انقلاب ان‌اف‌تی‌ها در‌کسب‌وکار دنیای هنر
هنرمندان امروز در حال مهاجرت از گالری‌ها و فضاهای فیزیکی هستند و ترجیح می‌دهند کلکسیون‌های خود را در فضای دیجیتال یا متاورس نگهداری کنند. هنرمندانی نیز که همچنان به جهان فیزیکی تعلق خاطر دارند، با این امکان تازه روبه‌رو هستند که آثار خود را روی یک دیوار دیجیتال با وضوح بالا و مخصوص ان‌اف‌تی به نمایش بگذارند. اگر یک هنرمند در فضای فیزیکی تنها امکان ارائه تعداد محدودی اثر را روی دیوارها دارد، اما از طریق این صفحه نمایش‌ها می‌تواند به تعداد دلخواه آثار خود را به نمایش بگذارد.
به این ترتیب می‌توان گفت ان‌اف‌تی‌ها انقلابی را در بازار هنر به وجود آورده‌اند. ان‌اف‌تی‌ها با وجود تاریخچه کوتاه خود، هنر دیجیتال و به طور کلی دنیای هنرهای زیبا را تغییر داده‌اند. ان‌اف‌تی‌ها به هیچ وجه یک رسانه هنری جدید نیستند. آنها در واقع برای ایجاد مالکیت استفاده می‌شوند و ارزشی را به دارایی دیجیتال ارائه شده اختصاص می‌دهند.
ابراهیم درخشان مدیر یک موسسه فرهنگی و هنری حامی هنرمندان در گفت و گو با «ایران» درباره حضور هنرمندان ایرانی در بازارهای (ان‌اف‌تی) مطالبی را بیان کرد که در ادامه می خوانید.
بازار «ان‌اف‌تی» چیست؟
بازار «ان‌اف‌تی» نشان‌دهنده مالکیت یک دارایی دیجیتالی یا فیزیکی است که می‌توانید در آن خرید و فروش انجام دهید. باید بگوییم بازارهای «ان‌اف‌تی» با طیف گسترده‌ای از موقعیت وجود دارند که خرید و فروش دیجیتالی منحصر‌به‌فرد و غیرتکراری را فراهم می‌کنند. ان‌اف‌تی (توکن‌های غیرقابل تعویض) رمز‌ارز سفارشی‌سازی شده رمزنگاری منحصربه‌فردی هستند که روی یک بلاکچین وجود دارند و نمی‌توان آنها را تکرار کرد. ان‌اف‌تی‌ها می‌توانند اقلام دیجیتال یا دنیای واقعی مانند آثار هنری و املاک را نشان دهند.
هر یک از بازارهای ان‌اف‌تی شامل ثبت‌نام کاربر، راه‌اندازی کیف پول دیجیتال؛ فهرست کردن دارایی‌ها برای فروش و استفاده از قراردادهای هوشمند برای تراکنش ایمن است. انواع مختلفی از این بازار وجود دارد که شامل بازارهای عمومی و هنرمحور، بازی، موسیقی و سرگرمی، ورزش و کالاهای کلکسیونی، کاربردی و مبتنی بر خدمات در آن دیده می‌شود. این بازارها فراتر از هنر هستند از جمله می‌توان به برنامه‌های کاربردی در آموزش الکترونیکی بازی‌های ویدیویی، املاک و مستغلات و پروژه‌های سرمایه‌گذاری اشاره کرد.
فروش آثار هنری در ان‌اف‌تی از چه زمانی در ایران آغاز شد؟
حوزه ان‌اف‌تی و متاورس از حدود سال 2018 در ایران باب شد. طراحان فرش، نگارگران و کسانی که کالیگرافی یا خط نقاشی کار می‌کردند، جزو اولین دسته از هنرمندانی بودند که وارد این کار شدند، بعد هنرمندانی که آثار هنری دیجیتال توسط کامپیوتر ثبت می‌کردند وارد این حوزه شدند. اوج فعالیت آنها سال 2020 بود؛ زمانی که ان‌اف‌تی خرید و فروشش باب و حساب و کیف پول‌های مجازی در ایران فعال شد.
