گروه اقتصادی- کاهش قیمت طلا، ارز و سکه و بازگشت رنگ سبز به بازار سرمایه، تحولات بازارها در روز گذشته بود که بعد از سخنان حسن روحانی، رئیس جمهوری و اعلام شکسته شدن تحریم‌ها، رقم خورد.
پیشروی مثبت مذاکرات وین در هفته‌های اخیر تأثیر مثبتی بر بازارها داشته و کاهش نرخ ارز، طلا و سکه را شاهد بودیم. روز گذشته بازار بورس هم بعد از مدت‌ها افت شاخص، با رشد روبه‌رو شد. کارشناسان در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به چشم‌انداز مثبت مذاکرات، از ادامه این واکنش مثبت بازارها در روزها آینده خبر دادند. رئیس جمهوری در جلسه هیأت دولت در روز چهارشنبه گفت: «قولی که به مردم دادیم این است که در این ماه‌های پایانی که حدود ۳ ماهی از دولت مانده همچنان ما اهدافمان را دنبال می‌کنیم. هدف ما این است که تحریم را برداریم، کرونا را مهار کنیم، معیشت مردم بهتر شود و تا آنجایی که می‌توانیم طرح‌های نیمه‌تمام را تکمیل کنیم. بانک مرکزی وظیفه مهمی بردوش دارد و کار بزرگی دارد انجام می‌دهد. اینکه قیمت دلار کاهش پیدا می‌کند و ارزش پول ملی بالا می‌رود یعنی تورم  رو به کاهش است و مردم ‌می‌توانند اجناس مورد نیاز خود را راحت‌تر و با قیمت عادلانه‌تری خریداری کنند.» تحولات مثبت بازارها بعد از این ارزیابی روحانی از روند مذاکرات، با سرعت بیشتری پیش رفت.
دلار در محدوده 20 هزار تومان
روند نزولی قیمت ارز در بازار چند هفته‌ای است که آرام و تدریجی ادامه دارد. عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی روز سه‌شنبه با اشاره به کاهش قیمت دلار اظهار کرده بود که «احتمال رفع تحریم‌ها و آزادی منابع بانک مرکزی، انتظارات مثبتی در بازار ارز ایجاد کرده است و کاهش نرخ ارز در این بازار امری منطقی است.» به این ترتیب روز گذشته نرخ دلار در صرافی‌های بانکی در مقایسه با روز پیش از آن با ۷۸۴ تومان کاهش به رقم ۲۰ هزار و ۹۴۷ تومان رسید. قیمت فروش یورو نیز تا عصر روز گذشته با کاهش ۵۶۷ تومانی نسبت به روز سه‌شنبه به رقم ۲۵ هزار و ۳۰۰ تومان رسید. قیمت خرید هر دلار نیز روز چهارشنبه معادل ۲۰ هزار و ۵۳۲ تومان و نرخ خرید هر یورو نیز ۲۴ هزار و ۷۹۹ تومان بود. روز گذشته همچنین نرخ خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۰ هزار و ۸۴۶ تومان و نرخ فروش آن ۲۰ هزار و ۶۴۰ تومان اعلام شد. نرخ یورو در این بازار ۲۵ هزار و ۲۳۹ تومان و نرخ فروش آن نیز ۲۴ هزار و ۹۹۰ تومان اعلام شد. در روز کاری گذشته، در سامانه نیما، حواله یورو به قیمت ۲۶ هزار و ۹۲۸ تومان فروخته و حواله دلار به قیمت ۲۱ هزار و ۲۵۰ تومان معامله شد. کارشناسان بازار ارز معتقدند تحولات سیاست خارجی، افزایش امیدواری به موفقیت مذاکرات وین، آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران و کاهش سفته‌بازی در بازار ارز، باعث شده قیمت انواع ارز در هفته‌های اخیر روند کاهشی داشته باشد. محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در واکنش به کاهش قیمت ارز در بازار به تسنیم گفته است که «نرخ کنونی ارز فراتر از ارزش واقعی بوده و ناشی از سفته‌بازی و فضای روانی است. نرخ ارز در روز‌های آینده با توجه به کم شدن تقاضای کاذب در بازار کاهش یافته و به نرخ اقتصادی نزدیک می‌شود.»
