تبدیل تهدید به فرصت در کانونهای بحران
چگونه تاخت و تاز کرونا در گیلان و مازندران مهار شد؟
پریسا عظیمی
خبرنگار
روند رو به افزایش و افسار گسیخته مبتلایان به کرونا در شمال کشور و در نیمه دوم اسفندماه، تعطیلات نوروزی را به کابوسی برای کادر درمانی و مسئولان استانی گیلان و مازندران تبدیل کرده بود. چرا که این دو استان از مقصدهای اصلی مسافران نوروزی بودند و علاوه بر آن جمعیت زیادی از بومیان این استان در تعطیلات نوروزی از استانهای دیگر به زادگاه خود برمیگشتند. اما حالا مسئولان این دو استان خبرهای امیدوار کنندهای از تثبیت و مهار کرونا در این دو استان میدهند. علت این اتفاق چیست؟ بگذارید قبل از پاسخ به این پرسش تصویر متفاوت 13 نوروز امسال را یک لحظه در ذهن مجسم کنیم. تهدید کرونا باعث شد در سراسر کشور روز طبیعت متفاوتی رقم بخورد و طبیعت ایران به تنهایی این روز را بدون ایرانیان بگذراند. کرونا ضرباهنگ شاد و هیاهوی نوروز را گرفت؛ آئینها در زمان توقف کردند و مردمان خانهنشین شدند. سفرهای نوروزی بطور چشمگیری کاهش یافت و در 13 فروردین همه با شرکت در پویش #درخانه_بمانیم ماندن در خانه را برگزیدند. این پویش در گیلان و مازندران تقریباً در تمام تعطیلات نوروزی برقرار بود. آمارهای سازمان راهداری نشان میدهد که جادههای گیلان از کم ترددترین جادههای کشور بودند.
«احمد حسین زادگان»، استاندار مازندران، آمار مبتلایان در استان به ویروس کرونا را کاهشی اعلام کرد. وی درباره دلایل کاهش این آمار به «ایران» گفت: موفقیت مازندرانیها در کاهش مبتلایان به ویروس کرونا را مرهون همراهی مردم، تلاش شبانه روزی کادر درمانی و دستگاهها و مجموعههای عضو ستاد استانی کرونا، اجرای طرح غربالگری و افزایش ظرفیت بیمارستانها و اطلاعرسانی دقیق هستیم.
وی با یادآوری اینکه در شیوع این بیماری خوشبختانه به یک ثبات نسبی رسیدیم، خاطرنشان کرد: اما هنوز تأکید می کنیم مردم توصیهها را جدی تلقی کنند و در خانه بمانند زیرا با اتمام تعطیلات نوروز احتمال افزایش این بیماری زیاد است.
حسین زادگان به طبیعت مازندران و شلوغترین سیزده بدرهای ایران که همه ساله شاهد آن بودیم، هم اشارهای کرد و افزود: همراهی مردم استان در روز طبیعت برای درخانه ماندن تحسین برانگیز بود و خلوتترین روز استان در روز طبیعت رقم خورد.
استاندار مازندران با بیان اینکه اقتصاد استان وابسته به گردشگری است، اظهار داشت: در این ایام همراهی هتلها، رستورانها، مراکز تفریحی و رفاهی و اماکن گردشگری در عدم پذیرش گردشگران نیز ستودنی بود. این مجموعهها خسارات مالی زیادی دیدند که علاوه بر حمایت در این مقطع برای رونق دوباره در دوران پسا کرونا برنامه ریزی خواهیم کرد.
وی به اقدامات اولیهای که در روزهای ابتدایی که بیماران کرونایی در مازندران مشاهده شدند، اشاره کرد و گفت: ابتدا مبادی ورودی راههای استان را بستیم و فقط اجازه ورود خودروهایی را دادیم که پلاک خود استان را داشتند، این روند 24 ساعت ادامه پیدا کرد تا اینکه در جلسه ستاد کرونای استان تصمیم گرفته شد راههای ورودی به استان دوباره باز شود و اقدامات دیگر صورت گیرد. با باز شدن راه های ورودی شاهد تردد مسافران زیادی از نقاط مختلف کشور بودیم و همین مسأله موجب افزایش شیوع بیماری کرونا در استان طی مدت کوتاه شد.
