هدی هاشمی
خبرنگار
از همان روزهای اول آموزش مجازی تا به امروز مسئولان آموزش و پرورش، معلمان و خانواده‌ها در یک موضوع با هم یکصدا بودند و آن هم افت تحصیلی و موضوع یادگیری دانش‌آموزان در آموزش‌های مجازی است. در حقیقت هر چه به روزهای امتحانات نزدیک‌تر ‌شدیم اعتراض خانواده‌ها نسبت به افت تحصیلی فرزندانشان بیشتر شد و دانش‌آموزان هم بارها اعلام کردند دل خوشی از شیوه‌ آموزش مجازی ندارند و در این مدل آموزشی نمی‌توانند درس‌ها را به‌خوبی یاد بگیرند. خانواده‌ها هم با اینکه در این سال تحصیلی بیشتر از گذشته با فرزندان خود همراه بوده‌اند، از آموزش مجازی ناراضی هستند و می‌گویند که فرزندانشان حتی درس‌های نه‌چندان سخت را هم یاد نگرفتند. این موضوع حالا به یک دغدغه جدی مسئولان آموزش و پرورش تبدیل شده است، چراکه آنها هم به افت تحصیلی و یادگیری دانش‌آموزان تأکید می‌کنند. در این باره معاون ابتدایی وزیر آموزش و پرورش به خبرنگار «ایران» می‌گوید: «متأسفانه دانش‌آموزان در مقطع ابتدایی در مهارت‌های خواندن و نوشتن دچار مشکل شده‌اند.» از سوی دیگر معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش هم به افت تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه اول و دوم اشاره می‌کند و می‌گوید: «دانش‌آموزان متوسطه اول در درس‌های عربی، ادبیات و ریاضی مشکل دارند و دانش‌آموزان متوسطه دوم هم در درس‌های فیزیک، شیمی، رWیاضی و عربی دچار افت شدند.»
نمره‌ها عالی اما غیرواقعی است
افت تحصیلی دانش‌آموزان دغدغه جدی هر ساله خانواده‌هاست. اولیای دانش‌آموزان همیشه دلشان می‌خواهد که فرزندانشان نمرات بالا بگیرند با اینکه در این روزهای کرونایی به‌خاطر امتحانات غیرحضوری بیشتر دانش‌آموزان نمره‌های عالی می‌گیرند اما خانواده‌ها به‌خوبی می‌دانند که این نمره‌ها، نمره‌های واقعی فرزندانشان نیست. خبرنگار «ایران» با خانواده چند دانش‌آموز در پایه‌های مختلف گفت‌و‌گو کرده است و از آنها درباره درس‌هایی پرسیده که دانش‌آموزانشان در آن افت شدید تحصیلی داشته‌اند. مادر همایون دانش‌آموز پایه نهم یکی از همین خانواده هاست. او نمره‌های میان ترم پسرش را غیرواقعی می‌داند و در این باره می‌گوید: «امسال همه نمرات پسرم ١٩ یا ٢٠ بود. فکر کنید ریاضی را ٢٠ گرفت. رفتم مدرسه گفتم که سال قبلش با داشتن معلم خصوصی ریاضی ١٧ میشد چطور امسال که درس‌هایش سخت‌تر شده ریاضی و علوم را ٢٠ و ١٩ گرفته است. گفتم در خانه یک تمرین ریاضی را نمی‌تواند حل کند چطور توانسته این همه ٢٠ ردیف کند. البته که معلمش هم قبول داشت که به خاطر شرایط امتحان همه کلاس نمره‌های بالا گرفته‌اند در کل پسرم در درس علوم و ریاضی افت شدیدی داشته و خودم می‌بینم که تمرین ریاضی نمی‌تواند حل کند.»