کاهش قیمت طلا و سکه
روند نزولی قیمت روزهای اخیر، نرخ سکه را از بیش از 11 میلیون تومان در آستانه قیمتی 9 میلیون تومانی قرار داده است. نرخ طلا نیز با سرعت بیشتری از قیمت سکه در حال کاهش است. محمد کشتی‌آرای، نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر در گفت‌و‌گو با «ایران»، قیمت انس جهانی و نرخ ارز در بازار داخل را 2 عامل تعیین کننده قیمت در بازار سکه و طلا عنوان کرد و گفت: روز گذشته انس جهانی تغییر قیمتی نداشت اما با کاهش نرخ ارز بازار سکه و طلا هم شاهد روند کاهشی قیمت بود. کشتی‌آرای گفت: کاهش قیمت طلا و سکه 4 هفته به‌صورت مداوم ادامه داشته است. البته تأثیر کاهش نرخ ارز بر قیمت طلا بیشتر بوده و روز گذشته شاهد کاهش بیشتر قیمت طلا نسبت به قیمت سکه بودیم.
مقاومت سکه
نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر با اشاره به کاهش قیمت سکه از 11 میلیون تومان به محدوده قیمتی 9 میلیون تومان گفت: اما سکه در برابرکاهش قیمت مقاومت می‌کند و به همین دلیل روز گذشته دوباره سکه حباب قیمتی را تجربه کرد. کشتی‌آرای مقاومت سکه به کاهش بیشتر قیمت را کاهش عرضه عنوان کرد و گفت: به علت بسته بودن بازار طلا و جواهر، عرضه سکه بشدت کاهش یافته است از طرف دیگر فروش سکه هم کم شده است چون مردم سکه را در ماه‌های گذشته با قیمت بالا خریدند حاضر نیستند با قیمت پایین بفروشند و ضرر کنند. نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر گفت: برای ارزیابی دقیق قیمت‌ها در بازار سکه باید تا شنبه منتظر بمانیم. اگر ستاد کرونا بازشدن بازار را اعلام کند قطعاً در صبح شنبه شاهد نوسانات قیمتی سکه در بازار خواهیم بود. شروع داد و ستد، عرضه و تقاضا و قیمت ارز به گفته کشتی‌آرای 3 عامل تعیین‌کننده قیمت سکه در روز شنبه و در صورت بازگشایی بازارها اعلام کرد. کشتی‌آرای با اشاره به ارزیابی مثبت از مذاکرات گفت: اگر روز شنبه دلار کاهش قیمت داشت میزان عرضه سکه هم نقش مهمی در تعیین قیمت آن دارد، اگر عرضه مناسبی صورت بگیرد در انتظار کاهش قیمت بیشتر سکه خواهیم بود. در بازار روز چهارشنبه قیمت هر سکه تمام طرح قدیم 9 میلیون و 250 هزار تومان، طرح جدید 9 میلیون و 280 هزار تومان، نیم سکه 5 میلیون و 100، ربع سکه 3 میلیون و 200، سکه گرمی یک میلیون و 850 و هر گرم طلای 18 عیار 908 هزار تومان بود. قیمت هر انس طلا در بازار جهانی هم روز گذشته 1776 دلار بود.
شاخص مثبت شد
در بازار سرمایه، روز چهارشنبه بالاخره رشد به بورس برگشت و این بازار بعد از مدت‌ها سبز پوش شد. شاخص کل در بازار بورس روز گذشته پنج ‌هزار و ۲۰۳ واحد رشد داشت که در نهایت این شاخص به رقم یک میلیون و ۱۷۲ هزار واحد رسید. حمید میرمعینی، کارشناس بازار سهام در گفت‌و‌گو با «ایران» تأکید کرد: لغو تحریم قطعاً بربازار سرمایه اثر مثبت دارد و این اثر به‌صورت رشد شاخص در کوتاه‌مدت نیست. در بلندمدت بازار سرمایه از ثبات سیاسی، کاهش تحریم‌ها و بهبود اوضاع اقتصادی تأثیر مثبت قابل‌توجهی می‌پذیرد. میرمعینی در‌خصوص رشد مثبت شاخص در روز گذشته گفت: نمی‌توان رشد مثبت بازار را در روز چهارشنبه به کاهش قیمت دلار تعمیم داد و گفت ریزش بازار پایان یافته و رشد شروع شده است. روز گذشته مثبت شدن سهام چند شرکت بزرگ موجب رشد مثبت بورس بود در حالی که سهام حدود 80 درصد شرکت‌ها روز گذشته هم منفی بود. میرمعینی گفت: در کوتاه‌مدت باید منتظر باشیم در صورت لغو تحریم نرخ ارز در