حمیده امینی فرد
خبرنگار
بعد از گذشت تقریباً ۶ ماه از آغاز اجرای طرح واکسیناسیون در ایران؛ خبرها حکایت از پیوستن بخش حمل‌ونقل عمومی از این هفته به طرح واکسیناسیون دارد. تاکنون ۷۰۰ راننده تاکسی در کشور بر اثر کرونا فوت کرده‌اند و ۱۰ هزار نفر نیز به کرونا مبتلا شده‌اند. حدوداً ۴۷۶ هزار راننده تاکسی در کل کشور مشغول به کارند که ۸۰ هزار نفر از آنها در تهران فعالیت می‌کنند. در بخش اتوبوسرانی تهران نیز روزانه تست ۹۰ نفر از رانندگان مثبت اعلام می‌شود و این درحالی است که فقط در پایتخت تاکنون ۱۶ نفر از رانندگان اتوبوس بر اثر کرونا فوت کرده‌اند. در متروی تهران نیز در طول یکسال و ۵ ماه اخیر؛ هزار و ۸۰۰ نفر مبتلا به کرونا گزارش شده است که ۶ نفر از آنها راهی آرامستان پایتخت شده‌اند. اما طبق اعلام مسئولان وزارت بهداشت از این هفته به ترتیب اولویت سنی رانندگان در هر سه بخش به صف طویل واکسیناسیون عمومی می‌پیوندند. در برنامه واکسیناسیون؛ رانندگان حمل‌ونقل عمومی جزو اولویت سوم قرار داده شده‌اند که با توجه به زمانبندی اجرای طرح و تأمین واکسن در هفته‌های اخیر؛ اکنون نوبت به این گروه رسیده است. البته فردا در جلسه‌ای مشترک با مسئولان وزارت بهداشت درباره جزئیات اجرای طرح همچون محل اجرا و زمان دقیق بیشتر اطلاع‌رسانی خواهد شد. آن‌طور که معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران خبرداده آغاز اجرای طرح واکسیناسیون رانندگان تاکسی؛ اتوبوس و راهبران مترو از این هفته خواهد بود. سید مناف هاشمی به جلسه‌ای که اخیراً با مسئولان وزارت بهداشت داشته اشاره کرده و گفته است که بهداشتی‌ها قول داده‌اند بزودی واکسن‌های مورد نیاز اختصاص داده شود. از طرفی محمد روشنی؛ مدیرعامل تاکسیرانی تهران هم از آغاز واکسیناسیون رانندگان تاکسی از این هفته خبر داده و تأکید کرده که باتوجه به گروه سنی؛ واکسن اولویت‌بندی شده است. به‌گفته او در فاز اول ۲۰هزار راننده تاکسی در گروه سنی ۵۰ تا ۶۰ سال واکسینه می‌شوند. چراکه رانندگان گروه سنی ۶۰ سال به بالا در اولویت واکسیناسیون وزارت بهداشت قرار دارند. بعد از گروه سنی ۵۰ تا ۶۰ ساله نوبت به گروه سنی ۴۰ تا ۵۰ ساله و به‌همین ترتیب پایین‌تر می‌رسد. محمود ترفع؛ مدیرعامل اتوبوسرانی تهران نیز به «ایران» گفته است که لیست نهایی رانندگان اتوبوس آماده شده و احتمالاً از اواخر این هفته اجرای واکسیناسیون آغاز می‌شود. او تأکید کرده که ۶ هزار نفر راننده در اتوبوسرانی تهران فعالیت می‌کنند که روزانه در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار دارند. در اتوبوسرانی نیز اولویت‌بندی براساس سن راننده‌هاست. میانگین سنی راننده‌ها در بخش اتوبوسرانی ۵۰ سال است. ترفع می‌گوید که در تعطیلات ۶ روزه اخیر نیز با توجه به اینکه برخی مشاغل همچون کادردرمان؛ نیروی نظامی و انتظامی و بخش خدماتی باید در محل کار خود حاضر می‌شدند؛ سرویس دهی بخش اتوبوسرانی همچون گذشته ادامه یافت. علی عبدالله پور؛ نایب رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو هم از اجرای طرح واکسیناسیون در مترو از اواخر این هفته خبر داده است. او به «ایران» می‌گوید که در جلسه فردا جزئیات بیشتری مشخص می‌شود. اما براساس آخرین تصمیم گیری‌ها در مرحله اول ۵ هزار دوز واکسن به مترو اختصاص داده خواهد شد. فعلاً پایانه جنوب (فتح آباد)؛ پایانه غرب (صادقیه) یا ایستگاه شهید بهشتی و سالن ولایت ساختمان مرکزی از طرف شرکت مترو برای اجرای طرح واکسیناسیون پیشنهاد داده شده است.