منیره جلالی هم دو دختر دارد مانلی که کلاس دوم است و زیبا که دانش‌آموز پایه یازدهم علوم انسانی است. او درباره افت تحصیلی دخترانش می‌گوید: «مانلی وقتی کلاس اول بود کرونا آمد و مدارس تعطیل شد الان دخترم کلاس دوم است. امسال هم که کلاً آموزش‌ها مجازی بود الفبا را اصلاً یاد نگرفت و من کل تابستان پارسال داشتم با او الفبا کار می‌کردم. امسال هم در دروس ریاضی و فارسی بسیار مشکل داشت. کتاب فارسی‌اش را حفظم. زیبا هم در درس‌های تخصصی اش مشکل دارد عربی و فلسفه برایش خیلی سخت است.»مادر امیر حسین دانش‌آموز کلاس پنجم ابتدایی هم به درس فارسی اشاره می‌کند و می‌گوید: «در ادبیات فارسی پسرم بسیار افت کرده است. روخوانی، روان خوانی و املاهایش بسیار ضعیف شده، سال تحصیلی گذشته کتاب فارسی را بهتر از امسال می‌خواند. امسال فقط شعرها را حفظ کردند اصلاً معنای لغت‌ها را نمی‌داند. اصلاً هم دوست ندارد از روی کتاب بخواند.»
مادر پارسا دانش‌آموز پایه دهم ریاضی هم می‌گوید: «رشته ریاضی کلاً سخت است و به‌خاطر آموزش‌های مجازی پسرم در دروس فیزیک، ریاضی و شیمی مشکل پیدا کرده است البته معلم خصوصی گرفتم تا مشکلی برای درس‌های پایه‌اش به‌وجود نیاید بچه‌های ریاضی علاوه بر درس‌های تخصصی در درس عربی هم مشکل دارند.»
افت تحصیلی را نمی‌توان انکار کرد
برخی از معلمان بر این باورند که تدریس‌های مجازی آنچنان کیفیتی نداشته است. همین موضوع موجب شد تا بسیاری از دانش‌آموزان در درس‌های پایه‌ای و  اختصاصی‌شان دچار مشکل شوند. موضوعی که علی زرین نشان معلم فیزیک متوسطه اول و دوم به آن اشاره می‌کند: «ما نمی‌توانیم افت تحصیلی دانش‌آموزان را انکار کنیم. با توجه به اینکه در متوسطه اول و دوم تدریس می‌کنم در جریان هستم که بیشتر معلمان از افت تحصیلی دانش‌آموزانشان شکایت دارند. بچه‌های ریاضی و تجربی بیشتر در درس‌های ریاضی، فیزیک و شیمی دچار افت تحصیلی شدند و دانش‌آموزان هنرستان هم در دروس کارگاهی بسیار ضعیف هستند. خیلی از دانش‌آموزان با مفاهیم ابتدایی کارهای عملی رشته‌های خود آشنایی ندارند. برای سال تحصیلی آینده این افت باید جبران شود. به‌نظرم باید بخشی از ساعت تدریس را به درس‌های سال قبل اختصاص دهیم، چرا که اگر توجهی به این افت تحصیلی نکنیم دانش‌آموزان از درس و مدرسه گریزان می‌شوند. البته این برنامه‌ریزی هم نیاز به حضور دانش‌آموز در مدرسه دارد.»
مشکلات معلمان مناطق محروم بیشتر از معلمان کلانشهرها است. آنها از یک سو با اولیای دانش‌آموزانی در ارتباط بودند که سواد چندانی نداشتند و در سوی دیگر دانش‌آموزانی را داشتند که به خاطر نداشتن گوشی نمی‌توانستند در فضای مجازی برای آموزش حاضر شوند. محسن رضایی معلم پایه ابتدایی منطقه سردشت دزفول است. او در این باره می‌گوید: «ما در منطقه‌ای محروم تدریس می‌کنیم. در این منطقه آنتن دهی بسیار ضعیف است و خانواده‌های دانش‌آموزان هم توانایی خرید گوشی‌های هوشمند برای فرزندانشان را ندارند. بنابراین ما مجبور بودیم که کلاس‌ها را حضوری برگزار کنیم از اسفند ماه به‌خاطر قرمز شدن استان خوزستان کلاس‌های حضوری هم تعطیل شد. این روزها که امتحانات را برگزار می‌کنم متوجه شدم بچه‌ها چقدر افت تحصیلی داشتند. بچه‌های پایه‌های ابتدایی خواندن و نوشتن را به‌خوبی یاد نگرفتند. اکثر دروس نیمه کاره مانده است و نتوانستیم تمام کنیم. باید منتظر باشیم تا کلاس‌ها دوباره حضوری شود و خودمان به دانش‌آموزان درس‌ها را آموزش دهیم متأسفانه بیشتر خانواده‌ها در این مناطق بی‌سواد هستند و نمی‌توانند درس‌های باقی مانده را به فرزندانشان آموزش دهند.»
