روایت یک کتابخانه در دل یک روستا که باعث اقدامات زیادی در حوزه کتابخوانی شده است
وقتی کتاب جای موبایل را در روستا می‌گیرد
روستایشان شاید کوچک باشد، اما آنقدر برایشان کتاب مهم است که همه‌شان حول محور کتاب جمع شده‌اند و کار فرهنگی را با کتاب پی گرفته‌اند. اینجا روستای عرب محله بخش رودبی جنوبی شهرستان ساری است. درست است که در پاییز ۱۴۰۱ کتابخانه عمومی مرحوم حاج عیسی رضایی این روستا به‌عنوان منتخب هشتمین جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب معرفی شد، اما فعالیت‌هایشان در حوزه کتاب به سال‌های قبل برمی‌گردد؛ اینکه متوجه شدند که کتاب می‌تواند گره‌گشای مشکلاتشان باشد و کتابخانه محلی است برای تجمع‌شان. این روستا در میان ۲۸۵ روستا از استان‌های سراسر کشور عنوان منتخب در بخش ملی را کسب کرد که همه اینها بیانگر همت همه کسانی است که در این روستا برای حضور در عرصه کتاب و کتابخوانی تلاش کردند. برای اینکه بیشتر از فعالیت‌های این روستا و دلیل موفقیت این کتابخانه و بسط و گسترش آن در حوزه کتاب و کتابخوانی بدانیم، تصمیم گرفتیم تا سری به این روستا بزنیم و با کتابدار جوان کتابخانه مرحوم حاج عیسی رضایی که به تنهایی این کتابخانه را اداره می‌کند، گفت‌و‌گو کنیم.
عاطفه جعفری
خبرنگار
طبیعت به کمک کتابخانه آمد
برای رسیدن به روستای عرب محله باید فاصله پنج کیلومتری از مرکز ساری به سمت جاده فرح‌آباد را طی کرد، روستایی با مساحت ۲۰ هکتاری که از تمامی امکانات عمومی برخوردار است. مهدیه اسدی، جوان ۲۸ ساله اهل روستای عرب محله ساری دارای مدرک کارشناسی کامپیوتر با سابقه بیش از پنج سال، مسئولیت کتابخانه‌ای را که در مرکز روستا قرار گرفته برعهده دارد. این کتابخانه که توسط همسر آقای عیسی رضایی (خانم آسیه کرد) وقف شد، در سال ۱۳۹۱ احداث شده و در حال حاضر ۵۶۵ عضو دارد که ۲۲۵ نفر آن عضو فعال هستند.
شاید یکی از دلایل موفقیت این روستا در حوزه کتابخوانی را باید فعالیت کتابخانه روستا در حوزه کارهای فرهنگی دانست. اسدی برگزاری کارگاه‌های مختلف آموزشی، میناکاری، آموزش زبان انگلیسی، طراحی، نقاشی، شاهنامه‌خوانی، برپایی کلاس‌های آموزشی، ارائه برنامه‌های هنری، آموزش خوشنویسی، کارگاه‌های روانشناسی، کلاس‌های قرآنی، نشست‌های کتابخوان، مولودی‌خوانی، برنامه‌های دعوت به کتابخانه، مرثیه‌خوانی، جمع‌خوانی، گرامیداشت مناسبت‌های مختلف دینی و مذهبی، مطالعه با طعم طبیعت و برگزاری اردوهای مختلف را از جمله این اقدامات می‌داند. کتابخانه روستا با جمع کردن بچه‌ها در طبیعت سعی کرده است تا کارهای دیگری را هم انجام دهد. اسدی می‌گوید: استفاده از ظرفیت‌های بالقوه این روستا بویژه طبیعت زیبای آن در حوزه کتابخوانی کمک کرد تا بتوانیم به موفقیت برسیم.
تبدیل کتابخانه به
یک برند خاص
این را زیاد شنیده بودم که کتابداران، با عشق و علاقه کارشان را انجام می‌دهند و با وجود اینکه شاید حقوق و مزایای پایینی داشته باشند، اما این موضوع باعث نمی‌شود که در کارشان خللی به وجود بیاید و کم‌کاری کنند! اسدی کتابخانه‌ای که در آن فعالیت می‌کند را معرفی کرده و می‌گوید: «من به‌عنوان کتابدار با قرارداد ساعتی و حقوق پایین به همراه یک نیروی خدماتی، که هفته‌ای یک بار برای نظافت در کتابخانه حضور پیدا می‌کند، فعالیت داریم. کارم را بسیار دوست دارم و همه تلاشم را می‌کنم تا چراغ کتابخانه را با حضور مردم رونق ببخشم.»