هزینه‌های کمر شکن درمان کرونا برای رانندگان تاکسی
زهرا دلخواسته که از سال ۹۰ راننده تاکسی در تهران است می‌گوید که فروردین پارسال مبتلا به کرونا شده است و تقریباً چند هفته درگیر بیماری و پروسه درمان شده و نتوانسته کار کند. بیشترین نگرانی‌اش بابت بیماری قلبی و آسم اطفال دخترش‌ است که اجازه نمی‌دهد با خیال راحت مسافرکشی کند. اومی گوید از ترس ابتلای دوباره و درگیری‌هایم هر مسافری را سوار نمی‌کنم از طرفی هزینه‌های زندگی‌ام هم بالاست. قسط مسکن مهر و خودرو و هزینه‌های درمان دخترم امانم را بریده اما درد ما نداشتن بیمه است. هزینه‌های آزاد درمان واقعاً سنگین است.
طیبه تهران‌پور دیگر راننده تاکسی زنی است که تمام معیشتش وابسته به مسافرکشی است. می‌گوید:«کرونا به کنار این ماشین‌ها خودشان یک درد بی‌درمان‌اند. با این وضعیت قطعات یدکی و گرانی و تورم هر روز باید تعمیرگاه باشیم. دیگر وقتی نداریم که به کرونا فکر کنیم!»
محمدرضا صادقی راننده تاکسی دیگری است که از وعده  وعیدهای واکسیناسیون رانندگان خسته شده است. می‌گوید:«از ابتدای امسال قرار بود ما را واکسینه کنند؛ ما همکاران زیادی از دست دادیم؛ خیلی‌ها هم به‌خاطر هزینه‌های بالای درمان خانه نشین شدند. ما را اولویت سوم واکسن گذاشته‌اند اما حداقل کادر درمان می‌داند با بیمار کرونایی مواجه است و امکانات و تسهیلات هم برایش فراهم است ما چه بگوییم که نمی‌دانیم کدام مسافر کرونا دارد یا کدام نه! هرچقدر هم که رعایت کنیم باز امکان ابتلا هست مخصوصاً با این دلتای جدید!» آقای روزبهانی راننده شرکت واحد بخش خصوصی است. او هم امیدوار است که از این هفته واقعاً قول واکسن عملی شود. او می‌گوید که در این چند روز تعطیلی هم با وجود نگرانی و ترس بیماری؛سرکار آمده و مردم هم به هیچ وجه رعایت نمی‌کنند:«مثلاً تعطیل کرده‌اند مردم در خانه بمانند؛ اما بیشتر مشاغل باز بودند و مثل آن اوایل کسی ماسک نمی‌زند. خیلی‌ها نزدیک ما می‌شوند تا پول بدهند یا کارت بزنند اما ماسک نزده یا پایین چانه‌شان انداخته‌اند. مخصوصاً در گرمای هوا. خب من راننده چه کنم که حتی نمی‌توانم در خانه بمانم. در کرج خیلی از راننده‌ها را واکسن زده‌اند خب در تهران که وضعیت بدتر است ماچه گناهی کرده‌ایم؟!»