مریم علی محمد هم معلم کلاس پنجم ابتدایی در منطقه رودهن است. او می‌گوید: «بچه‌ها در درس ریاضی و فارسی افت داشتند. برخی‌هایشان که فقط می‌آمدند در شاد حاضری می‌زدند و می‌رفتند. پیگیر هم که می‌شدیم می‌گفتند این چه مدل درسی است. امسال به خاطر نوع آموزش و مدل امتحان خیلی از دانش‌آموزان نمره بالا گرفتند این درحالی است که می‌دانم این دانش‌آموز در درس مثلاً ریاضی خیلی ضعیف است و اگر حضوری امتحان بدهد نمره پایین می‌گیرد. پیشنهادم به آموزش و پرورش این است که اولاً سال تحصیلی آینده را حضوری برگزار کنند و بعد هم از ظرفیت فضای مجازی استفاده کنند. ما در سال تحصیلی آینده هم تدریس حضوری داشته باشیم و هم مجازی. یکسری از دروسی که نیاز به کار عملیاتی و تمرینی ندارد معلم آن را در فضای مجازی تدریس کند و وقت تدریس حضوری را به درس‌هایی مثل ریاضی و فارسی که دانش‌آموزان در آن خیلی افت کردند، بدهیم.‌ معلم‌ها باید درس‌های سال گذشته را دوره کنند.»
برنامه آموزش و پرورش برای جبران افت تحصیلی دانش‌آموزان
رضوانه حکیم‌زاده معاون ابتدایی وزیر آموزش و پرورش افت تحصیلی دانش‌آموزان را تأیید می‌کند و می‌گوید: «چندی پیش به استان‌ها ابلاغ کردیم تا مدیران مدارس دانش‌آموزان را مورد ارزیابی کیفی قرار دهند. بر اساس این ارزیابی دانش‌آموزانی که از حمایت خانواده‌هایشان برخوردار بودند و اولیای آنها وقت بیشتری برایشان می‌گذاشتند به لحاظ علمی در سطح بالاتری از دانش‌آموزانی بودند که خانواده‌هایشان بی‌سواد بودند. متأسفانه دانش‌آموزان در مقطع ابتدایی در مهارت‌های خواندن و نوشتن دچار مشکل شده‌اند.» او درباره برنامه‌های جبرانی وزارتخانه برای این افت تحصیلی می‌گوید: برای تابستان برنامه‌ریزی برای استان‌ها بویژه استان‌های محروم داریم تا دانش‌آموزان بتوانند خواندن و نوشتن را تقویت کنند. از دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و خیرین فرهنگی در مناطق کمک خواهیم گرفت تا برنامه‌های آموزشی ما را در مناطق اجرایی کنند البته برای سال تحصیلی آینده هم برنامه‌ریزی خواهیم کرد و در حال حاضر در حال تنظیم برنامه سال بعد هستیم و حتماً به این موضوع هم رسیدگی می‌کنیم.
