمد و عبور از آنها مستلزم اعتماد میان ملت و دولت است.
این تنها راه حل امروز ماست.

فریبا خان احمدی
خبرنگار
با ادامه رشد آمار قربانیان و رکوردشکنی‌های پی در پی مبتلایان جدید و موارد بستری بویژه در تهران وضعیت در مراکز درمانی فوق بحرانی گزارش می‌شود. این در حالی است که ویروس دلتا در کنار سرایت‌پذیری بسیار بالا روزانه بیماران زیادی را روانه بیمارستان‌ها می‌کند. قاسم جان‌بابایی معاون درمان وزارت بهداشت می‌گوید؛ 45هزار تخت بیمارستانی در کشور در اختیار بیماران کرونایی قرار گرفته و تنها در استان تهران، بیش از ۸هزار و ۵۰۰بیمار بستری و تقریباً ۴ هزار بیمار بستری موقت داریم و تعداد بستری‌های روزانه از تعداد ترخیصی‌ها بیشتر شده است. خبرهای رسیده از مراکز درمان نشان می‌دهد بسیاری از پزشکان و پرستاران با وجود تزریق هر دو دوز واکسن کرونا مجدداً به ویروس دلتا مبتلا می‌شوند. البته در کنار اوضاع نابسامان مراکز درمانی در زمینه کمبود تخت‌های بستری، دارو و تجهزات پزشکی همچنین کادر درمان از فشار مضاعف در پیک پنجم ابراز گلایه می‌کنند. اوضاع در کشور با قرمز شدن 285شهر دیگر در حالی رو به وخامت گذاشته است که‌ بند و تبصره‌های مربوط به پروتکل‌های بهداشتی فقط روی کاغذ مانده است؛ جاده‌ها و رستوران‌ها باز است و شلوغی‌ها و رفت‌و‌آمدهای بی‌رویه در داخل شهر همچنان وجود دارد و... همه اینها از امواج سنگین ویروس دلتا در کشور حکایت دارد. هم اینک کار به جایی رسیده که وزارت بهداشت از ناجا و سپاه پاسداران تقاضای کمک کرده بلکه از فشار و بار روی بیمارستان‌های دانشگاهی‌اش کم شود. در چنین شرایطی آمارهای روزانه وزارت بهداشت از افزایش تصاعدی موارد فوت و ابتلا و بستری خبر می‌دهد. دیروز نیز بر‌اساس آمارهای روزانه وزارت بهداشت 24 هزار و 715 بیمار جدید مبتلا به کرونا شناسایی شد که دو هزار و 865 نفر از آنها بستری شدند و 270 بیمار دیگر نیز جان‌شان را از دست دادند. 7 مرداد تعداد موارد بستری با ثبت عدد 3 هزار و 500 بیمار در روز در تابستان 1400 رکورد جدیدی را شکست. همچنین در 24 ساعت منتهی به روز گذشته آمار تزریق واکسن در مجموع به 12 میلیون و 18 هزار و 648 مورد رسید. تعداد تزریق دوز روزانه دیروز 210 هزار و 418 دوز بوده است.