چه نقطه‌ای به ثبات می‌رسد. در حال حاضر جهت بازار سرمایه تکلیف خود را با نرخ ارز نمی‌داند. بخشی از سهم‌ها در حال حاضر از کاهش قیمت دلار تأثیر گرفته و این سهم‌ها کاهش ارزش دارند. اگر قیمت ارز به نقطه ثبات و تعادل برسد در آن‌صورت معاملات به این نرخ واکنش نشان می‌دهد. میرمعینی افزود: شرکت‌های صادراتی و وارداتی بیشترین تأثیر را از کاهش نرخ ارز دارند اما باید نرخ ارز به ثبات برسد تا ارزش‌گذاری دقیقی از سهام شرکت‌های بورسی بویژه شرکت‌های صادرات محور را داشته باشیم.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، کاهش تحریم در میان‌مدت و بلندمدت اثر مثبتی بر روند بورس بویژه شرکت‌های وارداتی دارد. این شرکت‌ها بسیاری از قطعات و ملزومات مورد نیاز را در زمان تحریم با قیمت چند برابری وارد می‌کردند که لغو تحریم و کاهش قیمت دلار ارزش سهام این شرکت‌ها را افزایش می‌دهد البته شرکت‌های صادراتی هم در بلندمدت از روند مثبت کلی که بر اقتصاد حاکم می‌شود، سود می‌برند. در مجموع ارزیابی بسیار مثبتی از تأثیر کاهش تحریم و کاهش قیمت دلار بر بازار سرمایه در میان‌مدت و بلندمدت وجود دارد.

بازگشت آرامش به بازار سرمایه با مصوبات سران قوا

 نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران با اشاره به مصوبات بورسی ستاد هماهنگی اقتصادی سران قوا، گفت: این موضوع نشان‌دهنده حمایت سران سه قوه از بازار است و می‌تواند آرامشی را در بازار بین سهامداران ایجاد کرده و به بازگشت تعادل به معاملات بورس کمک کند.
«عباس آرگون»، به مصوبات اخیر سران قوا برای بهبود وضعیت بازار سرمایه و تأثیر آن بر معاملات بورس اشاره کرد و افزود: سیاست‌هایی که مسئولان حاضر در کشور برای تغییر شرایط بازار در پیش گرفتند، نشان‌دهنده آن است که وسعت بازار و تعداد سهامدارانی که درگیر این بازار شده‌اند با سال‌های گذشته تغییر زیادی کرده است و اکنون رقمی بیش از ۵۰ میلیون سهامدار در این بازار حضور پیدا کرده‌اند. وی خاطرنشان کرد: گستردگی و وسعت بازار سهام باعث شده است تا سران قوا، مجلس، دولت و دیگر ارکان اصلی بازار تصمیمات لازم را برای بهبود وضعیت بازار اتخاذ کنند که این موضوع، نشان‌دهنده اهمیت بالای بازار سهام در میان مسئولان ارشد کشور است. آرگون اظهار داشت: با توجه به بزرگی بازار سهام نباید از این به بعد به اظهارنظرهای غیرتخصصی در بورس برای خرید سهام توجه کرد بلکه بهتر است سهامداران با در نظر گرفتن زوایای مختلف معاملات بورس سرمایه‌های خود را وارد این بازار کنند. نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران معتقد است که بازار سهام از ظرفیت بسیار بالایی برای سرمایه‌گذاری برخوردار است و باعث انتقال نقدینگی از بخش‌های غیرمولد به بخش مولد خواهد شد./ایرنا

عطیه لباف
 خبرنگار
تابستان بسیار سختی از نظر تأمین آب و برق پیش روی کشور قرار دارد و متخصصان این دو حوزه می‌گویند که امسال به‌خاطر کاهش بارش‌ها هم در تولید برق از نیروگاه‌های برقابی دچار کمبود می‌شویم و هم در تأمین آب از منابع سطحی. اما بحران کم آبی را هرچند که نگران کننده است؛ بازهم با کاهش سطح زیر کشت کشاورزی یا افت فشار آب در شبکه‌های شهری و روستایی می‌توان پوشش داد؛ ولی جبران کسری تولید برق که حدود 3200 مگاوات تا 4 هزار مگاوات برآورد می‌شود، در این مدت کوتاه بسیار دشوار  و احتمال وقوع خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده خیلی زیاد است.
