برنامه کاوش در بزرگترین موقوفه جهان به فرجام میرسد؟
امید به خروج ربع رشیدی از دل ویرانههای تاریخ
گروه ایران زمین - شهرک دانشگاهی ربع رشیدی هنوز رازهای نا گفته خود را در دل ویرانههایی که با زلزله تبریز، حمله عثمانی و ساخت و سازهای بیوقفه در حریمش بر سرش آوار شده حفظ کرده است. طرح احیای مجموعه 700ساله علمی - تاریخی و فرهنگی ربع رشیدی تبریز، اکنون روی کاغذ ۱۸ ساله شده است اما هنوز خبری از تبدیل دوباره آن به دانشگاه نیست و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی به کمک آلمانیها سعی میکند به نتایج جدید با ادامه کاوش در این منطقه دست یابد.
با حمله مغولان و ورود هلاکوخان در سال 654 هجری قمری به ایران، منطقه آذربایجان مرکز شاهنشاهی این قوم شد.سلطان محمود غازان خان یکی از معروفترین پادشاهان ایلخانی، خواجه رشیدالدین فضلالله همدانی را که پزشک و از مورخان و اندیشمندان ایرانی آن زمان بود، به وزارت حکومت خود منصوب کرد و همین موضوع شکوفایی منطقه و مخصوصاً تبریز را بهدنبال داشت.از مهمترین فعالیتهای این وزیر ایرانی در سالهای حکمرانی مغولها، دستور ساخت مجموعه ارزشمند ربع رشیدی در حدود سال 700 هجری قمری در داخل باروی غازان خانی بود. این قلعه که دانشگاهی بزرگ در دل خود داشت، تا سال 736 هجری قمری فعالیت میکرد و در آن به هفت زبان زنده دنیا تدریس میشد.
عرصه مجموعه ربع رشیدی تبریز 18 هکتار است.بهگزارش خبرگزاری صداوسیما؛ وقف نامه ربع رشیدی اثری ارزشمند به خط خواجه رشیدالدین فضلالله همدانی از دوره ایلخانی است که فهرست جامعی از موقوفات، هزینهها و برنامههای اداری و مالی شهرک دانشگاهی ربع رشیدی را تبیین کرده است و درسال 1386 از طرف یونسکو در فهرست برنامه حافظه جهانی در کنار آثاری چون شاهنامه بایسنقری و التفهیم ابوریحان بیرونی ثبت جهانی شد.این وقف نامه که شخص خواجه رشیدالدین آن را نوشته است، مشخص میکند که این مجموعه در زمان آبادانی دارای 24 کاروانسرای وسیع، 1500دکان، 30 هزار واحد مسکونی و تعدادی حمام، باغهای مصفا، آسیاب، کارخانههای پارچه بافی و کاغذ سازی، دارالضرب و کارگاههای تولید رنگ بود.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان شرقی میگوید: موقوفات ربع رشیدی در 8 استان کشور و 6 کشور دنیا بهعنوان بزرگترین موقوفه شناخته میشود. در واقع علاوه بر تبریز در شهرهای دیگر و همچنین در سوریه، عراق و ترکیه زمینهای وقفی دارد و 2 نیت مهم این موقوفه علم الادیان (علم دین) و علم الابدان(علم طب) است.
حجتالاسلام حسینی معتقد است این بزرگترین سرمایه علمی و پزشکی و ثبت جهانی شده در استان است که با احیای این موقوفه عظیم میتوانیم کمکهای مالی خوبی از محل نیات این موقوفه به حوزههای علمیه، دانشکدههای الهیات و علوم پزشکی انجام دهیم.بنای ربع رشیدی با تمام ارزش و اهمیتی که در تاریخ ایران و جهان دارد، پس از ثبت ملی در سال 1354 سالهای زیاد مورد بیتوجهی بود تا اینکه در سال 1381 تأسیس محوطه تاریخی ربع رشیدی، بالاخره به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و با هدف اجرا ابلاغ شد.
بنای مجموعه ارزشمند ربع رشیدی تبریز علاوه بر حرکت لاک پشتی عملیات مرمت، در طول زمان، آسیبهای مختلفی را متحمل شده و حوادث انسانی و بلایای طبیعی بارها آن را مورد هجوم قرار داده است.ساخت و سازهای غیرمجاز و غیرقانونی در حریم آن هم به مرحله غیرقابل کنترل رسیده و ماندگاری اثر را با اما و اگرهای فراوانی روبهرو کرده است.طبق اعلام پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، کاوشهای باستانشناختی، مطالعات مرمتی و نقشهبرداری ژئوفیزیکی با هدف ادامه روند عملیاتی شدن پروتکل بینالمللی ربع رشیدی با همکاری دانشگاه هنر اسلامی تبریز و مؤسسه باستان شناسی آلمان از هفته نخست شهریور ماه 1398 با ارائه برنامهای 5 ساله و تعیین پنج فصل کاوش آغاز شده است.