علیرضا کمره‌ای معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش هم به افت تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه اول و دوم اشاره می‌کند و می‌گوید: هنوز امتحانات دانش‌آموزان تمام نشده که بتوانیم آماری اعلام کنیم اما طبق بررسی‌های ما دانش‌آموزان دچار افت یادگیری و آموزشی شده‌اند. بیشترین مشکل دانش‌آموزان هم در دروس پایه است. دانش‌آموزان متوسطه اول در درس‌های عربی، ادبیات و ریاضی مشکل دارند و دانش‌آموزان متوسطه دوم هم در درس‌های فیزیک، شیمی، ریاضی و عربی دچار افت شده‌اند. البته این موضوع در سال‌های پیش هم بوده است اما امسال به خاطر آموزش مجازی بیشتر شده است.
او به برنامه‌های پیش‌بینی شده اشاره می‌کند و می‌گوید: ما برنامه‌های مختلفی برای جبران این افت تحصیلی داریم؛ برای پایه اول و دوم متوسطه بعد از امتحانات کلاس‌های تقویتی در فضای مجازی برگزار می‌کنیم از مدارس می‌خواهیم در درس‌هایی که دانش‌آموزان به مشکل برخورده‌اند کلاس جبرانی بگذارد. ما طبق قوانین نظام آموزشی می‌توانیم این برنامه را برای دانش‌آموزان بگذاریم، چراکه وضعیت و شرایط کرونایی موجب افت و ریزش تحصیلی در دانش‌آموزان مقاطع مختلف شده است. البته افت تحصیلی در سنین پایین‌تر بیشتر دیده می‌شود. دانش‌آموزان مقطع ابتدایی در شرایط خاص تری قرار دارند.

پس از اتمام واکسیناسیون سالمندان بالای 80 سال، از اول هفته خرداد ماه واکسیناسیون همگانی در فاز دوم با گروه‌های سنی 75 سال به بالا استمرار پیدا کرده و همچنین تزریق واکسن به سالمندان 70 سال نیز در کشور کلید می‌خورد. بنا به اعلام وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از اوایل این هفته واکسیناسیون افراد 70 سال و بالاتر آغاز شده و سپس نوبت به 65 سال و 60 سال خواهید رسید. وعده‌های مسئولان وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا بر این نکته تأکید دارند که تا پایان خرداد و اوایل تیر جمعیت بالای 60 سال کشور واکسینه می‌شوند. علاوه بر این بیماران صعب العلاج و سرطانی هم در این فهرست قرار دارند. ایران تاکنون 5 میلیون و 647 هزار و 800 دوز واکسن دریافت کرده و آن‌طور که سعید نمکی وعده داده این هفته سه یا چهار محموله دیگر واکسن کرونا وارد کشور می‌شود. بدین ترتیب پیش‌بینی می‌شود روزانه 300 تا 500 هزار نفر در کشور واکسینه خواهند شد.
واکسیناسیون همگانی در حالی در مدار سرعت قرار گرفته که سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا جمعه شب در گفت‌و‌گو با خبرنگاران در کلاب هاوس از واردات 12 میلیون دوز واکسن کرونا تا پایان خرداد خبر داد و گفت از امروز شنبه واکسیناسیون بالای ۷۰ سال را آغاز می‌کنیم و امیدواریم تا پایان خرداد افراد بالای ۶۰ سال را واکسن بزنیم.به گفته علیرضا رئیسی، ایران با
دو کشور دیگر برای خرید واکسن قرارداد بسته‌ و حجم اعظم واکسن‌ها از این دو کشور خواهد بود.
