وعده رهبران گروه 20 برای احیای اقتصاد بحران‌زده افغانستان

زهره صفاری/ رهبران کشورهای ثروتمند جهان در نخستین نشست خود پس از خروج امریکا از افغانستان با بررسی بحران انسانی در این کشور آسیایی در حالی برای ارسال کمک‌های بشردوستانه توافق کردند که همچنان پذیرش مشروعیت سیاسی طالبان به عنوان دولت را مشروط به رفتار عملی شبه نظامیان می‌دانند.
به گزارش «گاردین»، در این نشست مجازی که با محور رهایی افغانستان از بحران اقتصادی و به درخواست سازمان ملل برگزار شد، رهبران اروپایی و امریکایی برای کمک مستقیم به مردم افغانستان متعهد شدند تا بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول مجرای تأمین این کمک‌ها شوند.
بنا به اعلام «دویچه وله» آلمان، طالبان ساعاتی پیش از این نشست مجازی با نمایندگان اتحادیه اروپا و امریکا در دوحه نیز دیدار حضوری داشت. «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «اتحادیه اروپا درصدد است تا مسیر کمک به مردم افغانستان را تسهیل کند تا مانع از «سقوط» آن شود. ما نمی‌توانیم منتظر بمانیم و تنها بیننده تحولات باشیم. بلکه باید هر چه سریع‌تر اقدامی عملی انجام دهیم.»
این اظهارات در حالی بیان شده است که براساس آمار آژانس‌های امدادی و کمیته نجات بین‌المللی، افغانستان پیش از سلطه طالبان تا حدود 75 درصد به کمک‌های خارجی وابسته بود و حالا این کمک‌ها با روی کارآمدن شبه نظامیان کاملاً قطع شده است.
در این شرایط به نوشته «گاردین»، اتحادیه اروپا با تزریق کمکی یک میلیارد پوندی نخستین گام را برای تسهیل بحران انسانی افغانستان برداشت. «اورسلا فون درلاین»، رئیس کمیسیون اروپا اعلام کرد به منظور پیشگیری از بحران سال 2015 قاره سبز پناهجویان، این کمک در اختیار افغانستان و همسایگانی که مهاجران را پذیرش می‌کنند، قرار خواهد گرفت: «ما شرایطمان برای تعامل با مقامات افغانستان را روشن کرده‌ایم که یکی از آنها رعایت حقوق بشر در این کشور است. اما در این میان مردم افغانستان نباید هزینه رفتار طالبان را پرداخت کنند.»
«جو بایدن»، رئیس جمهوری امریکا که هنوز به خاطر خروج غیرمسئولانه از افغانستان سیبل انتقادات قرار دارد، گفت: «کمک‌ها باید از مسیر سازمان‌های بین‌المللی مستقل در اختیار مردم قرار بگیرد و نباید طالبان مجرای انتقال باشد.» همچنین کاخ سفید در بیانیه‌ای تمرکز بر تداوم مبارزه با تروریسم را که در حال حاضر شاخص‌ترین آن مقابله با داعش است، بسیار حیاتی و مهم اعلام اما در عین حال تأکید کرد که واشنگتن، افغانستان را مبدأ تهدیدهای تروریستی علیه خود نمی‌بیند.
«آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان نیز که تا پایان حاکمیتش بر ژرمن‌ها زمان زیادی نمانده است، بر لزوم نجات افغانستان از سقوط در بحران تأکید کرد و بر تعهد کشورش به پرداخت 600 میلیون پوند کمک انساندوستانه قطعیت بخشید. او به خبرنگاران گفت: «با سقوط سیستم پولی و مالی افغانستان هیچ یک از ما چیزی به دست نمی‌آوریم. در حال حاضر نمی‌توانیم میان مسائل تفکیکی قائل شویم اما نمی‌توانیم سکوت کنیم و تنها نظاره گر فرو رفتن 40 میلیون انسان در بحرانی باشیم که بخاطر نبود تجهیزات برق و سیستم مالی و پولی ایجاد شده است. این نمی‌تواند و نباید هدف جامعه بین‌المللی باشد.»
«ماریو دراگی»، نخست‌وزیر ایتالیا نیز در تأیید اظهارات «مرکل»، بر ایجاد این مسیر امدادرسانی از مجرای سازمان ملل تأکید کرد و گفت: «بحث درباره حل بحران انسانی نیازمند ارتباط با طالبان است اما این به معنای مشروعیت بخشی به شبه نظامیان نیست.»  در نشست مجازی رهبران گروه 20، «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهوری روسیه و «شی جین پینگ» همتای چینی‌اش غایبان بزرگ مذاکرات بودند و تنها رهبرانی به شمار می‌رفتند که در این جلسه نماینده داشتند. «بوریس جانسون» نخست‌وزیر انگلیس نیز که در تعطیلات به سر می‌برد در این نشست حاضر نشد.
«آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل در پی این نشست به خبرنگاران گفت: «افغانستان در دوراهی ساخت و سقوط قرار دارد و برای احترام به قوانین بین‌المللی باید راهی برای تزریق کمک به اقتصاد ورشکسته آن پیدا کنیم. اگر ما در این توفان به کمک افغان‌ها نرویم نه تنها آنها بلکه همه جهانیان هزینه سنگینی را متقبل خواهند شد.»
در این شرایط «امیرخان متقی»، سرپرست وزارت خارجه افغانستان خطاب به جامعه جهانی بر لزوم از سرگیری همکاری‌های بین‌المللی با کشورش تأکید کرد: «تنها از این مسیر است که ما می‌توانیم مانع بی‌ثباتی و در عین حال تعامل مثبت با جهان شویم.»
آوار بحران در افغانستان
تحلیلگران «بی‌بی‌سی» معتقدند سلطه طالبان بر افغانستان شوک تازه‌ای به اقتصاد در حال احیای این کشور وارد کرده است. چراکه بیشتر بانک‌ها در حال حاضر تعطیل هستند و اندک تعدادی که شروع به کار کرده‌اند پولی در خزانه ندارند. مشاغل نیز در فرایند انتقال دولت آسیب زیادی دیدند. بسیاری از صاحبان کسب و کارها از ترس جانشان کشور را ترک کرده‌اند و کارمندانشان ماه‌ها است که حقوقی دریافت نکرده‌اند. این در حالی است که با افزایش قیمت مواد غذایی، سبد مردم هر روز خالی‌تر می‌شود و شمار بیشتری از مردم در گرسنگی فرو می‌روند. در این شرایط بسیاری از زنان شاغل که برخی سرپرست خانوارها بودند خانه‌نشین شده‌اند و این امر فشار مالی بر خانواده‌ها را دوچندان کرده است. در حال حاضر بسیاری از خانواده‌ها مجبور به تخلیه خانه‌های استیجاری شده‌اند و در گوشه و کنار کابل صدها نفر چادرنشین شده‌اند. این بحران‌ها در حالی بر سر مردم آوار شده است که پروژه‌های توسعه‌ای کشورهای خارجی نیز هفته‌ها است متوقف شده و کارگران نیز بیکار مانده‌اند. این شرایط جامعه جهانی را در وضعیت بغرنجی قرار داده است؛ چراکه آنها باید راهی پیدا کنند تا با تأکید بر حرف‌هایشان برای به رسمیت نشناختن طالبان، گامی اساسی برای رفع بحران نیز بردارند.