هدف سفر دوم و فشرده و زیر امور خارجه آمریکا به منطقه چیست؟
آنتــو نی در غرب آســـیا
محمدصادق علیزاده
سردبیر
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه ایالات متحده اواخر پنجشنبه گذشته سفر دوم خودش به منطقه را شروع کرد. جمعه را در اسرائیل سپری کرد؛ شنبه به امان پایتخت اردن رفت. در ادامه راهی رام‌الله در کرانه باختری شد. از کرانه باختری و رام‌الله به اردن بازگشت و با سفر به قبرس در نهایت یکشنبه‌شب در بغداد با نخست‌وزیر عراق دیدار کرد و بعد از توقفی چند ساعته راهی ترکیه شد تا دوشنبه صبح در آنکارا با وزیر امور خارجه ترکیه دیدار کند. این دومین سفر بلینکن به منطقه بعد از عملیات طوفان‌الاقصی است. سؤالی که پیش می‌آید این است که امریکایی‌ها در معرکه اخیر دنبال چه چیزی هستند و هدف از این همه رفت‌و‌آمد برای چیست؟
امریکایی‌ها در تل‌آویو
وزیر امور خارجه ایالات متحده در سفر به رژیم صهیونیستی نه‌تنها با رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر رژیم بلکه حتی با وزیر جنگ صهیونیستها هم دیدار کرد. مسأله اصلی امریکایی‌ها در حال حاضر نه برقراری آتش‌بس است نه ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه بلکه «آینده» نوار غزه و حاکمیتی است که قرار است بر این منطقه شکل بگیرد. از نگاه امریکایی‌ها، هجوم زمینی و هوایی و دریایی رژیم صهیونیستی به نوار غزه یک فرصت طلایی را پدید آورده است تا با محو حاکمیت حماس از این نقطه آن را دوباره به کرانه باختری و تشکیلات خودگردان بازگرداند.
آنها این هجوم را یک فرصت طلایی می‌دانند تا مقاومت را به‌عنوان مهم‌ترین مانع پروژه امریکایی دو دولتی از نوار غزه محو و آن را را احیا کنند! یک دولت برای اسرائیل و یک دولت برای فلسطین با این تفاوت که دولت فلسطینی «باید» مجری سیاست‌های رژیم باشد. در حقیقت دولت اصلی اسرائیل است و دولت فلسطینی پلیس انتظامی رژیم خواهد بود.
با همه اینها اما اسرائیل حق دارد خاک نوار غزه را به توبره بکشد. این را صریحاً هم گفته‌اند اما باید فشارهای بین‌المللی را هم کم کرد. به همین دلیل است که بلینکن در ملاقات با مقامات صهیونیست به دنبال اقناع آنهاست تا ضمن موافقت با ورود کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه کمی از این فشارها کاست. قانع کردن مقامات صهیونیست برای ایجاد یک راه یک‌طرفه برای خروج مردم از نیمه شمالی نوار غزه هم در همین راستاست.
دم خروس در امان
دم خروس ایده آینده غزه و نه برقراری آتش‌بس در مقصد بعدی آقای وزیر هم بیرون زد. آنتونی بلینکن روز شنبه برای شرکت در نشست سران عرب وارد امان پایتخت اردن شد. نشستی که در آن نمایندگان کشورهای عربستان، قطر، امارات، اردن، مصر و تشکیلات خودگردان حضور داشتند. بعد از نشست وزرای خارجه اردن، مصر و امریکا در یک نشست خبری حضور پیدا کردند. تشنج و ناهماهنگی حتی از تصویری که از این نشست منشتر شد هم مشخص بود. در حالی که اردنی‌ها و مصری‌ها بر توقف فوری درگیری و برقراری آتش‌بس تأکید کردند اما بلینکن با آتش‌بس مخالفت کرد و گفت اسرائیل حق دارد از خودش در برابر حماس دفاع کند و برقراری آتش‌بس خریدن زمان برای تجدید قوای حماس است. یک مقام ارشد امریکایی هم دم هدف اصلی سفر بلینکن به امان را تشریح کرد: استفاده از وضعیت فعلی برای حرکت به سمت اتحاد مجدد غزه و کرانه باختری!