فرصت سرمایه‌گذاری برای افزایش تولید برق شاید تنها در بخش نیروگاه‌های تجدیدپذیر یا پروژه‌های در آستانه افتتاح وجود داشته باشد که رقم آنها هم چندان قابل توجه نیست. اما هنوز یک راه برای جبران این کسری وجود دارد و آن هم افزایش همکاری‌ها برای مدیریت مصرف است. شنیده می‌شود که شرکت توانیر یک برنامه 45 موردی را تهیه کرده که هنوز به تصویب نهایی نرسیده و اطلاعات جزئی آن در دسترس نیست. تنها درباره آن گفته شده که در این برنامه سقف الگوی مصرف برق هر استان در ماه‌های اردیبهشت، خرداد و تابستان تعیین شده تا با سازوکارهای تشویقی مشارکت و همکاری مشترکان برای مدیریت مصرف برق، مصرف استان در آن حد تأمین شود که نیازمند هدایت، حمایت و همراهی استانداران است. به‌نظر می‌رسد که بخشی از این برنامه مانند سال‌های اخیر، شامل مواردی نظیر همکاری دوطرفه با صنایع و کشاورزی و پرداخت پاداش همکاری به آنها، توقف فعالیت مزارع رمز ارز مجاز در ساعات پیک مصرف و پرداخت پاداش به این بخش، تغییر ساعات کار ادارات و اعمال خاموشی در ادارات دولتی در ساعات پیک ظهر و استفاده از نیروگاه‌های متعلق به صنایع در جبران بخشی از کسری تراز برق در اوج مصرف تابستان 1400 باشد. اما از نظر کارشناسی و فنی باید چه اقداماتی انجام شود تا در پیک امسال به خاموشی برنخوریم؟ و اگر قرار است خاموشی رخ دهد، وزارت نیرو باید چه برنامه‌ای برای کاهش خسارات به بخش خانگی و صنعت و به طورکلی اقتصاد در پیش بگیرد؟
تنها ابزار شرکت توانیر برای تابستان امسال
تا صحبت از کمبود برق و خاموشی می‌شود، برخی انگشت اتهام را به‌ سمت مزارع استخراج رمز ارزها می‌گیرند. اما مسأله اینجاست که کمتر از 1500 مگاوات از 60 هزار مگاوات پیک برق کشور به این بخش (مجاز و غیرمجاز) مربوط می‌شود که آن هم مجازها در ساعات پیک مصرف باید دستگاه‌های ماینر را خاموش کنند و سهم آنها از این رقم نیز کمتر خواهد شد.
محمودرضا حقی فام، کارشناس برق و استاد دانشگاه در خصوص علت نگرانی‌های برقی چند سال اخیر به «ایران» می‌گوید: «مسأله اینجاست که در سال‌های اخیر به سبب اقتصاد ناسالم صنعت برق و کسری منابع مالی سالانه کمتر از 3 هزار مگاوات ظرفیت جدید وارد شبکه شده و در اغلب سال‌ها این رقم حدود 2500 مگاوات بوده که توان عملی آن حدود 1700 مگاوات برآورد می‌شود. این درحالی است که برای عبور مطمئن از پیک تابستانی، ما سالانه به 5 هزار مگاوات ظرفیت نصب شده جدید نیاز داریم که در کنار مدیریت مصرف باید وارد شبکه می‌شد. چراکه کشور ما یک کشور خشک و نیمه خشک است و احتمال خروج نیروگاه‌های برقابی از مدار تولید یا رشد مصرف بیش از احتمالات و انتظارات همواره وجود دارد.» او درباره راهکار باقیمانده برای شرکت توانیر که از پیک تابستان امسال بدون خاموشی عبور کند، توضیح می‌دهد: «واقعیت این است که تنها ابزار مانده در دست توانیر، مدیریت مصرف از طریق همکاری و امضای قرارداد با مشترکان صنعتی و کشاورزی و تشویق و توصیه به مردم برای کاهش مصرف است. البته با توجه اینکه بیش از 5 هزار مگاوت همکاری در سال‌های گذشته میان توانیر و صنایع و بخش کشاورزی شکل گرفته، بعید می‌دانم به اندازه کسری تولید برق در تابستان امسال در این بخش ظرفیت خالی وجود داشته باشد و به این سبب احتمال وقوع خاموشی بسیار زیاد است.» حقی فام با تأکید بر اینکه نباید صنعت برق را با احتمالات مدیریت کرد، اذعان می‌کند: «در سال‌های آینده شرایط سخت‌تر نیز خواهد شد و نباید مانند دانش‌آموز شب امتحانی در شروع فصل گرم هر سال دنبال راهکار بگردیم. باید از همین حالا برای سال‌های آتی برنامه‌ریزی کنیم، تا این بحران در یک نقطه متوقف شود.»