این کتابخانه چند روستا را با هم پوشش می‌دهد و اسدی در مورد این موضوع می‌گوید: «علت رونق این کتابخانه حضور پرشور کودکان و نوجوانان روستای ما و پنج روستای دیگر (پنبه زار کتی، لله مرز، آکند، گل نشین و عباس آباد) است. در حال حاضر کتابخانه از روز یکشنبه تا پنجشنبه دایر و شنبه‌ها تعطیل است، در کتابخانه روزی چهار ساعت باز است، ولی من بیشتر می‌مانم، انگیزه این حضور معنوی است؛ چراکه من عاشق این شغل هستم و از سر علاقه در جشنواره‌های مختلف شرکت می‌کنم.»
یکی از کارهایی که این کتابدار انجام می‌دهد، بردن کتاب‌های امانی به مدارس و مهدکودک‌های اطراف روستا است، این کار با اینکه سختی زیادی دارد اما اسدی این کار را با علاقه انجام می‌دهد و در مورد این کار می‌گوید: «این کتاب‌ها، کتاب‌های امانی است که به مدارس و مهدکودک‌های اطراف روستا بدون خودرو یا امکانات خاص، می‌برم. حتی در دوران کرونا نیز فعالیت داشتم، زیرا هدفم تبدیل این کتابخانه به یک برند خاص است. اینجا مشکلاتی داریم مواردی همچون عدم تجهیز کتابخانه به کولر در قسمت خواهران و برادران و عدم وجود صندلی در حیاط، یخچال، آب‌سردکن و غیره که در فصل بهار و تابستان که کتابخانه با ازدحام روبه‌روست، آزاردهنده است، اما باز هم اینها مانع از کاری که به آن علاقه دارم نمی‌شود.» این روزها که نسل جدید، همه وقتشان در فضای مجازی می‌گذرد، اما در این روستا این موضوع متفاوت است. اسدی در مورد این موضوع می‌گوید:«بچه‌های روستا کمتر وقت خود را در گوشی‌های اندروید می‌گذرانند و بیشتر با فرهنگ کتابخوانی مأنوس هستند، تغییر در طرز صحبت کردن کودکان تا تغییر در رفتارشان همه به‌واسطه مطالعه است. برای همین نیازمند توجه بیشتری در رسیدگی به کتابخانه‌ها و معیشت کتابداران روستایی هستیم.»
شغلم برایم شیرین است
کتابدار روستای عرب محله ساری درباره خاطرات در طول دوره کارش می‌گوید: «از طول دوران خدمتم در این مرکز فرهنگی هیچ خاطره تلخی ندارم. بچه‌ها «خاله مهدیه» صدایم می‌کنند، با اینکه به‌تازگی ازدواج کرده‌ام هیچ علاقه‌ای به دور شدن از این محیط ندارم؛ شغلم شیرین است و گاهی اوقات تا پاسی از شب را در کتابخانه می‌گذرانم.» وی راز موفقیت این کتابخانه را ارتباط خوب با بچه‌ها و آوردن لبخند بر لب‌های آنان می‌داند و می‌گوید: «خندان که نباشی دوستت ندارند، تغییر فضای کتابخانه به محیطی شاد و مفرح اقدامی بود که مورد توجه همگان قرار گرفت، چرا که در ابتدا این کتابخانه بی‌روح بود و بسیار تلاش کردم زیبا شود.» آنقدر حرف‌هایش شیرین است، که نمی‌توانم دل بکنم. اینکه آنقدر عاشقانه با شغلش برخورد می‌کند و با وجود همه سختی‌ها باز هم به‌دنبال این است که کارش را بیشتر کند و همه اهالی روستا و روستاهای مجاورش را هم پوشش دهد. اینجا روستای عرب محله ساری است جایی که مردمش دغدغه کتاب و کتابخانه دارند.