تزریق روزانه واکسن از مرز 400 هزار دوز گذشت
به دنبال تأمین واکسن کرونا در روزها و هفته‌های اخیر و به نوعی به حد نصاب رسیدن قابل قبولی از واکسیناسیون افراد در گروه‌های سنی پر‌خطر، گروه‌های شغلی پرخطر یعنی فاز سوم واکسیناسیون علیه کرونا در کشور کلید خورد و همزمان با عید غدیر واکسیناسیون 10 گروه شغلی یا گروه‌های پرخطر فازسوم واکسیناسیون آغاز شد که شامل معلمان، اصحاب رسانه و خبرنگاران، اساتید حوزه و دانشگاه، زندانیان و کارکنان بانک، قضات و کارمندان دادگاه‌های سراسر کشور و... است. پیش از این واکسیناسیون رانندگان تاکسی و حمل و نقل عمومی و مترو نیز شروع شده بود. این در حالی است که طبق اعلام سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا دو هفته دیگر 8 و نیم میلیون واکسن کرونا وارد کشور می‌شود. در همین زمینه دومین محموله از واکسن آسترازنکا اهدایی از طرف ژاپن به ایران روز جمعه وارد کشور شد. این محموله بیش از یک میلیون دوز است. در عین حال روز گذشته هم دهمین محموله واکسن روسی به حجم 100 هزار دوز وارد کشور شد. علیرضا رئیسی با بیان اینکه علاوه بر مجموع محموله‌های وارداتی واکسن از ژاپن و روسیه که به تازگی وارد کشور شده و به دو میلیون و 30هزار دوز می‌رسد. همچنین تا یکشنبه بیش از یک میلیون و آخر هفته هم یک میلیون و ۲۰۰ هزار دوز واکسن از چین وارد می‌شود، همچنین دو هفته‌ بعد هم ۴ میلیون دوز واکسن دیگر به دست ما می‌رسد. او با اشاره به اینکه تا پایان سال همه‌ ۵۹ میلیون نفر گروه هدف حداقل یک دوز واکسن را دریافت خواهند کرد، گفت: واکسیناسیون افراد بالای ۳۵ سال تا آبان ماه تکمیل می‌شود.
بر‌اساس گزارش‌های روزانه آمار تزریق واکسن کرونا؛ تعداد دوز تزریق روزانه واکسن روز پنجشنبه به 400 هزار و 492 دوز تزریق رسید. آنطور که سخنگوی سازمان غذا و دارو اعلام کرده است؛ در حال حاضر وضعیت به نقطه حداکثری واکسیناسیون روزانه نزدیک شده و با ادامه این روند تقریباً برای دو هفته واکسن موجود است. از طرفی طبق برنامه واکسیناسیون عمومی دوز اول واکسن‌ها تزریق می‌شود و واکسن دوز دوم هم با توجه به ورود محموله‌های جدید ازجمله محموله واکسن آسترازنکا تولید ژاپن روز جمعه و دو محموله از چین در هفته آتی و البته ورود واکسن‌های سبد کوواکس در روزها و هفته‌های آتی و ورود منظم واکسن کوو ایران برکت به سبد واکسیناسیون ملی به صورت هفتگی ادامه خواهد یافت.
بخش خصوصی نخستین محموله واکسن کرونا را وارد کشور کرد
شرکت کوبل دارو پس از اخذ مجوز‌های لازم از سازمان غذا و دارو، اولین محموله واکسن کرونا بخش خصوصی را روز پنجشنبه وارد فرودگاه امام خمینی تهران کرد و به مسئولان وزارت بهداشت تحویل داد. این محموله ۳۱۵ هزار دوز واکسن آسترازنکا است که به‌صورت تحت لیسانس، در شرکت R-Pharm روسیه با نام تجاری R-Covi تولید شده است و پس از انجام تشریفات گمرکی در فرودگاه امام خمینی تهران به مسئولان وزارت بهداشت تحویل داده شد و فرایند انبارش، توزیع و تزریق واکسن کماکان توسط این وزارتخانه انجام خواهد شد.
جزئیات نحوه واکسیناسیون گروه‌های شغلی پرخطر
واکسیناسیون خبرنگاران روز پنجشنبه گذشته در حالی به شکل نمادین انجام شد که بنا به گفته رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت؛ واکسیناسیون دیگر اصحاب رسانه و خبرنگاران نیز به این شکل خواهد بود؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فهرستی از اصحاب رسانه، خبرنگاران و عوامل فنی و اجرایی رسانه‌ها ارائه و با اولویت‌بندی که به نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد بود، واکسیناسیون‌شان آغاز شد و در سراسر کشور انجام می‌شود و واکسیناسیون اصحاب رسانه تداوم می‌یابد.
در گروه‌های شغلی سازمان یا صنف مربوطه، از سوی اداره کل استان‌های مختلف احصا و اعلام می‌شود. به عنوان مثال در اصحاب رسانه با هماهنگی معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در معلمان با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش، اساتید دانشگاه‌ها از طریق وزارت علوم، هموطنانی که در زندان‌ها هستند، از سوی سازمان زندان‌ها و... اعلام می‌شود.