ایران نیازمند یک نقشه مصرف است
کارشناسان بر این باورند که علاوه بر توسعه نیروگاه‌ها و اصلاح شبکه باید صنعت برق در نحوه مدیریت مصرف نیز تجدید نظر کند. به‌عبارتی دولت بعد باید روی اصلاح اقتصاد برق، هدایت منابع به‌ سمت نیروگاه‌سازی و در کنار آن استفاده از تکنیک‌های صحیح مدیریت مصرف نظیر ارتقای بهره‌وری و راندمان وسایل برقی خانگی، تجهیزات صنعتی و ساختمان‌ها برود که البته تنها وظیفه وزارت نیرو نیست و وزارت صمت و وزارت راه و شهرسازی نقش مهم تری در این شیوه مدیریت مصرف دارند. حقی فام با اشاره به این مسائل توضیح می‌دهد: «نباید در صنعت برق بیش از حد به این شیوه‌های جاری مدیریت مصرف تکیه کرد و به‌طور مستمر در تابستان نگران بود. این شیوه به اقتصاد ضربه می‌زند و روش مطمئنی نیست. نمی‌توان از مردم فقط انتظار داشت. باید اقتصاد برق را سامان داد و تکنیک‌های مدیریت مصرغ را مطابق روال صحیح جهانی تعریف کرد.» این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به اینکه نمی‌توان مصرف مردم مناطق جنوبی کشور را با میانگین‌های جهانی مقایسه کرد، ادامه می‌دهد: «وزارت نیرو باید سطح قابل قبول مصرف را برای هرمنطقه مطابق با جغرافیای همان منطقه تعریف کند. وقتی در جنوب کشور گرمای هوا به 45 درجه می‌رسد نمی‌توان انتظار داشت که کولرها را خاموش کنند. اما می‌توان روی ارتقای سطح انرژی بری وسایل سرمایشی منطقه سرمایه‌گذاری کرد و بدون آنکه مردم منطقه متوجه شوند مدیریت مصرف انجام داد.» او با بیان اینکه بخش قابل توجهی از 22 هزار مگاوات بار سرمایشی تابستان‌ها ناشی از کارایی پایین سیستم‌های نصب شده است که قسمتی از آن به سبب ناتوانی مردم در خرید سیستم سرمایشی با راندمان بالاتر است و بخشی نیز به سبب بهره‌وری پایین تولیدات داخلی و در دسترس مردم است، می‌گوید: «وزارت صمت و نهادهای مربوطه باید به این مسأله رسیدگی کنند و در صورت ارتقای راندمان، ظرفیت قابل توجهی از برق آزاد می‌شود؛ آن هم بدون آنکه مردم و اقتصاد متضرر شود.»
راه صحیح مدیریت مصرف برق
حقی فام در مورد شیوه صحیح مدیریت مصرف در جهان توضیح می‌دهد: «دنیا به این نتیجه رسیده که پتانسیل کاهش مصرف بسیار محدود است و تنها 10 درصد از مصرف را می‌توان با تکنولوژی و مکانیسم‌های پیشرفته مدیریت کرد. اما در ایران تصور می‌شود که بخش مدیریت مصرف یک دریای بی‌انتهاست و مدام می‌توان به این بخش فشار آورد. البته با سه شیوه اصولی هنوز فرصت اصلاح صحیح مصرف و اقتصاد برق کشور وجود دارد که باید به آن توجه شود.» او ادامه می‌دهد: «تکنیک دقیق این است که مدیریت مصرف به مصرف کننده تحمیل نمی‌شود اما با سه اقدام مصرف کننده به سمت کم مصرفی سوق داده می‌شود. نخست آنکه در یک زمانبندی بلند مدت افزایش کارایی سیستم با تجهیزات کم انرژی‌بر بالا می‌رود. به این ترتیب بدون اینکه مردم و صنعت متضرر شوند مصرف کاهش می‌یابد. در بحث دوم، با سیگنال‌های قیمتی به مصرف کننده گفته می‌شود که کدام ساعات باید مدیریت مصرف انجام دهد و اگر این کار را نکند، باید پول آن را کامل بپردازد. این موضوع علاوه بر مدیریت مصرف، برای صنعت ایجاد منابع نیز می‌کند. در مورد سوم که خیلی مهم و جهان پیشرفته روی آن کار کرده است، روش تبدیل برق به یک کالای قابل فروش و ماندگار در ساعات غیر پیک است.»