بیشتر در چه رشته‌های هنری شاهد فروش در ان‌اف‌تی هستیم؟
در حال حاضر بیشترین تعداد کسانی که در حوزه ان‌اف‌تی کار می‌کنند نگارگران، نقاشان و خوشنویسان هستند، کسانی که فکر می‌کنند در این حوزه آثارشان بهتر به فروش می‌رسد، البته تقریباً یک سال است عکاسان هم به این حوزه اضافه شده‌اند، افرادی که عکس دیجیتال تولید می‌کنند و آثارشان به تعداد بالایی ان‌اف‌تی می‌شود.
فروش در ان‌اف‌تی چقدر به تجاری‌سازی هنر منجر شده است؟
واقعیت امر این است که در حوزه تجاری‌سازی هیچ آمار دقیقی در دسترس نیست. بیشترین تعداد ان‌اف‌تی فروخته شده در ایران متعلق به طرح فرش بوده به خاطر جذابیت‌های رنگ‌بندی که در دنیا برای این هنر است و قیمت‌هایش معمولاً پایین است چون طراحان فرش پول اصلی خلق این آثار هنری را از فروش طرح‌هایشان گرفته‌اند و ان‌اف‌تی یک بازار حیاتی برایشان محسوب نمی‌شود و می‌توان گفت در حال حاضر بیشتر از 20 درصد درآمد حوزه صادرات صنایع فرهنگی و آثار هنری، در حوزه متاورس و ان‌اف‌تی جابه‌جا می‌شود.
هنرمندان ایرانی تا چه اندازه با فروش آثار در ان‌اف‌تی آشنا هستند؟
هنرمندان ایرانی خیلی با این حوزه آشنا نیستند. بزرگ‌ترین ضعف این صنعت عدم اطلاع‌رسانی گسترده و بزرگ‌تر از این مشکل این است که هنرمندان ایرانی سخت حاضر می‌شوند خدمات تخصصی را به متخصصان بسپارند و خودشان وارد این حوزه می‌شوند و چون معمولاً تخصص کافی در حوزه ترجمه کلمات کلیدی برای ان‌اف‌تی‌ها ندارند و تصویر‌برداری درست از آثار هنریشان نمی‌کنند، آگاهی از قیمت‌گذاری بین‌المللی آثارشان ندارند و در این فضای تخصصی شکست می‌خورند و حقشان ضایع می‌شود.
با توجه به تحریم‌ها هنرمندان چه محدودیت‌هایی برای فروش آثار در ان‌اف‌تی دارند؟
متأسفانه تحریم‌ها در سال 2022 باعث شد تعداد خیلی بالایی از حساب‌های کاربری در پلتفرم اوپن‌سی از بین برود و این به خاطر این بود که تحریم‌ها در حوزه رمزارزها صورت گرفت. شرکت‌هایی که در حوزه صدور رمز ارز سفارشی‌سازی شده ان‌اف‌تی فعالیت می‌کردند یکباره حساب‌هایی که از ایران وصل شده بود را بستند، البته در این حوزه کسانی که از خدمات تخصصی استفاده کردند به مشکل برنخوردند.
ارزیابی شما از بازار فروش آثار هنری ایران در ان‌اف‌تی چیست؟
احساس می‌کنیم اگر خدمات تخصصی ارائه شود و هنرمندان از بازار حرفه‌ای و زیرساخت حرفه‌ای وارد ان‌اف‌تی شوند، فروش آثار هنری از این طریق آینده بسیار خوبی خواهد داشت و نقطه مقابلش هم این است؛ کسانی که غیرحرفه‌ای وارد این بازار می‌شوند و آماتور هستند و مطالب‌شان را با کلمات کلیدی اشتباهی ثبت می‌کنند، این خطا‌های مکرر باعث شده بازار ان‌اف‌تی ایران به عنوان بازار هنری غیرحرفه‌ای در دنیا شناخته شود و زیرساخت‌های حرفه‌ای و تخصصی برای هنرمندان ایرانی از بین برود.
تهدیدها و آسیب‌های حقوقی که ان‌اف‌تی می‌تواند برای هنرمندان داشته باشد چیست؟
در حوزه تهدیدات و فرصت‌های حقوقی، استفاده از متخصصان، بسیار کاربردی است. وجود یک متخصص در حوزه صدور پیگیری پشتیبانی تبلیغات و معتبر‌سازی بسیار اهمیت دارد. عدم مراجعه به متخصص حرفه‌ای، ندانستن قوانین و کاربری بین‌المللی منجر به بسته شدن حساب‌ها شده و حق هنرمند ضایع می‌شود و امکان دفاع ندارد.