استاندار مازندران با بیان اینکه در همان روزها هم تلاش ها برای قرنطینه کردن استان ادامه داشت، افزود: طرحهای غربالگری و تب سنجی در جادهها و مبادی ورودی مازندران و دیگر استانها به اجرا درآمد که کماکان هم ادامه دارد. در حال حاضر تمام ورودیهای استان، جادههای ارتباطی بین شهری و شهری و روستایی بشدت تحت کنترل است و هیچ خودرویی به غیر از خودروهایی که پلاک استانی دارند حق ورود ندارند. در ارتباطات بین شهری هم اگر خودرویی قصد ورود به شهری داشته باشد تنها با ارائه کارت ملی، ارائه نامهای از مراجع تصمیم گیرنده مربوط به کرونا، پلاک خودرو مربوط به آن استان یا ارائه قبض آب یا برق می تواند وارد شهر مربوطه شود.
نماینده عالی دولت در مازندران یادآور شد: این طرح نیز در جادههای ارتباطی روستاهای استان اجرا میشود. بطور مثال اگر کسی قصد ورود به روستایی در قائمشهر را داشته باشد در صورت ارائه مدارک مذکور و تأیید دهیار میتواند وارد روستا شود. با این تفاسیر اقدامات ما در راستای کاهش و مهار این بیماری در استان مانند گذشته ادامه دارد و از مردم استان هم تقاضا داریم ما را در کنترل و مهار هر چه سریع تر این بیماری کمک کنند زیرا در استانهای شمالی کشور ازجمله مازندران؛ گیلان و گلستان بیشتر مردم، کشاورز هستند و در روستاها زمینهای کشاورزی دارند و با گرم شدن هوا مجبورند به به روستاها برای کار کشاورزی بروند و همین موضوع باعث افزایش بیماری کرونا در روستاها و بدنبال آن در شهرها نیز میشود. خوشبختانه در روستاهای مازندران هم آلودگی به ویروس کمتر اتفاق افتاده و تلاش میکنیم با مشارکت سازمانهای مردم نهاد، نیروهای نظامی و سایرامکانات به آمار بهبود یافتگان اضافه کنیم.
گیلان دارد سبز می شود
در همین حال «محمد حسین قربانی»، نماینده وزیر بهداشت در استان گیلان هم از کاهش آمار بیماران کرونایی در گیلان خبر داد و گفت: طبق گزارشهای دریافتی از مراکز درمانی استان تعداد مراجعین کرونایی به بیمارستانهای استان در روزهای اخیر کاهش پیداکرده که امیدواریم این روند طی روزهای آینده هم ادامه داشته باشد. البته اپیدمی این بیماری کاهش پیدا نکرده و اکنون به یک ثبات رسیده و هنوز هم نیاز به مدیریت و کنترل است. مردم باید همچنان توصیهها را جدی بگیرند و ماندن در خانه را رعایت کنند.
وی در گفت و گو با «ایران» کاهش 80 درصدی سفرهای نوروزی به گیلان را در روند کم شدن مبتلایان به این بیماری را بسیار مؤثر دانست و افزود: این استان در اوایل اسفند ماه 98 مانند استان قم کانون بحران این ویروس معرفی شد تا حدی که تا 15 اسفند ماه سال گذشته 90 درصد تختهای بیمارستانهای دولتی گیلان به بیماران کرونایی اختصاص داده شده بود و حتی 75 درصد ظرفیت بیمارستانهای خصوصی هم درگیر ارایه خدمات درمانی به این بیماران شدند. با این اوصاف تصمیم گرفته شد تا از تمام ظرفیتها برای مقابله با این بیماری استفاده کنیم.
وی که نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی نیز است، ادامه داد: جزو اولین استانهایی بودیم که اجرای طرح غربالگری را در مبادی ورودی و خروجی شهرها شروع کردیم و تا 17 اسفندماه نیز 85درصد غربالگریها را دراستان انجام دادیم. همچنین اولین نقاهتگاه کشور باظرفیت 220 تخت را درشهر رشت راه اندازی کردیم و از ظرفیت هتل المپیک این شهر هم برای گذراندن دوره نقاهت بیماران کرونایی استفاده کردیم.