برش

درشرایط کرونا هم بیمه نداریم
تاج بخش محمدی؛ راننده تاکسی با گلایه از اینکه چرا راننده‌ها باید در ردیف سوم اولویت‌بندی واکسن باشند؛می گوید: «کرونا به معیشت ما لطمه زیادی زد که به این راحتی‌ها قابل جبران نیست. کمک‌های معیشتی و وام هم که بماند. اما ما هر روز در معرض ابتلا به ویروس هستیم از پارسال به ما قول واکسن داده‌اند؛ الان برج پنجم سال جاری هستیم یک‌بار می‌گویند اول خرداد؛ بعد می‌گویند اول تیر حالا هم که گفته‌اند تا آخر هفته ... امیدوارم زودتر به ما هم برسد تا لااقل کمی خیالمان راحت شود.» حسن صالح غلامی که حدود ۱۵ سال است راننده تاکسی در تهران است هم می‌گوید: «تاکسی‌های اینترنتی ۵۰ درصد سفره ما را کوچک کردند. کرونا هم که آمد سفره ما یک‌چهارم شد. مسافربر شخصی هم که آزادانه کار می‌کند. اما خیلی راننده‌ها با اینکه سال‌هاست کار می‌کنند؛هنوز بیمه ندارند.هزینه‌های درمان کرونا کمرشکن است. بعضی‌ها حتی هزینه تست راهم ندارند چه برسد هزینه بستری و درمان!»  نسرین شکرایی؛ راننده تاکسی می‌گوید که راننده‌ها هم همچون کادر درمان در خط مقدم قرار دارند:«ما ممنون کادر درمان هستیم؛ اما آن بیماری که مشکوک به کروناست تا به بیمارستان و آزمایشگاه برسد از تاکسی استفاده می‌کند. یعنی اولین مواجهه‌اش با راننده تاکسی است. شخصاً یک مسافر زن را چند وقت پیش به آزمایشگاه رساندم که مشکوک بود برای اینکه خیالم بابت بچه‌هایم راحت شود؛تست دادم که هزینه زیادی روی دستم گذاشت. چقدر التماس و خواهش که ما را هم در اولویت بگذارید. از یک طرف همکارانمان فوت کرده‌اند که می‌دانیم چقدر زندگی‌شان با این شرایط اقتصادی سخت‌تر شده است و از یک طرف نگرانیم مبادا خودمان هم درگیر شویم. کم‌ترین حق ما داشتن بیمه درمانی است که خیلی‌هایمان از آن محرومیم.»

فریبا خان احمدی
خبرنگار
اوج‌گیری و صعود مجدد مبتلایان و فوتی‌های ناشی از ویروس دلتا ارائه خدمات درمانی را در بیمارستان‌ها دچار چالش جدی کرده است. تخت‌های بیمارستانی اشباع شده و آن‌طور که مسئولان بخش‌های عفونی بیمارستان‌ها می‌گویند در پایتخت حتی یک تخت خالی برای بستری شدن بیماران وجود ندارد و گاه بیماران کرونایی ساعت‌ها در راهروهای اورژانس منتظر خالی شدن تخت‌ها می‌مانند. جهش دلتا آژیر قرمز را بار دیگر به صدا در آورده و روند صعودی تعداد شهرهای قرمز که از جنوب به مرکز کشور در حال گسترش است، خبر از یک بحران جدی در روزهای آتی می‌دهد. با وجود این همچنان تنها راهکار برای در امان ماندن از ترکش‌های پیک پنجم کرونا پرهیز از سفر، دورهمی و زدن ماسک و... است. هر چند که با وجود اعمال تعطیلی‌ 6 روزه و محدودیت‌های شدید کرونایی پروتکل شکنان کمافی السابق از هر راهی برای دور زدن قوانین استفاده کردند و تقاضا برای خرید بلیت اتوبوس بین شهری به چند برابر افزایش یافت و حتی در این بین بساط برخی اغذیه فروشی‌ها در پاتوق‌های تهران به راه بود.
232 شهر قرمز و پرخطر
تحلیل آمارهای مربوط به کرونا در چند روز گذشته نشان می‌دهد همزمان با افزایش شمار شهرهای قرمز به 232 نقطه جغرافیایی پرخطر کرونایی در کشور در روزهای منتهی به هفته گذشته همچنین برای نخستین بار تعداد موارد سرپایی با ثبت عدد 27 هزار و 444 ابتلا به کرونا و تست مثبت و بستری جدید با ثبت عدد 3 هزار و 36 مورد جدید پس از 17ماه به شکل بی‌سابقه‌ای رکورد زد. در تهران نیز وضعیت از رنگ قرمز فراتر رفته ولی با این حال و علی‌رغم اعمال تعطیلی‌های گسترده مراقبت‌ها همچنان روند کاهشی دارد. از سه روز گذشته آمار مرگ‌ها نیز به شکل تصاعدی با ثبت اعداد 213 و 226 بالا می‌رود. دیروز نیز 210 نفر قربانی ویروس دلتا شدند و تست 21 هزار و 814 نفر نیز مثبت شد. با ادامه روند صعودی مبتلایان و موارد فوتی در روزهای گذشته نرخ مرگ و میر کرونا در ایران به رقم حدود 2.96 درصد رسید این عدد در جهان 2.3 درصد است. خبرها از بیمارستان مسیح دانشوری حکایت از افزایش سه برابری مراجعین در پیک پنجم کرونا در مقایسه با پیک‌های قبلی دارد. همزمان با موج پنجم و افزایش مراجعه بیماران به اورژانس کرونای این بیمارستان علی اکبر ولایتی رئیس بیمارستان مسیح دانشوری بر درمان همه بیماران مراجعه کننده یا ارجاعی از بیمارستان‌های دیگر تأکید کرد.
