رژه تشریفاتی مومیاییها در میدان تحریر مصر
فرشته فرمانی
مترجم
شنبه شب 14 فروردین – سوم آوریل - میدان تحریر مصر شاهد رژه بینظیر مومیاییهای باستان بود؛ بیست و دو مومیایی از خانواده سلطنتی – هجده شاه و چهار ملکه – موزه مصر در نزدیکی میدان تحریر را به مقصد موزه ملی تمدن مصر ترک کردند. موزه ملی تمدن مصر موزه جدیدی است که از سال 2004 در حال ساخت بوده و در قسمت جنوبی شهر قاهره قرار دارد. این مومیاییها داخل کپسولهایی بدون اکسیژن و پر از نیتروژن سوار بر ماشینهایی که به شکل قایقهای زمان فراعنه طراحی شده بود منتقل شدند، قایقهایی که در زمان خود برای حمل مردگان سلطنتی به مقبرههای مخفیشان استفاده میشد. این کپسولها طوری طراحی شدهاند که در برابر ورود حشرات، باکتریها و برخورد انسانی مقاوم باشند. راهپیمایی فراعنه مصر مسیر هفت کیلومتری را از میدان تحریر به سمت جنوب قاهره طی کرد؛ در مسیر، مردان و زنان با لباسهای زمان فراعنه و طی مراسمی از این پادشاهان استقبال کردند. این برنامه که به طور همزمان از تلویزیون مصر و ماهوارههای جهانی پخش میشد توجه مردم دنیا را به خود معطوف کرد. به گفته شاهدان، دولت هزینه زیادی برای آمادگی این مراسم متحمل شده است. رئیسجمهوری مصر عبدالفتاح سیسی در توئیتر خود به رژه شکوهمند فراعنه اشاره کرده و آن را احترام به پادشاهان درگذشته مصر خوانده است. در میان این مومیاییها که در دوران طلایی مصر حکمرانی میکردند، حضور رامسس دوم قابل توجه است. او یکی از مهمترین و مشهورترین فراعنه بوده است. او بزرگترین فرعون عصر پادشاهی نوین بود که هفتاد سال مقتدرانه حکومت کرد و ثبات و رونق را به مصر آورد. در ادامه، ماشین حامل ملکه حتشپسوت تنها فرعون زن نیز در میان این مومیاییها دیده میشود. او تنها زن از سلسله پادشاهی بود که در زمان خود هم نقش پادشاه و هم ملکه را برعهده داشت، در حالی که زنان دیگر دوران فراعنه نهایتاً به مقام دوم یعنی ملکه دست مییافتند. او برای 22 سال مقام فرعون مصر را برعهده داشت و آن سرزمین را به یک کشور مقتدر تبدیل کرد. دوره حکومت حتشپسوت اوج قدرت و شکوفایی مصر در هر زمان دیگر بود که بهعنوان عصر طلایی تاریخ مصر هم شناخته میشود. حدود سه هزار سال قبل، مومیاییها در مقبرههای مخفی در وادی شاهان دفن میشدند. نخستین بار این مقبرهها در قرن 19 میلادی حفر و نمایان شدند، سپس توسط قایق از طریق رود نیل به قاهره منتقل شدند؛ تعدادی از آنها در جعبههای شیشهای در معرض نمایش قرار داده شد و تعدادی از بازماندگان رامسس دوم برای مرمت به پاریس برده شدند؛ تعداد قابل توجهی از مردم مصر برای تماشا به میدان تحریر آمدند. این مراسم تحت شرایط امنیتی شدیدی برگزار شد و به مردم اجازه نزدیک شدن به رژه داده نشد؛ مرتب به آنها اعلام میشد تا به خانه برگشته و رژه فراعنه را از طریق تلویزیون تماشا کنند. این مراسم که به گفته شاهدان هزینه هنگفتی برای دولت داشته است نشان از عظمت تمدن دیرین مصر داشته و به نوعی تلاشی است در جذب گردشگر خارجی. مصر در تلاش است تا با این نمایش نمادین، گردشگرانی را که به علت شیوع کرونا از دست داده بار دیگر بازیابد.
دبیرچهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران به شایعات پاسخ داد
تصمیمی درخصوص محل برگزاری جشنواره گرفته نشده است
نداسیجانی
خبرنگار
چندی پیش در فضای مجازی خبر جابه جایی و تغییر مکان جشنواره موسیقی نواحی به گوش رسید، امری که باعث نگرانی اهالی هنر کرمان شد. اما محمد علی مراتی دبیرچهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران تأکید کرد:«تاکنون هیچ تصمیمی درخصوص جابهجایی محل برگزاری این جشنواره ازکرمان به شهردیگری گرفته نشده است.این درحالی است که بعد ازانتخاب دبیر این دوره ازجشنواره که اسفند ماه سال گذشته با حکم سید مجتبی حسینی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام گرفت، مراتی پس از چهار دوره دبیری احمد صدری، عهده دار این مسئولیت شد اما از همان روزهای نخست حواشی درباره محل برگزاری جشنواره بهوجود آمد و کار به فضای مجازی هم کشیده شد.این انتقادات درحالی صورت گرفته است که هیچ تصمیمی برای این امر گرفته نشده بود:«شهرکرمان کارنامه پرباری در برگزاری جشنواره موسیقی نواحی داشته و همچنان کاندید اصلی محسوب میشود.» دراین دوره از جشنواره کیوان آقامحسنی، نرگس ذاکرجعفری، احمد صدری، حمیدرضا عسگری بهعنوان اعضای شورای سیاستگذاری منصوب شدهاند.
به گفته مراتی«درجشنواره سیزدهم موسیقی نواحی ایران با وجود بیماری کرونا استقبال خوبی ازفراخوان به عمل آمد و این موضوع میتواند نوید یک اتفاق خوب و علاقهمندی نسل امروز به موسیقی اقوام باشد.البته در کنار آن درایت خوب تیم اجرای شهر کرمان و شورای سیاستگذاری و شورای علمی اتقاقات خوبی را رقم زد آن هم در شرایطی که در محوطه تاریخی حمام گنجعلی خان هیچ مخاطب و تماشاگری حضور نداشت و به گواه آماری که به جشنواره ارسال شده است، بالغ برچند ده هزارنفرتماشگر این جشنواره بهصورت آنلاین بودهاند و این موضوع برای من بسیار جالب بود.
اودرباره انتشارفراخوان این دوره ازجشنواره گفت: «هنوز فراخوانی اعلام نشده اما برای مشخص شدن شرایط برگزاری چهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران قرار است شورای سیاستگذاری این دوره از جشنواره که متشکل از محققین ارزشمند و دانشگاهی هستند نیمه اول اردیبهشت ماه فراخوان را اعلام کنند.»
محمد علی مراتی اهل کرمانشاه است و آهنگساز و نوازنده کمانچه ودارای کارشناسی ارشد موزیکولوژی از دانشگاه مارسی فرانسه و دکترای اتنوموزیکولوژی از دانشگاه پاریس و عضو شورای علمی سیزدهمین جشنواره موسیقی نواحی بوده است. او بیماری کرونا را فرصتی قلمداد کرد تا جشنواره موسیقی نواحی ایران بتواند درجهان مطرح شود ودرادامه گفت: «با نگاه به کتابهای معاصرموسیقی شناسی که به زبان انگلیسی منتشرشده و دردنیا مورد استفاده است که من نیز آنها را دنبال میکنم متأسفانه درخصوص اقوام ایرانی اشارهای نشده، موضوعی که برای من بسیار آزار دهنده است اما اتفاق پخش آنلاین که درجشنواره سیزدهم رقم خورد این نگاه را تغییرداد و پخش وانعکاس این اجراها بهصورت برخط(آنلاین) با شرح جزئیات در فضای مجازی موجب خواهد شد دنیای علمی موسیقی شناسی با موسیقی اقوام ایران آشنا شود و آنها را ببینند، بشنوند و بشناسند. من نیز بهعنوان دبیر جشنواره تصمیم دارم همچنان این سیاست را دنبال کنم و فضای مجازی را در این دوره از جشنواره پررنگ ترنشان بدهم و فکرمی کنم با این روش موسیقی اقوام ایران میتواند فراتر برود و گسترش یابد و خیلی بیشتر از مخاطبان چند صد نفری که تا به امروز در شهرهای مختلف امکان استفاده از این کنسرتها را داشتند پیدا کند. بنظر میرسد با تداوم پرقدرت پخش مجازی اجراها فکر نمیکنم چندان مطرح باشد جشنواره دقیقاً در چه شهری برگزار شود، اگرچه بار دیگر تأکید میکنم هیچ تصمیمی در جابهجایی کرمان گرفته نشده است. به اعتقاد من پخش این جشنواره بهصورت آنلاین در تمام دنیا یک حسن بوده که میتواند مخاطبانش را از تمام قارهها و جای جای دنیا با خود همراه کند همان چیزی که هدف ما است تا این موسیقی به دنیا معرفی شود.»
دبیرچهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران درباره رقابتی برگزار شدن این جشنواره نیزگفت: «با توجه به تجربهام فکر میکنم بخش رقابتی موسیقی اقوام در جشنواره موسیقی فجر بخوبی دیده شده وبا توجه به اهدافی که جشنواره نواحی دراین چهاردهه طی کرده است به نظرم موسیقی اقوام نیاز نیست به شکل رقابتی مطرح شود چرا که اهداف اصلی حفظ، نگهداری و معرفی جشنواره است باید بتوانیم به محورهای اصالت، هویت، قومیت و حتی دگرش یا تغییرات بپردازیم و این موضوعات در جشنواره اقوام رصد شده و ضروریست.
مراتی تصمیم دارد جشنواره موسیقی اقوام ایران را بهصورت بینالمللی نیز برگزار کند و دراین باره تصریح کرد: «موضوع بینالمللی بودن جشنواره را در شورای سیاستگذاری مطرح خواهم کرد و امیدوارم به تصویب برسد و تصمیم دارم با کمک این تیم خوب از کشورهای اطراف چون عراق، ترکیه، تاجیکستان، ماورا ء النهر، ازبکستان، افغانستان و... گروههایی را دعوت کنیم تابه شکلی موسیقی اقوام ایران در جغرافیای فرهنگی بزرگتری دیده شود چرا که ما با کشورهای عرب و ترک حوزه موسیقایی مشترکی داریم اگر چه این کشورها از منظر مرزهای جغرافیایی سیاسی از ما منفک هستند اما میتوانیم با هدف وحدت در عین کثرت اتفاقهای خوبی را در موسیقی اقوام رقم بزنیم و به نظر من این موضوع نکته مهمی است که بتوانیم از کشورهای اطراف هم گروههایی را دعوت کنیم ودر کناراجراهای اقوام ایرانی به شکلی این اشتراکات را با آنها در میان بگذاریم وظرفیت موسیقیهای مختلف را در کنار موسیقی اقوام ایرانی به نمایش بگذاریم.»
برپایی هفته هنرانقلاب با گرامیداشت یاد شهید آوینی
گروه فرهنگی: همزمان با آغاز هفته هنر انقلاب اسلامی ویژه برنامههای گرامیداشت سالروز شهادت سید مرتضی آوینی به همت دانشکده هنر دانشگاه سوره از روز ۲۰ تا ۲5 فروردین ماه در دانشگاه سوره برگزار میشود. دربرپایی ویژه برنامههای این هفته، معاونت پژوهشی دانشگاه سوره هم همکاری دارد؛ یوسف خجیر، معاون پژوهشی دانشگاه سوره در همین رابطه گفت:«هدف از برگزاری این برنامهها ترویج هنر انقلاب، بازتاب توانمندی هنری دانشگاه سوره، اعضای هیأت علمی، استادان، دانش آموختگان و دانشجویان است.این ویژه برنامه به دو صورت حضوری و مجازی نیز در بخشهای مختلف برگزار میشود.» بهگفته خجیر، ویژه برنامههای حضوری، اجراهای محیطی و پرفورمنس متروی شادمان، انقلاب و تئاتر شهر را در روزهای جمعه، شنبه، یکشنبه، دوشنبه و سهشنبه ساعت 13 الی 19 در بر میگیرد و همچنین نمایش فیلم مستند در روزهای شنبه، یکشنبه، دوشنبه، سهشنبه و چهارشنبه ساعت 8 الی 10 در سالن سینمای دانشکده هنر سوره برگزار میشود. علاقه مندان در بخش برنامههای حضوری میتوانند شاهد برنامههایی از جمله پخش فیلم اجراهای دانشجویان نمایش عروسکی بههمراه تحلیل آثار و آسیب شناسی، نمایشنامه خوانی دانشجویی، پخش پنل وضعیت نمایشنامهنویسی کودک و نوجوان پس از انقلاب، تحلیل جایگاه جشنوارهها در سینمای پس از انقلاب و مروری بر چهار دهه دیوارنگاری انقلاب باشند. نشست و برنامه این هفته با حضور کارشناسان و فعالان حوزههای مختلف برپا میشوند که داوود کیانیان، رامتین شهبازی، کمالالدین شاهرخ، منوچهر اکبرلو، نصرتالله تابش و کامران شریفی از آن جمله هستند. معاون پژوهشی دانشگاه سوره در تشریح بخش مجازی این هفته که شامل 27 برنامه میشود ادامه داد:«نخستین ویژه برنامههای مجازی هفته هنر انقلاب اسلامی از روز شنبه 21 فروردین ماه ساعت 10 الی 21 آغاز خواهد شد و به مدت 5 روز تا روز چهارشنبه 25 فروردین ماه ادامه دارد.» گفتنی است علاقه مندان برای کسب اطلاعات بیشتر از جزئیات برنامههای حضوری و مجازی میتوانند به نشانی الکترونیکی
http://sibad.soore.ac.ir/v/show/artweek مراجعه کنند.