وی با بیان اینکه بیش از ٣ میلیون واکسن توزیع شده است، عنوان کرد: ما با توجه به تعداد سالمند بالای ٧۵ سال واکسن برای هر خانه بهداشت توزیع می‌کنیم و کد ملی، تاریخ تولد، ساعت تزریق، نوبت واکسن فرد تزریق کننده و ثبت کننده در سامانه آنلاین ثبت می‌شود. تاکنون ٢ میلیون و۴۶٠ هزار واکسن تزریق و بیش از ٣ میلیون واکسن توزیع کرده‌ایم.طبق وعده معاون بهداشت واکسیناسیون بیماران زمینه‌ای در نیمه تیرماه آغاز می‌شود. علاوه بر این به گفته وی، اقشار مختلف مانند رانندگان تاکسی، اتوبوس و خلبان‌ها و... از وزارت بهداشت درخواست واکسن دارند و واقعاً این مشاغل و گروه‌هایی مانند خبرنگارانی که به بیمارستان‌ها رفت و آمد دارند در خطر هستند و از تیر ماه واکسیناسیون مشاغل پرخطر را شروع می‌کنیم.سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا درباره گواهینامه واکسیناسیون کرونا برای سفر خارجی گفت: در ایران برای کسانی که دو دوز واکسن تزریق کرده باشند می‌توانیم گواهینامه الکترونیکی یا کاغذی واکسیناسیون کرونا صادر کنیم. مطابق اعلام سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا همچنین در خرداد ماه حدود ١.۵ تا ٢ میلیون و از تیر ماه ٧ تا ٨ میلیون دوز واکسن برکت به دست وزارت بهداشت خواهد رسید.

طبق اعلام وزارت بهداشت، در ۲۴ ساعت منتهی به روز گذشته ۲۰۰فوتی ناشی از کرونا و همچنین شناسایی ۱۱هزار و ۲۵۰ بیمار جدید کووید19 در کشور گزارش شد. به‌ گزارش وبدا، بنابر اعلام مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت تا کنون دو میلیون و ۴۲۲ هزار و ۷۶۵نفر دوز اول واکسن کرونا و ۴۴۵ هزار و ۲۰۱ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به دو میلیون و ۸۶۷ هزار و ۹۶۶دوز رسیده است. از ظهر روز 30اردیبهشت تا روز ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۱۱ هزار و ۲۵۰ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که هزار و ۵۳۲ نفر از آنها بستری شدند. در حال حاضر ۳ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۲۶۲ شهر در وضعیت نارنجی و ۱۸۳ شهر در وضعیت زرد قرار دارند.

سمیرا جنت‌دوست
سرآشپز بین‌المللی و مؤلف چندین کتاب‌ آشپزی دارای مقام جهانی
سال‌هاست که سبک زندگی اغلب ما بویژه ساکنان کلانشهرها دچار تغییرات زیادی شده و این تغییر سبک پس از شیوع ویروس کرونا با دگرگونی‌های فزاینده دیگری نیز همراه بوده است. امروزه بخش عمده فعالیت‌های ما در ادارات و حتی مدارس به‌صورت پشت میزنشینی و دفتری انجام می‌شود؛ اغلب ما مسافت خانه تا محل کار یا سایر مکان‌ها را با خودرو طی می‌کنیم و در محیط‌های بسته و کوچک فعالیت بدنی زیادی نداریم.
حتی فعالیت و‌ تحرک کودکان امروزی در مقایسه با نسل‌های قبل دچار تغییرات زیادی شده به گونه‌ای که بازی‌های سنتی مانند لی‌لی، گل کوچیک، بالابلندی و... که همراه با تحرک زیاد بود و‌ در فضای کوچه و‌ پارک انجام‌ می‌شد امروز جای خود را به‌ گونه‌های کامپیوتری این بازی‌ها داده است.