واکسیناسیون معلمان هم تا 25 مرداد ادامه دارد. بر اساس تفاهم بین وزارت بهداشت و درمان با وزارت آموزش و پرورش، تهیه لیست معلمان و نوبت دهی فرهنگیان بر عهده وزارت آموزش و پرورش و تأمین، تهیه و تزریق واکسن برعهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواهد بود.

بــــرش
270 فوتی جدید کرونا در کشور

براساس اعلام مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، تا کنون ۹میلیون و ۳۶۶ هزار و ۲۹۰ نفر دوز اول واکسن کرونا و دو میلیون و ۶۵۲هزار و ۳۵۸ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۱۲ میلیون و ۱۸ هزار و ۶۴۸ دوز رسید. همچنین از ظهر روز 7مرداد تا روز ۸ مردادماه ۱۴۰۰ و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۲۴هزار و ۷۱۵بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که دو هزار و ۸۵۶ نفر از آنها بستری شدند. متأسفانه در طول این بازه زمانی، ۲۷۰ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جان‌باختگان این بیماری به ۹۰ هزار و ۳۴۴ نفر رسید. در حال حاضر ۲۸۵ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۱۱۰ شهر در وضعیت نارنجی، ۵۳ شهر در وضعیت زرد قرار دارند.

محبوبه مصرقانی
خبرنگار
آژیر خطر دلتا در نیمی از کشور نواخته شده است. در حالی که ما همچنان به رعایت پروتکل‌های بهداشتی بی‌توجه هستیم؛ 285 شهر از کشورمان در وضعیت قرمز و 110 شهر در وضعیت نارنجی قرار دارند. تهران نیز جزو خونین شهرهاست که در وضعیت قرمز قرار دارد. این رنگ‌ها گویای شرایط وخیم و اسفبار حاکم بر جامعه است. به گفته رئیس بیمارستان سینا تهران «در موج فزاینده پیک پنجم هستیم و روزانه حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفر برای دریافت دارو مراجعه می‌کنند و این نشان می‌دهد که لود بیماری نسبت به پیک قبلی حدود ۳ تا ۴ برابر بیشتر شده است. اگر افراد دیگری مبتلا شوند پشت درهای بیمارستان می‌مانند.» نجات از این بحران رعایت صددرصدی پروتکل‌های بهداشتی را می‌طلبد در حالی که به گفته مسئولان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور به 44 درصد رسیده است. پروتکل های ساده‌ای همچون زدن ماسک، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، قرنطینه خانگی، عدم حضور و برگزاری مراسم‌ مختلف. حتی افراد بسیاری که جزئی از سرمایه‌های اجتماعی کشورمان هستند قربانی نقض این پروتکل‌ها می‌شوند. افرادی همچون پزشکان، پرستاران، هنرمندان و استادان دانشگاه و بسیاری دیگر که طی این مدت جان باختند. از طرفی رعایت پروتکل‌ها؛ رعایت حقوق شهروندی و افزایش و حفظ سرمایه‌های اجتماعی کشور است. به باور برخی جامعه شناسان هوای یکدیگر را داشتن و رعایت پروتکل‌ها نیز به نوعی سرمایه اجتماعی‌ است که به‌نظر در این شرایط این سرمایه اجتماعی‌ در حال از بین رفتن است. اما چرا برای جلوگیری از شیوع این بیماری یا حفظ جان دیگران و حتی اتلاف زحمات کادر درمان این اصول ساده را رعایت نمی‌کنیم؟ به این بهانه و برای علت‌یابی ساده انگاری مردم در مورد عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی به میان مردم رفتیم تا بدانیم چرا دیگر به فکر سلامت یکدیگر نیستیم.