 ورود یک میلیون و ۱۳۰ هزار و ۴۰۰ دوز واکسن از سوی هلال احمر
در هر حال، ویروس دلتا تمام کشور را فرا گرفته که به‌دلیل سرایت‌پذیری بیشتر، تعداد بستری را افزایش داده و عدد مرگ و میر نیز پس از حدود دو ماه مجدداً خیز بلندی برداشته است. این روزها در رابطه با ویروس کرونا دو اتفاق مهم در حال رقم خوردن است؛ یکی وارینت دلتا با قدرت سرایت بالا همه کشور را درگیر کرده و 232 شهرستان در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفتند و بیمارستان‌ها در همه نقاط کشور تا حد زیادی اشباع شده‌اند از طرفی روند واکسیناسیون نسبت به گذشته سرعت بیشتری گرفته است. طبق آمارهای رسمی تاکنون نزدیک به 14 میلیون واکسن کرونا وارد کشور شده و روز پنجشنبه گذشته نیز یک میلیون و ۱۳۰ هزار و ۴۰۰ دوز واکسن از سوی هلال احمر به کشور وارد شد که با ورود این محموله، مجموعاً ۹ میلیون و ۳۰۴ هزار و ۸۰۰ دوز واکسن توسط جمعیت هلال احمر به کشور وارد شده است. در همین حال قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت اعلام کرده با سرعتی که در واکسیناسیون در حال رخ دادن است زمان زیادی نمی‌گذرد تا شرایط آرام‌تر شود و قطعاً تصمیم‌های گرفته شده باعث می‌شود بسرعت سیرصعودی این بیماری کاهش پیدا کند و مرگ و میر صفر شود. همچنین وزیر بهداشت نیز در نامه‌ای به رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی دستور داد استان‌هایی که گروه هدف بالای ۶۰ سال و آنها که بالای ۵۰ سال هستند در صورتی که ۷۵ درصد از گروه های سنی هدف را واکسینه کرده‌اند می‌توانند از فردا برای جمعیت ۶۰-۵۸ ساله در استان‌هایی که گروه سنی هدف، بالای ۶۰ سال بوده و ۵۰-۴۸ ساله
 در استان‌هایی که گروه سنی هدف بالای ۵۰سال است، ثبت‌نام آغاز و واکسیناسیون این گروه با نوبت دهی شروع شود.
مراجعه 70 درصد از گروه‌های سنی تعیین شده به مراکز واکسیناسیون
 اگرچه روز 30 تیر ماه برخلاف روال قبلی آمارهای کرونا در حالی از سوی وزارت بهداشت اعلام شد که برخلاف روزهای گذشته آماری از میزان تزریق واکسن کرونا اعلام نشد با وجود این رصد آمار تزریق واکسن در روز 31 تیر نشان می‌داد در مجموع 431 هزار و 508 دوز واکسن در روز 30 و 31 تیر در کشور تزریق شده که میانگین روزانه تزریق 215 هزار و 754 دوز بوده است البته روند تزریق واکسیناسیون کرونا در کشور اما همچنان ادامه دارد، روندی که گزارش آمار تزریق آن روزانه همراه با آمار موارد مبتلایان، بستری‌ها و فوتی‌های جدید کرونا منتشر می‌شود و بر همین اساس اعلام شده است تا روز 1 مرداد 7 میلیون و 446 هزار و 510 دوز اول واکسن کرونا 2 میلیون و 353 هزار و 976نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به 9 میلیون و 800 هزار و 484 دوز رسیده است؛ به این ترتیب و بر اساس آخرین آمار 126 هزار و 365 دوز تزریق واکسن در 24 ساعت منتهی به روز گذشته در کشور صورت گرفته است. بنا به گفته مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت تاکنون حدود ۷۰ درصد افراد در گروه‌های سنی تعیین شده برای دریافت واکسن به مراکز واکسیناسیون کشور مراجعه کرده‌اند. گفتنی است دستیار وزیر امور خارجه و مدیرکل آسیا و اقیانوسیه از واردات سه محموله جدید واکسن کرونا به کشور طی چند روز آینده خبر داد. «رضا زبیب» روز پنجشنبه در حساب کاربری خود در توئیتر با هشتگ خبر خوب واکسن نوشت: یکشنبه جمعاً حدود ۲/۲ میلیون دوز از چین وارد می‌شود. همچنین جمعه (یک مرداد) یک میلیون دوز آسترازنکا از ژاپن و همچنین 9/1 میلیون دوز باقیمانده این محموله هم بزودی وارد می‌شود.