«اسکار 2021»؛ تبارها و رویکردها
هجوم وسیع بریتانیاییها به مهمترین جوایز هنر هفتم
وصال روحانی
خبرنگار
جهان سینما در حالی آماده اهدای جوایز «اسکار 2021» میشود که هجوم تازه بریتانیاییها به مهمترین و تبلیغاتیترین جوایز هنر هفتم افکار زیادی را معطوف به خود کرده است.
توزیع نود وسومین دوره جوایز اسکار به این سبب حدود 60 روز دیرتر از موعد مقرر و معمولی و در صبح روز دوشنبه 6 اردیبهشت به وقت تهران صورت میگیرد که ادامه شیوع کرونا مانع از رعایت و اجرای زمانهای معمول در این خصوص شد و حتی اعلام اسامی کاندیداها هم بهجای این که در دهه سوم بهمنماه 1399 انجام شود به 25 اسفندماه موکول و در آن زمان انجام شد. تحت هر شرایطی فزونی کاندیداهای بریتانیایی در میان مدعیان امسال، یک سال طلایی دیگر را برای هنرمندان انگلیسی در بالاترین سطح هنر هفتم محتمل کرده است. ساشا بارون کوهن کمدیباز، کری مولیگان و اولیویا کولمن دراماتیکباز، دانییل کالویای تازه مطرح شده و البته آنتونی هاپکینز کهنهکار از جمله هنرمندان بریتانیایی هستند که برای دریافت جوایز «اسکار 2021» که به واقع گرامیداشت موفقترینهای سال 2020 با چند ماه تأخیر بهشمار میآید، نامزد شدهاند و شانس توفیق برخی از آنها اصلاً اندک نیست.
کاندیدای مرد هزار چهره
ماجرا وقتی جالبتر میشود که بیفزاییم وهساکربی، ریز احمد و گری اولدمن هزار چهره هم جزو کاندیداهای اسکار امسال هستند و آخری (اولدمن) برای بازی در فیلمی کاندیدا شده که با اندوختن 10 نامزدی پیشتاز فهرست کاندیداها است. «منک» فیلم سیاه و سفید اخیر دیوید فینچر معروف و امریکایی با ترسیم زندگی و دستاوردهای هرمن چی منکیهویچ سناریست معروف و پر ابتکار دهههای 1930 تا 1950 هالیوود و نویسنده سناریوی «همشهری کین» برترین فیلم تاریخ به نامزدی این تعداد خیرهکننده از جوایز اسکار نایل شده و اولدمن در این فیلم چنان خوب در قالب منکیهویچ مستعد اما دائم الخمر فرو رفته که نام وی جزو نامزدهای بهترین بازیگر نقش اول مرد سال هم آمده است. اولدمن در سال 2017 برای بازی در نقش وینستون چرچیل نخستوزیر ایام جنگ جهانی دوم بریتانیا در فیلم «تاریکترین ساعات» چنان اسکار را سرانجام و پس از سالها نادیده گرفته شدن هنرهای نابش تصاحب کرد و با این که آکادمی علوم سینمایی و هنرهای تصویری از اهدای مجدد این جوایز به هنرمندان در فاصلههای زمانی اندک ابا دارد، اما شاید قوت بازی اولدمن این معادله را بیاثر و او را صاحب دومین اسکار عمرش در فاصلهای کوتاه کند. آکادمی اسکار به گرامیداشت هنرمندان بریتانیایی در مراسم امسال اکتفا نکرده و با نامزد کردن همزمان 9 بازیگر رنگینپوست و متعلق به اقلیتهای قومی و تبارهای غیر سفیدپوست یک کار نادیده را انجام داده است و پیشتر هرگز سابقه نداشت که در میان 20 بازیگر نامزد شده برای اسکارهای نقش اول و دوم مرد و زن، این تعداد رنگین پوست حضور داشته باشند.