با وجود همه تغییرات مذکور، طی این سال‌ها فرهنگ غذایی خود را متناسب با سبک زندگی تغییر نداده‌ایم و به آن بی‌توجه بوده‌ایم. کمتر به این نکته اندیشیده‌ایم که تغییر الگوی غذایی نه تنها در مصرف میزان کالری غذا بلکه در روش‌های پخت نیز باید مورد بازبینی و دقت قرار گیرد و از روش‌های پخت جایگزینی استفاده کنیم که با سبک کنونی زندگی مان همخوانی دارد.  برای مثال کشک بادمجان به‌عنوان یک غذای سنتی و لذیذ که همه ما عادت کرده‌ایم بادمجان آن را در روغن سرخ کنیم. هراندازه هم کار روغن‌گیری آن انجام شود در نهایت روغن زیادی به غذا پس می‌دهد و همراه آن خورده می‌شود حال آنکه می‌توان با یک قاشق روغن و بخارپز کردن بادمجان غذای سالم‌تر تهیه کرد.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشت مدت زمان پخت، متناسب با مواد گوناگون برای حفظ ارزش غذایی مواد است. هر شخصی که تجربه اندکی هم در آشپزی داشته باشد قابلیت تشخیص مدت زمان متفاوت مواد غذایی را دارد و با کمی دقت و توجه می‌توان در فرایند پخت، مواد غذایی ای که نیازمند پخت طولانی‌تر است را زودتر و موادی مانند سبزیجات را که خیلی سریع پخته می‌شود در مراحل پایانی اضافه کرد. حتی مدت زمان پخت سبزیجات مختلف با یکدیگر نیز متفاوت است که به منظور حفظ ویتامین‌های آن بهتر است به‌صورت تفکیک شده و در زمان مناسب به غذا اضافه شود. سرخ کردن مواد غذایی می‌تواند جای خود را به روش‌های بخارپز شده بدهد اما همان طعم را داشته باشیم.
موضوع دیگر تغییر تدریجی عادت‌های غذایی بد و ضرورت ایجاد عادت غذایی مناسب و سالم است.نمی شود یک مرتبه روغن را از غذاهایمان حذف کرد یا میزان مصرف نمک را کاهش داد اما به‌صورت تدریجی امکان اصلاح عادت‌های بد غذایی وجود دارد. کم‌ کم می‌توان میزان مصرف روغن را کم کرد و به سمت پخت غذاهای بخارپز روی آورد. مسأله دیگر توجه به مصرف تنقلات و خوراکی‌های میان وعده است که در طول روز مصرف می‌کنیم؛ اگر یک روز از هر خوراکی  که خورده می‌شود یک عدد جدا گذاشته شود در انتهای روز از حجم و مواد مختلفی که در طول روز هنگام فعالیت‌های گوناگون به‌صورت خودآگاه یا ناخودآگاه خورده‌ایم حیرت زده می‌شویم. می‌توانیم این تنقلات را هوشمندانه انتخاب و اولویت‌بندی کنیم و موادی که کالری اضافه به بدن می‌رساند و سوزانده نمی‌شود و حتی بسیاری از آنها را که مضر نیز هستند ، حذف کرد چرا که گاهی اوقات متوجه چیزهایی که در طول روز به‌صورت ذره ذره می‌خوریم نیستیم. مثلاً به جای خوردن چند خرما با چای یک خرما را به چند قسمت تقسیم کرد.
بنابراین با توجه به تغییر روش و سبک زندگی بهتر است در روش پخت غذاهایمان نیز تغییراتی ایجاد کنیم و درخصوص مصرف مواد غذایی سالم دقت بیشتری داشته باشیم. می توان با استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های مختلف همانگونه که دوست داریم غذاهایمان جا بیفتد در عین حال بسیاری از ویتامین‌هایی که در اثر جوشیدن از بین می‌رود نیز در غذا حفظ شود.
در اهمیت و ضرورت توجه به متناسب‌سازی الگوهای تغذیه‌ای با سبک زندگی ذکر همین نکته بس که من به‌عنوان مؤلف چندین کتاب آشپزی با مقام جهانی و 25 سال تجربه در حوزه تدریس آشپزی بر این موضوع تأکید دارم که روش‌های پخت و پز و استفاده درست و هوشمندانه از مواد غذایی باید با سبک زندگی کنونی هماهنگ شود.
میزان مصرف کالری در غذاهای سنتی ایرانی باید منطبق با میزان فعالیت‌های روزانه باشد و می‌توان با تنوع بخشیدن به غذا و انتخاب مواد غذایی به جذب مواد معدنی کمک کرد.