مدیرکل دفتر سلامت و تندرستی وزارت آموزش و پرورش درباره زمان شروع واکسیناسیون معلمان گفت: تا چند روز آینده فرایند کار از طرف وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پرورش تعریف و اطلاع‌رسانی خواهد شد. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ «محمد محسن بیگی» گفت: اطلاعات کارکنان مجموعه آموزش و پرورش هم در بخش دولتی و هم در بخش غیردولتی در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته است تا در سامانه واکسیناسیون درج شود و در این چند روز اخیر با تعطیلات مواجه شدیم.
وی ادامه داد: احتمالاً تا چند روز آینده فرایند کار از طرف وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پرورش تعریف و اطلاع‌رسانی خواهد شد. فکر می‌کنم در چند روز اول مرداد این امر قابلیت اجرایی نداشته باشد، زیرا هنوز برنامه‌ریزی‌ها در حال انجام است و احتمالاً چند روزی واکسیناسیون معلمان تأخیر داشته باشد، ولی کلیات موضوع در دست وزارت بهداشت است و بزودی انجام خواهد شد. وی گفت: به محض اینکه فرایند واکسیناسیون تعریف شود، تاریخ را اطلاع‌رسانی می‌کنیم تا معلمان طبق بازه زمانی تعیین شده به مراکز مراجعه کنند.
محسن بیگی درباره تعداد معلمانی که اطلاعات آنها به وزارت بهداشت جهت واکسیناسیون ارسال شده است، گفت: تعداد کارکنان آموزش و پرورش در بخش دولتی حدود ۹۳۰ هزار نفر هستند که ممکن است درصد بسیار اندکی هم کم و زیاد شود. در بخش غیردولتی نیز تعداد کارکنان ۲۳۰ هزار نفر هستند و در مجموع نزدیک به یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از کارکنان مجموعه آموزش و پرورش باید واکسینه شوند.
او در پاسخ به این سؤال که آیا این آمار علاوه بر معلمان، کارمندان بخش آموزش و پرورش را هم شامل می‌شود؟ گفت: بله، هر شخصی که با مدرسه سر و کار داشته باشد مشمول این آمار خواهد شد. زیرا همه کارکنان آموزش و پرورش با مدارس سر و کار دارند مانند مدیر مدرسه، عوامل اجرایی، عوامل خدماتی، عوامل نظارتی و... با دانش‌آموزان در تعامل هستند و بنابراین کل مجموعه در این قالب قرار خواهند گرفت.
وی در پاسخ به این سؤال که اولویت واکسن با کدام گروه از معلمان است و آیا معلمان بر اساس سن واکسینه خواهند شد؟ گفت: این مسأله هم جزو مواردی است که باید در همان فرایندی که عنوان شد، از سوی وزارت بهداشت تعریف شود. احتمالاً تفاوت کلی میان معلمان برای واکسیناسیون وجود نداشته باشد، زیرا باید همه معلمان در گروه‌های سنی بالاتر یا پایین‌تر در همه شهر‌ها و روستا‌ها واکسینه شوند. محسن بیگی ادامه داد: فقط ممکن است واکسیناسیون از نظر بازه زمانی طولانی‌تر شود، زیرا در برخی نقاط تعداد و تراکم افراد کمتر و در برخی نقاط بیشتر است. الان بحث اولویت نیست، چه معلمان مدارس استثنایی و چه عادی همه در لیست واکسن قرار گرفته‌اند. کل معلمان در برنامه واکسیناسیون قرار گرفتند، بنابراین تفاوتی میان آنها وجود ندارد. وی در واکنش به بازگشایی مدارس از مهر ماه سال‌جاری و نوع حضور دانش‌آموزان به شکل روزانه یا یک روز در میان در کلاس‌های درس توضیح داد: نوع حضور دانش‌آموزان هنوز مشخص نیست، اما اصل موضوع یعنی بازگشایی مدارس مورد موافقت بخش‌های مختلف است. مقدمات و تدوین شیوه نامه زمانبر خواهد بود و نمی‌توان فعلاً یک نسخه واحد برای همه اعلام کرد، اما ممکن است دستور‌العمل آن تا پایان مرداد ماه ابلاغ و آماده شود.