از جوان تا پیر
در بازگشت به یورش وسیع بازیگران بریتانیایی به سوی اسکارهای امسال باید متذکر شد در میان آنها انواع سنها و اقسام مختلف تجربهها و پیشینههای بزرگ و کوچک رؤیت میشود. یکی از آنها دانییل کالویا است که نامزدیاش برای اسکار نقش دوم مرد بهخاطر بازی هنرمندانه او در نقش فرد همپتون در فیلم «Judas and the Black Messiah» است و دیگری ریز احمد پاکستانی تبار که اولین کاندیدایی عمرش را برای جوایز اسکار آن هم در شاخه بازیگر نقش اول مرد تجربه میکند. ریزاحمد ایفاگر نقش یک نوازنده طبل در یک گروه موسیقی بریتانیایی در فیلم «صدای فلز» است که به آرامی قوای شنواییاش را از دست میدهد و طبعاً به مشکلاتی بزرگ دچار میشود. اگر کالویا و احمد تازه واردان وادی بزرگان در صحنه سینما تلقی میشوند، آنتونی هاپکینز کهنهکار با نامزد شدن برای اسکار بهترین بازیگر مرد نقش اول در نقطه مقابل آنها و در قلمرویی کاملاً مجزا قرار میگیرد زیرا نه تنها جوان نیست بلکه با 83 سال سن به پیرترین بازیگر مردی تبدیل شده که طی 93 سال اهدای جوایز اسکار برای دریافت مجسمه طلایی بازیگر نقش اول مرد نامزد شده است. هنرنمایی تازه و منجر به کاندیدایی هاپکینز در فیلم «پدر» صورت گرفته که در آن وی پدر پیری است که به آرامی تسلط خود را بر عالم واقعیت و قوه درک مسائل حقیقی از دست میدهد و عارضه زوال عقل در مغز او شکل میگیرد. از اولین و تنها مرتبه پیروزی هاپکینز در شاخه برترین بازیگر نقش اول 30 سال میگذرد و او که تک اسکارش را در سال 1991 برای بازی در فیلم جنایی و ترسناک «سکوت برهها» دریافت کرد، شاید به لطف گذشت سه دهه از آن تاریخ رأی دهندگان آکادمی را به اهدای مجدد مجسمه طلایی به خود متقاعد کند.
از کولمن تا مولیگان و کربی
اولیویا کولمن بریتانیایی که نقش دختر کاراکتر هاپکینز را در فیلم «پدر» ایفا میکند، همین دو سال پیش اولین اسکار عمرش را برای فرو رفتن در نقش ملکه الیزابت پنجم در یک فیلم تاریخی و نشانگر تزویرهای حاکم بر دربار بریتانیا بهنام «محبوب» تصاحب کرد و امسال دوباره کاندیدای اسکار شده اما برخلاف مرتبه قبلی که برای نقش نخست بود، این بار نامزد اسکار بازیگر مکمل شده و بههمین سبب امیدوار است آکادمی اسکار یک مجسمه طلایی تازه را به وی اختصاص دهد ولی آگاهان و محافل سینمایی همان میزان به وی امید ندارند که خود او دارد. کری مولیگان دیگر بازیگر زن بریتانیایی کاندیدا شده برای اسکار نقش اول امسال است که به سبب درخششاش در فیلم «زن جوان امید بخش» ساخته امرالد فنل به این توفیق رسیده و این فیلمی است که نامزد اسکارهای برترین فیلم، بهترین سناریوی اوریژینال و برترین کارگردانی هم شده است. ونهسا کربی بریتانیایی هم که مثل فنل ابتدا با بازی در سریال تلویزیونی «تاج» بهشهرت رسید، بر پایه نمایش عالیاش در فیلم «قطعات یک زن» نامزد اسکار نقش اول شده و او همانی است که چندی پیش نامزد جایزه گولدن گلوب بهترین بازیگر دراماتیک سال هم شده اما از کسب آن بازمانده بود. کربی در این فیلم نقش یک مادر رنجکشیده را ایفا کرده که راهی برای حل سریع مشکلاتش نمییابد. ساشا بارون کوهن بریتانیایی هم که تخصصاش شاید در ژانر کمدی بیشتر باشد، به سبب حضور موفقاش در فیلم دراماتیک «محاکمه شیکاگو7» نامزد اسکار نقش دوم مرد شده است. مواردی که بعید است همگی منجر به ناکامی این بریتانیاییها و پیروزی رقبای غیر بریتانیایی آنها شود و حتی اگر فتوحات انگلیسیها بسیار کمتر از آمار کاندیداییهایشان باشد، نقش و تأثیرشان بر معروفترین جوایز سینمایی دنیا را کم یا بیش افزایش خواهد بخشید.