نماینده وزیر بهداشت در استان گیلان تصریح کرد: تمام سطوح شهر و مراکز درمانی و عمومی شهر را با همکاری شهرداریها، نیروهای سپاه و جهادی 3 مرتبه ضدعفونی کردیم. بیمارستان صحرایی 120 تختخوابی را کنار بیمارستان رازی برپا کردیم تا روند درمان و پذیرش بیماران روند آسانتر و سریعتری به خود بگیرد. خوشبختانه از 20 اسفندماه سال گذشته تاکنون شاهد روند کاهش مبتلایان و فوتیهای کرونایی هستیم اما این دلیل نمیشود که بگوییم بطور کامل این بیماری در استان ازبین رفته است بنابراین مردم باید همچنان نکات لازم بهداشتی و ماندن در خانه را رعایت کنند تا انشاالله شاهد کاهش و ازبین رفتن این بیماری در استان و سراسر کشور بزودی زود باشیم.
وی خاطرنشان کرد: از اول اسفندماه سال 98 تا روز 13 فروردین امسال حدود 8 هزار بیمار به مراکز درمانی مراجعه کردند و در مجموع حدود 6 هزار نفرهم از بیمارستان های استان مرخص شده اند. همچنین تا روز 13 فروردین کل بیماران بستری در تمام بیمارستانهای دولتی ما با 3هزار و 800 تخت به 460 نفر رسیده که این آمار حاکی از بهبود و کاهش بیماران کرونایی
می دهد.
نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در ادامه به کمک خیرین در سطح استان، کشور و خیرین مقیم خارج از کشور برای تجهیز مراکز درمانی، تهیه لباس ویژه برای پزشکان و پرستارانی که به بیماران کرونایی خدمات میدهند اشاره و تقدیر کرد و گفت: برای اولین بار در کشور مجمع کمکهای مردمی را در دانشگاه علوم پزشکی رشت راه اندازی کردیم و مردم نیز به ما اعتماد کردند و با ارسال کمکهایشان به این مجمع، ما را در امر خدماترسانی بهتر به بیماران کرونایی کمک کردند.
کرونا می رود اما همدلی هاست که می ماند
پیک های رایگان جوانان دشتی برای ماندن مردم در خانه
شیما جهانبخش
خبرنگار
«خرم خالد» و 5 دوست دیگرش، از جوانان شهر دشتی استان هرمزگان تلاش کرده اند با راه اندازی پیک موتوری رایگان با حداقل امکانات سهمی در مهار بیماری کرونا و جلوگیری از انتقال ویروس در میان همشهری هاشان داشته باشند. این جوانان با استفاده از تنها داراییشان که موتورسیکلت هایشان است به صورت رایگان مواد غذایی، نان و میوه را از فروشگاه ها تهیه و به مردم می رسانند تا پویش سراسری # در خانه می مانیم در شهر دشتی محقق شود.
محمد ،هادی، داریوش، احمد، امید و خرم هیچ توقع مالی ندارند و تنها دلخوشی شان لبخند مردم است. خودشان می گویند: هیچ وقت فکر نمی کردیم یک خط موبایل و یک موتورسیکلت که هر روز بی تفاوت از کنارش می گذشتیم، این همه به کار بیاد. وقتی می دیدیم هر روز تعداد بیماران بیشتر می شود و هیچ درمانی وجود ندارد و تنها راه فعلی، قطع زنجیره انتقال است با خودمان فکر کردیم کاری کنیم که رفت و آمد در شهرمان کمتر شود. بعد ازچند روز با همفکری هم تصمیم گرفتیم که خودمان برای مردم خرید کنیم و به دستشان برسانیم تا آنها بتوانند به شعار # در_ خانه _بمانیم عمل کنند. در واقع به این نتیجه رسیدیم بهترین کار در این شرایط ارائه سرویس رایگان برای دسترسی مردم به مایحتاج ضروری است.