آزادسازی عرصه ربع رشیدی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی میگوید: این اثر فاخر معماری و شاهکار سنت حسنه وقف، بارها و بارها مورد تعرض و تاخت و تاز قرار داشته و در لشکرکشی عثمانی و با آتش توپخانه به ویرانه تبدیل شد که شواهدی از گلوله باران عثمانی از کاوشهای باستان شناختی نیز به دست آمده است.
احمد حمزه زاده با تأکید بر لزوم احیای اثر ادامه میدهد: کاوشگاه ربع رشیدی در سال 98 به جایگاه پایگاه پژوهشی ارتقا یافته است و امسال این اثر بهعنوان یکی از طرحهای سفر ریاست جمهوری مصوب شد و اعتباری افزون بر 30 میلیارد تومان برای تملک و آزادسازی عرصه ربع رشیدی تعلق گرفت. وی میافزاید: بناهایی بزرگ و فاخر و با ابعاد بیش از 60 در 60 متر بالای تپههای رشیدی منتظر گسترش کاوشهای باستان شناختی هستند که این بناها با کاشیکاریهای نفیس معرق و مرمرکاریهای زیبا آراسته شده بودند.
حمزهزاده اضافه میکند: امسال زمینی به وسعت تقریباً 3 هکتار از داخل عرصه ربع رشیدی آزاد کردهایم و توانستیم در ادامه مسیر، کاوشهای باستان شناختی خود را در این محوطه تاریخی انجام دهیم.
معاون بهداشت علوم پزشکی اهواز اعلام کرد
افزایش ۱۰ برابری کشندگی کرونای جهشیافته در خوزستان
اهواز- معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به عوامل افزایش موارد مرگ ناشی از کرونا، گفت: یکی از دلایل این مسأله، جهش ویروس و افزایش ۷ تا ۱۰ برابری میزان مرگ در اثر ابتلا به آن است؛ اگر ویروس قبلی، در ۱۰ تا ۱۲ روز بیمار را بدحال میکرد اکنون در ۴۸ ساعت بیمار بدحال میشود.
بهگزارش ایسنا دکتر سیدمحمد علوی افزود: دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز ۷۲ درصد جمعیت خوزستان را پوشش میدهد. از اوایل آذرماه، طرح شهید سلیمانی در خوزستان اجرا شد که نتایج مؤثری داشت و در ماه اول اجرای آن، بیماری کاملاً مهار و استان خوزستان در وضعیت آبی قرار گرفت. در برخی روزها موارد فوت نیز نداشتیم اما ناگهان بر اثر ورود ویروس جهشیافته معروف به واریانت انگلیسی، ورق برگشت و موارد بیماری بالا رفت.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: فاز دوم طرح شهید سلیمانی بهمنظور تشدید بیماریابی در حال انجام است؛ در این مرحله، نیروهای عملیاتی دو تا سه برابر بیشتر شدهاند و در ۴۸ ساعت باید تمام موارد بیماری جدید شناسایی شوند، در ۲۴ ساعت باید تشخیص بیماری با تست PCR مسجل شود و در ۴۸ ساعت بعد باید موارد تماس همه بیماران شناساییشده رهگیری شود.
علوی ادامه داد: با انجام این کار، میتوان بیمار جدید مخفی موجود در جامعه را شناسایی و جداسازی کرد و درمان زودرس برای آنها انجام داد تا در نتیجه، موارد بستری در بیمارستانها کاهش یابد.
وی افزود: مراجعه دیرهنگام بیماران به مراکز درمانی در افزایش مرگ و میر تأثیرگذار است. طبق آماری که رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز اعلام کرده، ۳۴ درصد فوتشدگان یا فوتشده به بیمارستان میرسند یا در اورژانس فوت میشوند.