این کارشناس برق در مورد روش سوم توضیح می‌دهد: «در این روش، ما در زمستان‌ها که نزدیک به 25 هزار مگاوات نیروگاه در حالت تعطیل و غیر اقتصادی داریم باید برنامه‌ای تعریف کنیم که بتوانیم برق از آنها بگیریم و به صنایع بدهیم تا هم خاموش نمانند و هم درآمد داشته باشند که به اقتصاد صنعت برق نیز کمک شود. این مسأله در دنیا به اسم «Power-to-X» معروف است و به این ترتیب منابعی از فروش برق به دست می‌آید که به توسعه این صنعت و جبران کمبودها کمک می‌کند. در کشورهای صنعتی ضریب بار که متوسط مصرف به پیک مصرف است بیش از 90 درصد است اما در ایران حدود 60 درصد است که نشان می‌دهد روی این اصل بخوبی کار نکرده‌ایم.»
عبور بدون خاموشی نیازمند همکاری بیشتر مردم با دولت
در خصوص اینکه امسال را چگونه می‌توان بدون خاموشی سپری کرد، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران نیز می‌گوید: «شنیده می‌شود که وزارت نیرو در تلاش است بخشی از نیروگاه‌های تجدیدپذیر نیمه تمام و نیروگاه‌هایی را که با اندک سرمایه‌گذاری به مرحله تولید می‌رسند با افزایش تزریق منابع مالی به مدار بیاورد. اما مسأله بزرگتر از این ظرفیت هاست و تنها راهکار مدیریتی مصرف و افزایش همکاری با مردم است.» حمیدرضا صالحی در گفت‌و‌گو با «ایران» ادامه می‌دهد: «پروژه‌هایی که می‌توانست کمک کننده باشد، کاهش تلفات و بهینه‌سازی مصرف بود که به‌دلیل نبود بودجه برای دولت و اقتصادی نبودن پروژه‌ها به نتیجه مطلوب نرسید. ما به اندازه حداقل 2 هزار مگاوات می‌توانستیم از این محل جبران کسری‌ها را داشته باشیم و انرژی ذخیره کنیم اما اکنون تنها همکاری صنایع، کشاورزی، ادارات و بخش تجاری و خانگی می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند.» او تأکید می‌کند که برای سال‌های آتی باید اقتصاد برق ساماندهی شود تا سرمایه‌گذاری به میزان کافی شکل بگیرد و دوباره شاهد بحران در صورت وقوع خشکسالی نباشیم. صالحی با اشاره به اینکه حدود 300 ساعت در سال مصرف برق ایران بالا می‌رود، اظهار می‌کند: «باید با استفاده از ابزارهایی مانند سنکرون (اتصال و هم ترازی) شبکه برق کشور با کشورهای شمالی که مصرفشان عکس ایران است و در زمستان بیش از تابستان مصرف دارند، به تبادل برق بپردازیم و بخشی از کسری‌های تابستان را از این محل تأمین کنیم. همچنین با بهینه‌سازی مصرف و آزادسازی قیمت و رفتن به سمت سازوکار داد و ستد بورسی باید اقتصاد برق را سامان دهیم و از کسری بیشتر تولید جلوگیری کنیم.» با توجه به شرایط موجود کارشناسان به دولت پیشنهاد می‌دهند، در صورت رسیدن به این باور که تأمین کسری در تابستان امسال ممکن نخواهد بود، این مسأله را با شفافیت با مردم به اشتراک بگذارند و در زمان مناسب جداول خاموشی را تهیه و اطلاع‌رسانی کنند تا علاوه بر کاهش خسارات، از سردرگمی جلوگیری شود.