جنجال در خانواده‌ها بر سر ماسک زدن
منطقه 10 تهران در صف بی‌آر‌تی؛ برخی ماسک زده‌اند و برخی نه! از خانمی که ماسک دارد می‌پرسم آیا به نظر شما صلاح است به آن دو نفری که ماسک شان را فقط از یک گوش شان آویزان کرده‌اند تذکر دهیم که ماسک شان را درست بر چهره بزنند. پاسخ می‌دهد: در حال حرف زدن هستند حتماً رعایت می‌کنند که حداقل ماسک به‌جایی در صورت شان وصل است. برخی‌ها را دیده‌ام که ماسک را فقط در کیفشان می‌گذارند که فقط باشد! انگار این فکر که همراه داشته باشیم کافی است حالا استفاده کنیم یا نه آنچنان مهم نیست. از او می‌پرسم چقدر وظیفه خود می‌داند که اگر کسی را دید به او تذکر دهد؟ «من حتی مادرم را نمی‌توانم کنترل کنم که ماسکش را درست بزند و بارها سر این موضوع که کرونا تمام نشده در خانه‌مان جنجال به پا شده است. از او می‌پرسم آیا می‌داند سرمایه اجتماعی چیست؟ «بله! وحدت اعضای یک جامعه را سرمایه اجتماعی آن جامعه می‌گویند.» به سراغ آن دو نفری که ماسک را بر گوش دارند اما بر بینی و دهان نه! می روم و می پرسم. آیا می دانید با عدم رعایت صحیح پروتکل ها جان دیگران را به‌خطر می‌اندازید؟ «بله همه باید رعایت کنند.» پس چرا ماسکتان را صحیح بر چهره نزدید؟ «خب شلوغ است صدا به صدا نمی‌رسد. من خیلی‌ها را دیده‌ام که حتی با زدن ماسک هم کرونا گرفته‌اند. فکر نکنم آنچنان فرقی داشته باشد.»
اگر قرار بود کرونا بگیرد تا الان گرفته بود
در یکی از خیابان‌های منطقه یازده تهران سر در مغازه‌ای برگه سفیدی چسبانده شده با این مضمون که بدون ماسک وارد نشوید. اما خود فروشنده ماسک ندارد. از او می‌پرسم: ببخشید شما نوشتید بدون ماسک وارد نشوید. چرا خودتان ماسک ندارید؟ «پس از کمی تأمل پاسخ می‌دهد. ماسک دارم ولی هوا گرم است. ماسک می زنم صورتم عرق می‌کند جلوی کولر که می‌نشینم بدتر سرما می‌خورم.» آیا می‌دانید با عدم رعایت همین پروتکل ساده جان دیگران حتی عزیزانتان را به خطر می‌اندازید؟ «خواهر و برادر من گرفتند و خوب شدند. آنچنان هم مسأله مهمی نیست بزرگ‌نمایی می‌کنند تا مدام مغازه‌ها را تعطیل کنند و ما را از کاسبی بیندازند.» می‌پرسم آیا می‌داند سرمایه اجتماعی چیست؟ «پول نفت است که از سرمایه‌های ملی است!» شاگرد مغازه هم ماسک ندارد. ادامه می دهم آیا به همکارتان تذکر نمی‌دهید ماسک بزند؟ «جوان است اگر قرار بود کرونا بگیرد تا الان گرفته بود.» از خود شاگرد مغازه نیز این سؤال را می‌پرسم که چرا ماسک نزده است؟ «بیرون مغازه باشیم می‌زنم داخل مغازه معمولاً خلوت است.» به نظرت با عدم رعایت پروتکل ها جان دیگران و خیلی از افرادی را که جزو سرمایه‌های ملی و علمی کشور هستند به‌خطر نمی‌اندازی؟ «آن اوایل خیلی نگران پدر و مادرم بودم ولی چند هفته‌ای هست واکسن زده اند.» آیا می‌دانی سرمایه اجتماعی چیست؟ «نه، ولی فکر کنم به نخبگان یک مملکت سرمایه اجتماعی می‌گویند.»
در کار دیگران دخالت کردن درست نیست!