خرم سرپرست این گروه از سختی روزهای اول می گوید: اوایل کسی به ما اعتماد نمیکرد. با تمام فروشگاه های منطقه صحبت کردیم و من حتی مجبور شدم برای اثبات صداقتمان ضمانت بانکی به آنها بدهم اما الان دیگر همه ما را می شناسند و به راحتی با ما کار می کنند. هر روز بیش از 80 تماس داریم که برایشان خرید می کنیم و تمام خریدها را در کمتر از نیم ساعت به دستشان می رسانیم . درست است که این کار سختی های زیادی دارد اما لبخند مردم تمام سختی ها را برای ما آسان کرده. بالاخره یک روز کرونا تمام میشود و آنچه باقی می ماند خاطره همین همدلی هاست.
او ادامه می دهد: وقتی دیگر جوانان شهر کار ما را دیدند خیلی تماس گرفتند و خواستد که به ما کمک کنند. اما از آنجایی که نمی شود ، ندیده و نشناخته کار را به کسی سپرد، درخواست خیلی ها را قبول نکردیم. مسئولیت همه بچه های گروه با من است و قبل از اینکه کسی وارد تیم شود، تحقیقات لازم را درباره او انجام می دهم . البته 3 نفر هم بعد از بررسی قرار شده به ما اضافه شوند. ما می خواهیم کارهای بیشتری انجام دهیم. طی چند روز آینده این کارها را اعلام می کنیم تا مردم بیشتر خوشحال شوند. حتی در شبکه های مجازی دیده ام و یا دوستان برایم فیلم و عکس ارسال کردند که در دیگر شهرهای اطراف نیز جوانان مشابه کار ما را انجام می دهند.
خریدهای کوچک را هم انجام می دهیم
این جوان اهل دشتی می افزاید : برای ما فرقی ندارد کسی که با ما تماس می گیرد جوان است یا پیر، زن است یا مرد فقط همین که نیاز به کمک دارد خودمان را مسئول می دانیم. ما از کسی پول نمی گیریم و خدمات مان رایگان و تمام هزینهها اعم از سوخت و ... به عهده خودمان است . همه قشری به ما زنگ می زند اما بیشتر تماس ها از طرف خانواده هایی است که سرپرست ندارند. فرقی ندارد خریدهایشان کم باشد یا زیاد، هیچ کس را نا امید
نمی کنیم.
او درباره شیوه کارش می گوید: مردم با ما تماس می گیرند و سفارشات خود را اعلام می کنند. ما این سفارشات را به سوپرمارکت ها برده و بعد از خرید آنها همراه با دستگاه کارتخوان به درب منازل مراجعه می کنیم و همانجا مردم با استفاده از کارت های بانکی بهای کالاهای خریداری شده را پرداخت میکنند . تلاش کرده ایم کمترین میزان ارتباط میان افراد وجود داشته باشد و حتی الامکان از پول کاغذی استفاده نکنیم .مردم هم بدانند ما هیچ گونه پول نقدی از آنها دریافت نخواهیم کرد و تنها با کارتهای بانکی میتوانند بهای اجناس شان را پرداخت کنند.
سرپرست این گروه به جوانان شهرش توصیه می کند : مطمئن هستم اگر کمی فکر کنید حتماً ایده ای برای کمک به ذهنتان می رسد. «پیک رایگان» به ذهن ما رسید شما هم فکر کنید و ایده هایتان را با دیگران به اشتراک بگذارید وآنها را عملی کنید. از هیچ چیز نترسید؛ ما ۶ نفر شغل ثابت و در آمد نداشتیم اما از همان امکانات محدودمان استفاده کردیم . دیدیم در این روزها که کسب و کارها کساد شده و همه خانه نشین شده اند، باید کاری کنیم که این بیماری زودتر ریشه کن شود . بارها شنیده ایم که تنها راه قطعی درمان این بیماری قطع زنجیره انتقال است اما دیدیم که مردم برای تأمین نیازهای روزانه شان باید حداقل روزی یک بار به مغازه ها سر بزنند که این کار خود باعث ادامه روند گسترش بیماری می شود پس تصمیم به این کارگرفتم .رضایت مردم ما را بیشتر امیدوار کرده ، تنها دلخوشی این روزهایمان لبخندیست که بر لبان آنان می آوریم. در روزهای اول با اینکه اعتماد کم بود ولی به سرعت شماره ما در شهر پخش شد و خیلی ها با ما تماس گرفتند آنجا بود که متوجه شدیم هرکس برای خودش یک رسانه است.