افزایش قیمت خوراک دام ترمز برید
سایه تعطیلی بر سر دامداریهای سنتی شهریار
محمود غلامی – غرب استان تهران/بهدلیل کمبود و گرانی خوراک و نهادههای دامی، صنعت دامپروری با رکود و مشکلات زیادی در تأمین خوراک و تولید گوشت و شیر مواجهاند، بهطوری که در یک سال گذشته بسیاری ازدامداریهای سنتی در شهریار و ملارد تعطیل شده یا ادامه فعالیت برایشان بسیار سخت و دشوار شده است. در شهریار و ملارد وجود بیش از 250هزار رأس دام تخمین زده میشود که تأمین خوراک دولتی شامل جو، ذرت و سویا وکنستانتره برای زنده، فعال و سرپا نگه داشتن این دامداریها ضروری است، ولی بهدلیل عدم مدیریت صحیح و اصولی و توزیع و نظارت نامناسب، خوراک دولتی سراز بازار آزاد درآورده و با چند برابر قیمت به دست دامداران میرسد در نتیجه تولید، اشتغال و معیشت بسیاری از روستاییان بهدلیل افزایش هزینههای سنگین با چالش، خطرو تعطیلی مواجه شده است.رها کردن واحدهای دامداری، تغییرکاربری و فروش واحد دامی تبدیل به شیوه رو به افزایش در میان دامداران سنتی منطقه شده و اگر برنامهریزی اصولی و دقیقی در جهت حمایت از صنعت دامپروری در شهریار و ملارد صورت نگیرد بیم آن میرود که همچون کشاورزی و باغداری شاهد افت و نابودی این صنعت فعال باشیم.
مجتبی از دامداران فعال منطقه با 120رأس گاو در این خصوص میگوید: متأسفانه به دلیل گرانی خوراک دام مجبوریم از تفاله نیشکر و کاه و کلش بهعنوان خوراک دام استفاده کنیم که هیچ خاصیت مفیدی هم ندارد. وی گفت: تعاونی دامداران به نرخ دولتی برای هرگاو حدود 700گرم خوراک میدهد و این درحالی است که هرگاو شیرده حدوداً بین 7 تا 15 کیلوخوراک نیاز دارد.
پرویز از دیگر دامداران منطقه شهریار با 70 رأس گاو و 40سال سابقه، با انتقاد از گرانی سرسام آور نهادههای دامی میگوید: فعالیت دامداری با این شرایط مقرون به صرفه نیست و چارهای جز تعطیلی نداشتم .وی گفت: در منطقه محمدآباد کرشته در دوسال گذشته بیش از 17 دامداری تعطیل شده است.
محمد دکتر دامپزشک نیز درتماس تلفنی با خبرنگار «ایران» گفت: در پنج ماه گذشته بهدلیل گرانی وکمبود خوراک، شش دامداری با 450 رأس گاو در منطقه تعطیل شده و دیگر ارتباطی با دامداریها ندارم.
عباس حضرتی دبیرصنفی کشاورزی شهرستان ملارد در این خصوص گفت: با گرانی خوراک، ادامه فعالیت برای دامداریهای منطقه سخت و پرهزینه شده است. هزینههای دامپروری به دلار است ولی قیمتگذاری شیر و گوشت به ریال صورت میگیرد و این برای دامداران مقرون به صرفه نیست. وی افزود: منطقه ملارد از گذشته بهعنوان یک منطقه کشاورزی و دامپروری معروف بوده ولی متأسفانه به دلیل مدیریت غیراصولی و نامناسب و عدم حمایت کافی شاهد افول و بیتوجهی به صنعت دامپروری هستیم، برای مثال در 10سال گذشته در منطقه قطعه چهار ملارد بیش از 40هزار دام سنگین وجود داشت که امروز به کمتر ازدوهزار رأس رسیده است. مشکلات موجود دامپروریها با محیط زیست، بهداشت و شهرداریها باید در یک کارگروه تخصصی پیگیری و حلوفصل شود.
حسین حقوردی نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی نیز دراین خصوص به خبرنگار «ایران» گفت: «یکی از وظایف کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید در فرمانداریها پیگیری مشکلات تولیدکنندگان از جمله دامداری هاست و لازم است در این خصوص پاسخگوی مشکلات باشند. وی افزود: صنعت دامپروری اشتغال، تولید و معیشت مردم و بویژه روستاییان را به دنبال دارد و حمایت و رفع مشکلات این قشر فعال و تولید کننده لازم و ضروری است.مجلس مجوز توزیع خوراک به نرخ دولتی در میان دامداریهای سنتی را صادرکرده و اگر توزیع مناسبی صورت نمیگیرد باید متولیان پاسخگو باشند.» خبرنگار «ایران» تلاش کرد مشکل دامداران را با اعضای کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید در فرمانداریهای ملارد و شهریار در میان گذاشته و پیگیری کند که متأسفانه پاسخگو نبودند.