رئیس سازمان حج و زیارت گفت: امیدواریم پیش از اربعین اعزام زائران عتبات به‌صورت محدود و هوایی آغاز شود. به‌گزارش خبرگزاری صداوسیما علیرضا رشیدیان با بیان اینکه معاون وزیر بهداشت نامه‌ای را در هفت ماده به سازمان حج و زیارت ارسال کرد که در صورت رعایت آن هفت ماده با اعزام هوایی زائران به عتبات عالیات موافقت شده است، افزود: هفته گذشته و پیش از مراسم عرفه معاون سازمان حج زیارت در سفر به عراق با وزیر گردشگری این کشور مذاکراتی را درباره کلیات تفاهمنامه‌ای که تهیه شده بود انجام داد اما با توجه به تعطیلی 10 روزه در عراق قرار شد مذاکرات اعزام زائران ایرانی پس از پایان این تعطیلات ادامه یابد.
رئیس سازمان حج و زیارت گفت: در ایامی که اعزام زائران عتبات به‌صورت رسمی تعطیل شده است برخی به‌صورت غیر مجاز این اعزام‌ها را با ویزاهای غیر زیارتی انجام می‌دهند که هزینه‌های بسیاری را به زائران تحمیل کرده است.  رشیدیان افزود: اگر امکان اعزام زائران عتبات با رعایت شیوه نامه‌های بهداشت فراهم شود هزینه‌های زائران کاهش می‌یابد. وی گفت: با شیوع بیماری کرونا دو هزار و 500 دفتر زیارتی در کشور آسیب دیدند و مشمول تسهیلات حمایتی دولت شدند. رئیس سازمان حج و زیارت افزود: قرار شد به کارگزاران 20 میلیون تومان و به دفاتر 120 میلیون تومان تسهیلات پرداخت شود که تاکنون بیش از 6 هزار و 500 نفر موفق به دریافت این تسهیلات شده‌اند.  رشیدیان گفت: 95 میلیارد تومان مجموع تسهیلات پرداخت شده به کارگزاران و دفاتر زیارتی بوده است. وی افزود: امسال قرار بود زائران ایران به حج تمتع اعزام شوند و در مذاکراتی که نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و عربستان در کشور ثالث داشتند قرار شد سهمیه دو تا سه هزار نفری برای ایران در نظر گرفته شود.تا دوم ذیقعده بنا بر این بود که زائران ایرانی به تمتع اعزام شوند اما دولت سعودی یکباره این موضوع را منتفی کرد.

اردشیر گراوند
جامعه شناس
در کشور ما هنگامی که مناسبتی فرا می‌رسد برخی گمان می‌کنند که باید آن را به بهترین شکل انجام دهند و متأسفانه به عوارض و پیامدهای آن توجهی نمی‌کنند. موضوعی که در روزهای اخیر به مناسبت‌های مختلف تقویمی و غیرتقویمی با آن مواجه بوده‌ایم که در افزایش تعداد مبتلایان بی‌تأثیر نبوده است.
البته به هر تقدیر زندگی جریان دارد و مردم باید بتوانند نیازهای معیشتی خود را تأمین کنند. این درحالی است که افسردگی و فشار عصبی و موضوعات مختلف ناشی از در خانه ماندن، تاب و توان آنها را گرفته است. بنابراین طبیعی است که مردم بی‌توجه به محدودیت‌ها از خانه خارج می‌شوند. اما خارج از خانه هم به‌دلیل گرمای هوا تحمل ماسک دشوار شده است و به این ترتیب با عدم رعایت پروتکل‌ها مواجه می‌شویم. متأسفانه برخلاف بسیاری از کشورهای جهان در کشور ما مسأله و مشکل مردم تنها کرونا نیست. تورم و گرانی ناشی از تحریم‌های سنگین و شدید تحمیل شده شرایط سختی را برای مردم رقم زده و حالا کرونا نیز به‌عنوان معضلی جدی به این موارد اضافه شده است. در حقیقت درکشور ما کرونا مسأله آخر است و مشکلات اقتصادی بر همه مشکلات حتی کرونا سایه انداخته است. به‌عنوان مثال یک خانواده 4 نفره با درآمد ماهانه حدود 5 میلیون تومان چگونه می‌توانند ماهانه حدود 600 تا 700 هزارتومان را به خرید ماسک و ... اختصاص دهند. از این‌رو می‌توان گفت که مسائل مختلف با هم بر سر مردم آوار شده و مجموع این مشکلات باعث شده گروهی از مردم هم نه اینکه نخواهند بلکه نتوانند پروتکل‌های بهداشتی را بدرستی رعایت کنند.