رمزگشایی از عبارت دیپلماتیک
رمزگشایی از عبارت دیپلماتیک «اتحاد مجدد کرانه باختری و نوار غزه» یعنی اسرائیل ریشه مقاومت مردم در نوار غزه را بکند و نوار غزه که از سال 2007 و با رأی مردم در اختیار حماس قرار گرفته و از تشکیلات خودگردان جدا شده دوباره بخشی از تشکیلات خودگردان شود. این یعنی بعد از محو مقاومت باید برای اداره مجدد این منطقه فکری کرد و طرحی ریخت چون اسرائیلی‌ها هرچند ممکن است تا چند ماه در غزه حضور نظامی داشته باشند اما تمایلی به اداره این منطقه پردردسر ندارند. چه کسی بهتر از تشکیلات خودگردان که در عین فلسطینی بودن اما در کرانه باختری عملاً مجری سیاست‌های اسرائیلی‌هاست. در ادامه همین سیاست است که آقای وزیر خارجه از امان به‌صورت زمینی و البته محرمانه راهی رام‌الله می‌شود تا با محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان دیدار کند. طرفین بعد از دیدار هیچ نشست خبری برگزار نمی‌کنند اما حرف‌هایی که چند ساعت بعد به نقل از بلینکن منتشر شد هدف بلینکن را از این دیدار بخوبی رمزگشایی می‌کند: آنچه همه ما موافقیم این است در شکل دادن به آینده‌ای برای غزه، کرانه باختری و در نهایت برای یک کشور فلسطینی صدای فلسطینی‌ها باید در مرکز آن باشد و تشکیلات خودگردان نماینده این صداها است، بنابراین مهم است که نقش رهبری را ایفا کند!
از امان به بغداد
وزیر امور خارجه ایالات متحده به امان برگشت و راهی قبرس شد و از آنجا هم با هواپیمایی نظامی راهی بغداد. دلیل سفر به بغداد و ملاقات با مقامات عراقی چه بود؟! تحلیل‌ها حکایت از آن دارد که دستور کار آقای وزیر نگرانی از ورود گروه‌های مقاومت عراق به معرکه غزه و البته حدود 40 حمله‌ای است که این گروه‌ها به پایگاه‌های امریکا در عراق و سوریه کرده و تلفاتی که روی دست امریکایی‌ها باقی گذاشته‌اند. شدت تهدیدهای گروه‌های مقاومت در این کشور به حدی بالا بود که حتی خود بلینکن را هم تهدید کرده بودند. برای همین وزیر خارجه ایالات متحده مجبور شد با جلیقه ضدگلوله در محوطه فرودگاه بغداد حاضر شود.
نکته جالب آنکه گروه‌های مقاومت بعد از ترک بغداد توسط بلینکن مجداد پایگاه‌های امریکایی در عین‌الاسد، اربیل و تنف را هدف قرار دادند.
از بغداد به آنکارا
و در نهایت سفر به آنکارا برای دیدار با مقامات ترکیه. دیداری که با مخالفت گروه‌های مردمی در این کشور قرار گرفت. تعدادی از مردم و دانشجویان با حضور در برابر ساختمان وزارت خارجه ترکیه به سفر وزیر امور خارجه امریکا به این کشور اعتراض کردند. شعار می‌دادند: «قاتل! از ترکیه برو بیرون!» نکته جالب در سفر بلینکن به ترکیه اینکه رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور این کشور با بلینکن دیدار نکرد. وزیر امور خارجه ترکیه هم هرچند با بلینکن دیدار کرد اما در فرودگاه برای استقبال از او حضور پیدا نکرد.
کاخ سفید تلاش زیادی دارد تا شعله درگیری‌ها در غزه محدود بماند و گسترش پیدا نکند. گسترش این درگیری نه تنها برای ایالات متحده و رژیم صهیونیستی تبعات امنیتی دارد بلکه رؤیای احیای مجدد پروژه دو دولتی را هم نقش بر آب می‌کند.