او در پایان می گوید: در این روزهای کرونایی مردم خیلی کمک کردند که شاید نمونههای آن را نتوان در هیچ کشوری دید زن ها دست به دست هم دادند ماسک دوختند ،جوانترها برای مسن ترها به خرید رفتند، خیلی ها کرایه چند ماه خود را بخشیدند، برخی تمام دارایی شان را به مراکز درمانی بخشیدند، پرستارها از جانشان مایه گذاشتند و .... تا این بیماری ریشه کن شود پس چرا ما کاری نکنیم؟
نفس راحتی که طبیعت در 13 فروردین کشید
محسن یوسف پور
مدیرکل منابع طبیعی گیلان
خانه نشینی مردم در روز طبیعت با اعمال قوانین سختگیرانه به دلیل احتمال شیوع کرونا فرصتی را به طبیعت داد تا از گزند خساراتی که مردم در این روز به منابع طبیعی و جنگل ها می زنند حفظ شود.
سال ۹۸ سال پرمخاطره ای برای منابع طبیعی و جنگل های استان بود و ما در ۲ مقطع آبان ماه و بهمن ماه شاهد آتشسوزیهای وسیعی در سطح گیلان بودیم که کنترل آن بسیار هزینه داشت و ما از چندین ماه قبل نگران روز طبیعت و خسارت هایی بودیم که همه ساله منابع طبیعی در این روز متحمل می شود ولی امسال با اقداماتی که انجام شد هیچ گونه آسیبی به منابع طبیعی وارد نشد.
متأسفانه کرونا در بحث سلامت مردم و مخاطرات جسمی که برای ما دارد تهدید بزرگی است که امیدوارم زودتر بتوانیم با همت همگانی آن را کنترل کنیم ولی واقعیت این است که امسال کرونا موجب حفظ منابع طبیعی استان در ایام نوروز شد و سال گذشته سیل این کار را انجام داد. پس می بینیم که اگر مردم به هر شکل خواه داوطلبانه یا اجباری مانند امسال به طبیعت آسیبی نزنند در سالهای آتی میتوانیم امیدوار به توقف تخریب جنگل ها و بازسازی طبیعت باشیم.
بررسی عوامل سیل سال گذشته نشان داد تخریب منابع طبیعی و دستکاری که ما در طبیعت کرده بودیم قهر طبیعت را به دنبال داشت و سیل به نوعی واکنش طبیعی محیط زیست بود پس شاید وقت آن رسیده که ما رفتارهای اجتماعی چه در بخش بهداشت فردی و چه رفتار با طبیعت را همانگونه که تغییر داده ایم تثبیت کنیم و آن را به عنوان فرهنگ حفظ کنیم . بادهای گرم موسمی که معمولاً در پاییز و برخی سال ها در تابستان زمینه بروز آتش سوزی در جنگل های شمال را فراهم می کند درست شبیه کروناست که هر دو تهدید و بحرانی هستند که اگر آنها را کنترل کنیم میتوانیم از گزندشان در امان باشیم در زمانی که بادهای گرم در استان های شمالی میوزند متاسفانه برخی مسافران اقدام به روشن کردن آتش و رها کردن آن در طبیعت می کنند که همین مسأله به بادهای گرم فرصت تبدیل شدن به تهدید برای جنگل را می دهد در صورتی که اگر مسافران رعایت کنند خسارت بادهای گرم خیلی کاهش می یابد و قابل کنترل می شود کرونا هم همینطور است اگر الان تک تک مردم هر کدام به فراخور توانایی و نقشی که در جامعه دارند مسائل بهداشتی را رعایت کنند می توانیم آن را کنترل کنیم.