نکته جدی‌تر این است که مردم برای زندگی تنها به خود اتکا می‌کنند و در این شرایط است که گاهی منافع فردی را به منافع جمعی ترجیح می‌دهند و اعمال محدودیت‌های وضع شده و حقوق شهروندی را زیرپا می‌گذارند. نتیجه این رفتار افزایش تعداد مبتلایان و مرگ و میر ناشی از دلتا کرونا که قدرت سرایت بسیار زیادی دارد خواهد بود. این درحالی است که اگر محدودیت‌ها با کمک‌های دولتی برای گذران این دوران دشوار همراه می‌شد شاید با شرایطی به مراتب بهتر مواجه می‌شدیم. اما متأسفانه شرایط اقتصادی حاکم بر کشور به‌دلیل تحریم‌های غیرمنصفانه این امکان را از دولت گرفته است.
کاهش اعتماد اجتماعی یکی دیگر از دلایلی است که کمرنگ شدن توجه به پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی را درپی داشته است. به این معنا که برخی تناقضات در رفتار و گفتار مسئولان بهداشتی کشور سبب شده اعتماد اجتماعی بشدت کاهش یابد و شهروندان دستورالعمل‌های بهداشتی و رعایت محدودیت‌ها را جدی نگیرند.
در نهایت موضوع دیگری که به نظر می‌رسد در زیرپای گذاشتن حقوق شهروندی و رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی اهمیت بالایی دارد اما کمتر مورد توجه قرار گرفته این است که به مردم گفته نشده که هریک نفری که براثر بیماری از دنیا می‌رود بیش از 25 خانوار را درگیر می‌کند. به این معنا که مرگ 200 نفر در روز یعنی حدود 5000 خانوارایرانی در روز درگیر عوارض مرگ ناشی ازبیماری کرونا می‌شوند و هزینه‌ای که خانوار ایرانی برای این موضوع می‌پردازد هزینه‌ای بسیار زیاد است. از این‌رو در شرایط فعلی ضروری است دستگاه‌های حاکمیتی بیش از پیش وارد میدان شوند تا بتوانیم با آسیب و عوارض کمتری از این بحران خطرناک عبور کنیم.

بیژن یاور
مدرس دانشگاه و صاحبنظر در حوزه مدیریت بحران، ریسک و پدافند غیرعامل
کشور عزیزمان ایران اسلامی، کشوری خشک و نیمه خشک می‌باشد و این بدان معناست که خشکسالی واژه‌ای شناخته شده است. این مخاطره یعنی خشکسالی به دلیل حجم پایین بارش امسال پررنگ‌تر نیز شده است و اگر مراقبت ننماییم، می‌تواند مشکل‌ساز شود. آب فقط برای مصرف شرب نیست بلکه برای مصارف کشاورزی، صنعتی و نمونه‌های مشابه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در اینجا برای روشن شدن اهمیت آب به تعریف واژه‌ای تحت عنوان آب مجازی (Virtual Water) می‌پردازیم. «آب پنهان» یا «آب مجازی» یا «آب نهفته» مفهومی است که توسط پرفسور تونی آلن درسال ۱۹۹۳ معرفی شد و مقدار آبی است که یک کالا یا یک فرآورده کشاورزی طی فرایند تولید مصرف می‌کند تا به مرحله تکامل برسد و مقدار آن معادل جمع کل آب مصرفی در مراحل مختلف زنجیره تولید از لحظه شروع تا پایان می‌باشد. جالب است بدانیم که برای تولید هر کیلو گوشت گاو 13 هزار و 500 تا 15 هزار لیتر آب مورد نیاز است. لذا همان طوری که می‌بینیم آب که مایع اساسی برای حیات انسان است از اهمیت ویژه و حیاتی برخوردار است.
در نواحی اطراف کلانشهرها شاهد برداشت بیش از حد از سفره‌های آب زیرزمینی هستیم که باعث ایجاد فرونشست‌هایی در قالب فروچاله‌ها شده است که این موارد خود به عنوان یک مخاطره درنظر گرفته می‌شود و باید به سرعت برای آن راه حل‌هایی عملی اندیشید تا در آینده کلانشهرها دچار مشکلات پیچیده‌تری نگردند.