برش

تابستان امسال حدود 15 تا 20 درصد کاهش مصرف بخش خانگی می‌تواند در جبران کسری 3200 مگاواتی نقش قابل توجهی داشته باشد و چند راهکار برای این مسأله وجود دارد:
کولرهای گازی روی دمای 25 درجه تنظیم شود و از کولرهای آبی در دور کند استفاده شود.
مصارف غیرضرور به ساعات خارج از پیک مصرف (13 الی 17) منتقل شود.
از روشنایی روز به جای روشن کردن برق استفاده شود.
برای کولرهای آبی سایبان نصب شود.

فریال مستوفی
عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران
سرمایه‌گذاری لازمه رشد اقتصادی و توسعه کشور است و بدون آن رشد و توسعه در یک کشور اتفاق نمی‌افتاد. برای تولید، به سرمایه نیاز داریم چرا که تولید موجب اشتغال و رونق اقتصادی می‌شود. تولیدات می‌توانند برای دسترسی به منابع ارزی بیشتر سازنده‌تر باشد بنابراین وجود سرمایه برای رشد اقتصادی یکی از الزامات است. این سرمایه‌گذاری‌ها چه به‌صورت سرمایه‌گذاری داخلی و چه به‌صورت خارجی باید انجام شود اما سؤال این است که چگونه سرمایه‌گذاری انجام می‌شود؟ سرمایه‌گذاری نیازمند داشتن اعتماد به کشور مربوطه است و امنیت سرمایه‌گذاری یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که برای یک سرمایه‌گذار نیاز است. بنابراین امنیت سرمایه‌گذاری و داشتن اعتماد از مؤلفه‌های مهم است که باید سرمایه‌گذار داشته باشد. همچنین ایجاد زیرساخت‌های لازم برای سرمایه‌گذاری هم از اهمیت بالایی برخوردار است. کشوری مانند ایران می‌تواند پتانسیل بالایی برای جلب سرمایه‌گذار داشته باشد اما نیازمند ایجاد این زیرساخت‌های مهم است. تا این زیرساخت‌ها انجام نشود سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری نمی‌آید. چه این سرمایه‌گذار داخلی باشد و چه خارجی. اصولاً دولت‌ها باید سعی کنند که زیرساخت‌های مهم سرمایه‌گذاری را در کشور ایجاد کنند.
به‌عنوان مثال می‌توان به این اشاره کرد که تغییرات مرتب قوانین و مقررات مانع جدی است. چون سرمایه‌گذاری که می‌خواهد در جایی سرمایه‌گذاری کند بر اساس یکسری داده وارد سرمایه‌گذاری می‌شود و اگر این داده‌ها تغییر کند سرمایه‌گذاری آن فرد ممکن است از سود بیفتد پس یک مؤلفه مهم دیگر ثبات قوانین و مقررات است که متأسفانه در کشور ما شاهد این هستیم که باید هر روز شرایط تغییر قانون را بررسی کنیم که ببینیم چه قانونی عوض شده است یا چه قانونی ثابت مانده است. مسأله فساد در یک کشور در ارتباط با سرمایه‌گذاری بسیار مهم است و اصولاً سرمایه‌گذاران حاضر نیستند در مکانی سرمایه‌گذاری کنند که در آن فساد وجود دارد. بنابراین زیرساخت‌های قانونی باید برای سرمایه‌گذار و همچنین امنیت سرمایه‌گذاری ایجاد شود. افراد همیشه فکر می‌کنند که سرمایه‌گذاری در کشور توسعه نیافته انجام می‌شود. این درست نیست چون کشورهای توسعه یافته امنیت سرمایه‌گذاری را حفظ می‌کنند. ما اگر جدول جذب سرمایه‌گذاری را در کشورهای مختلف نگاه کنیم، می‌بینیم که کشورهای توسعه یافته مانند امریکا همیشه در رأس جذب سرمایه‌گذاری خارجی قرار گرفتند. در رابطه با سرمایه‌گذاری خارجی باید گفت هرچند آوردن سرمایه در کشور مهم است اما مهم‌تر این است که بتواند تکنولوژی روز و مدیریت روز را نیز برای آن کشور به ارمغان بیاورد.

وزارت صنعت، معدن و تجارت در اطلاعیه‌ای، بر اجرای فرمایشات مقام معظم رهبری درباره حمایت از تولید و جلوگیری از تعطیلی واحدهای تولیدی تأکید کرد.