یکی از پاساژهای منطقه دو تهران. پاساژ تقریباً شلوغ است. چرا که مغازه‌ها حراج زده‌اند. چشمم به یک مغازه می‌افتد که حراج فصلی زده و مردم در یک مغازه 14 متری که نیمی از آن هم تلنبار لباس است نفس به نفس بر سر خرید ارزان ترین اجناس رقابت می‌کنند. از یکی از آنها که ماسک ندارد می‌پرسم چرا ماسک ندارید؟ نظر فروشنده جلب می‌شود و با صدای بلند می‌گوید خانم مگر ندیدی بیرون مغازه نوشته‌ایم بدون ماسک وارد نشوید. خود مغازه دار ماسک زده است. خانم به حالتی قهرتنه‌ای به من می زند و ماسکش را از کیفش در می‌آورد و به صورتش می زند. از فروشنده می پرسم آیا می‌دانید رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی یکی از اصول مهم پروتکل‌های بهداشتی است؟ «بله می‌دانم من تمام مسائل را رعایت می‌کنم.» پس چرا مشتریان در مغازه نفس به نفس در هم هستند؟ «می‌خندد و می‌گوید اینکه به من مربوط نمی‌شود خب داخل نیایند وقتی می‌بینند شلوغ است.» آیا جان دیگران برایتان اهمیت ندارد؟ «کم پیش می‌آید مغازه شلوغ شود ملت باید از خود شروع کنند من که نمی‌توانم در این بازار خراب نگذارم کسی داخل شود.» آیا می‌دانید سرمایه اجتماعی چیست؟«درست نمی‌دانم اما به افزایش جمعیت یا منابع انسانی مملکت سرمایه اجتماعی می‌گویند برای همین است که به رشد جمعیت اهمیت می‌دهند.» در حین این مکالمه خانمی که در مغازه است سریعاً اسپری ضد عفونی کننده خود را در می‌آورد و دستانش را ضد عفونی می‌کند. از او می‌پرسم آیا اگر کسی ماسک نزده باشد به او تذکر می‌دهد؟ «در کار دیگران دخالت کردن درست نیست. اما نمی‌گذارم خانواده و اطرافیانم بدون ماسک و اسپری از خانه خارج شوند.» از او می‌پرسم آیا می‌داند سرمایه اجتماعی چیست؟ فکر می‌کند و می‌گوید «نه نمی دانم، ولی به نظر می‌رسد به ذخایر مالی و میزان ثروت اندوخته کشورها سرمایه اجتماعی می‌گویند.»
امتداد عاطفی افراد در حلقه سرمایه  جتماعی کاهش یافته
علی کدخدازاده، جامعه شناس درباره عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و سهل‌انگاری مردم می‌گوید: در ابتدا باید توضیح داد که چرا افراد به فکر یکدیگر نیستند و این موضوع به امتداد عاطفی افراد بر می‌گردد. بدین معنا که اگر هر فرد را در مرکز دایره‌ای از جنس احساس و عواطف فرض کنیم، در حلقه نخست این دایره حس همدلی، همراهی نسبت به پدرومادر، خواهر، برادرو فرزند وجود دارند. همچنین دوستان، خویشاوندان در حلقه دوم و سپس افرادی که با آنها در تعامل هستند مانند مردم شهرو کشور، قرار می گیرند. حلقه پایانی شامل همه انسان‌ها و ملل کشورهای دیگر می‌شود. هر چقدر گستره امتداد عاطفی ما بیشتر باشد توجه ما به دیگری و دیگری را مثل خود دانستن بیشتر می‌شود. در کشورما در طول زمان این امتداد عاطفی محدود و محدودتر شده و در حال حاضر به‌نظر می‌رسد برای گروه بزرگی از مردم حلقه امتداد عاطفی در حد دلسوزی برای خانواه‌شان کاهش یافته است.
کدخدازاده در ادامه ارتباط رعایت پروتکل‌های بهداشتی با سرمایه اجتماعی یک کشور این‌گونه تشریح می‌کند: با کوچک شدن امتداد حلقه عاطفی افراد و با این فرمول در حوزه رعایت پروتکل‌های بهداشتی هم فرد کاری نمی‌کند و نگاهش معطوف به دیگری نیست. امکان دارد فرد به هر دلیلی به این نتیجه رسیده باشد که کرونا نمی‌گیرد اما کسانی که امتداد عاطفی دارند و باور توجه به دیگری در آنها درونی شده است به این نتیجه می‌رسند که اگر فردی فکر می‌کند کرونا نمی‌گیرد پس من به احترام او و برای آنکه او رنج نکشد پروتکل‌ها را رعایت می‌کنم. در جامعه ما چنین رفتاری از بین رفته یا بشدت سیر نزولی را طی می‌کند.