منابع طبیعی متعلق به همه مردم است و شاید حالا که مردم به خاطر تهدید کرونا نمی توانند به بهار طبیعت بیایند قدر آن را بهتر می دانند پس بیاییم همه با هم از این به بعد و انشالله در روزهای پسا کرونایی با طبیعت مهربان تر باشیم ،زباله ها را بی رحمانه در دامان طبیعت رها نکنیم اگر آتشی در طبیعت روشن می کنیم آن را خاموش کنیم و از همه مهمتر روز طبیعت سال ۹۹ را هرگز از یاد نبریم و ضمن استفاده از زیبایی و نعمات طبیعت به آن آسیب نزنیم.
کرونا راه کوچ را بسته است
عشایر به دلیل سبک زندگی خود نیز مانند دیگر مردم در همه نقاط کشور در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا هستند و یکی از راهکارهای رهایی از این ویروس جلوگیری از کوچ زودهنگام و خارج از تقویم است.
عشایر کوچرو در طول سال دوبار کوچ دارند، یکبار ابتدای فصل بهار از مناطق گرمسیری خوزستان به سمت مراتع چهارمحال و بختیاری حرکت و کوچ میکنند و دیگر بار نیز در آغاز فصل پاییز، به سمت خوزستان میروند که این کوچ همان «مالکنون» است.
در کنار عشایر کوچرو برون استانی، عشایر یکجانشین و عشایر درون کوچ نیز فعال هستند، که در همان استان خود دست به کوچ کوچک در ابعاد جغرافیایی میزنند.
اما در سالیان گذشته، برخی از عشایر مستقر در خوزستان برای رسیدن به مراتع بهتر در فصل بهار، گاهی تقویم کوچ را مورد توجه قرار نمیدادند و زودتر از تقویم وارد استان و مراتع میشدند.
البته این عشایر نیز توجیه خود را داشتند، آنها بر این عقیده بودند که عشایر درون کوچ و روستاییان، که دام دارند، پیش از حضور عشایر برون کوچ به مرتع، گَله و دام خود را وارد مراتع مختص عشایر میکردند که این مسأله، باعث ضعیف شدن چراگاه دام عشایر برون کوچ میشد.
حالا با شیوع کرونا، چه عشایر کوچرو و چه دامداران روستایی، برای حفظ سلامتی مجبورند در کوچ درنگ کنند، تا سلامت خود و خانواده هدیه بهاری برای آنها باشد. به گزارش ایرنا رئیس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه ورود دام به مراتع استان از ۲۵ اردیبهشت ماه آغاز میشود، اظهار داشت: ورود پیش از موعد مقرر دام به مراتع و بدون پروانه چرا ، طبق مواد قانون حفاظت از جنگلها و مراتع کشور
جرم است.
فرامرز مردانی با بیان اینکه مراتع استان امسال با توجه به بارندگیها و عقبافتادن سرما هنوز آمادگی پذیرش دام عشایر و دامداران را ندارد، افزود: جلوگیری از ورود زودهنگام دام به مراتع، نقش مهمی در حفظ مراتع و جلوگیری از تخریب آنها دارد.
وی، با اشاره به مدیریت مرتع در ۳۳۰ هزار هکتار از عرصههای مرتعی استان، تصریح کرد: تاکنون ۱۷ هزار و ۵۰۰ فقره پروانه چرا در استان صادر شده است که ۸۰ درصد آن مختص عشایر و مابقی متعلق به دامداران و مرتعداران است. فرماندار کیار نیز با اشاره به وجود ۵۲ استقرارگاه عشایری در این شهرستان، بیان کرد: ۴ هزار و ۲۸۲ نفر از عشایر استان، شامل ۹۷۰ خانوار عشایری در شهرستان کیار هستند که از این تعداد ۱۷۰ خانوار برون کوچ و مابقی درون کوچ هستند.
علی فتح نصیریان، به توزیع بستههای بهداشتی شامل ماسک، دستکش و مواد ضدعفونی کننده بین عشایر درون کوچ این شهرستان اشاره کرد و افزود: علاوه بر توزیع بروشور ایمنی و آموزش بهداشت فردی و عمومی به آنها در راستای جلوگیری از شیوه کرونا و ابلاغ طرح فاصلهگذاری اجتماعی با رعایت تقویم مندرج در دستورالعمل، برای جلوگیری از کوچ زودهنگام عشایر به این شهرستان به آنها پیامک ارسال شد.