امروزه و در دنیای کنونی بسیاری از مناقشات بر سر تأمین آب اتفاق می‌افتد که مناقشات (تأمین) آب (Water Conflicts= Watcon) نامیده می‌شود. در منطقه شاهد مناقشات آب بین کشورهای منطقه از جمله ترکیه، عراق و سوریه هستیم.
این روز‌ها شاهد ورود گام به گام به پیک پنجم کرونا و بیماری ناشی از ویروس کرونای جهش یافته جدید موسوم به دلتا هستیم و طبیعی است که به تبع آن تبلیغات مربوط به رعایت پروتکل‌ها بیشتر شده و در اثر آن مصرف آب براساس مخاطره مذکور افزایش می‌یابد تا یکی از پروتکل‌ها یعنی شستن دست‌ها، البسه و موارد آلوده عملی گردد. اما آیا مصرف آب آن هم از نوع آب شرب برای انجام پروتکل‌ها به صورت بهینه صورت می‌پذیرد یا اینکه صرفه‌جویی در کار نیست!
استفاده از روش‌های هوشمند و فناوری‌های نوین خود می‌تواند باعث صرفه‌جویی در مصرف آب گردد. این مورد می‌تواند از طریق نصب شیرآلات هوشمند با چشم الکترونیکی برای شستن دست‌ها و همچنین بر سر راه سردوشی‌ها قرار گیرد تا از این طریق باعث صرفه‌جویی مطلوب در زمینه مصرف آب گردد.
نتیجه اینکه با همکاری ستاد مقابله با کرونا، وزارت نیرو و سازمان‌های مربوطه باید تمهیداتی بهینه و به‌روز برای مدیریت منابع آب در شرایط کنونی همه‌گیری کووید 19 اندیشیده شود تا ضمن حفظ منابع آب گرانبها خصوصاً آب شرب که متأسفانه به مصارف غیر شرب نیز می‌رسد از هدررفت این منبع لایزال الهی خودداری شود. به عبارت ساده‌تر باید تدابیر ساده، هوشمند، به‌روز و فناورانه‌ای اندیشید تا بر اساس سناریوی چند مخاطره‌ای (Multi Hazard) بتوان منابع آب را حفظ نمود. متفاوت بیندیشیم!

روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد؛ در ۲۴ ساعت گذشته، ۲۱۰ بیمار کرونایی جان خود را از دست دادند و مجموع جانباختگان این بیماری به ۸۸ هزار و ۲۷۳ نفر رسید.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، تاکنون ۷ میلیون و ۴۴۶ هزار و ۵۱۰ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۲ میلیون و ۳۵۳ هزار و ۹۷۶ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار و ۴۸۶ دوز رسید.
در اطلاعیه شماره ۱۱ مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت درخصوص برنامه ملی واکسیناسیون کرونا تأکید شده است که «نظر به ارتقای ظرفیت واکسیناسیون روزانه در سراسر کشور و فراهمی واکسن مورد نیاز برای تکمیل واکسیناسیون گروه‌های اعلام شده و با توجه به دریافت واکسن در بخش قابل توجهی از هموطنان ثبت نام شده، مستدعی است به منظور تداوم روند روز‌های اخیر و پیشگیری از کندشدن فرایند واکسیناسیون، افراد تحت شمول در گروه‌های سنی اعلام شده در اولین فرصت ممکن نسبت به ثبت نام در سامانه واکسن به نشانی اینترنتی salamat.gov.ir و اخذ نوبت اقدام نمایند.  از پریروز تا دیروز یکم مرداد ۱۴۰۰ و بر اساس معیار‌های قطعی تشخیصی، ۲۱ هزار و ۸۱۴ بیمار جدید مبتلا به کرونا در کشور شناسایی شد که ۲ هزار و ۴۳۲ نفر از آن‌ها بستری شدند. مجموع بیماران کرونا در کشور به ۳ میلیون و ۶۴۵ هزار و ۶۵۴ نفر رسید. خوشبختانه تاکنون ۳ میلیون ۲۲۰ هزار و ۴۴۵ نفر از بیماران، بهبود یافته و یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. ۴ هزار و ۶۹۶ نفر از بیماران مبتلا به کرونا در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند. تاکنون ۲۵میلیون و ۴۰۰ هزار و ۴۹۹ آزمایش تشخیص کرونا در کشور انجام شده است.
هم اکنون ۲۳۲ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۱۱۷ شهر در وضعیت نارنجی و ۹۹ شهر در وضعیت زرد قرار دارند.