وزارت صنعت معدن و تجارت در راستای فرمایشات و فرامین مقام معظم رهبری درخصوص تعطیلی واحد‌های تولیدی، در اطلاعیه‌ای برای اجرای فرمایشات مقام معظم رهبری درباره حمایت از تولید و جلوگیری از تعطیلی واحدهای تولیدی تأکید کرد.
 وزارت صنعت، معدن و تجارت در این اطلاعیه آورده است که «وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان یکی از مخاطبین اصلی فرمایشات معظم له خود را مکلف می‌داند با استفاده از تمام ابزارها و اختیارات خود از جمله ستاد تسهیل و رفع موانع تولید در این مسیر گام‌های جدی و مؤثر برداشته و ضمن پیگیری برای رفع موانع تولید و پشتیبانی از این بخش، از تعطیلی بنگاه‌ها جلوگیری کرده و زمینه احیای مجدد واحدهای تولیدی تملیکی یا واگذار شده که به هر نحو غیرفعال شده‌اند را فراهم نماید.»
بر این اساس، در کنار این رویکرد راهبردی که بر مبنای فرمایشات ایشان ترسیم شده و مورد پیگیری قرار می‌گیرد، بر اساس شعار سال «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها»، ستاد تسهیل و رفع موانع تولید در 11 فروردین طی بخشنامه‌ای به کلیه استانداران ابلاغ کرد، تعطیلی فعالیت بنگاه‌های تولیدی یا توقف روند تکمیل طرح‌های سرمایه‌گذاری، به دلیل مانع‌تراشی‌ها، مداخلات غیرضرور یا ایجاد موانع توسط دستگاه‌های اجرایی و بانک‌های عامل در استان‌ها به هیچ عنوان قابل پذیرش نبوده و کارگروه‌های استانی و بویژه رؤسای کارگروه‌ها در این رابطه، مسئولیت مستقیم دارند تا از بروز این رخداد در سطح استان‌ها، به جد جلوگیری کنند. در این اطلاعیه وزارت صمت با اشاره به گزارش رسمی بانک مرکزی از وضعیت واحدهای تملک شده از سوی نظام بانکی و ضرورت تعیین تکلیف آنها، تأکید کره است: برنامه‌ریزی برای احیای واحدهای غیرفعال در دستور کار وزارت صنعت، معدن و تجارت و ستاد قرار گرفته که بعد از نهایی شدن و تصویب آن، اطلاع‌رسانی لازم صورت می‌پذیرد. برای تحقق کامل این امر مهم، همراهی و همکاری دستگاه‌هایی چون وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه ضروری است تا موانع احیای این بنگاه‌ها در حوزه مالیات، بیمه و تسهیلات بانکی مرتفع شده و از تعطیلی بنگاه‌های فعلی نیز جلوگیری شود.
بنابراین این وزارت با توجه به شعار سال و طی رایزنی و تعامل با بخش خصوصی، انجمن‌ها و تشکل‌ها، بسته پیشنهادی رفع موانع و پشتیبانی از تولید، احیای واحدهای راکد و جلوگیری از تعطیلی واحدهای فعلی را تهیه کرده که مراحل نهایی برای تصویب در دولت و مجلس را طی می‌کند.
در این اطلاعیه آمده است: در این رابطه همکاری اثربخش قوه قضائیه با ستاد تسهیل و رفع موانع تولید که در قالب کمیته حمایت قضایی از تولید و سرمایه‌گذاری و حضور فعال در ستاد متبلور شده است، نوید بخش پشتیبانی این قوه برای اجرای قوانین و مقررات حمایتی بخش تولید بوده تا برخی موانع نیز با همراهی قوه قضائیه مرتفع شود. با توجه به سیاست‌های ابلاغی ستاد تسهیل و رفع موانع تولید، اقدامات وزارت صنعت، معدن و تجارت و برخی تعاملات صورت گرفته بین دستگاه‌ها، در سال 1399 موانع بیش از هزار و 500 واحد راکد و غیرفعال مرتفع و این واحدها مجدداً به چرخه تولید بازگشته‌اند. لذا با توجه به فرامین مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و با هدف تحقق شعار سال، این برنامه با قوت و ابعاد وسیع‌تری در سال جاری دنبال می‌شود تا علاوه بر جلوگیری از تعطیلی بنگاه‌های اقتصادی، زمینه توسعه استقلال کشور و افزایش تولید ملی فراهم شده و اشتغال و ارزش افزوده بیشتری نصیب کشور سربلند ایران شود./فارس